Διαταραχές καλίου από τη χρήση διουρητικών. Μαρία Τσιάτσιου Ε-ι.ελήτρια Β Γενικό Νοσοκο.είο Χαλκιδικής

Transcript

1 Διαταραχές καλίου από τη χρήση διουρητικών Μαρία Τσιάτσιου Ε-ι.ελήτρια Β Γενικό Νοσοκο.είο Χαλκιδικής Κο#οτηνή, 23 Σε*τε#βρίου 2016

2 Περιεχόμενα Νεφρική ρύθ.ιση ο.οιόστασης του Κ + Εγγύς εσ-ειρα.ένο Αγκύλη του Henle Ά-ω νεφρώνας ιαταραχές Κ + ανά κατηγορία διουρητικών Υ-οκαλιαι.ία Υ-ερκαλιαι.ία

3 Εισαγωγή: χρήση διουρητικών Καρδιακή ανε-άρκεια Η-ατική κίρρωση Αρτηριακή υ-έρταση Νεφρική ανε-άρκεια κ.ά

4 Εισαγωγή: διαταραχές από χρήση διουρητικών ιαταραχές Κ +, Νa +, Ca 2+, Mg 2+ ιαταραχές οξεοβασικής ισορρο-ίας

5 Εισαγωγή: διαταραχές από χρήση διουρητικών ιαταραχές Κ +, Νa +, Ca 2+, Mg 2+ ιαταραχές οξεοβασικής ισορρο-ίας

6 Διουρητικά: υποκαλιαιμία ή υπερκαλιαιμία Lσ.ωτικά διουρητικά Αναστολείς της καρβονικής ανυδράσης ιουρητικά της αγκύλης Θειαζιδικά διουρητικά Αθροιστικό σωληνάριο Ανταγωνιστές της αλδοστερόνης Α-οκλειστές των διαύλων Na +

7 Νεφρική ρύθμιση ομοιόστασης Κ + Οι νεφροί α-ο.ακρύνουν το 90% του -ροσλα.βανό.ενου Κ + Περιεκτικότητα Κ + στα ούρα: meq/24ωρο

8 Νεφρική ρύθμιση ομοιόσταση Κ + : εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο Ε-αναρροφάται -ερί-ου το 70% του διηθού.ενου Κ + ιάχυση, συ..εταφορά.ε ύδωρ

9 Νεφρική ρύθμιση ομοιόσταση Κ + : αγκύλη του Henle Στο -αχύ ανιόν σκέλος της αγκύλης ε-αναρροφάται το 25% του διηθού.ενου Κ + Μέσω του συ..εταφορέα Na + -2Cl - -K + Παθητική.εταφορά

10 Νεφρική ρύθμιση ομοιόσταση Κ + : άπω νεφρώνας - αθροιστικά σωληνάρια Θε.έλια κύτταρα α-ε.βόλι.α κύτταρα

11 Νεφρική ρύθμιση ομοιόσταση Κ + : άπω νεφρώνας - αθροιστικά σωληνάρια Θε.έλια κύτταρα: δρα η αλδοστερόνη α-ε.βόλι.α κύτταρα

12 Διαταραχές Κ + ανά κατηγορία διουρητικών Υ-οκαλιαι.ία - Υ-ερκαλιαι.ία

13 Υποκαλιαιμία από διουρητικά: μηχανισμοί καλιούρησης Ά.εσοι: Στα ση.εία δράσης των διουρητικών στο σωληνάριο Έ..εσοι: Μεταβολές Του δραστικού όγκου Της αλατικορτικοειδούς δράσης Της -ροσφοράς Νa + στο ά-ω σωληνάριο

14 Υποκαλιαιμία από ωσμωτικά διουρητικά: μαννιτόλη ιηθούνται στο σ-είρα.α και δεν ε-αναρροφώνται Παρε.-οδίζουν την ε-αναρρόφηση ύδατος και την ισότονη ε-αναρρόφηση Κ + α-ό το εγγύς εσ-ειρα.ένο σωληνάριο Αραίωση της συγκέντρωσης του Na + στον αυλό και.είωση της ε-αναρρόφησής του Αύξηση της -ροσφοράς Na + και διηθή.ατος στον ά-ω νεφρώνα

15 Υποκαλιαιμία από ανταγωνιστές της καρβονικής ανυδράσης: ακεταζολαμίδη ρα στον αυλό του εγγύς εσ-ειρα.ένου σωληναρίου Αναστέλλει την ε-αναρρόφηση NaHCO 3, H 2 O, K + Αύξηση της -ροσφοράς NaHCO 3, H 2 O, K + στον ά-ω νεφρώνα Μεταβολική οξέωση

16 Υποκαλιαιμία από διουρητικά της αγκύλης: φουροσεμίδη, τορσεμίδη, μπουμετανίδη, εθακρινικό οξύ Εκκρίνονται στο εγγύς εσ-ειρα.ένο σωληνάριο Αναστέλλουν την Na + -2Cl - -K + -ATPάση στο -αχύ ανιόν σκέλος της αγκύλης του Henle Αυξάνουν την -ροσφορά NaCl και Κ + στον ά-ω νεφρώνα

17 Υποκαλιαιμία από θειαζιδικά διουρητικά (υδροχλωροθειαζίδη, χλωροθειαζίδη) και θειαζιδικά ανάλογα (χλωροθαλιδόνη, ινδαπαμίδη, μετοναζόλη, κινεθαζόνη) Εκκρίνονται στο εγγύς εσ-ειρα.ένο σωληνάριο Αστέλλουν το συ..εταφορέα Na + -Cl - στην αυλική ε-ιφάνεια των κυττάρων στο ά-ω εσ-ειρα.ένο σωληνάριο Αυξάνουν την -ροσφορά Νa + στα αθροιστικά σωληνάρια εν έχουν ά.εση δράση στη.εταφορά του Κ +

18 Έμμεσοι μηχανισμοί καλιούρησης από διουρητικά Αύξηση ροής διηθή.ατος (Νa + & H 2 O) στον ά-ω νεφρώνα ράση αλδοστερόνης Υ-οχλωραι.ική.εταβολική αλκάλωση

19 Διατήρηση της ομοιόστασης του Κ + : Συρρίκνωση του εξωκυττάριου χώρου Αύξηση της δράσης της αλδοστερόνης ενίσχυση της καλιούρησης Μείωση της -ροσφοράς Na + & Η 2 Ο στον ά-ω νεφρώνα αναστολή της καλιούρησης

20 Διατήρηση της ομοιόστασης του Κ + : Αύξηση του εξωκυττάριου χώρου Μείωση ε-ι-έδων αλδοστερόνης αναστολή της καλιούρησης Αύξηση της -ροσφοράς Na + & Η 2 Ο στον ά-ω νεφρώνα ενίσχυση της καλιούρησης

21 Ανατροπή της ισορροπίας των έμμεσων μηχανισμών καλιούρησης: υποκαλιαιμία από χρήση διουρητικών Συρρίκνωση του εξωκυττάριου όγκου ιέγερση του συστή.ατος ρενίνης - αγγειοτενσίνης Αναστολή της ε-αναρρόφησης Na + & H 2 O στα εγγύς τ.ή.ατα Αύξηση της -ροσφοράς Na + & H 2 O στον ά-ω νεφρώνα Αύξηση αλδοστερόνης Ενίσχυση καλιούρησης Ενίσχυση καλιούρησης

22 Έμμεσοι μηχανισμοί καλιούρησης από διουρητικά Αύξηση της -ροσφοράς Na + στα ά-ω σωληνάρια και του ρυθ.ού ροής των ούρων σε αυτά Αύξηση ε-ι-έδων αλδοστερόνης (υ-ογκαι.ία) Υ-οχλωραι.ική.εταβολική αλκάλωση

23 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά Είδος του διουρητικού Ποσότητα του -ροσλα.βανό.ενου Νa + ιάρκεια λήψης του διουρητικού Συνυ-άρχουσα διαταραχή της ο.οιόστασης του K + Μετακίνηση Κ + -ρος στον ενδοκυττάριο χώρο

24 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά: είδος διουρητικού Μέση -τώση της συγκέντρωσης Κ + 0,5 meq/l.ε τα θειαζιδικά διουρητικά 0,3 meq/l.ε τα διουρητικά της αγκύλης

25 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά: είδος διουρητικού Μέση -τώση της συγκέντρωσης Κ + 0,5 meq/l.ε τα θειαζιδικά διουρητικά 0,3 meq/l.ε τα διουρητικά της αγκύλης Για το ίδιο νατριουρητικό α-οτέλεσ.α τα θειαζιδικά διουρητικά -ροκαλούν.εγαλύτερη καλιούρηση α-ό τα διουρητικά της αγκύλης, ε-ειδή δρουν -εριφερικότερα και τα ενα-ο.είναντα τ.ή.ατα του νεφρώνα δεν -ρολαβαίνουν να αντιρρο-ήσουν την α-ώλεια Κ +

26 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά: ποσότητα προσλαμβανόμενου Na + Υψηλή και χα.ηλή -ρόσληψη Na + ενισχύουν την καλιούρηση Σε ενδιά.εση -ρόσληψη Na + ( meq/l): Ή-ια αύξηση της αλδοστερόνης Μέτρια -ροσφορά Na + στον ά-ω νεφρώνα Περιορισ.ός της τελικής α-έκκρισης Κ +

27 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά: διάρκεια λήψης διουρητικού Μείωση συγκέντρωσης K + στον ορό.έσα στις -ρώτες δύο εβδο.άδες Α-οκατάσταση ισορρο-ίας στα νέα χα.ηλότερα ε-ί-εδα Αναστολή ε-ι-λέον νεφρικής α-έκκρισης Κ + λόγω της συρρίκνωσης του εξωκυττάριου χώρου Αυξη.ένη ε-αναρρόφηση Na + στον εγγύς νεφρώνα.ειω.ένη -ροσφορά Na + στον ά-ω Αναστολή της -αραγωγής αλδοστερόνης εξαιτίας της υ-οκαλιαι.ίας Αύξηση ε-αναρρόφησης K + στο αθροιστικό σωληνάριο.έσω της διέγερσης της Η + -Κ + -ΑTPάσης α-ό τη χρόνια υ-οκαλιαι.ία

28 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά: συνυπάρχουσα διαταραχή της ομοιόστασης καλίου Ανά-τυξη σοβαρότερης υ-οκαλιαι.ίας σε έδαφος χρόνιας χρήσης διουρητικών συνήθως οφείλεται σε: Εξωνεφρική α-ώλεια Κ + (λ.χ. διάρροιες) Μειω.ένη -ρόσληψη (λ.χ. έ.ετοι) Πρόσφατη αύξηση της δόσης των διουρητικών

29 Χαρακτηριστικά της υποκαλιαιμίας από διουρητικά: μετακίνηση καλίου προς τον ενδοκυττάριο χώρο 15%.είωση του Κ + στον ορό, ενώ 5%.είωση του ολικού Κ + Συ.βαίνει.ετακίνηση του Κ + α-ό τον εξωκυττάριο στον ενδοκυτταριο χώρο Κατεχολα.ίνες Αλδοστερόνη Μεταβολική αλκάλωση

30 Συνέπειες της υποκαλιαιμίας από τη χρήση διουρητικών Αρρυθ.ίες, αιφνίδιοι θάνατοι Τοξικός δακτυλιδισ#ός Αύξηση της αρτηριακής -ίεσης

31 Πρόληψη και αντιμετώπιση υποκαλιαιμίας από χρήση διουρητικών Μείωση της δόσης των διουρητικών Μέτρια -ρόσληψη Νa + ( meq/24ωρο) ιόρθωση του ελλεί.ατος Mg 2+ Χορήγηση συ.-ληρω.άτων KCl (20-40 meq/24ωρο) Συγχορήγηση αναστολέων του.ετατρε-τικού ενζύ.ου της αγγειοτενσίνης Ι ή αναστολέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ Συγχορήγηση καλιοσυντηρητικού διουρητικού

32 Υπερκαλιαιμία: καλιοσυντηρητικά διουρητικά Αναστολή της καλιουρητικής δράσης της αλδοστερόνης ά.εσα ή έ..εσα Ανταγωνιστές αλδοστερόνης (σ-ιρονολακτόνη, ε-λερενόνη) Α-οκλειστές των διαύλων Na + στην αυλική ε-ιφάνεια των θε.ελίων κυττάρων του αθροιστικού σωληναρίου (α.ιλορίδη, τρια.τερένη)

33 Υπερκαλιαιμία: καλιοσυντηρητικά διουρητικά Αθροιστική δράση καλιοσυντηρητικών διουρητικών Ασθενής νατριουρητική δράση Κίνδυνος (δοσοεξαρτώ.ενος) για ανά-τυξη υ-ερκαλιαι.ίας, ιδιαίτερα σε: Χρόνια νεφρική ανε-άρκεια, σακχαρώδη διαβήτη Λήψη συ.-ληρω.άτων καλίου Λήψη αναστολέων άξονα ρενίνης-αγγειοτενσίνης Λήψη.η-στεροειδών αντιφλεγ.ονωδών φαρ.άκων Λήψη β-α-οκλειστών, κυκλοσ-ορίνης

34 Συνέπειες της υπερκαλιαιμίας από τη χρήση διουρητικών καρδιακές αρρυθ.ίες, καρδιοανα-νευστική ανακο-ή, αιφνίδιος θάνατος αγγειοδιαστολή, υ-όταση οξέωση.υϊκή αδυνα.ία, κό-ωση, -αράλυση, -αραισθήσεις διάταση εντέρου, -αραλυτικός ειλεός

35 Πρόληψη και αντιμετώπιση υπερκαλιαιμίας από χρήση διουρητικών -εριορισ.ό του -ροσλα.βανό.ενου καλίου, εντερικά ή -αρεντερικά διακο-ή καλιοσυντηρητικών διουρητικών και αναστολέων του.ετατρε-τικού ενζύ.ου της αγγειοτενσίνης Ι ή αναστολέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ α-οφυγή συγχορήγησης αναστολέων του.ετατρε-τικού ενζύ.ου της αγγειοτενσίνης Ι ή αναστολέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ, β- α-οκλειστών,.η-στεροειδών αντιφλεγ.ονωδών, κυκλοσ-ορίνη κ.α. συγχορήγηση διουρητικών της αγκύλης ή θειαζιδικών διουρητικών

36 Ευχαριστώ