EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Bρυξέλλες, 3.08.2009 E(2009)6201 Θέμα: Κρατική ενίσχυση N 38-B/2006 Ελλάδα Αποκατάσταση ζημιών Δυσμενείς καιρικές συνθήκες - Τομέας υδατοκαλλιέργειας. Αξιότιμη κυρία, Διαδικασία Με επιστολή της μόνιμης αντιπροσωπείας της 13 ης Ιανουαρίου 2006, η οποία καταχωρίστηκε από την Επιτροπή στις 16 Ιανουαρίου 2006, η Ελληνική Κυβέρνηση κοινοποίησε στην Επιτροπή το προαναφερόμενο μέτρο ενίσχυσης. Αιτήματα για περαιτέρω πληροφορίες απεστάλησαν στις ελληνικές αρχές στις 3 Φεβρουαρίου, 8 Μαΐου και 29 Νοεμβρίου 2006, 23 Μαρτίου, 7 Αυγούστου και 16 Νοεμβρίου 2007, 8 Μαΐου 2008, 19 Φεβρουαρίου και 13 Μαρτίου 2009. Οι ελληνικές αρχές απάντησαν στις 6 Μαρτίου 2006, στις 24 Ιανουαρίου, στις 22 Ιουνίου και στις 28 Σεπτεμβρίου 2007, στις 14 Ιανουαρίου και στις 18 Ιουλίου 2008, στις 25 Φεβρουαρίου και στις 20 Απριλίου 2009. Περιγραφή Tο σχέδιο καθεστώτος ενισχύσεων προβλέπει ενίσχυση για απώλεια παραγωγής και ενίσχυση για την αποκατάσταση ζημιών στον εξοπλισμό αλιευτικών εκμεταλλεύσεων που προκλήθηκαν από δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Οι ζημίες πρέπει να εκτιμηθούν και η αποκατάσταση των ζημιών πρέπει να επιβεβαιωθεί από την αρμόδια αρχή ή από επιτροπή (εφόσον κρίνεται αναγκαίο). Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν τεχνική έκθεση της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας όσον αφορά τους νομούς Άρτας και Πρέβεζας, όπου οι δικαιούχοι αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους. Σύμφωνα με την έκθεση οι εν λόγω νομοί επλήγησαν από ιδιαίτερα ισχυρές βροχοπτώσεις τον Δεκέμβριο του 2005. Οι βροχοπτώσεις ήταν αιφνίδιες και μεγάλης έντασης.. Η έκθεση αναφέρει ότι οι βροχοπτώσεις ήταν δύο ή περίπου τέσσερις φορές ισχυρότερες από τις συνήθεις βροχοπτώσεις που παρατηρούνται κατά μέσο όρο στους νομούς αυτούς. Οι βροχοπτώσεις αυτές προκάλεσαν επίσης σοβαρές πλημμύρες με συνέπεια να υποστούν σημαντική ζημιά οι οι ιχθυοκαλλιέργειες. Πράγματι, τα ποσοστά απωλειών σε σχέση με τη μέση παραγωγή των τριών προηγούμενων ετών ήταν, για τους πέντε εμπλεκόμενους δικαιούχους, 78%, 69%, 33%, 64% και 33%. Όλες οι απώλειες υπολογίστηκαν στο επίπεδο κάθε επιμέρους δικαιούχου. Κυρία Ντόρα ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Ελλάδα - 10671 Αθήνα European Commission, B-1049 Bruxelles/Brüssel Belgique/België. Τηλέφωνο: (32-2) 299 11 11.
Οι δικαιούχοι απώλειας παραγωγής είναι οι αλιείς που η ετήσια παραγωγή τους (ως έτος ζημίας θεωρείται το 2006) μειώθηκε, ανά είδος προϊόντος, κατά 30% και άνω, σε σχέση με τη μέση απόδοση των προηγούμενων τριών ετών (προηγούμενη τριετία 2003-2005, επειδή η ζημιά συνέβη το Δεκέμβριο του 2005), σύμφωνα με τα στοιχεία της εκμετάλλευσης. Επιπλέον, το ύψος των ζημιών θα πρέπει να φθάνει τουλάχιστον το 30% της μέσης παραγωγής της επιχείρησης (μέσος όρος προηγούμενης τριετίας). Όσον αφορά την απώλεια παραγωγής, το ύψος της χορηγούμενης οικονομικής ενίσχυσης είναι ίσο με το 50% της αξίας της απωλεσθείσας παραγωγής, προσαυξανόμενο κατά 10% για τη μερική κάλυψη αγοράς γόνου για τον εμπλουτισμό της εκμετάλλευσης και την επανεκκίνηση της παραγωγής, εφόσον αυτό αποδεικνύεται με επίσημα παραστατικά. Όσον αφορά τις ζημίες που προκλήθηκαν στον εξοπλισμό παραγωγής, δικαιούχοι ενίσχυσης για την αποκατάσταση παγίου κεφαλαίου και εξοπλισμού είναι οι αλιείς των οποίων το πάγιο κεφάλαιο και ο μηχανολογικός και λοιπός εξοπλισμός της εκμετάλλευσής τους υπέστη ζημιές πάνω από 30%, με συνέπεια να χρειάζεται ανακατασκευή, αντικατάσταση ή επισκευή. Επιπλέον, το ύψος των ζημιών θα πρέπει να φθάνει τουλάχιστον το 30% του μέσου ετήσιου κύκλου εργασιών της αλιευτικής εκμετάλλευσης (μέσος όρος προηγούμενης τριετίας). Το ύψος της χορηγούμενης οικονομικής ενίσχυσης για την αποκατάσταση του εξοπλισμού είναι ίσο με το 70% της δαπάνης αποκατάστασης των ζημιών (ανακατασκευή, αντικατάσταση ή επισκευή). Οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι πρέπει να καθορισθούν οι δικαιούχοι και η καταβολή της οικονομικής ενίσχυσης θα γίνει από την αρμόδια αρχή βάσει των στοιχείων εξατομίκευσης των ζημιών και διαπίστωσης της αποκατάστασης αυτών. Οι δικαιούχοι πρέπει να πληρούν τους ακόλουθους όρους: Οι ενταγμένοι στο υπόψη πρόγραμμα δικαιούχοι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να αποδέχονται οποιοδήποτε έλεγχο και υποδείξεις που θα γίνονται από τις αρμόδιες εθνικές ή κοινοτικές υπηρεσίες, άλλως θα επιστρέφουν τα καταβληθέντα ποσά των ενισχύσεων. Στις περιπτώσεις που οι δικαιούχοι ενισχύσεων είχαν ασφαλισθεί σε ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα, τότε η ενίσχυση που προβλέπεται χορηγείται στο σύνολό της, εφόσον το άθροισμα της αποζημίωσης που καταβάλλεται από τον ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα και της οικονομικής ενίσχυσης που καταβάλλεται από το παρόν πρόγραμμα δεν υπερβαίνει το 100% της ζημιάς, διαφορετικά μειώνεται αναλογικά. Τα παραστατικά που θα προσκομίσουν οι ζημιωθέντες αλιείς για να πάρουν τις προβλεπόμενες οικονομικές ενισχύσεις, θα γίνονται δεκτά εφόσον έχουν ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας που συνέβη η ζημιά. Εφόσον διαπιστωθεί ότι οι απώλειες της παραγωγής ήταν μικρότερες από 30%, θα ανακτηθούν οι οικονομικές ενισχύσεις που θα έχουν χορηγηθεί στους πληγέντες παραγωγούς. Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι δεν πληρούν κάποιον από τους όρους ή δηλώσουν ψευδή στοιχεία ή κατά τη μηχανογραφική εκκαθάριση της εκτιμηθείσας ζημιάς ή κατά τις διενέργειες διαπίστωσης αποκατάστασης της ζημιάς ή κατά τη διενέργεια ελέγχων από τους υπαλλήλους της αρμόδιας αρχής ελέγχου διαπιστωθεί ότι το ποσό της ενίσχυσης που έλαβαν υπερβαίνει το ποσό που δικαιούνται συνολικά, είναι υποχρεωμένοι να επιστρέψουν στον τραπεζικό λογαριασμό της αρμόδιας αρχής τη διαφορά του ποσού ως αχρεωστήτως καταβληθείσα. 2
Η αποκατάσταση των ζημιών θα πρέπει να ενεργηθεί σε αποκλειστική προθεσμία δύο ετών από την έγκριση του προγράμματος από την αρμόδια αρχή. Ο αριθμός των δικαιούχων είναι 5 και ο συνολικός προϋπολογισμός που διατίθεται για το πρόγραμμα είναι 800.000 ευρώ. Εκτίμηση 1. Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης Το μέτρο αυτό προβλέπει ενίσχυση η οποία χορηγείται με κρατικούς πόρους προς όφελος επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας. Κατά συνέπεια, η εν λόγω ενίσχυση παρέχει οικονομικό πλεονέκτημα σε ορισμένη κατηγορία επιχειρήσεων που ασκούν ειδική δραστηριότητα, τη δραστηριότητα της υδατοκαλλιέργειας. Το επιλεκτικό πλεονέκτημα που παρέχεται στις επιχειρήσεις αυτές απειλεί να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό και μπορεί να επηρεάσει το εμπόριο στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας μεταξύ των κρατών μελών ή τον ανταγωνισμό με επιχειρήσεις υδατοκαλλιέργειας σε άλλα κράτη μέλη. Το κοινοποιούμενο μέτρο, συνιστά συνεπώς κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. 2. Συμβιβάσιμο κρατικής ενίσχυσης Η εν λόγω κρατική ενίσχυση μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με την κοινή αγορά μόνο εάν μπορεί να τύχει μιας των παρεκκλίσεων που προβλέπονται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 ή 3 της συνθήκης ΕΚ. Tο μέτρο αυτό κοινοποιήθηκε το 2006 και οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι θα εφαρμοζόταν μόνο μετά από την επίσημη έγκριση από την Επιτροπή. Εν τω μεταξύ, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση των κρατικών ενισχύσεων στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας («οι κατευθυντήριες γραμμές») 1 τέθηκαν σε ισχύ την 1η Απριλίου 2008 και σύμφωνα με το σημείο 5.3 των εν λογω κατευθυντήριων γραμμών, η Επιτροπή θα τις εφαρμόσει από την 1η Απριλίου 2008 σε κάθε κρατική ενίσχυση που πρόκειται να χορηγηθεί μετά την ημερομηνία αυτή. Υπό τις περιστάσεις αυτές, εφιστάται η προσοχή των ελληνικών αρχών στο γεγονός ότι το μέτρο πρέπει να είναι σύμφωνο με τις κατευθυντήριες γραμμές. Αφού οι ελληνικές αρχές έκαναν τις αλλαγές που τους υποδείχθηκαν το νέο σχέδιο διαβιβάστηκε στην Επιτροπή προκειμένου να εξετασθεί κατά πόσο πληρούνται τα κριτήρια των κατευθυντήριων γραμμών. Σύμφωνα με το σημείο 3.1. των κατευθυντήριων γραμμών οι κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας δικαιολογούνται μόνο εάν είναι σύμφωνες με τους στόχους της πολιτικής ανταγωνισμού και τους στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής. Επιπλέον, το σημείο 4.4. των κατευθυντήριων γραμμών (ενισχύσεις για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από θεομηνίες, έκτακτα γεγονότα ή συγκεκριμένα δυσμενή καιρικά φαινόμενα) προβλέπει τα ακόλουθα κριτήρια όσον αφορά την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από δυσμενή καιρικά φαινόμενα: Δ 1 ΕΕ C 84, της 3.4.2008, σ.10. 3
εν μπορούν να θεωρηθούν όλα τα δυσμενή καιρικά φαινόμενα θεομηνίες ή έκτακτα γεγονότα. Ωστόσο, ενισχύσεις μέχρι 100 % για την κάλυψη ζημιών που προκαλούνται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες μπορεί να θεωρηθεί ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, εάν το ύψος των ζημιών που προκαλούνται από το συγκεκριμένο γεγονός φθάνει το 30 % τουλάχιστον της μέσης ετήσιας παραγωγής της επιχείρησης σε σχέση με τη μέση ετήσια παραγωγή της κατά τα προηγούμενα τρία έτη. Το ύψος των ζημιών συνεπώς πρέπει να υπολογίζεται με βάση την μέση ετήσια παραγωγή κατά τα προηγούμενα τρία έτη. Ενίσχυση για την κάλυψη ζημιών σε κτίρια ή εξοπλισμό μπορεί να χορηγείται, μόνον εάν η ζημία συνδέεται με δυσμενείς καιρικές συνθήκες οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα απώλεια παραγωγής ύψους τουλάχιστον 30 % Η αποζημίωση πρέπει να υπολογίζεται σε επίπεδο μεμονωμένου δικαιούχου ενώ πρέπει να αποφεύγεται η υπεραποζημίωση. Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν τεχνική έκθεση του κέντρου μετεωρολογικών εφαρμογών όσον αφορά συγκεκριμένα τους νομούς Άρτας και Πρέβεζας, όπου οι δικαιούχοι αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους. Σύμφωνα με την έκθεση οι εν λόγω νομοί επλήγησαν από ιδιαίτερα ισχυρές βροχοπτώσεις τον Δεκέμβριο του 2005. Οι βροχοπτώσεις ήταν αιφνίδιες και μεγάλης έντασης.. Η έκθεση αναφέρει ότι οι βροχοπτώσεις ήταν δύο ή περίπου τέσσερις φορές ισχυρότερες από τις συνήθεις βροχοπτώσεις που παρατηρούνται κατά μέσο όρο στους νομούς αυτούς. Οι βροχοπτώσεις αυτές προκάλεσαν επίσης σοβαρές πλημμύρες οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στην καταστροφή των εκμεταλλεύσεων. Πράγματι, τα ποσοστά απωλειών σε σχέση με τη μέση παραγωγή των τριών προηγούμενων ετών ήταν, για τους πέντε εμπλεκόμενους δικαιούχους, 78%, 69%, 33%, 64% και 33%. Όλες οι απώλειες υπολογίστηκαν στο επίπεδο κάθε μεμονωμένου δικαιούχου. Tο ποσοστό απωλειών σε σχέση με τη μέση παραγωγή των τριών προηγούμενων ετών, για τους εμπλεκόμενους δικαιούχους, αντιστοιχεί σε απώλεια, σε κάθε περίπτωση, μεγαλύτερη από 30%, όπως προαναφέρθηκε. Ως εκ τούτου, η εν λόγω απαίτηση στο σημείο 4.4. των κατευθυντήριων γραμμών πληρούται. Συνεπώς, η αποζημίωση υπολογίζεται σε επίπεδο μεμονωμένου δικαιούχου και αποφεύγεται η υπεραποζημίωση. Οι δικαιούχοι οι οποίοι υπέστησαν ζημία πρέπει να υποβάλουν παραστατικά προκειμένου να λάβουν την οικονομική ενίσχυση που προβλέπεται στο μέτρο. Επιπλέον, οι δικαιούχοι ορίζονται από τις αρχές και η οικονομική ενίσχυση καταβάλλεται από τον αρμόδιο φορέα βάσει στοιχείων που θεμελιώνουν τη ζημία σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση και επιβεβαιώνουν ότι η ζημία έχει αποκατασταθεί. Στις περιπτώσεις που οι δικαιούχοι ενισχύσεων είχαν ασφαλισθεί σε ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα, τότε η ενίσχυση που προβλέπεται χορηγείται στο σύνολό της, εφόσον το άθροισμα της αποζημίωσης που καταβάλλεται από τον ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα και της οικονομικής ενίσχυσης που καταβάλλεται από το παρόν πρόγραμμα δεν υπερβαίνει το 100% της ζημιάς, διαφορετικά μειώνεται αναλογικά. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι ελληνικές αρχές απέδειξαν ότι οι όροι που προβλέπονται στις κατευθυντήριες γραμμές πληρούνται. Συνεπώς, το μέτρο πρέπει να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με την κοινή αγορά, δεδομένου ότι πληροί τους όρους εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. 4
Απόφαση Η Επιτροπή αποφάσισε, συνεπώς, να μην εγείρει αντιρρήσεις ως προς το κοινοποιηθέν μέτρο, καθόσον πληροί τους όρους για να θεωρηθεί συμβιβάσιμο με την κοινή αγορά. Εάν η παρούσα επιστολή περιέχει εμπιστευτικές πληροφορίες που δεν θα πρέπει να περιέλθουν σε γνώση τρίτων, παρακαλούμε να ενημερώσετε σχετικά την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής αυτής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει αιτιολογημένο σχετικό αίτημά σας εντός της ως άνω προθεσμίας, θα θεωρήσει ότι συμφωνείτε με τη γνωστοποίηση σε τρίτους και με τη δημοσίευση του πλήρους κειμένου της παρούσας επιστολής στην αυθεντική γλώσσα στο δικτυακό τόπο: http://ec.europa.eu/community_law/state_aids/index.htm. Το αίτημα σας θα πρέπει να αποσταλεί με συστημένη επιστολή ή με φαξ στην ακόλουθη διεύθυνση: European Commission Directorate-General for Maritime Affairs and Fisheries DG MARE-F-4 (Legal matters) Rue Joseph II, 99 B 1049 BRUXELLES Φαξ: 32-2-295 19 42 Με εκτίμηση, Για την Επιτροπή, Antonio TAJANI Μέλος της Επιτροπής 5