MEMO/03/88 Βρυξέλλες, 5 εκεµβρίου 2003 ιεύρυνση της ΕΕ: Ερωτήµατα και Απαντήσεις σε θέµατα ασφάλειας των τροφίµων Η ασφάλεια των τροφίµων αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα της πολιτικής της ΕΕ σχετικά µε την προστασία και την υγεία των καταναλωτών. Η προσέγγισή της "από το αγρόκτηµα στο τραπέζι" πρέπει συνεπώς να εγκριθεί επίσης από τα µελλοντικά κράτη µέλη. Πρόκειται για µια σηµαντική πρόκληση όπου έχει σηµειωθεί αρκετή πρόοδος αλλά εξακολουθούν να πρέπει να γίνουν περαιτέρω βήµατα. 1. Πως καλύπτονται τα θέµατα ασφάλειας των τροφίµων από τη συνθήκη προσχώρησης; Οι διαπραγµατεύσεις για τη διεύρυνση ολοκληρώθηκαν στην Κοπεγχάγη το εκέµβριο του 2002. Τα δέκα νέα κράτη µέλη 1 υπέγραψαν τη συνθήκη προσχώρησης και τη συνηµµένη σ' αυτή πράξη προσχώρησης στην Αθήνα στις 16 Απριλίου 2003. Η προβλεπόµενη ηµεροµηνία προσχώρησης είναι η 1η Μαΐου 2004. Με την ηµεροµηνία αυτή το πλήρες κεκτηµένο της ΕΕ (υφιστάµενο σύνολο της κοινοτικής νοµοθεσίας) θα αρχίσει να ισχύει στα νέα κράτη µέλη. Οι διαπραγµατεύσεις θα συνεχιστούν µε τη Βουλγαρία και τη Ρουµανία για τις οποίες η ηµεροµηνία στόχος για την προσχώρηση είναι το 2007. Τα θέµατα ασφάλειας των τροφίµων εµπίπτουν σε δύο τοµείς των διαπραγµατεύσεων ένταξης: - Το κεφάλαιο 1 «Ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών» καλύπτει τη νοµοθεσία για τα τρόφιµα, - Το κεφάλαιο 7 «Γεωργία» καλύπτει τα κτηνιατρικά και φυτοϋγειονοµικά θέµατα καθώς και τη διατροφή των ζώων. Η νοµοθεσία για τα τρόφιµα περιλαµβάνει γενικούς κανόνες για την υγιεινή και τον έλεγχο, την επισήµανση, τις πρόσθετες ύλες και τη συσκευασία των τροφίµων και τα γενετικώς τροποποιηµένα τρόφιµα. Η κτηνιατρική νοµοθεσία καλύπτει την υγεία και την ορθή µεταχείρισή των ζώων, την ταυτοποίηση και την καταγραφή τους σε µητρώα, τα συστήµατα ελέγχου στην εσωτερική αγορά, τη διενέργεια ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα και τους κανόνες δηµόσιας υγείας που πρέπει να τηρούν οι επιχειρήσεις όσον αφορά τα ζωικά προϊόντα. Η φυτοϋγειονοµική νοµοθεσία περιλαµβάνει την υγεία των φυτών (επιβλαβείς οργανισµοί, παρασιτοκτόνα), τους σπόρους προς σπορά και το πολλαπλασιαστικό υλικό και, τέλος, την υγιεινή των φυτών. 1 Κύπρος, Τσεχική ηµοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία και Σλοβενία.
Η νοµοθεσία σχετικά µε τις ζωοτροφές περιλαµβάνει την ασφάλεια των ζωοτροφών και των πρόσθετων υλών, την επισήµανση, τις προσµείξεις στις ζωοτροφές, τους ελέγχους και τις επιθεωρήσεις. 2. Ποια είναι η βασική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη διεύρυνση και στην ασφάλεια των τροφίµων; Η ασφάλεια των τροφίµων αποτελεί µέρος της διαδικασίας διεύρυνσης, όπου η ΕΕ κατέστησε σαφές από την αρχή ότι δεν θα αποδεχτεί µια κατάσταση που θα οδηγούσε στην υποβάθµιση των προδιαγραφών ασφάλειας για τα τρόφιµα ή που θα απειλούσε την υγεία των καταναλωτών. Τα νέα κράτη µέλη αναγνωρίζουν ότι η συµµόρφωση µε το κεκτηµένο της Ένωσης όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίµων είναι κεφαλαιώδους σηµασίας. Το "κεκτηµένο" σε θέµατα ασφάλειας των τροφίµων περιλαµβάνει έναν µεγάλο αριθµό νοµοθετικών πράξεων. Πολλές από αυτές καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα θεµάτων και απαιτούν σηµαντικές προσπάθειες για τη µεταφορά, την εφαρµογή και την επιβολή τους. Είναι ιδιαίτερα σηµαντικό να ολοκληρωθεί επιτυχώς η µεταφορά του συνόλου του "κεκτηµένου" στην εθνική νοµοθεσία κάθε νέου κράτους µέλους και να ενισχυθούν και να µεταρρυθµιστούν εγκαίρως οι διοικητικές δοµές και διαδικασίες πριν από την προσχώρηση. Η Επιτροπή έχει εξετάσει ωστόσο ένα περιορισµένο αριθµό ορθώς αιτιολογηµένων αιτηµάτων για µεταβατικές ρυθµίσεις. Στον κτηνιατρικό και φυτοϋγειονοµικό τοµέα πραγµατοποιούνται διαπραγµατεύσεις για µεταβατικές περιόδους µε βάση την αρχή ότι δεν θα αυξηθεί ο κίνδυνος για τη δηµόσια υγεία και για την υγεία των ζώων και των φυτών στην Ένωση. 3. Ποια είναι τα κύρια θέµατα σχετικά µε την ασφάλεια των τροφίµων µε τα νέα κράτη µέλη; Τα κύρια θέµατα είναι: - η ικανότητα των νέων κρατών µελών να εφαρµόσουν ελέγχους σύµφωνα µε τις προδιαγραφές της ΕΕ για το εµπόριο εντός της ΕΕ και για τις εισαγωγές από τρίτες χώρες, - η συµµόρφωση µε τους υψηλού επιπέδου κανόνες προστασίας της υγείας που έχει θεσπίσει η ΕΕ όσον αφορά τη ΣΕΒ, - η αναβάθµιση των µονάδων επεξεργασίας τροφίµων µε βάση τις προδιαγραφές της ΕΕ, 3α. Πως θα λειτουργούν τα µελλοντικά εξωτερικά σύνορα; Για τους ελέγχους της ΕΕ στις εισαγωγές από τρίτες χώρες χρειάζεται ένα σύστηµα συνοριακών σταθµών επιθεώρησης (ΣΥΚΕ) που πρέπει να συσταθούν σύµφωνα µε τα πρότυπα της ΕΕ στα εξωτερικά σύνορα µε τρίτες χώρες. Στο θέµα αυτό η ΕΕ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί συµβιβασµούς ως προς την υποδοµή και τις διαδικασίες. Μόνον για την ειδική περίπτωση των προσωρινών συνόρων µεταξύ της Ουγγαρίας και της Ρουµανίας συµφωνήθηκε ένα ειδικό καθεστώς. Προς το παρόν υπάρχουν περίπου 283 συνοριακοί σταθµοί επιθεώρησης (ΣΥΚΕ) της ΕΕ που λειτουργούν υπό τον έλεγχο των εθνικών αρχών. Οι περισσότεροι είναι λιµάνια και αεροδρόµια ενώ άλλοι είναι οδικοί ή σιδηροδροµικοί κόµβοι, ιδιαίτερα στα σηµερινά ανατολικά σύνορα της Ένωσης. 2
Η ένταξη των 10 - και αργότερα των 12 - νέων κρατών µελών θα επεκτείνει τις ανατολικές παρυφές µε τη Ρωσία και θα µεταφέρει τις παρυφές της Ένωσης προς τα ανατολικά στα σύνορα µε τη Λευκορωσία, την Ουκρανία, τη Μολδαβία και την Τουρκία. Επίσης πρέπει να δηµιουργηθούν νέοι ΣΥΚΕ στα σύνορα µε την Κροατία, Σερβία και Μαυροβούνιο και µε την πρώην γιουγκοσλαβική δηµοκρατία της Μακεδονίας. Στην πράξη οι κτηνιατρικοί έλεγχοι των εισαγωγών περιλαµβάνουν τον έλεγχο των εγγράφων, της ταυτότητας και τον έλεγχο της φυσικής κατάστασης των ζώων ή των ζωικών προϊόντων που παρουσιάζονται. Ύστερα από τους ελέγχους αυτούς στο πρώτο σηµείο διέλευσης των συνόρων της ΕΕ τα ζώα και τα προϊόντα µπορούν καταρχήν να κυκλοφορούν ελεύθερα στην εσωτερική αγορά. Είναι συνεπώς κεφαλαιώδους σηµασίας η υποδοµή και οι διαδικασίες στους συνοριακούς σταθµούς να είναι οι δέουσες για τη διατήρηση της υγείας των ζώων και της δηµόσιας υγείας. Η δηµιουργία συνοριακών σταθµών επιθεώρησης για τη διενέργεια κτηνιατρικών και άλλων έλεγχων στα νέα κράτη µέλη απαιτεί κτίρια, εξοπλισµό και επί τόπου προσωπικό που να πραγµατοποιεί τους απαιτούµενους συνοριακούς ελέγχους. Η νοµοθεσία της ΕΕ καθορίζει ελάχιστες προδιαγραφές για την υποδοµή στους συνοριακούς σταθµούς ανάλογα µε το είδος των προϊόντων προς έλεγχο. Ωστόσο, ο χρόνος είναι περιορισµένος και πρέπει να γίνουν πολλά πράγµατα ακόµη. Σε τεχνικό επίπεδο, τα έργα εξελίσσονται καλά αλλά όλοι οι κυβερνητικοί τοµείς στα νέα κράτη µέλη πρέπει να συνεργάζονται µεταξύ τους. Η Επιτροπή παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις και µόνον οι συνοριακοί σταθµοί επιθεώρησης που θα είναι πλήρως έτοιµοι κατά την προσχώρηση θα εγκριθούν και θα συµπεριληφθούν στους καταλόγους. Η κατάσταση το Νοέµβριο του 2003 δείχνει ότι περίπου 20 ΣΥΚΕ είναι έτοιµα και θα µπορούσαν να εγκριθούν τώρα. Συνολικά έχουν προταθεί περίπου 50 ΣΥΚΕ για έγκριση έως την ηµέρα προσχώρησης. Η Επιτροπή θα χρειαστεί να λάβει νοµική απόφαση µέσω της µόνιµης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων που αποτελείται από αντιπρόσωπους των κρατών µελών για την έγκριση των κτηνιατρικών ΣΥΚΕ. 3β. Πώς έχει η κατάσταση όσον αφορά τις µονάδες επεξεργασίας τροφίµων; Η συµµόρφωση των µονάδων επεξεργασίας τροφίµων µε τα πρότυπα της ΕΕ αποτελεί µεγάλη πρόκληση για τα νέα κράτη µέλη. Έχουν καταβληθεί προσπάθειες και πολλές µονάδες επεξεργασίας τροφίµων πληρούν ήδη τις απαιτήσεις της ΕΕ. Άλλες µονάδες πρέπει ακόµη να εκτελέσουν σηµαντικές εργασίες αναβάθµισης πριν από την προσχώρηση, εάν θέλουν να πληρούν τις προδιαγραφές της ΕΕ. Έξι από τα νέα κράτη µέλη 2 έχουν ζητήσει µεταβατικές περιόδους για την αναβάθµιση ενός περιορισµένου αριθµού εγκαταστάσεων επεξεργασίας τροφίµων, µετά την προσχώρηση. Αυτές οι µεταβατικές συµφωνίες είναι περιορισµένες σε χρόνο και πεδίο και διαρκούν έως το 2006 ή 2007 ( βλέπε παράρτηµα). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από τα νέα κράτη µέλη να παράσχουν λεπτοµερή στοιχεία για την κατάσταση των µονάδων επεξεργασίας τροφίµων και ένα δεσµευτικό σχέδιο αναβάθµισης για κάθε ένα από αυτά που έχει υποβάλει αίτηµα µεταβατικής περιόδου. Επιπλέον, έχουν επιβληθεί αυστηροί όροι όσον αφορά τη διάθεση στην αγορά και την ειδική επισήµανση των προϊόντων που προέρχονται από µονάδες στις οποίες εφαρµόζεται η µεταβατική ρύθµιση. 2 Τσεχική ηµοκρατία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Σλοβακία 3
Τα προϊόντα θα πρέπει να περιορίζονται στην εγχώρια αγορά των νέων κρατών µελών και δεν θα µπορούν να πωλούνται στην ΕΕ. Συνεπώς τα προϊόντα αυτά θα πρέπει να διαθέτουν σαφή επισήµανση που να επιτρέπει το διαχωρισµό τους από όσα θα µπορούν να διατίθενται στην εσωτερική αγορά. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την κατάσταση στις µονάδες και τα νέα κράτη µέλη θα πρέπει να υποβάλλουν σε τακτική βάση έκθεση σχετικά µε τις εξελίξεις. Για τις µονάδες που δεν έχουν µεταβατική περίοδο και δεν πληρούν την νοµοθεσία της ΕΕ, η συνθήκη είναι σαφής. Εάν δεν συµµορφώνονται µε τις προδιαγραφές της ΕΕ έως τη στιγµή της προσχώρησης, θα πρέπει να κλείσουν. Ο κατάλογος των µονάδων που έχουν µεταβατική περίοδο µπορεί να τροποποιηθεί µε απόφαση της Επιτροπής αλλά µόνον σε περιορισµένο βαθµό. 3γ. Ποια είναι τα πρότυπα που πρέπει να πληρούνται στον τοµέα της ασφάλειας των τροφίµων; Η νοµοθεσία για την ασφάλεια των τροφίµων και η κτηνιατρική/φυτοϋγειονοµική νοµοθεσία θέτει υψηλές προδιαγραφές όσον αφορά την εφαρµογή των νοµικών απαιτήσεων αλλά κυρίως όσον αφορά τις διοικητικές δοµές που πρέπει να υπάρχουν. Συνεπώς τα περισσότερα νέα κράτη µέλη πρέπει να καταβάλουν σηµαντικές προσπάθειες για τη θέσπιση της σχετικής νοµοθεσίας, τη δηµιουργία λειτουργικών δοµών για την ασφάλεια των τροφίµων, την αναβάθµιση των εγκαταστάσεων, την κινητοποίηση του µηχανισµού ανάλυσης και εργαστηριακής επεξεργασίας, την κατάρτιση προσωπικού για τις υπηρεσίες ελέγχου, τη διάθεση εργαστηριακού προσωπικού κ.τ.λ. Προς στιγµή, τα νέα κράτη µέλη διαθέτουν πολλές µονάδες γεωργικών τροφίµων που ενδεχοµένως δεν εκπληρώνουν όλες τις λεπτοµερείς απαιτήσεις της κοινοτικής νοµοθεσίας σχετικά µε την υποδοµή και την οργάνωση της αλυσίδας παραγωγής. Σε εργοστάσια τροφίµων, η εφαρµογή των κανόνων της ΕΕ µπορεί να σηµαίνει την πραγµατοποίηση µεγάλων επενδύσεων για την ανακατασκευή ή αναδιαρρύθµιση µέρους των εργοστασίων. Για να εφαρµοστεί, για παράδειγµα, η αποτελεσµατική παρακολούθηση των καταλοίπων παρασιτοκτόνων τα νέα κράτη µέλη πρέπει να εγκαθιδρύσουν µηχανισµό δειγµατοληψίας ( που να καλύπτει τόσο την εγχώρια παραγωγή όσο και τα εισαγόµενα τρόφιµα) και πρόγραµµα ανάλυσης, πρέπει να διαθέτουν την απαραίτητη εργαστηριακή υποδοµή και τον εξοπλισµό αλλά και προσωπικό µε τον κατάλληλο βαθµό ειδίκευσης. Οφείλουν επίσης να θεσπίσουν αποτελεσµατικές διαδικασίες για την αναγνώριση των παρτίδων, την υποβολή εκθέσεων µε τα αποτελέσµατα ανάλυσης αλλά και να αναλαµβάνουν κατάλληλη δράση, όταν προκύπτουν προβλήµατα. Τα εργαστήρια θα πρέπει να λάβουν κατάλληλη έγκριση µε βάση τις προδιαγραφές για την ορθή εργαστηριακή πρακτική, όπως είναι τα ΙSO. Παρόµοιες προδιαγραφές εφαρµόζονται και για την παρακολούθηση των καταλοίπων, όπως είναι οι ορµόνες, τα αντιβιοτικά και τα οι πρόσθετες ύλες καθώς και για τις δοκιµές σχετικά µε την ύπαρξη ασθενειών, όπως είναι η ΣΕΒ. 4
3δ. Αντιµετωπίζουν τα µελλοντικά κράτη µέλη ιδιαίτερα προβλήµατα µε τη ΣΕΒ; Όλα τα νέα κράτη µέλη αναγνωρίζουν ότι ο κίνδυνος της ΣΕΒ είναι πραγµατικός και βαθµιαία θέτουν σε εφαρµογή µέτρα αντιµετώπισης του κινδύνου αυτού. Όλες έχουν συµφωνήσει να συµµορφωθούν πλήρως µε την κοινοτική νοµοθεσία από τη στιγµή της ένταξής τους. Αυτό συνεπάγεται µεταξύ άλλων την ενεργή παρακολούθηση της ΣΕΒ, την αποµάκρυνση των ειδικών υλικών κινδύνου (ΕΥΚ) από την τροφική αλυσίδα κατά τη σφαγή, την αποτελεσµατική εφαρµογή της απαγόρευσης ορισµένων ζωοτροφών και τη λειτουργία των συστηµάτων αναγνώρισης των προϊόντων βοοειδών. Όλες οι χώρες εφαρµόζουν τη βασική απαγόρευση αλεύρων κρεάτων και οστών σε ζωοτροφές για µηρυκαστικά αλλά δεν έχουν όλες εφαρµόσει την πλήρη απαγόρευση ζωοτροφών και άλλες εξακολουθούν να χρησιµοποιούν άλευρα κρεάτων και οστών σε ζωοτροφές για χοίρους και πουλερικά - µια πρακτική που απαγορεύεται στην ΕΕ. Στα νέα κράτη µέλη έχουν ξεκινήσει ευρείας κλίµακας δοκιµές για τη ΣΕΒ και η ΕΕ συγχρηµατοδοτεί το πρόγραµµα δοκιµής µέσω των προγραµµάτων Phare. H Eπιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την πρόοδο κατά την εφαρµογή των µέτρων κατά της ΣΕΒ. εν είναι δυνατόν να υπάρξει συµβιβασµός στο ζήτηµα αυτό. 4. Ποια χρηµατοδοτική συνδροµή παρέχεται στα νέα κράτη µέλη για να αναβαθµίσουν τα συστήµατά τους για την ασφάλεια των τροφίµων; Τα κύρια µέσα είναι τα προγράµµατα Phare και SAPARD. Οι επενδύσεις για την αναβάθµιση των συνοριακών σταθµών επιθεώρησης λαµβάνουν, για παράδειγµα, σε πολλές περιπτώσεις χρηµατοδοτική συνδροµή από το πρόγραµµα Phare. Οι δοκιµές για τη ΣΕΒ στα νέα κράτη µέλη συγχρηµατοδοτούνται επίσης από το πρόγραµµα PHARE και τα περισσότερα νέα κράτη µέλη κάνουν χρήση της δυνατότητας αυτής. Συγχρηµατοδότηση για την αναβάθµιση (προσαρµογή, ανακατασκευή ή δηµιουργία) των εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης κρέατος, γαλακτοκοµικών προϊόντων, ψαριών και άλλων γεωργικών προϊόντων µπορεί να χορηγηθεί µέσω του προγράµµατος SAPARD. Περίπου ένα δις ευρώ έχει δεσµευθεί για το σκοπό αυτό. 5. Πώς παρακολουθεί η Επιτροπή την κατάσταση της ασφάλειας των τροφίµων στα νέα κράτη µέλη; Η παρακολούθηση της διαδικασίας µεταφοράς και εφαρµογής αποτελεί το σηµαντικότερο καθήκον της Επιτροπής µέχρις ότου ολοκληρωθεί η διεύρυνση. Η Επιτροπή θα επιµείνει στην πλήρη µεταφορά των νοµοθετικών κεκτηµένων µε την προσχώρηση. Το Γραφείο Τροφίµων και Κτηνιατρικών Θεµάτων (ΓΤΚΘ) της Επιτροπής διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στην παρακολούθηση του βαθµού τήρησης της νοµοθεσίας για την υγιεινή των τροφίµων και την υγεία των ζώων και των φυτών στα νέα κράτη µέλη. Οι αποστολές στις υποψήφιες χώρες άρχισαν το 2001 και αποτελούσαν ύψιστη προτεραιότητα το 2002 και το 2003, ενώ θα συνεχιστούν µε εντατικό ρυθµό έως την προσχώρηση. Μετά, το ΓΤΚΘ θα διενεργεί αποστολές επιθεώρησης όπως και στα άλλα κράτη µέλη. 5
Σκοπός των αποστολών διεύρυνσης είναι η παρακολούθηση της πρόοδου που πραγµατοποιούν τα νέα κράτη µέλη όσον αφορά την εφαρµογή του κοινοτικού δικαίου και των δικών τους δεσµεύσεων. Καλύπτουν τους εξής πέντε ευρείς τοµείς: 1. Ζώντα ζώα και τρόφιµα ζωικής προέλευσης, συµπεριλαµβανοµένων των εγκαταστάσεων 2. Έλεγχοι εισαγωγών, συµπεριλαµβανοµένων των ΣΥΚΕ 3. Μεταδοτικές σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες (ΜΣΕ) και ζωοτροφές 4. Γενικοί έλεγχοι για την υγιεινή των τροφίµων 5. Υγεία των φυτών Αυτό το πρόγραµµα επιθεώρησης θα απορροφά το 40% των πόρων του Γραφείου Τροφίµων και Κτηνιατρικών Θεµάτων για το 2003. Η Επιτροπή ενηµερώνει τα κράτη µέλη για τα αποτελέσµατα των επισκέψεων αυτών. 6. Πώς αξιολογεί η Επιτροπή την κατάσταση στα νέα κράτη µέλη; Στην πρόσφατη έκθεση παρακολούθησης που υπέβαλε, η Επιτροπή έδωσε τη συγκατάθεσή της για τη διεύρυνση της Ένωσης, κατέστησε όµως σαφές ότι τα µελλοντικά κράτη µέλη πρέπει να προβούν σε άµεσες ενέργειες για την επίλυση προβληµάτων που εξακολουθούν να υφίστανται. Στον τοµέα της ασφάλειας των τροφίµων, οι ενέργειες αυτές περιλαµβάνουν την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων, τη βελτίωση της διαχείρισης των ζωικών αποβλήτων, τη βελτίωση των προτύπων για τις µονάδες επεξεργασίας τροφίµων, όπως επίσης και την αυξηµένη παρακολούθηση των καταλοίπων φυτοφαρµάκων και άλλων καταλοίπων στη γεωργική παραγωγή. Τα νέα κράτη µέλη πρέπει να αντιµετωπίσουν άµεσα αυτά τα θέµατα, για να αποφύγουν την εφαρµογή ασφαλιστικών µέτρων. 7. Τι θα συµβεί εάν οι συµφωνηθείσες προδιαγραφές για την ασφάλεια των τροφίµων δεν πληρούνται έως τη διεύρυνση; Όλα τα µελλοντικά κράτη µέλη καταβάλλουν επίπονες προσπάθειες για να ικανοποιήσουν τις απαιτούµενες προδιαγραφές και η ΕΕ έχει εµπιστοσύνη ότι θα τα καταφέρουν. Όµως τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει. Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ δεν θα προβεί σε συµβιβασµούς όσον αφορά τις προδιαγραφές της. Οι υφιστάµενες ρήτρες διασφάλισης (όπως καθορίζεται στα άρθρα 53 και 54 του κανονισµού 178/2002 σχετικά µε τη γενική νοµοθεσία για τα τρόφιµα) µπορεί να εφαρµοστεί εάν τρόφιµα ή ζωοτροφές αποτελούν κίνδυνο για τη δηµόσια υγεία. Επίσης, στο άρθρο 38, η συνθήκης προσχώρηση προβλέπει µια συµπληρωµατική ρήτρα διασφάλισης σε περίπτωση που δεν τηρούνται οι δεσµεύσεις των διαπραγµατεύσεων και εάν αυτό αποτελεί άµεσο κίνδυνο για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η ρήτρα αυτή µπορεί να εφαρµοστεί για µια περίοδο έως τριών ετών µετά από την προσχώρηση αλλά τα µέτρα µπορούν να εφαρµοστούν και πέρα από την περίοδο αυτή, εάν δεν έχουν εκπληρωθεί οι σχετικές δεσµεύσεις. Η Επιτροπή µπορεί να παρέµβει είτε µετά από αίτηση ενός κράτους µέλους ή µε δική της πρωτοβουλία. Η ρήτρα διασφάλισης µπορεί επίσης να εφαρµοστεί ακόµη και πριν από την προσχώρηση ανάλογα µε τα ευρήµατα που προέκυψαν από την παρακολούθηση. Η ρήτρα αρχίζει να ισχύει από την πρώτη ηµέρα της προσχώρησης. 6
Περισσότερες πληροφορίες: Η συνθήκη προσχώρησης διατίθεται στον ακόλουθο ιστοχώρο: http://europa.eu.int/comm/enlargement/negotiations/treaty_of_accession_2003/index.htm 7
Πapapthma Μεταβατικές περίοδοι που συµφωνήθηκαν ανά χώρα, µε τον αριθµό των µονάδων επεξεργασίας τροφίµων ανά τοµέα Πολωνία: 332 µονάδες επεξεργασίας κρεάτων (έως το εκέµβριο 2007), 113 µονάδες επεξεργασίας γάλακτος (έως το εκέµβριο 2006), 40 µονάδες επεξεργασίας ψαριών (3 έτη) Τσεχική ηµοκρατία: 44 µονάδες επεξεργασίας κρεάτων, 1 µονάδα επεξεργασίας αυγών, 7 µονάδες επεξεργασίας ψαριών (έως το εκέµβριο 2006); Ουγγαρία: 44 µονάδες επεξεργασίας κόκκινου κρέατος (έως το εκέµβριο 2006); Λετονία: 29 µονάδες επεξεργασίας ψαριών (έως τον Ιανουάριο 2005), 77 µονάδες επεξεργασίας κρεάτων (έως τον Ιανουάριο 2006), 11 µονάδες επεξεργασίας γάλακτος (έως τον Ιανουάριο 2005) Λιθουανία: 14 µονάδες επεξεργασίας κρεάτων, 5 µονάδες επεξεργασίας ψαριών και 1 µονάδα επεξεργασίας γάλακτος (έως τον Ιανουάριο 2007); Σλοβακία: 1 µονάδα επεξεργασίας κρεάτων και 1 µονάδα επεξεργασίας ψαριών ( εκέµβριος 2006). 8