Global Technical Analysis Institute 27/02/13 Greek Finance Forum Καθημερινή Ανάλυση και Σχόλιο για τις αγορές Greek Finance Forum & Global Technical Analysis Institute* Τα όσα αναγράφονται σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως προτροπή για αγορά, πώληση ή/και διακράτηση προϊόντων των αγορών κεφαλαίου και χρήματος. Η ανάγνωση του παρόντος σημαίνει και αποδοχή της αποποίησης ευθύνης που παρουσιάζεται στην τελευταία σελίδα. London -Athens 27/02/2013
2 «Ιταλίας αβεβαιότητα συνέχεια» & Ένα Χ.Α. που δείχνει τα δόντια του. Στην Ιταλία θα είναι και σήμερα στραμμένα τα βλέμματα των αγορών, με το ερώτημα να είναι αν θα μπορέσει η χώρα να αποφύγει μια νέα εκλογική ταλαιπωρία και αν και κατά πόσο μια κυβέρνηση συνεργασίας υπό τους Μπερσάνι και τον Μπερλουσκόνι θα μπορούσε να αντέξει στο χρόνο και πάνω από όλα αν θα μπορούσε να περάσει έναν αριθμό μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η οικονομία της χώρας. Μάλιστα, τα ερωτηματικά μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο αν σκεφτεί κανείς και τις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στην περίπτωση Μπερλουσκόνι. Όσον αφορά το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνεργασίας, σημειώνεται ότι κατά τη χθεσινή ημέρα οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν τις παροτρύνσεις τους για μία τάχιστη επίλυση του πολιτικού αδιεξόδου που προέκυψε από το εκλογικό αποτέλεσμα, ενώ το σημαντικότερο ήταν ότι ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι άφησε να εννοηθεί πως αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω του σχηματισμού μιας κυβέρνησης «διευρυμένης συμμαχίας» μεταξύ του κόμματός του Λαός της Ελευθερίας (PdL) και της κεντροαριστερής συμμαχίας υπό το Δημοκρατικό Κόμμα (PD). Σε συνέντευξή που παραχώρησε σε ένα από τα πολλά τηλεοπτικά δίκτυα ιδιοκτησίας του, ο Μπερλουσκόνι είπε πως δεν πιστεύει πως θα ήταν χρήσιμες οι «νέες εκλογές», μετά τα χθεσινά αποτελέσματα που δεν εξασφαλίζουν σε καμία παράταξη πλειοψηφία στη Γερουσία. «Ο καθένας θα πρέπει πλέον να σκέφτεται το τι είναι επωφελές για την Ιταλία. Αυτό θα πάρει χρόνο», υποστήριξε ο Μπερλουσκόνι, αναφερόμενος σε μία ενδεχόμενη συνεργασία του κόμματός του με το Δημοκρατικό Κόμμα του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι. Πάντως σχολιάζοντας το ενδεχόμενο συνεργασίας, θα λέγαμε ότι είναι δύσκολο να απαντήσουμε στο ερώτημα αν θα ήταν καλύτερο να σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνεργασίας, η οποία το πιο πιθανό είναι να αποδειχθεί μικρής διάρκειας και να πέσει μέσα σε μερικούς μήνες ή θα ήταν καλύτερο να επιχειρηθεί μια νέα εκλογική αναμέτρηση (με πιθανή αλλαγή του εκλογικού νόμου), κάτι το οποίο θα μπορούσε να δώσει μια μακροπρόθεσμη κυβέρνηση, για παράδειγμα μεταξύ των Μπερσάνι Μόντι, κάτι φυσικά θα ικανοποιούσε περισσότερο την Ε.Ε. και τις αγορές (βέβαια μέχρι την πραγματοποίηση των επαναληπτικών εκλογών θα επικρατούσε μεγάλη αβεβαιότητα στις αγορές). Πάντως, πέραν των όσων αναφέρουμε παραπάνω θα πρέπει να σχολιάσουμε ότι το μεγαλύτερο λάθος το οποίο θα κάνει η Ε.Ε. και κυρίως η Γερμανία είναι να αγνοήσει ένα ακόμη εκλογικό αποτέλεσμα μήνυμα (αυτή τη φορά από την 3 η και μια από τις μεγαλύτερες οικονομίας του κόσμου), όπως κάνει και
3 με μια σειρά μακροοικονομικών στοιχείων. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να γίνει άμεσα αντιληπτό ότι η ακραία και χωρίς λογική πλέον λιτότητα απειλεί να καταπιεί την ευρωζώνη, αφού πέραν της οικονομικής κατάρρευσης που εμφανίζεται στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (σε συνδυασμό με την υπερβολική ανεργία), υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερος κίνδυνος μιας κοινωνικής έκρηξης, κάτι το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στην κατάρρευση της ευρωζώνης (χωρίς φυσικά αυτό να είναι το επικρατέστερο σενάριο). Μάλιστα, θα επαναλάβουμε (όπως γράφουμε εδώ και πολλούς μήνες) ότι οι ευρωπαίοι θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη ότι η Ιταλία είναι ενδεχομένως η οικονομία η οποία έχει πληγεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα, από την υιοθέτηση του σκληρού ευρώ και θα ήταν ίσως η χώρα που θα είχε τους περισσότερους λόγους να σκεφτεί το ακραίο σενάριο εξόδου της από το ενιαίο νόμισμα (κάτι για το οποίο έτσι και αλλιώς απειλήσει ο Σ. Μπερλουσκόνι σε πρόσφατες συνεντεύξεις του). Είναι χαρακτηριστικό ότι η ιταλική οικονομία από την ημερομηνία εισαγωγής του ευρώ έχει δει το δυνατό κομμάτι της οικονομίας της, τη βιομηχανική παραγωγή, να μειώνεται κατά το εντυπωσιακό περίπου 20%!!!!, αφού από το μοντέλο του φτηνής λιρέτας και του καλού design, το ιταλικό προϊόν απώλεσε με την υιοθέτηση του σκληρού ευρώ, το ένα από τα δύο μεγάλα όπλα της ανταγωνιστικότητας του, σε συνδυασμό και με την απώλεια της δυνατότητας νομισματικής χαλάρωσης (κάτι για το οποίο φωνάζει και ο Σ. Μπερλουσκόνι). Πάντως κλείνοντας θα λέγαμε ότι από την όλη αναστάτωση που δημιουργείται δεν αποκλείεται να υπάρξει στο τέλος κάτι καλό για την ευρωζώνη, αφού όλα δείχνουν πλέον ότι η Γερμανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις ισχυρές αντιδράσεις αρκετών χωρών (εν όψει και των γερμανικών εκλογών) στην ακολουθούμενη οικονομική πολιτική, ακραίας λιτότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη χθεσινή ημέρα ο γάλλος υπουργός οικονομικών είπε για πρώτη φορά ανοιχτά ότι θα πρέπει να μπει ένα τέλος στην ακραία πολιτική λιτότητας. ----------------------
4 Σύντομη ανασκόπηση της χθεσινής συνεδρίασης. Μεγάλη νευρικότητα επικράτησε χθες στο Χ.Α., με την αγορά να βρίσκεται στο ξεκίνημα της ημέρας σε έντονα αρνητικό πρόσημο και τις απώλειες να μαζεύονται κατά τη διάρκεια της ημέρας (είχε βρεθεί ο ΓΔ και +0,60%), ενώ τελικά έκλεισε με ελεγχόμενες απώλειες 0,38%. Στα επιμέρους σημεία, με πτώση 3,46% οι τράπεζες, με τη μετοχή της ΕΤΕ να κλείνει στο υψηλό της ημέρας στα 0,97 ευρώ (+1,04% - με εντολές αγοράς στις δημοπρασίες) και τη μετοχή της Alpha Bank στα επίπεδα των 0,934 ευρώ (-4,69%). Με μεγάλες απώλειες και η μετοχή της Eurobank (0,345 ευρώ, -14,81%). Στο υπόλοιπο ταμπλό, μεγάλος πρωταγωνιστής της ημέρας ήταν ο ΟΠΑΠ (6,80 ευρώ, υψηλό ημέρας, +4,62%), καθώς και με άνοδο η μετοχή της Jumbo (7,30 ευρώ, +0,97%), της Coca Cola (19,96 ευρώ, +1,84%) και της MIG (0,439 ευρώ, +1,15%). Αναφορικά με το ΓΔ, αυτός έκλεισε στα επίπεδα των 991,56 μονάδων, -0,38%, με το τζίρο να είναι στα επίπεδα των 64,8εκ ευρώ. ----------------------- Χ.Α.: Τα βλέμματα στις επόμενες στηρίξεις. Χωρίς να τρομάζει το ενδεχόμενο μιας βραχυπρόθεσμης διόρθωσης Με πραγματικά πολύ μεγάλο ενδιαφέρον θα περιμένουμε τη σημερινή συνεδρίαση στο Χ.Α., με τα βλέμματα να είναι φυσικά και στις εξελίξεις στην Ιταλία και την πορεία των διεθνών αγορών, αν και όπως φάνηκε και πάλι χθες, η αγορά έχει τη δυνατότητα να αυτονομείται. Ξεκινώντας με ένα σχόλιο από τη χθεσινή ημέρα, θα λέγαμε ότι αυτό που κρατούμε είναι το ευδιάκριτο αγοραστικό ενδιαφέρον σε επιλεγμένες μετοχές του FTSE 25 από ξένα χαρτοφυλάκια, κάτι το οποίο αποδεικνύει για ακόμη μια φορά τη δυναμική που έχει το ελληνικό χρηματιστήριο, μετά την απίστευτη ταλαιπωρία των τελευταίων ετών. Έτσι παρά το ενδεχόμενο μιας βραχυπρόθεσμης διόρθωσης ανά πάσα στιγμή (θα επαναλάβουμε ότι σε καμία περίπτωση αυτό δε θα είναι καταστροφή), παραμένουμε εξαιρετικά αισιόδοξοι για τη μέσο μακροπρόθεσμη πορεία της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, ο μεγάλος στόχος των επόμενων εβδομάδων παραμένει η εκ νέου προσέγγιση των σημαντικών αντιστάσεων και φυσικά η διάσπαση αυτών. Επίσης, κρατάμε ότι κατά τη
5 χθεσινή ημέρα ο ΓΔ δοκίμασε την πρώτη κάπως σημαντική στήριξη και αμέσως αντέδρασε. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τη διαγραμματική εικόνα των τριών βασικών δεικτών (ΓΔ, Τραπεζικός Δείκτης και FTSE 25), έχουμε τα ακόλουθα: ΓΔ Με πτώση 0,39% έκλεισε χθες ο ΓΔ στις 991,56 μονάδες, με το τζίρο να είναι στα επίπεδα των 65εκ ευρώ. Σε συνάρτηση με τα παραπάνω, αλλά και σε συνέχεια των προηγούμενων σχολίων μας, το ζητούμενο παραμένει μια επιστροφή και σταθεροποίηση του δείκτη υψηλότερα των 1.000 1.010 μονάδων, κάτι το οποίο θα συμβάλει στη διατήρηση των εξαιρετικά θετικών τεχνικών ενδείξεων και θα αποτελέσει τη βάση για προσέγγιση των πάλι των σημαντικών μακροπρόθεσμων αντιστάσεων στα επίπεδα των 1.030 1.050 μονάδων, στις οποίες σε κάθε προσπάθεια διάσπασης τους προκύπτουν προβλήματα (κάτι το οποίο φυσικά δε μας εκπλήσσει λόγω της σημασίας αυτών των επιπέδων). Όπως κάνουμε σε κάθε σχόλιο μας, θα επαναλάβουμε ότι διάσπαση και αυτών των επιπέδων θα αποτελούσε τη βάση για μια πραγματική βελτίωση της μακροπρόθεσμης τάσης, μετά από περίπου 5 6 χρόνια!!!!!!, ανοίγοντας το δρόμο για μια κίνηση πραγματικά πολύ υψηλότερα. Θυμίζουμε ότι σε αυτήν την περίπτωση ο αμέσως επόμενος στόχος θα τεθεί στα επίπεδα των 1.300 μονάδων (δεν υπάρχουν καθόλου αντιστάσεις μέχρι αυτά τα επίπεδα κάτι το οποίο σημαίνει ότι η κίνηση θα μπορούσε να είναι και βίαιη!!!). Στην περίπτωση συνέχισης των βραχυπρόθεσμων προβλημάτων, κάτι πιθανό όπως αναφέραμε και χθες, οι επόμενες στηρίξεις βρίσκονται στα επίπεδα των 970 975 μονάδων (μέτριες στηρίξεις, δοκιμάστηκαν χθες επιτυχημένα), 960 965 μονάδων (πρώτες σημαντικές στηρίξεις), των 930-940 μονάδων (αδύναμες στηρίξεις), 925 930 μονάδων (μέτριες στηρίξεις) και 900 910 μονάδων (πολύ σημαντικές μακροπρόθεσμες στηρίξεις μέχρι αυτά τα επίπεδα μια κατοχύρωση κερδών θα κρίνονταν κάτι απόλυτα φυσιολογικό, χωρίς να επηρεαστεί η διαγραμματική εικόνα). Τραπεζικός Δείκτης Με νέες μεγάλες απώλειες 3,46% έκλεισαν χθες οι τραπεζικές μετοχές, με το δείκτη αυτών στις 164,92 μονάδες. Δεν έχουμε κάτι το καινούργιο να προσθέσουμε στα σχόλια μας, με τα βλέμματα να είναι στραμμένα στις επόμενες πολύ σημαντικές στηρίξεις στα επίπεδα των 150 μονάδων (χθεσινό χαμηλό 159 μονάδες). Να σημειωθεί ότι απώλεια και αυτών των επιπέδων θα μπορούσε να ανοίξει τους Ασκούς του Αιόλου για τις τραπεζικές μετοχές.
6 Από την άλλη πλευρά, το ζητούμενο δε μπορεί να είναι άλλο από μια αντίδραση και επιστροφή για αρχή υψηλότερα των 180 μονάδων και εν συνεχεία η σταδιακή προσέγγιση των πραγματικά πολύ κρίσιμων αντιστάσεων στα επίπεδα των 210 220 μονάδων (βέβαια πλέον υπάρχει μεγάλη απόσταση από αυτά τα επίπεδα). FTSE Large CAP 25 Με μικρή πτώση 0,44% έκλεισε χθες ο FTSE 25, στις 328,93 μονάδες. Θα επαναλάβουμε το χθεσινό μας σχόλιο, ότι δηλαδή σε κάθε περίπτωση ο στόχος των επόμενων ημερών θα είναι η προσέγγιση και επιτυχής, αυτή τη φορά, διάσπαση των αντιστάσεων στα επίπεδα των 350 355 μονάδων. Θυμίζουμε ότι μια τέτοια διάσπαση θα άνοιγε το δρόμο για μια κίνηση ακόμη και κατά 40 με 50% υψηλότερα, τους προσεχείς μήνες (μάλιστα θα σταθούμε και στην έλλειψη πολύ σημαντικών αντιστάσεων, μέχρι πραγματικά πολύ υψηλότερα επίπεδα). Τέλος, όσον αφορά τις στηρίξεις (με δεδομένο ότι είναι πιθανή η συνέχιση των προβλημάτων) έχουμε τα επίπεδα των 325 330 μονάδων (σημαντικές στηρίξεις), 315 μονάδες (πολύ σημαντικές - μακροπρόθεσμες στηρίξεις), ενώ απώλεια αυτού του τελευταίου επιπέδου δε θα ήταν μια ευχάριστη είδηση αφού θα επιδείνωνε τη διαγραμματική εικόνα του δείκτη και κατ επέκταση της αγοράς.
7 Διάγραμμα Γενικός Δείκτης Διάγραμμα Γενικός Δείκτης (με εβδομαδιαία δεδομένα)
8 Διάγραμμα Τραπεζικός Δείκτης Διάγραμμα FTSE 25
9 Αποποίηση Ευθύνης Τα προϊόντα Τεχνικής Ανάλυσης έχουν ως σκοπό την επιπρόσθετη ενημέρωση των επενδυτών με τα συμπεράσματα μιας χρήσιμης οπτικής γωνίας. Η μέθοδος της Τεχνικής Ανάλυσης δεν αποτελεί εξαντλητικό κριτήριο στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων αλλά συμβάλλει μαζί με άλλους παράγοντες όπως τη Θεμελιώδη Ανάλυση και την ολοκληρωμένη γνώση της αγοράς στη διαμόρφωση μιας πληρέστερης προσέγγισης της προς εξέταση μετοχής. Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι πληροφορίες που περιέχονται στα εν λόγω προϊόντα βασίζονται στη μεθοδολογία της Τεχνικής Ανάλυσης και στη χρήση τεχνικών και δεικτών π.χ. των RSI, MACD, Stochastic Oscillator όπως αυτοί περιγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία και εφαρμόζονται στην καθιερωμένη πρακτική της αγοράς. Οι απόψεις που εξάγονται μέσω της Τεχνικής Ανάλυσης, είναι πιθανό να μη βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με άλλες μορφές ή μεθόδους ανάλυσης, όπως π.χ. με τη Θεμελιώδη Ανάλυση. Επίσης, λόγω του βραχυχρόνιου χαρακτήρα της εξαγόμενης άποψης, σε περιόδους υψηλού βαθμού μεταβλητότητας (volatility), καθίσταται ιδιαιτέρως δύσκολη, ή ακόμη και εύθραυστη, η απόπειρα πρόβλεψης των μελλοντικών τάσεων και των αντίστοιχων επιπέδων τιμών τα οποία συνήθως αναφέρονται ως υποθετικοί στόχοι στήριξης ή αντίστασης (αγοράς ή πώλησης). Ανάληψη ευθύνης από την πλευρά αναγνώστη 1. Απαγορεύεται η με κάθε τρόπο αναπαραγωγή της παρούσας ανάλυσης και δημοσίευση σε μέσα μαζικής ενημέρωσης ή στο διαδίκτυο, μέρους ή συνόλου αυτής, χωρίς την έγγραφη άδεια του -Global Technical Analysis Institute του οποίου και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία. 2. Όλα τα παραπάνω γραφόμενα αποτελούν ανακοίνωση ερευνητικών καθαρά προσεγγίσεων, που διεξάγονται αυστηρά και μόνο με βάση τη μέθοδο της τεχνικής ανάλυσης και όχι με βάση τα θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων. 3. Οι παρατηρήσεις και οι εκτιμήσεις που αναγράφονται είναι καθαρά υποκειμενικές, και η εξαγωγή όλων ανεξαιρέτως των συμπερασμάτων στηρίζεται σε απολύτως υποκειμενικά κριτήρια, που προκύπτουν με βάση αρχές και κανόνες της τεχνικής ανάλυσης και κατ' ουδένα τρόπο δε στηρίζονται σε πηγές εσωτερικής ή άλλου είδους πληροφόρησης. 4. Κατ' ουδένα τρόπο, τα παραπάνω γραφόμενα δεν αποτελούν προτροπή για αγορά, πώληση ή/και διακράτηση μετοχικών τίτλων ή/και συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης ή/και άλλων, πάσης φύσεως, επενδυτικών προϊόντων. Οι επενδύσεις στα χρηματιστήρια χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο και πρέπει να είναι αποτέλεσμα προσεκτικότατης μελέτης των οικονομικών στοιχείων των εισηγμένων εταιρειών.