ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ χολή Οικονομικών και Πολιτικών επιστημών Σμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ΑΝΑΔΙΑΝΕΜΗΣΙΚΕ ΠΟΛΙΣΙΚΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ Νίκος Κουτσιαράς ε συνεργασία με την Υαίη κουλά
Βιβλιογραφία Atkinson, A.B. (2015) Inequality: What can be done?, Harvard University Press, Cambridge/Mass. and London Piketty, Th. (2004), (2007) Η οικονομία των ανισοτήτων, Πόλις, Αθήνα Piketty, Th. (2014), (2015) Το Κεφάλαιο στον 21ο Αιώνα, Πόλις, Αθήνα Sen, A. (2011), (2015) Η ιδέα της δικαιοσύνης, Πόλις, Αθήνα
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Κοινωνική κινητικότητα ορισμός Εισοδηματικές ανισότητες παράγοντες που επηρεάζουν τις εισοδηματικές ανισότητες Ανισότητα ευκαιριών- παράγοντες που επηρεάζουν την ανισότητα των ευκαιριών Οι πιθανότητες κοινωνικής κινητικότητας των ατόμων-1 Οι πιθανότητες κοινωνικής κινητικότητας των ατόμων-2 The Great Gatsby Curve Skill premium Πολιτικές τόνωσης κοινωνικής κινητικότητας
Κοινωνική κινητικότητα ορισμός 1 2 Ορισμός Παράγοντας Παράγοντας Κοινωνική κινητικότητα είναι η δυνατότητα που έχει ένα άτομο, να αλλάζει κοινωνική τάξη, θέση ή στρώμα κινούμενο προς τα πάνω ή προς τα κάτω Α ν ι σ ό τ η τ α α π ο τ ε λ έ σ μ α τ ο ς Εισοδηματικές ανισότητες Περιουσιακές ανισότητες Ανισότητες στην υγεία Ανισότητες στην παιδεία Α ν ι σ ό τ η τ α ε υ κ α ι ρ ι ώ ν Ανισότητες ως προς την πρόσβαση στην Παιδεία, στην εργασία, στην επιχειρηματικότητα, στην δικαιοσύνη
Εισοδηματικές ανισότητες παράγοντες που επηρεάζουν τις εισοδηματικές ανισότητες Π α γ κ ο σ μ ι ο π ο ί η σ η τ η ς ο ι κ ο ν ο μ ί α ς Η οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ των χωρών αυξάνεται επιτρέποντας την ελεύθερη ροή κεφαλαίου διεθνώς. Α λ λ α γ έ ς σ τ ο υ ς θ ε σ μ ο ύ ς α γ ο ρ ά ς ε ρ γ α σ ί α ς Κατάργηση συλλογικών συμβάσεων Αποδυνάμωση συνδικάτων Α ν α δ ι α ν ε μ η τ ι κ έ ς π ο λ ι τ ι κ έ ς Ισχνές αναδιανεμητικές πολιτικές: Ενιαίος φορολογικός συντελεστής Μείωση στη φορολογία του κεφαλαίου Τ ε χ ν ο λ ο γ ι κ ή α λ λ α γ ή J o b p o l a r i s a t i o n h y p o t h e s i s : Η τεχνολογία μπορεί να αντικαταστήσει δουλείες ρουτίνας, είτε χειρωνακτικές είτε γνωστικές, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει εργασίες που δεν είναι ρουτίνας. Α ν ο χ ή ω ς π ρ ο ς τ ι ς α ν ι σ ό τ η τ ε ς Όσο αυξάνονται τα επίπεδα των ανισοτήτων τόσο αυξάνεται και η ανοχή των πολιτών αναφορικά με το συνολικό μέγεθος της ανισότητας.
ΕΙΟΔΗΜΑΣΙΚΗ ΑΝΙΟΣΗΣΑ Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο της εισοδηματικής ανισότητας, τόσο πιο δύσκολη καθίσταται η διαγενεακή κινητικότητα. Τα παιδιά φτωχών οικογενειών παραμένουν φτωχά και το αντίστροφο. ΑΘΗΙΑΚΕ ΕΠΙΔΟΕΙ Ανισότητα ευκαιριών- παράγοντες που επηρεάζουν την ανισότητα των ευκαιριών SKILL PREMIUM Είναι ο λόγος του μισθού εργαζομένων με υψηλές δεξιότητες προς το μισθό ανειδίκευτων εργαζομένων. Όσο μεγαλύτερες είναι οι απολαβές αυτών που είχαν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τόσο μικρότερος ο βαθμός της κοινωνικής κινητικότητας ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΚΟ ΤΠΟΒΑΘΡΟ Παιδιά που προέρχονται από ευκατάστατες οικογένειες έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε καλής ποιότητας υπηρεσίες όπως εκπαίδευση( πανεπιστήμια), υγεία, ενώ όσα προέρχονται από φτωχά νοικοκυριά έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε αυτά. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΣΤΑ Ο κοινωνικός περίγυρος, συμπεριλαμβάνοντας την γειτονιά και τα σχολεία των παιδιών επηρεάζει τις γνωστικές τους ικανότητες
Οι πιθανότητες κοινωνικής κινητικότητας των ατόμων-1 Τα άτομα που προέρχονται από πλούσιες οικογένειες έχουν πρόσβαση σε ποιοτικά Ευημερία Εργασία Καλής ποιότητας περίθαλψη Τψηλού επιπέδου κοινωνικός περίγυρος εκπαιδευτικά ιδρύματα και τείνουν να έχουν καλύτερες μαθησιακές επιδόσεις σε σχέση με παιδιά φτωχότερων οικογενειών. Μεγαλώνουν σε πλούσιες γειτονιές και συναναστρέφονται με άτομα υψηλού κοινωνικού επιπέδου. Η υγεία τους είναι καλύτερη σε σχέση με αυτή φτωχότερων παιδιών, καθώς έχουν πρόσβαση σε καλής ποιότητας περίθαλψη. Ποιοτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα Πλούσιο οικογενειακό υπόβαθρο Οι δεξιότητες που αποκτούν από τα πανεπιστήμια σε συνδυασμό με τα κοινωνικά δίκτυα στα οποία ενσωματώνονται, τους βοηθά να βρουν μια εργασία με ικανοποιητικές απολαβές. Τέλος η ικανοποίηση από τη ζωή τους είναι υψηλή.
Οι πιθανότητες κοινωνικής κινητικότητας των ατόμων-2 Φ τ ω χ ό ο ι κ ο γ ε ν ε ι α κ ό υ π ό β α θ ρ ο. 1 3 Πρόσβαση σε χαμηλής ποιότητας εκπαιδευτικά ιδρύματα. 2 Χαμηλού επιπέδου κοινωνικός περίγυρος φτωχογειτονιές. 4 Κακής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη. Τα άτομα που προέρχονται από φτωχές οικογένειες έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ποιοτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οι μαθησιακές τους επιδόσεις τείνουν να είναι χειρότερες από αυτές των πλουσιότερων παιδιών. Αναφορικά με την υγεία βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε σχέση με πλουσιότερα παιδιά, καθώς η πρόσβαση σε καλής ποιότητας περίθαλψη δεν είναι εύκολη. Οι χαμηλού επιπέδου δεξιότητες που διαθέτουν σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ισχυρών κοινωνικών δικτύων καθιστά την εύρεση εργασίας δύσκολη. Η ευημερία τους είναι χαμηλή. 5 Α ν ε ρ γ ί α 6 Ε υ η μ ε ρ ί α
Σα γραφήματα που ακολουθούν από Zsolt Darvas & Guntram Wolff (2016) An anatomy of inclusive growth in Europe, BRUEGEL
The Great Gatsby Curve