ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Διάλεξη 2β. Μέτρηση κοινωνικής ευημερίας, ανισότητας και φτώχειας

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Διάλεξη 2β. Μέτρηση κοινωνικής ευημερίας, ανισότητας και φτώχειας"

Ἅβραμ Χατζηιωάννου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Διάλεξη 2β. Μέτρηση κοινωνικής ευημερίας, ανισότητας και φτώχειας

2 Εισόδημα Εισόδημα: Μέγεθος-ροή Προέρχεται από τρία είδη κεφαλαίου (κεφάλαιο: μέγεθος-απόθεμα) Φυσικό κεφάλαιο Σπίτια, διαρκή καταναλωτικά αγαθά, έργα τέχνης, κλπ Χρηματικό κεφάλαιο Μετοχές, ομόλογα, καταθέσεις, κλπ Ανθρώπινο κεφάλαιο Εκπαίδευση, εμπειρία, ταλέντο (ικανοποίηση από εργασία;) Εισόδημα: Χρηματικό (Υ M ) και μη χρηματικό (Y N ) Υ Ν : αυτοκατανάλωση, μεταβιβάσεις σε είδος + σχόλη Πλήρες εισόδημα Υ F = Y M + Y N Δυνητική κατανάλωση

3 Εισόδημα Σημαντικές επιπτώσεις για μέτρηση φτώχειας Γραμμή φτώχειας cd Και οι δύο φτωχοί σε όρους εισοδήματος Όμως, δυνητική κατανάλωση Α πάνω από γραμμή φτώχειας φτωχός από επιλογή (Β φτωχός από αδυναμία)

4 Εισόδημα Πλήρης ορισμός εισοδήματος (Haig-Simons) Το εισόδημα ενός ατόμου σε μία περίοδο είναι το ποσό που θα μπορούσε να δαπανήσει αφήνοντας άθικτο τον πλούτο του Ισότητα πλήρους εισοδήματος δεν σημαίνει παρόμοιο επίπεδο ευημερίας Ασθένεια Αβεβαιότητα Στην πράξη, μη χρηματικά εισοδήματα, σχόλη, ικανοποίηση από εργασία, κ.α. δύσκολο να μετρηθούν Συγκρίσεις σε όρους διαθέσιμου εισοδήματος Μάλλον προβληματικό

5 Κοινωνική ευημερία Συνήθως, συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας για το σύνολο του πληθυσμού W = W(U 1 (y 1 ), U 2 (y 2 ), U n (y n )) ή, πιο απλά W = W(y 1, y 2, y n ) Η συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας που θα επιλεγεί για την αξιολόγηση διαφόρων κατανομών εξαρτάται από τις προτιμήσεις του ατόμου που αξιολογεί Πολλές και διαφορετικές συναρτήσεις ευημερίας χρησιμοποιούνται σε εμπειρικές μελέτες

6 Κοινωνική ευημερία

7 Προβλήματα μέτρησης Ιδεωδώς, εμπειρικές μελέτες ανισότητας και φτώχειας βασισμένες σε κατανομές πλήρους εισοδήματος Στην πράξη κατανομές Καταναλωτικής δαπάνης Διαθέσιμου εισοδήματος Ειδικά για φτώχεια, κατανάλωση συγκεκριμένων αγαθών (πολυμεταβλητή φτώχεια, προβλήματα επιλογής και στάθμισης)

8 Προβλήματα μέτρησης Μονάδα μέτρησης πόρων: Νοικοκυριό Διαφορές στη σύνθεση ανάγκες / Οικονομίες κλίμακας Οικογενειακές κλίμακες ισοδυναμίας π.χ. (Eurostat) q = 1+0.5(adults-1)+0.3(children) Διαφορετικές μέθοδοι κατασκευής κλιμάκων ισοδυναμίας Βασισμένες σε καταναλωτική συμπεριφορά Διοικητικές Υποκειμενικές «Ειδικών» Επιλογή με σημαντικές επιπτώσεις για δομή (κυρίως) φτώχειας Υπόθεση: εντός του νοικοκυριού κατανομή ανάλογα με τις ανάγκες των μελών μάλλον μη ρεαλιστική

9 Προβλήματα μέτρησης

10 Προβλήματα μέτρησης Κοινωνικός αποκλεισμός Έννοια ευρύτερη και όχι ταυτόσημη της φτώχειας Πολυδιάστατη πολλές μη οικονομικές διαστάσεις Δυνατότητες (capabilities Sen) Ιδιαίτερα δύσκολη η εμπειρική προσέγγιση Συνήθως προσέγγιση μέσω του (χρόνιου) σωρευτικού μειονεκτήματος

11 Ανισότητα Συχνά, αναφορά σε (αν)ισότητα ευκαιριών Δηλαδή, όλοι ίσοι στη γραμμή εκκίνησης Άρα, χώρος για θετικές διακρίσεις (ανάπηροι, φτωχοί, κλπ) Όχι αναγκαστικά επιθυμητή η ίση κατανομή εισοδήματος Στοχαστικά στοιχεία αλλά και συμπεριφορά (επένδυση, σχόλη, κλπ) Στην πράξη, κατανομές εισοδήματος Πολλά μειονεκτήματα, αλλά

12 Ανισότητα Πολλοί δείκτες ανισότητας Αντιστοιχούν ρητά ή άρρητα σε διαφορετικές συναρτήσεις κοινωνικής ευημερίας Επιθυμητές ιδιότητες Συμμετρία Ανεξαρτησία από τη μονάδα μέτρησης του εισοδήματος Ανεξαρτησία από το μέγεθος του πληθυσμού Αξίωμα των μεταβιβάσεων (Dalton-Pigou condition) Αθροιστική διαχωρισιμότητα (additive decomposability)

13 Ανισότητα Πολύ χρήσιμο εργαλείο: Καμπύλη Lorenz Σωρευτική κατανομή εισοδήματος όταν ο πληθυσμός καταταγεί κατά σειρά μεγέθους εισοδήματος

14 Ανισότητα Όταν οι καμπύλες Lorenz δύο κατανομών δεν τέμνονται, τότε όλοι οι δείκτες που ικανοποιούν τις (4) επιθυμητές ιδιότητες κατατάσσουν την κατανομή που αντιστοιχεί στην «εσωτερική» καμπύλη Lorenz ως περισσότερο ίση

15 Ανισότητα Όταν οι καμπύλες Lorenz δύο κατανομών τέμνονται, διαφορετικοί δείκτες μπορούν να δώσουν διαφορετική κατάταξη

16 Ανισότητα n G = ( n 1 i) yi / 2n n i Α = 1 ( )[( ) ] ( y ) n i Δείκτης ανισότητας Gini στα κράτη-μέλη της ΕΕ (2014)

17 Ανισότητα Χρήσιμη ιδιότητα (για σχεδιασμό πολιτικής): Αθροιστική διαχωρισιμότητα Ανισότητα «εντός» και «μεταξύ» ομάδων Mean Log deviation (2 nd Theil index) Ν = 1 n ln (w j =μ j /μ) n yi i 1

18 Φτώχεια Πολλοί δείκτες φτώχειας (άρθρο Sen, 1976) Μετά από επιλογή γραμμής φτώχειας «Σχετική» / «Απόλυτη» «Αντικειμενική» / «Υποκειμενική» Επιθυμητές ιδιότητες Επικέντρωση Μονοτονικότητα Αξίωμα των μεταβιβάσεων μεταξύ των φτωχών Επίσης Συμμετρία Ανεξαρτησία από τη μονάδα μέτρησης του εισοδήματος Ανεξαρτησία από το μέγεθος του πληθυσμού Αθροιστική διαχωρισιμότητα (additive decomposability)

19 Φτώχεια Ποσοστό φτώχειας στα κράτη-μέλη της ΕΕ (2014)

20 Φτώχεια Population Group (Education level of HH head) Contribution to poverty Population Share Poverty rate FGT(2) Primary education not completed 6,0 4,3 9,3 4,6 6,0 2,5 Primary education 26,2 22,2 36,9 26,0 32,0 23,1 Lower secondary education 12,3 11,8 17,7 18,2 19,7 19,2 (Upper) Secondary education 32,0 32,9 27,4 36,8 31,6 40,2 Post-secondary non tertiary education 4,4 6,3 2,8 5,3 2,5 4,9 First stage of tertiary education 18,7 22,0 7,2 9,2 8,2 10,0 Second stage of tertiary education 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 GREECE 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Σχετικά έγγραφα

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής

Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής Ζητήματα που θα εξεταστούν: Πως αποτυπώνεται η διανομή του εισοδήματος και τι είναι γραμμή φτώχειας. Με ποιους