ΕΜΠΕΔΩΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Δρ Μάριος Στυλιανίδης, ΕΔΕ
Δομή Συνάντησης 1 Εμπέδωση Βασικές αρχές 2 3 Πλαίσιο οργάνωσης Διαχείρισης τάξης Καλές πρακτικές 4 Εργαστήρια καλών πρακτικών
1. Εμπέδωση Βασικές αρχές Τι είναι; Γιατί εμπέδωση; Οι βασικοί σκοποί της εμπέδωσης Εμπέδωση και κατ οίκον εργασία Τι μπορεί να περιλαμβάνει; Βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας
Τι είναι Εμπέδωση; ΠΡΙΝ Εξατομίκευση Θεραπευτική εργασία Επανάληψη Εξάσκηση Ενίσχυση Εμπλουτισμός Εμβάθυνση Διαφοροποίηση ΤΩΡΑ Όλα τα προηγούμενα στη διάρκεια των μαθημάτων Όλα τα προηγούμενα σε ξεχωριστό χρόνο, πιο συστηματικά και στοχευμένα Μεγαλύτερη έμφαση στα διαφορετικά επίπεδα ετοιμότητας των μαθητών μιας τάξης + + + Μεσαίο επίπεδο - - - Κατανόηση-κατάκτηση μάθησης
Γιατί Εμπέδωση; Εξασφάλιση επιπρόσθετου χρόνου στη διάθεση μαθητή & εκπαιδευτικού «Δικλείδα ασφαλείας» για επίτευξη όλων των στόχων του ΑΠ για όλα τα παιδιά Επιπρόσθετη διαδικασία ενδυνάμωσης και ενίσχυσης των μαθητών στο δημοτικό σχολείο για καλύτερα αποτελέσματα στη συνέχεια
Οι δυο βασικοί σκοποί της Εμπέδωσης
Εμπέδωση και κατ οίκον εργασία Κατ οίκον συνδιδασκαλία γονιού ΕΜΠΕΔΩΣΗ -Ευχάριστη και δημιουργική δραστηριότητα -Ευκαιρία επικοινωνίας γονιού και παιδιού και παρακολούθησης της προόδου του
Τι μπορεί να περιλαμβάνει Εξατομίκευση διδασκαλίας Στήριξη, ενδυνάμωση, καθοδήγηση των παιδιών Πολλαπλές ευκαιρίες και χρόνος για: Στήριξη στα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πυρηνικές γνώσεις Δραστηριότητες εμπλουτισμού και εμβάθυνσης Θεραπευτική εργασία για κάλυψη προηγούμενων κενών
Τι μπορεί να περιλαμβάνει Στόχοι-ύλη-κενά από προηγούμενες μέρες, εβδομάδες, ενότητες κ.λπ. Στόχοι-ύλη-κενά από το μάθημα ή τα μαθήματα της ημέρας
Βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας Συνεχής διαγνωστική και τελική αξιολόγηση μαθητών Βαθιά γνώση αναγκών, δυνατοτήτων και ιδιαιτεροτήτων των μαθητών Βασικές προϋποθέσεις: Καλή προετοιμασία: επιλογή στόχων, οργάνωση τάξης, μέσων, υλικών, δραστηριοτήτων Διαβαθμισμένο υλικό και δραστηριότητες
2. Πλαίσιο οργάνωσης διαχείρισης τάξης Τρόποι οργάνωσης τάξης Διδακτικές στρατηγικές
Τρόποι οργάνωσης τάξης 1 2 Μονολιθική οργάνωση, μετωπική διδασκαλία: Στην αρχή, για σκοπούς προετοιμασίας Κάποτε, ανάλογα με το στόχο Επίκεντρο δράσης: 1. Μετωπική διδασκαλία 2. Εξατομίκευση
Τρόποι οργάνωσης τάξης 1 2 3 4 Συνδυασμός μετωπικής και ομαδικής οργάνωσης: Επίκεντρο δράσης: 1. Μετωπική διδασκαλία 2. Διδασκαλία, στήριξη στην ομάδα 3. Εξατομίκευση 4. Γωνιά μάθησης 5. Εργασία σε δυάδες
Τρόποι οργάνωσης τάξης Ομαδική οργάνωση: Επίκεντρο δράσης: 1. Εργασία στις ομάδες 2. Στήριξη στην ομάδα/ες 3. Εξατομίκευση 4. Γωνιά μάθησης 5. Ατομική ή ομαδική εργασία στον πίνακα ή αλλού
Διδακτικές στρατηγικές: Σταθμοί μάθησης Παράδειγμα (Δ τάξη): 1. Διδασκαλία-εμπέδωση πολλαπλασιασμού διψήφιων αριθμών 2. Ασκήσεις για επίλυση, εποπτικοποίηση και επαλήθευση ανά δύο 3. Τιμοκατάλογος και προβλήματα για επίλυση 4. Απαντήσεις για να φτιάξουν προβλήματα 5. Εργασία με λογισμικό ή σχετικά εφαρμογίδια
Διδακτικές στρατηγικές: Κέντρα μάθησης Παράδειγμα (Στ τάξη): 1. Ελληνικά γραπτή έκφραση 2. Μαθηματικά λύση προβλήματος 3. Ιστορία αντιπαράθεση επιχειρημάτων (π.χ. από πού έπρεπε να ξεκινήσει η Ελληνική Επανάσταση: Μολδοβλαχία vs Πελοπόννησος)
Διδακτικές στρατηγικές: Γωνιά μάθησης Παράδειγμα (Α τάξη): Ανδρέας - Επιλέγει λέξεις από ένα φάκελο για να σχηματίσει σύνθετες λέξεις. Ετοιμάζει καρτέλα στην οποία γράφει και αναλύει κάθε σύνθετη λέξη στα συνθετικά της. Μαρία - Ακολουθεί οδηγίες για να καταγράψει σύνθετες λέξεις που εντοπίζει σε βιβλία που υπάρχουν στην αίθουσα και να τις παρουσιάσει. Νίκος - Γράφει ένα ποίημα ή μια ιστορία που θα περιλαμβάνει σύνθετες λέξεις και εικονογραφεί τις σύνθετες λέξεις για να κάνει το κείμενο πιο ενδιαφέρον. Γεωργία Βρίσκει σε φάκελο μια ιστορία που ετοίμασε η δασκάλα. Η ιστορία περιέχει σωστές και λανθασμένες σύνθετες λέξεις. Θα ετοιμάσει έναν πίνακα με τα σωστά και λανθασμένα παραδείγματα. Θα εικονογραφήσει τα σωστά και θα εισηγηθεί τρόπους βελτίωσης για τα λανθασμένα.
Διδακτικές στρατηγικές: Ημερήσιες διατάξεις Ατομική ημερήσια διάταξη Για τον/την:.. Ημ/νία έναρξης:. 1. Διάλεξε και διάβασε μια βιογραφία 2. Κάνε πρακτική εξάσκηση στην πρόσθεση κλασμάτων, λύοντας ασκήσεις και προβλήματα στις σελ... του εγχειριδίου (ή σε φυλλάδιο) 3. Κάνε έρευνα για να γράψεις ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου, με το οποίο να επιχειρηματολογείς για τα πλεονεκτήματα της αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας στην Κύπρο. Γράψε το άρθρο και μαζί με τον εκδότη κάνε αναθεώρηση. 4. Γράψε ένα ποίημα για την άνοιξη 5. Εντόπισε με τη βοήθεια και του λεξικού 5 σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το ημι και φτιάξε προτάσεις Κύρια χαρακτηριστικά: 1. Κατάλογος εργασιών προσαρμοσμένος σε άτομα 2. Συμπλήρωση σε καθορισμένο χρόνο (2-3 εβδομάδες) 3. Νέα ημερήσια διάταξη όταν ολοκληρωθεί η προηγούμενη 4. Οι μαθητές αποφασίζουν τη σειρά 5. Ατομική βοήθεια και παρακολούθηση προόδου 6. Άμεση διδασκαλία σε μικρές ομάδες, καθώς οι υπόλοιποι εργάζονται ατομικά
Διδακτικές στρατηγικές: Συνδυασμοί & Παραλλαγές 3 Σταθμός 1 Σταθμός 2 Παράδειγμα (1): 1. Διδασκαλία-εμπέδωση πολλαπλασιασμού διψήφιων αριθμών 2. Ασκήσεις για επίλυση, εποπτικοποίηση και επαλήθευση ανά δύο 3. Προβλήματα διαδικασίας ή λογοτεχνικό βιβλίο ή άλλη δημιουργική εργασία (ως κέντρο μάθησης)
Διδακτικές στρατηγικές: Συνδυασμοί & Παραλλαγές 3 Σταθμός 1 Σταθμός 2 Παράδειγμα (2): 1. Ενισχυτική διδασκαλία αλλόγλωσσων ή αναλφάβητων 2. Αξιοποίηση λογισμικού για διδασκαλία αλλόγλωσσων ή αναλφάβητων 3. Ημερήσιες διατάξεις ή λογοτεχνικό βιβλίο ή άλλη σιωπηρή δραστηριότητα
Διδακτικές στρατηγικές: Συνδυασμοί & Παραλλαγές Παράδειγμα (3): 1. Ελληνικά για αδύνατους και αλλόγλωσσους 2. Μαθηματικά για αδύνατους 3. Ημερήσια διάταξη ή άλλη σιωπηρή εργασία ή τρεις διαφορετικοί σταθμοί ή μια ενιαία ομάδα ως μαθησιακό Κέντρο 3
Άλλες διδακτικές στρατηγικές 1. Τροχιακές μελέτες: ανεξάρτητες διαθεματικές έρευνες (projects) γύρω από κάποια πτυχή του ΑΠ 2. Διαβαθμισμένες δραστηριότητες για το ίδιο θέμα 3. Μαθησιακά συμβόλαια (συμφωνία εκπαιδευτικού-μαθητή η οποία παρέχει στους μαθητές κάποια ελευθερία στην απόκτηση δεξιοτήτων και εννοιών που ο εκπαιδευτικός θεωρεί σημαντικές) 4. Ομαδική διερεύνηση (προγραμματισμός έρευνας, διεξαγωγή, παρουσίαση συμπερασμάτων, αξιολόγηση αποτελεσμάτων) 5. Ανεξάρτητη εξατομικευμένη μελέτη (προσαρμοσμένη στα μέτρα κάθε μαθητή) 6. Οργάνωση γωνιών μάθησης
3. Καλές πρακτικές Επίπεδο τάξης Επίπεδο σχολείου
Καλές πρακτικές-στρατηγικές σε επίπεδο τάξης Διαμορφώνω το περιεχόμενο της εμπέδωσης στη βάση των πυρηνικών γνώσεων, της ετοιμότητας, του μαθησιακού προφίλ και των αναγκών των μαθητών μου Είμαι πάνω από όλα ευέλικτος/-η (επιλογή μεθόδων, υλικού, περιεχομένου, δραστηριοτήτων, τρόπων οργάνωσης κ.λπ.) Δημιουργώ σταδιακά τη δική μου τράπεζα υλικού-ιδεών-δραστηριοτήτων εμπέδωσης Εντοπίζω τι «δουλεύει» ή τι ταιριάζει στην τάξη μου από τα πολλά που ακούω-βλέπω, και το υιοθετώ Υιοθετώ μια νέα διδακτική κουλτούρα που ξεφεύγει από την παραδοσιακή μετωπική διδασκαλία Εισάγω υποστηρικτικές ρουτίνεςκανόνες (π.χ. μόνιμα αναρτημένος κατάλογος με ποικίλες εργασίες για όσους θεωρούν ότι έχουν τελειώσει)
Καλές πρακτικές σε επίπεδο σχολείου 1 2 3 4 Συνεργατική δημιουργία «τράπεζας» υλικού εμπέδωσης στο σχολείο (ψηφιακό-έντυπο υλικό) Αξιοποίηση υλικού που διαθέτουν ήδη τα σχολεία (βιβλία, εγχειρίδια, λογισμικό) Ανταλλαγές επισκέψεων συναδέλφων κατά το χρόνο της εμπέδωσης (δίνω και παίρνω ιδέες) Παρουσίαση και συζήτηση καλών πρακτικών εμπέδωσης σε συνεδρίες προσωπικού
Καλές πρακτικές σε επίπεδο σχολείου 5 Στήριξη σχολείου και εκπαιδευτικού από ΥΠΠ (επιμόρφωση, καθοδήγηση, έντυπο και ψηφιακό υλικό, μέσα, βέλτιστες πρακτικές κ.ά.) Ίδρυση Ενδοτμηματικής Επιτροπής Ανάπτυξης-Βελτίωσης Σχολικής Μονάδας: Πρώτο βήμα - Ανάπτυξη ιστοσελίδας με ψηφιακό υλικό Διάχυση καλών πρακτικών, χρήσιμων εργαλείων, ιδεών, επιμορφωτικού υλικού κ.λπ. Συνεχής εμπλουτισμός και ανανέωση Δυνατότητα επικοινωνίας και αποστολής υλικού από ενδιαφερόμενους
Καλές πρακτικές σε επίπεδο σχολείου Ανάπτυξη-Βελτίωση Σχολικής Μονάδας (τομείς δράσης): 1. Ηγεσία Όραμα 2. Οργάνωση Διοίκηση Σχολείου 3. Οργάνωση Διοίκηση Τάξης 4. Αυτοαξιολόγηση Προγραμματισμός Σχέδια Δράσης 5. Κλίμα Κουλτούρα 6. Ποιότητα Διδασκαλίας Μάθησης 7. Αλλαγές Καινοτομίες 8. Επαγγελματική Ανάπτυξη Προσωπικού 9. Νέα Αναλυτικά Προγράμματα (Καλές πρακτικές Εμπέδωσης) 10. Νέα Ωρολόγια Προγράμματα 11. Σχολείο για όλα τα παιδιά
Εργαστήρια καλών πρακτικών Τάξη Α Τάξη Β Τάξεις Γ -Δ Τάξεις Γ -Δ Τάξεις Ε -Στ Τάξεις Ε -Στ Έλενα Θεοφάνους Στέλλα Ερμογένους Νατάσα Γεωργίου Αντώνης Βρασίδα Δώρα Σεργίου Δημήτρης Κουρουσίδης Ρεβέκκα Κάνια Μαρίνος Καραγιώργης