ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 5196/09 (Presse 9) (OR. en) ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ 2919η σύνοδος του Συμβουλίου Οικονομικά και Δημοσιονομικά Θέματα Βρυξέλλες, 20 Ιανουαρίου 2009 Πρόεδρος Miroslav KALOUSEK Υπουργός Οικονομικών της Τσεχικής Δημοκρατίας ΤΥΠΟΣ Rue de la Loi, 175 B 1048 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: +32 (0)2 281 5389 / 6319 Φαξ: +32 (0)2 281 8026 press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu/newsroom 5196/09 (Presse 9) 1
Κυριότερα αποτελέσματα της συνόδου του Συμβουλίου Βάσει των νέων οικονομικών προβλέψεων της Επιτροπής, σύμφωνα με τις οποίες η οικονομική δυσπραγία θα συνεχιστεί στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2009, το Συμβούλιο έλαβε υπόψη του τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την επιστροφή της μεγέθυνσης. Μολονότι οι δράσεις που ανέλαβαν οι κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ συνέβαλαν στη σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, το Συμβούλιο τόνισε τη σπουδαιότητα της αποκατάστασης της εύρυθμης λειτουργίας των πιστωτικών διαύλων. Έχει τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο το οποίο θα στηρίξει τη ζήτηση και την απασχόληση μέσω έγκαιρων, στοχευμένων και προσωρινών κινήτρων. Το Συμβούλιο υπογράμμισε την ανάγκη τα μέτρα αυτά να συνοδεύονται από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της αντοχής και του αναπτυξιακού δυναμικού των ευρωπαϊκών οικονομιών. Το Συμβούλιο ενέκρινε την παροχή δανείου ύψους 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ στη Λετονία, ως μέρος δέσμης συνδρομής εκ μέρους του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της ΕΤΑΑ και μεμονωμένων χωρών της Ευρώπης, για την ανακούφιση των πιέσεων επί των κεφαλαιαγορών και των χρηματαγορών της, στηρίζοντας μεσοπρόθεσμα το ισοζύγιο πληρωμών της. Ενέκρινε επίσης συμπεράσματα ως προς τα κεφάλαια των τραπεζών και ως προς το επενδυτικό πλαίσιο που συνεστήθη το περασμένο έτος για τα Δυτικά Βαλκάνια. Επρόκειτο για την πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ecofin μετά την υιοθέτηση του ευρώ από τη Σλοβακία. 5196/09 (Presse 9) 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ... 4 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ... 6 ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ - ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ... 7 ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΉΣ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΓΙΑ ΤΟ 2009... 8 ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ... 10 ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΣΛΟΒΑΚΙΑ... 11 ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ... 12 ΔΙΑΦΟΡΑ... 13 Ευθύνη των θεματοφυλάκων των κεφαλαίων... 13 Συμφωνία για την πάταξη της απάτης με το Λιχτενστάιν... 13 ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ... 14 ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνδρομή προς τη Λετονία για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης... 15 Εξωτερικοί ελεγκτές των εθνικών κεντρικών τραπεζών - Μάλτα... 16 1 Όταν δηλώσεις, συμπεράσματα ή ψηφίσματα έχουν εγκριθεί τυπικά από το Συμβούλιο, αυτό επισημαίνεται στον τίτλο του σχετικού σημείου και το κείμενο τίθεται εντός εισαγωγικών. Τα έγγραφα των οποίων τα στοιχεία δίδονται μέσα στο κείμενο είναι διαθέσιμα στις ιστοσελίδες του Συμβουλίου: http://www.consilium.europa.eu. Οι πράξεις οι οποίες θεσπίζονται με δημοσιοποιήσιμες δηλώσεις στα πρακτικά του Συμβουλίου σημειώνονται με αστερίσκο. Οι δηλώσεις αυτές είναι διαθέσιμες στις προαναφερόμενες ιστοσελίδες του Συμβουλίου ή μπορούν να ληφθούν από την Υπηρεσία Τύπου. 5196/09 (Presse 9) 3
ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΝΤΕΣ Οι Κυβερνήσεις των κρατών μελών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπροσωπήθηκαν ως εξής: Βέλγιο: κ.didier REYNDERS Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών και Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων Βουλγαρία: κ. Plamen Vassilev ORESHARSKI Υπουργός Οικονομικών Τσεχική Δημοκρατία: κ. Miroslav KALOUSEK Υπουργός Οικονομικών Δανία: κ. Lars Løkke RASMUSSEN Υπουργός Οικονομικών Γερμανία: κ. Peer STEINBRÜCK Ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομικών Εσθονία: κ. Ivari PADAR Υπουργός Οικονομικών Ιρλανδία: κ. Brian LENIHAN Υπουργός Οικονομικών Ελλάδα: κ. Ιωάνννης ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Ισπανία: κ. Pedro SOLBES MIRA Δεύτερος Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γαλλία: κα Christine LAGARDE Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Απασχόλησης Ιταλία: κ. Giulio TREMONTI Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κύπρος: κ. Χαρίλαος ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ Υπουργός Οικονομικών Λετονία: κ. Atis SLAKTERIS Υπουργός Οικονομικών Λιθουανία: κ. Algirdas Gediminas SEMETA Υπουργός Οικονομικών Λουξεμβούργο: κ. Jean-Claude JUNCKER Πρωθυπουργός, Υπουργός Επικρατείας, Υπουργός Οικονομικών κ. Jeannot KRECKÉ Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικού Εμπορίου, Υπουργός Αθλητισμού Ουγγαρία: κ. János VERES Υπουργός Οικονομικών Μάλτα: κ. Tonio FENECH Υπουργός Οικονομικών, Οικονομίας και Επενδύσεων Κάτω Χώρες: κ. Wouter BOS Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Υπουργός Οικονομικών Αυστρία: κ. Josef PRÖLL Αντικαγκελάριος και Ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομικών Πολωνία: κ. Jan VINCENT-ROSTOWSKI Υπουργός Οικονομικών 5196/09 (Presse 9) 4
Πορτογαλία: κ. Fernando TEIXEIRA DOS SANTOS Υπουργός Επικρατείας, Υπουργός Οικονομικών Ρουμανία: κ. Gheorghe POGEA Υπουργός Οικονομικών Σλοβενία: κ. Franc KRIŽANIČ Υπουργός Οικονομικών Σλοβακία: κ. Ján POČIATEK Υπουργός Οικονομικών Φινλανδία: κ. Jyrki KATAINEN Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Υπουργός Οικονομικών Σουηδία: κ. Anders BORG Υπουργός Οικονομικών Ηνωμένο Βασίλειο: κ. Alistair DARLING Καγκελάριος του Θησαυροφυλακίου Επιτροπή: κ. Siim KALLAS Αντιπρόεδρος κ. Joaquín ALMUNIA Μέλος κ. László KOVÁCS Μέλος κ.s Neelie KROES Μέλος κ. Charlie MCCREEVY Μέλος Συμμετείχαν επίσης: κ. Frank MOSS Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Philippe MAYSTADT Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κ. Xavier MUSCA Πρόεδρος της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής κ. Christian KASTROP Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής 5196/09 (Presse 9) 5
ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ Το Συμβούλιο σημείωσε την παρουσίαση από την τσεχική προεδρία του προγράμματος εργασιών επί οικονομικών και δημοσιονομικών θεμάτων (Συμβούλιο Ecofin) για τη διάρκεια της θητείας της, ήτοι από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2009 (έγγρ. 17492/08). Εν συνεχεία διεξήχθη μια σύντομη ανταλλαγή απόψεων. Η τσεχική προεδρία προτίθεται με ταχείες και συντονισμένες κινήσεις να ανταποκριθεί στις άνευ προηγουμένου οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη συνεπεία της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της οικονομικής δυσπραγίας. Με τις ενέργειές της θα βασιστεί στις εργασίες της γαλλικής προεδρίας του δευτέρου εξαμήνου του 2008, σε στενή συνεργασία με τη μελλοντική σουηδική προεδρία. Θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα ακόλουθα: αντιμετώπιση της οικονομικής δυσπραγίας και επαναφορά των ευρωπαϊκών οικονομιών στη οδό της μεγέθυνσης το συντομότερο δυνατό, εξασφάλιση δημοσιονομικής σταθερότητας και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των χρηματοπιστωτικών αγορών, συντονισμός των οικονομικών και των δημοσιονομικών πολιτικών, με σεβασμό του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ και της Στρατηγικής της Λισσαβόνας για την οικονομική αύξηση και την απασχόληση, απρόσκοπτη λειτουργία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τη φορολογία. Η προεδρία προτίθεται ειδικότερα να διασφαλίσει ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να ηγείται της προσπάθειας για μεταρρύθμιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής διακυβέρνησης. Αυτό συνεπάγεται την εφαρμογή του σχεδίου δράσης που ενέκρινε η Ομάδα των 20 κατά τη σύνοδο κορυφής της Ουάσιγκτον τον Νοέμβριο, και την προετοιμασία κοινής θέσης της ΕΕ για την προσεχή σύνοδο κορυφής που θα διεξαχθεί στο Λονδίνο στις 2 Απριλίου. Πέραν των καθορισμένων προτεραιοτήτων, η προεδρία είναι έτοιμη να ανταποκριθεί με ευελιξία και να προσαρμόσει το πρόγραμμα εργασιών της στις τυχόν νέες συνθήκες και ζητήματα προτεραιότητας που ενδέχεται να ανακύψουν. 5196/09 (Presse 9) 6
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ - ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Το Συμβούλιο προέβη σε ανταλλαγή απόψεων περί τα εκκρεμή ζητήματα, μετά τη σύνοδο του Συμβουλίου στις 11 και 12 Δεκεμβρίου, όσον αφορά μέτρα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της οικονομικής δυσπραγίας. Σημείωσε ειδικότερα τις προθέσεις της προεδρίας για περαιτέρω εργασίες όσον αφορά το ζήτημα των μειωμένων συντελεστών φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου συμφώνησε ως προς ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας κλίμακας ίσης με το 1,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ περίπου (200 δισ. ευρώ κατά προσέγγιση), για την επαναφορά της μεγέθυνσης και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του καταναλωτή και του επιχειρηματικού κλάδου. Στο σχέδιο προβλέπονται πλαίσιο δράσης που θα αναληφθεί σε ενωσιακό επίπεδο και μέτρα που θα θεσπίσει κάθε κράτος μέλος. Κατά την προσεχή προγραμματισμένη σύνοδο, στις 19 και 20 Μαρτίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει την εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και θα προβεί στις απαραίτητες προσθήκες και προσαρμογές. Μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ Μια εκ των δράσεων που εντόπισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Δεκέμβριο είναι η πιθανότητα ευρύτερης εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Το Συμβούλιο θα εξετάσει το ζήτημα αυτό τον Μάρτιο. Τον Ιούλιο του 2008 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας για την αναθεώρηση των κανόνων ως προς τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, και ήδη εκπονεί χωριστή πρόταση για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών σε περιβαλλοντικά αγαθά και υπηρεσίες. Δυνάμει της οδηγίας 2006/112/EΚ, τα κράτη μέλη δύνανται να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή (5 % κατ ελάχιστο) 1 σε ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, παρέχονται δε προσωρινές παρεκκλίσεις σε ορισμένες περιπτώσεις ή/και σε ορισμένα κράτη μέλη. Στόχος της προτεινόμενης αναθεώρησης των κανόνων είναι να μπορούν ειδικότερα τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές - σε μόνιμη βάση - σε ορισμένες τοπικές υπηρεσίες έντασης εργασίας, περιλαμβανομένων και των υπηρεσιών εστιατορίου, για τις οποίες δεν υφίσταται κίνδυνος αθέμιτου ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Η προεδρία παρουσίασε σημείωμα με τις σχετικές προθέσεις της για μελλοντικές εργασίες. Κατά τη σύνοδό του στις 10 Φεβρουαρίου, το Συμβούλιο θα συζητήσει το θέμα βάσει εγγράφου που θα εκπονήσει η προεδρία, και στις 10 Μαρτίου θα εγκρίνει συμπεράσματα που θα αποτελέσουν τη βάση για τις εργασίες που θα ακολουθήσουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου. 1 Ο κανονικός συντελεστής είναι 15%. 5196/09 (Presse 9) 7
ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΓΙΑ ΤΟ 2009 Το Συμβούλιο σημείωσε την παρουσίαση από την Επιτροπή των πλέον πρόσφατων οικονομικών προβλέψεών της και την αξιολόγησή της ως προς τις αναμενόμενες επιπτώσεις στις δημοσιονομικές πολιτικές των κρατών μελών. Προέβη σε ανταλλαγή απόψεων ως προς τα μηνύματα οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής για το 2009, τα οποία περιλαμβάνονται σε έγγραφο βασικών θεμάτων υπόψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης και 20ης Μαρτίου. Το Συμβούλιο προέβη σε ενδελεχή συζήτηση στην οποία τονίστηκαν τα ακόλουθα στοιχεία: «Οι αποφασιστικές δράσεις που ανέλαβαν το περασμένο φθινόπωρο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, συνέβαλαν στη σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών. Ωστόσο, η οικονομική κατάσταση επιδεινώνεται ταχέως, ενώ οι τελευταίες προβλέψεις της Επιτροπής δείχνουν ότι τώρα αντιμετωπίζουμε μια βαθύτερη οικονομική ύφεση, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί καθ όλη τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του τρέχοντος έτους. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ ενέκρινε μια σειρά αποφασιστικών μέτρων, με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την επάνοδο στην ανάπτυξη: Εκτός από τις δράσεις που αναλαμβάνει η ΕΚΤ και άλλες κεντρικές τράπεζες, οι οποίες είναι ευπρόσδεκτες, οι κυβερνήσεις της ΕΕ ενήργησαν προκειμένου να αντιμετωπίσουν ελλείψεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα μέσω χρηματοδοτικών πακέτων διάσωσης, με στόχο τη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα. Επί του παρόντος, η αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας των πιστωτικών διαύλων, όπου αυτό απαιτείται, είναι πολύ σημαντικό καθήκον. Έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Οικονομικής Ανάκαμψης που θα στηρίξει τη ζήτηση και την απασχόληση μέσω έγκαιρων, στοχευμένων και προσωρινών κινήτρων. Τα μέτρα αυτά είναι σύμφωνα με τις ειδικές περιστάσεις κάθε κράτους μέλους. Επιπλέον, λειτουργούν ευρείς αυτόματοι σταθεροποιητές. Για τη βελτίωση της αντοχής και του αναπτυξιακού δυναμικού των οικονομιών μας, τα μέτρα αυτά θα πρέπει να συνοδεύονται από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβώνας. Δεν δικαιολογείται ριζική αναδιοργάνωση μεταρρυθμιστικών στρατηγικών και θα πρέπει να αποφεύγονται υπαναχωρήσεις. Επιπλέον, κατά την εφαρμογή εθνικών μέτρων, θα πρέπει να αποφεύγονται στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά μέσω τήρησης των κανόνων περί ανταγωνισμού και περί κρατικών ενισχύσεων. Θα χρειαστεί κάποιος χρόνος μέχρι όλα αυτά τα μέτρα να έχουν αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία εν τω μεταξύ αναμένεται μια περίοδος αρνητικών οικονομικών δεδομένων. 5196/09 (Presse 9) 8
Καθώς τα ελλείμματα του προϋπολογισμού θα αυξηθούν βραχυπρόθεσμα σε πολλά κράτη μέλη, ενώ ορισμένα κράτη μέλη θα υπερβούν προσωρινά την τιμή αναφοράς του ελλείμματος, παραμένουμε σταθερά προσηλωμένοι σε υγιή και βιώσιμα δημόσια οικονομικά. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης παρέχει επαρκή ευελιξία για την αντιμετώπιση αυτών των έκτακτων καταστάσεων. Η πορεία προσαρμογής και οι συστάσεις θα λάβουν υπόψη την έκτακτη αυτή κατάσταση, όπως επίσης και τις διαφορές στο φορολογικό χώρο. Οι διαδικασίες αυτές θα πρέπει να θεωρηθούν ως μέσο για εποικοδομητική πίεση εξ ομοτίμων, η οποία να συμβάλλει στην επάνοδο σε βιώσιμα δημόσια οικονομικά. Είμαστε όλοι προσηλωμένοι στην ταχύτερη δυνατή επάνοδο στην ατραπό της ενοποίησης με κατεύθυνση μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, ανάλογα με το ρυθμό της οικονομικής ανάκαμψης. Μετά τα συντονισμένα φορολογικά κίνητρα, θα επακολουθήσει έτσι μια συντονισμένη δημοσιονομική εξυγίανση.» 5196/09 (Presse 9) 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Το Συμβούλιο ενέκρινε τα ακόλουθα συμπεράσματα: «Το Συμβούλιο (1) Τα κράτη μέλη, καθοδηγούμενα από διεθνώς συμφωνημένες αρχές, ανέλαβαν ισχυρές και αποφασιστικές δράσεις για την τόνωση των οικονομιών τους, για την εξασφάλιση ρευστότητας, για την ενίσχυση των κεφαλαίων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, για την προστασία της αποταμίευσης και των καταθέσεων, για την αντιμετώπιση των ρυθμιστικών αδυναμιών και την κινητοποίηση των πιστωτικών αγορών. Ως τμήμα των δράσεων αυτών, πολλά κράτη μέλη διέθεσαν νέα κεφάλαια πρώτης βαθμίδας στις τράπεζες προκειμένου να ενισχύσουν τους πόρους τους κατά τους τελευταίους μήνες. (2) Είναι σημαντικό, ιδίως όταν σημειώνεται συνεχής διακοπή του ομαλού ρυθμού της προσφοράς πιστώσεων, να υπάρχει σαφήνεια σχετικά με το ρόλο του κεφαλαίου στο τραπεζικό σύστημα. (3) Εν προκειμένω, το Συμβούλιο επιβεβαίωσε σήμερα ότι η παροχή κεφαλαίων στον τραπεζικό τομέα δεν αποσκοπεί στη δημιουργία νέων, υψηλότερων καταστατικών κεφαλαιακών απαιτήσεων για τον τραπεζικό τομέα. Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών πρέπει να συνεχίσουν να αξιολογούνται κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις ισχύουσες ρυθμίσεις της ΕΕ, βάσει του επιπέδου επικινδυνότητας της κάθε τράπεζας, καθώς και αυστηρών δοκιμών αντοχής. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι το κεφάλαιο παρέχει ένα περιθώριο ασφάλειας τόσο για την αντιμετώπιση των δύσκολων οικονομικών συνθηκών, όσο και για τη διατήρηση του δανεισμού σε φερέγγυους δανειστές. (4) Το Συμβούλιο υποστηρίζει τις εκκλήσεις για την τροποποίηση των διεθνών ρυθμίσεων όσον αφορά τα κεφάλαια και τους λογιστικούς κανόνες στο μέλλον προκειμένου να εξασφαλιστεί ο μετριασμός των υπερβολικών φιλοκυκλικών συνεπειών. Το Συμβούλιο καλεί να σημειωθεί πρόοδος στις εργασίες για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι ο στόχος αυτός θα ενισχύσει περαιτέρω τη σημασία που αποδίδεται στη χρήση του κεφαλαίου ως αποσβεστήρα κραδασμών, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι το κεφάλαιο δεν περιορίζει άσκοπα το δανεισμό σε δύσκολες περιόδους. (5) Τα κράτη μέλη παραμένουν σταθερά στη δέσμευσή τους να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα, μεταξύ άλλων, και όσον αφορά το κεφάλαιο, τη ρευστότητα και το δανεισμό, εργαζόμενα από κοινού, όποτε αυτό είναι δυνατόν. Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή των δεσμών μέτρων διάσωσης κατά τους επόμενους μήνες και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει συστάσεις για τον τρόπο ενίσχυσης της αποτελεσματικότητάς τους.» 5196/09 (Presse 9) 10
ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΣΛΟΒΑΚΙΑ Το Συμβούλιο δέχθηκε με ικανοποίηση τις εκθέσεις της Επιτροπής, του αντιπροσώπου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Σλοβάκου Υπουργού όπου διαπιστώνεται ότι προχώρησε ομαλά η υιοθέτηση του ευρώ από τη Σλοβακική Δημοκρατία την 1η Ιανουαρίου. Προέβη σε σύντομη ανταλλαγή απόψεων. Η Επιτροπή και η ΕΚΤ θα συνεχίσουν να παρακολουθούν την κατάσταση, σε συνεργασία με τις αρχές της Σλοβακίας. Όπως η Κύπρος και η Μάλτα το 2008 και η Σλοβενία το 2007, η Σλοβακία ταυτόχρονα με την υιοθέτηση του ευρώ ως του νομίσματός της, έθεσε σε κυκλοφορία τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ. Τα υπόλοιπα δώδεκα κράτη μέλη της ευρωζώνης υιοθέτησαν το ευρώ σε δύο στάδια, το 1999 και το 2002. 5196/09 (Presse 9) 11
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ Το Συμβούλιο προέβη σε επισκόπηση της εφαρμογής ενός επενδυτικού πλαισίου για τα Δυτικά Βαλκάνια, ενέκρινε δε τα ακόλουθα συμπεράσματα. «Στα συμπεράσματα του Μαΐου 2008 το Συμβούλιο (ECOFIN) χαιρέτισε την πρωτοβουλία της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και της Αναπτυξιακής Τράπεζας του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEB) να δημιουργήσουν ένα συνολικό επενδυτικό πλαίσιο για τα Δυτικά Βαλκάνια και να συστήσουν μία διευθύνουσα ομάδα. Στις 15 Δεκεμβρίου 2008, η Επιτροπή υπέβαλε την πρώτη ετήσια έκθεση για τις εργασίες της ομάδας. Το Συμβούλιο χαιρετίζει το έργο που διεξήγαγαν η διευθύνουσα ομάδα, η Επιτροπή και οι εταίροι ΔΧΟ. Το Συμβούλιο κάνει ωστόσο έκκληση για ταχύτερη και πιο ουσιαστική πρόοδο. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει την ανάγκη επανεξέτασης των υφισταμένων μέσων και ευθυγράμμισης των υφιστάμενων διευκολύνσεων. Τονίζει εν προκειμένω την ανάγκη για περαιτέρω εναρμόνιση και απλοποίηση των διαδικασιών τόσο για τις δικαιούχους χώρες όσο και για τους χορηγούς, την ανάγκη να κρατηθεί κατά το δυνατόν χαμηλός ο αριθμός των μεσαζόντων κατά τις συναλλαγές στη διανομή της βοήθειας καθώς και να περιορισθεί η διοικητική επιβάρυνση. Το Συμβούλιο προτρέπει ιδίως την Επιτροπή σε σχέση με τους εταίρους ΔΧΟ: να επιταχύνει το τρέχον έργο για τον συνολικό απολογισμό των υφιστάμενων διευκολύνσεων και προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης του τρόπου χρηματοδότησης έως τώρα της τεχνικής βοήθεια για επενδυτικές και χρηματοδοτικές δραστηριότητες που υποστηρίζονται από δάνεια των ΔΧΟ και να αναλύσει ενδεχόμενες επικαλύψεις και κενά της υφιστάμενης υποστήριξης, να προχωρήσει στην πρωτοβουλία αυτή ούτως ώστε να διευκολύνει περαιτέρω ενέργειες που θα επιτρέπουν την συγκέντρωση πόρων, ιδίως στα πλαίσια ενός κοινού ταμείου χορηγήσεων, να επιταχύνει τις εργασίες για τη μείωση του αριθμού των χρηματοδοτικών μέσων και των μέσων τεχνικής βοήθειας καθώς και την απλοποίηση των υφιστάμενων διευκολύνσεων, να δημιουργήσει γρήγορα, όπως συμφωνήθηκε το 2008, έναν κοινό ιστοτόπο καθώς και να επιταχύνει αμέσως τις προσπάθειες όσον αφορά τη δημιουργία ενός μοναδικού σημείου επαφής για τους δικαιούχους. Σε μεταγενέστερο στάδιο θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να ανοίξει το επενδυτικό πλαίσιο για τα Βαλκάνια σε μη ενωσιακές χώρες χορηγούς προκειμένου να αυξηθούν περαιτέρω τα οφέλη για την περιοχή. Επαναλαμβάνοντας τους στόχους των συμπερασμάτων του ECOFIN της 14ης Μαΐου 2008, το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά με την Επιτροπή για την εφαρμογή αυτής της πρωτοβουλίας και την Επιτροπή να υποβάλει ενδιάμεση έκθεση στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2009 για την περαιτέρω πρόοδο που σημειώθηκε στην εφαρμογή των συγκεκριμένων στόχων οι οποίοι αναφέρθηκαν παραπάνω.» 5196/09 (Presse 9) 12
ΔΙΑΦΟΡΑ Ευθύνη των θεματοφυλάκων των κεφαλαίων Κατόπιν αιτήματος της γαλλικής αντιπροσωπίας, το Συμβούλιο συζήτησε τις διατάξεις της ΕΕ ως προς την ευθύνη των θεματοφυλάκων των κεφαλαίων και ειδικότερα την εφαρμογή τους όσον αφορά την οδηγία 85/611/ΕΟΚ σχετικά με τους οργανισμούς συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ). Το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να εξετάσει το ζήτημα. Συμφωνία για την πάταξη της απάτης με το Λιχτενστάιν Κατόπιν αιτήματος της γερμανικής αντιπροσωπίας, το Συμβούλιο προέβη σε ανταλλαγή απόψεων ως προς την πρόοδο των διαπραγματεύσεων με το Λιχτενστάιν για τη σύναψη συμφωνίας για την πάταξη της φορολογικής απάτης. 5196/09 (Presse 9) 13
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ - Ευρωομάδα Οι υπουργοί των κρατών μελών της ευρωζώνης συμμετείχαν σε συνεδρίαση της ευρωομάδας στις 19 Ιανουαρίου. - Πρόγευμα εργασίας για την οικονομική κατάσταση Οι υπουργοί παρακάθισαν σε πρόγευμα εργασίας προκειμένου να συζητήσουν την εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων διάσωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ενημερώθηκαν επίσης για τη συνεδρίαση της ευρωομάδας της 19ης Ιανουαρίου. * * * Στη διάρκεια του γεύματος, οι υπουργοί συζήτησαν τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές πτυχές της Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης-Πλαισίου των ΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος που διεξήχθη στο Πόζναν της Πολωνίας μεταξύ 1ης και 12ης Δεκεμβρίου, και της συνεδρίασης των υπουργών οικονομικών και ανώτερων αξιωματούχων που διεξήχθη στη Βαρσοβία στις 8 και 9 Δεκεμβρίου. Η Διάσκεψη των Μερών θα συνεδριάσει τον προσεχή Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη, προκειμένου να καταλήξει σε συμφωνία ως προς τις διατάξεις που θα ισχύσουν μετά το 2012 για την αλλαγή του κλίματος. 5196/09 (Presse 9) 14
ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνδρομή προς τη Λετονία για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης Το Συμβούλιο εξέδωσε αποφάσεις με τις οποίες εγκρίνεται η χορήγηση δανείου ύψους 3,1 δισ. ευρώ στη Λετονία προκειμένου να αντιμετωπίσει η χώρα την τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση. Το δάνειο αποτελεί μέρος του ποσού των 7,5 δισ. ευρώ της δέσμης συνδρομής για τη μεσοπρόθεσμη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών της Λετονίας. Στη δέσμη περιλαμβάνονται επίσης, 1,7 δισ. ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καθώς και συμβολές της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και άλλων ευρωπαϊκών χωρών: Τσεχικής Δημοκρατίας, Δανίας, Εσθονίας, Νορβηγίας, Πολωνίας, Σουηδίας και Φινλανδίας. Το δάνειο της ΕΕ θα διατεθεί σε περίοδο τριών ετών, με μέγιστη μέση ληκτικότητα επτά ετών. Η συνδρομή θα βοηθήσει τη Λετονία να ανταποκριθεί στην πίεση που ασκείται στις κεφαλαιαγορές και τις χρηματοπιστωτικές αγορές της χώρας, η οποία προκύπτει από την επιδείνωση του κλίματος των αγορών και τις ανησυχίες που εκφράζονται ως προς την ευρωστία της οικονομίας της, εξ αιτίας των ανισορροπιών ως προς το εξωτερικό χρέος της, των δημοσίων οικονομικών που επιδεινώνονται συνεχώς και των υψηλών ρυθμών πληθωρισμού κόστους και τιμών. Ο λετονικός τραπεζικός τομέας έχει αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και εμπιστοσύνης και το επίπεδο αποθεμάτων ξένου συναλλάγματος έχει μειωθεί καθώς η κεντρική τράπεζα παρενέβη για τη διατήρηση της ισοτιμίας του νομίσματος. Το δάνειο θα εξαρτηθεί από τη λήψη μέτρων από τις λετονικές αρχές με σκοπό να ανασχεθούν οι άμεσες πιέσεις ρευστότητας, να αποκατασταθεί η μακροπρόθεσμη σταθερότητα ενισχύοντας τον τραπεζικό τομέα και να διορθωθούν οι δημοσιονομικές ανισορροπίες. Η Λετονία συμφώνησε να εξακολουθήσει την εφαρμογή εγχώριων πολιτικών που θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα, διατηρώντας ταυτόχρονα τη συναλλαγματική ισοτιμία εντός στενών ορίων γύρω από την υφιστάμενη κεντρική τιμή. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν άμεση και βιώσιμη δημοσιονομική εξυγίανση, μια συνολική στρατηγική λύση των τραπεζικών προβλημάτων, ενισχυμένη της ικανότητας διαχείρισης κρίσεων των ρυθμιστικών αρχών της Λετονίας καθώς και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και άλλα μέτρα. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου βασίζονται στο μέσο στήριξης της ΕΕ 1 για παροχή μεσοπρόθεσμης συνδρομής στα ισοζύγια πληρωμών κρατών μελών που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη, σε περίπτωση δημοσιονομικών δυσκολιών. 1 Συνεστήθη δυνάμει του κανονισμού 332/2002. 5196/09 (Presse 9) 15
Εξωτερικοί ελεγκτές των εθνικών κεντρικών τραπεζών - Μάλτα Το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση για τον διορισμό της εταιρείας KPMG AUDIT Sarl ως εξωτερικού ελεγκτή της Κεντρικής Τράπεζας της Μάλτας για τα οικονομικά έτη 2009 έως 2013 (έγγρ. 17303/08). Οι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και των εθνικών κεντρικών τραπεζών του Ευρωσυστήματος ελέγχονται από ανεξάρτητους εξωτερικούς ελεγκτές, τους οποίους υποδεικνύει το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ και εγκρίνει το Συμβούλιο. 5196/09 (Presse 9) 16