ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 05-02-2003 E(2003)371fin Θέµα: Κρατικές ενισχύσεις N 376/2002 - Ελλάδα Χορήγηση οικονοµικής ενίσχυσης στους γεωργούς και στους κτηνοτρόφους των οποίων οι εκµεταλλεύσεις υπέστησαν ζηµιές εξ αιτίας των δυσµενών καιρικών συνθηκών κατά τη διάρκεια της περιόδου Ιανουαρίου/Οκτωβρίου 2001 (σχέδιο διυπουργικής απόφασης). Κύριε Υπουργέ, Με επιστολή της, της 30ης Μαΐου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 4 Ιουνίου 2002, η Μόνιµη Eλληνική Αντιπροσωπεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε το εν λόγω καθεστώς στην Επιτροπή δυνάµει του άρθρου 88, παράγραφος 3 της Συνθήκης. Με τις επιστολές της 9ης Σεπτεµβρίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 10 Σεπτεµβρίου 2002 και της 4ης εκεµβρίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 5 εκεµβρίου 2002, η Μόνιµη Eλληνική Αντιπροσωπεία κοινοποίησε στην Επιτροπή τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που ζητήθηκαν από τις ελληνικές αρχές µε τις επιστολές της 25ης Ιουλίου και της 5ης Νοεµβρίου 2002. Το ποσό που προβλέπει το εν λόγω σχέδιο διυπουργικής απόφασης (9.000.000 ευρώ) προέρχεται από τον προϋπολογισµό του Υπουργείου Γεωργίας και το υπόλοιπο από τον προϋπολογισµό ενός έργου το οποίο συγχρηµατοδοτείται κατά 69,32% από την Κοινότητα. Η παρούσα απόφαση αφορά µόνο το µηχανισµό χορήγησης κρατικών ενισχύσεων που προβλέπεται από το κοινοποιηθέν καθεστώς, δηλαδή την Son Excellence Monsieur Giorgos PAPANDREOU Ministre des Affaires étrangères Vas. Sofias 5 GR - 10671 ATHENES Rue de la Loi 200, B - 1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B - 1049 Brussel - Βέλγιο Τηλέφωνο: κέντρο 32 (0) 2 299.11.11. Τηλέτυπο: COMEU B 21877. Τηλεγραφική ιεύθυνση: COMEUR Brussels.
χρησιµοποίηση του ποσού του 1.500.000 ευρώ. εν αφορά την χρησιµοποίηση του ποσού των 7.500.000 ευρώ που προβλέπεται για το έργο αριθ. 2082551 από τη συλλογική απόφαση αριθ. 082/3, το οποίο συγχρηµατοδοτείται κατά 69,32% από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η Επιτροπή θα µελετήσει ξεχωριστά αυτό το θέµα. Μετά απ αυτές τις διευκρινίσεις έχω την τιµή να σας ενηµερώσω ότι η Επιτροπή απεφάσισε να µην φέρει αντιρρήσεις όσον αφορά το εν λόγω καθεστώς από την άποψη των κανόνων που ισχύουν σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις. Η Επιτροπή έλαβε αυτή την απόφαση βασιζόµενη στα εξής : Περιγραφή Το εν λόγω σχέδιο διυπουργικής απόφασης προβλέπει χορήγηση ενισχύσεων στους γεωργούς : 1) του νοµού Αχαΐας, των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιές από τους ανεµοστρόβιλους του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου και των οποίων τα ελαιόδενδρα υπέστησαν ζηµιές από τις ανεµοθύελλες του Σεπτεµβρίου 2) του νοµού Έβρου (Αλεξανδρούπολη), των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιές από τις ανεµοθύελλες του Απριλίου 3) του νοµού Ηλείας : - των οποίων τα οπωροφόρα δένδρα, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα θερµοκήπια και τα αποθέµατα ζωοτροφών υπέστησαν ζηµιές εξ αιτίας των ανεµοθυελλών και των χαλαζοπτώσεων του Ιανουαρίου και του Μαΐου, - των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα θερµοκήπια, οι υποστυλώσεις αµπέλων, τα οπωροφόρα δένδρα και τα αποθέµατα των ζωοτροφών υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Σεπτεµβρίου 4) του νοµού Ηµαθίας : - των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα θερµοκήπια και τα οπωροφόρα δένδρα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες και τις χαλαζοπτώσεις του Απριλίου και του Ιουνίου, - των οποίων τα θερµοκήπια, τα ξηραντήρια καπνού, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και οι ροδακινιές υπέστησαν ζηµιά εξ αιτίας της ανεµοθύελλας και της χαλαζόπτωσης του Ιουλίου 5) του νοµού Ηρακλείου : - των οποίων τα ελαιόδενδρα, τα εσπεριδοειδή, οι αµπελώνες, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα χωράφια, οι αγροτικές µηχανές, τα πηγάδια, οι δεξαµενές, οι οψιγιάδες και οι περιφράξεις υπέστησαν ζηµιά από τις δυνατές βροχές του Φεβρουαρίου, - των οποίων τα θερµοκήπια, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και οι αµπελώνες υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Μαΐου και του Ιουνίου
6) της Θεσπρωτίας, των οποίων τα ελαιόδενδρα, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και τα αποθέµατα των ζωοτροφών υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες, τις βροχοπτώσεις και τις χαλαζοπτώσεις του Απριλίου και του Σεπτεµβρίου 7) των Ιωαννίνων, των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Αυγούστου και του Οκτωβρίου 8) του Kιλκίς, των οποίων τα ξηραντήρια καπνού και σωλήνες άρδευσης υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Σεπτεµβρίου 9) της Λάρισας : - των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Μαΐου και του Ιουνίου, - των οποίων οι µηλιές και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιουλίου - των οποίων οι σωλήνες άρδευσης και τα χωράφια (προσχώσεις και διαβρώσεις) υπέστησαν ζηµιά από τις πληµµύρες του Ιουλίου - των οποίων οι αχλαδιές, οι ροδακινιές, οι δαµασκηνιές και οι βερικοκιές υπέστησαν ζηµιά εξ αιτίας της ανεµοθύελλας του Ιουνίου 10) του Λασιθίου, των οποίων τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιανουαρίου 11) της Μεσσηνίας, των οποίων τα πλαστικά κάλυψης των σταφιδαλωνίων και τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµιά από τις χαλαζοπτώσεις του Αυγούστου 12) της Ξάνθης : - των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, το υλικό κάλυψης των σπαραγγιών, τα θερµοκήπια και τα ελαιόδενδρα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Μαρτίου και του Απριλίου, - των οποίων τα ξηραντήρια καπνού και ο καπνός προς ξήρανση υπέστησαν ζηµιά από τους ισχυρούς ανέµους του Σεπτεµβρίου 13) του νοµού Πέλλας : - των οποίων τα θερµοκήπια, τα ξηραντήρια καπνού και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Μαΐου και του Ιουνίου, - των οποίων τα θερµοκήπια, τα ξηραντήρια καπνού και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιουλίου και του Σεπτεµβρίου 3
14) Πιερίας : - των οποίων τα θερµοκήπια και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιουνίου, - των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα ξηραντήρια καπνού και τα οπωροφόρα δένδρα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες και τις χαλαζοπτώσεις του Ιουλίου 15) Πρέβεζας, των οποίων τα θερµοκήπια και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες και τις βροχοπτώσεις του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου 16) Ρεθύµνου, των οποίων τα ελαιόδενδρα υπέστησαν ζηµιά από τις χιονοπτώσεις του Φεβρουαρίου 17) Ροδόπης, - των οποίων τα θερµοκήπια, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και τα πλαστικά κάλυψης σπορείων καπνού και σπαραγγιών υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Μαρτίου, - των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Αυγούστου και του Σεπτεµβρίου 18) Σερρών, - των οποίων τα θερµοκήπια και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιουνίου, - των οποίων τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιουλίου 19) Τρικάλων, των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Ιουνίου 20) Φθιώτιδας, των οποίων τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα και τα ξηραντήρια καπνού υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες του Φεβρουαρίου και του Αυγούστου 21) της Χαλκιδικής, - των οποίων τα ελαιόδενδρα υπέστησαν ζηµιά από τις χιονοπτώσεις του Ιανουαρίου, - των οποίων τα θερµοκήπια και τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα υπέστησαν ζηµιά εξ αιτίας της ανεµοθύελλας του Ιουνίου 4
22) Χανίων, των οποίων τα ελαιόδενδρα, τα εσπεριδοειδή και τα λοιπά οπωροφόρα δένδρα, τα χωράφια (επιχωµατώσεις, διαβρώσεις, κατολισθήσεις), οι περιφράξεις, τα θερµοκήπια, τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα δίχτυα ελαιοσυλλογής και τα δίκτυα άρδευσης υπέστησαν ζηµιά από τις ανεµοθύελλες και τις βροχοπτώσεις του Ιανουαρίου. ικαιούχοι των οικονοµικών ενισχύσεων είναι οι κατά κύρια απασχόληση γεωργοί καθώς και ορισµένες άλλες κατηγορίες προσώπων που προβλέπονται από την απόφαση αριθ. 93/TH/14.1.99 του Υπουργείου Γεωργίας, όπως τροποποιήθηκε µε την απόφαση αριθ. 358/TH/6.3.2000, οι οποίοι πληρούν και τις λοιπές προϋποθέσεις που αναφέρονται σ αυτήν. ηλαδή το ποσοστό ζηµιάς ανά δραστηριότητα πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον στο 20% (εκτός από τις περιπτώσεις των δένδρων όπου θα πρέπει να έχουν υποστεί σοβαρές ζηµιές, όπως αυτές προσδιορίζονται στην απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, θα αφορούν τουλάχιστον το 15% των κατεχόµενων δένδρων ανά είδος και θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 15 δένδρα που να έχουν υποστεί σοβαρές ζηµιές, οι δε αποθηκευµένες ζωοτροφές και ο καπνός προς ξήρανση θα πρέπει να έχουν υποστεί ζηµιά κατά 30% τουλάχιστον σε σχέση µε το µέσο όρο της παραγωγής της τριετίας που προηγήθηκε του έτους της ζηµιάς) και πρόκειται να προβούν σε ανασύσταση των δένδρων ή στην αποκατάσταση της ζηµιάς που έπαθαν τα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, τα θερµοκήπια, τα ξηραντήρια καπνού, υποστυλώσεις αµπέλων, τα πηγάδια, οι αγροί, τα γεωργικά µηχανήµατα, οι δεξαµενές, οι σωλήνες άρδευσης, τα πλαστικά κάλυψης (των σταφιδαλωνίων, των σπορείων και των σπαραγγιών), οι περιφράξεις, τα δίχτυα ελαιοσυλλογής και τα δίκτυα άρδευσης. Τα προβλεπόµενα ποσά των ενισχύσεων έχουν ως εξής : α) Για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου (ενίσχυση ανασύστασης) Για την εκρίζωση και την επαναφύτευση ή την κοπή στη βάση του κορµού Αµπέλια (οινάµπελοι και σταφιδάµπελοι) µέχρι 11,74 /δένδρο µέχρι 8,80 /δένδρο µέχρι 440,21 /στρέµµα Για το κόψιµο των πρωτογενών κλάδων Αµπέλια (οινάµπελοι και σταφιδάµπελοι) µέχρι 5,28 /δένδρο µέχρι 3,52 /δένδρο µέχρι 117,39 /στρέµµα Για το κόψιµο των δευτερογενών κλάδων µέχρι 3,52 /δένδρο µέχρι 2,35 /δένδρο 5
β) Για την κάλυψη της απώλειας της παραγωγής (συµπληρωµατική ενίσχυση) Για την εκρίζωση και την επαναφύτευση ή για το κόψιµο στη βάση του κορµού Οινάµπελοι Σταφιδάµπελοι µέχρι 35,22 /δένδρο µέχρι 26,41 /δένδρο µέχρι 352,16 /στρέµµα µέχρι 880,41 /στρέµµα Για το κόψιµο των πρωτογενών κλάδων Οινάµπελοι Σταφιδάµπελοι µέχρι 23,48 /δένδρο µέχρι 17,61 /δένδρο µέχρι 176,08 /στρέµµα µέχρι 440,21 /στρέµµα Για το κόψιµο των δευτερογενών κλάδων µέχρι 11,74 /δένδρο µέχρι 8,80 /δένδρο Η συµπληρωµατική ενίσχυση για την απώλεια της παραγωγής θα καταβληθεί σε δύο ετήσιες δόσεις για το κόψιµο των δευτερογενών κλάδων, σε τρεις ετήσιες δόσεις για το κόψιµο των πρωτογενών κλάδων και σε τέσσερις ετήσιες δόσεις για την εκρίζωση και την επαναφύτευση ή για το κόψιµο στη βάση του κορµού. Για τα αµπέλια θα καταβληθεί σε τρεις ετήσιες δόσεις όταν πρόκειται για εκρίζωση ή για κοπή στη βάση του κορµού και σε δύο ετήσιες δόσεις όταν πρόκειται για την κοπή των πρωτογενών κλάδων. Το ύψος της ενίσχυσης για την πρώτη δόση καθορίζεται ως εξής : Για την εκρίζωση και την επαναφύτευση ή για την κοπή στη βάση του κορµού Οινάµπελοι Σταφιδάµπελοι µέχρι 11,74 /δένδρο µέχρι 8,80 /δένδρο µέχρι 146,73 /στρέµµα µέχρι 352,16 /στρέµµα Για το κόψιµο των πρωτογενών κλάδων Οινάµπελοι µέχρι 11,74 /δένδρο µέχρι 8,80 /δένδρο µέχρι 88 /στρέµµα 6
Σταφιδάµπελοι µέχρι 176 /στρέµµα Για το κόψιµο των δευτερογενών κλάδων Ελαιόδενδρα µέχρι 7,34 /δένδρο µέχρι 5,87 /δένδρο Τα ποσά της δεύτερης, τρίτης και τέταρτης δόσης θα καθοριστούν µε απόφαση του Υπουργού Γεωργίας. γ) Για την αποκατάσταση των ζηµιών στα γεωργοκτηνοτροφικά κτίσµατα, στα θερµοκήπια, στα ξηραντήρια καπνού, στις υποστυλώσεις αµπέλων, στα πηγάδια, στους αγρούς, στα γεωργικά µηχανήµατα, στις δεξαµενές, στους σωλήνες άρδευσης, στα πλαστικά κάλυψης (των σταφιδαλωνίων, των σπορείων και των σπαραγγιών), για τις περιφράξεις, τα δίχτυα ελαιοσυλλογής και τα δίκτυα άρδευσης, το ύψος της ενίσχυσης ανέρχεται στο 40% των δαπανών αποκατάστασης των ζηµιών. δ) Για τα αποθέµατα των ζωοτροφών και τον καπνό προς ξήρανση, το ύψος της χορηγούµενης ενίσχυσης ανέρχεται στο 50% της µικρής αξίας της παραγωγής που έχασαν. εν δικαιούνται ενίσχυση οι παραγωγοί που έλαβαν ή θα λάβουν άµεσα ή έµµεσα οικονοµικές ενισχύσεις για τις προαναφερόµενες ζηµιές από άλλο φορέα του δηµοσίου (Ελληνικές Γεωργικές Ασφαλίσεις, κλπ). Σε περιπτώσεις που οι ζηµιωθείσες δραστηριότητες είχαν ασφαλιστεί σε ασφαλιστικό φορέα η ενίσχυση που προβλέπεται µε το παρόν διάταγµα χορηγείται στο σύνολό της, εφόσον το άθροισµα της αποζηµίωσης που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα και της οικονοµικής ενίσχυσης που καταβάλλεται από το πρόγραµµα δεν υπερβαίνει το 100% της ζηµιάς, διαφορετικά µειώνεται αναλογικά. Από τα ποσά των ενισχύσεων θα αφαιρεθούν οι δαπάνες λόγω κακών καιρικών συνθηκών οι οποίες όµως δεν πραγµατοποιήθηκαν από τους δικαιούχους. Οι δικαιούχοι των προαναφερόµενων οικονοµικών ενισχύσεων θα καθοριστούν από τις διευθύνσεις γεωργίας ή αγροτικής ανάπτυξης µε βάση τα στοιχεία εξατοµίκευσης των ζηµιών και διαπίστωσης της αποκατάστασης αυτών. Οι αγρότες που είναι δικαιούχοι του παρόντος προγράµµατος υποχρεούνται να αποδέχονται ανεπιφύλακτα τους σχετικούς ελέγχους και υποδείξεις των αρµόδιων οργάνων των νοµαρχιακών αυτοδιοικήσεων, το Υπουργείο Γεωργίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαφορετικά θα αποκλείονται από τις ενισχύσεις. 7
Για την χορήγηση των ενισχύσεων εγκρίνεται πίστωση ύψους 9.000.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 7.500.000 ευρώ θα βαρύνουν το πρόγραµµα δηµοσιών επενδύσεων του Υπουργείου Γεωργίας (έργο 2082551 της απόφασης αριθ. 082/3, το οποίο συγχρηµατοδοτείται κατά 69,32% από την Κοινότητα) και το 1.500.000 ευρώ θα βαρύνει τον ΚΑ 2111 του τακτικού προϋπολογισµού του Υπουργείου Γεωργίας των οικονοµικών ετών 2002, 2003 και 2004. Από τις πιστώσεις αυτές, ποσό ύψους µέχρι 100.000 ευρώ αφορά δαπάνη των διευθύνσεων γεωργίας των νοµαρχιακών αυτοδιοικήσεων για την προµήθεια γραφικών, για την εκτύπωση του απαραίτητου υλικού και για την αµοιβή των ιδιωτών που έχουν οριστεί ως µέλη των επιτροπών εξατοµίκευσης των ζηµιών και διαπίστωσης της αποκατάστασης των ζηµιών. Η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών θα γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του νοµοθετικού διατάγµατος αριθ. 356/74 περί κώδικος εισπράξεως δηµοσίων εσόδων καθώς και της κοινής απόφασης αριθ. 2007892/461 των Υπουργών Εθνικής Οικονοµίας, Οικονοµικών, Γεωργίας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, της 27ης Μαΐου 1998 (ΕΕ 606/16.6.98, τεύχος II). Η διάρκεια του προγράµµατος είναι τετραετής. Αξιολόγηση υνάµει του άρθρου 87, παράγραφος 1 της Συνθήκης είναι ασυµβίβαστες µε την κοινή αγορά, στο βαθµό που επηρεάζουν τις συναλλαγές ανάµεσα στα κράτη µέλη, οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε µορφή από τα κράτη µέλη ή µε κοινοτικούς πόρους που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισµό µέσω της ευνοϊκής µεταχείρισης ορισµένων επιχειρήσεων ή ορισµένων κλάδων παραγωγής. Το εν λόγω µέτρο αντιστοιχεί σε αυτόν τον ορισµό κατά την έννοια ότι αφορά ορισµένους κλάδους παραγωγής και µπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές εξ αιτίας της θέσης που κατέχει η Ελλάδα στους εν λόγω κλάδους παραγωγής (για παράδειγµα, η Ελλάδα παρήγαγε το 2000 το 21,6% της κοινοτικής παραγωγής ελαιών και το 2001 το 17,6%). Εντούτοις, στις περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 87, παράγραφοι 2 και 3 της Συνθήκης ορισµένα µέτρα που µπορούν να θεωρηθούν, κατά παρέκκλιση, ως συµβιβάσιµα µε την κοινή αγορά. Η Επιτροπή επισηµαίνει ότι, σύµφωνα µε τις ελληνικές αρχές, οι ζηµιές που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες προέκυψαν από δυσµενείς καιρικές συνθήκες, δηλαδή από στοιχεία που µπορούν να δικαιολογήσουν την υπαγωγή στην εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 87, παράγραφος 2, στοιχείο β) της Συνθήκης, δυνάµει του οποίου οι ενισχύσεις για την επανόρθωση των ζηµιών που προκαλούνται από θεοµηνίες ή από άλλα έκτακτα γεγονότα είναι συµβιβάσιµες µε την κοινή αγορά. υνάµει του σηµείου 11.3 των κατευθυντηρίων γραµµών της Κοινότητας σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό τοµέα (στο εξής κατευθυντήριες γραµµές ) 1 τα µετεωρολογικά φαινόµενα όπως είναι ο παγετός, το χαλάζι, ο πάγος, η βροχή ή η ξηρασία δεν µπορούν να ληφθούν ως θεοµηνίες κατά την έννοια του άρθρου 87, παράγραφος 2, στοιχείο β) της Συνθήκης, εκτός εάν πληρούνται ορισµένοι όροι : 1 ΕΕ C 28 της 12.8.2000, σ. 17. 8
α) το ύψος των ζηµιών που θεµελιώνει δικαίωµα για ενίσχυση θα πρέπει να ανέρχεται στο 20% της κανονικής παραγωγής στις µειονεκτικές περιοχές και στο 30% τις υπόλοιπες περιοχές, προσδιορίζεται δε µε τη σύγκριση της παραγωγής του έτους κατά το οποίο συνέβη το γεγονός µε τη µέση παραγωγή των 3 προηγούµενων ετών κατά τη διάρκεια των οποίων καµιά αποζηµίωση δεν είχε χορηγηθεί ως συνέπεια των δυσµενών µετεωρολογικών συνθηκών είτε µε βάση µια άλλη αποδεκτή µέθοδο, β) δεν θα πρέπει να γίνεται υπερκάλυψη των ζηµιών, γ) οι δαπάνες τις οποίες απέφυγε ο γεωργός, επειδή π.χ. δεν προέβη σε συγκοµιδή της καλλιέργειας, θα πρέπει να αφαιρούνται από τη βάση υπολογισµού της ενίσχυσης, δ) τα ποσά που ενδέχεται να εισέπραξαν οι γεωργοί βάσει ενός ασφαλιστικού συµβολαίου θα πρέπει να αφαιρεθούν από το ποσό της ενίσχυσης, ε) ο εξαιρετικός χαρακτήρας του γεγονότος θα πρέπει να αποδεικνύεται µε την υποβολή κατάλληλων µετεωρολογικών δεδοµένων, στ) το ποσό της ενίσχυσης θα πρέπει να µειώνεται κατά το ποσό των άµεσων ενισχύσεων. H Eπιτροπή επισηµαίνει ότι, λαµβανοµένης υπόψη της περιγραφής του καθεστώτος, θα τηρηθούν οι όροι που προβλέπονται στα σηµεία γ) και δ). Το ίδιο ισχύει και για τον όρο που προβλέπει το σηµείο ε), επειδή οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν πολλά έγγραφα και στοιχεία που δείχνουν το µέγεθος της κακοκαιρίας που έπληξε την Ελλάδα κατά την εξεταζόµενη περίοδο, καθώς και ο όρος στο σηµείο στ), επειδή στις συµπληρωµατικές πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές διευκρίνισαν ότι το ποσό της ενίσχυσης θα µειωθεί κατά τα ποσά των άµεσων ενισχύσεων. Όσον αφορά τους όρους α) και β), δηλαδή την τήρηση ορισµένων ποσοστών κάλυψης των ζηµιών που καθορίζονται βάσει µιας κατάλληλης µεθόδου υπολογισµού και την µη υπερκάλυψη των ζηµιών, η Επιτροπή διαπιστώνει τα εξής : 1. Ενισχύσεις για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου και για την κάλυψη των ζηµιών που υπέστη η παραγωγή των καλλιεργειών οπωροφόρων δένδρων Ενίσχυση για την απώλεια της παραγωγής Με τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές δεσµεύθηκαν να χρησιµοποιήσουν τις ίδιες παραµέτρους µε αυτές που χρησιµοποίησαν για τον υπολογισµό των ενισχύσεων οι οποίες εξετάστηκαν στο πλαίσιο της ενίσχυσης N 143/02 και εγκρίθηκαν από την Επιτροπή 2, γεγονός που σηµαίνει ότι : - για τις καλλιέργειες η ζηµιά που υπέστη η παραγωγή θα προσδιοριστεί µε βάση τη σύγκριση της παραγωγής κατά το έτος που συνέβη το γεγονός και της µέσης παραγωγής κάθε προϊόντος κατά τη διάρκεια µιας περιόδου αναφοράς (η αρχή αυτή θα ισχύει τόσο για τις πολυετείς καλλιέργειες όσο και για τις ετήσιες καλλιέργειες), 2 Επιστολή SG (2002) D/231845 της 26.9.2002. 9
- η προαναφερόµενη µέση παραγωγή είναι αυτή που κοινοποιήθηκε για την περίοδο 1997-1999 µε βάση τα στοιχεία RICA, - η αξία της ζηµιάς που υπέστη η παραγωγή θα προσδιοριστεί µε βάση τον ακόλουθο τύπο για κάθε προϊόν : (µέση παραγωγή κατά την περίοδο 1997-1999 x µέση τιµή κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου) - (παραγωγή του 2001 x µέση τιµή κατά τη διάρκεια του ιδίου έτους) αυτή η µέση τιµή προσδιορίζεται µε βάση τις µέσες τιµές στην παραγωγή κάθε νοµού κατά τη διάρκεια της εξεταζόµενης περιόδου, οι οποίες κοινοποιούνται από τις αρµόδιες νοµαρχιακές υπηρεσίες σε θέµατα γεωργίας στην υπηρεσία αγροτικής πολιτικής και τεκµηρίωσης του Υπουργείου Γεωργίας, - η παραγωγή του έτους που συνέβη το γεγονός προσδιορίζεται από τις επιτροπές εκτίµησης των ζηµιών οι οποίες, σε περίπτωση ανάγκης, ζητούν από άλλες αρµόδιες υπηρεσίες τις στατιστικές που χρησιµοποιήθηκαν για την εφαρµογή διάφορων γεωργικών προγραµµάτων, - στην περίπτωση συνεταιρισµών και ενώσεων παραγωγών συλλέγονται στοιχεία για κάθε παραγωγό καθώς και για επίσηµες τιµές που έχουν καθορίσει αυτοί οι οργανισµοί, - εάν δεν υπάρχει κανένα επίσηµο στοιχείο για κάποιο δικαιούχο την παραγωγή του την προσδιορίζει µία από τις προαναφερόµενες επιτροπές και δεν µπορεί σε καµιά περίπτωση να υπερβεί τη µέση παραγωγή των γειτονικών εκµεταλλεύσεων για τις οποίες υπάρχουν επίσηµα στοιχεία, ή αν δεν υπάρχουν επίσηµα στοιχεία για τις γειτονικές εκµεταλλεύσεις χρησιµοποιείται ο µέσος όρος της περιφέρειας ή της περιοχής όπου βρίσκεται η εκµετάλλευση. Επειδή αυτή η µέθοδος είχε εγκριθεί στο πλαίσιο της ενίσχυσης αριθ. N 143/02, η Επιτροπή δεν έχει κανένα λόγο να αλλάξει την άποψή της ως προς το θέµα αυτό. Όσον αφορά το κατώτατο ποσοστό ζηµιών που θεµελιώνει δικαίωµα για ενίσχυση σε σχέση µε τις εξεταζόµενες πολυετείς καλλιέργειες, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι µε την εφαρµογή, κατ αναλογία, των παραµέτρων που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της ενίσχυσης αριθ. N 143/02, η ζηµιά της πρώτης σοδειάς µετά την περίοδο που συνέβησαν τα γεγονότα θα πρέπει να υπερβαίνει το 10% και πολλαπλασιαζόµενη επί τον αριθµό των ετών κατά τη διάρκεια των οποίων θα γίνονται αισθητές οι συνέπειες της κακοκαιρίας (2 έως 4 έτη σύµφωνα µε τις διαθέσιµες πληροφορίες) θα υπερβαίνει το 20% στις µειονεκτικές περιοχές και το 30% στις άλλες περιοχές. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η προσέγγιση αυτή αντιστοιχεί µε αυτή που προβλέπεται από το σηµείο 11.3.4 των κατευθυντηρίων γραµµών, δεδοµένου ότι οι καλλιέργειες που έχουν σχέση µε την ενίσχυση η οποία αναλύεται εδώ είναι καλλιέργειες οπωροφόρων δένδρων και οι ζηµιές που έχουν υποστεί θα γίνονται αισθητές επί πολλά έτη. Εξάλλου το ποσοστό της ζηµιάς που θεµελιώνει δικαίωµα για ενίσχυση αντιστοιχεί προς αυτό που προβλέπει το εν λόγω σηµείο. Όσον αφορά το ύψος της αποζηµίωσης η Επιτροπή επισηµαίνει ότι τα ανώτατα όρια των ενισχύσεων που περιγράφονται υπό τον τίτλο "ενίσχυση για την απώλεια της παραγωγής" είναι χαµηλότερα όχι µόνο απ αυτά που είχαν εγκριθεί στο πλαίσιο της ενίσχυσης αριθ. N 143/02 αλλά και από την απώλεια εισοδήµατος κάθε παραγωγού που εµφανίζεται στους πίνακες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές στο πλαίσιο της 10
προαναφερόµενης ενίσχυσης. Κατά συνέπεια δεν θα υπάρξει υπερκάλυψη των ζηµιών. Εξάλλου µε τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές διευκρίνισαν ότι θα πρέπει να φαίνεται ότι το 10% της ζηµιάς κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους πολλαπλασιαζόµενο επί τον αριθµό των ετών που θα γίνονται αισθητές οι συνέπειες της κακοκαιρίας θα δίνουν ένα συνολικό ποσοστό ζηµιών που θα είναι κατώτερο από το 20 ή το 30% αντίστοιχα ανάλογα µε την εξεταζόµενη περιοχή και ότι θα ανακτηθούν οι καθ υπέρβαση χορηγηθείσες ενισχύσεις. Λαµβάνοντας υπόψη όλες αυτές τις πληροφορίες η Επιτροπή καταλήγει στο συµπέρασµα ότι οι ενισχύσεις που χορηγήθηκαν για την κάλυψη των ζηµιών που υπέστη η παραγωγή των οπωροφόρων δένδρων θα υπολογιστούν σύµφωνα µε τα όσα προβλέπονται στο σηµείο 11.3 των κατευθυντηρίων γραµµών. Ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου εδοµένου ότι από τη φύση του το φυτικό κεφάλαιο που αφορά η αποζηµίωση συνιστά ένα διαρκές µέσο παραγωγής η ενίσχυση µπορεί, κατ αναλογία, να αναλυθεί µε βάση τις διατάξεις του σηµείου 11.3.7 των κατευθυντηρίων γραµµών, οι οποίες ορίζουν ότι οι ενισχύσεις που έχουν ως στόχο να αποζηµιώσουν τους γεωργούς για τις ζηµιές που υπέστη ο εξοπλισµός τους µπορούν να φθάσουν µέχρι το 100% του πραγµατικού κόστους. Στην προκειµένη περίπτωση η Επιτροπή επισηµαίνει ότι οι ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της ενίσχυσης αριθ. N 143/02, διέθεσαν έναν πλήρη πίνακα σχετικά µε το κόστος που αφορά τις ενέργειες ανασύστασης του φυτικού κεφαλαίου (κόψιµο, εκριζώσεις και επαναφυτεύσεις) το οποίο υπολογίστηκε µε βάση τις επίσηµες τιµές. Ο πίνακας αυτός δείχνει ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται στην προκειµένη περίπτωση είναι όλες µικρότερες από το πραγµατικό κόστος των εργασιών οπότε δεν υπάρχει υπερκάλυψη (είναι µάλιστα µικρότερες απ αυτές που ενέκρινε η Επιτροπή στο πλαίσιο της προαναφερόµενης ενίσχυσης). Κατά συνέπεια µπορεί να θεωρηθεί ότι τηρήθηκαν οι διατάξεις του σηµείου 11.3.7 των κατευθυντηρίων γραµµών. εδοµένου ότι τηρήθηκαν οι σχετικές διατάξεις των κατευθυντηρίων γραµµών, οι ενισχύσεις που προορίζονται τόσο για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου όσο και για την κάλυψη των ζηµιών που υπέστησαν οι καλλιέργειες οπωροφόρων δένδρων µπορούν να υπαχθούν στην εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 2 σηµείο β) της συνθήκης. 2. Ενισχύσεις στους γεωργούς των οποίων υπέστησαν ζηµιές τα θερµοκήπια, τα ξηραντήρια καπνού, οι υποστυλώσεις των αµπέλων, τα πηγάδια, οι αγροί, τα γεωργικά µηχανήµατα, οι δεξαµενές, οι σωλήνες άρδευσης, τα πλαστικά κάλυψης (των σταφιδαλωνίων και των σπορείων καπνού και σπαραγγιών), των περιφράξεων, των διχτύων ελαιοσυλλογής ή των δικτύων άρδευσης. Σύµφωνα µε το σηµείο 11.3.7 των κατευθυντήριων γραµµών οι ενισχύσεις που έχουν ως στόχο να αποζηµιώσουν τους γεωργούς για τις ζηµιές που υπέστησαν τα κτίσµατα και τα µηχανήµατά τους από τις δυσµενείς καιρικές συνθήκες µπορούν να φθάσουν µέχρι το 100% του πραγµατικού κόστους και δεν υπάρχει κανένα ανώτατο όριο. Στη συγκεκριµένη περίπτωση η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η ενίσχυση (40%) είναι χαµηλότερη από την επιτρεπόµενη που ανέρχεται στο 100%. 11
Από τα προαναφερόµενα προκύπτει ότι πληρούνται οι όροι του σηµείου 11.3.7 των κατευθυντηρίων γραµµών και κατά συνέπεια οι αντισταθµιστικές ενισχύσεις και για τα κτίσµατα και τα µηχανήµατα µπορούν να υπαχθούν στην εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 2 σηµείο β) της συνθήκης. 3. Ενισχύσεις στους γεωργούς των οποίων υπέστησαν ζηµιές τα αποθέµατα των ζωοτροφών και καπνού προς ξήρανση Ζωοτροφές Σύµφωνα µε τις πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές είχαν αγορασθεί οι εν λόγω ζωοτροφές. εδοµένου ότι οι ενισχύσεις θα καλύψουν µόνο το 50% της αγοραίας αξίας των εν λόγω προϊόντων και θα χορηγηθούν εάν οι ζηµιές υπερβούν το 30%, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν υπάρχει κίνδυνος υπερκάλυψης και ότι οι ενισχύσεις µπορούν να υπαχθούν στην εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 2 σηµείο β) της συνθήκης (το ίδιο ακριβώς έγινε και στο πλαίσιο της ενίσχυσης αριθ. N 143/02). Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει εντούτοις να στείλουν µία λεπτοµερή έκθεση σχετικά µε την χορήγηση των ενισχύσεων όπου θα αναφέρονται και οι τιµές του 2001 οι οποίες χρησίµευσαν ως βάση για την χορήγησή τους. Καπνός προς ξήρανση Η Επιτροπή επισηµαίνει ότι ο καπνός προς ξήρανση δεν είχε αγοραστεί αλλά είχε παραχθεί από τους γεωργούς. Με τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι επρόκειτο να αντικαταστήσουν τη µέθοδο αποζηµίωσης που προβλέπει το εν λόγω σχέδιο διυπουργικής απόφασης µε τη µέθοδο που εγκρίθηκε στο πλαίσιο της ενίσχυσης αριθ. N 143/02. Λαµβανοµένου υπόψη ότι αυτή η µέθοδος έχει ήδη αποδειχθεί αποτελεσµατική, ότι το κατώτατο όριο των ζηµιών που θεµελιώνει δικαίωµα για αποζηµίωση ανέρχεται στο 30% και ότι η ενίσχυση δεν αντιπροσωπεύει παρά µόνο το 50% της ζηµιάς που θα προκύψει από την εφαρµογή της προαναφερόµενης µεθόδου, δηλαδή ότι δεν θα υπάρξει κίνδυνος υπερκάλυψης των ζηµιών, η Επιτροπή θεωρεί ότι τηρούνται οι σχετικές διατάξεις του σηµείου 11.3 των κατευθυντηρίων γραµµών και ότι η προβλεπόµενη ενίσχυση µπορεί να υπαχθεί στην εξαίρεση του άρθρου 87 παράγραφος 2 σηµείο β) της συνθήκης. Απόφαση Με βάση την προαναφερόµενη ανάλυση, η οποία βασίζεται στις δεσµεύσεις που ανέλαβαν οι ελληνικές αρχές, η Επιτροπή έκρινε ότι οι ενισχύσεις που προβλέπει το προαναφερόµενο καθεστώς είναι συµβατές µε την κοινή αγορά. Λαµβανοµένου όµως υπόψη του εύρους των αλλαγών που πρόκειται να γίνουν στη διυπουργική απόφαση σε σχέση µε το αρχικό της σχέδιο, εφιστάται η προσοχή των ελληνικών αρχών στην ανάγκη : - αποστολής, πριν την έναρξη των πληρωµών, ενός αντιγράφου του σχεδίου απόφασης όπως θα έχει τροποποιηθεί µε βάση τις δεσµεύσεις που θα αναληφθούν στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης σε τρόπο ώστε η Επιτροπή να µπορέσει να ελέγξει εάν οι δεσµεύσεις αυτές θα έχουν ενσωµατωθεί σωστά στο αρχικό κείµενο, 12
- αποστολής µίας λεπτοµερούς έκθεσης σχετικά µε τη εφαρµογή του αναληφθέντος καθεστώτος η έκθεση αυτή θα πρέπει να περιλαµβάνει τις πληροφορίες που αναφέρονται στα διάφορα σηµεία της ανάλυσης. Στην περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιλαµβάνει εµπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να γίνουν γνωστά σε τρίτους θα πρέπει να ενηµερώσετε σχετικά την Επιτροπή εντός 15 εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει ένα τέτοιο αιτιολογηµένο αίτηµα εντός της προαναφερόµενης προθεσµίας, θα θεωρήσει ότι συµφωνείτε να γνωστοποιηθεί σε τρίτους και να δηµοσιευθεί ολόκληρο το κείµενο της επιστολής στη γλώσσα του πρωτοτύπου στην ακόλουθη ιστοσελίδα του διαδικτύου http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/. Το αίτηµα αυτό θα πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε φαξ στην ακόλουθη διεύθυνση : Commission européenne Direction générale de l agriculture Direction H.2. Bureau : Loi 130 5/120 B-1049 BRUXELLES Φαξ (32 2 2967672) Μετά τιµής, Για την Επιτροπή Franz FISCHLER Μέλος της Επιτροπής 13