2ο ΓΕ.Λ ΠΑΡΣΗ ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΟ ΕΘΙΜΟ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Α ΣΑΞΗ 2016-2017
Περιεχόμενα 1. Ειςαγωγό... 3 2.Αιτύεσ Ηλεκτρονικού Εθιςμού... 3 3. Tα ςυμπτώματα των ατόμων του ηλεκτρονικού εθιςμού... 4 3.1 Tα ϊτομα αυτϊ τι ςυμπεριφορϋσ ϋχουν απϋναντι ςτουσ γονεύσ τουσ;... 4 3.2 Τα ϊτομα αυτϊ τρώνε καθημερινϊ τα γεύματα που εύναι απαραύτητα για την ςωςτό λειτουργύα του οργανιςμού τουσ;... 5 3.3 Τα ϊτομα αυτϊ κϊνουν αθλητικϋσ δραςτηριότητεσ με τουσ φύλουσ τουσ;... 5 3.4 Περιποιούνται τον εαυτό τουσ καθημερινϊ;... 5 4. Τρόποι αντιμετώπιςησ του ηλεκτρονικού εθιςμού... 5 4.1 Πώσ μπορεύ να βοηθόςει η οικογϋνεια;... 6 4.2 Πώσ μπορεύ να βοηθόςει το ςχολεύο;... 6 4.3 Πώσ μπορούν οι ϋφηβοι να βοηθόςουν τον ύδιο τουσ τον εαυτό και τουσ ςυνομηλύκουσ τουσ ςτισ παρϋεσ τουσ;... 7 4.4 Πώσ μπορεύ να παρϋμβει ιατρόσ;... 8 4.5 Πωσ μπορούν να βοηθόςουν τα ΜΜΕ και η πολιτεύα;... 8 5. Δθμιουργία Ηλεκτρονικοφ Ερωτθματολογίου... 9 5.1 Οι ερωτιςεισ του ερωτθματολογίου... 10 5.2 Οι ςυνολικζσ απαντιςεισ του ερωτθματολογίου ςε διαγράμματα... 14 6. Πθγζσ-Βιβλιογραφία... 19
1. Ειςαγωγή Στισ μϋρεσ εύναι ευρϋωσ γνωςτό ότι το Διαδύκτυο ϋχει την ικανότητα να καλύψει ςυγκεκριμϋνεσ ψυχολογικϋσ ανϊγκεσ ενόσ ατόμου. Στο Διαδύκτυο δεν υπϊρχουν ϊμεςεσ ςυνϋπειεσ των πρϊξεων, ο χρόςτησ μπορεύ να μπει και να βγει όποτε θϋλει, ενώ μπορεύ να καλύψει την όποια εξωτερικό εμφϊνιςη, αφού δεν υπϊρχει οπτικό επαφό. Ταυτόχρονα, ο ϋφηβοσ μπορεύ να ενςαρκώςει διαφορετικούσ ρόλουσ, ό να υιοθετόςει διαφορετικϋσ ταυτότητεσ ανϊλογα με την εκϊςτοτε διαδικτυακό εμπειρύα, εξαιτύασ τησ ανωνυμύασ, που ςυνιςτϊ κατεξοχόν χαρακτηριςτικό του Διαδικτύου. Συνόθωσ, τα παιδιϊ που αντιμετωπύζουν το πρόβλημα του εθιςμού ςτο διαδύκτυο εύναι αγόρια και μεγαλώνουν ςε δύςκολεσ καταςτϊςεισ (δυςλειτουργικϋσ οικογϋνειεσ). Πρόςφατεσ ϋρευνεσ ςτην Ελλϊδα κατϋδειξαν τη ςημαςύα τησ γονικόσ μϋριμνασ και φροντύδασ ςτην ανϊπτυξη του εθιςμού ςτο Διαδύκτυο (Siomos, 2012). Η βϋλτιςτη παροχό γονικόσ μϋριμνασ χαρακτηρύζεται από φροντύδα και υγιό προςτατευτικότητα, ούτωσ ώςτε το παιδύ να κατευθύνεται και να καθοδηγεύται με επϊρκεια ςε ϋνα αςφαλϋσ περιβϊλλον, χωρύσ να παρεμποδύζονται οι προςπϊθειεσ του για την ανϊδειξη προςωπικόσ ταυτότητασ και αυτονόμηςησ. Αντύθετα, υπερπροςτατευτικότα των γονϋων και χαμηλϊ επύπεδα φροντύδασ ςυνιςτούν το πρότυπο μϋριμνασ 'affectionless control'. 2.Αιτίεσ Ηλεκτρονικού Εθιςμού Συνοπτικϊ κϊποια από τα ςημαντικότερα και πιο βαςικϊ αύτια εύναι τα εξόσ : Έλλειψη γνώςησ και ενημϋρωςησ. Οι γονεύσ δε γνωρύζουν το μϋςο και επιπλϋον δε φαύνονται διατεθειμϋνοι να ϋλθουν ςε επαφό με το διαδύκτυο. Κϊλυψη τησ αναςφϊλειασ των γονϋων. Το ϊτομο βρύςκει το ύντερνετ ό γενικότερα τα ηλεκτρονικϊ μϋςα ωσ τρόπο φυγόσ από καθημερινϊ προβλόματα (π.χ. ςχολεύο, δουλειϊ, οικογενειακού καβγϊδεσ κλπ. ) Το ϊτομο
υπϊρχει περύπτωςη να ϋχει αδύνατο χαρακτόρα ώςτε να μην μπορεύ να ανταπεξϋλθει ςε διαφόρων ειδών προκλόςεισ. Επύςησ αν δεν εύναι κοινωνικϊ αποδεκτό από τον περύγυρό του καταπιϊνεται από τισ διϊφορεσ ηλεκτρονικϋσ ςυςκευϋσ καλύπτοντασ ϋτςι ϋνα μϋροσ του κενού νιώθοντασ ςυντροφιϊ. Επιπλϋον, ο εθιςμόσ των εφόβων ςτο διαδύκτυο μπορεύ, επύςησ να εύναι αποτϋλεςμα ϊλλων ψυχικών διαταραχών, όπωσ κατϊθλιψη, αγχώδεισ διαταραχϋσ, διαταραχϋσ προςωπικότητασ και κοινωνικόσ φοβύασ. Το ϊτομο μπορεύ να εξερευνόςει διϊφορεσ πτυχϋσ τησ προςωπικότητασ του χωρύσ να ϋχει περιοριςμούσ και ςυνϋπειεσ Ταυτόχρονα, μπορεύ να ενςαρκώςει διαφορετικούσ ρόλουσ, ό να υιοθετόςει διαφορετικϋσ ταυτότητεσ ανϊλογα με την εκϊςτοτε διαδικτυακό εμπειρύα, εξαιτύασ τησ ανωνυμύασ, που ςυνιςτϊ κατεξοχόν χαρακτηριςτικό του διαδικτύου. Στο Διαδύκτυο δεν υπϊρχουν ϊμεςεσ ςυνϋπειεσ των πρϊξεων, ο χρόςτησ μπορεύ να μπει και να βγει όποτε θϋλει, ενώ μπορεύ να καλύψει την όποια εξωτερικό εμφϊνιςη, αφού δεν υπϊρχει, πολλϋσ φορϋσ, οπτικό επαφό. 3. Tα ςυμπτώματα των ατόμων του ηλεκτρονικού εθιςμού 3.1 Tα άτομα αυτά τι ςυμπεριφορέσ έχουν απέναντι ςτουσ γονείσ τουσ; Τα ϊτομα αυτϊ ςυνόθωσ ϋχουν βύαιεσ ςυμπεριφορϋσ απϋναντι ςτουσ γονεύσ τουσ. Αυτό εξηγεύται από το γεγονόσ ότι παύζουν κυρύωσ παιχνύδια που περιϋχουν βύα. Επύςησ τα ϊτομα αυτϊ εύναι ϋντονα νευρικϊ με ςκοπό να μη δϋχονται καμύα ςυμβουλό από τουσ γονεύσ και να υπϊρχει ϋντονα η ςύγκρουςη και η ϋνταςη ανϊμεςα τουσ. Σε μύα εκπομπό που παρακολουθόςαμε για τον ηλεκτρονικό εθιςμό παρατηρόςαμε ότι υπϊρχει το φαινόμενο ότι κϊποιοι γονεύσ ανηςυχούν μόπωσ χϊςουν την αρχηγικό τουσ θϋςη μϋςα ςτην οικογϋνεια.
3.2 Τα άτομα αυτά τρώνε καθημερινά τα γεύματα που είναι απαραίτητα για την ςωςτή λειτουργία του οργανιςμού τουσ; Έχει παρατηρηθεύ ότι τα ϊτομα αυτϊ εξαιτύασ τησ εξϊρτηςόσ τουσ ξεχνούν καθημερινϊ να καταναλώνουν τα πϋντε γεύματα που εύναι απαραύτητα για τη ςωςτό λειτουργύα του οργανιςμού. Από ϋρευνεσ που ϋγιναν οριςμϋνοι γονεύσ παρατηρόςαμε ότι λόγω τησ ανηςυχύασ τουσ για την εξϋλιξη των παιδιών τουσ φτϊνουν ςτο ςημεύο να τα ταΐζουν,χωρύσ πολλϋσ φορϋσ τα ύδια τα παιδιϊ να το καταλαβαύνουν. Όλα αυτϊ ϋχουν ωσ αποτϋλεςμα να δημιουργούνται διϊφορα προβλόματα ςτην υγεύα τουσ που πολλϋσ φορϋσ δεν μπορούν να τα αντιμετωπύςουν μόνοι τουσ και ςτο τϋλοσ καταφεύγουν ςε ειδικούσ. 3.3 Τα άτομα αυτά κάνουν αθλητικέσ δραςτηριότητεσ με τουσ φίλουσ τουσ; Τα ϊτομα αυτϊ λόγω τησ πολύωρησ παρακολούθηςησ τουσ μπροςτϊ ςε μύα οθόνη ξεχνούν ό και πολλϋσ φορϋσ βαριούνται να αςχοληθούν με αθλητικϋσ δραςτηριότητεσ ακόμα και με τουσ φύλουσ τουσ. Έτςι, με αυτό τον τρόπο δεν γυμνϊζουν το ςώμα τουσ και προκαλούνται διϊφορα ςωματικϊ προβλόματα καθώσ απομακρύνονται από τισ παρϋεσ, τουσ φύλουσ τουσ με αποτϋλεςμα να οδηγούνται ςτο περιθώριο και να μην ενιςχύουν την κοινωνικότητϊ τουσ. 3.4 Περιποιούνται τον εαυτό τουσ καθημερινά; Τα ϊτομα αυτϊ λόγω τησ εξϊρτηςόσ τουσ ξεχνιούνται, βαριούνται αλλϊ και πολλϋσ φορϋσ αρνιούνται να πλυθούν και γενικότερα να περιποιηθούν τον εαυτό τουσ γεγονόσ που αποτελεύ ςημαντικό πρόβλημα για την υγεύα του παιδιού. Επιπλϋον από μια ϋρευνα που ϋγινε παρατηρόςαμε ότι μια μητϋρα αναφϋρθηκε ςτην ϊςχημη μυρωδιϊ του δωματύου του και του ύδιου λόγω τησ απλυςιϊσ του 4. Τρόποι αντιμετώπιςησ του ηλεκτρονικού εθιςμού Πούοι εύναι οι κύριοι φορεύσ που ςυμβϊλλουν ςτην αντιμετώπιςησ του ηλεκτρονικού εθιςμού ςτουσ νϋουσ-εφόβουσ; Η οικογϋνεια
Το ςχολεύο Οι παρϋεσ των ηλεκτρονικϊ εθιςμϋνων νϋων & ύδιοσ ο νϋοσ Ιατρικό παρϋμβαςη Πολιτεύα 4.1 Πώσ μπορεί να βοηθήςει η οικογένεια; Ο υπολογιςτόσ θα πρϋπει να τοποθετεύται ςε δωμϊτιο κοινόσ χρόςησ από την οικογϋνεια και όχι ςτο δωμϊτιο των παιδιών. Μπορεύτε να εγκαταςτόςετε και να χρηςιμοποιόςετε προγρϊμματα ελϋγχου τησ πρόςβαςησ ςε ςυγκεκριμϋνεσ ιςτοςελύδεσ αλλϊ και του χρόνου παραμονόσ ςτο ιςτό. Ωςτόςο, επιτρϋψτε την πρόςβαςη ςτο διαδύκτυο διότι ςυχνϊ ο αποκλειςμόσ οδηγεύ ςτη μυθοπούηςη, μασ ενδιαφϋρει ο ςωςτόσ ϋλεγχοσ και όχι η απόρριψη του διαδικτύου. Σημαντικϋσ ςτην ανϊπτυξη των παιδιών και των εφόβων εύναι η ώθηςη ςε κοινωνικϋσ και αθλητικϋσ δραςτηριότητεσ και η καθιϋρωςη οικογενειακών δραςτηριοτότων που δεν εμπεριϋχουν τη χρόςη υπολογιςτό και διαδικτύου. Ενημϋρωςη των παιδιών με απλϊ λόγια από μικρό ηλικύα για την ύπαρξη του φαινομϋνου και τισ ςυνϋπειϋσ του. 4.2 Πώσ μπορεί να βοηθήςει το ςχολείο; Ευαιςθητοπούηςη των εκπαιδευτικών-ενημϋρωςη για την ύπαρξη του φαινομϋνου Παροχό διαδικτύου μϋςα ςτο ςχολικό περιβϊλλον, με password/login και μϋγιςτο χρόνο χρόςησ (π.χ. 45 λεπτϊ/ημϋρα). Ειςαγωγό φύλτρων που απαγορεύουν την εύςοδο ςε ακατϊλληλεσ ιςτοςελύδεσ θα πρϋπει να χρηςιμοποιούνται.
Ενημϋρωςη των γονϋων μϋςω του ςχολεύου για το φαινόμενο και τα ςημεύα αναγνώριςησ τησ προβληματικόσ χρόςησ Ύπαρξη ςχολικού ψυχολόγου με εκπαύδευςη ςτην αντιμετώπιςη τησ κατϊχρηςησ διαδικτύου, προκειμϋνου να αντιμετωπιςθούν τα παιδιϊ που θα αντιμετωπύςουν ανϊλογο πρόβλημα. Προαγωγό τησ χρόςησ του υπολογιςτό ωσ εργαλεύο μελϋτησ και ενημϋρωςησ, και όχι αποκλειςτικϊ ςαν μϋςο ψυχαγωγύασ, ώςτε να κατανοόςουν τα παιδιϊ και ϊλλεσ θετικϋσ πλευρϋσ του διαδικτύου. 4.3 Πώσ μπορούν οι έφηβοι να βοηθήςουν τον ίδιο τουσ τον εαυτό και τουσ ςυνομηλίκουσ τουσ ςτισ παρέεσ τουσ; Ενώ το Διαδύκτυο και ο ηλεκτρονικόσ υπολογιςτόσ μπορούν να αποτελούν απεριόριςτεσ πηγϋσ διαςκϋδαςησ, επικοινωνύασ και χαρϊσ. Εύναι πολύ ςημαντικό να ενημερώνονται και να γνωρύζουνε για την ύπαρξη του «εθιςμού», ώςτε: Να βϊλουν τα απαραύτητα όρια και να απολαμβϊνουν τα θετικϊ τησ τεχνολογύασ χωρύσ αρνητικϋσ ςυνϋπειεσ. Να αναζητόςει βοόθεια, εϊν χρειαςτεύ. Να ενημερώνουν τουσ φύλουσ τουσ εϊν δεν βϊζουν όρια ό χρειϊζονται βοόθεια. Να μην παραμελούν τισ δραςτηριότητϋσ τουσ, τον ύπνο τουσ, τουσ φύλουσ τουσ και την οικογϋνειϊ τουσ προσ χϊρη του Διαδικτύου.
Να φτιϊξουν μια λύςτα με πρϊγματα που πρϋπει να γύνουν κατϊ τη διϊρκεια τησ ημϋρασ και να τα τοποθετούν με βϊςη τισ προτεραιότητϋσ τουσ. Να προςπαθόςει να γύνει μϋλοσ μιασ πραγματικόσ λϋςχησ, πχ αθλητικό για να αποκτόςει επαφό με ϊλλουσ ανθρώπουσ. Να χρονομετρόςουν την ςυνολικό ώρα που αφιερώνουν την ημϋρα για να παύξουν ςυγκεκριμϋνο ό ςυγκεκριμϋνα παιχνύδια. Για παρϊδειγμα, κϊποιοσ που εύναι εθιςμϋνοσ ςε διαδικτυακό παιχνύδι και αφιερώνει πϊνω από 24 ώρεσ την εβδομϊδα ςε αυτό, ξεπερνϊει τα όρια του φυςιολογικού. 4.4 Πώσ μπορεί να παρέμβει ιατρόσ; Οι θεραπευτικϋσ προςεγγύςεισ αφορούν ςυμβουλευτικό παρϋμβαςη ςτον ϋφηβο και ςτην οικογϋνεια, ειδικό εξατομικευμϋνο πρόγραμμα περιοριςμού τησ υπερβολικόσ χρόςησ και εκμϊθηςησ ενόσ ςωςτού τρόπου χρόςησ των νϋων τεχνολογιών από τον ϋφηβο, γνωςτικοςυμπεριφορικό ψυχοθεραπευτικό παρϋμβαςη ό φαρμακοθεραπεύα. Σε πολύ ςοβαρϋσ περιπτώςεισ, όπου μπορούν να ςυνυπϊρχουν τϊςεισ αυτοκτονύασ και μεύζων καταθλιπτικό διαταραχό, καθώσ και ςυμπτώματα καχεξύασ εξαιτύασ τησ ςυνεχόμενησ πολυόμερησ εναςχόληςησ με το Διαδύκτυο (π.χ., διαδικτυακϊ παιχνύδια) υπϊρχει η δυνατότητα ενδονοςοκομειακόσ νοςηλεύασ ςτην Ψυχιατρικό Κλινικό Παιδιών και Εφόβων. 4.5 Πωσ μπορούν να βοηθήςουν τα ΜΜΕ και η πολιτεία; Η ςυνϋργεια των ΜΜΕ και τησ Πολιτεύασ μπορεύ να εύναι επύςησ βοηθητικό ςτον τομϋα τησ πρόληψησ. Η δημιουργύα και προβολό ςχετικών εκπομπών από τα διϊφορα μϋςα θα μπορούςε να
ςυμβϊλλει ςτην ενημϋρωςη γονϋων και παιδιών, ςχετικϊ με τισ εκτϊςεισ του φαινομϋνου, τισ μονϊδεσ ενημϋρωςησ και αντιμετώπιςησ, τισ ςυμβουλευτικϋσ γραμμϋσ κ.ϊ. Μια ενϋργεια ςτην οπούα το κρϊτοσ θα μπορούςε να προβεύ, εύναι η θϋςπιςη ειδικόσ νομοθεςύασ, η οπούα θα θϋτει όριο ηλικύασ για την εύςοδο ςε internet café. Η καταχώρηςη φύλτρων προςταςύασ ςτουσ Η/Υ των café για ακατϊλληλεσ ιςτοςελύδεσ και η ύπαρξη ορύου ημερόςιασ χρόςη του Διαδικτύου για ανηλύκουσ εύναι ενϋργειεσ που προφυλϊςςουν κατϊ κϊποιο τρόπο τουσ νϋουσ από την αλόγιςτη χρόςη. 5. Δημιουργία Ηλεκτρονικού Ερωτηματολογίου Σισ ερωτιςεισ τισ χωρίςαμε ςε τρεισ ενότθτεσ, 1 θ ενότθτα «προςωπικά ςτοιχεία», 2 θ ενότθτα «τι είναι ο θλεκτρονικόσ εκιςμόσ» και 3 θ ενότθτα «προςωπικζσ εμπειρίεσ» Οι απαντιςεισ υπολογίηονται αυτόματα από τθν εφαρμογι drive τθσ google με τθν οποία δθμιουργιςαμε και το ερωτθματολόγιο. Παρακζτονται οι ςελίδεσ από τισ ερωτιςεισ κακώσ και οι ςελίδεσ από τισ ςυνολικζσ απαντιςεισ ςε διαγράμματα:
5.1 Οι ερωτήςεισ του ερωτηματολογίου
5.2 Οι ςυνολικέσ απαντήςεισ του ερωτηματολογίου ςε διαγράμματα
%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CF%84%C F%85%CE%BF.pdf 6. Πηγέσ-Βιβλιογραφία http://50lyk-athin.att.sch.gr/wp-content/uploads/2014/01/b1- %CE%95%CE%B8%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82- %CF%83%CF%84%CE%BF- http://www.paidiatros.com/efivos/psyxologia/internetaddiction-prevention http://efhbeia.wikispaces.com/%ce%97%ce%bb%ce%b5%c E%BA%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF% 8C%CF%82+%CE%95%CE%B8%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C %CF%82 http://ikee.lib.auth.gr/record/269558/files/gri-2015-14585.pdf