ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 66-19 Περίληψη Αμοιβή για παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε Δήμο Μη νομίμως ο Δήμος Π προέβη στην ανάθεση σε ιδιώτη παιδίατρο της παροχής των προαναφερόμενων υπηρεσιών, καθόσον με τη συναφθείσα σύμβαση σκοπείται η κάλυψη παγίων και διαρκών αναγκών λειτουργίας του που ανακύπτουν διαρκώς και δεν είναι ποσοτικά και χρονικά περιορισμένες (βλ. ΚΠΕΔ Ι Τμ. 262/2014, 243/2017), με αποτέλεσμα αυτή να άγει σε καταστρατήγηση των διατάξεων περί προσλήψεων αλλά και των περιορισμών που έχουν τεθεί στον αριθμό των ετήσιων προσλήψεων και διορισμών του μόνιμου προσωπικού (αρ. 64 ν. 4389/2016). Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από το ότι ο Δήμος είχε συνάψει και το έτος 2016 (από 1.7.2016 έως 30.6.2017) σύμβαση με την ίδια ιατρό, για την παροχή των ως άνω υπηρεσιών. Εξάλλου, το γεγονός ότι δεν έχει προβλεφθεί θέση μόνιμου προσωπικού κλάδου παιδιάτρου στον Ο.Ε.Υ. του Δήμου, δεν τον νομιμοποιεί να καλύπτει τις μόνιμες και διαρκώς επαναλαμβανόμενες υπηρεσιακές του ανάγκες με τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, αλλά αντιθέτως επιβάλλει τη σύσταση αντίστοιχης οργανικής θέσης στον Ο.Ε.Υ. για την εξυπηρέτηση των εν λόγω αναγκών (Ε.Σ. Πρ. Ι Τμ. 132/2009). Τέλος, ως σύμβαση που υποκρύπτει εξηρτημένη εργασία ορισμένου χρόνου είναι αυτοδικαίως άκυρη, διότι, κατά παράβαση των άρθρων 5 και 7 του π.δ. 164/2004, συνάφθηκε πριν από την παρέλευση τριών μηνών από την αντίστοιχη όμοια σύμβαση που είχε υπογραφεί με τους ίδιους συμβαλλόμενους και έληξε στις 30.6.2017, ενώ δεν αναφέρονται νόμιμοι
2 αντικειμενικοί λόγοι που να δικαιολογούν την κατ εξαίρεση διαδοχική σύναψή τους. Πλην όμως, ενόψει της, επικαλούμενης από τον Δήμο, /5.5.2017 πρόσκλησης της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση πράξεων στο πλαίσιο της Δράσης «Εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», στην οποία εντάχθηκε η λειτουργία των βρεφονηπιακών σταθμών του Δήμου και η οποία έθετε σαν όρο για τη χρηματοδότηση των δομών, την απασχόληση παιδιάτρου στους σταθμούς, τα αρμόδια όργανά του, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης παροχής ιατρικών υπηρεσιών για την κάλυψη των αντίστοιχων αναγκών με την φερόμενη ως δικαιούχο ιατρό. Κατ ακολουθία, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη αλλά το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, Δείτε το πλήρες κείμενο : ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 66-19 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τους Λήδα Χαραλαμπίδου, Πάρεδρο (εισηγήτρια) και Ευάγγελο Φλωράτο, Εισηγητή Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 11 Φεβρουαρίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 457 οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Π. Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο
3 Ι. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Π αρνήθηκε να θεωρήσει το /2017 χρηματικό ένταλμα, ποσού 590,90 ευρώ, που αφορά σε αμοιβή για παροχή ιατρικών υπηρεσιών, με την αιτιολογία ότι η σύμβαση συνομολογήθηκε για να καλύψει πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Δήμου, ενώ έχει συναφθεί πριν παρέλθει χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών από τη λήξη της προηγούμενης αντίστοιχης σύμβασης. Ο Δήμος Π, αφού αντικατέστησε το ως άνω ΧΕ με το 457 οικονομικού έτους 2018, το υπέβαλε προς θεώρηση, ενώ η Επίτροπος, ενέμεινε στους παραπάνω λόγους με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται, με την από 19.12.2018 έκθεσή της, στο Κλιμάκιο. ΙΙ. Α. Με το άρθρο 103 του Συντάγματος καθιερώνεται ο κανόνας της στελέχωσης των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των Ν.Π.Δ.Δ. με μόνιμους υπαλλήλους προκειμένου να καλυφθούν οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες τους, δηλαδή ανάγκες που δεν είναι ποσοτικά προσδιορισμένες και δεν έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα αλλά είναι μόνιμες ή ανακύπτουν επανειλημμένα. Επομένως, υπηρεσιακές ανάγκες των ανωτέρω φορέων μπορούν να καλυφθούν μέσω σύμβασης ανεξάρτητων υπηρεσιών με φυσικά πρόσωπα, υπό τον όρο ότι είναι ποσοτικά περιορισμένες και παροδικές. Στην περίπτωση σύναψης τέτοιων συμβάσεων για την αντιμετώπιση πάγιων και διαρκών αναγκών καταστρατηγείται ο ανωτέρω συνταγματικός κανόνας και το, σε συμφωνία με αυτόν, θεσπισθέν σύστημα πρόσληψης υπαλλήλων, αφού στην πραγματικότητα οι συμβάσεις αυτές υποκρύπτουν πρόσληψη προσωπικού. Περαιτέρω, δοθέντος ότι οι ανάγκες που ανακύπτουν από την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων των δημοσίων υπηρεσιών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, είναι πάγιες και διαρκείς, αφού αποτελούν συνέπεια της συνήθους λειτουργικής δραστηριότητάς τους, συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών οι οποίες συνιστούν κύρια καταστατική αρμοδιότητα του δημόσιου φορέα με τον οποίο αυτές συνάπτονται, είναι, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, μη νόμιμες (Ε.Σ. VII Τμ. Πρ 135/2015 και Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 252/2017, 112/2016).
4 Β. To π.δ. 164/2004 «Ρυθμίσεις για τους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο δημόσιο τομέα» (Α 134), ορίζει στο άρθρο 2 ότι «Οι διατάξεις αυτού του διατάγματος εφαρμόζονται στο προσωπικό του δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του παρόντος το οποίο εργάζεται με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, ή σύμβαση έργου ή άλλη σύμβαση ή σχέση που υποκρύπτει σχέση εξαρτημένης εργασίας», στο άρθρο 5 ότι «1. Απαγορεύονται οι διαδοχικές συμβάσεις, που καταρτίζονται και εκτελούνται μεταξύ του ίδιου εργοδότη και του ίδιου εργαζόμενου με την ίδια ή παρεμφερή ειδικότητα και με τους ίδιους ή παρεμφερείς όρους εργασίας, εφόσον μεταξύ των συμβάσεων αυτών μεσολαβεί χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών μηνών. 2. Η κατάρτιση των συμβάσεων αυτών επιτρέπεται κατ εξαίρεση, εφόσον δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους 3. Η σύναψη διαδοχικών συμβάσεων γίνεται εγγράφως και οι λόγοι που την δικαιολογούν αναφέρονται ρητώς στη σύμβαση, εφόσον δεν προκύπτουν ευθέως από αυτήν» και στο άρθρο 7 ότι «1. Οποιαδήποτε σύμβαση συνάπτεται κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 5 του παρόντος διατάγματος είναι αυτοδικαίως άκυρη.». IΙΙ. Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Α. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Π (Απόφαση Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας /2012,ΦΕΚ Β 739), στη Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Πολιτισμού περιλαμβάνεται το Τμήμα Παιδικών Σταθμών, βασικό μέλημα του οποίου είναι να εξασφαλίζεται η ομαλή και ολό-πλευρη νοητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Ο Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας Δημοτικών και Κοινοτικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου Παιδικών και Βρεφονηπιακών Σταθμών (ΦΕΚ Β 497/22.4.2002), ορίζει στο άρθρο 1 «1. 2 Όλες οι διατάξεις του Κανονισμού χρησιμοποιούνται ως πρότυπο για τη σύνταξη Κανονισμού λειτουργίας και των λοιπών Παιδικών και Βρεφονηπιακών Σταθμών που ήδη λειτουργούν καθώς και αυτών που ιδρύθηκαν ή
5 θα ιδρυθούν από τους Ο.Τ.Α.» και στο άρθρο 13 ότι «Η παρακολούθηση της υγείας των παιδιών, αποτελεί παράλληλη υποχρέωση Για κάθε παιδί τηρείται Φάκελος Υγείας που ενημερώνεται από το γιατρό». Β. Με την /12.7.2017 απόφαση του Δημάρχου Π ανατέθηκε η παροχή υπηρεσιών παιδιάτρου στους βρεφονηπιακούς σταθμούς του Δήμου, στη φερόμενη ως δικαιούχο, Ε Μ, παιδίατρο, έναντι αμοιβής 6.500 ευρώ και υπογράφηκε η από 25.7.2017 σύμβαση, διάρκειας από 1.9.2017 μέχρι 31.7.2018. Σύμφωνα με την /2017 Τεχνική Έκθεση - Μελέτη «ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΙ ΙΚΟΥΣ - ΒΡΕΦΟΝΗ-ΠΙΑΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017 2018» «Το αντικείμενο εργασίας που θα εκτελεί ο Παιδίατρος αφορά τη συχνή παρακολούθηση της υγείας των παιδιών που φιλοξενούνται στους Παιδικούς Σταθμούς του Δήμου με επίσκεψη μία φορά το μήνα ή συχνότερα εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο τήρηση φακέλου υγείας για κάθε παιδί με καταγραφή όλων των παρατηρήσεων και δεδομένων. Συνεργάζεται και ενημερώνει τον προϊστάμενο του Παιδικού Σταθμού για όλα τα ζητήματα υγείας που αφορούν την υπηρεσία του. Ελέγχει κατά διαστήματα και υποδεικνύει το φαρμακευτικό υλικό που πρέπει να υπάρχει σε κάθε Παιδικό Σταθμό. Εισηγείται στο Δήμο Π το απαραίτητο υλικό που απαιτείται Εκπαιδεύει για την παροχή πρώτων βοηθειών δύο κατά την κρίση του καταλληλότερους υπαλλήλους από το παιδαγωγικό προσωπικό. Πραγματοποιεί ενημερωτικές συγκεντρώσεις των γονιών τουλάχιστον δύο φορές κατ έτος Υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα για την προφύλαξη των παιδιών από τα λοιμώδη νοσήματα και επιδημίες και αναπτύσσει δραστηριότητες αγωγής υγείας για τα παιδιά Υποδεικνύει τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την υγιεινή των παιδιών καθώς και για την άψογη υγειονομική κατάσταση του κάθε Παιδικού Σταθμού. Ενημερώνει για όλα τα θέματα υγείας που καταγράφονται στο φάκελο κάθε παιδιού το παιδαγωγικό προσωπικό Συνεργάζεται για τη διαμόρφωση του ημερήσιου διαιτολογίου των παιδιών και κάθε άλλο θέμα που αφορά την υγεία των παιδιών Εισηγείται για τη δυνατότητα επιστροφής στον
6 Παιδικό Σταθμό παιδιού που απουσίαζε από σοβαρή ασθένεια Συντάσσει με την έναρξη και το τέλος της σχολικής χρονιάς έκθεση στην οποία διατυπώνει τις προσωπικές του προτάσεις και κρίσεις σχετικά με το αντικείμενο που του έχει ανατεθεί Η παροχή υπηρεσιών του Παιδιάτρου συνδέεται με τη λειτουργία και το ωράριο εργασίας των Παιδικών Σταθμών. Ως τόπος παροχής υπηρεσίας ορίζεται ο χώρος όπου φιλοξενούνται τα βρέφη νήπια των Παιδικών - Βρεφονη-πιακών Σταθμών του Δήμου Π Η διάρκεια της σύμβασης παροχής υπηρεσιών ορίζεται από την υπογραφή της ως 31.7.2018. Το μήνα Αύγουστο δεν παρέχονται υπηρεσίες». Οι ίδιες ως άνω υπηρεσίες είχαν ανατεθεί στη φερόμενη ως δικαιούχο και για το χρονικό διάστημα από 1.7.2016 έως 30.6.2017. Ακολούθως, με την /30.4.2018 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου Π εγκρίθηκε η λύση της ανωτέρω σύμβασης, κατόπιν σχετικής αίτησης της αναδόχου, λόγω επικείμενης πρόσληψής της στο ΤΟΜΥ Π. Για την καταβολή στην ανωτέρω της αμοιβής της για την παροχή υπηρεσιών από 1.9.2017 έως 30.9.2017, εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. ΙV. Με δεδομένα τα ανωτέρω μη νομίμως ο Δήμος Π προέβη στην ανάθεση σε ιδιώτη παιδίατρο της παροχής των προαναφερόμενων υπηρεσιών, καθόσον με τη συναφθείσα σύμβαση σκοπείται η κάλυψη παγίων και διαρκών αναγκών λειτουργίας του που ανακύπτουν διαρκώς και δεν είναι ποσοτικά και χρονικά περιορισμένες (βλ. ΚΠΕΔ Ι Τμ. 262/2014, 243/2017), με αποτέλεσμα αυτή να άγει σε καταστρατήγηση των διατάξεων περί προσλήψεων αλλά και των περιορισμών που έχουν τεθεί στον αριθμό των ετήσιων προσλήψεων και διορισμών του μόνιμου προσωπικού (αρ. 64 ν. 4389/2016). Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από το ότι ο Δήμος είχε συνάψει και το έτος 2016 (από 1.7.2016 έως 30.6.2017) σύμβαση με την ίδια ιατρό, για την παροχή των ως άνω υπηρεσιών. Εξάλλου, το γεγονός ότι δεν έχει προβλεφθεί θέση μόνιμου προσωπικού κλάδου παιδιάτρου στον Ο.Ε.Υ. του Δήμου, δεν τον νομιμοποιεί να καλύπτει τις μόνιμες και διαρκώς επαναλαμβανόμενες υπηρεσιακές του ανάγκες με τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, αλλά
7 αντιθέτως επιβάλλει τη σύσταση αντίστοιχης οργανικής θέσης στον Ο.Ε.Υ. για την εξυπηρέτηση των εν λόγω αναγκών (Ε.Σ. Πρ. Ι Τμ. 132/2009). Τέλος, ως σύμβαση που υποκρύπτει εξηρτημένη εργασία ορισμένου χρόνου είναι αυτοδικαίως άκυρη, διότι, κατά παράβαση των άρθρων 5 και 7 του π.δ. 164/2004, συνάφθηκε πριν από την παρέλευση τριών μηνών από την αντίστοιχη όμοια σύμβαση που είχε υπογραφεί με τους ίδιους συμβαλλόμενους και έληξε στις 30.6.2017, ενώ δεν αναφέρονται νόμιμοι αντικειμενικοί λόγοι που να δικαιολογούν την κατ εξαίρεση διαδοχική σύναψή τους. Πλην όμως, ενόψει της, επικαλούμενης από τον Δήμο, /5.5.2017 πρόσκλησης της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση πράξεων στο πλαίσιο της Δράσης «Εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», στην οποία εντάχθηκε η λειτουργία των βρεφονηπιακών σταθμών του Δήμου και η οποία έθετε σαν όρο για τη χρηματοδότηση των δομών, την απασχόληση παιδιάτρου στους σταθμούς, τα αρμόδια όργανά του, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης παροχής ιατρικών υπηρεσιών για την κάλυψη των αντίστοιχων αναγκών με την φερόμενη ως δικαιούχο ιατρό. V. Κατ ακολουθία, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη αλλά το χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 457, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Π, ποσού 590,90 ευρώ δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΛΗΔΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
8