Περίληψη της Μελέτης Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ελλάδα, Αλβανία, και Ιταλία

Περίληψη της Μελέτης Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ελλάδα, Αλβανία, και Ιταλία 13 Απριλίου 2015 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο TAP ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP) είναι ένας αγωγός μήκους 870 χλμ. που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας στην Ευρώπη. Ο αγωγός διασχίζει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα για να εξέλθει στην ξηρά στην Ιταλία, και θα επιτρέψει τη ροή φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στις ευρωπαϊκές αγορές. Ο TAP έχει αναλάβει να συντάξει Μελέτη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΜΕΑΔ) για κάθε μία από τις τρεις φιλοξενούσες το έργο χώρες για να εκπληρώσει την εταιρική του ευθύνη ως προς το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτή περιγράφεται στον Κώδικα Δεοντολογίας του ΤΑΡ (Ενότητα 5.1) που επίσης πληροί τις απαιτήσεις του δανειστή. Σκοπός των ΜΕΑΔ είναι να αναγνωρίσουν επιπτώσεις ή ευκαιρίες που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενδεχομένως ανακύπτουν από την εφαρμογή του έργου στην Ελλάδα, την Αλβανία, και την Ιταλία, και να αναπτύξουν εξειδικευμένες στρατηγικές άμβλυνσης ή ενίσχυσης αντιστοίχως. Οι ΜΕΑΔ συμπληρώνουν τις ξεχωριστές Μελέτες Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ), οι οποίες καλύπτουν ζητήματα σχετικά με τη χρήση γης, την ασφάλεια επικίνδυνων υλικών, και περιβαλλοντικές συνέπειες. Η μεθοδολογία των ΜΕΑΔ σχεδιάστηκε εν μέρει με βάσει το έργο του Δανέζικου Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοδότησης, και του Διεθνούς Φόρουμ Επιχειρηματιών-Ηγετών σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη επιχειρηματικών εργαλείων δέουσας επιμέλειας. Οι μελέτες πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία από την Ergon Associates (εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο) με την καθοδήγηση ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων από το Δανέζικο Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και σε συνεννόηση με εκπροσώπους δυνητικά επηρεαζόμενων ομάδων, κυβερνητικών αξιωματούχων, και άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων μερών. Οι ΜΕΑΔ αναγνωρίζουν και αξιολογούν τις πιθανές επιπτώσεις του έργου σε μία σειρά διεθνώς καθορισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, των Θεμελιωδών Συμβάσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αναγνωρίζουν, επίσης, επιπτώσεις σε σχέση και με άλλες προδιαγραφές τις οποίες έχει υιοθετήσει ο ΤΑΡ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι Απαιτήσεις Επιδόσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) οι Κατευθυντήριες Οδηγίες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για τις Πολυεθνικές οι Κατευθυντήριες Γραμμές του ΟΗΕ για τις Επιχειρήσεις και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και οι Εθελοντικές Αρχές για την Ασφάλεια και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η παρούσα αναφορά ακολουθεί τη δέσμευση του ΤΑΡ να δημοσιοποιήσει μία περίληψη των ΜΕΑΔ. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική στον κλάδο, η περίληψη εστιάζει στην άμβλυνση δυνάμει επιπτώσεων και παρέχει επίσης επισκόπηση του πιθανού αποτυπώματος του έργου στα ανθρώπινα δικαιώματα. Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 1

2. ΤΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΟΥ TAP ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Το αποτύπωμα του έργου στα ανθρώπινα δικαιώματα συνδέεται στενά με τη γεωγραφική του όδευση διαμέσου της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Ιταλίας, καθώς και τις βασικές του κατασκευαστικές δραστηριότητες. Ο αγωγός θα ξεκινά κοντά στους Κήπους στα ελληνο-τουρκικά σύνορα, όπου θα συνδεθεί με τον αγωγό Trans Anatolian Pipeline (TANAP) Από εκεί, η όδευση του TAP θα προχωρήσει χερσαία, διασχίζοντας τη Βόρειο Ελλάδα κι έπειτα την Αλβανία ως τις ακτές της Αδριατικής. Το θαλάσσιο τμήμα του αγωγού θα ξεκινά κοντά στην αλβανική πόλη Φιέρι και θα διασχίζει την Αδριατική Θάλασσα για να συνδεθεί με το ιταλικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου στη Νότιο Ιταλία. Ο TAP θα έχει μήκος περίπου 870 χιλιόμετρα (545 χλμ. στην Ελλάδα, 211 χλμ. στην Αλβανία, 105 χλμ. στην Αδριατική και 8 χλμ. στην Ιταλία). Η ενότητα αυτή περιγράφει τις δραστηριότητες του έργου και τις περιοχές όπου αναγνωρίζονται δυνάμει επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και τι θα σημάνουν αυτές οι πιθανές επιπτώσεις για τη στρατηγική άμβλυνσης του TAP σε ό,τι αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. 2.1. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Τα βασικά κατασκευαστικά στοιχεία που συνδέονται με την υλοποίηση του TAP δίνονται στον Πίνακα 1. Πίνακας 1: Κατασκευαστικές εργασίες Ιταλία Ελλάδα Αλβανία Βυθισμένος χερσαίος αγωγός (περίπου 8 χλμ) Βυθισμένος χερσαίος αγωγός (545 χλμ) Βυθισμένος χερσαίος αγωγός (περίπου 211 χλμ) Σταθμοί συμπίεσης (1+1 αργότερα) Σταθμοί συμπίεσης (1+1 αργότερα) Βαλβιδοστάσιο (x1) Βαλβιδοστάσια (x23) Βαλβιδοστάσια (x9) Βασικό εργοτάξιο (περίπου 12 εκτάρια, συμπεριλαμβανομένων αποθηκευτικών χώρων υλικών) Προσωρινά εργοτάξια κατά μήκος της όδευσης του αγωγού Προσωρινά εργοτάξια κατά μήκος της όδευσης του αγωγού Νέες/αναβαθμισμένες οδοί πρόσβασης Υποθαλάσσιος αγωγός (περίπου 45 χλμ) Προσγειάλωση, μικροτούνελ (1485 μέτρων) + εργοτάξιο Αποθηκευτικοί χώροι υλικών Νέες/αναβαθμισμένες οδοί πρόσβασης Αποθηκευτικοί χώροι υλικών Νέες/αναβαθμισμένες οδοί πρόσβασης Υποθαλάσσιος αγωγός (περίπου 60 χλμ) Προσγειάλωση, ανοιχτή εκσκαφή και εργοτάξιο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 2

(περίπου 21 εκτάρια) Τερματικός Σταθμός Παραλαβής (ΤΣΠ), Melendugno Υποκείμενα των κατασκευαστικών εργασιών είναι τα σχετικά με τη γη, το εργατικό δυναμικό και τις προμήθειες. Γη Εκτάσεις θα αποκτηθούν για την οικοδόμηση μόνιμων κατασκευών και για να επιτρέψουν τη λειτουργία, συντήρηση και επείγουσα πρόσβαση καθ όλη τη διάρκεια της λειτουργικής ζωής του έργου. Η πολιτική του ΤΑΡ είναι να αποκτά δικαιώματα πρόσβασης στη γη μέσω διαπραγματεύσεων και διακανονισμών όπου αυτό είναι δυνατό και να χρησιμοποιεί την απαλλοτρίωση μόνο ως έσχατη λύση. Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, θα υπάρχει επίσης περιορισμένη χρήση σε μία ζώνη γης πάνω από τον αγωγό και κοντά στους σταθμούς συμπίεσης ώστε να εξασφαλίζεται ότι ο περιβάλλων χώρος θα πληροί τους κανόνες ασφαλείας καθ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου. Γη θα αποκτηθεί επίσης προσωρινά για την κατασκευή εργοταξίων, οικισμών εργασίας, αποθηκευτικών χώρων υλικών και στάσεων ανεφοδιασμού. Τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνει η απόκτηση εκτάσεων για την υποστήριξη των υποθαλάσσιων σωληνώσεων και της προσγειάλωσης σε Αλβανία και Ιταλία, εκτάσεων κατά μήκος της χερσαίας όδευσης σε Ελλάδα και Αλβανία, και το βασικό εργοτάξιο στην Ιταλία. Η γη που επηρεάζεται από τις οδούς πρόσβασης στην Αλβανία θα χρησιμοποιείται μόνιμα και για αυτό θα αποκτηθεί από τον ΤΑΡ. Εργατικό δυναμικό Τα μεγαλύτερα κατασκευαστικά έργα θα πραγματοποιηθούν από εργολήπτες και υπεργολάβους. Οι αριθμοί που χρησιμοποιούνται στην ΜΕΑΔ σε επίπεδο εκτιμήσεων έχουν ως εξής: Ιταλία: ανώτατος αριθμός εργατών 800 Ελλάδα: ανώτατος αριθμός εργατών 2.000 Αλβανία: ανώτατος αριθμός εργατών 1.700 Στην Ελλάδα και την Αλβανία, προσωρινοί οικισμοί εργασίας θα οικοδομηθούν κατά μήκος της όδευσης του αγωγού για να στεγάσουν εργάτες. Αυτό δεν θα χρειαστεί να γίνει στην Ιταλία, όπου οι εργάτες αναμένεται να κατοικούν σε πόλεις και χωριά κοντά στην περιοχή υλοποίησης του έργου. Προμήθειες Τα βασικά προϊόντα που πρόκειται να προσφέρουν εργολήπτες και προμηθευτές αφορούν σε υλικά για σωλήνες, βαλβιδοστάσια και σταθμούς συμπίεσης σε σκάφη τοποθέτησης σωληνώσεων στην Ιταλία και την Αλβανία σε μεταφορά και αποθήκευση, σε επισκευή και συντήρηση, σε ασφάλεια εργοταξίων, και σε υπηρεσίες εστίασης και τροφοδοσίας με φαγητό/ποτό για τους οικισμούς εργασίας σε Ελλάδα και Αλβανία. 2.2. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Οι ΜΕΑΔ ταυτοποιούν μια σειρά περιοχές όπου αναγνωρίζονται δυνάμει επιπτώσεις σε Ελλάδα, Αλβανία, και Ιταλία: εργασιακά δικαιώματα, ασφάλεια εργοταξίου, εφοδιαστική αλυσίδα, και κοινοτικές επιπτώσεις. Μία πέμπτη κατηγορία που δεν αναφέρεται εδώ αφορά σε δικαιώματα γης, τα οποία καλύπτονται από τις ξεχωριστές ΜΠΚΕ και το Πλαίσιο Αποκατάστασης Μέσων Διαβίωσης. Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 3

2.2.1 Εργασιακά δικαιώματα Οι ΜΕΑΔ αποκαλύπτουν πως τα συστήματα κανονιστικής συμμόρφωσης μεταξύ των διαφόρων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των κατασκευών και των μεταφορών είναι σε κάποιες περιπτώσεις ασυνεπή, καθώς και ότι μπορεί να υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις «ανεπίσημης» απασχόλησης. Η πρακτική αυτή απαντά συνήθως σε περιπτώσεις μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που επιλέγονται είτε ως εργολήπτες είτε ως υπεργολάβοι. Σε απομακρυσμένες περιοχές, η κατάσταση ενδεχομένως να συνδυάζεται με περιορισμένη κυβερνητική επίβλεψη και επιβολή του νόμου. Οι ξεχωριστές ΜΕΑΔ απαριθμούν αρκετές συγκεκριμένες περιοχές προς παρακολούθηση οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν στην εκπόνηση στρατηγικών άμβλυνσης: Συνθήκες εργασίας και παροχή στέγης, συμπεριλαμβανομένων υπερωριών εργασίας, καθυστερήσεων σε πληρωμές και αναλογικών αμοιβών. Εργασιακή υγεία και ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής χρήσης ανειδίκευτων εργατών. Κοινωνική ασφάλεια και εισφορές υγείας, καθώς και αδήλωτο εισόδημα. Επικίνδυνες μορφές εργασίας και παράνομη χρήση ανήλικων εργατών. Διακρίσεις και παρενόχληση σε ό,τι αφορά στις προσλήψεις, τις πειθαρχικές πρακτικές και άλλα ζητήματα. Χρήση παράνομων μεταναστών ως εργατών, ειδικά στον κατασκευαστικό κλάδο. Χρήση καταναγκαστικής εργασίας στο γεωργικό και κατασκευαστικό κλάδο. Εκφοβισμός και αντίποινα για να αποτραπούν οι εργάτες από το να ασκούν ελεύθερα το δικαίωμα του συνδικαλίζεσθαι και της υποβολής παραπόνων. 2.2.2 Ασφάλεια εργοταξίων Ιδιώτες πάροχοι υπηρεσιών ασφαλείας αναμένονται να εμποδίσουν την μη επιτρεπόμενη πρόσβαση σε εργοτάξια και να διασφαλίσουν την προστασία περιουσιακών στοιχείων και ανθρώπων που έχει προσλάβει το έργο. Αυτό συμβαίνει στο πλαίσιο που θα υπάρξουν αλλαγές στην πρακτική της χρήσης γης και στις τρεις χώρες, ενδεχομένως και στις θαλάσσιες περιοχές σε Αλβανία και Ιταλία. Αντιστοίχως, υπάρχει ο κίνδυνος επιπτώσεων σε νόμιμες δημόσιες και ιδιωτικές χρήσεις κατά τη διάρκεια της κατασκευαστική φάσης του έργου. Η χρήση βίας σε απάντηση παράνομης/μη επιτρεπόμενης πρόσβασης είναι λιγότερο πιθανή, αλλά σε κάθε περίπτωση σοβαρή επίπτωση. Και οι τρεις ΜΕΑΔ αναγνωρίζουν την πιθανότητα ύπαρξης δημόσιων διαμαρτυριών, διαδηλώσεων και άλλων παρόμοιων δραστηριοτήτων κοντά σε εργοτάξια. Το γεγονός αυτό αναμένεται να αποτελέσει πρόσκληση για τους παρόχους υπηρεσιών ασφαλείας ώστε να σεβαστούν το δικαίωμα του λόγου και συνέρχεσθαι, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα περιουσιακά στοιχεία του έργου. Κρατικές δυνάμεις ασφαλείας ενδεχομένως να εμπλακούν επίσης, με το σχετικό ρίσκο που προκύπτει από μια τέτοια εμπλοκή εφόσον η κατάσταση εξελιχθεί βίαιη. Επιπλέον, οι ΜΕΑΔ υπογραμμίζουν πως στις απομακρυσμένες περιοχές η επίβλεψη από πλευράς παρόχων υπηρεσιών ασφαλείας ενδεχομένως είναι αναποτελεσματική και η εμπειρία των κρατικών δυνάμεων ασφαλείας περιορισμένη σε ό,τι αφορά στον έλεγχο μη βίαιου πλήθους. 2.2.3 Εφοδιαστική αλυσίδα Σημαντικό ποσοστό του τοπικού περιεχομένου που ο ΤΑΡ αναμένεται να παράξει θα έχει πιθανώς τη μορφή υποστηρικτικών υπηρεσιών, τις οποίες το έργο θα προμηθευθεί τοπικά. Λόγω της εξειδικευμένης φύσης κάποιων απαιτήσεων και της απομακρυσμένης τοποθεσίας κάποιων εργοταξίων σε Ελλάδα και Αλβανία, το έργο αναμένεται να δώσει ώθηση σε επιχειρήσεις που θα εξαρτώνται από αυτό σε μεγάλο βαθμό ή και αποκλειστικά. Ο βασικός ενδεχόμενος κίνδυνος σε αυτήν την εφοδιαστική αλυσίδα αφορά στις επιπτώσεις που θα έχει στα ίδια εργασιακά δικαιώματα τα οποία επισημαίνονται στην ενότητα 2.2.1. Και οι τρεις ΜΕΑΔ σημειώνουν πως ενδεχομένως να υπάρξει Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 4

ασυνεπής νομική και κανονιστική συμμόρφωση μεταξύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στο γεωργικό, κατασκευαστικό και μεταφορικό κλάδο, στους κλάδους δηλαδή που αφορούν στις περισσότερες από τις ανάγκες του ΤΑΡ σε προμήθεια υπηρεσιών. 2.2.4 Κοινοτικές επιπτώσεις Οι περισσότερες ενδεχόμενες επιπτώσεις σε αυτό το επίπεδο καλύπτονται από τις ξεχωριστές ΜΠΚΕ. Αυτές περιέχουν προσωρινές και μόνιμες επιπτώσεις σχετικά με τη χρήση γης, την ασφάλεια επικίνδυνων υλικών, και περιβαλλοντικών επιδράσεων. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά δευτερεύοντα σημεία που θίγονται στις ΜΕΑΔ. Το πρώτο από αυτά αφορά στην πληροφόρηση, την επικοινωνία και τους μηχανισμούς υποβολής παραπόνων. Οι ΜΕΑΔ επισημαίνουν σχετικές εθνικές νομοθεσίες για δημόσια διαβούλευση (Αλβανία) και ελευθερία στην ενημέρωση (Ιταλία), ενώ υπογραμμίζουν ότι η δράση του ΤΑΡ έχει σημασία για τη διασφάλιση του σεβασμού στα δικαιώματα αυτά. Το δεύτερο σημείο σχετίζεται με τη συμμετοχή στο σχεδιασμό κοινωνικών επενδύσεων. Ο TAP χρειάζεται να εξασφαλίσει πως οι διαβουλεύσεις για τις κοινωνικές επενδύσεις θα εξελιχθούν χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Αρκετοί συνομιλητές επισήμαναν δυσκολίες στην ενασχόληση με τέτοιες διαδικασίας σε ό,τι αφορά σε πληθυσμούς όπως οι Ρομά, Αλβανοί Αιγύπτιοι και μετανάστες. Ο τρίτος κίνδυνος έχει σχέση με τα εκδιδόμενα άτομα. Οι ΜΕΑΔ για την Ελλάδα και την Αλβανία σημειώνουν ότι η συγκέντρωση εργατών σε προσωρινές κατοικίες ή αστικά κέντρα πιθανώς να δημιουργήσει επιπλέον ζήτηση για τέτοιου είδους υπηρεσίες. Υπάρχει ο κίνδυνος η ανάγκη αυτή να συνδυαστεί με τη διακίνηση ανθρώπων εντός ή εκτός εθνικών συνόρων, ειδικά σε ό,τι αφορά σε απομακρυσμένα εργοτάξια. 2.3 ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΜΒΛΥΝΣΗΣ Τρεις σημαντικές επιπτώσεις για τη στρατηγική άμβλυνσης σε ό,τι αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα προκύπτουν από τις ΜΕΑΔ. Αρχικά, η στρατηγική άμβλυνσης θα πρέπει να δίνει έμφαση σε αποτρεπτικά μέτρα και αποτελεσματική ευθυγράμμιση με τα σχετικά πρότυπα του ΤΑΡ και των δανειστών. Κατά δεύτερον, θα πρέπει να προσαρμοστεί στη διαδικασία υλοποίησης του έργου και να ανταπεξέρχεται στα διαφορετικά επίπεδα στα οποία θα υλοποιηθούν οι δράσεις. Και τρίτον, ενδεχόμενες επιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με απλό και πρακτικό τρόπο. Πρακτικά, αυτό σημαίνει μία κλιμακωτή στρατηγική άμβλυνσης στην οποία οι δεσμεύσεις και ευθυγραμμίσεις του ΤΑΡ με διάφορα πρότυπα αντανακλώνται στις συμβάσεις που υπογράφει με εργολήπτες και υπεργολάβους σε κάθε χώρα. Επιπλέον, εκτός από δράσεις άμβλυνσης που σχετίζονται με τη διακυβέρνηση, την πολιτική, το σχεδιασμό και τις συμβατικές σχέσεις, πρόσθετα μέτρα θα πρέπει να παρθούν στις περιοχές όπου το έργο θα αφήσει το αποτύπωμά του, συμπεριλαμβανομένης της θεμελίωσης μηχανισμών υποβολής παραπόνων, της εκπαίδευσης των υπεργολάβων, και επιτόπιων απλών και λογιστικών ελέγχων. 3. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΜΒΛΥΝΣΗΣ ΤΟΥ TAP Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 5

Η στρατηγική άμβλυνσης του ΤΑΡ σε ό,τι αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελείται από 12 μέτρα. Αυτά έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να αποτρέπουν δυσμενείς επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία, και έχουν προσαρμοστεί στην προσέγγιση υλοποίησης του έργου όπως αυτή περιγράφεται στην ενότητα 2.3. 3.1 ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΑΡ 1. Ο TAP θα προετοιμάσει μία δήλωση περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων που θα συμπεριλαμβάνει σχετικά στοιχεία από την Οικουμενική Διακήρυξη και τις Θεμελιώδεις Αρχές της ΔΟΕ, και θα διασφαλίσει ότι η δήλωση αυτή είναι γνωστή και κατανοητή από όλους τους φορείς με τους οποίους διατηρεί επιχειρηματική σχέση. 2. Ο TAP θα επιτρέψει εύκολη πρόσβαση στη δήλωσή του περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στον Κώδικα Δεοντολογίας του για όλους τους εργολήπτες και υπεργολάβους του έργου. 3. Ο TAP θα ενσωματώσει αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (το δικαίωμα στην ενημέρωση, ίσες ευκαιρίες και μη διακρίσεις) στο σχεδιασμό και την εκτέλεση των στρατηγικών Διαβούλευσης με Ενδαφερόμενα Μέρη, Κοινωνικής Επένδυσης και Τοπικού Περιεχομένου. 4. Ο TAP θα θεμελιώσει μία Τυποποιημένη Διαδικασία Λειτουργίας ώστε να εξακριβώνει και να αποκαθιστά κάθε αρνητική επίπτωση στα ανθρώπινα δικαιώματα που ενδέχεται να προκύψει καθ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου. 3.2 Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΤΑΡ, ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 5. Ο TAP θα ενσωματώσει την τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας του στις συμβατικές απαιτήσεις για τους εργολήπτες και θα ζητήσει να κάνουν από πλευράς τους το ίδιο με τους υπεργολάβους τους. 6. Εργολήπτες που εργάζονται στον ΤΑΡ ή για λογαριασμό του ΤΑΡ θα τηρούν τις κατάλληλες πολιτικές και πρακτικές σε ό,τι αφορά στα εργασιακά δικαιώματα (όπως αυτά συνοψίζονται στην ενότητα 2.2). 7. Ο TAP και οι εργολήπτες του θα εντάξουν στις συμβάσεις έργου και θα σεβαστούν τόσο τα ανθρώπινα, όσο και τα εργασιακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για: γραπτούς όρους και προϋποθέσεις σε ό,τι αφορά στις προσλήψεις ανθρώπινου δυναμικού, εργασιακή υγεία και ασφάλεια των εργατών, πρότυπα παροχής στέγης σε εργάτες του Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοδότησης/ΕΤΑΑ, συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιδόσεων της ΕΤΑΑ και της εθνικής εργατικής νομοθεσίας. Ο ΤΑΡ θα απαιτεί από τους εργολήπτες του να συμμορφώνονται κατά αποτελεσματικό τρόπο με τις δεσμεύσεις του σε ό,τι αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα. 8. Ο TAP θα απαιτεί καθένας από τους εργολήπτες του και οι υπεργολάβοι αυτών να δημιουργήσουν και να λειτουργήσουν τους δικούς τους Μηχανισμούς Υποβολής Παραπόνων για Εργάτες. 3.3 ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ 9. Ο TAP θα εισαγάγει έναν Μηχανισμό Υποβολής Παραπόνων Τρίτου Προσώπου στις περιοχές αποτυπώματος του έργου σε κάθε χώρα και θα διανείμει ενημερωτικό υλικό σχετικά με τον τρόπο χρησιμοποίησής του. Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 6

10. Ο TAP θα εισαγάγει το δικό του Μηχανισμό Υποβολής Παραπόνων για Εργάτες στις περιοχές αποτυπώματος του έργου σε κάθε χώρα και θα διανείμει ενημερωτικό υλικό σχετικά με τον τρόπο χρησιμοποίησής του. 11. Όπου θεωρείται πρέπον, ο TAP θα κάνει αξιολόγηση αναφορικά με τις Εθελοντικές Αρχές για την Ασφάλεια και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και θα προετοιμάσει/εφαρμόσει ένα σχέδιο δράσης για να εξασφαλίσει τους κανόνες ασφαλείας. 12. Ο TAP θα διεξάγει τακτικούς επιτόπιους απλούς και λογιστικούς ελέγχους σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ό,τι αφορά (α) στις συνθήκες εργασίας, και (β) στα Πρότυπα για την Υγεία, την Ασφάλεια & το Περιβάλλον. ΤΕΛΟΣ ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ Διαδριατικός Αγωγός (ΤΑΡ) Σημεία Εισόδου για Άμβλυνση - και σχεδιασμός του ΤΑΡ - Συμβατικές απαιτήσεις για όλους τους εργολήπτες και υπεργολάβους - Εντός των περιοχών του αποτυπώματος Ομάδα Διαχείρισης Έργου Βασικοί εργολήπτες Υπεργολάβοι Ενέργειες Άμβλυνσης - Διακυβέρνηση, πολιτική και σχεδιασμός - Συμβατικές απαιτήσεις - Μηχανισμοί υποβολής παραπόνων - Επιτόπιοι απλοί και λογιστικοί έλεγχοι Περιοχή αποτυπώματος του Έργου Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου: Περίληψη των Επιπτώσεων στα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία) 7