ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ Δρ Γεωργία Κουππάρη Βιοπαθολόγος- Κλινικός Μικροβιολόγος Διευθύντρια Μικροβιολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Μελισσίων Αμαλία Φλέμιγκ
ΦΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ/ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ ΛΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ ΕΠΙΓΛΩΤΤΙΤΙΔΑ ΟΞΕΙΑ ΛΑΡΥΓΓΟΤΡΑΧΕΙΟΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ(croup) ΩΤΙΤΙΔΑ ΠΑΡΑΡΡΙΝΟΚΟΛΠΙΤΙΔΑ Αίτια, παθογένεια, εργαστηριακή διάγνωση, θεραπεία.
ΟΞΕΙΑ ΦΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ/ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ(ΦΑ) Αίτια Βακτήρια Ιοί Άλλα μικρόβια Αγνώστου αιτιολογίας
Βακτήρια Streptococcus pyogenes -ΦΑ, οστρακιά(15-30%) Streptococcus spp (group B, C, G)-ΦΑ, εξάνθημα (5-10%) Μικτή αερόβια/αναερόβια λοίμωξη- Κυνάγχη Vincent, περιαμυγδαλικό αποστημα (<1%) Neisseria gonorrhoeae-φα (<1%) Arcanobacterium haemolyticum - ΦΑ, οστρακοειδές εξάνθημα (<1%)
Corynebacterium (>1%) diptheriae-διφθερίτιδα Corynebacterium ulcerans- ΦΑ, ΡΦ (<1%) Yersinia enterocolytica - ΦΑ και εντεροκολίτιδα (<1%) Treponema pallidum - Δευτεροπαθής σύφιλη(<1%) Francisella tularensis - Στοματοφαρυγγική Τουλαραιμία (<1%). Legionella pneumophila, Neisseria meningitidis - ΦΑ (<1%).
Ιοί Rhinovirus- Κοινό κρυολόγημα (ΡΦ)(20%) Coronavirus - Κοινό κρυολόγημα (ΡΦ)(>5%) Adenovirus- εμπύρετη ΡΦ,ΦΕ,ARD (~5%) Herpes simplex virus 1,2 - ουλοστοματίτιδα,φα με εξελκώσεις (~4%)
Parainflueza virus (τύποι 1-4) -Κοινό κρυολόγημα, croup (ΡΦ, λαρυγγίτιδα)(2%) Influenza virus A,B - γρίπη(2%) Coxsakie A virus -Ερπητική κυνάγχη (Herpangina,ΦΑ,ΡΦ)(<1%) RSV- ΡΦ Ιός παρωτίτιδας- παρωτίτιδα (ΦΑ,ΡΦ)
Epstein-Barr virus- Λοιμώδης μονοπυρήνωση(φ, ΡΦ)(<1%) Cytomegalovirus- CMV Λοιμώδη μονοπυρήνωση(ρφ,φ),(<1%) HIV 1- HIV πρωτολοίμωξη(φ και λεμφαδενοπάθεια),(<1%) Human metapneumovirus (hmpv) - Φ, ΟΜΩ,στοματίτιδα
Άλλα μικρόβια Έχουν απομονωθεί σε ασθενείς με ΟΦΑ, χωρίς να έχει ξεκαθαριστεί ο παθογενετικός τους ρόλος στην πορεία της ΦΑ. Candida spp - ΦΑ Chlamydia pneumoniae -ΦΑ Mycoplasma pneumoniae - ΦΑ, ΡΦ Coxiella burnetii -ΡΦ Haemophilus influenza- ΦΑ,επιγλωττίτιδα (type b)
Αγνώστου αιτιολογίας (~30%) Αφθώδης στοματίτιδα (ελκώδη ουλίτιδα,φ ) Σύνδρομο Behcet s (Φ μεεξελκώσεις) Νόσος Kawasaki (Φ, επιπεφυκίτιδα) Σύνδρομο Steven-Johnson (Φ, στοματίτιδα, εξελκώσεις)
Φαρυγγίτις : Φλεγμονή φάρυγγα, υποφάρυγγα, σταφυλής και αμυγδαλών υπεροχή ρινικών συμπτωμάτων (ιοί) - Ρινοφαρυγγίτις Ρινίτις ή κοινό κρυολόγημα : Φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου που εκδηλώνεται με πυρετό, βλεννώδεις εκκρίσεις, οίδημα, πταρμό και δακρύρροια.
ΟΞΕΙΑ ΛΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ Αίτια Συνήθως οφείλεται στα ίδια μικρόβια που προκαλούν λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, η οποία συνήθως προηγείται.
Συνήθη Influenza virus A,B (28-35%) Parainflueza virus (9-90%) Rhinovirus (25-29%) Adenovirus (22-35%) Coronavirus (25-63%) Streptococcus pyogenes (2,5-19%) Chlamydia pneumoniae (30%) Mycoplasma pneumoniae (3-37%)
Human metapneumovirus (hmpv)(4-91%) Bordetella pertussis Bordetella parapertussis Moraxella catarrhalis * H. influenzae* *Δεν έχει αποσαφηνισθεί ο ρόλος τους ως παθογόνα, έχουν απομονωθεί από καλλιέργειες ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος σε ασθενείς με λαρυγγίτιδα.
Σπάνια Herpes simplex virus 1,2 Variccela-zoster virus Cytomegalovirus M. tuberculosis Candida spp Histoplasma capsulatum Coccioides immitis Cryptococcus neoformans Treponema pallidum Corynebacterium diptheriae
Λαρυγγίτις : Φλεγμονή του λάρυγγος (υποεπιγλωττιδικής περιοχής), που εκδηλώνεται με βράγχος φωνής, ελάττωση τόνου φωνής, αφωνία, bark like seals. Συνήθως δευτερογενής επιπλοκή από ιογενή λοίμωξη.
ΕΠΙΓΛΩΤΤΙΤΙΔΑ Αίτια: H. influenzae type b σχεδόν πάντα στα παιδιά Στους ενήλικες μπορεί να βρεθούν και άλλα αίτια (ιοί)
Επιγλωττίτις : Φλεγμονήτηςεπιγλωττίδαςκαι άλλων μαλακών μορίων πάνω από τις φωνητικές χορδές. Εκδηλώνεται με οίδημα, πυρετό, αδυναμία κατάποσης, αναπνευστική δυσχέρεια, συριγμό εισπνευστικού τύπου. Ταχεία εξέλιξη, συχνά χρειάζεται διασωλήνωση.
ΟΞΕΙΑ ΛΑΡΥΓΓΟΤΡΑΧΕΙΟΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ(croup) Σε παιδιά 3 μηνών -3 ετών Οξεία σπασμωδική λαρυγγίτιδα (croup), με χαρακτηριστική κλινική εικόνα, με απότομη έναρξη τη νύκτα, έντονο συριγμό, εισολκή σφαγής, υλακώδη βήχα. Αίτια:πιθανότατα ιοί, σπάνια βακτήρια, αλλεργική προδιάθεση και ψυχολογικά αίτια διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για την εκδήλωσή της.
ΟΞΕΙΑ ΛΑΡΥΓΓΟΤΡΑΧΕΙΟΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ(croup) Μικροβιακά αίτια Parainflueza virus Influenza virus A,B RSV Adenovirus Rhinovirus Enterovirus Mycoplasma pneumoniae Corynebacterium diptheriae H. influenzae type b
ΟΞΕΙΑ ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΔΑ(ΟΜΩ) Αίτια S.pneumoniae (συχνότερα οι ορότυποι 19,23,6,14,3,18) (18,3%) H. influenzae (κυρίως μη ελυτροφόρα στελέχη) (12,4%) S.pneumoniae+ H. influenzae ( 3%) S.aureus (7,7%) Streptococci group A ή B (3%) Moraxella catarrhalis (5,3%) E.coli (5,9%) Klebsiella spp +Enterobacter spp (5,3%) P.aeruginosa (1,8%)
Σπάνια αίτια ιοί ανώτερου αναπνευστικού(κυρίως ο RSV) Chlamydia spp Mycoplasma spp Μικτή λοίμωξη ιών με βακτήρια Ουδέν ή μη παθογόνα (28-32%)
ΠΑΡΑΡΙΝΟΚΟΛΠΙΤΙΔΑ Αίτια οξείας παραρρινοκολπίτιδας κοινότητας S.pneumoniae (37,9%) H. influenzae (25,9%) S.pneumoniae+ H. influenzae (5%) S.aureus (7,7%) Streptococcus spp (8,6%) Moraxella catarrhalis (25,9%) Gram-βακτηρίδια Αναερόβια βακτήρια
Ιοί Rhinovirus Influenza virus Parainfluenza virus Adenovirus
Μυκητιασικά αίτια παραρρινοκολπίτιδας Aspergilus spp Cryptococcus spp Pseudallescheria Sporothrix Hamobasidiomycetes Hyalophyphomycetes Zygomyces
Αναερόβια Βακτηριακά αίτια χρόνιας παραρρινοκολπίτιδας (Peptostreptococcus spp, Prevotella spp, Fusobacterium spp) Staphylococcus aureus Pseudomonas aeruginosa Streptococcus pneumoniae Μύκητες (Aspergillus spp) Haemophilus influenzae Moraxella catarrhalis
ΠΑΘΟΓΈΝΕΙΑ ΛΟΙΜΏΞΕΩΝ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ Μηχανισμοί παθογένειας Streptococcus pyogenes Αντιφαγοκυτταρικοί παράγοντες Παράγοντες προσκόλληλης στο κύτταρο Παράγοντες διείσδυσης στο εσωτερικό του κυττάρου Παράγοντες διείσδυσης και διασποράς στους ιστούς Παράγοντες συστηματικής τοξικότητας
Αντιφαγοκυτταρικοί παράγοντες Μ- πρωτεΐνη ο κατεξοχήν παράγοντας παθογονικότητας του μικροβίου με διπλή δράση: α)προστασία του μικροβίου από τη φαγοκυττάρωση και β) το βοηθά στη διείσδυση στο εσωτερικό του κυττάρου και στους εν τω βάθει ιστούς (υπάρχουν Μ1-Μ80ορότυποι).
Μ-like και M- related πρωτεΐνες Έλυτρο υαλουρονικού οξέος (ο δεύτερος σε σπουδαιότητα μηχανισμός παθογονικότητας του μικροβίου) C5a-πεπτιδάση
Παράγοντες προσκόλληλης στο κύτταρο Λιποτειχοϊκό οξύ
Παράγοντες διείσδυσης στο εσωτερικό του κυττάρου Μ- πρωτεΐνη Έλυτρο υαλουρονικού οξέος
Παράγοντες διείσδυσης και διασποράς στους ιστούς Μ- πρωτεΐνη Έλυτρο υαλουρονικού οξέος Υαλουρονιδάση Στρεπτοκινάση ΤοξίνηSpeB DNAσες Α-D
Παράγοντες συστηματικής τοξικότητας Στρεπτολυσίνη O και S Ερυθρογόνες τοξίνες SpeA, SpeC Εξωτοξίνες SpeH, Sme Παράγοντας Sic
Τοξίνες Τα στελέχη του Streptococcus pyogenes (GAS) εκκρίνουν μια σειρά τοξινών με τοπική και συστηματική δράση, που ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την εικόνα των λοιμώξεων που προκαλούνται. Τα στελέχη GAS δεν εκκρίνουν όλες τις τοξίνες που αναφέρονται παρακάτω, αλλά μόνο η εξωτοξίνη SpeB παράγεται εξ ορισμού από όλα τα στελέχη και έχει δράση υπεραντιγόνου, προκαλώντας ισχυρή μη ειδική ενεργοποίηση των Τ- λεμφοκυττάρων του ξενιστή και συνεπακόλουθη παραγωγή IL-1b,IL-2,TNF,IFNγ.
Τέτοιες τοξίνες είναι: Η ερυθρογόνος τοξίνη SpeA (δράση υπεραντιγόνου) Η ερυθρογόνος τοξίνη SpeC (τοξίνη της οστρακιάς) Η εξωτοξίνη SpeB (πρωτεάση που υδρολύει τη φιμπρονεκτίνη και έχει δράση υπεραντιγόνου) Οι τοξίνες SpeH,SpeL,SpeM (ευθύνονται για τον οξύ ρευματικό πυρετό) Ο παράγοντας Sme (παράγοντας επιτάχυνσης της απάντησης των λεμφοκυττάρων) Ο παράγοντας Sic (Streptococcal Inhibitor of Comlement, που δρα ανασταλτικά στην ανοσολογική απάντηση του ξενιστή)
Προσκόλληση Διείσδυση Μηχανισμοί παθογένειας Streptococcus pneumonia Αναπαραγωγή στους ιστούς και επακόλουθη φλεγμονώδης αντίδραση. Τα ανωτέρω επιτυγχάνονται με το πολυσακχαριδικό έλυτρο και την πνευμονολυσίνη.
Πολυσακχαριδικό έλυτρο Κύριος παράγοντας παθογονικότητας του πνευμονιοκόκκου (περιβάλλει το βακτηριακό κύτταρο). Προστατεύει τον πνευμονιόκοκκο από τη φαγοκυττάρωση, αφού δεν επιτρέπει τη σύνδεση των αντισωμάτων και των παραγόντων του συμπληρώματος (κυρίως του C3b) στην επιφάνεια του κυττάρου.
Το έλυτρο αυτό είναι εξαιρετικά ετερογενές και έχουν αναγνωρισθεί >100 ορότυποι. Η παραγωγή αντισωμάτων έναντι των πολυσακχαριτών του ελύτρου, προστατεύει από λοιμώξεις από στελέχη της ίδιας οροομάδας, μέσω επαγωγής της οπσονινοποίησης και της φαγοκυττάρωσης.
Το έλυτρο αυτό αποτελεί τη βάση για μια ομάδα από πρωτεΐνες οι οποίες χρησιμεύουν στη σύνδεση του πνευμονιοκόκκου με τα επιθηλιακά κύτταρα του ανθρώπου. Κύρια αποστολή τους είναι ο σχηματισμός μιας σταθερής γέφυρας, μεταξύ της επιφάνειας του βακτηρίου και των υποδοχέων στην επιφάνεια των επιθηλιακών κυττάρων.
Πρωτεΐνες του ελύτρου: Επιφανειακή πρωτεΐνη Α (PspA) Επιφανειακή προσκολλητίνη Α (PsaA) Πρωτεΐνες σύνδεσης της χολίνης (CbpA) Εκφράζονται στην επιφάνεια του βακτηριακού κυττάρου.
Πνευμονολυσίνη Ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας παθογονικότητας του πνευμονιοκόκκου. Παράγεται από όλα τα στελέχη ανεξάρτητα ορολογικού τύπου. Η πρωτεΐνη αυτή είναι ένα κυτταροπλασματικό ένζυμο και η έκκριση της είναι αποτέλεσμα της σύνδεσης του βακτηριακού κυττάρου με το επιθηλιακό κύτταρο.
Δράση πνευμονολυσίνης Διάσπαση της επιθηλιακής στοιβάδας και του ενδοθηλίου. Παρέμβαση στην ικανότητα των επιθηλιακών κυττάρων να αποβάλλουν με μηχανικό τρόπο τη βλέννη. Επαγωγή της τοπικής φλεγμονώδους αντίδρασης.
Μηχανισμοί παθογένειας Haemophilus influenzae 1) Πολυσακχαριδικό έλυτρο Προσδίδει αντιγονικές και παθογονικές ιδιότητες Ανάλογα με τον τύπο του ελύτρου τα στελέχη διαχωρίζονται σε 6 οροομάδες (a,b, c, d, e,f), ενώ τα στελέχη που δεν περιβάλλονται από έλυτρο και δεν αντιδρούν με κάποιο από τους συγκεκριμένους αντιορούς χαρακτηρίζονται ως μη τυποποιήσιμα.
Η παραγωγή αντισωμάτων έναντι συγκεκριμένου τύπου ελύτρου, προστατεύει τον ξενιστή από λοιμώξεις από στελέχη του συγκεκριμένου οροτύπου. Υπάρχει διαφορά στην επιδημιολογία μεταξύ των στελεχών που εκφράζουν έλυτρο και κυρίως τύπου b, που απομονώνονται από συστηματικές λοιμώξεις και αυτών που δεν εκφράζουν έλυτρο και απομονώνονται από λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Το πολυσακχαριδικό έλυτρο προστατεύει το μικρόβιο από την ανοσολογική απάντηση του ξενιστή και επιτρέπει την ευκολότερη διείσδυση, μέσω της επιθηλιακής στοιβάδος, στουςυποκείμενουςιστούς.
Τα στελέχη που φέρουν έλυτρο έχουν ομάδες γονιδίων (cap, hif, hmw1, hmw2, ομάδα γονιδίων της τρυπτοφανάσης) που επιτρέπουν την προσκόλληση και τη σύνδεση με το επιθηλιακό κύτταρο, τη διείσδυση μέσω της επιθηλιακής στοιβάδας και την επαγωγή της συστηματικής λοίμωξης.
2) Πρωτεΐνες ΟΜΡs Τα στελέχη χωρίς έλυτρο εκφράζουν στην εξωτερική κυτταρική μεμβράνη 6-8 πρωτεΐνες που χαρακτηρίζονται ως ΟΜΡs. Οι διαφορές στον αριθμό και την πυκνότητα των πρωτεΐνών αυτών στην εξωτερική μεμβράνη, συσχετίζεται με τη λοίμωξη που προκαλεί κάθε στέλεχος ( επανειλημμένα επεισόδια μέσης πυώδους ωτίτιδας στα παιδιά, από στελέχη που εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό τις ΟΜΡ2 και ΟΜΡ6).
Οι πρωτεΐνες αυτές είναι αντιγονικές, όμως η παραγωγή αντισωμάτων έναντι τους δεν δρα προφυλακτικά, διότι η έκφραση και η πυκνότητα της κάθε πρωτεΐνης ποικίλει στην επιφάνεια των κυττάρων των διαφόρων στελεχών H. influenzae.
Μηχανισμοί παθογένειας Moraxella catarrhalis Επιφανειακή πρωτεΐνη UspA1 Αιματοσυγκολλητίνη και CD πρωτεΐνη Η αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων παθογόνων της φυσιολογικής χλωρίδας του αναπνευστικού και των μηχανισμών άμυνας του ξενιστή, είναι πολύ σημαντική σε σχέση με την επιβίωση της Moraxella catarrhalis και την εξέλιξη της λοίμωξης.
Αναστολή της ανάπτυξης του μικροβίου από τους πρασινίζοντες στρεπτοκόκκους της στοματικής κοιλότητας, έχει αποδειχθεί. Έχει επίσης δειχθεί ότι σε παιδιά με υποτροπιάζουσες ωτίτιδες απότομικρόβιο αυτό η συγκεκριμένη αναστολή είναι σαφώς μικρότερη.
Επιφανειακή πρωτεΐνη UspA1 Αποτελεί βασικό παράγοντα στην προσκόλληση του βακτηριακού κυττάρου στο επιθηλιακό κύτταρο, συνδεόμενη με τη φιμπρονεκτίνη.
Αιματοσυγκολλητίνη και CD πρωτεΐνη Βοηθούν στη σύνδεση με ρινικά ή ωτικά επιθηλιακά κύτταρα, αλλά όχι με επιθηλιακά κύτταρα της στοματικής κοιλότητας.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ
Συχνά βακτηριακά αίτια λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού Βακτήρια Φαρυγγίτις Ρινοφαρυγγίτις Λαρυγγίτις Επιγλωττίτις GAS +++++ GBS, GCS, GGS +++ + A.haemolyticum ++ C.diptheriae +++ Coryn.spp. ++ +++ H.influenzae type b +++ L.pneumophila ++ ++ N.gonorrhoeae ++ N.meningitidis ++ T.pallidum + + Y.enterocolitica ++ +
Εργαστηριακή διάγνωση φαρυγγίτιδας από GAS Παιδιά 5-15 ετών :30% Ενήλικες:10%
Εργαστηριακή διάγνωση ΦΑ από GAS Α. Λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος Β. Άμεση αναζήτηση αντιγόνου (RAD) παιδιά : πάντοτε ενήλικες : a)> ή = 2 κριτήρια Centor (πυρετός, εξίδρωμα αμυγδαλών, έλλειψη βήχα, πρόσθια τραχηλική λεμφαδενίτις) νόσημα Γ. Καλλιέργεια β) χρόνιο αναπνευστικό ή καρδιακό Δ. Έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά Ε. Μοριακές μέθοδοι υβριδισμού ή πολλαπλασιασμού με συστήματα του εμπορίου
Άμεση αναζήτηση GAS Αντιγόνου (RAD) Α. Aνοσολογικός προσδιορισμός - Εκχύλιση Ag με διάλυμα οξικού οξέος -Latex - Elisa Eυαισθησία : 75 84% (60-95%) Ειδικότητα : ~ 99% Β. Μοριακές τεχνικές π.χ. Probes
Καλλιέργεια για απομόνωση GAS Πότε γίνεται ; Παιδιά - σε αρνητικό RAD για επιβεβαίωση (μικρός αριθμός) - σε θετικό RAD μόνο αν χρειαστεί αντιβιόγραμμα Ενήλικες - όταν η ευαισθησία RAD < 80% - σε επιδημικές εξάρσεις GAS - σε εμφάνιση αντοχής - για έλεγχο της διασποράς της αντοχής
Καλλιέργεια για απομόνωση GAS - Θρεπτικά υλικά Α) BAP:Blood Agar Plate (sheep, 5%) + bacitracin 0,04U Προαιρετικά: εκλεκτικά αιματούχα άγαρ με αντιβιοτικά ή άλλους αναστολείς της ΦΧ: Β) NNA:BAP+Neomycin 30μg/ml+Nalidixic acid 15μg/ml Γ) Selective Streptococcal Agar : BAP + Neomycin + Polymyxin B ή Colistin + Οxolinic acid Δ) Selective group A Streptococcus Agar (TMS +- Colistin ή crystal violet)
Επώαση :35 0 C, Ο 2, ή CΟ 2 και αναερόβιες συνθήκες x 24-48h
Καλλιέργεια -Ταυτοποίηση GAS
Φαρυγγικό επίχρισμα Θετικό Αντιγό νο Αναφορά Θετικό για GAS με RAD β αιμόλυση όχι Αρνητικό (παιδιά) Κ/α Επώαση x 24 48h β αιμόλυση ναι Αντιγόνο Αρνητική (ενήλικες) Αναφορά : αρνητική για GAS με άμεση αναζήτηση Ag Gram + βακτηρίδιο Reverse camp + A. haemolyticum παθογόνοι Strep. - Καταλάση (-) Gram G+ κόκκος σε αλυσίδες, Pyr, Ομαδοποίηση ή DNA probe (-) Τελική αναφορά: Παθογόνοι Strep. (-), GAS (-), GCS, GGS (-) (+) Τελική αναφορά Απομονώθηκε S. pyogenes
Φαινότυποι αντοχής MLS B οκιμασία δύο δίσκων CR-MLSB IR-MLSB M ΕryR 22-26% με επικράτηση Μ φαινοτύπου, IR,CR λίγα στελέχη ClinR 6% Ελληνική ομάδα Μελέτης StrepEURO
Επιπλοκές GAS φαρυγγίτιδας 1)Περιαμυγδαλικό απόστημα Αποστολόπουλος και συν. 1995 2) Ο.Μ.Ω 3) Ο.Παραρρινοκολπίτις
4) Lemierre s s syndrome - Σηψαιμία - Θρόμβωση έσω σφαγίτιδας - Μεταστατικά αποστήματα F.necrophorum
Εργαστηριακή διάγνωση φαρυγγίτιδας από C. diphtheriae (τοξινογόνα και μη στελέχη) Επιδημιολογία Θνητότητα 10 % Μη άνοσοι 20 90% ενηλίκων Βιότυποι : mitis, intermedius, belfanti,gravis
Εργαστηριακή διερεύνηση C. diphtheriae φαρυγγίτιδας Α) Λήψη δειγμάτων - Ρινοφαρυγγικά ή φαρυγγικά polyester) επιχρίσματα(cotton - Ανάσπαση της διφθέρας λήψη από πολλά σημεία Καλλιέργεια απ ευθείας στα κατάλληλα θρεπτικά υλικά Β) Μεταφορά :Silica gel ή Amies ή BD culturette (απελευθέρωση 95% των μικροοργανισμών) - Colistin Nalidixic Acid Blood Agar(CNA) or EZ -Slants (Loeffler( Loeffler, Pai agar) -Todd Hwitt broth + 3 % αίμα κουνελιού
Γ) Καλλιέργεια: Συνθήκες επώασης: C0 2 5%, 37 o C,για 18-24 ώρες, Θρεπτικά υλικά: BAP + disk fosfomycin 50 μg g (αναστολή( χλωρίδας)+ 1 εκλεκτικό υλικό: Cystine tellurite blood agar(ctba) ή Tinsdale medium (TIN) (αναγωγή τελλουριούχων και παραγωγή κυστινάσης:μαύρες αποικίες, με καφέ άλω γύρω από τις αποικίες, αντίστοιχα)
Δ. Ταυτοποίηση C. diphtheriae Μορφολογία των αποικιών Gram χρώση Βιοχημικές δοκιμασίες με κλασικές μεθόδους και τα έτοιμα συστήματα του εμπορίου:(καταλάση +, ουρία -, νιτρικά +, Camp -, ζύμωση σακχάρων:glu,mal) Εμπορικά συστήματα : API Coryne, BBL CRYSTAL Έλεγχος παραγωγής τοξίνης
Ταυτοποίηση C. diphtheriae
Έλεγχος παραγωγής τοξίνης από C. diphtheriae Α. Κλασσική Elek B. TροποποιημένηT Elek WHO Diphtheria Reference Unit, Central Public Health Laboratory, London, United Kingdom
Γ. Elisa(WHO,Diphtheria Reference Unit) Δ. Immunochromatographic strip,ics - ευαισθησία 95-100% - ειδικότητα 98-100% Ε. Τox gene assay, PCR
Εργαστηριακή Διάγνωση N. gonorrhoea φαρυγγίτιδας (ζητείται από τον κλινικό γιατρό ως μέρος ελέγχου γονόρροιας) Α. Δείγμα : φαρυγγικό Β. Μεταφορά - Difco Cultureswab (BD Diagnostic System) - Copan Venturi Transystem( Copan Italia, Bovezza, Italy - BD Culturette EZ (BD Diagnostic System) ήαπ ευθείας σπορά στα θρεπτικά υλικά: εμπλουτισμένο εκλεκτικό άγαρ όπως στο New York City (lincomycin, vancomycin,colistin, amphotericin B) σοκολατόχρωμο άγαρ
Γ.Καλλιέργεια (CO 2, 5%) Εκλεκτικά υλικά: Thayer-Martin (vancomycin, colistin, anisomycin, trimethoprim) Modified TM (Vancomycin, colistin, trimethoprim) Martin Lewis (vancomycin, colistin, anisomycin) GC - Lect (lincomycin, vancomycin, colistin, amphotericin B) New York City (lincomycin, vancomycin, colistin, amphotericin B)
Δ.Tαυτοποίηση N.gonorrhoea Μορφολογία των αποικιών Gram χρώση Βιοχημικές δοκιμασίες:oξειδάση(+), καταλάση(+) (H 2 O 2 30%), ζύμωση σακχάρων (RapID NH,API NH,BBL CRYSTAL) Επισυγκόληση (Gonogen,Phadebact GC monoclonal antibody test, Monoclonal antibody assay: Gonogen II) Ανοσοφθορισμός Probe hybridization(accuprobe N.gonorrhoea culture confirmation)
Eργαστηριακή διάγνωση Κοκκύτη (Bordetella pertussis / B.parapertussis και σπανίως η B. bronchiseptica) Eπιδημιολογία - B. pertussis 50.000.000 περιπτώσεις κοκκύτη και 350.000 θάνατοι ετησίως - Αντισώματα 5-12 χρόνια (φυσ.νόσηση ή εμβολιασμός) - 12 32 % του χρόνιου βήχα ενηλίκων οφείλεται στη B. pertussis
Κλινική εικόνα Καταρροΐκή φάση (ρινόρροια, ήπιος βήχας, πυρέτιο) Παροξυσμική ( βήχας με whoop(κραυγή),έμετος)
Eργαστηριακή διάγνωση Κοκκύτη 1)Καλλιέργεια 2)Άμεσο Ανοσοφθορισμό 3)Μοριακές Τεχνικές: PCR (Μέθοδος εκλογής)
Eργαστηριακή διάγνωση Κοκκύτη (B.pertussis / B.parapertussis) Καλλιέργεια: Α. Λήψη δείγματος - Ρινοφαρυγγικό επίχρισμα(calcium alginate/dacron) - Ρινικό έκπλυμα Καλύτερα καλλιέργεια απ ευθείας σταθρεπτικάυλικά, διαφορετικά: Β. Μεταφορά - Casamino Acids Broth - 0,5%-1% casein hydrolysate - Amies με άνθρακα - Regan-Lowe
Γ. Καλλιέργεια (50% ευαισθησία) επώαση σε 35 0 C, O 2, επαρκής υγρασία, για 7-12 ημέρες) Θρεπτικά υλικά: - Regan Lowe carcoal agar(αίμα αλόγου+cephalexin) - Bordet-Gengou agar - Αιματούχο άγαρ - MacConkey
Ταυτοποίηση Gram χρώση:gram(-) κοκκοβακτηρίδιο λεπτό Βιοχημικές δοκιμασίες:καταλάση, οξειδάση, ουρεάση, νιτρικά, ανάπτυξη ή όχι σε αιματούχο άγαρ, MacConkey agar Συγκολητινοαντίδραση για B.pertussis DFA PCR η B. bronchiseptica ταυτοποιείται με τα API 32E, API 32GN και αναπτύσσεται σε αιματούχο άγαρ και MacConkey agar
Eργαστηριακή διάγνωση Κοκκύτη (B.pertussis / B.parapertussis) Ταυτοποίηση Β. pertussis / parapertussis
Κυνάγχη Vincent Διάγνωση με χρώση Gram στο άμεσο παρασκεύασμα
Εργαστηριακή διάγνωση μυκητιάσεων ανώτερου αναπνευστικού Ι. Ζυγομυκητίαση Α) Δείγμα: ιστός Β) Gram χρώση ή Calcofluor white stain Γ) Καλλιέργεια
ΙΙ. Καντιντίαση στοματικής κοιλότητας Α) Λήψη δείγματος με στυλεό από οροφάρυγγα, βλεννογόνο στοματικής κοιλότητας και γλώσσα Β) Gram χρώση ή Calcofluor white stain Γ) Καλλιέργεια
Οξεία επιγλωττίτις (93%) θετική για Hib Α. Ορισμός : Οξεία φλεγμονή της επιγλωττίδας και άλλων μαλακών μορίων πάνω από τις φωνητικές χορδές B. Κλινική εικόνα : οίδημα, πυρετόs,αδυναμία κατάποσης, αναπνευστική δυσχέρεια, συριγμός εισπνευστικού τύπου. Ταχεία εξέλιξη συχνά διασωλήνωση. Cherry red epiglottis Γ.Διάγνωση:αιμοκαλλιέργεια
Εργαστηριακή διάγνωση Λ. ανώτερου αναπνευστικού από Mycoplasma pneumoniae Kαλλιέργεια Άμεση αναζήτηση Ag Ορολογικές (IFA, ELISA, Latex) DNA Probes, PCR Amplification
Καλλιέργεια Α.Δείγμα - ρινoφαρυγγικό έκκριμα με Calcium alginate, Dacron,Polyester - αίμα για αιμοκαλλιέργεια,χωρίς αντιπηκτικό και SPS (bedside) Β.Υλικό μεταφοράς (SP 4, 10 B Broth, 2SP, Stuart s) Γ. Kαλλιέργεια σε SP - 4 glucose broth και agar (21ημ επώαση ή περισσότερο)
Άμεση αναζήτηση Ag DFA(άμεσος ανοσοφθορισμός) Counterimmunoelectrophoresis(ανοσοηλεκτρο φόρηση αντίθετης φοράς) Immunoblotting(ανοσοαποτύπωση) Capture Enzyme Immunoassay(ΕΙΑ)(διπλή sandwich ή Capture ELISA)
Eργαστηριακή Διάγνωση Λ. ανώτερου αναπνευστικού από Clamydia pneumoniae 1) Κυτταροκαλλιέργεια ( ΜcCoy,HeLa, HL,HEp-2) Μέθοδος επιλογής 2)Άμεση αναζήτηση με Rapid test Ευαισθησία 75-85% 3)Ορολογικές μέθοδοι(cf, DFA, IF, Micro-IF, EIA) 4) Μοριακές Τεχνικές: Probes, PCR
Κυτταροκαλλιέργεια Α. Δείγμα Ρινοφαρυγγικό επίχρισμα ή aspirate Β. Υλικό μεταφοράς 2SP SPG
Κυτταροκαλλιέργεια ΜcCoy cells, HeLa cells HL cells HEp-2 cells
1)Εξωτερική α) Οξεία Ωτίτιδες - Εργαστηριακή διερεύνηση β)χρόνια Εντοπισμένη (S. aureus, GAS) Swimmer s ear P.aeruginosa (fresh water) V. alginolyticus Διάχυτη (oceanic) Αιμορραγική (μετά από τραυματισμό) Ερεθισμός από Μ. Ω Κακοήθης (Σ.Δ., P.aeruginosa + αναερόβια) 2) Μέση Α)Οξεία (S. pneumoniae, H. influenzae, GAS, S. aureus, M. catarrhalis, Alloiococcus otitidis) Β)Χρόνια (+ αναερόβια) * Επιπλοκή Ο. Μ. Ω. : μαστοειδίτιδα
Οξεία Μέση Ωτίτις Νέα παθογόνα Bordetella trematum Turicella otitidis Alloiococcus otitidis
Εργαστηριακή διάγνωση Ο.Μ.Ω A. Λήψη δείγματος Με τυμπανοκέντηση, κατόπιν γενικής αναισθησίας. Σε περίπτωση ρήξης τυμπάνου, είσοδος λεπτού στυλεού μέσω ωτοσκοπίου, μετά από καθαρισμό με ήπιο αντισηπτικό. Β. Gram χρώση Γ. Καλλιέργεια : BAP (sheep blood), Choc, MAC, BAP(aν)
Δ. Ταυτοποίηση :με κλασικές μεθόδους και τα συστήματα του εμπορίου A. otitidis (PYR+,LAP+,Van S) Crystal gram positive, API rapid ID 32 Strep Ε. Αντιβιόγραμμα ΣΤ. Μοριακές τεχνικές : Multiplex PCR
Εργαστηριακή διερεύνηση παραρρινοκολπίτιδων Α) Οξεία : πυώδη ρινική έκκριση, συνεχής βήχας, άσχημη αναπνοή, πυρετός, οίδημα προσώπου, πονοκέφαλος κτλ. Β) Χρόνια : βήχας
Εργαστηριακή διερεύνηση παραρρινοκολπίτιδων Α) Λήψη δείγματος με παρακέντηση των παραρρινίων κοιλοτήτων και άμεση μεταφορά στο εργαστήριο Β) Gram χρώση Γ) Καλλιέργεια (BAP, Choc, Mac, BAPαν αν, Sabouraud) Δ) Ταυτοποίηση Ε) Αντιβιόγραμμα Chapman,
Εργαστηριακή διερεύνηση ιογενών λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού συστήματος
Εργαστηριακή διερεύνηση ιογενών λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού
Τρόποι εργαστηριακής διερεύνησης των ιογενών λοιμώξεων Απομόνωση του ιού με καλλιέργεια και ταυτοποίηση Ανίχνευση των αντιγόνων στο κλινικό δείγμα Ανίχνευση του ιικού γονιδιώματος με μοριακές τεχνικές Ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων στον ορό
Καλλιέργεια ιών Αναπτύσσονται σε φιάλες ή σωληνάρια, πάνω σε ένα ταπήτιο ζωντανών κυττάρων, που ονομάζεται κυτταρική σειρά και είναι ανθρώπινης ή ζωικής προέλευσης. Είναι μέθοδος αναφοράς για τη διάγνωση των αναπνευστικών ιών. Χρησιμοποιείται μόνο σε Κέντρα αναφοράς, για σκοπούς ερευνητικούς και επιδημιολογικούς. Είναιπολυέξοδηκαιχρονοβόραμέθοδος.
Ταξινόμηση κυτταρικών σειρών: Πρωτογενείς από όργανα ενηλίκων ζώων: Κύτταρα νεφρού πιθήκου (RhMK) Ημισυνεχείς από εμβρυικούς ιστούς: Ινοβλάστες πνεύμονα εμβρύου (MRC-5) Συνεχείς από καρκινικά κύτταρα: Καρκίνο τραχήλου μήτρας (Hela) Καρκίνο λάρυγγα (Hep-2) Νεφρό σκύλου (MDCK)
Το δείγμα εμβολιάζεται και επωάζεται στους 33-36 o C. Kατά διαστήματα εξετάζεται η κυτταρική σειρά για παρουσία ορατών αλλοιώσεων στο ταπήτιο, δηλ. σχηματισμός συγκυτίων, στρογγύλεμα κυττάρων, που είναι αποτέλεσμα της ανάπτυξης του ιού και ορίζονται σαν κυτταροπαθογόνος δράση του ιού. Με βάση αυτήν γίνεται η προκαταρκτική ταυτοποίηση του ιού σε επίπεδο ομάδας και ακολουθεί η τελική ταυτοποίηση με ανοσολογικές και μοριακές τεχνικές (χρονοβόρα διαδικασία)
Καλλιέργεια μετά φυγοκέτρηση (Shell Vial) Ταχεία παραλλαγή της συμβατικής κυτταροκαλλιέργειας Η κυτταρική σειρά αναπτύσσεται πάνω σε καλυπτρίδα στον πυθμένα μικρού φιαλιδίου(shell vial) ή στον πυθμένα βυθίσματος πλάκας μικροτιτλοποίησης. Μετά τον εμβολιασμό του δείγματος ακολουθεί φυγοκέντρηση σε χαμηλές στροφές και επώαση για 16-48 ώρες.
Η καλυπτρίδα μονιμοποιείται και βάφεται με ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα και έτσι ο ιός ανιχνεύεται πριν από την εμφάνιση της κυτταροπαθογόνου δράσης. Πλεονέκτημα: η ταχύτητα Μειονέκτημα: ανιχνεύεται μόνο ένας ιός ανά φιαλίδιο. Εφαρμόζεται για ιούς με κοινό αντιγόνο ομάδας και αποκλείεται η ανίχνευση ιών με μεγάλη αντιγονική ετερογένεια (Rhino-ιοί Entero-ιοί)
Ανίχνευση αντιγόνου Η πιο συχνή μέθοδος διάγνωσης των αναπνευστικών ιών στα νοσοκομειακά εργαστήρια. Γίνεται με ανοσοφθορισμό ή ELISA. Πιο αξιόπιστος είναι ο ανοσοφθορισμός Στα εργαστήρια με πολλή δουλειά χρησιμοποιείται η ELISA σε πλάκα μικροτιτλοποίησης και δίνει αποτέλεσμα σε 2 ώρες φωτομετρικά.
Στα μικρότερα εργαστήρια χρησιμοποιούνται οι γρήγορες παραλλαγές της ELISA, η ανοσοχρωματογραφία και ELISA σε μεμβράνη, που έχουν αντικαταστήσει σχεδόν τον ανοσοφθορισμό. Δίνουν αποτέλεσμα σε 15-20 λεπτά. Όμως έχουν μικρότερη ευαισθησία από τον ανοσοφθορισμό και δίνουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα που είναι δύσκολο να ελεγχούν.
Ανίχνευση του ιικού γονιδιώματος με μοριακές τεχνικές Κλασσική PCR Πολυπλεκτική(Multiplex) PCR Ανιχνεύει πολλούς ιούς ταυτόχρονα με οικονομία στο χρόνο. PCR πραγματικού χρόνου (Real time) Γίνεται σε εντελώς αυτοματοποιημένο σύστημα, χωρίς το φόβο των επιμολύνσεων.
Ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων στον ορό Ορολογική διάγνωση Σύνδεση συμπληρώματος (CF) Αναστολή της αιμοσυγκόλλησης (HI) Έμμεσος ανοσοφθορισμός (IFA) Ανοσοενζυμική (ELISA) Δοκιμασία εξουδετέρωσης (NT), που είναι η μέθοδος αναφοράς για όλες τις ανωτέρω μεθόδους και εκτελείται στα ειδικά εργαστήρια.
Προσφέρει λίγα, γιατί είναι αναδρομική. Εξαίρεση η φαρυγγίτιδα από τον ιό EBV, η οποία ελέγχεται ορολογικά. Πρόσφατη λοίμωξη:ανίχνευση των ειδικών IgM ή IgA αντισωμάτων στον ορό ή τις εκκρίσεις, την 4η-7η ημέρα της νόσου. Εναλλακτικά με τη διαπίστωση ορομετατροπής σε δύο δείγματα ορού, οξείας φάσης και ανάρρωσης,με διαφορά 2-4 εβδομάδων που εξετάζονται συγχρόνως.
Μειονεκτήματα Πιθανές διασταυρούμενες αντιδράσεις μεταξύ των ιών της ίδιας οικογένειας Αναδρομική διάγνωση Μειωμένη διαγνωστική αξία σε νεογέννητα και ανοσοκατασταλμένους (μειωμένη ανοσολογική απάντηση).
Λήψη κλινικών δειγμάτων Φαρυγγικό επίχρισμα
Ρινοφαρυγγικό έκκριμα
Ρινοφαρυγγικό έκπλυμα Έγχυση 3 7 ml φ. ο. στο ρινοφάρυγγα. Άμεση αναρρόφηση. Άμεση μεταφορά στο εργαστήριο. Throat gargle - συλλογή σε αποστειρωμένο δοχείο
Συνήθεις μέθοδοι διάγνωσης ιώσεων ανώτερου αναπνευστικού Νόσος Ιός Μέθοδος Ρινίτις Rhinoviruses κ/α Ρινικός κατάρρους Adenoviruses κ/α,fa Φαρυγγίτις Parainfluenza viruses κ/α,fa RSV κ/α,fa,eia Inluenza viruses Enteroviruses Coronavirus κ/α,fa,eia RT-PCR,κ/α EM Adenoviruses κ/α,fa HSV κ/α EBV Enteroviruses Croup Parainluenza viruses ορολογική RT-PCR,κ/α κ/α,fa RSV κ/α,fa,eia Manual of Clinical Microbiology,ASM, 8 th Edition
Άμεση αναζήτηση ιών DFA / IFA
FA Adeno virus FA Influenza virus
Άμεση αναζήτηση του ιού με ταχεία ELISA
Καλλιέργειες ιών ( VTM ) 1. fetal bovine serum + αντιβιοτικά + buffer 2. Ηanks + gelatin + αντιβιοτικά
Κυτταρικές σειρές καλλιέργειας ιών Normal Primary Monkey Kidney Cells (PMK) CPE PMK infected with Influenza virus
Κυτταρικές σειρές καλλιέργειας ιών HDF infected with HSV HEp 2 infected with RSV
Corona virus σε ΕΜ
Epstein Barr Virus (EBV) ή Human Herpes Virus 4(HHV - 4)
Λοιμώδης Μονοπυρήνωση από EBV
Εργαστηριακή ιάγνωση EBV Λοίμωξης Λευκά: 20000 50000 κ.κ.χ, Άτυπα : > 10% TKE: Transaminases:
Αντιγονική σύσταση του EBV 1)Viral Capsid Antigen (VCA) 2) Early Antigen (EA) 3) EB Nuclear Antigen (EBNA) 4) Membrane Antigen(MA)
Αντισωματική απάντηση EBV λοίμωξης
Ετερόφιλα αντισώματα στην EBV λοίμωξη Monospot test (Paul- Bunnell heterophιlic test) Συγκολλητίνες (IgM κυρίως) που συγκολλούν ερυθρά ίππου, προβάτου και βοδιού. Ψευδώς + : Ερυθρά, ελονοσία, ηπατίτιδα, ΣΕΛ, λευχαιμία, καρκίνο παγκρέατος Ψευδώς - : ενήλικες 10%, παιδιά 50%
Ορολογική ιάγνωση EBV λοίμωξης Αντισώματα VCAIgG VCAIgM VCAIgA EA/DIgG EA/RIgG EBNAIg EBNA 1 IgG Ορο - - - - - - - - Πρόσφατη (εξέλιξη) +++ ++++ ++ ++ +- - - Πρόσφατη +++ ++ ++ ++ ++ - - Παλαιά ++ - - - - ++ ++ Χρόνια ++++ ++ +++ +++ ++ +- +- NPC ++++ - ++++ ++++ ++ ++++ ++++ Βurkitt +++ - - +- + + + NPC : Nasopharyngeal Carcinoma ενδημικό στην Κίνα. EBNA αντισώματα θετικά : παλιά λοίμωξη
Εργαστηριακή διάγνωση Infuenza virus A/B 1. Αναζήτηση Ag (DF/ IFA, ELISA) 2. KαλλιέργειαK 3. Ορολογικές εξετάσεις (IFA, IFA, ELISA,ΗΙ ΗΙ) 4. Μοριακές Τεχνικές
Αναστολή αιμοσυγκολλήσεως (Inhibition of Hemaglutination HI) Αρχή : στηρίζεται στην ικανότητα του Influenzae virus (ΗΑ) να συγκολλά ερυθρά (guinea pig, human, chicken) Η παρουσία αντισωμάτων έναντι της ΗΑ αναστέλλει την αιμοσυγκόλληση
Μοριακές Τεχνικές στη ιάγνωση των Ιογενών Λοιμώξεων του Ανώτερου Αναπνευστικού Tεχνική RT-PCR Εφαρμογή RSV, Influenza A Multiplex RT-PCR Influenza, Parainfluenza Adeno, μεικτές λοιμώξεις
Νested Multiplex RT-PCR Influenza, Para 1,2,3 Ποσοτική RT-PCR Influenza A,B, Para1,2,3, RSV A, RSV B
DNA Microarray Technology στη Διάγνωση των ιογενών λοιμώξεων του ανώτερου Αναπνευστικού συστήματος Μέθοδος που προσδιορίζει ταυτόχρονα χιλιάδες γονίδια A.Glass or nylon membrane Β.Tοποθέτηση αλληλουχίας DNA (by hand or by robots) Γ. Υβριδισμός με. Ανάγνωση συμπληρωματική αλληλουχία βάσεων
Εργαστηριακή Διερεύνηση Λοιμώξεων Ανώτερου Αναπνευστικού Ελληνική Πραγματικότητα Α. Ιοί: α) Αg: Elisa, DF/IFA (RSV, Influenza A,B, Para, Adeno) β)γενετικό υλικό του ιού: Multiplex PCR ( Infl. A,B, Adeno 3, Para 1,2,3, RSV, Corona) γ) Αb:Ορολογικές ( EBV, Influenza) Β. Βακτήρια : GAS (RAD, καλλιέργεια, Αντιβιόγραμμα), άλλα (καλλιέργεια, Αντιβιόγραμμα). Vincent :άμεσο χρώση Gram Ασυνήθη: Συνεργασία με Κέντρα που ασχολούνται Γ. Μύκητες: Χρώση Gram, Καλλιέργεια Δ. M. pneumoniae: Elisa, PCR, Ορολογικές E. C. pneumoniae : Ορολογικές
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ(ΛΑΑ)
Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο της λοίμωξης. Στις ιογενούς αιτιολογίας ΛΑΑ η θεραπεία είναι μόνο συμπτωματική και περιλαμβάνει: αναλγητικά, αντιπυρετικά, ανάπαυση, χορήγηση υγρών, κ.λ.π.
Στις ΛΑΑ που οφείλονται σε βακτήρια, μύκητες, μυκοπλάσματα, χλαμύδια, η θεραπεία γίνεται με το αντιβιοτικό επιλογής για κάθε είδος μικροβίου: Α)Με βάση το είδος του μικροβίου που απομονώνεται στην καλλιέργεια και το αντιβιόγραμμα. Β)Εμπειρική θεραπεία, μέχρι να απομονωθεί το μικρόβιο στην καλλιέργεια, ή να διαγνωσθεί με άλλες μεθόδους.