ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ CALC ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ CALC

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ CALC ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ CALC Καθηγητής Ν. Λορέντζος Νοέμβριος 2014

CALC Λογισμικό με το οποίο επιτυγχάνεται η απλή και ομοιόμορφη διατύπωση εντολών σε μεγάλο όγκο πινακοποιημένων δεδομένων και η λήψη απαντήσεων, σε διάφορες μορφές (πινάκων, γραφικών παραστάσεων κλπ). 2

3 1. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ 1.1 ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ Γενικοί Κανόνες α) Όλες οι εντολές του CALC περιέχονται στον Κατάλογο του (και στους υποκαταλόγους του). β) Τα πλήκτρα που εμφανίζονται στο άνω μέρος της οθόνης αντιστοιχούν στις συνηθέστερες εντολές. Από Εργαλεία/Προσαρμογή του Καταλόγου, μπορούμε να επιλέξουμε και να προσθέσουμε στο άνω μέρος της οθόνης νέα πλήκτρα (ή να αφαιρέσουμε από το άνω μέρος της οθόνης πλήκτρα που κρίνουμε ότι δεν μας είναι ιδιαίτερα χρήσιμα). γ) Για εντολές που εκτελούνται συχνότατα, έχει προβλεφθεί η εκτέλεση τους με το πάτημα του πλήκτρου Shift ή Ctrl, το οποίο κρατείται πατημένο, και με το πάτημα ενός άλλου πλήκτρου. δ) Οπουδήποτε βρισκόμαστε στο Φύλλο Εργασίας, είτε σε κελί, είτε σε επιλεγμένες περιοχές (βλέπε 1.2 παρακάτω) είτε σε γραμμές (βλέπε 1.3 παρακάτω) είτε σε στήλες (βλέπε 1.4 παρακάτω), με δεξί click μπορούμε άμεσα να δούμε τις δυνατές εντολές που μπορούμε να εκτελέσουμε και να εκτελέσουμε εκείνη που μας εξυπηρετεί. ε) Αν δεν εμφανίζεται οι βασικές γραμμές εργαλείων, επιλέγουμε - είτε Προβολή/Εργαλειοθήκες/Βασική - είτε (π.χ.) Εισαγωγή/Αντικείμενο/Διάγραμμα. Ακολούθως κλείνουμε το CALC και το ανοίγουμε πάλι. στ) Για αλλαγή της γλώσσας επιλέγουμε - Εργαλεία/Επιλογές/Ρυθμίσεις Γλώσσας/Γλώσσες/Διεπαφή χρήστη Και επιλέγουμε τη γλώσσα. Ακολούθως κλείνουμε το CALC και το ανοίγουμε πάλι. Άνοιγμα του CALC Περιγραφή περιβάλλοντος Πλαίσιο Ονόματος: Περιέχει την ταυτότητα (τις συντεταγμένες) του κελιού. Γραμμή Τύπων: Εμφανίζει το περιεχόμενο του κελιού. Πληκτρολόγηση Αυξομείωση εμφάνισης δεδομένων (zoom) Αυξομείωση μεγέθους γραμμών/στηλών Διόρθωση Αναίρεση & Επαναφορά Αποθήκευση Γραμματοσειρά Μέγεθος Γραμμάτων Μετακινήσεις στο φύλλο εργασίας Μετακίνηση στην αρχή του φύλλου εργασίας: Ctrl και Home. Μετακίνηση στο τέλος του φύλλου εργασίας: Ctrl και End. Μπάρες δεξιά, κάτω. Σημαντικά Πλήκτρα Βοήθεια του Libre Office Έντονα, Κυρτά, Υπογραμμισμένα Γράμματα Ευθυγράμμιση αριστερά, κέντρο, δεξιά, πλήρης στοίχιση (διακόπτες)

4 Χρώμα Γραμματοσειράς Χρώμα πλαισίου κελιού Προεπισκόπηση σελίδας Προσανατολισμός σελίδας: - Προεπισκόπηση σελίδας/μορφοποίηση σελίδας/σελίδα/προσανατολισμός σελίδας Από αυτή την επιλογή είναι συνήθως προτιμότερος ο Οριζόντιος Προσανατολισμός. - Αυξομείωση εμφάνισης δεδομένων (επιλογή Περιθώρια Προεπισκόπησης) Εναλλαγή γραμμών πλέγματος Συγχώνευση και κεντράρισμα κελιών Διάγραμμα Αυτόματος ορθογραφικός έλεγχος Ορθογραφικός έλεγχος 1.2 ΚΕΛΙΑ Επιλογή διαδοχικών κελιών - Εστιάζουμε στο πρώτο κελί (Κάνουμε Click στο κελί). - Πατάμε το Shift και το κρατάμε πατημένο. - Εστιάζουμε στο τελευταίο κελί. Εναλλακτικά, κινούμεθα με βέλη στα διαδοχικά κελιά. Πλαίσιο Ονόματος διαδοχικών κελιών (Ταυτότητα Περιοχής) Επιλογή μη διαδοχικών κελιών - Για την πρώτη περιοχή διαδοχικών κελιών: Κάνουμε το παραπάνω. - Για την δεύτερη περιοχή διαδοχικών κελιών o Πατάμε Ctrl, το κρατάμε πατημένο και επιλέγουμε το πρώτο κελί της δεύτερης περιοχής. o Πατάμε το Shift και το κρατάμε πατημένο. o Εστιάζουμε στο τελευταίο κελί της δεύτερης περιοχής. Εναλλακτικά, κινούμεθα με βέλη στα διαδοχικά κελιά. - Η διαδικασία για τη δεύτερη περιοχή επαναλαμβάνεται σε τυχόν άλλες περιοχές. Μετά την επιλογή, οτιδήποτε κάνουμε εφαρμόζεται σε όλα τα επιλεγμένα κελιά (π.χ. αλλαγή χρώματος, ρυθμίσεις γραμματοσειράς και μεγέθους, επικόλληση κλπ). Διαγραφή περιεχομένου επιλεγμένων περιοχών: Del Αντιγραφή επιλεγμένων κελιών μιας περιοχής: Ctrl και C. Επικόλληση επιλεγμένων κελιών μιας περιοχής: Ctrl και V Αποκοπή επιλεγμένων κελιών μιας περιοχής: Ctrl και X. Συγχώνευση κελιών μιας περιοχής: Δεξί click/συγχώνευση κελιών Πλαίσιο Ονόματος συγχωνευμένων κελιών (Ταυτότητα συγχωνευμένων κελιών) Γραμμή Τύπων: Περιεχόμενο συγχωνευμένων κελιών. Διαίρεση κελιών μιας περιοχής: Δεξί click/διαίρεση κελιών Αναδίπλωση κελιών μιας περιοχής: Από Κατάλογο, Μορφή/Κελιά/Στοίχιση/Αυτόματη Αναδίπλωση Κειμένου.

5 Ειδική Επικόλληση (Ειδική Επικόλληση/Μορφοποιημένο κείμενο (RTF)) 1.3 ΓΡΑΜΜΕΣ Μια γραμμή επιλέγεται με click στον αύξοντα αριθμό τους, που εμφανίζεται αριστερά. Για τις επόμενες 6 εντολές, οι διαδικασίες είναι οι ίδιες με εκείνες που αναφέρθηκαν στα κελία. Πλαίσιο Ονόματος Γραμμής (Ταυτότητα Γραμμής) Επιλογή διαδοχικών γραμμών Επιλογή μη διαδοχικών γραμμών Διαγραφή περιεχομένου επιλεγμένων γραμμών Αντιγραφή επιλεγμένων γραμμών Επικόλληση επιλεγμένων γραμμών: Επικολλώνται η μια κάτω από την άλλη. Αποκοπή (μόνο) διαδοχικών επιλεγμένων γραμμών Εισαγωγή διαδοχικών γραμμών: Επιλέγουμε τις διαδοχικές γραμμές, δεξί click και επιλέγουμε Εισαγωγή Γραμμών από πάνω. Προσοχή, οι α/α των επόμενων γραμμών αναπροσαρμόζονται. Διαγραφή επιλεγμένων γραμμών: Επιλέγουμε τις διαδοχικές γραμμές, δεξί click και επιλέγουμε Διαγραφή επιλεγμένων γραμμών. Προσοχή, οι α/α των υπολοίπων γραμμών αναπροσαρμόζονται. Απόκρυψη γραμμών: Επιλέγουμε τις γραμμές που δεν θέλουμε να φαίνονται, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Απόκρυψη. Ως παράδειγμα, αν αποκρύψουμε τις γραμμές 2, 4, 5, 6, 7 θα διαπιστώσουμε ότι οι εμφανιζόμενες γραμμές έχουν α/α 1, 3, 8 κλπ. Αποφύγετε την απόκρυψη της Γραμμή; 1. Επανεμφάνιση γραμμών: Επιλέγουμε τις γραμμές που βρίσκονται εκατέρωθεν εκείνων που αποκρύψαμε, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Προβολή. Γραμμές με ίδιο ύψος (διαδοχικές ή μη) 1.4 ΣΤΗΛΕΣ Οι εντολές είναι ανάλογες εκείνων που αναφέρθηκαν για τις γραμμές. 1.5 ΚΕΛΙΑ/ΓΡΑΜΜΕΣ/ΣΤΗΛΕΣ Δυνατότητα επιλογής περιοχών κελιών γραμμών και στηλών, με ανάλογες δυνατότητες. Επιλογή συνδυασμού όλων των παραπάνω. 1.6 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Επιλέγεται με click στο κελί που βρίσκεται πάνω από τον αύξοντα αριθμό της γραμμής 1. Πρόσθεση (Δημιουργία) νέου φύλλου εργασίας, Μετονομασία, Μετακίνηση, Διαγραφή του.

6 1.7 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ (ΜΕΝΟΥ) ΔΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ Επικεφαλίδα Καταλόγου Επιλογή Καταλόγου Επιλογή Υποκαταλόγου ή Καρτέλας Καρτέλα Εξηγήσεις Εξηγήσεις Εξηγήσεις Εξηγήσεις Επιλογές με έντονα γράμματα πρέπει να είναι γνωστές. Σε περίπτωση που σε μια επιλογή ανοίγει καρτέλα, μπορούμε να κάνουμε πολλές επιλογές, τη μα μετά την άλλη.

7 Αρχείο Δημιουργία Υπολογιστικό Φύλλο Δημιουργεί υπολογιστικό φύλλο Άνοιγμα Εκτύπωση Αποθήκευση Αποθήκευση ως Αποθήκευση όλων Προεπισκόπηση σελίδας Εκτύπωση Περιήγηση και άνοιγμα αρχείου Συνιστάται έντονα να προηγείται Προεπισκόπηση και ακολούθως να επιλέγεται το μέρος του φύλλου εργασίας που πρέπει να εκτυπωθεί. Αποθήκευση αρχείου Αποθήκευση αρχείου με νέο όνομα Αποθήκευση όλων των αρχείων Τρόπος εμφάνισης στην εκτύπωση Προεπισκόπηση σελίδας/μορφοποίηση σελίδας/σελίδα Επιλογές - Προσανατολισμός σελίδας (Συνήθως προτιμάται ο Οριζόντιος Προσανατολισμός.) - Περιθώρια (εκτύπωσης) Έξοδος του LibreOffice

8 Επεξεργασία Ειδική Επικόλληση Μορφοποίηση κειμένου (RTF) Αντιγραφή μορφοποιημένου κειμένου από άλλο λογισμικό (π.χ. πίνακα του LibreOffice Writer, WORD) Εύρεση & Αντικατάσταση Κεφαλίδες & Υποσέλιδα Εύρεση και ενδεχομένως αντικατάσταση μιας φράσης Καθορισμός στοιχείων που θέλομε να εμφανίζονται σε εκτύπωση Προβολή Εργαλειοθήκες Επιλογή πλήκτρων που χρησιμοποιούμε συχνά, για να τα τοποθετήσουμε δίπλα στα άλλα πλήκτρα. Εισαγωγή φύλλο από αρχείο... Ειδικός χαρακτήρας... Συνάρτηση Σχόλια Εικόνα Αντικείμενο Διάγραμμα από αρχείο Περιήγηση και άνοιγμα αρχείου του CALC Εύρεση ειδικού χαρακτήρα που θέλουμε να μπει σε κάποιο κελί (π.χ,,, ) Επιλογή ενσωματωμένης συνάρτησης Εισαγωγή σχολίων Εισαγωγή εικόνας από αρχείο Εισαγωγή αντικειμένου από αρχείο (π.χ. ταινία, ήχος) Εισαγωγή διαγράμματος από αρχείο

9 Μορφή Κελιά Αριθμοί Στοίχιση Περιγράμματα Παρασκήνιο Αριθμός Ποσοστό Νόμισμα Ημερομηνία Ωρα Επιστημονικά Κλάσμα Λογική Τιμή Γρσμματοσειρά Επιλογές: Μορφή (τρόπος εμφάνισης), Πλήθος δεκαδικών θέσεων, Αρνητικοί με κόκκινο χρώμα, Αρχικά μηδενικά, Διαχωριστικό χιλιάδων Ομοίως Ομοίως Επιλογή: Μορφή Επιλογή: Μορφή Επιλογή: Μορφή Επιλογή: Μορφή Στοίχιση: Αριστερά, Κέντρο, Δεξιά, Πλήρης Οριζόντια Στοίχιση: Κορυφή, Μέση, Τέλος, Πλήρης Κάθετα Προσανατολισμ Μοίρες ός κειμένου Αυτόματη αναδίπλωση κειμένου Προεπιλογή, Καθοριζόμενο από χρήστη, Πλάτος (γραμμής) Χρώμα (γραμμής) Επιλογή χρώματος κελιού

10 Γραμμή Στήλη Ύψος Απόκρυψη Εμφάνιση Πλάτος Απόκρυψη Εμφάνιση Παράθυρο Παγίωση (διακόπτης) Βοήθεια Βοήθεια του LibreOffice

11 2. ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΡΙΘΜΗΣΗ 3. ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Αριθμητικές Πράξεις: +, -, *, /, ^ (ύψωση σε δύναμη), χρήση παρενθέσεων Συνέπειες σε αλλαγή της αρχικής τιμής Σχετική αναφορά Αντιγραφή κελιών με υπολογιζόμενες τιμές Συνέπειες σε εισαγωγή γραμμής/στήλης (πριν, ενδιάμεσα) Συνέπειες σε διαγραφή γραμμής/στήλης (πριν, ενδιάμεσα) Αντιγραφή/Επικόλληση σε κελιά με υπολογιζόμενες τιμές Σχετικές και απόλυτες αναφορές 4. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Υπολογισμός Αθροίσματος (Συνάρτηση SUM) Προσοχή: Σε όλες τις περιπτώσεις, στο πληκτρολόγιο πρέπει να έχουμε επιλέξει το λατινικό αλφάβητο. Αναφέρονται οι πιο ασφαλείς και συνηθισμένοι τρόποι. 1. Υπολογισμός αθροίσματος αριθμών διαδοχικών κελιών γραμμής/στήλης Έστω ότι ζητείται το άθροισμα των αριθμών που βρίσκονται στα διαδοχικά κελιά B6, C6, D6, E6, F6. Α Τρόπος (σύντομος) Κάνουμε click στο κελί που θέλουμε να περιέχει την τιμή του αθροίσματος και πληκτρολογούμε =SUM(B6:F6). Β Τρόπος (εύχρηστος και ασφαλής) - Κάνουμε click στο κελί που θέλουμε να περιέχει την τιμή του αθροίσματος - Πληκτρολογούμε =SUM(. - Πάμε στο κελί B6 και κάνουμε click. - Πάμε στο κελί F6 και με πατημένο το Shift κάνουμε click. - Πληκτρολογούμε ). Γ Τρόπος Κάνουμε click στο κελί που θέλουμε να περιέχει την τιμή του αθροίσματος και πληκτρολογούμε. - Κάνουμε click στο κουμπί fx (οδηγός συνάρτησης) - Στο μενού που ανοίγει επιλέγουμε SUM και κάνουμε πάνω σε αυτό διπλό click. - Στην καρτέλα που ανοίγει, πάμε στην πρώτη της λωρίδα και κάνουμε click - Πάμε στο κελί B6 και κάνουμε click. - Πάμε στο κελί F6 και με πατημένο το Shift κάνουμε click. - Στην καρτέλα που έχει ανοίξει κάνουμε click στο πλήκτρο Εντάξει. Με αυτόν τον τρόπο, το άθροισμα εμφανίζεται επίσης μέσα στην καρτέλα που έχει ανοίξει.

12 Για υπολογισμό αθροίσματος διαδοχικών κελιών στήλης, η διαδικασία είναι η ίδια. 2. Υπολογισμός αθροίσματος αριθμών διαδοχικών κελιών παραλληλογράμμου Έστω ότι ζητείται το άθροισμα των αριθμών που βρίσκονται στα διαδοχικά κελιά B6, C6, D6, E6, F6 B7, C7, D7, E7, F7 B8, C8, D8, E8, F8 B9, C9, D9, E9, F9 Η διαδικασία είναι η παραπάνω, μόνο που σε καθένα από τους Α-Γ Τρόπους τώρα θα επιλέγονται τα κελιά B6 και F9. 3. Υπολογισμός αθροίσματος αριθμών διαδοχικών κελιών που βρίσκονται σε αυθαίρετες γραμμές και στήλες. Έστω ότι ζητείται το άθροισμα των αριθμών που βρίσκονται στα διαδοχικά κελιά B6, C6, D6, E6, F6 B9, C9, D9, E9, F9 H6, H7, H8, H9 Α Τρόπος (σύντομος) - Κάνουμε click στο κελί που θέλουμε να περιέχει την τιμή του αθροίσματος και πληκτρολογούμε =SUM(B6:F6;B9:F9;H6:H9). Β Τρόπος (εύχρηστος και ασφαλής) Η διαδικασία είναι η παραπάνω Β Τρόπος μόνο που τώρα θα πληκτρολογείται και το :. Γ Τρόπος Η διαδικασία είναι η παραπάνω Γ Τρόπος μόνο που τώρα τα διαδοχικά κελιά διαφορετικών γραμμών ή στηλών θα πληκτρολογούνται σε διαφορετικές λωρίδες. Οι παραπάνω τρόποι ισχύουν για όλες τις συγκεντρωτικές διαδικασίες, οι πλέον συνήθεις των οποίων είναι οι SUM (Άθροισμα), COUNT (Πλήθος), AVERAGE (Μέσος Όρος), MIN (Ελάχιστος), MAX (Μέγιστος). Προσοχή: Αν ένα κελί δεν έχει αριθμό, αυτό επηρεάζει το αποτέλεσμα των συναρτήσεων COUNT και AVERAGE. Διορθώσεις: Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να προβούμε σε διορθώσεις, με παρέμβαση στη γραμμή τύπων. 5. ΠΡΑΞΕΙΣ ΥΠΟ ΣΥΝΘΗΚΗ Συναρτήσεις IF, SUMIF, COUNTIF

13 Συνάρτηση LOOKUP 6. ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ 7. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ 1. ΚΥΚΛΟΓΡΑΜΜΑ (ΠΙΤΑ) Σχεδίαση - Επιλέγουμε τις γραμμές ή στήλες που θέλουμε να εμφανίζονται ως υπόμνημα. - Επιλέγουμε τις γραμμές ή στήλες με τα αριθμητικά μεγέθη που θέλουμε να εμφανίζονται στο κυκλόγραμμα. - Πατάμε το πλήκτρο Διάγραμμα. Στο πλαίσιο που εμφανίζεται επιλέγουμε ως κατωτέρω. Βήμα 1: Πίτα. (Κατά προτίμηση επιλέγουμε επίσης Όψη 3Δ και ένα από τα πρώτα δυο σχήματα που μας προτείνονται.) Βήμα 2: Επιλέγουμε, αναλόγως, είτε το ζευγάρι (Σειρές δεδομένων σε γραμμές, Πρώτη γραμμή ως κεφαλίδα) είτε το ζευγάρι (Σειρές δεδομένων σε στήλες, Πρώτη στήλη ως ετικέτα). Βήμα 3: ΤΙΠΟΤΕ Βήμα 4: Γράφομε τον τίτλο και ενδεχόμενα τον υπότιτλο του διαγράμματος. Επιλέγουμε επίσης τη θέση στην οποία θέλουμε να εμφανίζεται το υπόμνημα. Μετά την ολοκλήρωση του διαγράμματος, με αριστερό click πάνω στο πλαίσιό του, μπορούμε να το επιλέξουμε και ακολούθως να το αυξομειώσουμε, να το μετακινήσουμε ή να το αντιγράψουμε σε άλλο φύλλο.. Επεξεργασία Με διπλό αριστερό click μέσα στο πλαίσιο του διαγράμματος, μπορούμε να το φέρουμε σε κατάσταση επεξεργασίας. Ακολούθως, με αριστερό click σε διάφορα μέρη του διαγράμματος εμφανίζονται οδηγοί που υποδεικνύουν τα σημεία του διαγράμματος στα οποία θα λάβει χώρα η επεξεργασία. Ενδεικτικές Επεξεργασίες Αριστερό click πάνω στο κυκλόγραμμα: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Εισαγωγή ετικετών δεδομένων, οπότε πάνω στους κυκλικούς τομείς εμφανίζονται τα αριθμητικά μεγέθη που είχαμε επιλέξει στο Βήμα 1. Αριστερό click πάνω σε ετικέτα: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση ετικετών δεδομένων, οπότε μπορούμε να επιλέξουμε το είδος της μορφοποίησης (μέγεθος, τύπος, χρώμα κλπ της γραμματοσειράς της ετικέτας). Δυο φορές Αριστερό click πάνω σε ένα τομέα του κυκλογράμματος (Προσοχή, όχι διπλό click): Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση σημείου δεδομένων. Ακολούθως, μπορούμε να επιλέξουμε, μεταξύ άλλων, το χρώμα του κυκλικού τομέα. Δυο φορές Αριστερό click πάνω σε ένα τομέα του κυκλογράμματος (Προσοχή, όχι διπλό click): Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, μπορούμε να σύρομε προς τα έξω τον κυκλικό τομέα.

Αριστερό click στο πλαίσιο του διαγράμματος: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Εισαγωγή τίτλων, οπότε μπορούμε να ορίσουμε ή να τροποποιήσουμε τον τίτλο του διαγράμματος. Αριστερό click στο πλαίσιο του διαγράμματος: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση περιοχής διαγράμματος, οπότε μπορούμε στη συνέχεια να ορίσουμε το χρώμα του φόντου και τη γραμμή του περιγράμματος του πλαισίου. 2. ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ & ΓΡΑΜΜΗ ΤΑΣΗΣ Σχεδίαση - Επιλέγουμε τις γραμμές ή στήλες που θέλουμε να εμφανίζονται ως υπόμνημα. - Επιλέγουμε τις γραμμές ή στήλες με τα αριθμητικά μεγέθη που θέλουμε να εμφανίζονται στη γραφική παράσταση (Μπορούμε να επιλέξουμε δεδομένα για τη σχεδίαση περισσοτέρων της μιας γραφικών παραστάσεων, πάνω στους ίδιους άξονες X και Y.) - Πατάμε το πλήκτρο Διάγραμμα. Στο πλαίσιο που εμφανίζεται επιλέγουμε ως κατωτέρω. Βήμα 1: ΧΥ (Διασπορά). Επίσης, επιλέγουμε τον Τύπο γραμμής και την τρίτη εικόνα. Βήμα 2: Επιλέγουμε, αναλόγως, είτε το ζευγάρι (Σειρές δεδομένων σε γραμμές, Πρώτη γραμμή ως κεφαλίδα) είτε το ζευγάρι (Σειρές δεδομένων σε στήλες, Πρώτη στήλη ως ετικέτα). Βήμα 3: ΤΙΠΟΤΕ Βήμα 4: Γράφομε τον τίτλο και ενδεχόμενα τον υπότιτλο του διαγράμματος. Επίσης, δίνουμε τους τίτλους των αξόνων Χ και Υ. Μετά την ολοκλήρωση του διαγράμματος, με αριστερό click πάνω στο πλαίσιό του, μπορούμε να το επιλέξουμε και ακολούθως να το αυξομειώσουμε, να το μετακινήσουμε ή να το αντιγράψουμε σε άλλο φύλλο.. Ενδεικτικές Επεξεργασίες Αριστερό click πάνω στον άξονα Χ: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση Άξονα, οπότε μπορούμε να ορίσουμε: - Κλίμακα: Μέγιστη και ελάχιστη τιμή στον άξονα των Χ, καθώς και το βήμα αύξησης των αριθμών. - Γραμμή: Χρώμα, πάχος του άξονα Χ. - Γραμματοσειρά: Μορφοποίηση τιμών στον άξονα Χ: Αριστερό click πάνω στον άξονα Υ: Ομοίως, ως άνω. Αριστερό click πάνω στη γραφική παράσταση: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση Άξονα, οπότε μπορούμε να ορίσουμε: - Μορφοποίηση Σειράς Δεδομένων/Γραμμή: Πλάτος και χρώμα της γραφικής παράστασης. - Εισαγωγή γραμμής Τάσης/Τύπος: Προσέγγιση της γραφικής παράστασης από γραμμή τάσης, επιλογή τύπου παλινδρόμησης (τύπου γραμμής τάσης, συνήθως Γραμμικό ή Πολυώνυμο), εμφάνιση εξίσωσης (συνάρτησης) και Παρεκβολή γραμμής τάσης προς τα εμπρός (επεκτείνει προς τα δεξιά τη γραμμή τάσης, κατά τον αριθμό που ορίζουμε. - Εισαγωγή γραμμής Τάσης/Γραμμή: Πλάτος και χρώμα γραμμής τάσης. 14

15 - Αριστερό click πάνω στην εξίσωση: Επιλογή Μορφοποίηση γραμμής τάσης, οπότε μπορούμε να μορφοποιήσουμε τη γραμματοσειρά, περίγραμμα της γραμμής, και το πλαίσιο μέσα στο οποίο βρίσκεται. Αριστερό click πάνω σε γραφική παράσταση: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Εισαγωγή ετικετών δεδομένων, οπότε πάνω στη γραφική παράσταση εμφανίζονται τα αριθμητικά μεγέθη του άξονα Υ που είχαμε επιλέξει στο Βήμα 1. Αριστερό click πάνω σε ετικέτα: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση ετικετών δεδομένων, οπότε μπορούμε να επιλέξουμε το είδος της μορφοποίησης (μέγεθος, τύπος, χρώμα κλπ της γραμματοσειράς της ετικέτας). Σημείωση: Στον πίνακα τιμών, με τη βοήθεια του οποίου δημιουργήσαμε τη γραφική παράσταση, μπορούμε να προσθέσομε νέες τιμές της ανεξάρτητης μεταβλητής και να ζητήσουμε, βάσει της συνάρτησης που μας έδωσε η γραφική παράσταση, τον υπολογισμό των αντίστοιχων τιμών της εξαρτημένης μεταβλητής. Κατ αυτό τον τρόπο, μπορούμε να αυξήσουμε τις τιμές του πίνακα. 3. ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Κατ αρχήν, δημιουργούμε πίνακα με τιμές στο x αντίστοιχές τιμές στην y = f(x). Ακολούθως, συνεχίζουμε όπως αναφέρεται στο Γραφική Παράσταση & Γραμμή Τάσης. 4. ΡΑΒΔΟΓΡΑΜΜΑ Σχεδίαση - Επιλέγουμε τις γραμμές ή στήλες με τα αριθμητικά μεγέθη που θέλουμε να εμφανίζονται στο ραβδόγραμμα, περιλαμβανομένων των τίτλων γραμμών και στηλών. - Πατάμε το πλήκτρο Διάγραμμα. Στο πλαίσιο που εμφανίζεται επιλέγουμε ως κατωτέρω. Βήμα 1: Στήλη, την πρώτη εικόνα (προκαθορισμένη) και ενδεχόμενα Όψη 3Δ. Βήμα 2: Επιλέγουμε, αναλόγως, είτε το ζευγάρι (Σειρές δεδομένων σε γραμμές, Πρώτη γραμμή ως κεφαλίδα) είτε το ζευγάρι (Σειρές δεδομένων σε στήλες, Πρώτη στήλη ως ετικέτα). Βήμα 3: ΤΙΠΟΤΕ Βήμα 4: Γράφομε τον τίτλο και ενδεχόμενα τον υπότιτλο του διαγράμματος καθώς και τους τίτλους στους άξονες x και y Μετά την ολοκλήρωση του διαγράμματος, με αριστερό click πάνω στο πλαίσιό του, μπορούμε να το επιλέξουμε και ακολούθως να το αυξομειώσουμε, να το μετακινήσουμε ή να το αντιγράψουμε σε άλλο φύλλο.. Σημείωση: Με την επιλογή των τίτλων γραμμών και σειρών στο στάδιο της Σχεδίασης, στο Βήμα 1 μπορούμε να επιλέξουμε ΧΥ (Διασπορά), οπότε αντί ράβδων θα εμφανισθούν πολλές γραφικές παραστάσεις, πάνω σε κοινό σύστημα αξόνων. Επεξεργασία Με διπλό αριστερό click μέσα στο πλαίσιο του διαγράμματος, μπορούμε να το φέρουμε σε κατάσταση επεξεργασίας. Ακολούθως, με αριστερό click σε διάφορα μέρη του διαγράμματος εμφανίζονται οδηγοί που υποδεικνύουν τα σημεία του διαγράμματος στα οποία θα λάβει χώρα η επεξεργασία.

Ενδεικτικές Επεξεργασίες Αριστερό click πάνω στις ράβδους. Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Εισαγωγή ετικετών δεδομένων, οπότε πάνω στις ράβδους εμφανίζονται τα αριθμητικά μεγέθη που είχαμε επιλέξει στο Βήμα 1. Αριστερό click πάνω σε ετικέτα: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση ετικετών δεδομένων, οπότε μπορούμε να επιλέξουμε το είδος της μορφοποίησης (μέγεθος, τύπος, χρώμα κλπ της γραμματοσειράς της ετικέτας, και τη θέση εμφάνισής της (οι σχετικές επιλογές από υποκατάλογο Ετικέτες δεδομένων/τοποθέτηση). Αριστερό click στο πλαίσιο του διαγράμματος: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Εισαγωγή τίτλων, οπότε μπορούμε να ορίσουμε ή να τροποποιήσουμε τον τίτλο του διαγράμματος. Αριστερό click στο πλαίσιο του διαγράμματος: Μόλις εμφανισθούν οι οδηγοί, κάνουμε δεξί click και επιλέγουμε Μορφοποίηση περιοχής διαγράμματος, οπότε μπορούμε στη συνέχεια να ορίσουμε το χρώμα του φόντου και τη γραμμή του περιγράμματος του πλαισίου. 16