ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΣΤΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΗΜΕΡΙ Α ΤΕΕ/Κ.Μ. ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ Εισηγητής: Μπελενιώτης Νικόλαος ιπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός της Ι.ΠΕ.ΧΩ. Κεντρικής Μακεδονίας ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 13 ΜΑΪΟΥ 2003 1
ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΑΣΤΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Εισηγητής : Μπελενιώτης Νικόλαος, ιπλ. Μηχ/γος Μηχ/κός της Ι.ΠΕ.ΧΩ. Ιστορικό Ι. Το 1999 ανατέθηκαν από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) τα ιαχειριστικά Σχέδια Υγρών Αποβλήτων (Σ ΥΑ) των Νοµών Κιλκίς, Χαλκιδικής, Σερρών, Ηµαθίας και Πιερίας. Το αντίστοιχο Σ ΥΑ του Ν. Θεσσαλονίκης ανατέθηκε από την Νοµαρχία Θεσσαλονίκης και εγκρίθηκε µε την µε αρ. 274/28-12-2000 Απόφαση Νοµάρχη. ΙΙ. Στις 16 Φεβρουαρίου του 2000, εγκρίθηκε οµόφωνα σε συνεδρίαση του Περιφερειακού Συµβουλίου το ιαχειριστικό Σχέδιο Υγρών Αποβλήτων ( ΣΥΑ) της ΠΚΜ και περιλαµβάνει όλους τους Νοµούς αρµοδιότητας ΠΚΜ εκτός του Ν. Θεσσαλονίκης, το οποίο εγκρίθηκε µε Απόφαση Νοµάρχη, όπως προαναφέρθηκε. Το ΣΥΑ της ΠΚΜ στηρίχθηκε σε κατ αρχήν προτάσειςσυµπεράσµατα των διαχειριστικών σχεδίων που συντάχθηκαν για τους Νοµούς και περιλαµβάνει προτάσεις Ενοτήτων Συνεπεξεργασίας (Ε.Σ.) για οικιστικά σύνολα µεγαλύτερα των 10000 κατοίκων. Ο προγραµµατισµός, η ιεράρχηση και η υλοποίηση των προτεινόµενων έργων στις διαφοροποιούµενες Ενότητες Συνεπεξεργασίας (ΕΣ) µέσα στα όρια κάθε Νοµού θα πραγµατοποιηθούν µε κριτήρια: Α. τις κατευθύνσεις της ΚΥΑ 5673/400/5-3-97 (ΦΕΚ 192 Β /14-3-97) Β. την καταλληλότητα της προτεινόµενης λύσης Γ. την προστασία περιβαλλοντικά ευαίσθητων αποδεκτών. την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή και Ε. την συνολική µελετητική ωριµότητα. Η παραπάνω διαδικασία είναι πολύ σηµαντική και αποτελούσε προϋπόθεση προκειµένου να µπει µια τάξη στον προγραµµατισµό και την υλοποίηση των απαραίτητων έργων. ΙΙΙ. Μετά τον σχεδιασµό και την έγκριση του ΣΥΑ της ΠΚΜ, η έγκαιρη υλοποίηση δράσεων-παρεµβάσεων και έργων για τη συλλογή, επεξεργασία και ασφαλή διάθεση των αστικών υγρών λυµάτων, αποτελεί 2
σηµαντική προτεραιότητα για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας µε στόχο τη τήρηση: - της ΚΥΑ 5673 / 400 / 5.3.97 (ΦΕΚ 192 Β / 14.3.97) Μέτρα και όροι για την επεξεργασία αστικών λυµάτων που θέτει χρονικές προτεραιότητες για την υλοποίηση δικτύων αποχέτευσης αστικών λυµάτων και µονάδων δευτεροβάθµιας ή ισοδύναµης επεξεργασίας, όπως αυτή τροποποιήθηκε και συµπληρώθηκε µε τις ΚΥΑ 19661/1982/ 2-8-99 (ΦΕΚ 1811 Β /29-9-99) και 48392/939/28-3-2002 (ΦΕΚ 405 Β /3-4-2002). Με τις παραπάνω ΚΥΑ αποσκοπείται η εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 10 του Νόµου 1650 / 1986 για την Προστασία του περιβάλλοντος και συγχρόνως η εναρµόνιση µε τις διατάξεις της οδηγίας 91 / 271 του Συµβουλίου της 21ης Μαΐου 1991 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για την επεξεργασία των αστικών λυµάτων. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται, άλλωστε, και στο Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης 2000-2006 στον άξονα παρέµβασης Προστασία και Ανάδειξη του Περιβάλλοντος όπου προτάσσονται η ολοκλήρωση των υποδοµών συγκέντρωσης και επεξεργασίας υγρών και στερεών αποβλήτων καθώς και οι ειδικές δράσεις απορρύπανσης βεβαρηµένων εσωτερικών υδάτων και παράκτιων περιοχών. IV. Στο Περιφερειακό Συµβούλιο της 2-12-2000 στην Θεσ/νίκη, στα πλαίσια ολοκλήρωσης των υποδοµών διαχείρισης υγρών αποβλήτων (Μέτρο2.1) ανακοινώθηκαν προενταγµένα και προς (προ) ένταξη έργα ύδρευσης αποχέτευσης. V. Από την εφαρµογή του ΣΥΑ της ΠΚΜ, την κτηθείσα εµπειρία καθώς και τις ειδικές ανάγκες και ιδιοµορφίες ορισµένων περιοχών, κρίθηκε σκόπιµη και υλοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2001,συνάντησησυνεργασία µε τις ΤΕ Κ Νοµών (εκτός της ΤΕ Κ Θες/νίκης) και καταγράφηκαν οι προτάσεις των µε σκοπό την επικαιροποίηση του ΣΥΑ. VΙ. Στο Περιφερειακό Συµβούλιο της 24-4-2003, στο Κιλκίς, προτάθηκαν προς ένταξη στο ΠΕΠ οι µονάδες επεξεργασίας λυµάτων των παρακάτω µικρών οικισµών µε φυσική µέθοδο επεξεργασίας ή µε συστήµατα κόµπακτ (βιοδίσκοι) ή µε βιοαντιδραστήρες κλπ.: - Ριζώµατα ήµου Μακεδονίδος Ν. Ηµαθίας 3
- Εξαµίλι ήµου Ασσήρου Ν.Θεσσαλονίκης - Κριθιά ήµου Ασσήρου Ν.Θεσσαλονίκης - ορκάδα ήµου Λαχανά Ν.Θεσσαλονίκης - Αρνισσα ήµου Βεγορίτιδας Ν.Πέλλας - Νησί ήµου Εδεσσας Ν.Πέλλας - Παλαιός Παντελεήµονας ήµου Ανατ. Ολύµπου Ν.Πιερίας - Αγιος ηµήτριος ήµου Πέτρας Ν.Πιερίας - Πετρίτσι-Bυρώνεια ήµου Πετριτσίου Ν.Σερρών - Aλιστράτη ήµου Αλιστράτης Ν.Σερρών - Αγιος Πρόδροµος ήµου Πολυγύρου Ν.Χαλκιδικής - Βάβδος ήµου Ανθεµούντα Ν.Χαλκιδικής - Ταξιάρχης ήµου Πολυγύρου Ν.Χαλκιδικής - Παλαιόκαστρο ήµου Πολυγύρου Ν.Χαλκιδικής Επιπλέον προτάθηκε η Εγκατάσταση Επεξεργασίας λυµάτωνβοθρολυµάτων του ήµου Έδεσσας, δυναµικότητας 50.000 ισ. κατ., η οποία έπρεπε να είχε υλοποιηθεί και να επεξεργάζεται τα λύµατά του µε δευτεροβάθµια ή ισοδύναµη επεξεργασία από τις 31-12- 2000. Προτεραιότητες των έργων διαχείρισης υγρών αποβλήτων από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Η Π.Κ.Μ. έχει θέσει τις παρακάτω προτεραιότητες για την εφαρµογή της ΚΥΑ 5673 / 400 / 5.3.97 (ΦΕΚ 192 Β / 14.3.97) Ι. Ολοκλήρωση-Συµπλήρωση υφιστάµενων Μονάδων Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων, ώστε να ξεκινήσουν την λειτουργία τους, έστω και µόνο µε βοθρολύµατα. (π.χ. Ν. Ρόδα, Κορινός, Φλογητά- ιονυσίου κλπ ) ΙΙ. Άµεση δροµολόγηση υλοποίησης Μονάδων Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων, οι οποίες έπρεπε να ξεκινήσουν την λειτουργία τους στις 31-12-2000, καθώς και των αντίστοιχων αποχετευτικών δικτύων. ΙΙΙ. ροµολόγηση υλοποίησης ορισµένων Μονάδων Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (ΜΕΛ), οι οποίες πρέπει να ξεκινήσουν την λειτουργία τους στις 31-12-2005, καθώς και των αντίστοιχων αποχετευτικών δικτύων. Η επιλογή των ΜΕΛ θα γίνεται βάσει κριτηρίων προτεραιότητας, όπως: 4
- Ζώνες Προστασίας ( ΦΥΣΗ 2000, RAMSAR), Ευαίσθητες περιοχές, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους. - Ευαίσθητος ενδιάµεσος και τελικός αποδέκτης - υφιστάµενο εσωτερικό δίκτυο οικισµού Συµπεράσµατα 1. Υπάρχουν αρκετές κατασκευασµένες ΜΕΛ, οι οποίες δεν έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν, είτε διότι λείπει κάποιος µηχανολογικός εξοπλισµός, είτε διότι δεν έχουν κατασκευαστεί οι συλλεκτήριοι αγωγοί ή και τα εσωτερικά δίκτυα, ή τέλος λόγω έλλειψης τεχνικού προσωπικού του ΟΤΑ. 2. Υπάρχουν περιπτώσεις υπερδιαστασιολογηµένων µονάδων,στα πλαίσια προσπάθειας αντιµετώπισης της αύξησης του πληθυσµού για τους θερινούς µήνες, που αυξάνουν το κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος. 3. Οι ΟΤΑ και οι ΕΥΑ οφείλουν να µεριµνούν για την σωστή συντήρηση των µονάδων, να εφαρµόζουν τους Περιβαλλοντικούς Ορους, να κάνουν τις υποχρεωτικές µετρήσεις βαθµού απόδοσης της µονάδας και να επεµβαίνουν σε βελτιώσεις σε περίπτωση αποκλίσεων από τα επιτρεπτά όρια. Επίσης θα πρέπει να προβούν σε άµεση ανανέωση των Περιβαλλοντικών Ορων, εφόσον έχουν λήξει, παρουσιάζοντας την πραγµατική σηµερινή κατάσταση της µονάδας. 4. Η υλοποίηση όλων των απαιτούµενων έργων ΜΕΛ και αποχετευτικών δικτύων έως τις 31-12-2005, φαίνεται κατ αρχήν ότι δεν µπορεί να πραγµατοποιηθεί λόγω της πληθώρας των έργων και των αντίστοιχων απαιτουµένων κονδυλίων. Σίγουρα όµως, προχωράµε σταδιακά στην υλοποίησή έργων, µε σκοπό την όσο το δυνατόν µικρότερη απόκλιση µας από τον οριζόµενο χρονικό ορίζοντα του 2005. 5. Οι ΟΤΑ και οι ΕΥΑ, των οποίων οι ΜΕΛ και τα αποχετευτικά δίκτυα περιλαµβάνονται στο χρονικό ορίζονται του 2005, οφείλουν να ετοιµάσουν έγκαιρα τις απαιτούµενες µελέτες, ώστε να ωριµάζουν τα έργα προς υλοποίηση. Θεσσαλονίκη 13 Μαΐου 2003 5