Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Μαΐου 2019 (OR. en) 14707/03 DCL 1 JUSTCIV 242 AΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ του εγγράφου: 14707/03 /EU RESTRICTED Με ημερομηνία: 17 Νοεμβρίου 2003 νέος χαρακτηρισμός: Θέμα: Έγγραφο προσβάσιμο στο κοινό Σύσταση απόφασης του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Επιτροπή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για την έκδοση μιας Σύμβασης σχετικά με τις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες η αποχαρακτηρισμένη έκδοση του προαναφερόμενου εγγράφου. Το κείμενο του παρόντος εγγράφου είναι ίδιο με αυτό της προηγούμενης έκδοσης. 14707/03 DCL 1 SMART.2.C.S1 EL
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Bρυξέλλες, 17 Νοεμβρίου 2003 (19.11) 14707/03 JUSTCIV 242 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Προεδρίας προς : ΕΜΑ ΙΙ αριθ. προηγ. εγγρ. : 14187/03 JUSTCIV 226 () αριθ. πρότ. Επιτρ. : 12208/03 JUSTCIV 146 () Θέμα : Σύσταση απόφασης του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Επιτροπή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για την έκδοση μιας Σύμβασης σχετικά με τις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Η Επιτροπή παρουσίασε την 28η Αυγούστου 2003 σύσταση απόφασης του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Επιτροπή, εξ ονόματος τη Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για την έκδοση μιας Σύμβασης σχετικά με τις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο. 2. Οι διαπραγματεύσεις γι' αυτήν τη μελλοντική Σύμβαση της Χάγης θα συνεχισθούν στο πλαίσιο της Ειδικής Επιτροπής για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις που θα συνεδριάσει στη Χάγη από 1ης έως 9 Δεκεμβρίου 2003. 14707/03 ΚΣ/ανα 1 DG H III EL
3. Οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν στη Χάγη βάσει του σχεδίου Σύμβασης που έχει προετοιμαστεί από άτυπη ομάδα εργασίας (πρβ. έγγρ. 10411/03 JUSTCIV 82). 4. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία θα συμμετάσχουν στην έκδοση και εφαρμογή της εν λόγω αποφάσεως. 5. Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του προσαρτώμενου πρωτοκόλλου στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σχετικά με τη θέση της Δανίας, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας απόφασης και, συνεπώς, δεν δεσμεύεται από αυτήν, ούτε υποχρεούται να την εφαρμόσει. 6. Η Επιτροπή Θεμάτων Αστικού Δικαίου εξέτασε αυτό το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής κατά τις συνεδριάσεις της 21ης Οκτωβρίου και της 4ης Νοεμβρίου 2003. Λαμβάνοντας υπόψη τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν με αυτήν την ευκαιρία η Προεδρία υποβάλλει τα δύο ακόλουθα θέματα στην ΕΜΑ. ΙΙ. ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΑ α) Περιεχόμενο της διαπραγματευτικής εντολής (Παράρτημα Ι). 7. Κατά την τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Θεμάτων Αστικού Δικαίου της 4ης Νοεμβρίου 2003 διεφάνη ότι υπήρχαν διαφορές απόψεων κυρίως ως προς το σημείο 1, εδάφια β) και δ), και το σημείο 4 του σχεδίου διαπραγματευτικής εντολής (πρβ. Παράρτημα Ι). 8. Λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που εκφράσθηκαν στο πλαίσιο αυτής της συνεδρίασης καθώς και ορισμένων διμερών επαφών, η Προεδρία εισηγείται, εν είδει συμβιβασμού, τις λύσεις που περιέχονται στο Παράρτημα Ι. β) Μέθοδος εργασίας για τις διαπραγματεύσεις στη Χάγη (Παράρτημα ΙΙ). 9. Οι διαπραγματεύσεις για την κατάρτιση στη Χάγη συμβάσεως παγκόσμιας εμβέλειας, η οποία θα αφορά τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, διεξάγονται εδώ και πολλά έτη. Κατά την έκδοση του κανονισμού Βρυξέλλες Ι 1, το έτος 2000, το Συμβούλιο και η Επιτροπή είχαν εγκρίνει δήλωση για τη μέθοδο εργασίας που πρέπει να ακολουθηθεί κατά τις διαπραγματεύσεις της εν λόγω Συμβάσεως της Χάγης. 1 Κανονισμός ΕΚ αριθ. 44/2001 του Συμβουλίου της 22ας Δεκεμβρίου 2000 για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση των αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. 14707/03 ΚΣ/ανα 2 DG H III EL
10. Στη συνέχεια της δήλωσης αυτής το Συμβούλιο ενέκρινε δύο εντολές σχετικά με τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων στη Χάγη. Με την ευκαιρία αυτή ακολουθήθηκε η μέθοδος εργασίας που είχε συμφωνηθεί το 2000. 11. Έκτοτε το ζήτημα της έκτασης των κοινοτικών αρμοδιοτήτων, στη συνέχεια του κανονισμού Βρυξέλλες Ι, τέθηκε κατά την έγκριση της διαπραγματευτικής εντολής για τη μελλοντική Σύμβαση του Λουγκάνο που θα τροποποιήσει εκείνη του 1988 και αφορά τα ίδια θέματα που καλύπτει ο κανονισμός «Βρυξέλλες Ι». Υπενθυμίζεται ότι η έκταση των κοινοτικών αρμοδιοτήτων συνδέεται με το θέμα της μεθόδου εργασίας. Με την ευκαιρία αυτή το Συμβούλιο διαπίστωσε ότι έπρεπε να ζητηθεί από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων γνωμοδότηση για τον προσδιορισμό της έκτασης των κοινοτικών αρμοδιοτήτων στην προκειμένη περίπτωση. 1 Άλλωστε το Συμβούλιο αποφάσισε να δώσει εντολή για την έναρξη των εν λόγω διαπραγματεύσεων με την επιφύλαξη του ζητήματος του εάν η κατάρτιση της νέας Σύμβασης του Λουγκάνο υπάγεται μόνον στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας ή στην κοινή αρμοδιότητα της Κοινότητας και των κρατών μελών. 12. Η Επιτροπή εκφράζει την άποψη στην πρόταση σύστασης την οποία υπέβαλε στο Συμβούλιο, και η οποία εξετάζεται επί του παρόντος, ότι η Κοινότητα έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για το σύνολο της μελλοντικής Σύμβασης της Χάγης σχετικά με τις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου. Ωστόσο η Επιτροπή Θεμάτων Αστικού Δικαίου δεν θεώρησε σκόπιμο να εμβαθύνει στην εξέταση αυτού του ζητήματος, εφ' όσον τούτο συνδέεται με το ζήτημα το οποίο τέθηκε στο Δικαστήριο. 13. Κατόπιν τούτου πολλές αντιπροσωπίες ζήτησαν κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεμάτων Αστικού Δικαίου της 4ης Νοεμβρίου 2003 να εγκρίνει το Συμβούλιο τη μέθοδο εργασίας που είχε συμφωνηθεί κατά την έκδοση του κανονισμού Βρυξέλλες Ι. 1 Η γνωμοδότηση αυτή δεν έχει ακόμη διατυπωθεί. 14707/03 ΚΣ/ανα 3 DG H III EL
14. Ως εκ τούτου και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δεν έχει ακόμη γνωμοδοτήσει σχετικά με την έκταση των κοινοτικών αρμοδιοτήτων, στη συνέχεια του κανονισμού Βρυξέλλες Ι, καθώς και της θέσεως που έλαβαν πολλές αντιπροσωπίες η Προεδρία εισηγείται να επιλεγεί η μέθοδος εργασίας που είχε συμφωνηθεί το 2000, όπως αυτή περιέχεται στο Παράρτημα ΙΙ 1, με την επιφύλαξη του ζητήματος του εάν η κατάρτιση της μελλοντικής Σύμβασης της Χάγης υπάγεται μόνον στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Κοινότητας ή στην κοινή αρμοδιότητα της Κοινότητας και των κρατών μελών. ΙΙΙ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 15. Η ΕΜΑ καλείται να εξετάσει κατά πόσον είναι σε θέση να συμφωνήσει με : α) το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής που περιέχεται στο Παράρτημα Ι, και β) τη μέθοδο εργασίας που πρέπει να ακολουθηθεί κατά τις διαπραγματεύσεις, η οποία περιέχεται στο Παράρτημα ΙΙ. Αυτή η μέθοδος αντιστοιχεί σε εκείνη που είχε συμφωνηθεί κατά την έκδοση του κανονισμού Βρυξέλλες Ι και δεν θίγει την έκταση της κοινοτικής αρμοδιότητας στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το μελλοντικό νομοθετικό μέσο της Χάγης, εν αναμονή της γνωμοδότησης του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων η οποία πρόκειται να διατυπωθεί για τις διαπραγματεύσεις της νέας Σύμβασης του Λουγκάνο. 16. Σε περίπτωση που η ΕΜΑ είναι σε θέση να συμφωνήσει με τα θέματα που επισημαίνονται στην προηγούμενη παράγραφο, το Συμβούλιο θα πρέπει να κληθεί να: α) εγκρίνει τις διαπραγματευτικές οδηγίες που περιέχονται στο Παράρτημα Ι, β) να δώσει εξουσιοδότηση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων βάσει της μεθόδου εργασίας που προβλέπεται από το Παράρτημα ΙΙ. 1 Κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεμάτων Αστικού Δικαίου της 4ης Νοεμβρίου η Επιτροπή διατύπωσε επιφύλαξη εξέτασης ως προς αυτό το σημείο. 14707/03 ΚΣ/ανα 4 DG H III EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ 1. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που θα γίνουν στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Χάγης για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο σχετικά με το σχέδιο Σύμβασης για τις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου, θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε : α) Το σχέδιο Σύμβασης να περιοριστεί στις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου. (...) Το καθεστώς που θεσπίζεται πρέπει να είναι δεσμευτικό και όχι προαιρετικό, 1 β) (...) Η Σύμβαση να εφαρμοστεί μόνον στις «αποκλειστικές» ρήτρες επιλογής δικαστηρίου, ήτοι σε αυτές που ορίζουν ένα δικαστήριο ή τα δικαστήρια ενός κράτους. (...), γ) Να προστατεύεται η εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας στον τομέα της διανοητικής ιδιοκτησίας, ιδίως στις περιπτώσεις που καλύπτονται από το άρθρο 22 παράγραφος 4 του κανονισμού ΕΚ/44/2001 του Συμβουλίου, καθώς και οι ανάγκες της μελλοντικής κοινοτικής δικαιοδοτικής αρχής στον τομέα αυτό (κοινοτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας), δ) Να εκπονηθούν κανόνες που να προσφέρουν επαρκή προβλεψιμότητα ως προς την τυπική και την ουσιαστική ισχύ των ρητρών επιλογής δικαστηρίου. Ειδικότερα, - όσον αφορά την τυπική ισχύ, όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις πρέπει να προβλέπονται ρητώς και εξαντλητικώς από τη Σύμβαση, - όσον αφορά την ουσιαστική ισχύ, η Σύμβαση θα πρέπει να προβλέπει μια λύση η οποία να επιτρέπει τη μεγαλύτερη δυνατή νομική ασφάλεια, 1 Με την επιφύλαξη του σημείου ζ). 14707/03 ΚΣ/ανα 5 DG H III EL
ε) Να εκπονηθούν διατάξεις που θα απαγορεύουν την προσφυγή στο μηχανισμό του αναρμοδίου δικαστηρίου «forum non conveniens» σε διεθνές επίπεδο. Ως εκ τούτου η Σύμβαση δεν πρέπει να θέτει σε αμφισβήτηση την απόφαση των διαδίκων με την οποία επιλέγουν ένα ορισμένο δικαστήριο σε ένα κράτος. Σε περίπτωση που δεν επιλεγεί από τους διαδίκους ένα ορισμένο δικαστήριο αλλά μόνον ένα από τα δικαστήρια ενός κράτους, η Σύμβαση δεν πρέπει να θίγει την εσωτερική κατανομή των αρμοδιοτήτων που υπάρχουν στο εν λόγω κράτος. στ) Η προβλεψιμότητα των κανόνων αναγνώρισης και εκτέλεσης των αποφάσεων να ενισχυθεί, (...) με τον περιορισμό των λόγων άρνησης της αναγνώρισης στο ελάχιστο δυνατό. Άλλωστε, είναι σκόπιμο να προβλέπει η Σύμβαση τις απαραίτητες εγγυήσεις προκειμένου να αποκλείεται η αναγνώριση και η εκτέλεση σε συμβαλλόμενο κράτος των αποφάσεων οι οποίες εξεδόθησαν από δικαστήριο το οποίο επελήφθη κατά παράβαση μιας ρήτρας επιλογής δικαστηρίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης, ζ) Οι δυνατότητες δηλώσεων και επιφυλάξεων να είναι περιορισμένες. 2. Στη μελλοντική Σύμβαση θα πρέπει να περιληφθεί διάταξη που να επιτρέπει την προσχώρηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. 3. Το κείμενο της Σύμβασης θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να ερμηνεύεται το γεγονός ότι (...) η Κοινότητα θα είναι (...) συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης. 4. Το κείμενο θα πρέπει να διασφαλίζει, εφόσον είναι απαραίτητο μέσω μιας ρήτρας αποσύνδεσης, ότι η κοινοτική νομοθεσία εξακολουθεί να ισχύει όταν α) όλα τα διάδικα μέρη που δεσμεύονται από σύμβαση σχετική με τις ρήτρες επιλογής δικαστηρίου έχουν τόπο κατοικίας στην Κοινότητα και έχουν ορίσει δικαστήριο κείμενο σε κράτος μέλος [συμπεριλαμβανομένης της Δανίας], 14707/03 ΚΣ/ανα 6 DG H III EL
β) όταν ισχύει η αποκλειστική αρμοδιότητα των δικαστηρίων ενός από τα κράτη μέλη σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία, γ) σε όλες τις λοιπές περιπτώσεις κατά τις οποίες εξεδόθη απόφαση από δικαστήριο κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί ζητήματος σχετικού με τη Σύμβαση, και η εν λόγω απόφαση πρέπει να αναγνωρισθεί ή να εκτελεσθεί σε άλλο κράτος μέλος. 14707/03 ΚΣ/ανα 7 DG H III EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ Μέθοδος εργασίας Οι εργασίες κατάρτισης της Σύμβασης της Χάγης για τη δικαιοδοσία και τις αλλοδαπές αποφάσεις σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις άρχισαν πριν από πολλά χρόνια οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν έως τώρα από τα κράτη μέλη. Προκειμένου να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για τη Σύμβαση αυτή μετά την έκδοση του κανονισμού Βρυξέλλες Ι, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συμφωνούν να ακολουθήσουν τη μέθοδο εργασίας που εκτίθεται κατωτέρω. Η μέθοδος αυτή, η οποία ουδόλως θίγει τις εξωτερικές αρμοδιότητες της Κοινότητας, έχει ως αντικείμενο να διασφαλίσει τη συνέχεια των διεξαγόμενων διαπραγματεύσεων, με την παράλληλη διαφύλαξη της συνεκτικότητας των θέσεων της Κοινότητας και την αποτελεσματική συμμετοχή των κρατών μελών στις διαπραγματεύσεις αυτές. Αυτή η μέθοδος εργασίας είναι η εξής : - Κατά τις διαπραγματεύσεις, οι διαπραγματευτικές οδηγίες της Κοινότητας που έχουν προηγουμένως καθοριστεί από το Συμβούλιο μπορούν να αναπροσαρμοστούν και να συμπληρωθούν, βάσει της προόδου των εργασιών προς τούτο, η Προεδρία του Συμβουλίου συγκαλεί συνεδριάσεις συντονισμού όσο συχνά χρειάζεται, κατόπιν πρωτοβουλίας κράτους μέλους ή της Επιτροπής. - Η Προεδρία του Συμβουλίου και η Επιτροπή εκφράζουν τις θέσεις της Κοινότητας που περιλαμβάνονται στις διαπραγματευτικές οδηγίες προς το σκοπό αυτό, μπορούν, συγκεκριμένα, να υποβάλουν προτάσεις κειμένων. Τα κράτη μέλη μπορούν να διατυπώσουν τις δικές τους απόψεις όταν δεν είναι ασυμβίβαστες με τις διαπραγματευτικές οδηγίες που έχει καθορίσει το Συμβούλιο. Μπορούν να υποβάλουν προτάσεις και να απαντούν στις προτάσεις που υποβάλλονται από άλλα κράτη κατά τις διαπραγματεύσεις. Οι γραπτές προτάσεις των κρατών μελών ανακοινώνονται προηγουμένως στην Προεδρία του Συμβουλίου και στην Επιτροπή. 14707/03 ΚΣ/ανα 8 DG H III EL
- Σε περίπτωση σοβαρής δυσκολίας, λόγω, ιδίως, διαφωνιών ή λόγω ανάγκης να διαμορφωθούν νέοι προσανατολισμοί που αποκλίνουν από τις διαπραγματευτικές οδηγίες της Κοινότητας, επιλαμβάνεται σχετικά το Συμβούλιο. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα εξετάσουν τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδου εργασίας μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων. 14707/03 ΚΣ/ανα 9 DG H III EL