ΠΑΝΕΠΛΣΘΜΛΟ ΛΩΑΝΝΛΝΩΝ ΦΛΛΟΟΦΛΚΘ ΧΟΛΘ ΣΜΘΜΑ ΛΣΟΡΛΑ- ΑΡΧΑΛΟΛΟΓΛΑ ΣΙΣΛΟ ΕΡΓΑΙΑ: ΠΡΩΣΕ ΤΛΕ ΣΑ ΚΑΛΛΤΝΣΙΚΑ ΣΟΤ ΜΙΝΩΙΚΟΤ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΔΛΔΑΚΩΝ: ΑΝΔΡΕΑ ΒΛΑΧΟΠΟΤΛΟ ΜΑΚΘΜΑ: ΕΛΑΓΩΓΘ ΣΟΝ ΜΛΝΩΛΚΟ ΠΟΛΛΣΛΜΟ ΕΛΕΝΘ ΓΚΟΤΝΣΑ ΕΞΑΜΘΝΟ Εϋ Α.Μ.10064 ΑΚΑΔΘΜΑΪΚΟ ΕΣΟ 2018-2019
Πρϊτεσ φλεσ καλλυντικϊν ςτον Μινωικό πολιτιςμό
Arthur Evans (1851-1941) Άγγλοσ αρχαιολόγοσ
Πινακίδα Γραμμικισ Β ΤΜ ΙΙΙ Α1 (περ.1390-1370 π. Χ.) Κνωςόσ Θ επίπεδθ επιδάνεια φζρει κείμενο γραμμζνο ςε ςυλλαβικι γραφι, ιδεογράμματα και αρικμοφσ Γραμμικισ Β γραφισ. Ένα αγγείο με μζλι ςτθν Ειλείκυια Ένα αγγείο με μζλι ςε όλουσ τουσ Θεοφσ Ένα αγγείο με μζλι [... ]
Πινακίδα Γραμμικισ Β γραφισ.
Θ γραφι είναι ςυλλαβογραφικι, δθλαδι κάκε ςφμβολο αντιςτοιχεί ςε μια ςυλλαβι.
Λδεογράμματα, κάκε εικόνα δθλϊνει μια ζννοια.
Θ «Παριηιάνα», τμιμα τοιχογραφίασ από τθν Κνωςό τοιχεία εκκζματοσ Χρονολόγθςθ: Υςτερθ Εποχι του Χαλκοφ, περίπου 1450 π.χ. Σόποσ Εφρεςθσ: Κνωςόσ, ανάκτορο Διαςτάςεισ: φψοσ :0,20 μ.
Σοιχογραφία των Γυναικϊν, Οικία των Γυναικϊν, Ακρωτιρι. Οι γυναίκεσ άπλωναν ςτο πρόςωπό τουσ το ψιμφκιον ζνα ςτρϊμα κερουςίτθ από λευκό μόλυβδο ι ανκρακικό άλασ του μολφβδου. Για τα μάγουλα ζκαναν χριςθ μίλτου, ορυκτισ ερυκρισ χρωςτικισ ουςίασ.
Καλλυντικι ρόδινθ ποφδρα. Σο χρϊμα προζκυψε από τθν ανάμιξθ μίνιου και αςβεςτίτθ. Σο χρϊμα παρουςιάηει λεπτότατεσ ςτρϊςεισ με τθ μορφι ιηιματοσ, που υποδθλϊνει ότι βριςκόταν μζςα ςε χρωματοδοχείο ζτοιμο για χριςθ.
Πρϊτεσ φλεσ που φφονται ςτθν Κριτθ και χρθςιμοποιοφνται ςτθν παραγωγι αρωματοποιίασ και κοςμθτικισ. Δίκταμος, «Origanum Dictamun». Σο αικζριο ζλαιο, που παράγεται από τθ δρόγθ και τα φφλλα του, ζχει τονωτικζσ ιδιότθτεσ. Κρόκος, «Crocus». Σα κοκκινοπορτοκαλόχρωμα ςτίγματα του λουλουδιοφ αποτελοφν χρωςτικι ουςία. Ίρις, «Iris unguicularis». τα ςπζρματα, τισ ρίηεσ και τα φφλλα, οφείλεται θ αρωματικι του ιδιότθτα. Λινάρι, «Linum usitatissimum». Αξιόλογο για τισ ίνεσ του και τα ςπζρματά του ςτθν παραςκευι αλοιφϊν. Κορίανδρος, «Coriandrum sativum L.». Από τουσ καρποφσ του με τθ μζκοδο τθσ απόςταξθσ, το αικζριο ζλαιο χρθςιμοποιείται ςε μικρζσ ποςότθτεσ.
Σμιμα εργαςτθρίου «Μπολάνθσ», ςτθ κζςθ Χαμαλεφρι ςτθ Δυτικι Κριτθ.
ΒΙΟΣΕΧΝΙΚΟ ΑΓΓΕΙΟ ΜΜ Ι Α (περ.2160-2000 π. Χ.) ε αυτό το αγγείο βρζκθκαν 120 χθμικά ςυςτατικά. Εκτόσ του ιριδζλαιου, βρζκθκαν ελαιόλαδο και ρθτίνθ πεφκου. Πορτοκαλόχρωμοσ ακάκαρτοσ πθλόσ. Αρκετζσ οπζσ ςτο ςϊμα και τθ βάςθ. ωηόμενο εν μζρει.
ΑΓΓΕΙΑ ΜΜ Ι Α (περ.2160-2000 π. Χ.) Αγγείο αμφορζα, του οποίου το κάτω τμιμα βρζκθκε καμζνο και μικκφλο κφπελλο. Και τα δφο αγγεία περιείχαν ιριδζλαιο. Πορτοκαλόχρουσ ακάκαρτοσ πθλόσ.
Κρουνόσ, λεκανίδα, πρόχουσ Αγγεία ΜΜ Ι Α (περ. 2160-2000 π. Χ.)
Βιοτεχνικό αγγείο αποτελοφμενο από το κάτω μζροσ πίκου ςκόπιμα λειαςμζνο ςτθν περιφζρεια, ϊςτε να εφαρμόηει το πϊμα ςτο οποίο ζχει διανοιχτεί οπι. Αγγείο εργαςτθριακισ χριςθσ είναι το ςκεφοσ με οπζσ. Πιλινα μικρογραφικά κφπελλα που ίςωσ χρθςιμοποιοφνταν ωσ μονάδεσ μζτρθςθσ.
Χαμαλεφρι, περ. 2160-2000 π.χ. Πιλινα αγγεία κακθμερινισ χριςθσ. Άωτα κωνικά κφπελλα. Πιλινο αγγείο κακθμερινισ χριςθσ, πρόχουσ.
Αγγείο με γραπτι διακόςμθςθ ίριδασ.
Κάτοψθ νότιασ πτζρυγασ Κάτω Ηάκρου ςτθν Κριτθ Τποτικζμενο μυρεψείο (XL VII), αϋμιςό 15 ου αι. π.χ.
Ανάκτορο Κάτω Ηάκρου. Διάφορα αγγεία αρωματοποιίασ: A. Πίκοσ B. Αςάμινκοσ Γ. Πφραυνο Δ. Χφτρα ι τριποδικι λουτρόχουσ Ε. Λεκάνθ
Μινωϊκό μυρεψείο Κάτω Ηάκρου α μιςό 15 ου αιϊνα π.χ. Αγγείο με εςωτερικό θκμό.
Μινωικό μυρεψείο κάτω Ηάκρου αϋμιςό 15 ου αιϊνα π.χ. Πυριαντιριο από τον εργαςτθριακό τομζα τθσ νότιασ πτζρυγασ.
Μεγάλα πιλινα μυροδοχεία, από τον Σρυπθτό. Ο ςυγκεκριμζνοσ τφποσ προζρχεται από τθν Κφπρο, τθν Αίγυπτο ι τθν Κνίδο τθσ Μ. Αςίασ. Πιλινοσ θκμόσ.
Πιλινο μυροδοχείο - ψευδόςτομοσ αμφορζασ μεταφοράσ και φφλαξθσ αρωματικϊν ελαίων με διακόςμθςθ του «καλάςςιου» και «φυτικοφ ρυκμοφ».
Σοιχογραφία τθσ Άνοιξθσ Βραχϊδεσ τοπίο τθσ Θιρασ όπου καλφπτεται από ερυκροφσ, ανκιςμζνουσ κρίνουσ με κίτρινουσ ςτιμονεσ.
Σοιχογραφία από τθν Οικία των Γυναικϊν ςτο Ακρωτιρι. Θ Γυναίκα εικονίηεται ςχεδόν ςε φυςικό μζγεκοσ κάτω από τον ζναςτρο ουρανό. Ζχει μακριά μαφρα μαλλιά, χρυςά ςκουλαρίκια, βαμμζνα χείλθ και μάγουλα και φορά μινωικι ενδυμαςία.
Σοιχογραφία από το ανάκτορο τθσ Κνωςοφ, το γαλάζιο πουλί.
Σοιχογραφία ςτο ανάκτορο τθσ Κνωςοφ, Κροκοςυλλζκτθσ πίκθκοσ (1500 π.χ.). Σοιχογραφία ςτο Ακρωτιρι τθσ Θιρασ Κροκοςυλλζκτριεσ (1650π.Χ.).
Γυναικεία κεφαλι από αςβεςτοκονίαμα και πιλινο ειδϊλιο κεότθτασ με πόλο, από το Κρθςκευτικό κζντρο των Μυκθνϊν, 13 οσ αι.
υμπεράςματα: Οι πινακίδεσ Γραμμικισ Β γραφισ είναι διοικθτικά ζγγραφα όπωσ κατάλογοι και απογραφζσ τα οποία τθροφςε το ανάκτορο. Αποτελοφν πολφτιμθ πθγι πλθροφοριϊν για τθν ανακτορικι ιεραρχεία, τθν παραγωγι και επεξεργαςία των αγακϊν, το εμπόριο και τισ επαγγελματικζσ και κοινωνικζσ τάξεισ. Θ Κριτθ γεωγραφικά και πολιτιςτικά βρίςκεται ςε μια κζςθ ελζγχου τθσ καλάςςιασ κίνθςθσ από το Αιγαίο, τθν Ανατολικι Μεςόγειο, τθ Μεςοποταμία και τθν Αίγυπτο. Τπιρξε εξαγωγικό και ειςαγωγικό κζντρο πρϊτων υλϊν. φνδεςμοι με τισ Κυκλάδεσ φανερϊνονται μζςω των ευρθμάτων και των τοιχογραφιϊν.
Ιδθ από τθν εποχι τθσ Μεςομινωικισ Λ Α περιόδου (περ. 2000π. Χ. ), πριν απο τα πρϊτα ανάκτορα, υπιρχε μια κακιερωμζνθ βιομθχανία αρωματικϊν ελαίων ςτθ κζςθ «Μπολάνθσ», ςτο Χαμαλεφρι τθσ Δυτικισ Κριτθσ. Αναλφςεισ ςε ςκεφθ ζδειξαν πικανϊσ παραγωγι ελαίων ςε ρευςτι ι παχφρρευςτθ μορφι. Ενδείξεισ για τον καλλωπιςμό κατά τθν 2 θ και 3 θ χιλιετία π.χ. είναι οι τοιχογραφίεσ κακϊσ και οι ςτιγμζσ και οι γραμμζσ ςτα ειδϊλια, που υποδθλϊνουν ότι γυναίκεσ χρωμάτιηαν το πρόςωπο και το ςϊμα τουσ ςε ειδικζσ εκδθλϊςεισ, με κοινωνικό τελετουργικό ι και λατρευτικό περιεχόμενο ι διακοςμοφςαν το πρόςωπό τουσ με μόνιμο τρόπο.
Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο
Περιοδικι Ζκκεςθ Ζναρξθ/26.5.2018 «ΟΙ ΑΜΕΣΡΗΣΕ ΟΨΕΙ ΣΟΤ ΩΡΑΙΟΤ».
Σο άρωμα ζχει παραςκευαςτεί ακολουκϊντασ τθν αρχαία διαδικαςία του βραςμοφ, με βάςθ τα ςυςτατικά που αναγράφονται ςτισ πινακίδεσ Γραμμικισ Β γραφισ.
Χάλκινο κάτοπτρο με οςτζινθ λαβι που φζρει παράςταςθ γυναικϊν με ςάκουσ ρόδων, από τισ Μυκινεσ, 13 οσ αι. π.χ.
Ψευδόςτομοι αμφορείσ, από το Μαρκόπουλο Αττικισ, 13 οσ αι. π.χ. Σα κατεξοχιν αγγεία αποκικευςθσ και μεταφοράσ αρωματικοφ ελαίου. Αποτελοφν κοινά ευριματα ςε οικιςτικά και ταφικά ςφνολα. Ο ςχθματοποιθμζνοσ φυτικόσ διάκοςμοσ δεν αποκλείεται να εμπνζεται από αρωματικά φυτά που ζχουν χρθςιμοποιθκεί για τθν παραςκευι των ελαίων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ανδρεαδάκθ-Βλαηάκθ Μαρία, «Χαμαλεφρι-Προανακτορικό εργαςτιριο Μπολάνθσ», ςτο: Σηεδάκισ Γιάννθσ, Martlew Holley (επιμ.), Μινωιτϊν και Μυκθναίων γεφςεισ, υλλογικόσ τόμοσ, Ζκκεςθ Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο 12 Λουλίου- 27 Νοεμβρίου 1999, Τπουργείο Πολιτιςμοφ, Γενικι Διεφκυνςθ Αρχαιοτιτων, Ακινα, 1999. Δεβετηι Α., «Πίςω από τθν Σζχνθ Σα χρϊματα ςτο Ακρωτιρι Κιρασ», ΑΛ τ.7 (2009-2010), 54-56. Λογιάδου- Πλάτωνοσ. (επιμ.), Κνωςόσ. Σο ανάκτορο του Μίνωα. Ο Μινωϊκόσ Πολιτιςμόσ και το Μουςείο του Ηρακλείου, Ακινα, Χρ. Η. Μακιουλάκθσ και Ν. Γκουβοφςθσ, 1980. Πλάτων Ν., Ζάκροσ. Σο νζον μινωικόν ανάκτορον, Θ εν Ακιναισ Αρχαιολογικι Εταιρεία, Ακινα, 1974. Πλιάτςικα, Βαςιλικι, «Αναηθτϊντασ τθν ιδανικι Μυκθναία: Σο αιςκθτικό ιδεϊδεσ τθσ γυκαικείασ μορφισ ςτθ Μυκθναϊκι εποχι», ςτο: Γεωργακαράκου-Λαγογιάννθ (επιμ.), Οι Αμζτρθτεσ Όψεισ του Ωραίου ςτθν Αρχαία Σζχνθ, Τπουργείο Πολιτιςμοφ και Ακλθτιςμοφ, Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο, Ακινα, Ζκδοςθ του Σαμείου Αρχαιολογικϊν Πόρων και Απαλλοτριϊςεων, 2018. Φϊρ Πϊλ, Η Κακθμερινι Ζωι ςτθν Κριτθ τθ Μινωϊκι Εποχι, μετάφρ. Ζλλθ Λ. Αγγζλου, Ακινα, Παπαδιμα, 1990. Ντοφμασ Χ., αντορίνθ. Οδθγόσ του Νθςιοφ και των Αρχαιολογικϊν του Θθςαυρϊν, Ακινα, Εκδοτικι Ακθνϊν, 2001. Χαβάκθ Λ., Φυτά και Βοτάνια τθσ Κριτθσ, Ακινα, Ηιτα, *198?+. Δόρδασ Χ., Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά, Κεςςαλονίκθ, εκδ. φγχρονθ Παιδεία, 2012.
Φωτογραφία ςτο εξϊφυλλο: τοιχογραφία από το ανάκτορο τθσ Κνωςοφ, Οι Γαλάηιεσ Κυρίεσ. ΣΕΛΟ