ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Χαλκίδα, 27/04/2011 ΓΕΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Αριθ. Πρωτ.: 2824 & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΥΒΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΠΟΙΟΤ. Κ ΦΥΤΟΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΑΧ. /ΝΣΗ : Λ. Χαϊνά 93, Τ.Κ. 34100 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:Κ ΤΖΕΛΑΣ ΠΡΟΣ: ΩΣ Π.. ΤΗΛΕΦ.: 2221353920 FAX : 22210-36095 Εmail :tzelas.k@evia.pste.gov.gr ΘΕΜΑ: «Κυστογόνοι Νηµατώδεις της Πατάτας» Η καλλιέργεια της ατάτας στην Περιφερειακή Ενότητά µας α οτελεί σηµαντική καλλιέργεια ροσφέροντας στον αραγωγό υψηλή γεωργική ρόσοδο και αυτό οφείλεται τόσο στο ευνοϊκό κλίµα όσο και στη µικρή α όσταση α ό την αγορά των Αθηνών. Τα ιο άνω σε συνδυασµό µε τον µικρό κλήρο οδήγησαν στο να καλλιεργούνται εντατικά τα αγροτεµάχια µε ε αναλαµβανόµενη φύτευση ή και διαδοχική στο ίδιο αγροτεµάχιο, ρακτική ου βοηθά στον ολλα λασιασµό και διασ ορά ασθενειών και εντόµων καθώς κα νηµατωδών (κυστογόνοι νηµατώδεις). Ο λόγος της α οστολής του εγγράφου είναι να ληροφορήσει τους αραγωγούς της Περιφερειακής µας Ενότητας ( ατάτας, τοµάτας, µελιτζάνας) για τους κυστογόνους νηµατώδεις (ταυτο οιήθηκαν ρόσφατα α ό το Μ ενάκειο Φυτο αθολογικό Ινστιτούτο σε δείγµα εδάφους α ό ατατοχώραφα) αναφορικά µε τον τρό ο α οφυγής της εξά λωσης δεδοµένου ότι θεωρείται σηµαντικός εχθρός των σολανωδών ειδικά σε εριοχές µε µικρό κλήρο. Α ό ού ήρθε. Προέρχονται α ό τις ζώνες καλλιέργειας της ατάτας στη Λατινική Αµερική α ό ό ου έρασαν και εξα λώθηκαν στην Ευρώ η. Για την ατάτα µεγαλύτερη οικονοµική ζηµιά ροκαλούν οι κυστογόνοι νηµατώδεις του γένους Globodera. Στην εριοχή των Ψαχνών ταυτο οιήθηκε Globodera rostochiensis. Πως είναι. Τα αρσενικά είναι σκωληκόµορφα µήκους 1mm και τα θηλυκά σφαιρικά Το σώµα του θηλυκού σχηµατίζει στην αρχή άσ ρη κύστη ου αργότερα γίνεται κίτρινη και στο τέλος σκούρα καφέ και φέρει µέσα 300-400 αυγά. Η ώριµη κύστη α οτελείται α ό χιτίνη για να ροστατεύει τ αυγά και είναι σχεδόν αδια έραστη α ό τις φυτο ροστατευτικές ουσίες. Τι ζηµιές ροκαλεί. Μετά την εκκόλαψη η ρονύµφη εισέρχεται στη ρίζα της ατάτας και µετά τρεις µεταµορφώσεις εξελίσσεται σε ακµαίο. Τα αρσενικά α οκτούν σκωληκοειδή µορφή και ε ιστρέφουν στο έδαφος, ενώ τα θηλυκά διογκώνονται, σχίζουν την ε ιδερµίδα και εισχωρούν στις ρίζες µε α οτέλεσµα τη µη φυσιολογική α ορρόφηση νερού και
θρε τικών στοιχείων µε α οτέλεσµα τα φυτά να µην ανα τύσσονται κανονικά και η αραγωγή να µειώνεται σηµαντικά έως και την ολοκληρωτική καταστροφή της φυτείας, ανάλογα µε τον ληθυσµό των νηµατωδών. Τι συµ τώµατα αρουσιάζουν τα φυτά. Τα συµ τώµατα των φυτών στο χωράφι εµφανίζονται αρχικά σε κηλίδες µε φυτά χλωρωτικά-καχεκτικά. Σε σοβαρές ροσβολές αρατηρείται νανισµός των φυτών, µικροφυλλία και µείωση του µεγέθους των κονδύλων. Τα υ έργεια συµ τώµατα µ ορεί να οφείλονται και σε άλλες αιτίες γι αυτό και για αξιό ιστα συµ εράσµατα εξετάζουµε ροσεκτικά το ριζικό σύστηµα της ατάτας κατά την άνθιση ό ου αρατηρούµε λευκές κίτρινες ή καφέ κύστεις Πως γίνεται η µόλυνση. Η µόλυνση του εδάφους α ό τους νηµατώδεις ραγµατο οιείται είτε µε ήδη ροσβεβληµένα φυτά ή τµήµατα φυτών, µε τα µέσα µεταφοράς ή συσκευασίας, τα καλλιεργητικά εργαλεία (µε το χώµα ου αραµένει στα γεωργικά µηχανήµατα), τη µετακίνηση ανθρώ ων και ζώων α ό τον µολυσµένο σε υγιή αγρόκτηµα. (στο λαίσιο των ε ισκο ήσεων έχουν ήδη χαρτογραφηθεί τα µολυσµένα αγροτεµάχια). Ακόµη µ ορούν να µεταφερθούν µε την α ορροή νερού καθώς και τον άνεµο. Αντιµετώ ιση. Η αντιµετώ ιση των κυστογόνων νηµατωδών βασίζεται στην ρόληψη και το συνδυασµό καλλιεργητικών ρακτικών ου α οσκο ούν στη α οφυγή εισαγωγής και εριορισµό της οσότητας και διασ οράς των κυστογονων στον αγρό. Αµειψισ ορά-αγρανά αυση Η µέθοδος της αµειψισ οράς στους κυστογόνους νηµατώδεις είναι αρκετά α οτελεσµατική, α αιτείται όµως µεγάλο χρονικό διάστηµα ανάλογα µε τον ληθυσµό των νηµατωδών, µε σιτηρά και ψυxανθή α ό 4 έως 7 χρόνια µέχρι την ε όµενη καλλιέργεια ατάτας, τοµάτας ή µελιτζάνας. Όσο διαρκεί η αµειψισ ορά καταστρέφονται ζιζάνια του γένους Solanum και αυτοφυή φυτά ατάτας και α οφυγή µεταφοράς χώµατος µε τα γεωργικά µηχανήµατα α ό µολυσµένα αγροτεµάχια. Ανθεκτικές οικιλίες Η χρησιµο οίηση ανθεκτικών οικιλιών ατάτας είναι βασικό ό λο για την κατα ολέµηση των κυστογόνων νηµατωδών. Έχουν αναφερθεί οι οικιλίες «Αρίντα», «Λιζέτα», «Κάρα», «Μόντιαλ» κ.α. µε τέτοια χαρακτηριστικά ανθεκτικότητας. Συχνά όµως δηµιουργούνται µηχανισµοί µετάλλαξης του αρασίτου µε α οτέλεσµα να µειώνεται η ανθεκτικότητα ή να χάνεται. Πρώιµη φύτευση ατατόσ ορου Η ρώιµη φύτευση ε ιτρέ ει στα φυτά της ατάτας να βλαστήσουν και να ανα τύξουν λούσιο ριζικό σύστηµα ριν δραστηριο οιηθούν λήρως οι ρονύµφες αφού οι θερµοκρασίες είναι χαµηλές. Α αιτείται όµως η εκρίζωση να ραγµατο οιηθεί στο αρχικό στάδιο της ωρίµανσης, ο ότε δεν ολοκληρώνεται ο βιολογικός κύκλος των κυστογόνων νηµατωδών. Φυτά αγίδες Φύτευση ορισµένων ειδών φυτών- αγίδων σε µολυσµένα αγροτεµάχια και η καταστροφή τους µε φρέζα µετά την άνθιση φαίνεται να µειώνει αρκετά τον ληθυσµό των αυγών των νηµατωδών.
Βιολογική κατα ολέµηση Μύκητες ό ως το Verticillium chlamydosporium και βακτήρια ό ως Pasteuria penetrans µε εφαρµογή τους στο έδαφος, µ ορεί να µειώσουν τον ληθυσµό των νηµατωδών. Η µέθοδος βρίσκεται σε ειραµατικό στάδιο, δεν έχει ροχωρήσει στην ράξη, θεωρείται η λέον υ οσχόµενη µέθοδος. Χρήση ηλιακής ακτινοβολίας Μετά την συγκοµιδή της ανοιξιάτικης καλλιέργειας και εφόσον το έδαφος είναι στο ρόγο του, γίνεται όργωµα: Οι υψηλές θερµοκρασίες του καλοκαιριού βοηθούν στη σηµαντική µείωση του ληθυσµού του χρυσονηµατώδη. Έχει αναφερθεί ότι θερµοκρασίες µεγαλύτερες των 40ºC καταστρέφουν τον νηµατώδη. Η χηµική κατα ολέµηση είναι ολύ δύσκολη έως αδύνατη δεδοµένου ότι τα αυγά ροστατεύονται στην κύστη και µ ορούν να αραµείνουν σε κατάσταση ληθάργου για ολλά χρόνια όταν δεν υ άρχει το κατάλληλο φυτό ξενιστής. Εγκεκριµένα νηµατοδωκτόνα: Nemathorin 10GR (Ηµ. Λήξης έγκρισης 31/12/2013), Mocap 10GR (ηµ. Λήξης έγκρισης 31/12/2012), Vydate 5GR (ηλ. Λήξης έγκρισης 31/12/2011). Με εφαρµογές σε όλη την έκταση ριν ή κατά την σ ορά ή στις γραµµές φύτευσης. Σε ερί τωση άρδευσης µε στάγδην συνίσταται το Vydate 10SL (ηµ. Λήξης έγκρισης 31/12/2011-εφαρµογή µόνο κατά τη φύτευση). ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΑΝΟΜΗΣ 1. Παραγωγούς Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας 2. ΕΑΣ Εύβοιας και Παραρτήµατα αυτής 3. Αγροτικούς Συνεταιρισµούς Π.Ε. Εύβοιας. 4. ήµοι Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας 5. Τµήµατα Αγροτικής Οικονοµίας Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. 6. Γραφείο Τύ ου Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Ενταύθα. Ο ιευθυντής Αγροτικής Οικονοµίας & Κτηνιατρικής Αντώνης Πανούσης