α/α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. Ι. ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Πρόγραµµα Σπουδών Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. Πτυχιούχων Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης Τίτλος Μαθήµατος Είδος Μαθήµατος Α Εξάµηνο Ώρες Β Εξάµηνο Ώρες Σύνολο Ωρών Α. Υποχρεωτικά Μαθήµατα 1 Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήµη Υ 2 --- 2 2 Γενική και Εξελικτική Ψυχολογία Υ --- 2 2 3 Φιλοσοφία της Παιδείας Υ --- 2 2 4 Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Υ 2 --- 2 5 Παιδαγωγική Ψυχολογία και ιαπροσωπικές Σχέσεις Υ 2 --- 2 6 Εκπαιδευτική Πολιτική και ιοίκηση Υ --- 2 2 7 Συµβουλευτική και Προσανατολισµός Υ --- 2 2 8 Εισαγωγή στη ιδακτική Μεθοδολογία Υ 2 --- 2 9 Σύγχρονες ιδακτικές Κατευθύνσεις Υ --- 2 2 10 Παιδαγωγικές Εφαρµογές Η/Υ Υ --- 2 Εργ. 2 11 Εκπαιδευτική Αξιολόγηση Υ 2 -- 2 12 Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας Υ --- 2 2 13 ιδακτική Μαθηµάτων Ειδικότητας Υ 2 --- 2 14 Εκπαιδευτική Τεχνολογία-Πολυµέσα Υ 2+2 Εργ.= 4 --- 4 Σύνολο Υποχρεωτικών Ωρών 16 14 30 Β. Προαιρετικά Μαθήµατα Εισαγωγή στους Η/Υ Π 2 Εργ. --- 2 Σύνολο Χρεούµενων Εξαµηνιαίων 18 14 32 Μονάδων Σπουδών σε Μάθηµα Γ. Πρακτική Άσκηση ιδασκαλίας Υ 3 3 6. Πτυχιακή Εργασία Υ --- 4 4 Σύνολο ωρών απασχόλησης του Προγράµµατος Σπουδών 21 21 42 ΙΙ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΞΑΜΗΝΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (2ωρο) Περιεχόµενο, ανάπτυξη και εξέλιξη της Παιδαγωγικής Επιστήµης. Σύντοµη ιστορική αναδροµή του φαινοµένου της Αγωγής, Ιστορία Παιδικότητας, Εκπαίδευσης, Παιδαγωγικής. Βασικές έννοιες της Παιδαγωγικής. Εµπειρικές µέθοδοι (παρατήρηση, πείραµα κλπ.) και φιλοσοφικές (ερµηνευτική, διαλεκτική, φαινοµενολογική), Κλάδοι της Παιδαγωγικής, Συγκριτική Παιδαγωγική (ελληνική Εκπαίδευση και Ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πραγµατικότητα). Η διεπιστηµονικότητα της Παιδαγωγικής. Οι όµορες προς τη Παιδαγωγική Επιστήµες. Οι πηγές της παιδαγωγικής γνώσης:
Εκπαιδευτική πρακτική, φιλοσοφικός στοχασµός, βιβλιογραφική τεκµηρίωση, επιστηµονική έρευνα. Γενικές όψεις και συνθήκες εκπαίδευσης: Εκπαιδευτικό Σύστηµα, σχολικός χώρος και χρόνος, εκπαιδευτική πράξη, παιδαγωγική σχέση, µάθηµα, σχολικά εγχειρίδια. Τεχνολογία και αγωγή. Παιδαγωγικά Κινήµατα του 20 ου αιώνα. Νέες τάσεις και µορφές αγωγής: Παιδαγωγική Α.Μ.Ε.Α., Περιβαλλοντική Αγωγή, Αγωγή Υγείας - Αγωγή του Καταναλωτή, Αισθητική Αγωγή, ιαπολιτισµική Εκπαίδευση κ.ά. Σύγχρονοι παιδαγωγικοί προσανατολισµοί: Αγωγή για τα ικαιώµατα του Παιδιού, τεχνολογικός αλφαβητισµός, «Ευέλικτη Ζώνη», Παιδαγωγική Αλλοδαπών Μαθητών κ.ά. 2. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (2ωρο) Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία. Θετικές και κοινωνικές επιστήµες, Εννοιολογικές διευκρινίσεις κοινωνιολογικών όρων, πρωτεργάτες της Κοινωνιολογίας. Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Εισαγωγή, έννοια, ιστορική αναδροµή. Θεωρητικά ρεύµατα: 1) οµολειτουργισµός 2) Μαρξιστική Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης 6) Βεµπεριανή θεώρηση. Κοινωνικές λειτουργίες της Εκπαίδευσης: Εκπαίδευση και οικονοµική ανάπτυξη, ισότητα εκπαιδευτικών ευκαιριών, εκπαιδευτικό σύστηµα και κοινωνική κινητικότητα, σχολική αποτυχία, οικογένεια και σχολείο, γλώσσα και σχολική επίδοση, κοινωνικός ρόλος σχολικής αξιολόγησης, δηµογραφικές αλλαγές. Ιδεολογικοπολιτικές λειτουργίες της Εκπαίδευσης. Εκπαιδευτικές αλλαγές και εκδηµοκρατισµός, σχολείο και τοπική αυτοδιοίκηση, κράτος, γνώση ιδεολογία και εκπαίδευση, συγκεντρωτισµός εκπαιδευτικής πραγµατικότητας. Στερεότυπα, φαινόµενα βίας, παραβατικότητας αµφισβήτησης. Κοινωνιολογία της Τεχνικής και Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης. Εισαγωγή στην κοινωνιολογία της τεχνικής, κύρια ρεύµατα). Φύση και τεχνική ως αντίφύση. Επιστήµη, τεχνική σύγχρονες εξελίξεις, «τεχνοεπιστήµη». Τ.Ε.Ε. και νέες τεχνολογίες. Το σχολείο ως κοινωνικός οργανισµός. Ο εκπαιδευτικός στη δοµή εξουσίας του σχολείου. Η σχολική κουλτούρα και αντικουλτούρα. Η φοιτητική διαµαρτυρία. Κοινωνιολογία της σχολικής τάξης. Η σχολική τάξη ως κοινωνική οµάδα, οργάνωση, διδακτικό ύφος, σχέσεις, δυναµική, προσδοκίες, επικοινωνία, µαθητική αυτονοµία. Συνθήκες λειτουργίας του εκπαιδευτικού επαγγέλµατος. Επαγγελµατική κοινωνικοποίηση. Ελληνική Εκπαίδευση, οικονοµική ανάπτυξη και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. 3. ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ (2ωρο) Παιδαγωγική ψυχολογία. Ρόλος της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας στην Εκπαίδευση. Μάθηση: Έννοια, φύση, σηµασία, αντικείµενο, προβλήµατα. Θεωρίες µάθησης. Κυριότερες θεωρίες και κριτική θεώρησή τους. Παράγοντες που επηρεάζουν τη µάθηση (Κίνητρα, ετοιµότητα, ωριµότητα, τρόποι διδασκαλίας κτλ). Ατοµικές διαφορές και µάθηση. Τύποι µάθησης και τρόποι µελέτης. Αντίληψη, µνήµη και λήθη στη µάθηση και διατήρηση της µάθησης. Μαθησιακές δυσκολίες: Ερµηνεία, αντιµετώπιση. ιαπροσωπικές σχέσεις και ψυχική /κοινωνική υγεία. εξιότητες επικοινωνίας.
Προγράµµατα βελτίωσης των διαπροσωπικών σχέσεων. ιαφυλικές σχέσεις. Ειδικές οµάδες µαθητών (π.χ. ευφυείς µαθητές, µαθητές µε νοητική υστέρηση, µαθητές από στερηµένα περιβάλλοντα, αλλοδαποί, κτλ). Σχολική τάξη ως οµάδα. Ρόλος των οµάδων στη σχολική τάξη. Είδη οµάδων, λειτουργία των οµάδων, δυναµική των οµάδων. Χώροι και υπηρεσίες για εξασφάλιση υποστήριξης των µαθητών ή και του σχολείου σε δύσκολες περιπτώσεις, όπως ναρκωτικά, αλκοολισµός, AIDS, κτλ. Ο εκπαιδευτικός και ο συµβουλευτικός του ρόλος. 4. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ (2ωρο) Έννοια, σκοπός, εξέλιξη και περιεχόµενο της Συµβουλευτικής. Σχέση µε Συµβουλευτική ψυχολογία. Το θεωρητικό υπόβαθρο, η µεθοδολογία της Συµβουλευτικής και οι εφαρµογές της. Έννοια και περιεχόµενο της συµβουλευτικής παρέµβασης. εοντολογία και αρχές εφαρµογής της Συµβουλευτικής και του Προσανατολισµού. Αξιολόγηση στη Συµβουλευτική. Αναφορά σε «περιπτώσεις» [case studies] από το σχολικό χώρο που απαιτούν συµβουλευτική παρέµβαση / υποστήριξη. Έννοια, σκοπός και περιεχόµενο, εξέλιξη του Σχολικού Εκπαιδευτικού και Επαγγελµατικού Προσανατολισµού. Η συµβουλευτική του διάσταση. Η επαγγελµατική ανάπτυξη ωρίµανση του ατόµου. Θεωρητικές βάσεις της επαγγελµατικής ανάπτυξης του ατόµου. Αγωγή σταδιοδροµίας και εξωσχολικοί φορείς. Επιδράσεις στην επαγγελµατική ανάπτυξη του ατόµου. Μεθοδολογία της Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας & Οργάνωση υπηρεσιών και παρεµβάσεων Συµβουλευτικής και Προσανατολισµού. Αξιολόγηση του θεσµού συνολικά. Η αξιολόγηση στο θεσµό. 5. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ (2ωρο, προαιρετικό) Η εξέλιξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών και η επίδραση τους στη ζωή µας σήµερα. εδοµένα και πληροφορία, η λογική του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αρχιτεκτονική και λογισµικό του Η.Υ. (hardware, software). Λειτουργικό σύστηµα: Εισαγωγή στα Windows, εργαστηριακή άσκηση στη χρήση των Windows. Ο Η.Υ. ως εργαλείο δηµιουργίας ηλεκτρονικών παρουσιάσεων, εργαστηριακή άσκηση µε την εφαρµογή PowerPoint. ιαδίκτυο (Internet) : τεχνολογία και λογισµικό, περιήγηση στον παγκόσµιο ιστό, ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, εργαστηριακές ασκήσεις µε Internet Explorer και Outlook Express. 6. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ (2ωρο) Οριοθέτηση της ιδακτικής Μεθοδολογίας, σύντοµη ιστορική εξέλιξη της ιδακτικής, νέες θεωρητικές τάσεις. ιδακτική Μεθοδολογία και Επιστήµες της Αγωγής, η σχέση της µε τη ιδακτική Επαγγελµατικών Μαθηµάτων. Βασικές έννοιες της ιδακτικής (διδασκαλία, µαθητεία, µάθηση, πορεία διδασκαλίας, µέθοδος κ.α.). Χρήση µοντέλων στη ιδακτική, διδακτικές και κοινωνικές µορφές της διδασκαλίας, η φύση της διδασκαλίας, τα γνωστικά εφόδια του εκπαιδευτικού. Σχεδιασµός της ιδασκαλίας, επίπεδα σχεδιασµού, διδακτική ενότητα, Σχέδιο Μαθήµατος, Ασκήσεις εκπόνησης Σχεδίου Μαθήµατος και παρατήρησης -
αξιολόγησης της διδασκαλίας. ιδακτικοί στόχοι : Επιλογή, διατύπωση, ταξινοµία διδακτικών στόχων. Αναλυτικό Πρόγραµµα, Περιεχόµενα : Επιλογή και δόµηση. Πορεία ιδασκαλίας, Φάσεις ραστηριότητες ιεξαγωγής. Σύγχρονες διδακτικές αρχές, Λειτουργίες και χρήση της διδακτικής ερώτησης. Ενδιαφέρον, κίνητρα ως προϋποθέσεις της µάθησης. Σύγχρονα εκπαιδευτικά µέσα και Τεχνολογία στη διαδικασία διδασκαλίας µάθησης, παιδαγωγική σχέση και αλληλεπίδραση, διαπροσωπική επικοινωνία, διδακτικές και µαθησιακές διαδικασίες. Ψυχολογικό κλίµα της Τάξης. Αξιολόγηση της διδακτικής πράξης. Η µικροδιδασκαλία στην Πρακτική Άσκηση του εκπαιδευτικού. 7. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (2ωρο) Έννοια, σκοποί και αναγκαιότητα, πλαίσια και προβλήµατα εφαρµογής, εξέλιξη και σηµερινή κατάσταση της αξιολόγησης διεθνώς και στη χώρα µας. Το θεωρητικό υπόβαθρο της αξιολόγησης. Οι κύριες θεωρίες αξιολόγησης. Μεθοδολογία αξιολόγησης. Φορείς, είδη αξιολόγησης, προσεγγίσεις, µέθοδοι, τεχνικές, µέσα και υλικά, διαδικασίες, αρχές. Τα αντικείµενα, οι σκοποί και τα κριτήρια στην αξιολόγηση. Αξιολόγηση των έµψυχων συντελεστών της εκπαίδευσης (εκπαιδευτικού, διευθυντή) και των µη έµψυχων παραγόντων της εκπαίδευσης. Οργάνωση και παρουσίαση των αποτελεσµάτων της αξιολόγησης. Αξιολόγηση προγραµµάτων και διαδικασιών αξιολόγησης. Θεσµικό πλαίσιο της αξιολόγησης. Θέση της αξιολόγησης στο πρόγραµµα σπουδών. Θεσµικό πλαίσιο και η φιλοσοφία της αξιολόγησης του µαθητή. Προβλήµατα. Η αξιολόγηση του µαθητή και οι γενικοί και ειδικοί παιδαγωγικοί σκοποί / στόχοι. Μεθοδολογία και κατάρτιση των µέσων και υλικών για την αξιολόγηση του µαθητή, κατασκευή όλων των ειδών των tests και όλων των ειδών των ερωτήσεων. Απαραίτητα χαρακτηριστικά ενός test επίδοσης. ιαδικασία οργάνωσης και πραγµατοποίησης µιας εξέτασης. Προετοιµασία µαθητών. Τρόποι και συνήθειες µελέτης. Εξεταστικό άγχος. Επιτήρηση. Νόθευση και πρόληψή της. ιαδικασία επιλογής για την Τριτοβάθµια Εκπαίδευση. Τρόποι βαθµολογίας γραπτών, τρόποι αξιολόγησης εργασιών κλπ. Αξιοποίηση βασικών στατιστικών διαδικασιών για την ανάλυση των αποτελεσµάτων των εξετάσεων. Ερµηνεία βαθµών. Σταθεροί βαθµοί. Τρόποι έκφρασης των αποτελεσµάτων της αξιολόγησης. Είδη κλιµάκων. 8. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (2ωρο) Φιλοσοφικό υπόβαθρο και κυρίαρχα παραδείγµατα που αποτελούν τη θεωρητικο-φιλοσοφική αφετηρία της επιστηµονικής έρευνας (θετικισµός, αντιθετικισµός, φαινοµενολογία, κ.τ.λ.). Σκοπός και σηµασία της εµπειρικής έρευνας. Βασικές έννοιες και πρακτικές στην εµπειρική έρευνα. Κύρια στοιχεία της µεθοδολογίας της εµπειρικής έρευνας. Μέθοδοι και Σχεδιασµός της εµπειρικής έρευνας (διατύπωση προβλήµατος, σκοπός και στόχοι, µεταβλητές, υποθέσεις, χρηµατοδότηση, κ.τ.λ.). Κύρια στατιστικά κριτήρια και µέσα, κύριοι στατιστικοί έλεγχοι για την εµπειρική έρευνα. Τρόποι επεξεργασίας δεδοµένων µε την βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τρόπος εκπόνησης και συγγραφής µιας
ερευνητικής και γενικά µιας επιστηµονικής εργασίας. Αναφορά σε φορείς, ιδρύµατα και προγράµµατα, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που σχετίζονται µε συστηµατική έρευνα, ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης. 9. Ι ΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ (2ωρο) ιδακτικές αρχές και τρόποι υλοποίησής τους στη διδασκαλία µαθήµατος ειδικότητας. ιαχρονική θεώρηση της µετάδοσης επαγγελµατικών γνώσεων και δεξιοτήτων. ιασύνδεση του πεδίου παραγωγής και του επαγγελµατικού τοµέα µε την επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση. Ανάλυση επαγγέλµατος και αρχές σύνταξης Προγράµµατος Σπουδών αντίστοιχου µαθήµατος. Η επίδειξη, το πείραµα, η εξατοµικευµένη άσκηση. Από τη διδασκαλία απόκτησης δεξιοτήτων στη σύνθεση θεωρητικής και πρακτικής διδασκαλίας (απόκτηση γνώσεων µε παράλληλη άσκηση δεξιοτήτων ). Εκπαιδευτικές τεχνικές ανά θεµατικό πεδίο (π.χ. µηχανολογικό, αγροτικό, οικονοµικό, πεδίο επαγγελµάτων υγείας και πρόνοιας ). Κατάρτιση σχεδίου διδασκαλίας µαθήµατος της ειδικότητας του σπουδαστή µε συνεκτίµηση όλων των παραµέτρων του σχεδιασµού της διδασκαλίας. Παραγωγή σχετικού διδακτικού υλικού και φύλλων εργασίας. Υλοποίηση, ανάλυση και αξιολόγηση ενδεικτικής διδασκαλίας µαθήµατος ειδικότητας. 10. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΟΛΥΜΕΣΑ (2ώρες θεωρία + 2 Εργαστήριο) Εκπαιδευτικός, κοινωνία, οπτικοακουστικά µέσα (προβληµατισµοί, αναζητήσεις). Επικοινωνία, µαζική επικοινωνία, εκπαίδευση. Εκπαιδευτικός, µαζική επικοινωνία, νέες τεχνολογίες (διαδίκτυο, πολυµέσα). Γνώση των τεχνικών και των παιδαγωγικών δυνατοτήτων που προσφέρει κάθε µέσο χωριστά (ιστορική εξέλιξη, δυνατότητες) και κατά κατηγορία οπτικών ή ηχητικών ή οπτικοακουστικών. Γνώση της χρήσης και αξιοποίησης κάθε οπτικοακουστικού µέσου στην τάξη. Αξιολόγηση εκπαιδευτικού οπτικοακουστικού υλικού. Παραγωγή διδακτικού οπτικοακουστικού υλικού. Αλφαβητισµός στα οπτικο-ακουστικά ( γνώση των κωδικών από αυτούς που θα χρησιµοποιηθούν τα οπτικοακουστικά. Ρεύµατα και τάσεις επιστηµονικές). ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Β ΕΞΑΜΗΝΟ 1. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (2ωρο) Μέρος Πρώτο : Γενική Ψυχολογία 1. Γενική εισαγωγή στην Ψυχολογία ως επιστήµη (ορισµός, αντικείµενο, Σχολές, µέθοδοι κλπ). 2. Κύριες Σχολές /θεωρητικές κατευθύνσεις της Ψυχολογίας 3. Ανάγκες, ένστικτα, κίνητρα, παρώθηση, συνήθειες κτλ. 4. Η προσωπικότητα : Θεωρίες, σηµασία, ρόλος. Κληρονοµικότητα και περιβάλλον
5. Προσαρµογή (έννοια, σηµασία, προβλήµατα, διαταραχές, µηχανισµοί άµυνας κτλ.) 6. Νοηµοσύνη, ανάπτυξη και µέτρησή της Μέρος εύτερο : Εξελικτική Ψυχολογία 1. Φάσεις και στάδια ανάπτυξης στη δια βίου πορεία ανάπτυξης του ατόµου. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ανά στάδιο 2. Θεωρίες ανθρώπινης ανάπτυξης ( Ψυχοδυναµική, κοινωνιολογική και αναπτυξιακή προσέγγιση ) 3. Ατοµικές διαφορές (περιγραφή, αίτια) 4. Γνωστική συναισθηµατική ανάπτυξη του εφήβου. Συναισθηµατικές διαταραχές 5. Εφηβική παραβατικότητα ( αντικοινωνική συµπεριφορά, κατάχρηση ουσιών και πρόληψη) 6. Έφηβος και σχολείο. 2. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ (2ωρο) 1. Εισαγωγή. Θεµελιώδεις έννοιες και φιλοσοφική σκέψη (Άνθρωπος, παιδεία και φιλοσοφία. Οι Επιστήµες της Αγωγής και το επιστηµολογικό τους υπόβαθρο. Η παιδεία και οι συγγενικές της έννοιες : Αγωγή, παιδεία, µόρφωση, εκπαίδευση κλπ. Φιλοσοφία και Επιστήµες της Αγωγής, συσχέτιση της παιδείας µε τη φιλοσοφία). 2. Φιλοσοφία της Παιδείας και της Εκπαίδευσης (Η Φιλοσοφία της Παιδείας-Εκπαίδευσης: Το αντικείµενο και η σχέση µε τις άλλες επιστήµες της αγωγής, Θεωρία της επιστήµης και φιλοσοφία - ιστορία της φιλοσοφίας. Βασικές µέθοδοι φιλοσοφικής ανάλυσης. Βασική ορολογία). Αναγκαιότητα της φιλοσοφικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών. 3. Άλλα θέµατα Φιλοσοφίας της Παιδείας (Το πρόβληµα της γνώσης, οι σκοποί της αγωγής, θεωρητική και ιστορική προσέγγιση, Η σηµασία, λειτουργία των φυσικών σκοπών. Η αυτονοµία ως σκοπός της αγωγής, Η κριτική σκέψη ως σκοπός της αγωγής, Η εθνική ταυτότητα ως σκοπός της αγωγής, Οι αντινοµίες). Φιλοσοφικό υπόβαθρο της διδασκαλίας. Η µάθηση από τη φιλοσοφική της σκοπιά. 4. Ανθρωπολογικές προϋποθέσεις της αγωγής (Περιβάλλον και κληρονοµικότητα, νόηση και δραστηριότητα, πολιτισµός, ηθική - ευθύνη νοµιµότητα, γνώση και πίστη, ελευθερία και κρατική εκπαίδευση, ιδεολογικός διαποτισµός κτλ.]. 5. ιαστάσεις, προβλήµατα και αντινοµίες στην εκπαίδευση (παιδεία ως γεγονός αναπτυξιακό, πολιτισµικό, ηθικό, κοινωνικό, πολιτικό, ψυχολογικό). 6. Γλώσσα και φιλοσοφική σκέψη. Πληροφόρηση και φιλοσοφική σκέψη. Κριτική σκέψη και φιλοσοφία. 7. Κλασικές µορφές στη Φιλοσοφία της Παιδείας (Πλάτων, Αριστοτέλης, Locke, Rousseau, Dewey), µελέτη και ανάλυση κειµένων. Πορεία της φιλοσοφικής παιδευτικής σκέψης. Κύρια φιλοσοφικά ρεύµατα παιδείας, κύριες Σχολές εξέλιξης. Η επίδρασή τους στο παιδευτικό γίγνεσθαι.
8. Νέες τάσεις και νέοι προβληµατισµοί στη φιλοσοφία της παιδείας (Η αποστολή της σκέψης στην εποχή της τεχνικής: Προς έναν επαναπροσδιορισµό της Φιλοσοφίας. Ο πολιτισµός ως κυρίαρχη αντίθεση στην εποχή της παγκοσµιοποίησης. Η αποτυχία των παραδοσιακών «φιλοσοφιών της αγωγής» να αντιµετωπίσουν την πρόκληση της σύγχρονης τεχνικής. Η φιλοσοφία της τεχνολογίας ως προϋπόθεση επαναθεµελίωσης µιας νέας αντίληψης για την παιδεία και τον πολιτισµό). 3. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗ (2ωρο) Εκπαίδευση, ιοίκηση και Πολιτική: Βασικές εισαγωγικές έννοιες της εκπαιδευτικής πολιτικής και διοίκησης. Συνταγµατικές αρχές για την εκπαίδευση και το ζήτηµα της παιδαγωγικής ελευθερίας. Ο ρόλος της κρατικής εξουσίας και των οµάδων πίεσης στην άσκηση εκπαιδευτικής πολιτικής. Ιστορική εξέλιξη των θεωριών οργάνωσης και διοίκησης και η επίδρασή τους στη διοίκηση της εκπαίδευσης. οµή και ανάλυση του Εκπαιδευτικού Συστήµατος: Επισκόπηση των εκπαιδευτικών µεταρρυθµίσεων και αλλαγών. οµή και λειτουργία του Εκπαιδευτικού Συστήµατος (βαθµίδες, τύποι σχολικών µονάδων, θεσµοί, καινοτοµίες κλπ) και του συστήµατος Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Κεντρική και περιφερειακή εκπαιδευτική διοίκηση. Η εκπαιδευτική µονάδα ως διοικητική µονάδα και φορέας άσκησης και διαµόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής. Εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον του εκπαιδευτικού συστήµατος και της εκπαιδευτικής µονάδας. Σχολικό κλίµα. Η διοίκηση ανθρώπινου δυναµικού: Η διοίκηση ανθρώπινου δυναµικού ως επιστήµη και ως οργανωτική λειτουργία. Κατηγορίες προσωπικού στην εκπαίδευση. Πολιτικές στελέχωσης εκπαιδευτικών υπηρεσιών και πολιτικές εξέλιξης και ανάπτυξης των στελεχών της εκπαίδευσης. ιεύθυνση και διαχείριση των ανθρωπίνων σχέσεων στην εκπαίδευση. Φύλο και διοίκηση της εκπαίδευσης. Πολιτική ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας στην εκπαιδευτική µονάδα. Ο εκπαιδευτικός ως παιδαγωγός και δηµόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος. Αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου και προσωπικού Εσωτερική αξιολόγηση της εκπαιδευτικής µονάδας. Συγκριτική Εκπαιδευτική ιοίκηση και Πολιτική: Ευρωπαϊκή και διεθνής εκπαιδευτική πολιτική. Ο ρόλος του CEDEFOP στην ανάπτυξη της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. 4. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ (2ωρο) Μέρος 1ο : Συµβουλευτική -Έννοια, σκοπός, εξέλιξη και περιεχόµενο της Συµβουλευτικής. Σχέση µε Συµβουλευτική Ψυχολογία. - Το θεωρητικό υπόβαθρο, η Μεθοδολογία της Συµβουλευτικής και οι Εφαρµογές της. - Έννοια και περιεχόµενο της Συµβουλευτικής Παρέµβασης. - εοντολογία και αρχές εφαρµογής της Συµβουλευτικής και του Προσανατολισµού.
- Αξιολόγηση στη Συµβουλευτική. - Αναφορά σε «περιπτώσεις» (case studies) από το σχολικό χώρο που απαιτούν συµβουλευτική παρέµβαση/ υποστήριξη. Μέρος 2 0 : Συµβουλευτική Σταδιοδροµίας Σχολικός Εκπαιδευτικός και Επαγγελµατικός Προσανατολισµός - Έννοια, σκοπός και περιεχόµενο, εξέλιξη του θεσµού. - Η επαγγελµατική ανάπτυξη ωρίµανση του ατόµου. - Θεωρητικές βάσεις της επαγγελµατικής ανάπτυξης του ατόµου. - Αγωγή Σταδιοδροµίας στο πλαίσιο της Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας. - Μεθοδολογία της Συµβουλευτικής Σταδιοδροµίας & οργάνωση υπηρεσιών και παρεµβάσεων Συµβουλευτικής και Προσανατολισµού σε κάθε χώρο. - Αξιολόγηση του θεσµού συνολικά. Η αξιολόγηση στο θεσµό. 5. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ Ι ΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ (2ωρο) Βασικές θέσεις για τη σύνταξη και υλοποίηση των νέων Αναλυτικών Προγραµµάτων ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης (διασύνδεση και εµπλουτισµός του περιεχοµένου των Α.Π. µε δεδοµένα του περιβάλλοντος, διεπιστηµονική προσέγγιση, διαθεµατική προσέγγιση, η εισαγωγή της «ευέλικτης ζώνης» στα σχολεία ). ιδακτικοί νεωτερισµοί και ποιότητα της παρεχόµενης εκπαίδευσης. ιδακτικές προσεγγίσεις µε νέες τεχνολογίες. Η αξιοποίηση των σύγχρονων παιδαγωγικών κατευθύνσεων στο σχεδιασµό της διδασκαλίας. Ευέλικτα διδακτικά σχήµατα, ευέλικτα Σχέδια ιδασκαλίας, αξιοποίηση εξωσχολικών εστιών µάθησης. Εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις και µέθοδοι (οµαδοσυνεργατική διδασκαλία, διδασκαλία µε οµάδες δυο ατόµων, εξατοµικευµένη διδασκαλία, διδασκαλία µε βάση την εσωτερική διαφοροποίηση του µαθήµατος, διδασκαλία µε τη µέθοδο σχεδίου δράσης / project, διδασκαλία µε βάση τη διερευνητική διαδικασία, διδασκαλία µε τη µέθοδο της ανακάλυψης, διδασκαλία µε βάση την ερµηνευτική µέθοδο, επιτόπια διδασκαλία, διδασκαλία προσανατολισµένη στην επίλυση προβλήµατος, διδασκαλία µε µοντελοποίηση, διδασκαλία από οµάδα εκπαιδευτικών/team teaching, διδασκαλία µε βάση την ανάπτυξη από τους µαθητές Ατοµικού Φακέλου του Μαθήµατος, καταιγισµός ιδεών, κτλ.). Η διδασκαλία ως δηµιουργία. Η διδακτική ελευθερία του εκπαιδευτικού. Σύνδεση διδακτικών µεθόδων. ιερεύνηση των διδακτικών στόχων µιας διδασκαλίας πέραν των γνωστικών προς την κατεύθυνση της καλλιέργειας της δηµιουργικότητας, της κριτικής ικανότητας, του οµαδικού πνεύµατος, της αναγνώρισης αξιών, της απόκτησης στάσεων κτλ. Σχεδιασµός και οργάνωση σχολικών projects, καθώς και εξωσχολικών διδακτικών δραστηριοτήτων σε συνάρτηση µε τα περιεχόµενα του Α.Π. 6. ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ (εργαστηριακό, 2ωρο) Θεωρίες µάθησης και µάθηση µέσω υπολογιστή µε έµφαση στον εποικοδοµητισµό (constructivism) (Papert), ανακαλυπτική µάθηση (Bruner),
στην κοινωνικο-πολιτιστική θεωρία (Vygotsky) και στις εφαρµογές τους στην αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση. Είδη εκπαιδευτικού λογισµικού : προγράµµατα εξάσκησης ( drill and practice), προγράµµατα µάθησης µε καθοδηγούµενη ανακάλυψη (discovery model), προγράµµατα που υποστηρίζουν εργαστηριακές δραστηριότητες (computer based laboratories), εκπαιδευτικά προγράµµατα µε διερευνητικό περιβάλλον µάθησης και χρήση προσοµοιώσεων ( exploratory model). Η εκπαιδευτική αξιοποίηση της ποσοτικής και ποιοτικής µοντελοποίησης µέσω Η.Υ.: εργαστηριακές ασκήσεις στη µοντελοποίηση παραδειγµάτων µε διδακτική αξία. Ο Η.Υ. ως νοητικό εργαλείο (mindtool): δηµιουργία και εκπαιδευτική αξιοποίηση προσοµοιώσεων και µικρόκοσµων (microworlds), εργαστηριακές ασκήσεις. Οι εκπαιδευτικές εφαρµογές του διαδικτύου (internet): εργαστηριακή άσκηση. 7. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (2ωρο) 1. Φιλοσοφικό υπόβαθρο και κυρίαρχα παραδείγµατα που αποτελούν τη θεωρητικο-φιλοσοφική αφετηρία της επιστηµονικής έρευνας [θετικισµός, αντι-θετικισµός, φαινοµενολογία, κτλ.]. 2. Σκοπός και σηµασία της εµπειρικής έρευνας. Βασικές έννοιες και πρακτικές στην εµπειρική έρευνα. 3. Κύρια στοιχεία της µεθοδολογίας της εµπειρικής έρευνας. 4. Μέθοδοι και Σχεδιασµός της εµπειρικής έρευνας (διατύπωση προβλήµατος, σκοπός και στόχοι, µεταβλητές, υποθέσεις, χρηµατοδότηση, κτλ.). 5. Κύρια στατιστικά κριτήρια και µέσα, κύριοι στατιστικοί έλεγχοι για την εµπειρική έρευνα. Τρόποι επεξεργασίας δεδοµένων µε τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή. 6. Τρόπος εκπόνησης και συγγραφής µιας ερευνητικής και γενικά µιας επιστηµονικής εργασίας. 7. Αναφορά σε φορείς, ιδρύµατα και προγράµµατα, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που σχετίζονται µε συστηµατική έρευνα, ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης.-