ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 15.07.2005 COM(2005) 292 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Ετήσια έκθεση 2005 για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και την εφαρµογή της εξωτερικής βοήθειας κατά το 2004 {SEC(2005)892} EL EL

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Ετήσια έκθεση 2005 για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και την εφαρµογή της εξωτερικής βοήθειας κατά το 2004 A. ΣΥΝΟΨΗ Εισαγωγή Η παρούσα ετήσια έκθεση παρουσιάζει τα κύρια χαρακτηριστικά των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των διαφόρων δραστηριοτήτων της στον τοµέα της συνεργασίας για την ανάπτυξη και της εξωτερικής βοήθειας, κατά το 2004. Απευθύνεται, αφενός, σ ένα ευρύ κοινό, στο οποίο περιλαµβάνονται τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σηµαντικά όργανα των κρατών µελών (κυρίως κοινοβούλια και δηµόσιοι φορείς), η κοινωνία των πολιτών και το κοινό εν γένει, τα οποία συµβάλλουν στην υλοποίηση της σηµαντικής αυτής προσπάθειας, και, αφετέρου, στις αναπτυσσόµενες χώρες-εταίρους και άλλους φορείς και οργανισµούς που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της ανάπτυξης και της εξωτερικής βοήθειας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέχει ξεχωριστή θέση σε διεθνές επίπεδο και σε επίπεδο χορηγών βοήθειας. Αποτελεί τον µεγαλύτερο χορηγό βοήθειας στον κόσµο, δεδοµένου ότι χορηγεί πάνω από το µισό της παγκόσµιας επίσηµης αναπτυξιακής βοήθειας. Η ίδια η Επιτροπή διαχειρίζεται το 11% περίπου του παγκοσµίου συνόλου, αφού το 2004 χορήγησε πάνω από 6,9 δις ευρώ. Αυτό σηµαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαχειρίζεται το ένα πέµπτο της Επίσηµης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ), την οποία παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Επιτροπή προβαίνει σε µεταρρυθµίσεις όσον αφορά τον τρόπο καθορισµού των προτεραιοτήτων, οργάνωσης και υλοποίησης των έργων και προγραµµάτων παροχής βοήθειας στο εξωτερικό, µε σκοπό την αποτελεσµατικότερη χρησιµοποίηση των πόρων που προέρχονται από τον Ευρωπαίο φορολογούµενο 1. Σύµφωνα µε ειδική δηµοσκόπηση του ευρωβαρόµετρου, που πραγµατοποιήθηκε το 2004, επιβεβαιώνεται ότι το ευρωπαϊκό κοινό αναµένει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να διαδραµατίσει σηµαντικό ρόλο στον τοµέα της ανάπτυξης. Οι 6 στους 10 Ευρωπαίους πολίτες πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει βοήθεια τους φτωχούς πληθυσµούς των αναπτυσσόµενων χωρών στόχος τον οποίον αναγνωρίζουν ως σηµαντικό επίσης οι 9 στους 10. Στις περιπτώσεις σοβαρών κρίσεων και φυσικών καταστροφών, που συνέβησαν το 2004, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έπαιξε σηµαντικό ρόλο, παρέχοντας βοήθεια έκτακτης ανάγκης, όποτε χρειαζόταν, και συνεχίζοντας παράλληλα τις δράσεις παροχής βοήθειας στις περιοχές που είχαν πέσει θύµατα κρίσεων τα προηγούµενα χρόνια. Η στήριξη αυτή υπέρ της ειρήνης, της σταθερότητας και της ανασυγκρότησης σε χώρες, όπως το Αφγανιστάν, το Ανατολικό Τιµόρ, η Λαϊκή ηµοκρατία του Κογκό, η Αϊτή και τα νησιά Φίτζι, καθώς και οι δράσεις υπέρ της οικονοµικής ανάπτυξης 1 http://europa.eu.int/comm/public_opinion/archives/ebs/ebs_222_en.pdf EL 2 EL

και της µείωσης της φτώχειας σε χώρες, όπως η Ουγκάντα, το Βιετνάµ ή η Ρουάντα, µαρτυρούν τον ζωτικό ρόλο που παίζει σήµερα η Επιτροπή σ όλο τον κόσµο. Το 2004 ήταν επίσης το έτος διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός το οποίο είχε σηµαντικό αντίκτυπο στις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης. Η Επιτροπή υποστήριξε την ενεργό συµµετοχή των νέων κρατών µελών στην αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ µέσω του προγράµµατος Χάρτης Πορείας, το οποίο θεσπίστηκε το 2003 και συνεχίστηκε και επεκτάθηκε κατά την περίοδο 2004-2005. Τα αποτελέσµατα της διεύρυνσης ξεπερνούν κατά πολύ την άµεσα γειτονική περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και το γεγονός αυτό κάνει την ΕΕ να αποκτά µεγαλύτερο βάρος, σε παγκόσµιο επίπεδο, όσον αφορά τις προσπάθειες προώθησης της ειρήνης, της σταθερότητας και του παγκόσµιου εµπορίου, καθώς και τις προσπάθειες καταπολέµησης της φτώχειας. Στόχοι και σχετικές αναλύσεις Οι κυριότεροι αναπτυξιακοί στόχοι για το 2004, στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης, καθορίστηκαν στη Στρατηγική Ετήσιας Πολιτικής 2004 της Επιτροπής 2. Οι στόχοι αυτοί περιελάµβαναν τα εξής: να δοθεί συνέχεια στην Παγκόσµια ιάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη (WSSD), ιδίως µέσω των πρωτοβουλιών της ΕΕ για το νερό και την ενέργεια, να ολοκληρωθούν µε επιτυχία ο γύρος της Ντόχα και άλλες σηµαντικές εµπορικές διαπραγµατεύσεις, ιδίως µε τη Νοτιοανατολική Ασία και τη Λατινική Αµερική, να εφαρµοστεί και να αναθεωρηθεί η συµφωνία του Κοτονού µε τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, να σηµειωθεί πρόοδος όσον αφορά την υλοποίηση της πρωτοβουλίας για το χρέος καθώς και όσον αφορά τα µέτρα για την καταπολέµηση, σε παγκόσµιο επίπεδο, των µεταδοτικών ασθενειών που µαστίζουν τις αναπτυσσόµενες χώρες. Ένας άλλος στόχος για το 2004 ήταν η προετοιµασία της διάσκεψης ανωτάτου επιπέδου, η οποία προβλέπεται να πραγµατοποιηθεί στη Νέα Υόρκη το Σεπτέµβριο του 2005. Στο πλαίσιο της προετοιµασίας αυτής, δηµοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2004 έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, όπου προτείνεται η θέσπιση ειδικών µέτρων από την ΕΕ για τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης, τη συνεκτικότητα των αναπτυξιακών πολιτικών και την ιδιαίτερη έµφαση στην Αφρική. α) Η πολιτική διάσταση Κύριος στόχος της κοινοτικής αναπτυξιακής πολιτικής πρέπει να είναι η µείωση και, τελικά, η εξάλειψη της φτώχειας. Ο στόχος αυτός συνεπάγεται στήριξη της βιώσιµης οικονοµικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, προώθηση της σταδιακής 2 COM(2003)83 τελικό EL 3 EL

ένταξης των αναπτυσσόµενων χωρών στην παγκόσµια οικονοµία και αποφασιστικότητα στην καταπολέµηση των ανισοτήτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολούθησε να στηρίζει τις διάφορες χώρες στην καταπολέµηση της φτώχειας και να ενθαρρύνει τις προσπάθειές τους για την εδραίωση της ειρήνης, της ασφάλειας και της δηµοκρατίας, καθώς και να προωθεί το κράτος δικαίου, τη χρηστή διακυβέρνηση και τον σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, στοιχεία τα οποία αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την ανάπτυξη. Το 2004 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέσπισε µέτρα για την προώθηση της ασφάλειας των προσώπων, η οποία στηρίζεται, αφενός, στη στρατηγική ασφάλεια και την πολιτική σταθερότητα και, αφετέρου, στη χρηστή διακυβέρνηση και τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Η καινοτόµος αυτή ανθρωποκεντρική προσέγγιση έχει ως στόχο να µετουσιώσει τα τυπικά δικαιώµατα σε συγκεκριµένες δυνατότητες πρόσβασης: πέρα από τον παραδοσιακό στόχο της προστασίας και προάσπισης των περιουσιακών στοιχείων, δίνει ιδιαίτερη έµφαση στην κάλυψη των βασικών αναγκών και την ευηµερία των προσώπων. β) Επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας Το Νοέµβριο του 2000, η Κοινότητα θέσπισε ένα ενιαίο συνολικό πλαίσιο για την καθοδήγηση της πολιτικής της στον τοµέα της συνεργασίας µε τις αναπτυσσόµενες χώρες για την ανάπτυξη 3. Στόχος είναι η µείωση και, τελικά, η εξάλειψη της φτώχειας. Από το 2000, ο στόχος αυτός ενισχύεται και υποστηρίζεται από λεπτοµερείς δηλώσεις πολιτικής σχετικά µε συγκεκριµένους τοµείς συνεργασίας, και ιδίως για τους τοµείς της εκπαίδευσης, της υγείας, των µεταφορών και της θεσµικής ανάπτυξης. Επιπλέον, για να υπάρξει σαφής σύνδεση µεταξύ της αναπτυξιακής πολιτικής και των διεθνώς αναγνωρισµένων στόχων για την καταπολέµηση της φτώχειας (Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας ή ΑΣΧ), η Επιτροπή καθόρισε - σε στενή συνεργασία µε τα κράτη µέλη της ΕΕ και διεθνείς οργανισµούς, όπως η Παγκόσµια Τράπεζα, ο ΟΗΕ και ο ΟΟΣΑ - δέκα βασικούς δείκτες για το εισόδηµα, τον υποσιτισµό των παιδιών, την εγγραφή στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση, τον εµβολιασµό και άλλους δείκτες υγείας (όπως ο επιπολασµός του HIV). Το 2003 η Επιτροπή άρχισε να χρησιµοποιεί τους δείκτες αυτούς, προκειµένου να αξιολογεί τις επιδόσεις των χωρών και περιοχών, στις οποίες παρέχει αναπτυξιακή βοήθεια. Ωστόσο, αξίζει να σηµειωθούν τα εξής: Πρώτον, οι διάφοροι δείκτες συνδέονται στενά µεταξύ τους για παράδειγµα, η έλλειψη πρόσβασης σε πόσιµο νερό και σε εγκαταστάσεις αποχέτευσης έχει µεν σηµαντικές επιπτώσεις στην υγεία, αλλά και η έλλειψη αποχέτευσης σε σχολικά κτίρια αποτελεί, µεταξύ άλλων, ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για την εγγραφή κοριτσιών στο σχολείο. 3 ήλωση του Συµβουλίου και της Επιτροπής για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, 13458/00, της 16ης Νοεµβρίου 2000 EL 4 EL

εύτερον, καθοριστικής σηµασίας µπορεί να είναι και η στήριξη άλλων τοµέων, ούτως ώστε να δηµιουργηθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη βελτίωση των δεικτών για παράδειγµα, η αποτελεσµατική παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από παράγοντες, όπως η ύπαρξη κατάλληλου οδικού δικτύου και ενός αποτελεσµατικού συστήµατος διαχείρισης των δηµοσίων οικονοµικών. Τρίτον, οι στόχοι δεν µπορούν να επιτευχθούν υπό συνθήκες χρόνιας ανασφάλειας και, συνεπώς, η αποτροπή των συγκρούσεων θεωρήθηκε ότι αποτελεί οριζόντιο ζήτηµα αποφασιστικής σηµασίας για τις εξωτερικές σχέσεις της Κοινότητας. Τέταρτον, πρέπει να επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος, ιδίως στις λιγότερο αναπτυγµένες χώρες, για τη βελτίωση της διαχείρισης των στατιστικών, προκειµένου να εξασφαλιστεί ότι τα απαιτούµενα δεδοµένα παρέχονται µε τον κατάλληλο τρόπο και σε βιώσιµη βάση. Οι εργασίες στον τοµέα αυτόν συνεχίστηκαν το 2004. Επιπλέον, τον Οκτώβριο του 2004, η Επιτροπή υπέβαλε πλήρη έκθεση για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ) για την περίοδο 2000-2004 4. Η έκθεση περιέχει πληροφορίες για τον τρόπο µε τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέβαλε στο να σηµειωθεί πρόοδος για την επίτευξη των ΑΣΧ, µε ιδιαίτερη έµφαση στον ΑΣΧ8 (δηµιουργία µιας παγκόσµιας εταιρικής σχέσης για την ανάπτυξη). Η έκθεση καταλήγει στο συµπέρασµα ότι, για να υπάρξουν οι προϋποθέσεις για µια ουσιαστική πρόοδο, απαιτείται ευρύτερη δράση των χορηγών βοήθειας σε τρία επίπεδα: 1) περισσότερη και καλύτερη χρηµατοδότηση υπέρ της ανάπτυξης, 2) βελτίωση της συνεκτικότητας µεταξύ των αναπτυξιακών πολιτικών και 3) ιδιαίτερη έµφαση στην (Υποσαχάρια) Αφρική. γ) Στρατηγική εταιρικής σχέσης Στο βαθµό που αυτό είναι δυνατό, τα προγράµµατα αναπτυξιακής βοήθειας που χρηµατοδοτούνται από την Επιτροπή βασίζονται στη στρατηγική κάθε χώρας για τη µείωση της φτώχειας, όπως αυτή περιγράφεται στο σχετικό έγγραφο στρατηγικής της. Οι στρατηγικές αυτές πρέπει να χρησιµοποιούνται για το συντονισµό του συνόλου της βοήθειας που παρέχεται από τους αναπτυξιακούς εταίρους και συγχρόνως να εξασφαλίζουν τη συνεκτικότητα και αποτελεσµατικότητα των προγραµµάτων. Η εµπειρία που έχει αποκοµίσει η Επιτροπή στον τοµέα της εξωτερικής βοήθειας επιβεβαιώνει ότι η οικειοποίηση των διαφόρων πρωτοβουλιών από πλευράς των εταίρων της ΕΕ είναι ζωτικής σηµασίας για την αποτελεσµατικότητα και βιωσιµότητα του συνόλου των πρωτοβουλιών. Η προσέγγιση αυτή, δίνοντας µεγαλύτερη υπευθυνότητα στις χώρες δικαιούχους, συµβάλλει στο να βελτιώνουν την εµπειρία τους όσον αφορά την ακολουθητέα στρατηγική και τη διαχείριση, καθώς και στη διάδοση βέλτιστων πρακτικών προσαρµοσµένων στις ανάγκες. 4 http://europa.eu.int/comm/development/body/communications/communications_en.htm EL 5 EL

ράσεις για την επίτευξη των στόχων α) Η πολιτική διάσταση Το 2004 χαρακτηρίστηκε, αφενός, από την εδραίωση και εµβάθυνση των παραδοσιακών δεσµών µε τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού και, αφετέρου, από τη δηµιουργία και προώθηση ενός καινοτόµου πλαισίου εταιρικής σχέσης µε τις γειτονικές χώρες της ΕΕ. Τον Μάιο του 2004 άρχισαν οι διαπραγµατεύσεις για την αναθεώρηση της συµφωνίας του Κοτονού στο Μικτό Συµβούλιο Υπουργών ΑΚΕ-ΕΕ, που συνήλθε στη Γκαµπορόνε. Πρωταρχικός στόχος της αναθεώρησης ήταν, εκτός από την επαναβεβαίωση του θεµελιώδους κεκτηµένου της συµφωνίας του Κοτονού, η βελτίωση της αποτελεσµατικότητας και της ποιότητας της εταιρικής σχέσης ΕΕ- ΑΚΕ. Κατά τις διαπραγµατεύσεις σηµειώθηκε σηµαντική πρόοδος, καθ όλη τη διάρκεια του έτους, µε αποκορύφωµα τη διάσκεψη του εκεµβρίου του 2004, στην οποία οι υπουργοί επανέλαβαν τον κοινό τους στόχο να ολοκληρώσουν τις συζητήσεις µέχρι τον Φεβρουάριο του 2005. Στις 12 Μαΐου 2004, το Συµβούλιο ενέκρινε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (EΠΓ) 5, η οποία αποσκοπεί στο να συµµετέχουν οι γειτονικές χώρες της ΕΕ στην κατανοµή των οφελών της διεύρυνσης, προσφέροντάς τους κυρίως τη δυνατότητα συµµετοχής στην εσωτερική αγορά. Ενισχύοντας τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευηµερία όλων των εµπλεκοµένων εταίρων, η ΕΠΓ προλαµβάνει τη δηµιουργία νέων διαχωριστικών γραµµών µεταξύ της διευρυµένης ΕΕ και των γειτόνων της. Η ΕΠΓ αποτελεί ένα ρεαλιστικό πλαίσιο συνεργασίας, που βασίζεται σε ένα κοινό σύνολο βασικών αξιών, οι οποίες όµως είναι προσαρµοσµένες στις συγκεκριµένες ανάγκες κάθε εταίρου, σε διµερή βάση, βάσει σχεδίων δράσης (τα πρώτα επτά σχέδια δράσης, για το Ισραήλ, την Ιορδανία, το Μαρόκο, τη Μολδαβία, την Παλαιστινιακή Αρχή, την Τυνησία και την Ουκρανία, υποβλήθηκαν το 2004). Απώτερος στόχος της πολιτικής αυτής είναι η δηµιουργία ενός δακτυλίου φιλικών χωρών γύρω από την ΕΕ. Η πρόληψη των συγκρούσεων και η διαχείριση των κρίσεων εξακολούθησαν να αποτελούν θέµατα άµεσης προτεραιότητας για την Επιτροπή. Τον εκέµβριο του 2004, δηµοσιεύθηκε πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη δηµιουργία ενός δικτύου πρόληψης των συγκρούσεων, ενώ παράλληλα συγκροτήθηκε οµάδα ειδικών για µελλοντικές αποστολές διαχείρισης κρίσεων, υπό την αιγίδα της ΕΕ διδάγµατα επίσης θα αντληθούν από την παρέµβαση της ΕΕ στις περιοχές που επλήγησαν από το τσουνάµι στα τέλη του 2004, προκειµένου να βελτιωθούν περαιτέρω οι µηχανισµοί συντονισµού της διαχείρισης κρίσεων. Επιπλέον, το 2004, οι προσπάθειες των Αφρικανών για την αποκατάσταση της ειρήνης, οι οποίες χρηµατοδοτήθηκαν κυρίως από την ΕΕ, άρχισαν να αποδίδουν καρπούς. Η Αφρικανική Ένωση εγκαινίασε το Συµβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας, µε σκοπό να χρησιµοποιηθούν δυνάµεις για την αποτροπή της γενοκτονίας και των εγκληµάτων κατά της ανθρωπότητας, καθώς και για τη διατήρηση της ειρήνης. Ειρηνευτικές δυνάµεις εστάλησαν ταχύτατα στο Μπουρούντι και παρατηρητές της 5 COM(2004)373 final EL 6 EL

κατάπαυσης του πυρός στην περιοχή του Νταρφούρ, στο Σουδάν. Σε έκτακτη σύνοδο κορυφής της Αφρικανικής Ένωσης στη Λιβύη, ο απερχόµενος Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ροµάνο Πρόντι, εξήρε τον δυναµισµό της Αφρικανικής Ένωσης καθώς και τον εντυπωσιακό ρυθµό της σηµειωθείσας προόδου. Το 2004, η Επιτροπή διέθεσε συνολικό ποσό ύψους 217,5 εκατοµµύρια ευρώ για την ανασυγκρότηση στο Ιράκ, γεγονός που τοποθετεί την Επιτροπή µεταξύ των σηµαντικότερων χορηγών βοήθειας. Η χρηµατοδότηση διοχετεύθηκε κυρίως µέσω του ιεθνούς Ταµείου Ανασυγκρότησης του Ιράκ, το οποίο αποσκοπεί στην επίλυση των καθηµερινών προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι Ιρακινοί, π.χ. στους τοµείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων για τη στήριξη της επιστροφής στη σταθερότητα στο Αφγανιστάν ανήλθαν σε 216,5 εκατοµµύρια ευρώ και χρηµατοδοτούν τόσο την ανακατασκευή του οδικού δικτύου, όσο και την ενίσχυση της δηµοκρατίας στη χώρα µέσω της στήριξης που παρέχεται για την εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους και τη διαχείριση των εκλογών. Η ΕΕ συµµετείχε επίσης σε δραστηριότητες, όπως ο έλεγχος των συνόρων και η καταπολέµηση του λαθρεµπορίου ναρκωτικών, στηρίζοντας κυρίως µε αποφασιστικό τρόπο την Εθνική Στρατηγική του Αφγανιστάν για την Καταπολέµηση των Ναρκωτικών. Επίσης, το έτος 2004 χαρακτηρίστηκε από τη σηµαντική στήριξη που παρείχε η ΕΕ στα ανθρώπινα δικαιώµατα και τη δηµοκρατία. Ένα από τα πλέον άµεσα και ορατά εργαλεία υπήρξαν οι αποστολές εκλογικών παρατηρητών. Η Επιτροπή απέστειλε 632 εκλογικούς παρατηρητές στην Ινδονησία, τη Σρι Λάνκα, το Μαλάουι, τη Μοζαµβίκη, τη υτική Όχθη και τη Γάζα, καθώς και στο Αφγανιστάν, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε µε την προετοιµασία των εκλογών στο Ιράκ. Επιπλέον, χάρη στη χρηµατοδοτική στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πολλές αφρικανικές χώρες µπόρεσαν να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση του τρόπου διακυβέρνησής τους. Στη Γκάνα, τη Γουϊνέα-Μπισάου και τον Νίγηρα πραγµατοποιήθηκαν ελεύθερες και αδιάβλητες εκλογές, οι οποίες εν µέρει χρηµατοδοτήθηκαν από την Επιτροπή, ενώ οι εκλογείς της Κεντροαφρικανικής ηµοκρατίας ενέκριναν ένα νέο σύνταγµα. Στον τοµέα της διεθνούς δικαιοσύνης, το 2004 σηµατοδότησε την έναρξη στοχοθετηµένων πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της λειτουργίας των ιεθνών ικαστηρίων για τη Ρουάντα και την πρώην Γιουγκοσλαβία, καθώς και του ιεθνούς Ποινικού ικαστηρίου. Η συνεργασία µε το Συµβούλιο της Ευρώπης αποτέλεσε τη βάση για τη διεξαγωγή δράσεων µε στόχο την εδραίωση του κράτους δικαίου και του εκδηµοκρατισµού στα Βαλκάνια, την Κεντρική Ασία και τη Ρωσσική Οµοσπονδία. Το 2004 δοκιµάστηκε επιτόπου η πρώτη έκδοση ενός οδηγού της Επιτροπής σχετικά µε τη χρηστή διακυβέρνηση, ο οποίος εκπονήθηκε σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη και εταίρους της κοινωνίας των πολιτών. Επίσης, η Επιτροπή συνεργάζεται µε χορηγούς βοήθειας του ΟΟΣΑ για τον καθορισµό δεικτών στον τοµέα της διακυβέρνησης. Ορισµένες ενέργειες έγιναν, ώστε να ληφθούν υπόψη τα δικαιώµατα των αυτόχθονων πληθυσµών στη διαδικασία του προγραµµατισµού, ιδίως µε την εκπόνηση ενός πρακτικού οδηγού, ενώ παράλληλα υπεγράφη σύµβαση µε τα EL 7 EL

Ηνωµένα Έθνη για τη στήριξη ενός έργου στον τοµέα αυτόν στη Γουατεµάλα και το Μεξικό. Μεταξύ των προσπαθειών για µεγαλύτερη ενσωµάτωση των δικαιωµάτων του παιδιού στα διάφορα προγράµµατα, συγκαταλέγονται η έναρξη ενός προγράµµατος κατάρτισης από κοινού µε την UNICEF και η σύσταση µιας διοργανικής οµάδας. Αυτή τη στιγµή έχουν κληθεί οι επικεφαλής των αποστολών της ΕΕ στις χώρες που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά µε τον αντίκτυπο στα παιδιά, όχι µόνο σε σχέση µε τη στρατολόγηση παιδιών αλλά και µε τις επιπτώσεις στα σχολεία και τα νοσοκοµεία. β) Πρωτοβουλίες που αφορούν τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ) Στο πλαίσιο των ενεργειών για να δοθεί συνέχεια στην Παγκόσµια ιάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη, η Επιτροπή εγκαινίασε µια καινοτόµο πρωτοβουλία, τη Χρηµατοδοτική ιευκόλυνση ΑΚΕ-ΕΕ για το Νερό 6, προϋπολογισµού ύψους 500 εκατοµµυρίων ευρώ (η πρώτη δόση 250 εκατ. ευρώ εγκρίθηκε το 2004), η οποία θα χρηµατοδοτήσει προτάσεις από οµάδες δήµων και κοινοτήτων, ιδιωτικές εταιρείες και άλλους µη κρατικούς φορείς, καθώς και από δηµόσιες αρχές. Επίσης, το 2004 άρχισε να εκπονείται µια ανάλογη χρηµατοδοτική διευκόλυνση για έργα στον τοµέα της ενέργειας. Η αύξηση των συναλλαγών θεωρείται ένα από τα σηµαντικότερα µέσα για την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Κατά τη διάρκεια του 2004, η Επιτροπή συνέχισε τις προσπάθειες ούτως ώστε το Αναπτυξιακό Πρόγραµµα της Ντόχα να έχει αποτέλεσµα ευνοϊκό για την ανάπτυξη. ίνοντας ιδιαίτερη έµφαση στον παράγοντα ανάπτυξη, η απόφαση του Γενικού Συµβουλίου του ΠΟΕ, της 1 ης Αυγούστου 2004, αποτελεί µια καλή βάση για τη συνέχεια των διαπραγµατεύσεων, οι οποίες θα πρέπει τελικά να οδηγήσουν σε δικαιότερους όρους ανταγωνισµού για όλους, και ιδίως για τις αναπτυσσόµενες χώρες που αγωνίζονται για να ενσωµατωθούν στην παγκόσµια οικονοµία. Αυτό που επιδιώκει η Επιτροπή είναι να µπορέσουν όλες οι αναπτυσσόµενες χώρες, και ιδιαίτερα οι λιγότερο ανεπτυγµένες (ΛΑΧ) και άλλες οικονοµίες ευπαθείς και µικρού µεγέθους να αποκοµίσουν σηµαντικά οφέλη από τον Γύρο της Ντόχα. Οι ενδιάµεσες εκθέσεις των σχετικών εγγράφων στρατηγικής των χωρών ΑΚΕ, οι οποίες καταρτίστηκαν το 2004, αποτέλεσαν κατάλληλη ευκαιρία για την αξιολόγηση της µέχρι σήµερα εφαρµογής της συµφωνίας του Κοτονού, αλλά και για τη µεγαλύτερη επικέντρωση των διαφόρων στρατηγικών στο συντονισµό και τη συνεκτικότητα για τη διευκόλυνση της επίτευξης των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Για να ληφθούν υπόψη τα διδάγµατα του παρελθόντος και να καλυφθούν καταλλήλως θέµατα, όπως η ισότητα των φύλων και η βιώσιµη ανάπτυξη, ιδιαίτερη έµφαση δόθηκε στην ποιότητα του προγραµµατισµού και του σχεδιασµού των διαφόρων έργων και δράσεων. Μια εσωτερική µελέτη, που πραγµατοποιήθηκε το 2004, επιβεβαίωσε σε µεγάλο βαθµό τη σταδιακή βελτίωση του σχεδιασµού των δράσεων. Προσπάθειες καταβάλλονται αυτή τη στιγµή για την ενίσχυση του συστήµατος καθώς και για την ανάπτυξη και εφαρµογή ενός πληρέστερου συστήµατος στήριξης της ποιότητας. Το 2004 ελήφθησαν µέτρα πρακτικής φύσεως για τη βελτίωση των εθνικών στρατηγικών στο θέµα της ισότητας των φύλων καθώς 6 http://europa.eu.int/comm/europeaid/projects/water/index_en.htm EL 8 EL

και για την ευαισθητοποίηση όσον αφορά τη σηµασία της παροχής των δεδοµένων ανά φύλο, πράγµα απολύτως αναγκαίο για την ανάλυση της χώρας. Επίσης, προσπάθειες καταβλήθηκαν για επιτόπου συνεργασία µε τα κράτη µέλη, µέσω της ανταλλαγής εµπειριών στους τοµείς της τεχνογνωσίας, των εργαλείων ανάλυσης και των βέλτιστων πρακτικών. Τα έργα και προγράµµατα ύψους άνω των 770 εκατοµµυρίων ευρώ είχαν ως σηµαντικό ή κυριότερο στόχο την προώθηση της ισότητας των φύλων, γεγονός που δείχνει ότι το στοιχείο αυτό έχει ήδη αρχίσει να λαµβάνεται υπόψη. Επίσης, ιδιαίτερη έµφαση δόθηκε και στη στήριξη των περιβαλλοντικών πτυχών της συνεργασίας - µε ποσό ύψους 770 εκατοµµυρίων ευρώ. Τέλος, η Επιτροπή έπαιξε ηγετικό ρόλο σε άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες, όπως το Παγκόσµιο Ταµείο για την καταπολέµηση του AIDS, της φυµατίωσης και της ελονοσίας και η Παγκόσµια Πρωτοβουλία για την εξάλειψη της πολυοµυελίτιδας. Στις 26 Οκτωβρίου 2004, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για Ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής για τις εξωτερικές ενέργειες καταπολέµησης του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυµατίωσης 7. γ) Μια στρατηγική εταιρικής σχέσης Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηµατοδοτεί δράσεις της Αφρικανικής Ένωσης και άλλων υποπεριφερειακών οντοτήτων µε στόχο τη διατήρηση της ειρήνης, µέσω της χρηµατοδοτικής διευκόλυνσης για τη διατήρηση της ειρήνης στην Αφρική, προϋπολογισµού ύψους 250 εκατοµµυρίων ευρώ, που εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2004. Η σηµαντική αυτή εταιρική σχέση έδωσε τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταποκριθεί άµεσα στο αίτηµα της Αφρικανικής Ένωσης για βοήθεια σχετικά µε την αποστολή οµάδας παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός στο Νταρφούρ του υτικού Σουδάν. Κατά τα µέσα Αυγούστου, ο Οργανισµός Τροφίµων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωµένων Εθνών ζήτησε τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιµετώπιση επιδροµής ακρίδων στη υτική Αφρική. Μέσα σε 35 ηµέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε µεταφέρει ποσό 24 εκατοµµυρίων ευρώ. Επίσης, κατάρτισε λεπτοµερές πρόγραµµα ώστε να µπορεί να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες των εθνικών διατακτών, δηλαδή των υπαλλήλων των δικαιούχων κρατών, οι οποίοι εκταµιεύουν τα κοινοτικά κονδύλια. Τον Μάρτιο του 2004, θεσπίστηκε το πρόγραµµα AENEAS (2004-2008) 8, ενδεικτικού συνολικού προϋπολογισµού ύψους 250 εκατ. ευρώ, για να παρέχει χρηµατοδοτική και τεχνική βοήθεια σε τρίτες χώρες µε σκοπό τη στήριξη των προσπαθειών τους για την αποτελεσµατικότερη διαχείριση όλων των θεµάτων που συνδέονται µε µεταναστευτικά ρεύµατα. Το Νοέµβριο του 2004, το Συµβούλιο εγκαινίασε ένα νέο πρόγραµµα (το πρόγραµµα της Χάγης) για την καλύτερη ένταξη των θεµάτων ασφάλειας, µετανάστευσης και ασύλου στις σχέσεις µε τις τρίτες χώρες. 7 8 COM(2004) 726 τελικό http://europa.eu.int/comm/europeaid/projects/eidhr/pdf/themes-migration-reglement_en.pdf EL 9 EL

Θέµατα διαχείρισης α) Το πλαίσιο: πλήρης λειτουργία της διαδικασίας αποσυγκέντρωσης το 2004 Παράλληλα µε την έµφαση που έδωσε στη βελτίωση των πολιτικών της, η Επιτροπή το 2000 ξεκίνησε µια σειρά µεταρρυθµίσεων στον τρόπο διαχείρισης, ώστε να βελτιωθούν ριζικά η ταχύτητα και η ποιότητα της υλοποίησης των προγραµµάτων εξωτερικής βοήθειας. Η εκτεταµένη αυτή µεταρρύθµιση περιελάµβανε, αφενός, την καθιέρωση, από τον Ιανουάριο του 2001, µιας ενιαίας οργάνωσης της διαχείρισης των προγραµµάτων εξωτερικής αναπτυξιακής βοήθειας (EuropeAid) και, αφετέρου, την αποσυγκέντρωση, κατά την περίοδο 2001-2004, των διαφόρων αρµοδιοτήτων και πόρων στα κατά τόπους γραφεία της Επιτροπής (αντιπροσωπείες). Χάρη στην αποσυγκέντρωση, αναβαθµίστηκε ο ρόλος των αντιπροσωπειών σε θέµατα, όπως ο διάλογος µε τις αρχές για πολύπλοκες µεταρρυθµίσεις στις δηµόσιες υπηρεσίες και στη διακυβέρνηση και ο συντονισµός µε άλλους χορηγούς βοήθειας. Η διαδικασία αποσυγκέντρωσης ολοκληρώθηκε το 2004 (µε ελάχιστες εξαιρέσεις). Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προέβη, το 2004, σε λογιστικό έλεγχο της διαχείρισης της εν λόγω διαδικασίας εκ µέρους της Επιτροπής. Βεβαίως, θα χρειαστεί κάποιος χρόνος ώστε να γίνουν ορατά όλα τα αποτελέσµατα της αποσυγκέντρωσης, αλλά ήδη το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει ότι, στις περισσότερες αντιπροσωπείες στις οποίες πραγµατοποιήθηκε επίσκεψη, υπήρξαν ενδείξεις ότι η ταχύτητα και η ποιότητα της διαχείρισης των προγραµµάτων έχουν αρχίσει να βελτιώνονται χάρη στην αυξηµένη δυναµικότητα των επιχειρησιακών µονάδων. Αυτό συνεπάγεται µεγαλύτερες δυνατότητες επίλυσης των προβληµάτων στις αντιπροσωπείες, περισσότερες επαφές µε τους δικαιούχους και καλύτερη κατανόηση των τοπικών συνθηκών. Οι συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου συµφωνούν σε µεγάλο βαθµό µε τις εν εξελίξει πρωτοβουλίες της Επιτροπής. β) Η παροχή της βοήθειας Στο πλαίσιο αυτό, προτεραιότητα αποτελεί η παροχή βοήθειας µε τη µορφή άµεσης δηµοσιονοµικής στήριξης, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν. Η µέθοδος αυτή παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τις παραδοσιακές µορφές παροχής βοήθειας, οι οποίες δηµιουργούν συνήθως δύο παράλληλες διοικητικές δοµές µε εκπατριζόµενους συµβούλους και µε ξεχωριστές διαδικασίες παρακολούθησης, δηµοσίων συµβάσεων και δηµοσιονοµικού ελέγχου. Ωστόσο, απαιτεί προσεκτική εκτίµηση των δηµοσιονοµικών συστηµάτων και των µεταρρυθµιστικών σχεδίων του δικαιούχου. Η Επιτροπή συνεργάζεται στενά µε άλλους σηµαντικούς χορηγούς βοήθειας, και ιδίως µε την Παγκόσµια Τράπεζα, στο πλαίσιο του Προγράµµατος ηµοσίων απανών και ηµοσιονοµικής Ευθύνης (PEFA), προκειµένου να εξεύρει τρόπους για τη βελτίωση της διαφάνειας και της αποτελεσµατικότητας της δηµοσιονοµικής διαχείρισης των δικαιούχων χωρών, ενώ το 2004 συµµετείχε σε αξιολόγηση των δοκιµών που έγιναν για τους δείκτες επιδόσεων. Το µεγαλύτερο µέρος της κοινοτικής βοήθειας προορίζεται για τις διάφορες χώρεςεταίρους και, συνεπώς, η βελτίωση της ταχύτητας και της ποιότητας της βοήθειας αυτής εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τη βελτίωση του σχεδιασµού των εθνικών προγραµµάτων. Στόχος δεν είναι µόνο η χάραξη της πλέον αποτελεσµατικής για τη συγκεκριµένη χώρα στρατηγικής, λαµβανοµένων υπόψη των πόρων που διαθέτει και των πολιτικών που ακολουθεί, αλλά και η εξασφάλιση της συνεκτικότητας του EL 10 EL

συνόλου των πολιτικών της ΕΕ µε τις εθνικές στρατηγικές, καθώς και του συντονισµού των δράσεων της ΕΕ µε τις δράσεις άλλων χορηγών βοήθειας. Η ανάγκη να εξασφαλιστεί ο κατάλληλος συντονισµός µεταξύ βοήθειας έκτακτης ανάγκης, αποκατάστασης και αναπτυξιακής βοήθειας έχει γίνει αντιληπτή και αποτελεί αντικείµενο ειδικής µελέτης που διεξάγεται σε οκτώ χώρες και δύο περιφέρειες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στην πρώτη γραµµή των διεθνών προσπαθειών για την εναρµόνιση των πρακτικών των διαφόρων χορηγών βοήθειας. Σε περισσότερες από 60 αναπτυσσόµενες χώρες, οι χορηγοί βοήθειας αρχίζουν να χρησιµοποιούν εναρµονισµένες και απλουστευµένες διαδικασίες και να εκπονούν κοινές αναλύσεις, να δίνουν µεγαλύτερη προσοχή στα αποτελέσµατα που αφορούν την ανάπτυξη και να χρησιµοποιούν κοινές διαδικασίες υλοποίησης και κοινά συστήµατα στήριξης µέσω του προϋπολογισµού της χώρας-εταίρου. Η πιλοτική πρωτοβουλία της ΕΕ, που ξεκίνησε το 2002 µε σκοπό την προώθηση της εναρµόνισης στο Μαρόκο, τη Μοζαµβίκη, τη Νικαράγουα και το Βιετνάµ, ολοκληρώθηκε µε επιτυχία το 2004, δεδοµένου ότι οι χώρες αυτές έχουν γίνει διεθνή σηµεία αναφοράς στο θέµα αυτό. Οι εργασίες που πραγµατοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ/ΕΑΒ το 2004, στις οποίες η Επιτροπή και τα κράτη µέλη έπαιξαν ενεργό ρόλο, υπήρξαν ζωτικής σηµασίας για τον καθορισµό του πλαισίου, των πρώτων επιχειρησιακών στόχων και των δεικτών που εγκρίθηκαν αργότερα στο φόρουµ ανωτάτου επιπέδου για την αποτελεσµατικότητα της βοήθειας, που διεξήχθη στο Παρίσι τον Φεβρουάριο του 2005. Για να συµβάλει στην υλοποίηση των δεσµεύσεων αυτών, η ΕΕ θέσπισε ένα πρόγραµµα εργασίας στο πλαίσιο του Συµβουλίου Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων, που πραγµατοποιήθηκε το Νοέµβριο του 2004. Με βάση τη σχετική έκθεση της οµάδας ad hoc, στην οποία συµµετείχαν εµπειρογνώµονες της Επιτροπής και των κρατών µελών, το εν λόγω πρόγραµµα εργασίας, το οποίο είναι ανοιχτό σε όλους τους χορηγούς βοήθειας, δίνει τη δυνατότητα στη χώρα-εταίρο να παίξει αποφασιστικό ρόλο και στηρίζεται σε µια επιτόπια ρεαλιστική προσέγγιση. Το πρόγραµµα προβλέπει τέσσερις άξονες εργασίας για τα επόµενα χρόνια: κατάρτιση χαρτών πορείας της ΕΕ σε κάθε χώρα, οι οποίοι θα βασίζονται σε µια σειρά δράσεων στήριξης των τοπικών διαδικασιών εναρµόνισης καθορισµός κοινού πλαισίου προγραµµατισµού της ΕΕ, µε σκοπό τη βελτίωση της συµπληρωµατικότητας κατάρτιση κοινής χρηµατοδοτικής συµφωνίας, µε σκοπό την εναρµόνιση των διαδικασιών των εθνικών συστηµάτων ανάπτυξη µιας ουσιαστικής επιχειρησιακής στρατηγικής για τη συµπληρωµατικότητα. Παράλληλα, ενισχύθηκε η συνεργασία µε την Παγκόσµια Τράπεζα και τις οργανώσεις των Ηνωµένων Εθνών, µε αποτέλεσµα να διπλασιαστεί σχεδόν το ύψος των χρηµατοδοτήσεων µεταξύ 2002 και 2004. EL 11 EL

Ήδη από το 2000, καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξασφαλίζεται πολύ ευρύτερη διαβούλευση κατά την προετοιµασία των στρατηγικών αυτών, ενώ θα επιδιωχθούν περαιτέρω βελτιώσεις στην ποιότητα και το εύρος αυτής της συµµετοχής, στις µελλοντικές στρατηγικές, µε ιδιαίτερη έµφαση κυρίως στην κοινωνία των πολιτών. Το 2004 η Επιτροπή συνέχισε να εφαρµόζει τις κατευθυντήριες γραµµές της ανακοίνωσης του 2002 σχετικά µε τη συµµετοχή µη κρατικών φορέων (ΜΚΦ) στην αναπτυξιακή πολιτική µε τα ακόλουθα µέσα: διεξαγωγή τακτικού διαλόγου τόσο επί γενικών όσο και επί τοµεακών θεµάτων, χρηµατοδοτική στήριξη για να εφαρµόζουν οι εν λόγω φορείς τις δικές τους πρωτοβουλίες και να ενεργούν ως «εταίροι υλοποίησης» σε προγράµµατα συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και, τέλος, διεξαγωγή δράσεων ευαισθητοποίησης στα δέκα νέα κράτη µέλη της ΕΕ. Επιπλέον, δηµοσιεύθηκαν πέρυσι οι κατευθυντήριες γραµµές για τις αρχές και τις ορθές πρακτικές σε ό,τι αφορά τη συµµετοχή των ΜΚΦ στο διάλογο και τις διαβουλεύσεις για την ανάπτυξη 9. Η Επιτροπή καταβάλλει κάθε προσπάθεια για τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας και των αποτελεσµάτων των προγραµµάτων της, δίνοντας διαρκώς µεγαλύτερη έµφαση σ έναν περιορισµένο αριθµό τοµέων παρέµβασης και αποφεύγοντας τον κατακερµατισµό της βοήθειάς της σ ένα µεγάλο αριθµό µικρών έργων που δεν έχουν σχέση µεταξύ τους. Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται επίσης στη διατήρηση της ισορροπίας µεταξύ αναλήψεων υποχρεώσεων και πληρωµών («υπόλοιπο προς εκκαθάριση») και στην παρακολούθηση του µέσου χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός έργου ή προγράµµατος. Τα έργα που δεν εξελίσσονται οµαλά, είτε επειδή δεν πραγµατοποιούνται συναλλαγές για κάποιο χρονικό διάστηµα, είτε επειδή οι λογαριασµοί δεν έχουν κλείσει µετά από πέντε χρόνια, εξετάζονται ένα προς ένα. γ) Μελλοντικές προοπτικές: εξορθολογισµός των νοµικών µέσων Τα προγράµµατα εξωτερικής βοήθειας υλοποιούνται πάνω από πενήντα χρόνια. Στηρίζονται σε 30 και πλέον διαφορετικά νοµικά µέσα, είτε θεµατικά (όπως επισιτιστική ασφάλεια και ανθρώπινα δικαιώµατα), είτε γεωγραφικά (µε παροχή βοήθειας στις χώρες ΑΚΕ, εκτός κυρίου προϋπολογισµού της Ένωσης). Υπάρχουν επίσης ορισµένα ειδικά µέσα, τα οποία καλύπτουν τον εξωτερικό αντίκτυπο των εσωτερικών πολιτικών. Η αποτελεσµατική και συντονισµένη διαχείριση αυτών των ποικίλων προγραµµάτων γίνεται ολοένα και δυσχερέστερη και καθιστά χωρίς λόγο πιο περίπλοκες τις δραστηριότητες παροχής βοήθειας, όχι µόνο για µας αλλά και για τους δικαιούχους. Έτσι, τον Σεπτέµβριο του 2004, η Επιτροπή πρότεινε µια σηµαντική απλούστευση των µέσων, ώστε να επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσµατα µε τους διαθέσιµους πόρους. Αποτελέσµατα και διδάγµατα α) Εκτέλεση προϋπολογισµού και νέες αναλήψεις υποχρεώσεων Tο συνολικό επίπεδο εκτέλεσης του προϋπολογισµού παραµένει υψηλό, ενώ η σταθερή βελτίωση των χρηµατοοικονοµικών επιδόσεων των τελευταίων ετών συνεχίστηκε το 2004. Ενώ οι συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων (6,916 δις ευρώ) 9 http://europa.eu.int/comm/development/body/tmp_docs/guidelines_principles_good_practices.en.pdf EL 12 EL

ήταν χαµηλότερες απ ό,τι το 2003, η διαφορά εξηγείται από το πολύ υψηλό επίπεδο αναλήψεων υποχρεώσεων του Ευρωπαϊκού Ταµείου Ανάπτυξης (EΤΑ) το 2003 (που οφείλεται στην καθυστερηµένη κύρωση του 9 ου ΕΤΑ και στον ασυνήθιστα µεγάλο αριθµό δράσεων που αναβλήθηκαν µέχρι να καταστεί διαθέσιµη η νέα χρηµατοδότηση). Το 2004, οι αναλήψεις υποχρεώσεων από τον προϋπολογισµό (4,268 δις ευρώ) έφθασαν για µια ακόµη φορά σε επίπεδα ρεκόρ. Οι πληρωµές ανήλθαν σε 6,211 δις ευρώ, πράγµα που σηµαίνει σηµαντική αύξηση σε σχέση µε το προηγούµενο έτος και σχεδόν 1 δις ευρώ περισσότερα από το 2002, δηλαδή καλύτερες επιδόσεις τόσο για τον προϋπολογισµό όσο και για το ΕΤΑ. Πόροι που διαχειρίζεται η EuropeAid: Επίσηµη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΑΒ), Επίσηµη Βοήθεια (ΕΒ) και λοιπά 10. (σε εκατ. ευρώ) EuropeAid - Εξέλιξη περιφερειακής κατανοµής 2001-2004. Ανάληψη υποχρεώσεων Θεµατική ΑΚΕ Νότια Αφρική Μεσόγειος Ασία Λατινική Αµερική 2004 2003 2002 2001 ΝΑΚ Βαλκάνια - 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 Βαλκάνια ΝΑΚ Λατινική Αµερική Ασία Μεσόγειος Νότια Αφρική ΑΚΕ Θεµατική Σύνολο 2001 705 426 301 407 709 121 1.927 972 5.568 2002 658 432 333 575 762 124 2.125 993 6.002 2003 620 504 342 558 782 127 3.769 985 7.687 2004 663 504 312 611 1.003 135 2.648 1.039 6.916 10 Τα στοιχεία αυτά δεν περιλαµβάνουν τους πόρους που διαχειρίζονται άλλες Γενικές ιευθύνσεις, όπως οι ECHO, ECFIN, FISH κ.λπ. EL 13 EL

EuropeAid - Εξέλιξη περιφερειακής κατανοµής 2001-2004. Πληρωµές (σε εκατ. ευρώ) Θεµατική ΑΚΕ Νότια Αφρική Μεσόγειος Ασία 2004 2003 2002 2001 Λατινική Αµερική ΝΑΚ Βαλκάνια - 500 1.000 1.500 2.000 2.500 Βαλκάνια ΝΑΚ Λατινική Αµερική Ασία Μεσόγειος Νότια Αφρική ΑΚΕ Θεµατική Σύνολο 2001 845 402 152 383 488 99 1.779 806 4.954 2002 619 384 182 455 707 119 1.922 861 5.249 2003 425 396 290 470 700 118 2.345 872 5.616 2004 510 359 314 526 1.125 116 2.464 797 6.211 Ποια συµπεράσµατα µπορούν να συναχθούν από τα στοιχεία αυτά; Πρώτον, οι επιδόσεις βελτιώθηκαν συνολικά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποσυγκέντρωσης η επιτόπου διαχείριση της βοήθειας συνέβαλε σηµαντικά στην επίσπευση των αναλήψεων υποχρεώσεων και των εκταµιεύσεων εύτερον, η ταχύτητα υλοποίησης εξακολουθεί να βελτιώνεται ο λόγος πληρωµών-αναλήψεων υποχρεώσεων δείχνει ότι η Επιτροπή καταφέρνει όλο και περισσότερο να µετατρέπει τις αναλήψεις υποχρεώσεων σε επιτόπιες δράσεις και τούτο µέσα σε λιγότερο χρόνο Τρίτον, έχει µειωθεί η ευελιξία µας σε ό,τι αφορά την αντιµετώπιση απρόβλεπτων κρίσεων και αναγκών οι πόροι, που δεν χρησιµοποιήθηκαν σε έναν τοµέα του κονδυλίου του προϋπολογισµού της Ένωσης για εξωτερικές δράσεις, δεν µπορούν πλέον να χρησιµοποιούνται για την κάλυψη αναγκών άλλου τοµέα, επειδή χρησιµοποιείται το σύνολο των διαθέσιµων πόρων. EL 14 EL

Στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (AΚΕ), παρ ολίγο να επιτευχθεί ο στόχος το 2004, όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων, και τούτο επειδή οι συνθήκες που επικρατούσαν σε δύο χώρες δεν ήταν ικανοποιητικές για την έγκρισή τους. Ωστόσο, οι προβλέψεις δείχνουν ότι, µέχρι το 2007, θα έχουν γίνει αναλήψεις υποχρεώσεων για το σύνολο των πόρων που έχουν διατεθεί από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Ανάπτυξης για τις χώρες ΑΚΕ. Οι πληρωµές που έγιναν από το ΕΤΑ έφθασαν επίσης σε επίπεδα ρεκόρ το 2004. Όσον αφορά το µεσογειακό πρόγραµµα (MEDA), η πρόοδος υπήρξε εντυπωσιακή, δεδοµένου ότι οι µεν αναλήψεις υποχρεώσεων αυξήθηκαν κατά 22%, οι δε πληρωµές κατά 60%. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων και οι πληρωµές αυξήθηκαν επίσης (κατά 6% και 20%) στο πρόγραµµα CARDS για τα Βαλκάνια και στο πρόγραµµα για την Ασία (κατά 9% και 12%). Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας, που καλύπτονται από το πρόγραµµα TACIS, ενώ οι αναλήψεις υποχρεώσεων διατηρήθηκαν στα υψηλά επίπεδα του 2003, οι πληρωµές µειώθηκαν λόγω της καθυστερηµένης υπογραφής των συµφωνιών χρηµατοδότησης από ορισµένες χώρεςεταίρους. Στη Λατινική Αµερική, οι πληρωµές σηµείωσαν νέα βελτίωση, αλλά οι αναλήψεις υποχρεώσεων µειώθηκαν ελαφρά. 50% Έµφαση στην καταπολέµηση της φτώχειας 2000-2004 40% 43,1% 44,5% 43,7% 30% 32,0% 37,9% 32,7% 35,8% 33,4% 20% 21,6% 26,7% 10% 10,4% 11,2% 10,4% 8,7% 10,3% 0% 2000 2001 2002 2003 2004 LDC OLIC LDC+OLIC ΛΑΧ ΑΧΧΕ ΛΑΧ+ΑΧΧΕ 2000-2003 Εκθέσεις της Ευρ. Επιτροπής προς την Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας (σύµφωνα µε την ίδια µέθοδο: ειδικές εθνικές χορηγήσεις για τις ΛΑΧ/ΧΧΕ-συµπεριλαµβανοµένης της ΕΤΕ/Σύνολο εκταµιεύσεων) ΛΑΧ (LDC) : Λιγότερο Ανεπτυγµένες Χώρες ΑΧΧΕ (OLIC) : Άλλες Χώρες Χαµηλού Εισοδήµατος Οι δαπάνες υπέρ των χωρών χαµηλού εισοδήµατος και των λιγότερο ανεπτυγµένων χωρών σηµείωσαν νέα αύξηση και έφθασαν τα 2,9 περίπου δις ευρώ. Ως ποσοστό επί των συνολικών πληρωµών, µειώθηκαν ελαφρά, αλλά παραµένουν στο 45% περίπου. EL 15 EL

Τοµεακή κατανοµή EuropeAid 2004. Βοήθεια έκτακτης ανάγκης, 206 εκατ. ράσεις σχετικές µε ευρώ, 3% το χρέος, 5 εκατ. ευρώ, 0% Λοιπά/άνευ προσδιορισµού, 150 εκατ. ευρώ, 2% Μη ΕΑΒ/ΕΒ, 250 εκατ. ευρώ, 4% Υπηρεσίες κοινωνικής υποδοµής, 3180 εκατ. ευρώ, 46% Βοήθεια σε βασικά προϊόντα και γενική βοήθεια προγραµµάτων, 809 εκατ. ευρώ,12% Πολυτοµεακά/οριζόντι α προγράµµατα, 963 εκατ. ευρώ, 14% Παραγωγικοί τοµείς, 424 εκατ. ευρώ, 6% Οικονοµικές υποδοµές και υπηρεσίες, 929 εκατ. ευρώ, 13% Ανάληψη υποχρεώσεων σε εκατοµµύρια ευρώ ιαχείριση του συνόλου των πόρων από την EuropeAid το 2004. (ΕΑΒ/ΕΒ/Μη ΕΑΒ/ΕΒ)) Ένα µεγάλο ποσοστό των νέων αναλήψεων υποχρεώσεων (πάνω από το ένα τρίτο) διατέθηκαν για ειδικά έργα στήριξης των κοινωνικών υποδοµών και υπηρεσιών, όπως στον τοµέα των βασικών υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης. Ωστόσο, η υγιής οικονοµική πολιτική αποτελεί, ίσως, το αποτελεσµατικότερο µέσο για τη µείωση της φτώχειας, ενώ η ολοένα µεγαλύτερη έµφαση που δίδεται στην παροχή βοήθειας µε τη µορφή στήριξης του προϋπολογισµού, η οποία συνήθως συνδέεται µε τοµεακές µεταρρυθµίσεις στήριξης κοινωνικών υπηρεσιών, εντάσσεται σαφώς στο πλαίσιο αυτό. Όσον αφορά την υλοποίηση των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, η Αφρική θεωρήθηκε το επίκεντρο της κρίσης. Παρόλο που υπήρξαν βάσιµοι λόγοι για αισιόδοξες προβλέψεις το 2004 τα ποσοστά φτώχειας µειώνονται σε πολλές χώρες και παράλληλα βελτιώνεται η πρόσβαση στην υγεία και την εκπαίδευση εντούτοις, εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρά προβλήµατα φτώχειας, συγκρούσεων και αστάθειας. Η Επιτροπή συνέχισε το 2004 να αναζητεί νέους τρόπους για την αύξηση του αντικτύπου της συνεργασίας της, ενισχύοντας περαιτέρω τις λύσεις των Αφρικανών στα προβλήµατα της ηπείρου, µέσω της χρηµατοδότησης του σχετικού µέσου στήριξης της ειρήνης στην Αφρική και του αντίστοιχου για το νερό, καθώς και συνεχίζοντας να κατέχει την πρώτη θέση όσον αφορά τη στήριξη του προϋπολογισµού. EL 16 EL

Στις ασιατικές χώρες, 11 έργα, για τα οποία έγιναν αναλήψεις υποχρεώσεων συνολικού ύψους 180 εκατοµµυρίων ευρώ, θα στηρίξουν την καταπολέµηση της φτώχειας, όπως π.χ. το έργο οικονοµικής και κοινωνικής ανάκαµψης στην Καµπότζη (25 εκατοµµύρια ευρώ), η πίστωση υπέρ της µείωσης της φτώχειας στο Βιετνάµ (20 εκατοµµύρια ευρώ) και η τοµεακή στήριξη της βασικής εκπαίδευσης στην Ινδονησία (20 εκατοµµύρια ευρώ). Πράγµατι, η Επιτροπή συµβάλλει στη βελτίωση της πρόσβασης στην εκπαίδευση σε οκτώ ασιατικές χώρες, ιδίως για κορίτσια και µειονεκτούσες οµάδες παιδιών, όπως τα παιδιά µειονοτήτων, τα παιδιά µε αναπηρία και τα παιδιά του δρόµου. Όσον αφορά την καθολική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγειονοµικής περίθαλψης, πράγµα το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, διάφορα έργα ύψους άνω των 100 εκατοµµυρίων ευρώ βοηθούν τις χώρες αυτές είτε να προβαίνουν σε τοµεακές µεταρρυθµίσεις για τη βελτίωση των υπηρεσιών υγειονοµικής περίθαλψης είτε (σε χώρες που µόλις συνέρχονται από συγκρούσεις, όπως το Αφγανιστάν και το Ανατολικό Τιµόρ) να παρέχουν βασικές υγειονοµικές υπηρεσίες στις φτωχότερες οµάδες του πληθυσµού. Σε περιοχές, όπως η Μεσόγειος και η Λατινική Αµερική, οι περισσότερες χώρες θεωρούνται µεν χώρες µέσου εισοδήµατος, όµως το σηµερινό επίπεδο ανάπτυξής τους συνδυάζεται συχνά µε χαµηλή οικονοµική ανάπτυξη, δηµογραφικές πιέσεις, οικονοµικές µεταρρυθµίσεις και αντιφατική διακυβέρνηση, και, συνεπώς, απαιτούνται πρωτοβουλίες που να εστιάζονται στην καταπολέµηση της φτώχειας και τη βελτίωση της διακυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχεται στήριξη π.χ. στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση στη Νικαράγουα και στα συστήµατα πρωτοβάθµιας περίθαλψης στη Βολιβία. Πολλά έργα αποσκοπούν στην ενίσχυση των φτωχών και άλλων µειονεκτουσών πληθυσµιακών οµάδων. Το πρόγραµµα MEDA αποσκοπεί στην προώθηση της βιώσιµης οικονοµικής και κοινωνικής ανάπτυξης, µέσω της εξάλειψης της φτώχειας στην περιοχή. Οι προοπτικές για µια καλύτερη περιφερειακή συνεργασία και οικονοµική ανάπτυξη βελτιώθηκαν το 2004, δεδοµένου ότι σηµειώθηκε συνεχής πρόοδος στις εµπορικές διαπραγµατεύσεις για τη δηµιουργία ζώνης ελευθέρων συναλλαγών µε την περιοχή της Μεσογείου, ενώ αναλήφθηκαν νέες ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες για τη µείωση της φτώχειας, οι οποίες εστιάστηκαν κυρίως στην αποκεντρωµένη τοπική ανάπτυξη. Επιπλέον, αυτή τη στιγµή αναπτύσσονται νέες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της δηµοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, καθώς και για ευρύτερη συµµετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Χαρακτηριστικά παραδείγµατα τέτοιων έργων στη Λατινική Αµερική είναι η εν εξελίξει µεταρρύθµιση του δικαστικού συστήµατος στο Περού, η θέσπιση, σε περιφερειακό επίπεδο, ενός προγράµµατος επισιτιστικής ασφάλειας, το οποίο συµβάλλει στην ενίσχυση της ισότητας των φύλων, δίνοντας δικαίωµα γαιοκτησίας στις γυναίκες, και η βελτίωση της λειτουργίας των περιφερειακών οργάνων. β) Αποτελέσµατα, αποτελεσµατικότητα και αντίκτυπος Η Επιτροπή χρησιµοποιεί ένα σύστηµα παρακολούθησης προσανατολισµένο στα αποτελέσµατα (ROM), το οποίο βασίζεται στη διενέργεια τακτικών επιθεωρήσεων από ανεξάρτητους εµπειρογνώµονες στα υπό εξέλιξη έργα και προγράµµατα. Το 2004, το σύστηµα εφαρµόστηκε σε 117 χώρες, ενώ υποβλήθηκαν εκθέσεις για 1100 έργα συνολικής αξίας 7,6 περίπου δις ευρώ. Τα έργα και προγράµµατα βαθµολογούνται µε βάση διεθνώς αναγνωρισµένα κριτήρια. Τα αποτελέσµατα δείχνουν ότι τα έργα και προγράµµατα, που επιθεωρήθηκαν το 2004, εξελίσσονταν κατά µέσο όρο «σύµφωνα µε το σχέδιο» και ακόµη καλύτερα, για όλα τα κριτήρια. EL 17 EL

Πράγµατι, τα αποτελέσµατα δείχνουν ότι 90% περίπου των έργων επιτυγχάνουν τα επιδιωκόµενα αποτελέσµατα, παρά τις αναπροσαρµογές των προθεσµιών, οι οποίες µπορεί να είναι αναγκαίες για ένα µικρό αριθµό έργων. Χάρη στην έµφαση που δίδεται στο θέµα της ποιότητας της προετοιµασίας των έργων και προγραµµάτων, αναµένεται ότι η βελτίωση των βαθµολογιών, για όλα τα κριτήρια, θα είναι βιώσιµη. Τα καλύτερα αποτελέσµατα επιτυγχάνονται στον τοµέα της αποτελεσµατικότητας και του αντικτύπου. Οι πρώτες ενδείξεις βελτίωσης της αποτελεσµατικότητας λόγω αποσυγκέντρωσης επιβεβαιώνονται, ενώ το γεγονός ότι οι χώρες ΑΚΕ σηµείωσαν χαµηλότερες επιδόσεις από άλλες περιοχές µπορεί να οφείλεται εν µέρει στο γεγονός ότι η αποσυγκέντρωση µόλις ολοκληρώθηκε σε πολλές από τις χώρες αυτές, αλλά και στις εν γένει δυσµενείς συνθήκες τις οποίες αντιµετωπίζουν. Αυτή τη στιγµή συνεχίζονται οι εργασίες πάνω στη µεθοδολογία του συστήµατος, ώστε να µπορούν να συνάγονται περισσότερο συγκρίσιµα και ακριβή συµπεράσµατα. Tα αποτελέσµατα ανά τοµέα δείχνουν ότι τα έργα στον µακροοικονοµικό και κοινωνικό τοµέα σηµείωσαν υψηλές επιδόσεις από την άποψη της καταλληλότητας, της αποτελεσµατικότητας και του αντικτύπου, ενώ παρόλο που τα έργα στον τοµέα της επισιτιστικής ασφάλειας δεν σηµείωσαν υψηλές επιδόσεις συνολικά, οι βαθµολογίες µε βάση τα τρία αυτά βασικά κριτήρια υπήρξαν εξίσου ικανοποιητικές. Το γεγονός αυτό επηρεάζει την αξιολόγηση της συµβολής των έργων αυτών στην επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Ενώ η διαχείριση των τακτικών αξιολογήσεων των ολοκληρωθέντων έργων και προγραµµάτων γίνεται από τις κατά τόπους υπηρεσίες, η Κεντρική Μονάδα Αξιολόγησης, η οποία είναι υπόλογη στον Επίτροπο Εξωτερικών Σχέσεων, εκδίδει κατευθυντήριες οδηγίες για τη βελτίωση της µεθόδου αξιολόγησης και, παράλληλα, διενεργεί αξιολογήσεις που αφορούν τους διάφορους τοµείς, στρατηγικές και θέµατα. Τα κείµενα των τελικών εκθέσεων αξιολόγησης δηµοσιεύονται στο τµήµα αξιολόγηση του δικτυακού τόπου της EuropeAid 11. Το 2004, ολοκληρώθηκαν 12 αξιολογήσεις, ενώ άλλες 13 βρίσκονταν σε εξέλιξη. Επιπλέον, στο στάδιο της εκπόνησης βρίσκονταν δύο κοινές αξιολογήσεις (η πρώτη για τον συντονισµό, τη συµπληρωµατικότητα και τη συνεκτικότητα και η δεύτερη για τη στήριξη του προϋπολογισµού). γ) Μακροπρόθεσµες προοπτικές Παρόλο που δεν µπορούµε να δώσουµε πολύ µεγάλη σηµασία στα αποτελέσµατα ενός µόνον έτους, οι µέχρι στιγµής ενδείξεις φανερώνουν ότι οι µεταρρυθµίσεις, που είχαν αρχίσει το έτος 2000, έχουν αυτή τη στιγµή πολύ θετικά αποτελέσµατα. Πέντε χρόνια µετά, είναι καιρός να αξιολογηθούν τα αποτελέσµατα αυτά. Στο τέλος του 2004, η Επιτροπή ξεκίνησε µια διαδικασία προβληµατισµού σχετικά µε την εφαρµογή και τον αντίκτυπο της ήλωσης για την Αναπτυξιακή Πολιτική, καθώς και για την καταλληλότητά της µετά τις σηµαντικές µεταβολές που έγιναν τόσο στο εσωτερικό της Ένωσης κυρίως µε την πρόσφατη διεύρυνση όσο και εκτός των συνόρων της, όπως η δηµιουργία µιας ενισχυµένης σχέσης µε τις γειτονικές της χώρες, µέσω της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, η επίσπευση και επέκταση της παγκοσµιοποίησης πέρα από τα καθαρά εµπορικά και οικονοµικά θέµατα, η ολοένα 11 http://europa.eu.int/comm/europeaid/index_en.htm EL 18 EL

µεγαλύτερη διεθνής συναίνεση για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας και η διαρκώς αυξανόµενη ανησυχία στα θέµατα ασφάλειας. Έτσι, αποφασίστηκε ότι είναι αναγκαία η διεξαγωγή µιας δηµόσιας συζήτησης, προκειµένου να ξεκαθαρίσει ο ρόλος της αναπτυξιακής πολιτικής, µέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ, και να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναµικό της, το οποίο συνιστά το πλέον κατάλληλο µέσο πολιτικής για την αντιµετώπιση των βαθύτερων αιτίων της φτώχειας και των ανισοτήτων. εύτερον, η διαδικασία προγραµµατισµού µπορεί να βελτιωθεί υπό το πρίσµα των εκθέσεων που καταρτίζονται στο µέσον της περιόδου. Όπως συµβαίνει και µε άλλους χορηγούς βοήθειας, υπάρχει διαρκής ανάγκη ανάπτυξης των ικανοτήτων µας για τη βελτίωση της συµπληρωµατικότητας και την ένταξη οριζόντιων θεµάτων, όπως η ισότητα των φύλων, η πρόληψη των συγκρούσεων και το περιβάλλον, στην πολιτική για την ανάπτυξη, πέρα από τα πρόσφατα θέµατα της ασφάλειας, της µετανάστευσης και του ασύλου. Οι συγκεκριµένες εκθέσεις υπήρξαν µια σηµαντική ευκαιρία για την αναπροσαρµογή των προγραµµάτων και τον εντοπισµό των παρακάτω τοµέων στους οποίους έπρεπε να επέλθουν βελτιώσεις: ενίσχυση της αξιολόγησης των επιδόσεων µε βάση ορισµένους δείκτες (παρά τη βελτίωση των πλαισίων των δεικτών, η βάση παραµένει συχνά ανεπαρκής) µεγαλύτερη συνάφεια µε τα αρχικά έγγραφα στρατηγικής, και βελτίωση της συµπληρωµατικότητας µε τους άλλους χορηγούς βοήθειας. Τρίτον, η ΕΕ πρέπει να εξακολουθήσει να παίζει ενεργό ρόλο στις προσπάθειες εναρµόνισης των διαδικασιών σε διεθνές επίπεδο, καθώς και να διατηρήσει τη δυναµική των προσπαθειών αυτών, ούτως ώστε να µπορέσουν να υλοποιηθούν στις διάφορες χώρες. Οι δείκτες και οι στόχοι, που καθορίστηκαν το 2004 και εγκρίθηκαν από το Συµβούλιο το Νοέµβριο του 2004, είναι βέβαια χρήσιµοι, αλλά απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες από όλους τους χορηγούς βοήθειας ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η εφαρµογή τους στην πράξη. EL 19 EL