ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Α ΚΛΙΣΗΣ Α ΚΛΗΖ αξζεληθά ζειπθά -απ (ὁ ςαμίαπ ςξῦ ςαμίξσ) -ηπ (ὁ ξἰκέςηπ ςξῦ ξἰκέςξσ) ξὐρία, ςῆπ ξὐρίαπ -α -ε ἀλήθεια, ςῆπ ἀληθείαπ κώμη, ςῆπ κώμηπ φσυή, ςῆπ φσυῆπ υώοα, ςῆπ υώοαπ γλρρα, ςῆπ γλώρρηπ θάλαρρα, ςῆπ θαλάρρηπ 1
Κ Α Σ Α Λ Ζ Ξ Δ Η Γεληθέο παξαηεξήζεηο ΔΝΗΚΟ ΑΡΗΘΜΟ ΠΛΖΘΤΝΣΗΚΟ ΑΡΗΘΜΟ Αξζεληθφ Θειπθφ Αξζεληθφ θαη ζειπθφ Ολ. -ᾱπ -ηπ -ᾱ -ᾰ -η Ολ. -αι Γελ. -ξσ -ξσ -ᾱπ -ᾱπ, -ηπ -ηπ Γελ. -μ Γνη. -ᾳ -ῃ -ᾳ -ᾳ, -ῃ -ῃ Γνη. -αιπ Αηη. -ᾱμ -ημ -ᾱμ -ᾰμ -ημ Αηη. -ᾱπ Κιεη. -ᾱ -ᾰ (-η) -ᾱ -ᾰ -η Κιεη. -αι Ζ α κλίρη έυει μόμξ αορεμικά και θηλσκά ξμόμαςα. Ξ πληθσμςικόπ αοιθμόπ είμαι κξιμόπ και για ςα δύξ γέμη. Διατέοει μόμξ ςξ άοθοξ. Ζ γεμική πληθσμςικξύ ςξμίζεςαι ρςη λήγξσρα και παίομει πεοιρπχμέμη. Δναιοείςαι: ξἱ ἐςηρίαι (μελςέμια), ςμ ἐςηρίχμ Ζ καςάληνη απ ρςημ α κλίρη είμαι πάμςξςε μακοόυοξμη. Ξ ςόμξπ καςεβαίμει ρςημ παοαλήγξσρα όςαμ η λήγξσρα είμαι μακοόυοξμη. Όςαμ η παοαλήγξσρα έυει δίυοξμξ τχμήεμ, ποέπει μα λαμβάμεςαι σπόφη η πξρόςηςά ςξσ καςά ςξμ ςξμιρμό πυ: αἱ κμῖρραι (ῑ), ξἱ πξλῖςαι (ῑ), ξἱ μεαμίαι (ῐ) 2
Δ ι δ ι κ έ π π α ο α ς η ο ή ρ ε ι π Ι λ ί ρ η ξ μ ξ μ ά ς χ μ α. Αξζεληθά α αορεμικά είμαι ξνύςξμα ή παοξνύςξμα. Ξ ςόμξπ διαςηοείςαι ρςημ ίδια θέρη καςά ςη διάοκεια ςηπ κλίρηπ (εκςόπ από ςη γεμική πληθσμςικξύ). Ζ γεμική και δξςική εμικξύ και πληθσμςικξύ, όςαμ ςξμίζξμςαι ρςη λήγξσρα, παίομξσμ πεοιρπχμέμη. α αορεμικά ρε ηπ ρυημαςίζξσμ ςημ κληςική ςξσ εμικξύ ρσμήθχπ ρε ᾰ. (ξ όμξμα δερπόςηπ αμεβάζει και ςξμ ςόμξ ρςημ ποξπαοαλήγξσρα: ὦ δέρπξςᾰ). Όμχπ ςα κύοια ξμόμαςα ποξρώπχμ ςη ρυημαςίζξσμ ρε η: ὦ Ἀςοείδη, ὦ Νέονη. ΔΝΗΚΟ ΑΡΗΘΜΟ Ολ. ὁ ςαμίαπ (ῐ) ὁ ξἰκέςηπ ὁ πξλίςηπ ὁ πξιηςήπ ὁ ρςοαςιώςηπ ὁ Ἀςοείδηπ Γελ. ςξῦ ςαμίξσ ςξῦ ξἰκέςξσ ςξῦ πξλίςξσ ςξῦ πξιηςξῦ ςξῦ ρςοαςιώςξσ ςξῦ Ἀςοείδξσ Γνη. ςῶ ςαμίᾳ ςῶ ξἰκέςῃ ςῶ πξλίςῃ ςῶ πξιηςῇ ςῶ ρςοαςιώςῃ ςῶ Ἀςοείδῃ Αηη. ςόμ ςαμίαμ ςόμ ξἰκέςημ ςόμ πξλίςημ ςόμ πξιηςήμ ςόμ ρςοαςιώςημ ςόμ Ἀςοείδημ Κιεη. ὦ ςαμία ὦ ξἰκέςα ὦ πξλῖςᾰ ὦ πξιηςά ὦ ρςοαςιςᾰ ὦ Ἀςοείδη ΠΛΖΘΤΝΣΗΚΟ ΑΡΗΘΜΟ Ολ. ξἱ ςαμίαι ξἱ ξἰκέςαι ξἱ πξλῖςαι (ī) ξἱ πξιηςαί ξἱ ρςοαςιςαι ξἱ Ἀςοεῖδαι Γελ. ςμ ςαμιμ ςμ ξἰκεςμ ςμ πξλιςμ ςμ πξιηςμ ςμ ρςοαςιχςμ ςμ Ἀςοειδμ Γνη. ςξῖπ ςαμίαιπ ςξῖπ ξἰκέςαιπ ςξῖπ πξλίςαιπ ςξῖπ πξιηςαῖπ ςξῖπ ρςοαςιώςαιπ ςξῖπ Ἀςοείδαιπ Αηη. ςξύπ ςαμίαπ ςξύπ ξἰκέςαπ ςξύπ πξλίςαπ ςξύπ πξιηςάπ ςξύπ ρςοαςιώςαπ ςξύπ Ἀςοείδαπ Κιεη. ὦ ςαμίαι ὦ ξἰκέςαι ὦ πξλῖςαι ὦ πξιηςαί ὦ ρςοαςιςαι ὦ Ἀςοεῖδαι 3
β. Θειπθά 1.Θηλσκά ρε ᾱ (γεμ. ᾱπ), -ᾰ (γεμ. ᾱπ) α θηλσκά ρε α είμαι ξνύςξμα, παοξνύςξμα και ποξπαοξνύςξμα. ξ α ςηπ καςάληνηπ ςχμ θηλσκώμ, όςαμ ποξηγείςαι τχμήεμ ή ο, είμαι μακοόυοξμξ, λέγεςαι καθαοό και διαςηοείςαι ρε όλεπ ςιπ πςώρειπ ςξσ εμικξύ: Ξμ. ξὐρία υώοα αἱ ξὐρίαι αἱ υοαι Γεμ. ςῆπ ξὐρίαπ ςῆπ υώοαπ ςμ ξὐριμ ςμ υχομ Δξς. ςῇ ξὐρίᾳ ςῇ υώοᾳ ςαῖπ ξὐρίαιπ ςαῖπ υώοαιπ Αις. ςήμ ξὐρίαμ ςήμ υώοαμ ςάπ ξὐρίαπ ςάπ υώοαπ Ιλης. ὦ ξὐρία ὦ υώοα ὦ ξὐρίαι ὦ υοαι Σπάουξσμ ξοιρμέμα θηλσκά, πξσ εμώ ποιμ από ςξ α έυξσμ τχμήεμ ή ο, ςξ α είμαι βοαυύυοξμξ. Ασςά είμαι: i) α ποξπαοξνύςξμα θηλσκά, όπχπ ἀλήθειᾰ, βξήθειᾰ, ἐμέογειᾰ, ἀμέλειᾰ, ἐπιμέλειᾰ, ἀρέβειᾰ, εὐρέβειᾰ, ἱέοειᾰ, ἀπόοοξιᾰ, αὐλήςοιᾰ, μαθήςοιᾰ κλπ. ii) α ξμόμαςα μσῖᾰ, γαῖᾰ, γοαῖᾰ, μαῖᾰ, μξῖοᾰ, πεῖοᾰ, ποῶοᾰ, ρπεῖοᾰ, ρταῖοᾰ, ρτῦοᾰ. Ρςιπ πεοιπςώρειπ ασςέπ ςξ βοαυύυοξμξ ᾰ ςηπ ξμξμαρςικήπ ςοέπεςαι ρε μακοόυοξμξ ᾱ ρςη γεμική και δξςική ςξσ εμικξύ. Ξμ. ἀλήθειᾰ μαθήςοιᾰ ρταῖοᾰ αἱ ἀλήθειαι αἱ μαθήςοιαι αἱ ρταῖοαι Γεμ. ςῆπ ἀληθείαπ ςῆπ μαθηςοίαπ ςῆπ ρταίοαπ ςμ ἀληθειμ ςμ μαθηςοιμ ςμ ρταιομ Δξς. ςῇ ἀληθείᾳ ςῇ μαθηςοίᾳ ςῇ ρταίοᾳ ςαῖπ ἀληθείαιπ ςαῖπ μαθηςοίαιπ ςαῖπ ρταίοαιπ Αις. ςήμ ἀλήθειᾰμ ςήμ μαθήςοιᾰμ ςήμ ρταῖοᾰμ ςάπ ἀληθείαπ ςάπ μαθηςοίαπ ςάπ ρταίοαπ Ιλης. ὦ ἀλήθειᾰ ὦ μαθήςοιᾰ ὦ ρταῖοᾰ ὦ ἀλήθειαι ὦ μαθήςοιαι ὦ ρταῖοαι 4
ξ α ςηπ καςάληνηπ ςχμ θηλσκώμ είμαι βοαυύυοξμξ όςαμ ποξηγείςαι άλλξ ρύμτχμξ εκςόπ από ο, ξμξμάζεςαι μη καθαοό και ςοέπεςαι ρε η ρςη γεμική και δξςική ςξσ εμικξύ. Ξμ. θάλαρρᾰ γλρρᾰ αἱ θάλαρραι αἱ γλρραι Γεμ. ςῆπ θαλάρρηπ ςῆπ γλώρρηπ ςμ θαλαρρμ ςμ γλχρρμ Δξς. ςῇ θαλάρρῃ ςῇ γλώρρῃ ςαῖπ θαλάρραιπ ςαῖπ γλώρραιπ Αις. ςήμ θάλαρρᾰμ ςήμ γλρρᾰμ ςάπ θαλάρραπ ςάπ γλώρραπ Ιλης. ὦ θάλαρρᾰ ὦ γλρρᾰ ὦ θάλαρραι ὦ γλρραι α ξνύςξμα θηλσκά ρε α διαςηοξύμ ςξμ ςόμξ ρςη λήγξσρα ρε όλη ςη διάοκεια ςηπ κλίρηπ και παίομξσμ πεοιρπχμέμη ρςη γεμική και δξςική εμικξύ και πληθσμςικξύ: υαοά, ςῆπ υαοᾶπ, ςῇ υαοᾷ, ςήμ υαοάμ, ὦ υαοά αἱ υαοαί, ςμ υαομ, ςαῖπ υαοαῖπ, ςάπ υαοάπ, ὦ υαοαί. 2. Θειπθά ζε ε (-εο) α θηλσκά ρε η είμαι ξνύςξμα και παοξνύςξμα. α ξνύςξμα διαςηοξύμ ςξμ ςόμξ ρςη λήγξσρα ρε όλη ςη διάοκεια ςηπ κλίρηπ και παίομξσμ πεοιρπχμέμη ρςη γεμική και δξςική εμικξύ και πληθσμςικξύ. α παοξνύςξμα διαςηοξύμ ςξμ ςόμξ ρςημ ίδια θέρη ρε όλη ςη διάοκεια ςηπ κλίρηπ (εκςόπ από ςη γεμική πληθσμςικξύ) Ξμ. κώμη φσυή αἱ κμαι αἱ φσυαί Γεμ. ςῆπ κώμηπ ςῆπ φσυῆπ ςμ κχμμ ςμ φσυμ Δξς. ςῇ κώμῃ ςῇ φσυῇ ςαῖπ κώμαιπ ςαῖπ φσυαῖπ Αις. ςήμ κώμημ ςήμ φσυήμ ςάπ κώμαπ ςάπ φσυάπ Ιλης. ὦ κώμη ὦ φσυή ὦ κμαι ὦ φσυαί 5