ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΛΙΔΑ Πεοιευόμεμα 1 Καλχρόοιρμα! - Επιρκέφειπ παιδιάςοξσ-αογίεπ 2 Χοόμια Πξλλά! - Χαοξύμεμα γεμέθλια 3 Αςξμικά οαμςεβξύ - Δοαρςηοιόςηςεπ ςμημάςχμ 4 Οι ποόβεπ μαπ Καλξκαιοιμέπ Διακξπέπ - Παιυμιδξγιξοςέπ 5 Οι ρσμεμςεύνειπ μαπ 6-14 σμςαγέπ: Γοαμίςα τοάξσλα & πιςική λεμξμάδα 15-17 Παιδαγχγικό θέμα: ποέπει μα μάθει μα γοάτει και μα 18-20 διαβάζει έμα παιδί ρςξ μηπιαγχγείξ 11/05:Παγκόρμια Ημέοα ςηπ Μηςέοαπ 20-23 15/06: Παγκόρμια Ημέοα ςξσ Παςέοα 23-25 Πξια είμαι η καςάλληλη ηλικία για μα μάθει ςξ παιδί νέμεπ 25-30 γλώρρεπ? Καλξκαίοι και αρτάλεια 30-33 Καλξκαίοι και διαςοξτή 33-36 Καλξκαίοι και δοαρςηοιόςηςεπ 36-42 Εκπαιδεσςικό ποόγοαμμα 43-45 Παιδικά βιβλία 46 Η δική ραπ ρελίδα: Παμελλήμιξπ ρύλλξγξπ «αςσυήμαςα» 47-48 1
Αγαπηςξί γξμείπ, Άιιε κηα ζρνιηθή ρξνληά θηάλεη ζην ηέινο ηεο! Η εθεκεξηδνύια καο,«το τυπάκι», κε ην 30 ν ηεύρνο, ζα θιείζεη ελεκεξωηηθά ηε θεηηλή ζρνιηθή ρξνληά! Τνπο κήλεο πνπ ζ` αθνινπζήζνπλ: Εηνηκάδνπκε ηε παξνπζίαζε ηνπ Σρεδίνπ Εξγαζίαο θαη ηελ θαινθαηξηλή καο γηνξηή Παηρληδνγηνξηέο- γηνξηνύιεο, γηα λα θάλνπκε «μερωξηζηέο» ηηο θαινθαηξηλέο κέξεο καο! Γλωξίδνπκε κεγάινπο δωγξάθνπο κέζα από ηα έξγα ηνπο Αλαθαιύπηνπκε θαηλνύξγηα βηβιία Κη έρνπκε πνιιά θαηλνύξγηα παηρλίδηα θη εθπιήμεηο ζηνλ θήπν ηνπ ζρνιείνπ καο!!! Καιό Καινθαίξη! Μ` εκςίμηρη Άσπα Σσαμτοπούλου Διεσθύμςοια ρςξ <<ΠΟΡΣΟΚΑΛΙ-ΓΑΛΑΖΙΟ ρσμμετάκι>> ΕΠΙΚΕΨΕΙ ΠΑΙΔΙΑΣΡΟΤ Σεηάρηη 21 Μαΐοσ 2014 Σεηάρηη 18 Ιοσμίοσ 2014 Σεηάρηη 23 Ιοσλίοσ 2014 Αργία Σξ ρυξλείξ μαπ θα είμαι κλειρςό, λόγχ αογιώμ ςημ ημέοα: Δευτέρα 09/06/2014: Αγίου Πμεύματος 2
Χρόνια Πολλά! 26/05: ηόγθα Ακαζηαζία 23/05: Δεμεηνηάδεξ Ακηώκεξ 06/05: Δέζθεξ Ιωάκκεξ 26/05: Κνόμπαξ Κωκ/κμξ & Γηώνγμξ 26/05: Βαζηιμπμύιμο Φνακηδέζθα 15/05: Λαπακάξ Χνήζημξ 15/05: Χωνηακόπμοιμξ πύνμξ 13/05: Μπαμπμοζθάθε Μειίκα 17/05: Καβάιμο Αιίθε 20/06: Χανίημο Ναηαιία 28/06: Κνεηηθμύ Μονηώ 30/06: Κωζηόπμοιμξ Μακώιεξ 04/06: Κμονμύμαιμο Ίνηξ 08/06: Μοιωκαδάθε Μανθέιια 26/06: Γεωνγήξ Ανγύνεξ 14/06: Δεμεηνηάδμο Οονακία 26/06: Πακώθεξ Αιέλκαδνμξ 12/07: Μμκηεζάκημξ Ιωάκκεξ 20/07: Αιηθακηώηεξ Γηώνγμξ 20/07: Απμζημιμπμύιμο μθία 08/07: Καβάιμξ Μάνημξ 08/07: Ανθάκεξ Νηθόιαξ 24/07: Παπακηθμιάμο Γηάκκεξ 15/07: Κιήμεξ Νηθόιαξ 19/07: Βακδώνμξ Γνεγόνεξ 19/07: Ρηδμπμύιμο Αγγειηθή 3
Οη αημμηθέξ ζοκακηήζεηξ γμκέωκ παηδαγωγώκ ζα πναγμαημπμηεζμύκ 15 θαη 16 Μαΐμο 2014 Πέμπτη 08 Μαΐου 2014: Επίσκεψη στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα πάτα. υμμετοχή: Μικρό Προνηπιακό τμήμα ε ημερομηνία που θα ανακοινωθεί: Επίσκεψη και ξενάγηση στο Πυροσβεστικό Μουσείο. υμμετοχή Προνηπιακό τμήμα Πέμπτη 22 Μαϊου 2014: Επίσκεψη στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα πάτα. υμμετοχή: Προνηπιακό τμήμα Πέμπτη 05 Ιουνίου 2014: Επίσκεψη στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα πάτα. υμμετοχή: Νηπιακό τμήμα σχεδόν, καθημερινά. Οι πρόβες μας Θα σας παρακαλούσαμε να μη καθυστερείτε την πρωινή προσέλευση των παιδιών (χωρίς συγκεκριμένο λόγο). Γιατί σχεδόν καθημερινά τα παιδιά όλων των τμημάτων Θα παρακολουθούν και θα συμμετέχουν στις πρόβες για τα κινητικά, μουσικά και λεκτικά μέρη του μουσικοχορευτικού θεατρικού έργου της καλοκαιρινής γιορτής μας. Οι πρόβες γίνονται από τις παιδαγωγούς του σχολείου μας, 4
απ εμημεοώμξσμε όςι ςξ ρυξλείξ μαπ, για ςιπ καλξκαιοιμέπ διακξπέπ θα κλείρει: από τη Παρασκευή 01 Αυγούστου 2014 ως και τημ Παρασκευή 29 Αυγούστου 201.4 Θα αμξίνει καμξμικά τη Δευτέρα 01 επτεμβρίου 2014. απ εσυόμαρςε Καλό Καλξκαίοι! Μάιος «Μητέρα, μαμούλα, μαμά» Όλα ςα ςμήμαςα Μαϊος «Πικ-Νικ στημ αυλή του σχολείου» Όλα ςα ςμήμαςα Ιούμιος «Ημέρα παγωτού» Όλα ςα ςμήμαςα Ιούμιος «Πατέρα, μπαμπούλη, μπαμπά» Όλα ςα ςμήμαςα Ιούλιος «Πισίμα-Party» Όλα ςα ςμήμαςα 5
«Τι δώρο θέλεις να κάνεις στη μαμά σου;» «Θέλω να της κάνω ρούχα, γιατί της αρέσουν πολύ» Μαρκετάκη Φριστίνα «Θέλω να της κάνω δώρο το περιστέρι της ειρήνης» Κυπριανίδης ταύρος «Θέλω να της πάρω ένα επιτραπέζιο για να παίζουμε μαζί» Ελευθεριάδης Υίλιππος «Θα ήθελα να της δώσω μια ορχιδέα» Κάτσικας Κωνσταντίνος «Θα ήθελα να της αγοράσω παπούτσια» Αλιφραγκής Ιάκωβος «Μια ζωγραφιά με το σπίτι μας» Λούκας Γρηγόρης «Μια ωραία ζωγραφιά» Μενδρή Αιμιλία «Θα της ζωγράφιζα την Άνοιξη με τα λουλούδια και ωραίες πεταλούδες» Μπαμπουσκάκη Μελίνα «Θα της έδινα δύο μαργαρίτες και ένα δαχτυλίδι» Πάντος Κωνσταντίνος «Σην αγάπη μου. Σο πιο όμορφο δώρο!» Καβάλου Αλίκη «Μια ωραία ζωγραφιά με πριγκίπισσες, λουλούδια, μέλισσες» Δημητριάδου Ουρανία «Θα της φτιάξω μια κάρτα» Αρκαδιανού Αργυρώ «Θέλω να της πάρω ένα βιβλίο» Ριζοπούλου Αγγελική «Θέλω να της δώσω λουλούδια» Πάνώκης Αλέξανδρος «Μια ωραία ζωγραφιά με νεράιδες» Βρεττού Κατερίνα «Θα ήθελα να της κάνω δώρο μια τσάντα» Πάπουτσέλη Άρτεμις «Θα ήθελα να της κάνω ένα πίνακα με πεταλούδες» αλβάνος Γκούφα Διομήδεια «Γιατί αγαπάς το μπαμπά σου;» «Γιατί περνάω ωραία μαζί του και μου βάζει DVD» Μαρκετάκη Φριστίνα «Γιατί μου κάνει όλα τα χατίρια» Κυπριανίδης ταύρος «Γιατί είναι αγόρι και εγώ είμαι αγόρι» Ελευθεριάδης Υίλιππος «Γιατί μας διασκεδάζει, μου κάνει μαθήματα, με βοηθάει και φτιάχνει ωραία μακαρόνια» Κάτσικας Κωνσταντίνος «Γιατί με πειράζει συνέχεια» Αλιφραγκής Ιάκωβος «Γιατί μας προσέχει» Λούκας Γρηγόρης «Γιατί μου φέρνει δώρα» Μενδρή Αιμιλία «Γιατί όταν διαλύω κάποια πράγματα μου τα φτιάχνει Μπαμπουσκάκη Μελίνα «Σον αγαπάω γιατί μου χαϊδεύει τα μαλλάκια μου» Πάντος Κωνσταντίνος 6
«Γιατί με αγαπάει και εκείνος» Καβάλου Αλίκη «Γιατί είναι καλός και παίζουμε όλη την ώρα» Δημητριάδου Ουρανία «Θα της φτιάξω μια κάρτα» Αρκαδιανού Αργυρώ «Γιατί με κάνει ευτυχισμένη» Ριζοπούλου Αγγελική «Γιατί με πάει σε event της δουλειάς του» Πάνώκης Αλέξανδρος «Γιατί είναι ζουληχτός και παίζουμε κρυφτό» Βρεττού Κατερίνα «Γιατί μου μαθαίνει νέα πράγματα» Πάπουτσέλη Άρτεμις «Γιατί ταΐζουμε τα κοκοράκια» αλβάνος Γκούφα Διομήδεια «Ποια είναι η αγαπημένη σου εκπομπή στη τηλεόραση και γιατί;» «Μου αρέσει να βλέπω τη Barbie γιατί είναι η αγαπημένη μου κούκλα» Μαρκετάκη Φριστίνα «Μου αρέσει το Fun Boy Tsam Tsam,γιατί κάνουν πολλά αστεία» Κυπριανίδης ταύρος «Μου αρέσουν τα ungry birds, γιατί μου αρέσουν αυτά που κάνουν στο διάστημα και στον ουρανό» Ελευθεριάδης Υίλιππος «Μου αρέσουν τα παιδικά γιατί έχουν μάχες» Κάτσικας Κωνσταντίνος «Μου αρέσει το cars, γιατί μου αρέσουν τα αυτοκίνητα» Αλιφραγκής Ιάκωβος «Μου αρέσουν τα παιδικά. Πιο πολύ οι εκδικητές γιατί έχουν πολέμους» Λούκας Γρηγόρης «Μου αρέσει ο Μικρός Πρίγκιπας, είναι ωραία ιστορία» Μενδρή Αιμιλία «Μου αρέσει να βλέπω πατινάζ» Μπαμπουσκάκη Μελίνα «Γιατί μου αρέσει να βλέπω παιδικά γιατί κάνουν αστεία πράγματα» Πάντος Κωνσταντίνος «Μου αρέσουν τα στρουμφάκια γιατί μένουν σε ένα χωριό» Καβάλου Αλίκη «Μου αρέσουν τα παιδικά, γιατί μένουν έχουν πολύ ωραίες εικόνες και μιλάνε ωραία» Δημητριάδου Ουρανία «Η Ντόρα η εξερευνήτρια γιατί μου αρέσει το κοριτσάκι» Αρκαδιανού Αργυρώ «Οι Winx γιατί είναι νεράιδες και λατρεύω τις νεράιδες» Ριζοπούλου Αγγελική «Μου αρέσει να βλέπω lego γιατί κυνηγάνε τους κλέφτες» Πάνώκης Αλέξανδρος «Μου αρέσουν τα παιδικά γιατί έχουν ωραίες ιστορίες» Βρεττού Κατερίνα «Μου αρέσει να βλέπω παιδικά τα μικρά ανθρωπάκια» Πάπουτσέλη Άρτεμις «Μου αρέσει η Ντόρα γιατί θέλω να γίνω και εγώ εξερευνήτρια» αλβάνος Γκούφα Διομήδεια 7
«Ποιο είναι το αγαπημένο σου παραδοσιακό φαγήτο;» «Μακαρόνια με κιμά» Μαρκετάκη Φριστίνα «Ο πουρές με κοτόπουλο» Κυπριανίδης ταύρος «Μου αρέσουν τα γιουβαρλάκια» Ελευθεριάδης Υίλιππος «Μου αρέσουν όλα που έχουν μακαρόνια» Κάτσικας Κωνσταντίνος «Σα μακαρόνια με τυρί και κιμά» Αλιφραγκής Ιάκωβος «Σα μακαρόνια με σάλτσα του σχολείου» Λούκας Γρηγόρης «Σα μακαρόνια που φτιάχνουμε στο σχολείο» Μενδρή Αιμιλία «Σο αγαπημένο μου ελληνικό φαγητό είναι ο αρακάς» Μπαμπουσκάκη Μελίνα «Μου αρέσουν τα μακαρόνια με τυρί και σάλτσα» Πάντος Κωνσταντίνος «Μου αρέσουν οι φακές» Καβάλου Αλίκη «Σα μακαρόνια με κιμά» Δημητριάδου Ουρανία «Η Ντόρα η εξερευνήτρια γιατί μου αρέσει το κοριτσάκι» Αρκαδιανού Αργυρώ «Σα γεμιστά» Ριζοπούλου Αγγελική «Ο πουρές με το κοτόπουλο» Πάνώκης Αλέξανδρος «Σα μακαρόνια με σάλτσα και τυρί» Βρεττού Κατερίνα «Μου αρέσουν τα μακαρόνια με κιμά» Πάπουτσέλη Άρτεμις «Σο παστίτσιο» αλβάνος Γκούφα Διομήδεια «Αν γινόσουν Θεός για μια μέρα τι θα έκανες;» «Θα μοίραζα φιλιά και αγκαλιές σε όλους» Μαρκετάκη Φριστίνα «Θα μάθαινα στους ανθρώπους να είναι καλοί ακόμα και στους κλέφτες» Κυπριανίδης ταύρος «Θα πρόσεχα τη Γη» Αλιφραγκής Ιάκωβος «Θα έκανα τα πάντα. Θα πρόσεχα τους ανθρώπους και τα ζώα» Μενδρή Αιμιλία «Θα έστελνα αγάπη στη Γή» Καβάλου Αλίκη «Θα έφτιαχνα ανθρώπους» Λούκας Γρηγόρης «Θα έλεγα στους ανθρώπους να λένε καλά πράγματα για το Θεό» Δημητριάδου Ουρανία «Θα πρόσεχα τον κόσμο από τους κακούς ανθρώπους» Αρκαδιανού Ηρώ «Θα φρόντιζα τους ανθρώπους να τους κάνω καλόκαρδους» Μπαμπουσκάκη Μελίνα «Θα έκανα όλους τους ανθρώπους χαρύμενους» Ριζοπούλου Αγγελική «Θα προστάτευα τη γη από τους κλέφτες» Πανώκης Αλέξανδρος «Θα έβλεπα τι κάνουν οι άνθρωποι. Αν κάνουν καλά πράγματα» Ελευθεριάδης Υίλιππος 8
«Θα έκανα να είναι πάντα Χριστούγεννα» Πάντος Κωνσταντίνος «Θα έλεγα στους ανθρώπους να κάνουν καλά πράγματα» Βρεττού Κατερίνα «Θα έφτιαχνα παιδικές χαρές για να παίζουν τα παιδιά» Παπουτσέλη Άρτεμις «Θα έκανα νέους ανθρώπους και θα έφτιαχναν σχολεία και παιδικούς σταθμούς» Κατσίκας Κωνσταντίνος «Θα έλεγα στους ανθρώπους να μη μιλάνε άσχημα» αλβάνος Γκούφα Διομήδεια «Τι πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα το καλοκαίρι;» «Θα πρέπει να προσέχουμε το δέρμα μας από τον ήλιο» Μαρκετάκη Φριστίνα «Θα πρέπει να μη πετάμε τα σκουπίδια μας στη θάλασσα γιατί θα τη μολύνουμε» Κυπριανίδης ταύρος «Να φοράμε καπέλο γιατί καίει ο ήλιος» Αλιφραγκής Ιάκωβος «Να μην καθόμαστε πολλές ώρες στον ήλιο» Μενδρή Αιμιλία «Να βάζουμε αντηλιακό για να μην μας καίει ο ήλιος» Καβάλου Αλίκη «Πρέπει να προσέχουμε τα έντομα και τα φίδια» Λούκας Γρηγόρης «Να μην πετάμε τα σκουπίδια μέσα στη θάλασσα γιατί τη μολύνουμε και μετά τα τρώνε τα ψάρια και πεθαίνουν» Δημητριάδου Ουρανία «Θα πρέπει να βάζουμε καπέλα» Αρκαδιανού Ηρώ «Πρέπει να προσέχουμε τη θάλασσα για να μην πεθαίνουν τα ψάρια» Μπαμπουσκάκη Μελίνα «Πρέπει να προσέχουμε να μην πετάμε σκουπίδια στις θάλασσες και τις τσούχτρες» Ριζοπούλου Αγγελική «Να μην πετάμε τα σκουπίδια στη θάλασσα» Πανώκης Αλέξανδρος Θα πρέπει να προσέχουμε τον ήλιο» Ελευθεριάδης Υίλιππος «Πρέπει να προσέχουμε τα φίδια» Πάντος Κωνσταντίνος «Να μην πηγαίνουμε βαθειά στη θάλασσα, γιατί μπορεί να τα φάνε οι χελώνες και να πεθάνουν» Παπουτσέλη Άρτεμις «Πρέπει να προσέχουμε το περιβάλλον, να μην πετάμε σκουπίδια και να προσέχουμε το δέρμα μας από τον ήλιο γιατί μπορεί να μας κάνειο μαύρους» Κατσίκας Κωνσταντίνος «Θα πρέπει να προσέχουμε τα κουνούπια και τα φίδια γιατί είναι τα πιο επικίνδυνα ζώα το καλοκαίρι» αλβάνος Γκούφα Διομήδεια «Τι δώρο θέλεις να κάνεις στη μαμά σου;» «Ένα αυτοκίνητο» Καβαλος Μάριος «Μια κορνίζα που θα δείχνει την Άσπα με εμένα» Μυλωναδάκη Μαρκέλλα «Θα της δώσω ένα φιλάκι» Κρόμπας Κων/νος «Θα της δώσω ένα φιλάκι» Κρόμπας Γιώργος 9
«Μια μπλούζα φούξια» Κυπριανίδης Άγγελος «Θα της δώσω φιλί και ένα ρούχο» Κωστόπουλος Μίλτος «Ένα τηλέφωνο επειδή της αρέσει» Πισσάνου Ιωάννα «Ένα τρένο για να παίζουμε μαζί» Γιωτάκος Βαγγέλης «Ένα φορτηγό με λουλούδια» Μαρούσης Άρης «Θα της πάρω λουλούδια» Αρφάνης Νικόλας «Ένα παγωτό κρέμα γιατί της αρέσει» Κουρούμαλου Ίρις «Γιατί αγαπάς το μπαμπά;» «Γιατί παίζουμε μαζί με τα αυτοκινητάκια» Καβαλος Μάριος «Γιατί με προσέχει και με πάει πάντα στη γιαγιά» Μυλωναδάκη Μαρκέλλα «Γιατί με αγκαλιάζει και με φιλάει» Κυπριανίδης Άγγελος «Γιατί παίζουμε μαζί στη παιδική χαρά» Κωστόπουλος Μίλτος «Επειδή μου κάνει όλα τα χατήρια» Πισσάνου Ιωάννα «Γιατί τον αγαπάω» Γιωτάκος Βαγγέλης «Γιατί κάνουμε μαζί πλάκα στη μαμά» Μαρούσης Άρης «Γιατί μου κάνει τα χατίρια και μου δίνει τα μακαρόνια μου» Αρφάνης Νικόλας «Γιατί με πηγαίνει στις κούνιες» Κουρούμαλου Ίρις «Όταν μεγαλώσεις τι δουλειά θέλεις να κάνεις;» «Θα γίνω οδηγός» Καβαλος Μάριος «Θα γίνω τραγουδίστρια» Μυλωναδάκη Μαρκέλλα «Θα γίνω μάγειρας» Κρόμπας Κων/νος «Ση δουλειά της μαμάς μου» Κρόμπας Γιώργος «Θα γίνω κηπουρός» Κυπριανίδης Άγγελος «Θα γίνω μάστορας» Κωστόπουλος Μίλτος «Να μαγειρεύω και να πηγαίνω στο σούπερ μάρκετ» Πισσάνου Ιωάννα «Εγώ θα πετάω στο διάστημα αστροναύτης» Γιωτάκος Βαγγέλης «Θα γίνω μάστορας» Μαρούσης Άρης «Θα γίνω μάγειρας για να φτιάχνω μακαρόνια» Αρφάνης Νικόλας «Θα γίνω αθλήτρια και θα τρέχω» Κουρούμαλου Ίρις «Θυμώνω όταν ;» «Μου παίρνουν τα πράγματά μου» Καβαλος Μάριος «Η μαμά δεν με αφήνει να παίζω με κάτι που θέλω» Μυλωναδάκη Μαρκέλλα «Μου παίρνουν τα πράγματά μου» Κρόμπας Κων/νος «Με χτυπάνε» Κρόμπας Γιώργος «Κάποιος με γρατζουνάει» Κυπριανίδης Άγγελος «Με πειράζουν» Κωστόπουλος Μίλτος «Η Έφη μου αρπάζει το παιχνίδι μου» Πισσάνου Ιωάννα «Παίρνουν τα παιχνίδια μου» Γιωτάκος Βαγγέλης «Με δαγκώνουν» Μαρούσης Άρης 10
«Μου παίρνουν τα παιχνίδια» Φρυσός Ιάσονας «Σα παιδάκια μου παίρνουν τα παιχνίδια» Αρφάνης Νικόλας «Με χτυπάνε» Κουρούμαλου Ίρις «Τι πρέπει να παίρνουμε στη παραλία μαζί μας;» «Σο μαγιό μας» Καβαλος Μάριος «Σα μπρατσάκια μας το μαγιό και τη πετσέτα μας» Μυλωναδάκη Μαρκέλλα «Σο μαγιό, τα γυαλιά και τη μπάλα για να παίζουμε» Κρόμπας Κων/νος «Σο σωσίβιο, το μαγιό, τα γυαλιά και τη μπάλα» Κρόμπας Γιώργος «Σο μαγιό και τη μπάλα» Κυπριανίδης Άγγελος «Σο μαγιό, το αντηλιακό, το καπέλο και τα παιχνίδια της παραλίας» Κωστόπουλος Μίλτος «Σα μπρατσάκια και το σωσίβιο μου» Πισσάνου Ιωάννα «Σα μπρατσάκια και τα κουβαδάκια» Γιωτάκος Βαγγέλης «Σο φορτηγό και τα φτυάρια για την άμμο» Μαρούσης Άρης «Σο μαγιό, το καπέλο και το αντηλιακό μας» Αρφάνης Νικόλας «Σα μπρατσάκια, το μαγιο και το καπέλο» Κουρούμαλου Ίρις «Φαγητό και μία ομπρέλα» Φρυσός Ιάσονας «Με τι χρώματα θα ζωγράφιζες την Άνοιξη;» «Με μπλέ και κόκκινα» Καβαλος Μάριος «Κόκκινο και κίτρινο» Μυλωναδάκη Μαρκέλλα «Κόκκινο και ροζ» Κρόμπας Κων/νος «Με πολλά χρώματα» Κρόμπας Γιώργος «Όλα τα χρώματα» Κυπριανίδης Άγγελος «Με κόκκινο και με κίτρινο» Κωστόπουλος Μίλτος «Με πράσινο, πορτοκάλι και κόκκινο» Πισσάνου Ιωάννα «Μόνο κόκκινο» Γιωτάκος Βαγγέλης «Πράσινο, καφέ και λίγο γκρίζο» Μαρούσης Άρης «Πολλά κόκκινα και πολλά κίτρινα» Αρφάνης Νικόλας «Φούξια και κίτρινο» Κουρούμαλου Ίρις «Γιατί αγαπάς τη μαμά;» «Γιατί μου παίρνει αυτοκινητάκια» Κόκοτας Υίλιππος «Γιατί με χαϊδεύει» Κοσμά Αθηνά «Όταν η μαμά μου με φιλάει» Αρβανάκος τυλιανός Ορφέας «Γιατί μου φέρνει γλυκά» Φωριανόπουλος πύρος «Γιατί μια μέρα η μαμά μου, μου έφερε λουλούδια» Ποριώτης Δημήτρης «Γιατί μου πήρε ένα παιχνίδι που ήθελα» Βανδώρος Γρηγόρης «Γιατί έχει πολύ ωραία φωνή» Γιαννίτσαρός Φάρης «Γιατί παίζουμε μαζί» Κουβελιώτης Παναγιώτης 11
«Τι δώρο θέλεις να κάνεις στο μπαμπά σου;» «Έχω πάρει ήδη δώρο στο μπαμπά μου ένα κινητό» Κόκοτας Υίλιππος «Δύο παπούτσια» Μαμάκου Αγγελική «Κομπολόι» Κοσμά Αθηνά «Να του χαρίσω ένα παγουρίνο που είναι για μπαμπάδες και μαμάδες» Αρβανάκος τυλιανός Ορφέας «Να του πάρω εργαλεία γιατί κάποια του είχαν χαλάσει» Φωριανόπουλος πύρος «Μια κορδέλα που θα γράφει Αλέξανδρος Κλήμης και μια κουβέρτα που θα σκεπάζεται» Κλήμης Νικόλας «Καινούργιο τηλέφωνο» Ποριώτης Δημήτρης «Σου έχω χαρίσει παλιά μια φωτογραφία που είμαι με την μαμά μου και εγώ στο παιδότοπο» Βανδώρος Γρηγόρης «Μια μηχανή όταν χαλάσει αυτή η μηχανή που έχουμε» Γιαννίτσαρός Φάρης «Εγώ θα του πάρω εργαλεία για το σπίτι» Κουβελιώτης Παναγιώτης «Βρες λέξεις που «περπατάνε» «Σο Α του ανθρώπου» Κόκοτας Υίλιππος «Ο άνθρωπος» Μαμάκου Αγγελική «Η αλεπού είναι πονηρούλα και η γάτα» Κοσμά Αθηνά «Σο λιοντάρι και η τίγρης» Αρβανάκος τυλιανός Ορφέας «Ο Batman» Φωριανόπουλος πύρος «Εγώ» Κλήμης Νικόλας «Σο Α του αλόγου» Ποριώτης Δημήτρης «Σο αγριόσκυλο» Βανδώρος Γρηγόρης «Ο ελέφαντας» Γιαννίτσαρός Φάρης «Ζέβρα» Κουβελιώτης Παναγιώτης «Τι σου λεχουν πει οι γονείς σου ότι δεν πρέπει να ξεχνάς ποτέ;» «Να μην ξεχνάω να βάζω νερό στο παγουρίνο μου» Κόκοτας Υίλιππος «Να μη ξεχνάω να χτενιστώ» Μαμάκου Αγγελική «Να μη ξεχνάω τη τσάντα» Κοσμά Αθηνά «Να φτιάξω τα ρούχα μου» Αρβανάκος τυλιανός Ορφέας «Σο μπουφάν» Φωριανόπουλος πύρος «Να μαζεύω το αυτοκινητάκι που τρέχει γρήγορα» Κλήμης Νικόλας «Σο παγουρίνο μου» Ποριώτης Δημήτρης «Να μη ξεχνάω το τετράδιο» Βανδώρος Γρηγόρης «Να πηγαίνω γρήγορα στο σχολικό» Γιαννίτσαρός Φάρης «Να μη ξεχνάω τη τσάντα» Κουβελιώτης Παναγιώτης «Ποια λουλούδια σου αρέσουν;» «Σα τριαντάφυλλα και οι μαργαρίτες» Κόκοτας Υίλιππος «Σο γαρύφαλλο το κόκκινο και το άσπρο» Μαμάκου Αγγελική «Η μαργαρίτα, το γαρύφαλλο και το τριαντάφυλλο» Κοσμά Αθηνά «Η παπαρούνα και η τουλίπα» Αρβανάκος τυλιανός Ορφέας «Σο τριαντάφυλλο, η τουλίπα και το γαρύφαλλο» Φωριανόπουλος πύρος «Σα τριαντάφυλλα και οι παπαρούνες» Ποριώτης Δημήτρης «Σο τριαντάφυλλο» Βανδώρος Γρηγόρης 12
«Οι μαργαρίτες και οι παπαρούνες» Γιαννίτσαρός Φάρης «Οι τουλίπες, οι παπαρούνες και τα τριαντάφυλλα» Κουβελιώτης Παναγιώτης «Ποιο είναι το αγαπημένο σου άθλημα;» «Σο μπάσκετ, ο στίβος και το τένις» Κόκοτας Υίλιππος «Σο bowling και ο στίβος» Μαμάκου Αγγελική «Σο Bowling» Κοσμά Αθηνά «Μου αρέσει τo goal και το μπάσκετ» Αρβανάκος τυλιανός Ορφέας «Σένις και στίβος» Φωριανόπουλος πύρος «Να μου βάζουν εμπόδια και να τα περνάω» Κλήμης Νικόλας «Σο ποδόσφαιρο και το μπέιζμπολ» Ποριώτης Δημήτρης «Πυραμίδες και στίβος» Βανδώρος Γρηγόρης «Μου αρέσει να παίζω εγώ και ο μπαμπάς. Να κρύβω ένα αυτοκινητάκι και να το βρίσκει ο άλλος. Δεν έχω αγαπημένο άθλημα» Γιαννίτσαρός Φάρης «Σο μπάσκετ, το βόλεϊ και το ποδόσφαιρο» Κουβελιώτης Παναγιώτης «Γιατί αγαπάς τη μαμά;» «Επειδή μου φτιάχνει φαγητό» Ζαβιτσάνος Υίλιππος «Γιατί με αγαπάει και εκείνη» Λαχανάς Φρήστος «Επειδή μου κάνει όλα τα χατίρια και με αφήνει να πηγαίνω στη γιαγιά» Γεωργής Αργύρης «Επειδή μου αγοράζει παιχνίδια» Κουμέττης Νικόλας «Γιατί ξαπλώνουμε μαζί στο κρεβάτι μου» Μουστακάτος Γιάννης «Γιατί μου αρέσει πάρα πολύ το πρόσωπο της» Di lauro Lucas «Γιατί κάποιες φορές με παίρνει από το σχολείο» Προκόπης Κων/νος «Γιατί μου αρέσει να παίζω μαζί της» Λεβέντης Περικλής «Επειδή φτιάχνει ωραία φαγητά» Παπανικολάου Γιάννης «Τι δώρο θέλεις να κάνεις στο μπαμπά σου;» «Μια πολύ ωραία θήκη για το κινητό του» Ζαβιτσάνος Υίλιππος «Μια τούρτα» Λαχανάς Φρήστος «Μία κίτρινη μπλούζα» Γεωργής Αργύρης «Μία εκδρομή» Κουμέττης Νικόλας «Ένα μηχάνημα που θα έφτιαχνε πράγματα που χαλάνε»di lauro Lucas «Ένα πύραυλο που να τον οδηγάει» Προκόπης Κων/νος «Ένα αυτοκινητάκι hotwheels να παίζει» Λεβέντης Περικλής «Μία μπάλα» Παπανικολάου Γιάννης «Βρες λέξεις που «περπατάνε» «Πόδια, ποντίκι,πατημασιές» Ζαβιτσάνος Υίλιππος «Ελέφαντας, τίγρεις, λιοντάρι» Λαχανάς Φρήστος «Πόδια, μυρμήγκι, αράχνη» Γεωργής Αργύρης «Αρνί, αρκούδα, λύκος» Κουμέττης Νικόλας 13
«καντζόχοιρος, κατσαρίδα, παιδάκι» Μουστακάτος Γιάννης «Πόδια, σκύλος, γάτα» Di lauro Lucas «Γάτα, σκύλος, κότα» Προκόπης Κων/νος «Παιδάκι, μπαμπάς, μαμά» Λεβέντης Περικλής «Άνθρωπος, αράχνη, μυρμήγκι» Παπανικολάου Γιάννης «Τι σου έχουν πει οι γονείς σου ότι δεν πρέπει να ξεχνάς ποτέ;» «Να προσέχω όταν κόβω με το ψαλίδι» Ζαβιτσάνος Υίλιππος «Σα παιχνίδια, στα αυτοκίνητα και αλλού» Λαχανάς Φρήστος «Ότι με αγαπούν» Γεωργής Αργύρης «Να τρώω» Κουμέττης Νικόλας «Να τρώω το φαγητό μου» Μουστακάτος Γιάννης «Να τακτοποιώ τα παιχνίδια στο δωμάτιο μου» Di lauro Lucas «Να τρώω τα κορνφλεικς μου» Προκόπης Κων/νος «Σα γράμματα που μαθαίνω» Λεβέντης Περικλής «Να παίζω» Παπανικολάου Γιάννης «Ποια λουλούδια σου αρέσουν;» «Μαργαρίτες» Ζαβιτσάνος Υίλιππος «Παπαρούνες και μαργαρίτες» Λαχανάς Φρήστος «Η μαργαρίτα και η παπαρούνα» Γεωργής Αργύρης «Μαργαρίτες και παπαρούνες» Κουμέττης Νικόλας «Σριαντάφυλλα» Μουστακάτος Γιάννης «Η μαργαρίτα και η παπαρούνα» Di lauro Lucas «Αυτά που είναι κίτρινα» Προκόπης Κων/νος «Σα κόκκινα» Λεβέντης Περικλής «Σα κόκκινα» Παπανικολάου Γιάννης «Ποιο είναι το αγαπημένο σου άθλημα;» «Η γυμναστική» Ζαβιτσάνος Υίλιππος «Η κολύμβηση» Λαχανάς Φρήστος «Η γυμναστική» Γεωργής Αργύρης «Σο tae kwon do» Κουμέττης Νικόλας «Η κολύμβηση» Μουστακάτος Γιάννης «Σο tae kwon do» Di lauro Lucas «Σο tae kwon do» Προκόπης Κων/νος «Σο tae kwon do» Λεβέντης Περικλής «Σο ποδόσφαιρο» Ριζοπούλου Αριάδνη «Επειδή φτιάχνει ωραία φαγητά» Παπανικολάου Γιάννης Τα υπόλοιπα παιδιά που δεν απάντησαν απουσίαζαν, την συγκεκριμένη ημέρα που έγιναν τα γλωσσικά παιχνίδια - συνεντεύξεις ή δεν θέλησαν να συμμετέχουν στα γλωσσικά παιχνίδια της τάξης τους. 14
Γρανίτα Υράουλα υνταγή Τλικά: 1 κιλό φράουλες 1 ποτήρι ζάχαρη 1 ποτήρι κρασιού χυμό λεμόνι 1-2 βανίλιες 1 ασπράδι αυγού Εκτέλεση: Καθαρίζουμε και πλένουμε καλά τις φράουλες. Σις λιώνουμε στο μπλέντερ ή στο μούλτι. Σις βάζουμε σε ένα μπωλ, προσθέτουμε τη ζάχαρη, το χυμό λεμόνι, τις βανίλιες και ανακατεύουμε. ε άλλο μπωλ χτυπάμε το ασπράδι του αυγού μαρέγκα και το προσθέτουμε στο μίγμα με τις φράουλες. Ανακατεύουμε ανάλαφρα. Σο τοποθετούμε στη κατάψυξη και όταν παγώσει, σερβίρουμε τη γρανίτα μας. Πώς να φτιάξετε την τέλεια σπιτική λεμονάδα Η πραγματική λεμονάδα δεν έχει καμία σχέση με το άχρωμο ανθρακούχο αναψυκτικό που παίρνουμε από το περίπτερο. Είναι γλυκόξινη και 10 φορές πιο δροσιστική, αλλά πώς την φτιάχνουμε Ακόμη και αν δεν είστε οπαδός της, αυτή την εποχή ένα ποτήρι παγωμένη λεμονάδα μοιάζει με όαση. Και δεν αναφερόμαστε στο ανθρακούχο αναψυκτικό που είναι φορτωμένο με γλυκαντικά, αλλά στο παραδοσιακό ποτό που αφήνει μια υπέροχη γλυκιά και ξινή γεύση που ταιριάζει διάνα σε μια καυτή καλοκαιρινή μέρα. Πώς τη φτιάχνουμε όμως; 15
Πρώτη συνταγή Μια συνταγή, η πιο απλή και παραδοσιακή, θέλει να διαλύετε δύο φλιτζάνια ζάχαρης σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό μέχρι να γίνουν σιρόπι και στη συνέχεια, να προσθέτετε δύο φλιτζάνια φρέσκο χυμό λεμόνι. Όταν το λεμονένιο σιρόπι σας είναι έτοιμο, μπορείτε να αραιώσετε 2 δάχτυλα από αυτό με παγωμένο νερό και πολλά παγάκια. Σο αποτέλεσμα είναι γλυκό και ξινό και ιδιαίτερα δροσιστικό. Δεύτερη συνταγή Μια άλλη αρκετά παρόμοια συνταγή, περιλαμβάνει 1 λίτρο βραστό νερό, τρία στυμμένα λεμόνια και 5-6 κουταλιές της σούπας ζάχαρη. Σα αφήνετε να διαλυθούν για 15-30 λεπτά. Φέτες λεμονιού και ένα κλαδάκι μέντας μπορούν να προστεθούν για την τελική ώρα της ψύξης, αλλά προσοχή γιατί οι φέτες του λεμονιού μπορεί να πικρίσουν το μίγμα σας. Σρίτη συνταγή Αυτή η συνταγή μοιάζει περισσότερο με αναψυκτικό μιας και περιέχει σόδα. ιγοβράστε νερό μαζί με τη φλούδα από 2-3 λεμόνια προκειμένου να απελευθερώσουν τα λεμόνια τα αρώματα και τη γεύση τους. Αφού κρυώσει το μίγμα, ανακατέψτε το χυμό από τα 3 λεμόνια με 5 κουταλιές ζάχαρη και αφού διαλυθεί η ζάχαρη, αραιώστε με σόδα και σερβίρετε με ένα κλαδάκι μέντας και μια φέτα αγγουριού προαιρετικά. Εδώ η ισορροπία ξινών, πικρών και γλυκών γεύσεων είναι σχεδόν απόλυτη, με τη μέντα και το αγγούρι να προσφέρουν μια διακριτική γεύση καλοκαιριού, που κάνει αυτή τη συνταγή να ξεχωρίζει. Σέταρτη συνταγή Η συγκεκριμένη συνταγή είναι ένα μίγμα από ζεστό νερό με ξύσμα από τρία λεμόνια και τον χυμό 6 μέτριων λεμονιών μαζί με 150 γραμμάρια ζάχαρης. Αφήστε το μίγμα όλη τη νύχτα και η γεύση θα καταλήξει όσο ισορροπημένη χρειάζεται για να τη λατρέψετε. Πέμπτη συνταγή Αυτή η συνταγή είναι ιδανική για να τη συνοδεύσετε με σπιτικά μπισκότα, αν και η μέθοδός της είναι κάπως ασυνήθιστη. Κόψτε 2 λεμόνια αφαιρώντας τα κουκούτσια τους και βάλτε τα σε ένα μπλέντερ μαζί με 4 κουταλιές της σούπας ζάχαρη άχνη και ένα ποτήρι νερό. Ανακατέψτε τα καλά όλα μαζί και μετά η λεμονάδα σας είναι έτοιμη για σερβίρισμα μαζί με μπόλικο πάγο. 16
Έκτη συνταγή Εδώ που τα λέμε όμως, καμιά λεμονάδα δε θα σας φανεί τόσο απολαυστική όσο εκείνη που θα δοκιμάσετε σε ένα ζεστό μέρος, όπως είναι η Ινδία. Εκεί η λεμονάδα είναι λίγο διαφορετική και γίνεται με την προσθήκη του χυμού 4 λεμονιών σε μια κανάτα γεμάτη νερό. τη συνέχεια προσθέτουμε 7-8 κουταλιές της σούπας ζάχαρη για να γλυκάνει και σερβίρουμε με πάγο και μια φέτα λεμόνι. Μια πρέζα μπαχαρικών μασάλα ή λίγο αλάτι είναι μια προαιρετική προσθήκη που μπορεί να κάνει όμως, τη διαφορά. Ο συνδυασμός αλατιού και ζάχαρης συνδράμει στην αντικατάσταση των χαμένων ηλεκτρολυτών λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και είναι ευεργετικός. Η τέλεια λεμονάδα 2½ λεμόνια 50 gr λευκή ζάχαρη 570 ml κρύο νερό 1 πρέζα αλάτι ¼ αγγούρι κομμένο σε φέτες Ένα μικρό ματσάκι δυόσμο Κόψτε ένα από τα λεμόνια σε κομμάτια και ρίξτε τα στο μπλέντερ μαζί με τον χυμό του και τον χυμό των άλλων λεμονιών, τη ζάχαρη, το αλάτι και λίγο από το νερό. Ανακατέψτε και μετά προσθέστε το υπόλοιπο νερό και αν το κρίνετε απαραίτητο προσθέστε περισσότερη ζάχαρη. Ρίξτε το μίγμα μέσα σε μια κανάτα και προσθέστε τις φέτες του αγγουριού και μερικά κλωναράκια δυόσμο. τη συνέχεια βάλτε τη λεμονάδα στο ψυγείο μέχρι να παγώσει καλά. ερβίρετε πάνω σε πάγο μαζί με μια φρέσκια φέτα αγγουριού και μερικά φυλλαράκια δυόσμου σε κάθε ποτήρι. Tip: Αν προτιμάτε μια αφρώδη λεμονάδα, προσθέστε μόνο 250ml κρύο νερό στο μπλέντερ και στη συνέχεια συμπληρώστε την κανάτα με κρύα σόδα πριν το σερβίρισμα. Καλή επιτυχία! 17
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΘΕΜΑ Πρέπει να μάθει να γράφει και να διαβάζει ένα παιδί από το Νηπιαγωγείο; Οι περισσότεροι γονείς, ξεκινώντας το παιδί τους το Νηπιαγωγείο, επιθυμούν να του προσφέρουν τα καλύτερα, ενώ έχουν αγωνία για το αν το παιδί τους θα καταφέρει να ανταποκριθεί σε όλα όσα θα του ζητηθούν σε αυτό τον νέο χώρο. το πλαίσιο της ολόπλευρης ανάπτυξης του παιδιού, ένας από τους ρόλους του Νηπιαγωγείου είναι η σταδιακή προετοιμασία και η προσαρμογή των παιδιών στις μελλοντικές απαιτήσεις που θα συναντήσουν στο Δημοτικό. ε τι, όμως, έγκειται η σωστή προετοιμασία; Ένα από τα θέματα που συζητείται αρκετά είναι το θέμα της Γραφής και της Ανάγνωσης. Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τους γονείς και προβληματίζει αρκετούς εκπαιδευτικούς, αφού αρκετά συχνά οι γονείς ανησυχούν, θεωρώντας ότι δεν πρέπει να χάνεται χρόνος και ότι το παιδί τους πρέπει ήδη από το νηπιαγωγείο να μάθει ν αναγνωρίζει αλλά και να γράφει τα γράμματα κι έτσι συνθέτοντας τα να γράφει και να διαβάζει λέξεις. Είναι όμως έτοιμα τα παιδιά αυτής της ηλικίας να εκπαιδευτούν στη γραφή και ανάγνωση ή μήπως εκπαιδεύοντας τα παραβλέπουμε όλους αυτούς τους παράγοντες που πρέπει να έχουν αναπτυχθεί επαρκώς, ώστε ένα παιδί να ενταχθεί αβίαστα και φυσικά αποτελεσματικά στο γραπτό λόγο; Ο προφορικός λόγος είναι εγγενές συστατικό της ανθρώπινης φύσης. Όλα τα παιδιά κατακτούν τη γλώσσα του άμεσου περιβάλλοντός τους και αποκτούν προφορικό λόγο, εφόσον δεν υπάρχουν σοβαρά αισθητηριακά ή νευρολογικά προβλήματα. Ο προφορικός λόγος δε διδάσκεται αλλά κατακτιέται μέσα σ ένα πλαίσιο όπου υπάρχει επικοινωνία και αλληλεπίδραση. Αντίθετα, ο γραπτός λόγος δεν αποτελεί μέρος της υπόστασης του ανθρώπου. Για ν αποκτήσουν τα παιδιά γραπτό λόγο πρέπει να διδαχθούν συστηματικά και να εξασκηθούν, αλλά πρώτα πρέπει να έχουν φτάσει σ ένα τέτοιο σημείο αισθητηριακής και νευρολογικής ωρίμανσης που θα τους επιτρέψει ν αναπτύξουν ομαλά αυτήν την ικανότητα, χωρίς να δυσκολευτούν και ν απογοητευτούν. Για να μπορέσει ένα παιδί να γράψει και να διαβάσει χρειάζεται να έχει αναπτύξει: Καλή αντίληψη του χώρου και δεξιότητες προσανατολισμού στο χώρο, ώστε κατανοεί οδηγίες που αφορούν χωρικές έννοιες. να Ικανότητες παρατήρησης και οπτικής διάκρισης. Ικανότητες ακουστικής διάκρισης. Οπτική και ακουστική μνήμη. 18
Ικανότητες σειροθέτησης. Μνήμη αλληλουχιών. Επαρκές λεξιλόγιο και κατανόηση των νοημάτων που εκφέρονται μέσω των λέξεων. Ικανότητα αναγνώρισης των μερών ενός όλου. Ικανότητα διάσπασης του όλου σε μέρη. Ικανότητα σύνθεσης του όλου από τα μέρη που αποτελείται. Ικανότητες ομαδοποίησης και ταξινόμησης πληροφοριών. Αυτοέλεγχο για να διατηρεί την προσοχή του. Φωνολογική επίγνωση. Όλες αυτές τις ικανότητες, το νήπιο τις κατακτά κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του στο νηπιαγωγείο ενώ παράλληλα, σταδιακά, αποκτά φωνολογική επίγνωση. Για να μάθει ανάγνωση και γραφή ένα παιδί πρέπει πρώτα να έχει αποκτήσει φωνολογική επίγνωση. Να κατανοήσει δηλαδή ότι οι λέξεις αποτελούνται από μικρότερες μονάδες χωρίς νόημα (συλλαβές φωνήματα) και ν αρχίσει να σκέφτεται πάνω στη γλώσσα, διακρίνοντας αρχικά τις συλλαβές και μετά τα φωνήματα από τα οποία αποτελείται μια λέξη. Αν ένα παιδί δεν μπορεί να μας πει από ποιες συλλαβές αποτελείται η λέξη «γάλα» τότε δεν θα καταφέρει να μάθει να τη διαβάζει όσο κι αν του διδάξουμε ανάγνωση και μόνο όταν καταφέρει να την αναλύσει στα φωνήματα που την αποτελούν, τότε πλέον θα μπορέσει ν αντιστοιχίσει τα φωνήματα με οπτικά σχήματα δηλαδή γράμματα. Ένα παιδί μπορεί να καταλάβει ότι τη λέξη μπορούμε να τη χωρίσουμε όχι μόνο σε συλλαβές αλλά και σε φωνήματα, να κάνει δηλαδή φωνημική ανάλυση και σύνθεση, γύρω στην ηλικία των 6 ετών. Μόνο αφού έχει κατακτήσει αυτή την ικανότητα, μπορούμε να προχωρήσουμε στην αντιστοίχηση, δηλαδή στη σύνδεση των φωνημάτων με την εικόνα τους (γράμματα) και στη γραφή των λέξεων. Μέχρι τότε, τα νήπια μπορεί ν απεικονίζουν κάποια γράμματα, ακόμα και το όνομα τους ή και λέξεις που βλέπουν, αλλά στην πραγματικότητα απεικονίζουν κάποια σύμβολα χωρίς να έχουν κατανοήσει το γλωσσικό τους φορτίο. το Νηπιαγωγείο, όλες οι δραστηριότητες λαμβάνουν υπόψη τις ατομικές διαφορές από νήπιο σε νήπιο, δεδομένου ότι κάποια νήπια κατακτούν ορισμένες ικανότητες 19
νωρίτερα από κάποια άλλα, τα οποία με τη σειρά τους επιδεικνύουν καλύτερη επίδοση σε άλλους αναπτυξιακούς τομείς. την εξελικτική τους πορεία, όλα τα παιδιά θα κατακτήσουν ικανότητες απαραίτητες για να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές απαιτήσεις στο Δημοτικό. Η εξέλιξη κιναισθητικών, αντιληπτικών, μνημονικών, γλωσσικών και μεταγλωσσικών ικανοτήτων που γίνεται στο Νηπιαγωγείο, καθιστά ένα νήπιο έτοιμο να εκπαιδευτεί αβίαστα και αποτελεσματικά, χωρίς να δυσκολευτεί/πιεστεί/απογοητευτεί, στην εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής ένα χρόνο αργότερα, στην Α Δημοτικού. 11 Μαΐου: Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας Υυτέψτε ένα χαμόγελο στη μαμά Σώρα που έρχεται η Γιορτή της Μητέρας, δείξτε στη μαμά σας την ευγνωμοσύνη σας, με ένα δώρο που θα συνεχίζει να της λέει ευχαριστώ για σας ολόκληρο το χρόνο. Πείτε της ευχαριστώ για όλη τη σκληρή δουλειά και την αφοσίωσή της με κάτι που θα είναι μια αδιάκοπη υπενθύμιση της αγάπης σας και της ευγνωμοσύνης σας. Γιατί να μη πείτε "σ' αγαπώ μαμά" με ένα φυτό; Σα φυτά είναι ένα ιδανικό δώρο γιατί έχουν την δυνατότητα να αναπτύσσονται και ανθίζουν για μήνες, ακόμα και για χρόνια, από τη στιγμή που θα τα δωρίσετε. Σα πιο δημοφιλή φυτά για τη γιορτή της μητέρας είναι συνήθως τα ανθισμένα, όπως οι γαρδένιες, οι ορτανσίες, οι μίνι τριανταφυλλιές και άλλα πολλά. Δείτε εδώ μερικές οδηγίες που θα βοηθήσουν τη μαμά να διατηρήσει το φυτό που θα της δωρίσετε, ζωηρό και όμορφο για πάρα πολύ καιρό: * Σοποθετήστε το φυτό σας σε μια περιοχή που θα μπορεί να δέχεται άφθονο φως, όπως δίπλα σε ένα παράθυρο με ανατολικό ή δυτικό προσανατολισμό. 20
* Βεβαιωθείτε ότι το φυτό σας δεν θα βρίσκεται ανάμεσα σε ρεύματα αέρα, ή πολύ κοντά και πάνω σε πηγές θέρμανσης, όπως καλοριφέρ, ψυγείο, ή τηλεόραση. * Όταν ποτίζετε, μουσκέψτε το χώμα κανονικά, και βεβαιωθείτε ότι το παραπανίσιο νερό στραγγίζει από τις τρύπες του πυθμένα της γλάστρας. Μην ποτίζετε κατευθείαν πάνω στα φύλλα του φυτού. * Χρησιμοποιείστε λίπασμα μόνο όταν το φυτό σας είναι σε στάδιο ανάπτυξης νέας βλάστησης ή νέων μπουμπουκιών. Σα γαρίφαλα ήταν τα αγαπημένα λουλούδια της μητέρας της Anna Jarvis. Έτσι στο τρίτο ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη της μητέρας της το 1908 η εκστρατεία για την καθιέρωση μιας γενικής γιορτής της μητέρας άρχισε με μια σειρά προγραμμάτων στην εκκλησιά των Μεθοδιστών του Αγίου Αντρέα στην Φιλαδέλφεια. Η Anna έστειλε 500 λευκά γαρίφαλα (τα αγαπημένα λουλούδια της μητέρας της) με ένα σημείωμα που έλεγε "σε κάθε παριστάμενο να δοθεί ένα λευκό γαρίφαλο. Στις μητέρες να δοθούν δύο, σε μνήμη της ημέρας. Αυτά τα πεντακόσια γαρίφαλα δόθηκαν από μια αγαπημένη κόρη σε μνήμη και σε ένδειξη ιερού σεβασμού για την καλή και πιστή μητέρα της, την κυρία. Anna. R. Jarvis, που δούλεψε πιστά και αφιλοκερδώς για εικοσιδύο συνεχόμενα χρόνια, σαν άμισθη δασκάλα στο κυριακάτικό μας σχολείο, και που μόλις πριν λίγα χρόνια απεδήμισε σε ένα καλύτερο κόσμο για να θερίσει την ανταμοιβή των κόπων της εδώ. Στον καθένα να ζητηθεί να φορέσει αυτό το λουλούδι. Αυτό το λευκό γαρίφαλο προτιμήθηκε γιατί ίσως αγγίζει μερικές από τις αξίες της μητρότητας.... Η λευκότητα του που αντιπροσωπεύει την αγνότητα, η διαρκής ποιότητά του την ανιδιοτέλεια, το άρωμά του την αγάπη, η ευρεία του ανάπτυξη την φιλανθρωπία, και η μορφή του την ομορφιά..." 21
τα επόμενα χρόνια η Anna έστειλε πάνω από 10,000 γαρίφαλα σαν δώρα στην εκκλησία του Αγίου Αντρέα. Σα γαρίφαλα από τότε καθιερώθηκαν να φοριούνται σαν σύμβολα τιμής, κόκκινα για τους ζωντανούς και λευκά για τους νεκρούς. Σώρα πια, τα γαρίφαλα είναι συνηθισμένα παγκόσμια σαν σύμβολα αγνότητας, θάρρους και μητρότητας. Η φροντίδα των γαριφάλων Σα γαρίφαλα είναι λουλούδια με μεγάλη διάρκεια ζωής και κατάγονται από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Μπορούν να ζήσουν στο βάζο 10-15 μέρες με κατάλληλη φροντίδα. Σα πριονωτά πέταλά τους υπάρχουν σε μεγάλο αριθμό από μονόχρωμες και πολύχρωμες ποικιλίες. Σα πιο συνηθισμένα χρώμα τα είναι κόκκινο, λευκό, κίτρινο, πορτοκαλί, μοβ, και διάφορες αποχρώσεις του ροζ. Σα γαρίφαλα είναι διαθέσιμα κατά τη διάρκεια ολόκληρου του χρόνου και μπορείτε να τα βρείτε σε κανονικό ή μίνι μέγεθος. Βάλτε σε καθαρό βάζο με κρύο νερό ύψους 10-20 εκατοστών. Μπορείτε να προσθέσετε συντηρητικό ακολουθώντας τις οδηγίες συσκευασίας. Αν τα μπουμπούκια είναι πολύ κλειστά, χρησιμοποιείστε ζεστό νερό για να ανοίξουν πιο γρήγορα. Κόψτε τα κοτσάνια από κάτω 5 εκατοστά και τοποθετήστε τα γαρίφαλα στο νερό. Πρώτα όμως αφαιρέστε τα χαμηλότερα φύλλα ώστε να μην υπάρχουν φύλλα κάτω από την επιφάνεια του νερού. Σο νερό θα πρέπει να το αλλάζετε κάθε μέρα, και κάθε δύο τρεις μέρες θα πρέπει να κόβετε τα κοτσάνια ένα εκατοστό για να διατηρηθούν τα γαρίφαλά σας περισσότερο. Είπαν του ήλιου γιορτάζει η μάνα κι εκείνος βάλθηκε με φως τη γη να ντύνει. Είπαν της θάλασσας γιορτάζει η μάνα κι αμέσως έγινε η φουρτούνα γαλήνη. Σο μαθαν τα πουλιά, γιορτάζει η μάνα και το τραγούδι τους ξεχείλισε πλημμύρα. 22
Σο μαθαν τα άνθη, γιορτάζει η μάνα και μοσχοβόλησε η πλάση χίλια μύρα. Σ άκουσε η βροχή, αλλά δεν έκλαψε δάκρυ δεν κάνει να κυλήσει αυτή τη μέρα. Σ άκουσε ο ουρανός κι άνοιξε διάπλατα πείτε ευχές, μύριες ευχές για τη μητέρα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ Ε ΟΛΕ ΣΙ ΜΑΜΑΔΕ!!! 15 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα του Πατέρα Σι θέλει κάθε κοριτσάκι από τον μπαμπά του... Επειδή η σχέση που έχουν τα κοριτσάκια με τον πατέρα τους επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την σχέση που θα αναπτύξουν μεγαλώνοντας με το άλλο φύλο, ας δούμε τι θα ήθελε να πει κάθε μικρό κοριτσάκι στον μπαμπά του: 23
Ο τρόπος που συμπεριφέρεσαι στη μαμά μου, θα με διδάξει πώς πρέπει να μου συμπεριφέρνονται οι άντρες. Ο τρόπος που με αγαπάς, είναι ο τρόπος που θα μάθω να αγαπώ τον εαυτό μου. Μην μου λες ψέματα, γιατί είσαι ο μπαμπάς μου και πιστεύω ό,τι μου λες. Όταν είσαι θυμωμένος, σε φοβάμαι, ενώ, όταν μου μιλάς ευγενικά και ήρεμα, σε καταλαβαίνω καλύτερα. Αν με προστατεύεις και μου διδάσκεις πώς να είμαι ασφαλής όταν είμαι μαζί σου, θα μάθω να προστατεύω τον εαυτό μου και όταν είμαι μόνη μου. Μίλησε μου για επιστήμες και τέχνες, αν θες να μην με νοιάζουν μόνο τα ρούχα και η μόδα. Μην με αγνοείς και άκου με όταν σου μιλάω, για να μου δείξεις ότι η γνώμη μου έχει άξια για σένα και κατ επέκταση για όλους τους ανθρώπους. Ο τρόπος που μιλάς για το γυναικείο σώμα, είναι ο τρόπος που θα νιώθω εγώ για το σώμα μου μεγαλώνοντας. Άσε με να σε βοηθώ όταν μαστορεύεις, για να μου μάθεις ότι δεν υπάρχουν αντρικές και γυναικείες δουλειές και πως μπορώ να κάνω ότι και ένα αγόρι. Μην φέρεσαι σαν να είναι τα χρήματα το παν, γιατί θα μάθω και εγώ να αξιολογώ τα πάντα με το χρήμα. Κρατά με στην αγκαλιά σου, χάιδεψε με, φίλα με, για να με μάθεις πως πρέπει να είναι το αθώο και υγιές άγγιγμα. Μην μιλάς για το sex σαν να είσαι ένα ανόητο δεκαπεντάχρονο αγοράκι, διαφορετικά μεγαλώνοντας θα νομίζω ότι πρόκειται για κάτι κακό και βρώμικο. Όταν σου λέω να με αφήσεις, μην φεύγεις πολύ μακριά, γιατί πάντα θα σε χρειάζομαι. 24
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ Ε ΟΛΟΤ ΣΟΤ ΜΠΑΜΠΑΔΕ!!! Ποια είναι η καηάλληλη ηλικία για να μάθει ηο παιδί ξένες γλώζζες Έχετε παρακολουθήσει ποτέ ενήλικα με πτυχία και γνώσεις να προσπαθεί με πολύ κόπο να μάθει μια ξένη γλώσσα; Έχετε εκπλαγεί ποτέ με μωρά που μιλούν δυο γλώσσες άπταιστα; ας φαίνεται παράλογο να βασανίζεται ένας ενήλικας να κάνει αυτό που τόσο αυθόρμητα κατορθώνει ένα μωρό; Κι όμως σε σχέση με την εκμάθηση των ξένων γλωσσών, έτσι είναι τα πράγματα. 25
Η ξένη γλώσσα δεν είναι Ιστορία ή Μαθηματικά για να σε βοηθήσει η θέληση, η πείρα και η επιμονή στην εκμάθησή της. Είναι μια γλώσσα σαν τη μητρική και η φύση έχει φροντίσει να την μαθαίνουμε πολύ νωρίς στη ζωή μας. Οι γλώσσες μαθαίνονται όλες με τον ίδιο μηχανισμό και πρέπει να κατακτηθούν όταν η ηλικία είναι κατάλληλη για την εκμάθηση της γλώσσας γενικά. Αυτή η ηλικία είναι η προσχολική με μια περίοδο τελειοποίησης που διαρκεί μέχρι και 12 χρόνια. Αν προσπαθήσουμε να μάθουμε μια γλώσσα σαν ενήλικες σπάνια θα μπορέσουμε να την μάθουμε τέλεια. Μέχρι πρόσφατα, οπότε αναπτύχθηκε η έρευνα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, οι απόψεις πάνω στο θέμα ήταν συγκρουόμενες. Από πολύ παλιά όμως, ακόμη και πριν το επιβεβαιώσει η εκπαιδευτική έρευνα, είχε ελκύσει το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών το γεγονός ότι πολλά παιδάκια μεταναστών μιλούσαν άπταιστα δυο γλώσσες, ενώ για τους γονείς τους ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να μάθουν τη γλώσσα της νέας τους πατρίδας. Σουλάχιστον δεν ήταν τόσο εύκολο όσο για τα παιδιά τους. τη ουηδία, όπου υπάρχουν παιδικοί σταθμοί για τα παιδιά των μεταναστών και όπου διδάσκονται μέχρι και τρεις γλώσσες ταυτόχρονα, μπορείς να δεις τρίχρονα παιδιά να μιλάνε τρεις γλώσσες άπταιστα. Ο άνθρωπος μπορεί να μάθει όσες γλώσσες θέλει, αρκεί να έρθει σε επαφή με τις γλώσσες αυτές στην κατάλληλη ηλικία. Και η κατάλληλη ηλικία είναι η προσχολική. Αν κατά τη διάρκεια αυτής της ηλικίας το παιδί έρχεται σε επαφή με 5 γλώσσες θα μάθει 5. αν έρθει σε επαφή με μία μόνο γλώσσα θα μάθει μία. Γιατί η προσχολική ηλικία είναι η πιο κατάλληλη για την εκμάθηση των γλωσσών. ύμφωνα με τη Jeanette Vos, συγγραφέα του βιβλίου The Learning Revolution, και άλλους ερευνητές που μελέτησαν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, όπως ο Dryden, μας δίνονται τρεις ευκαιρίες για την εκμάθηση της γλώσσας. 26
Η πρώτη ευκαιρία δίνεται από τη φύση μέχρι την ηλικία των 6μηνών. ε αυτούς τους 6 μήνες το μωρό μαθαίνει μέχρι και 70 ήχους στους οποίους θα βασίσει την ομιλία της γλώσσας. Μετά τους 6 μήνες σταδιακά χάνει την ικανότητα του να ακούει καινούργιους ήχους και να τους ξεχωρίζει και φυσικά δεν μπορεί αργότερα να προφέρει ήχους που δεν ακούει. Επομένως η πόρτα που οδηγεί στην τέλεια προφορά των ήχων μιας γλώσσας κλείνει οριστικά λίγο μετά τους πρώτους μήνες της ζωής ενός μωρού. Αργότερα μπορεί να αντιληφθεί τους ήχους μια ς νέας γλώσσας περίπου όπως ένας κουφός προσπαθεί να κατακτήσει την ομιλία. Η δεύτερη ευκαιρία για την εκμάθηση της γλώσσας δίνεται στον άνθρωπο μέχρι τα 3 του χρόνια. Μέχρι αυτή την ηλικία θέτονται οι βάσεις για την γλώσσα, τον τρόπο σκέψης, την όραση και τον ιδιαίτερο τρόπο που βλέπει ο καθένας μας τον κόσμο και λέγεται προσωπικότητα. Έτσι μέχρι τα 3 χρόνια μπορεί το άκουσμα των ήχων να δυσχεραίνει, αλλά όσον αφορά τη δομή και το λεξιλόγιο η γλώσσα μπορεί να κατακτηθεί τόσο εύκολα και αυθόρμητα όσο και η πρώτη. ε αυτή την ηλικία βέβαια την εκμάθηση της γλώσσας την υποβοηθούν και άλλες δεξιότητες που ενισχύουν γενικά τη μάθηση. Σα μικρά παιδιά μαθαίνουν χρησιμοποιώντας όλη τους την ύπαρξη. Μαθαίνουν με την όραση, τους ήχους, τη γεύση, την αφή, τη μυρωδιά, την πράξη. Γι αυτό τα ακούσματα, τις γεύσεις και τις μυρωδιές της παιδικής μας ηλικίας δεν τις ξεχνάμε ποτέ και πάντα μας προκαλούν ένα ευχάριστο συναίσθημα. Επιπλέον αν σε όλη μας τη ζωή έχουμε μια 100% ικανότητα για μάθηση, το πρώτο χρόνο εξαντλούμε το 50%, μέχρι τα 8 μας χρόνια το άλλο 30% και μένει ένα 20% για την υπόλοιπη ζωή μας. Δεν είναι λοιπόν παράλογο να πούμε ότι ένα παιδί μπορεί να μάθει μέχρι και 5 γλώσσες στα πρώτα χρόνια της ζωής του αφού η ικανότητα του για μάθηση μπορεί να συγκριθεί με την ικανότητα ενός σφουγγαριού να απορροφά νερό. Η τρίτη ευκαιρία για την εκμάθηση μιας άλλης γλώσσας δίνεται μέχρι τα 8, οπότε συνεχίζεται η θαυμαστή ικανότητα του παιδιού για αφομοίωση πληροφοριών, η έμφυτη περιέργεια του για νέες εμπειρίες και η ανάπτυξη του εγκεφάλου που επιτρέπει διαφοροποιήσεις σε ότι 27
έχει ήδη εδραιωθεί. Μετά τα 12 χρόνια όλες οι πόρτες κλείνουν, επειδή η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου έχει ήδη ολοκληρωθεί. Φυσικά ο άνθρωπος συνεχίζει να μαθαίνει με τη νοημοσύνη και τη σοφία αλλά όσα μαθαίνει διαμορφώνονται σύμφωνα με τις βάσεις που τέθηκαν τα πρώτα 12 χρόνια της ζωής του. Άρα και οι ξένες γλώσσες μαθαίνονται βασιζόμενες στην πρώτη, πράγμα που θέτει εμπόδια αφού κάθε γλώσσα έχει τη δική της λογική που συχνά είναι αντίθετη με τη λογική των άλλων γλωσσών. Πως θα διδάξουμε το παιδί μας μια ξένη γλώσσα. Διδάξτε με το να κάνετε. Φτιάξτε πράγματα, παίξτε παιχνίδια και μιλάτε συνεχώς. Αν το παιδί δεν ανταποκριθεί αμέσως, μην παραιτείστε. Πρώτα καταλαβαίνουμε μια γλώσσα και μετά τη μιλάμε. υνδέστε ήχους και εικόνες. Πείτε πολλές φορές τους ήχους που συνδέονται με τις συγκεκριμένες εικόνες είτε είναι λέξεις είτε είναι γράμματα. Φρησιμοποιείστε κίνηση. τη διαδικασία της μάθησης, όπως και στη ζωή, το σώμα δεν πρέπει να διαχωρίζεται από το νου. Είναι λάθος να ζητάμε από ένα παιδί που μαθαίνει να μένει ακίνητο. Μην πιέζετε ποτέ ένα παιδί να μάθει. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα περισσότερα μαθησιακά προβλήματα έχουν σχέση με το στρες. Φρησιμοποιείστε μουσική και ρυθμό. Η μουσική είναι ένας τρόπος για να κινητοποιηθεί όλος ο εγκέφαλος. Χρησιμοποιείστε την αφή, την όραση και τις υπόλοιπες αισθήσεις όπου είναι δυνατόν. Κάντε τη φύση αίθουσα διδασκαλίας. Βγείτε έξω και αφήστε το παιδί να αγγίξει, να μυρίσει και να ακούσει καθώς μαθαίνει. Μην ξεχνάτε να μιλάτε συνέχεια και να λέτε τι κάνετε. Ποτέ μην διορθώνετε τα λάθη του παιδιού. Αφήστε το να επαναλαμβάνει με το δικό του τρόπο αυτό που θα πείτε. Μόνο του θα βελτιώσει την ομιλία του και την προφορά του ακούγοντας σας συνεχώς. 28
Σι μπορείτε να κάνετε αν εσείς δεν μιλάτε μια ξένη γλώσσα. -Μπορείτε να έχετε πολλές κασέτες ή βίντεο στη γλώσσα που θέλετε να μάθει το παιδί σας, έτσι ώστε από μωρό ακόμη να ακούει τους ήχους της συγκεκριμένης γλώσσας. -Αν έχετε τη δυνατότητα από άποψη χώρου φιλοξενήστε ένα φοιτητή ή μια φοιτήτρια από τη χώρα της οποίας τη γλώσσα επιθυμείτε να μάθει το παιδί. -Αν το παιδί σας πηγαίνει σε βρεφονηπιακό σταθμό επιλέξτε κάποιο που δίνει σημασία και στην εκμάθηση άλλων γλωσσών. -Αν το παιδί σας το φροντίζει κάποιο άτομο τις ώρες που απουσιάζετε προτιμήστε κάποιο που η μητρική του γλώσσα είναι αυτή που θέλετε να μάθει το παιδί. Ζητείστε του να του μιλάει πάντα στη γλώσσα αυτή. -Ανάλογα με την οικονομική σας δυνατότητα μπορείτε να καλείτε στο σπίτι κάποια καθηγήτρια ξένων γλωσσών για να κάνει ιδιαίτερο «μάθημα» στο μωρό. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζει και έχει πείρα σε μεθόδους για τη διδασκαλία της γλώσσας στη προσχολική ηλικία. -ε πολλά κέντρα ξένων γλωσσών υπάρχουν τμήματα για παιδιά προσχολικής ηλικίας τα οποία μπορεί να παρακολουθήσουν παιδάκια ακόμη και από την ηλικία των 3 χρόνων. Γιατί να μάθει το παιδί 2 ή περισσότερες γλώσσες. Όλοι λίγο πολύ παραδεχόμαστε ότι τα παιδιά μας πρέπει να μάθουν ξένες γλώσσες για να προετοιμαστούν για μια όλο και πιο απαιτητική αγορά εργασίας. Εκτός όμως από αυτούς τους πρακτικούς λόγους υπάρχουν και άλλοι λόγοι που αφορούν την ανάπτυξη του παιδιού και που κάνουν την εκμάθηση άλλων γλωσσών αν όχι απαραίτητη τουλάχιστον επιθυμητή. ύμφωνα με την ανθρωπολογική θεωρία της πολιτισμικής σχετικότητας παρόλο που ο άνθρωπος έχει τη προδιάθεση στην εκμάθηση της γλώσσας τελικά την μαθαίνει επειδή είναι κοινωνική ανάγκη. Αυτή η θεωρία τονίζει τις διαφορές μεταξύ των γλωσσών λέγοντας ότι είναι δύσκολο να εκφράσεις σημαντικά πολιτισμικά θέματα από μια γλώσσα σε μια άλλη. Επίσης σύμφωνα με την ίδια θεωρία οι γλώσσες που μαθαίνουμε επηρεάζουν τις πνευματικές μας ικανότητες. 29
Έτσι οι άνθρωποι που μαθαίνουν πολλές γλώσσες βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά και σκέπτονται διαφορετικά. υγκεκριμένα τα παιδιά που μαθαίνουν περισσότερες από μια γλώσσες έχουν τη δυνατότητα να αντιληφθούν τις καταστάσεις χρησιμοποιώντας πολλές οπτικές γωνίες, πράγμα το οποίο γίνεται όλο και πιο απαραίτητο σε ένα κόσμο που θα ζήσουν τα παιδιά μας και βασίζεται στο διεθνισμό. KAΛΟΚΑΙΡΙ και ΑΥΑΛΕΙΑ Είναι αποδεδειγμένο ότι τα περισσότερα παιδικά ατυχήματα συμβαίνουν το καλοκαίρι. Σην εποχή αυτή κλείνουν τα σχολεία και αυτό σημαίνει περισσότερος ελεύθερος χρόνος για τα παιδιά, συχνά χωρίς επιτήρηση. Είναι επίσης εποχή διακοπών στο βουνό ή στη θάλασσα. Για το λόγο αυτό, πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας, όσο το δυνατόν νωρίτερα, να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και να προφυλάσσονται από αυτούς. Ασφάλεια όμως, δε σημαίνει υπερπροστασία. Η υπερπροστασία συχνά προκαλεί το αντίθετο αποτέλεσμα. Ασχέτως προορισμού, οι διακοπές προϋποθέτουν συχνές μετακινήσεις. Σα παιδιά πρέπει πάντα, να κάθονται στο πίσω κάθισμα σωστά δεμένα. Οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και τα μαγαζιά με αξεσουάρ αυτοκινήτων, μπορούν να ενημερώσουν για το κάθισμα ή τη ζώνη ασφαλείας που χρειάζεται ένα παιδί, ανάλογα με το ύψος και το βάρος του, για να ταξιδεύει με ασφάλεια. Διακοπές στη θάλασσα Σο κολύμπι σώζει ζωές. Ας μάθουμε στα παιδιά μας να κολυμπούν σωστά από την πιο μικρή ηλικία. Ποτέ να μην αφήνουμε τα παιδιά μας κοντά στο νερό χωρίς επίβλεψη, ακόμα και αν ξέρουν να κολυμπούν. 30
Να μην βασιζόμαστε σε φουσκωτά αντικείμενα, π.χ. μπρατσάκια, κουλούρες κλπ. για την ασφάλεια των παιδιών μας. Ποτέ να μην κολυμπάνε τα παιδιά μας με γεμάτο στομάχι. Είναι επικίνδυνο το κολύμπι σε πολύ ταραγμένη θάλασσα και σε περιοχές όπου υπάρχει δυνατό θαλάσσιο ρεύμα. Όταν τα παιδιά ασχολούνται με θαλάσσια αθλήματα και όταν βρίσκονται σε σκάφη, να φροντίζουμε να φοράνε πάντα εγκεκριμένα σωσίβια και να ακολουθούν τους κανόνες ασφαλείας. Να μάθουμε στα παιδιά να μην κάνουν βουτιές, αν δεν σιγουρευτούν πρώτα, ότι τα νερά είναι βαθιά και δεν υπάρχουν εμπόδια. Ο ήλιος είναι πολύ επικίνδυνος. Πάντα καπέλο, άσπρη μπλούζα και αντηλιακή προστασία στα παιδιά μας. Να αποφεύγουμε την παραμονή στον ήλιο μεσημεριανές ώρες. Εάν τα παιδιά ψαρεύουν, ας τους μάθουμε τη σωστή χρήση του εξοπλισμού (ψαροντούφεκο, καλάμι, καθετή κλπ.) και να αναγνωρίζουν τα δηλητηριώδη ψάρια. Σα μεγαλύτερα παιδιά που κάνουν υποβρύχιο ψάρεμα πρέπει να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλείας, να είναι πάντα συνδεδεμένα με την ειδική σημαδούρα για να διακρίνονται από διερχόμενα σκάφη και να είναι πάντα συνοδευόμενα. Εφόσον υπάρχουν μικρά παιδιά σε σπίτι με πισίνα, τότε η πισίνα πρέπει να είναι σωστά περιφραγμένη. Διακοπές στο βουνό Κατάλληλο ντύσιμο : α. την πεζοπορία κατάλληλα υποδήματα και καπέλο β. την ποδηλασία κράνος ασφαλείας και σωστά παπούτσια γ. το rafting εγκεκριμένα σωσίβια και κράνος. 31
Γενικά όλα τα αθλήματα του βουνού, όπως αναρρίχηση, ανάβαση, ελεύθερη πτώση κλπ. καλόν είναι να γίνονται σε οργανωμένες ομάδες υπό την επιτήρηση ειδικών, να ακολουθούνται αυστηρά οι κανόνες ασφαλείας και να χρησιμοποιείται ο κατάλληλος εξοπλισμός. Να μάθουμε στα παιδιά να αναγνωρίζουν τα δηλητηριώδη έντομα και ερπετά της περιοχής και πώς να αποφεύγουν ατυχήματα που προέρχονται από αυτά. Να αποφεύγουν να περπατούν μέσα σε ψηλά χόρτα, αλλιώς να κάνουν θόρυβο για να απομακρύνουν τα φίδια που μπορεί να κρύβονται σε αυτά. Να μη χώνουν τα χέρια τους σε χαραμάδες και κάτω από πέτρες, γιατί εκεί μπορεί να βρίσκονται φίδια και δηλητηριώδη έντομα όπως οι σκορπιοί. Να μάθουμε στα παιδιά ότι γενικά τα ζώα γίνονται επικίνδυνα όταν αισθάνονται ότι απειλούνται, είναι άρρωστα ή προστατεύουν τα μικρά τους, την τροφή τους, την κατοικία τους, ακόμα και το αφεντικό τους. Κατά κανόνα τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σέβονται όλα τα ζώα. την εξοχή τα παιδιά μπορεί να συναντήσουν ζώα μη κατοικίδια, όπως τσοπανόσκυλα, μουλάρια, γαϊδούρια κ.α. που δεν είναι συνηθισμένα σε κόσμο. την περίπτωση αυτή, θέλει προσοχή εκ μέρους των παιδιών για να μην προκληθούν σοβαρά ατυχήματα. Να βεβαιωθούμε ότι στην περιοχή δεν υπάρχουν ποτάμια, πηγάδια, στέρνες και άλλα μέρη αποθήκευσης νερού. ε περίπτωση που υπάρχουν, να εξηγήσουμε την επικινδυνότητά τους στα παιδιά και να τα αποτρέψουμε να παίζουν δίπλα τους. Σα παιδιά μακριά από σπίρτα, φωτιά και γκαζάκια. Όταν κρίνουμε ότι είναι πλέον ώριμα και υπεύθυνα, να τους μάθουμε πώς να τα μεταχειρίζονται σωστά. 32
Να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν δηλητηριώδη φυτά στην περιοχή πχ. μανιτάρια, και ας μάθουμε στα παιδιά μας να τα αναγνωρίζουν και να μην τα αγγίζουν. Να προσέχουμε τις καλοκαιρινές καταιγίδες. Ας μάθουμε στα παιδιά μας να μη στέκονται κάτω από δέντρα και ηλεκτρικά καλώδια και να μην κολυμπούν, όταν πέφτουν κεραυνοί. Όπου και να είμαστε στις διακοπές, να μάθουμε στα παιδιά μας να αποφεύγουν τις αλλοιωμένες τροφές, τα λιωμένα παγωτά και τα ληγμένα προϊόντα. Με τις υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες υπάρχει μεγάλος κίνδυνος δηλητηρίασης. Δεν βάζουμε ποτέ πίσω στην κατάψυξη τρόφιμα που έχουν ήδη αποψυχθεί. Σα παραπάνω είναι γνωστά σε όλους μας. Δυστυχώς όμως, είναι τόσο απλά που παραβλέπονται. Όλοι πιστεύουμε ότι δεν θα συμβούν σε εμάς και επαναπαυόμαστε, με αποτέλεσμα να έχουμε πολλά ατυχήματα κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Ας μην ξεχνάμε ότι για τα μικρά παιδιά πρέπει να υπάρχει πάντα σωστή επίβλεψη. KAΛΟΚΑΙΡΙ και ΔΙΑΣΡΟΥΗ Εξοχή, παραλία, παιχνίδι και όρεξη! Οικογενειακϊσ λοιπόν, απολαφςτε το καλοκαίρι, τον ιλιο, τθν καυτι αμμουδιά και τα δροςερά νερά και αφιςτε το μικρό ι τθ μικρι να ανεβοκατεβαίνει ςτθν αυλι και ςτθν παιδικι χαρά και να παίηει, ςτθν παράλια, να φτιάχνει πφργουσ και κάςτρα και να τςαλαβουτάει. Πζρα όμωσ από το καπελάκι, το αντθλιακό, τα μπρατςάκια και -φυςικά- τθν προςοχι ςασ, κα χρειαςτεί να προβλζψετε και για το ςτομαχάκι του, μιασ και αυτό κα αρχίςει να γουργουρίηει ςφντομα. Και ςτθν περίπτωςθ αυτι, το παιδί δεν κα ενδιαφερκεί τόςο για μια υγιεινι επιλογι. 33
Αντικζτωσ, ζνα παγωτό ι ζνα ςακουλάκι πατατάκια, ίςωσ και ζνα αναψυκτικό κα είναι θ πιο γριγορθ, βολικι και «γευςτικι» επιλογι. Σίγουρα όμωσ όχι θ καλφτερθ. Αφιςτε που αν φαγωκοφν λαίμαργα και ςε μεγάλεσ ποςότθτεσ, κα χαλάςουν τθν όρεξθ των παιδιϊν και αργότερα το οικογενειακό τραπζηι. Σίγουρα πολλοί γονείσ αντιμετωπίηουν ςχεδόν κακθμερινά το φαινόμενο αυτό, το «επιλεκτικό φαγθτό» (picky eating) των παιδιϊν τουσ, όπωσ λζγεται. Ζτςι, εκτόσ από τθν απροκυμία του παιδιοφ να δοκιμάςει νζα τρόφιμα, το επιλεκτικό φαγθτό περιλαμβάνει τθν αποφυγι ολόκλθρων ομάδων τροφίμων (π.χ. λαχανικά) αλλά και τθν ιςχυρι προτίμθςθ ςτον τρόπο προετοιμαςίασ και παρουςίαςθσ του φαγθτοφ. Και ιδίωσ τθν περίοδο αυτι όπου τα παιδιά είναι πιο χαλαρά και ελεφκερα, τα πράγματα δυςκολεφουν Στην καταςκήνωςη Ιδιαίτερθ προςοχι χρειάηεται ςτο μενοφ των παιδιϊν ςτθν καταςκινωςθ, όπου εκεί ο μικρόσ ι θ μικρι κα περάςει αρκετζσ θμζρεσ. Πολλζσ φορζσ τα γεφματα και κυρίωσ τα ςνακ είναι μθ ενδεικνυόμενα μιασ και οι ικφνοντεσ δεν ριςκάρουν να μείνει νθςτικό το παιδί. Τι εννοοφμε με αυτό; Απλοφςτατα είναι φαγθτά και τρόφιμα που δφςκολα ζνα παιδί κα πει όχι και -όπωσ αντιλαμβάνεςτε- αυτά ςυνικωσ είναι πίτςεσ, πατάτεσ τθγανθτζσ, κρουαςάν, γλυκά, τυρόπιτεσ και άλλα δελεαςτικζσ λιχουδιζσ. Απομζνει ςε εςάσ θ ευκφνθ να προετοιμάςετε τα παιδιά ςασ τόςο κεωρθτικά όςο και πρακτικά. Πζρα δθλαδι από τθν εκπαίδευςθ και τθν εκμάκθςθ του παιδιοφ ςτο πωσ κα αποφεφγει (ωσ επί το πλείςτον) τα δζλεαρ αυτά, κα πρζπει να εξαςφαλίςετε τα πρακτικά ηθτιματα. Λόγου χάρθ, να προτιμά πιο πολφ ςαλάτα αντί για περιςςότερθ πίτςα. Ή αν δεν υπάρχει θ δυνατότθτα επιλογισ φροφτου μετά το φαγθτό ι ςαν ςνακ, μεριμνιςτε και αφιςτε του μια ςακοφλα με φροφτα ι και κάτι από τισ παρακάτω προτάςεισ, όταν κα το επιςκζπτεςκε εβδομαδιαίωσ. Εναλλακτικζσ προτάςεισ Τι άλλο μπορείτε να κάνετε; Προνοιςτε και γεμίςτε τθ φαρζτρα ςασ με «ζξυπνα» βζλθ. Φροντίςτε λόγου χάριν ςτθν παραλία να ζχετε μαηί φρζςκα, γλυκά φροφτα όπωσ βερίκοκα, ροδάκινα, λίγεσ φζτεσ πεπόνι κτλ. Τα δε ςταφφλια χωρίσ κουκοφτςι μποροφν να γίνουν ζνα πολφ ωραίο ςνακ, ιδίωσ εάν δοκιμάςετε το εξισ τζχναςμα: Τοποκετιςτε τα κατά χοφφτεσ ςε πολυμπάγκ και αποκθκεφεςτε τα ςτθν κατάψυξθ. Μόλισ παγϊςουν βγάλτε τα και προςφζρετε τα ι πάρτε τα μαηί ςε 34
ζνα μικρό ψυγειάκι μεταφοράσ. Θα διατθριςουν τθν τραγανι (ςαν γρανίταγλειφιτηοφρι) και δροςερι υφι τουσ, ενϊ παράλλθλα κα είναι και πιο γλυκά! Στα παιδιά αρζςουν τα τραγανά τρόφιμα όπωσ τα πατατάκια και λατρεφουν να βουτάνε ςε ςάλτςεσ, dips και ςοσ. Επιχειριςτε να κόψετε ςε μικρζσ μπουκιζσ φρζςκα, τραγανά λαχανικά όπωσ sticks καρότου, αγγουριοφ ι κομματάκια ωμοφ μπρόκολου, κουνουπιδιοφ, καρδιζσ μαρουλιοφ κτλ., και να τα κρατιςετε δροςερά ςτθ ςυντιρθςθ ι ςτο ψυγειάκι με τισ παγοκφςτεσ όταν είςτε εκτόσ ςπιτιοφ. Παράλλθλα ετοιμάςτε ςε μικρά κεςεδάκια (π.χ. γιαουρτιοφ) ςπιτικά, ελαφριά και γευςτικά dressings με γιαοφρτι, ςοσ λαχανικϊν, μουςτάρδασ, vinaigrette και άλλα. Με μικρότερο ρίςκο Για πιο οικείεσ επιλογζσ, εφοδιαςτείτε με υλικά για τοςτ, κράκερσ ι κριτςίνια ολικισ αλζςεωσ (και με dip), μπάρεσ δθμθτριακϊν, ζτοιμουσ φυςικοφσ χυμοφσ ι και παγωμζνο τςάι. Τα μπουκαλάκια με φρζςκο νερό είναι απαραίτθτα και, αν το νερό είναι πολφ κοινότυπο για το μικρό μασ φίλο, πειραματιςτείτε με φζτεσ λεμονιοφ ι άλλου φροφτου ωσ ςτόλιςμα ςτο ποτιρι ι και βουτθγμζνεσ μζςα ςε αυτό, ϊςτε να του δϊςουν τθ γεφςθ τουσ. Ακόμα, όςο βαρετό κι αν φαίνεται ζνα γιαοφρτι, αν το ςερβίρετε ςε κατάλλθλθ κερμοκραςία (δροςερό), με φρζςκα φροφτα (π.χ. κομμζνεσ φράουλεσ), μια χοφφτα δθμθτριακϊν, λίγο μζλι και κανζλλα, ο γόνοσ ςασ μάλλον κα ξετρελακεί! Εντυπωςιάςτε το! Κερδίςτε τισ εντυπϊςεισ και τελικά τθ ςωςτι διατροφι του παιδιοφ με ςνακ τα οποία ςε άλλθ περίπτωςθ δεν κα ιταν και θ καλφτερθ δυνατι επιλογι. Πωσ κα ςασ φαινόταν ζνα ςπιτικό μιλκςζικ (smoothie); Είναι απροςδόκθτα γευςτικό, ιδιαίτερα κρεπτικό και αμιν τι άλλο, υγιεινό. Ακολουκιςτε τα εξισ βιματα: Κόψτε 2 μπανάνεσ ςε χοντρζσ φζτεσ και μαηί με 5-6 φράουλεσ και ζνα ποτιρι γάλα τοποκετιςτε τισ ςε ζνα δυνατό μπλζντερ. Χτυπιςτε καλά, βάλτε το μίγμα για λίγο ςτο ψυγείο και μεταφζρετε το με το ψυγειάκι ςε ζνα ςζικερ. Αν κζλετε πριν τθ μίξθ προςκζςτε και μια δόςθ βανίλιασ. Θα εκπλαγείτε με το αποτζλεςμα! 35
Το αποτζλεςμα μετράει Η ειδικι μεταχείριςθ είναι ςυνυφαςμζνθ με τα παιδιά και με αυτι τθ λογικι κα πρζπει να πορευτείτε τοφτο το καλοκαίρι. Δοκιμάςτε νζεσ ςυνταγζσ και παρουςιαςτικά ςε ςνακ, πιάτα και τρόφιμα εν γζνει. Το κλειδί είναι να ζχετε όρεξθ για πειραματιςμοφσ, διάκεςθ για προετοιμαςία και ςωςτι προςζγγιςθ του καινοφργιου, ζτςι ϊςτε ο μικρόσ ενιλικασ απζναντι ςασ να το ςυμμεριςτεί και να το εφαρμόςει διακριτικά πριν, μετά ι ανάμεςα από το παιχνίδι του. Κατά τα άλλα κα περάςει ζνα καλοκαίρι γεμάτο υγιεινζσ και γευςτικζσ επιλογζσ, δθλαδι ζνα καλοκαίρι μοφρλια. Και μπορϊ να μαντζψω το ίδιο κα κάνετε κι εςείσ μαηί του! KAΛΟΚΑΙΡΙ και ΔΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΕ Η μέρα έχει πλέον μεγαλώσει και ο χρόνος που έχετε για να περάσετε με τα παιδιά μέχρι να νυχτώσει έχει αυξηθεί σημαντικά. Αυτό σημαίνει πως χρειάζεστε ακόμα περισσότερες ιδέες για δραστηριότητες που θα γεμίσουν το καλοκαίρι σας με τον πιο ευχάριστο τρόπο! Παίξτε μπαλονο-πόλεμο Γεμίστε όσο περισσότερα μπαλόνια μπορείτε με νερό (τα ειδικά μπαλόνια νερού είναι, βέβαια, προτιμότερα), θέστε τους κανόνες (π.χ. δεν στοχεύουμε στο πρόσωπο, όλοι θα έχουν την ευκαιρία να πετάξουν έστω ένα μπαλόνι), φορέστε μαγιό και ελαφριά ρούχα, διαλέξτε μία μέρα με υπερβολική ζέστη και... ξεκινήστε τον μπαλονοπόλεμο! Νικητής θα είναι αυτός που θα καταφέρει να μείνει στεγνός όμως, μεταξύ μας, ποιος πραγματικά θέλει να κερδίσει σε αυτό το παιχνίδι; Καλέστε τους φίλους τους για πυτζάμα πάρτι! Σα σχολεία μπορεί να τελείωσαν, όμως αυτό δεν σημαίνει πως θα πρέπει τα παιδιά να χαθούν με τους αγαπημένους τους συμμαθητές. Καλέστε, λοιπόν, ένα απόγευμα στο σπίτι τους στενούς φίλους του γιου σας ή τις κολλητές φίλες της κόρης σας, νοικιάστε τους ταινίες, ετοιμάστε τους πίτσα ή σπιτικά burgers, στολίστε τη βεράντα 36
με φαναράκια και βάλτε μουσική... γενικώς αφήστε να χαλαρώσουν, να διασκεδάσουν και να ξενυχτίσουν όσο θέλουν φορώντας τις πυτζάμες τους! Άλλωστε, την επόμενη μέρα δεν θα χρειαστεί να ξυπνήσουν νωρίς! Πηγαίνετε σε θερινό σινεμά Δεν είναι λίγες οι παιδικές ταινίες που αξίζει να δείτε φέτος το καλοκαίρι. Και το θερινό σινεμά είναι μία από τις πιο όμορφες καλοκαιρινές εμπειρίες για όλη την οικογένεια! Υέρτε το σινεμά στον κήπο σας Αν και εσείς -όπως και εμείς- ζηλεύετε τα drive-in σινεμά της Αμερικής, μπορείτε να δημιουργήσετε κάτι παρεμφερές στον κήπο σας ή στον κήπο του σπιτιού κάποιου φίλου. Απλά φέρτε έξω την τηλεόραση, στρώστε κάτω ψάθες ή sleeping bags, ψήστε και μπόλικα ποπ-κορν και απολαύστε με τα παιδιά την αγαπημένη σας ταινία. Θέλετε να το κάνετε ακόμα πιο «μερακλήδικα» -αλλά με υψηλότερο κόστος; Ένα προτζέκτορας είναι ό,τι πρέπει για μία τέτοια ιδέα. υλλέξτε έντομα (και μετά ελευθερώστε τα) Ειδικά αν έχετε την τύχη να φιλοξενείτε πυγολαμπίδες σε σκοτεινά σημεία της αυλής σας, τα παιδιά θα ξετρελαθούν να τις δουν από πολύ κοντά. Για να τις προσελκύσετε θα πρέπει να κλείσετε όλα τα φώτα και να ανάψετε έναν φακό. τη συνέχεια θα πρέπει να τις παγιδεύσετε με ένα διχτάκι και μετά να τις βάλετε σε μεγάλα γυάλινα βάζα με τρυπούλες στο καπάκι για να παίρνουν αέρα. Αφήστε τα παιδιά να τις θαυμάσουν για λίγη ώρα και στη συνέχεια δώστε τέλος στην περιπέτειά τους, απελευθερώνοντας τις. Σο ίδιο μπορείτε να κάνετε με μερικά μυρμήγκια ή κάμπιες. 37
Πηγαίνετε για πικ-νικ Είτε σε κάποιο πάρκο (τα πρώην βασιλικά κτήματα, στο Σατόϊ αποτελούν δημοφιλή προορισμό), είτε σε κάποια απομακρυσμένη και ανοργάνωτη παραλία, γεμίστε ένα σακ βουαγιάζ με τρόφιμα και ένα φορητό ψυγείο με αναψυκτικά και... σπεύσατε για πικ-νικ! Σι μπορείτε να πάρετε μαζί; άντουιτς, τηγανιτά κεφτεδάκια, «στεγνές» σαλάτες με πλιγούρι και ντομάτα, κονσέρβες με ντολμαδάκια ή γίγαντες. Δείτε σε παλαιότερο άρθρο μερικές ακόμα πιο πρωτότυπες «συνταγές» για πικ-νικ. Σο φυσικό περιβάλλον στο οποίο θα βρεθείτε, μάλιστα, μπορεί να εμπνεύσει τα παιδιά να δοκιμάσουν και φαγητά που μέχρι τώρα δεν ήθελαν ούτε να δουν! Δοκιμάστε το! Πηγαίνετε στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο Ακόμα κι αν δεν είναι η πρώτη φορά, μία επίσκεψη στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο πάντα ευχαριστεί τα παιδιά. Διαλέξτε ένα δροσερό απόγευμα, φορέστε τα καπελάκια και τα αθλητικά σας και απολαύστε μία από τις ομορφότερες βόλτες στην Αττική. Πλύνετε στην αυλή τα αυτοκινητάκια και τα ποδήλατα Ευκαιρία να απασχολήσετε τα παιδιά για λίγη ώρα, χωρίς να πρέπει να βρίσκεστε και εσείς «από πάνω» τους. Βγάλτε στην αυλή τα ποδήλατα και τα αυτοκινητάκια τους, δώστε τους έναν κουβά με απορρυπαντικό και ένα σφουγγάρι και αφήστε τα να πλύνουν τα Ι.Χ. και τα δίκυκλά τους. κεφτείτε, μάλιστα, και ένα βραβείο για την καλή τους προσπάθεια, π.χ. ένα προσωρινό τατουάζ! Παρατηρήστε τα άστρα Σα περισσότερα παιδιά, άνω των 10 ετών, λατρεύουν να παρατηρούν τα άστρα γιατί να μην τους δώσετε την ευκαιρία να τα γνωρίσουν λίγο 38
καλύτερα; Μία ξάστερη βραδιά με καθαρό ουρανό, βγείτε στον κήπο ή βρεθείτε σε υπαίθριο χώρο χωρίς πολλά φωτά, ξαπλώστε κάτω και κοιτάξτε τον ουρανό. Μπορείτε να αναγνωρίσετε τους αστερισμούς; Οι ιστοσελίδες Astrovox.gr και Astronomy-Astrophotography παρέχουν χάρτες του ουρανού και κάθε πιθανή πληροφορία που μπορεί να χρειαστεί κάποιος αρχάριος στην αστρονομία, ενώ πολύ αναλυτικές οδηγίες για να παρατηρήσετε τον ουρανό θα σας δώσει και το βιβλίο «Nightwatch: Ένας πρακτικός οδηγός για να δείτε το σύμπαν». Υυτέψτε ηλίανθους Όπως μαρτυρά και το όνομά τους, οι ηλίανθοι αγαπούν τον ήλιο, άρα αυτή είναι η ιδανική εποχή για να φυτέψετε μερικούς στην βεράντα σας. Επιπλέον, πρόκειται για κάποια από τα πιο φιλικά-για-παιδιά λουλούδια, επειδή μεγαλώνουν και ανθίζουν πολύ γρήγορα. Σι πρέπει να κάνετε; Απλά αγοράστε ένα σακουλάκι με σπόρους, επιλέξτε ένα σημείο στον κήπο ή τη βεράντα που το «βλέπει» ο ήλιος τις περισσότερες ώρες της ημέρας και φυτέψτε τους σπόρους είτε σε γλάστρες είτε στη γη (ανάλογα με το μέγεθός τους) σε απόσταση τουλάχιστον 50-60 εκ. μεταξύ τους. Αν τους φυτέψετε σε γλάστρα, βάλτε σε μία μεγάλη 4-5 σπόρους και όταν αρχίσουν να φυτρώνουν αφαιρέστε τα πιο αδύναμα βλαστάρια για να αναπτυχθούν καλά τα δυνατά. Αν, όμως, η γλάστρα είναι μικρή ρίξτε μόνο έναν ή δύο, το πολύ, σπόρους. Ποτίστε καλά την πρώτη φορά και όποτε στεγνώνει το χώμα τις επόμενες. Θα δείτε τα πρώτα βλαστάρια μετά από 1-2 εβδομάδες. Δεν υπάρχει πιο ωραίος τρόπος για να μάθουν τα παιδιά την επιστήμη της φυσικής, βλέποντάς την πώς λειτουργεί στην πράξη! Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να φυτέψτε στον κήπο ή στο μπαλκόνι σπόρους ή μικρά φυτά και να συζητήσετε με το παιδί τους τρόπους (νερό, ήλιος, αέρας) που θα τα φροντίσετε για να μεγαλώσουν! Πάρτε τα μαζί σε μία συναυλία Σα περισσότερα παιδιά δεν έχουν την υπομονή να κάτσουν ήσυχα σε συναυλίες κλειστών χώρων. ε μία πλατεία, ένα πάρκο 39
ή ένα ανοιχτό θέατρο, όμως, μπορείτε κάλλιστα να τα πάρετε μαζί και να βιώσουν μαζί σας τον παλμό την μουσικής, να χορέψουν και να τραγουδήσουν. Μεγάλο συν: Επιστρέφοντας στο σπίτι θα κοιμηθούν σαν πουλάκια! Αλήθεια όμως, όταν μεσολαβούν τρεις μήνες διακοπών, πού πάει όλη αυτή η γνώση που έχει κατακτηθεί με τόσο κόπο και ιδρώτα στις σχολικές αίθουσες μια ολόκληρη χρονιά; τη βιβλιογραφία αναφέρεται ο όρος καλοκαιρινή απώλεια μάθησης (summer learning loss), ο οποίος περιγράφει την απώλεια σχολικών δεξιοτήτων και γνώσεων κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Ο βαθμός της απώλειας μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την τάξη, τα μαθήματα και το μαθησιακό επίπεδο του μαθητή. ε γενικές γραμμές όμως, κοινό εύρημα των μελετών είναι ότι οι επιδόσεις των παιδιών σε σχολικές δοκιμασίες είναι χαμηλότερες αμέσως μετά το καλοκαίρι, από αυτές στις αρχές του καλοκαιριού. Ερευνητές και ειδικοί αναγνωρίζουν ότι οι καλοκαιρινές διακοπές είναι μία περίοδος κατά την οποία η σχολική ανάπτυξη μειώνεται σε σχέση με τη σχολική περίοδο, και ότι όλα τα παιδιά χάνουν σχολικές δεξιότητες κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Ιδιαίτερα ευάλωτοι στην καλοκαιρινή απώλεια μάθησης σύμφωνα με έρευνες, είναι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες τα οποία φαίνεται να χάνουν σημαντικές γλωσσικές δεξιότητες (ανάγνωση, γραφή, ορθογραφία, μαθηματικά). Όλα τα παραπάνω βέβαια δεν σημαίνουν ότι τα παιδιά θα πρέπει μέσα στις διακοπές τους να λύνουν κατεβατά μαθηματικών προβλημάτων και ασκήσεων, να γράφουν εκθέσεις και ορθογραφία, και να διαβάζουν αμέτρητα βιβλία για να διατηρήσουν τις δεξιότητες που έχουν μάθει κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Σο καλοκαίρι είναι η τέλεια στιγμή για να ανακαλύψουν τα παιδιά ότι η μάθηση είναι διασκέδαση και μπορεί να συμβεί και εκτός του σχολείου! Δεδομένου ότι το καλοκαίρι είναι μια μεγάλη αδόμητη μάζα χρόνου, ο πειρασμός για τα παιδιά είναι μεγάλος για να περνούν ατελείωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και στον υπολογιστή κατά τη διάρκεια των διακοπών. 40
Με λίγη εφευρετικότητα και προγραμματισμό όμως, οι καλοκαιρινές διακοπές μπορούν να μετατραπούν από μαθησιακή έρημο, σε μαθησιακό παράδεισο! Σι μπορούν να κάνουν οι γονείς; Οι διασκεδαστικές δραστηριότητες που ενισχύουν τη μάθηση και τη γνώση μπορεί να είναι πολλές, αρκεί οι γονείς να αφήσουν τη φαντασία τους ελεύθερη! Αναζητήστε ευκαιρίες για διάβασμα και ανάγνωση. Σο εξωσχολικό βιβλίο έχει τεράστια επιρροή στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών και βελτιώνει τη μάθηση σε όλα τα επίπεδα. Δημιουργήστε χαλαρή και ευχάριστη ατμόσφαιρα και καθιερώστε δεκαπέντε λεπτά διάβασμα μέσα στην ημέρα από το αγαπημένο βιβλίο του παιδιού. Οι γονείς είναι καλό να ενθαρρύνουν το παιδί να διαβάζει ό,τι το ευχαριστεί και το διασκεδάζει! Η εξάσκηση της ανάγνωσης μπορεί να γίνει όμως ακόμα πιο διασκεδαστική. Ζητήστε από το παιδί να συνεργαστεί μαζί σας στην μαγειρική, αναθέτοντάς του να διαβάζει τις συνταγές και εσείς να εκτελείτε. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί και διδάσκεται τη σημασία της συνεισφοράς και τις συνεργασίας, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί επαφή με την ανάγνωση. Και ποιος δεν θα ήθελε να συμμετέχει στην προετοιμασία του αγαπημένου του γλυκού και φαγητού! Δοκιμάστε επίσης να παίξετε το παιχνίδι έχεις μήνυμα. Γράψτε καθημερινά σημειώματα στο παιδί και σκορπίστε τα σε διάφορα μέρη του σπιτιού. Σο παιδί θα βρει πολύ διασκεδαστικό αυτό το παιχνίδι και θα χαίρεται που έχει να διαβάζει καθημερινά κάτι από εσάς! Ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει το ίδιο για να εξασκείται παράλληλα στις δεξιότητες γραφής. Δημιουργήστε παιχνίδια γραφής και έκφρασης. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι η τέλεια ευκαιρία για να κρατήσουν τα παιδιά ημερολόγιο! Ενθαρρύνετε τα παιδιά να γράφουν στο τέλος της 41
ημέρας πώς πέρασαν, τι σκανταλιές έκαναν, με ποιους έπαιξαν, τι είδαν κτλ. Η έκταση δεν χρειάζεται να είναι αυτή της έκθεσης. Και μια παράγραφο να γράψει, θα είναι κέρδος για το παιδί. Εμπλουτίστε το ημερολόγιο με ζωγραφιές, φωτογραφίες, κοχύλια, άμμο και οτιδήποτε θα προσελκύσει το ενδιαφέρον και θα καλλιεργήσει τη φαντασία του παιδιού! το τέλος, μπορεί να μοιραστεί το δημιούργημά του με τη γιαγιά και τον παππού ή τους φίλους του! Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει στις καθημερινές υποχρεώσεις του σπιτιού, ενώ παράλληλα θα εξασκείται στις δεξιότητες γραφής. Ζητήστε του όσο εσείς θα ψάχνετε τι λείπει από το σπίτι, να γράφει τη λίστα του σούπερ μάρκετ! Επίσης, τα σταυρόλεξα και η κρεμάλα είναι παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά στη γραφή και στη συγκέντρωση, ενώ παράλληλα διασκεδάζουν και ψυχαγωγούν όλη την οικογένεια! Σα μαθηματικά και η φυσική στην πράξη! Σην ώρα που συγκεντρώνετε τους λογαριασμούς και φτιάχνετε τον οικονομικό προϋπολογισμό του σπιτιού, ζητήστε τη βοήθεια του παιδιού στις μαθηματικές πράξεις (η βοήθεια φυσικά θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο επίπεδο γνώσεων του παιδιού). Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή του παιδιού στην οργάνωση του ταξιδιού ή της εκδρομής, δημιουργώντας προβλήματα για τον υπολογισμό των αποστάσεων, της ώρας και του κόστους! Δώστε έμφαση στην επανάληψη της προπαίδειας μιας και είναι από τις πιο συχνές απώλειες στο μάθημα των μαθηματικών. ε ανύποπτο χρόνο κάντε ερωτήσεις προπαίδειας έτσι ώστε τα παιδί να κρατά μια συνεχή αλλά ταυτόχρονα διασκεδαστική επαφή! Όλα τα παραπάνω είναι μόνο κάποιες από τις ελάχιστες δραστηριότητες που μπορούν να κάνουν τα παιδιά μέσα στις καλοκαιρινές τους διακοπές για να διατηρήσουν επαφή με τις σχολικές δεξιότητες χωρίς όμως να χάσουν την ξεκούραση που τόσο έχουν ανάγκη! Η υπερβολική ξεκούραση όμως εύκολα μπορεί να οδηγήσει στη βαριεστημάρα και στην πλήξη. Η μάθηση και η επαφή με τη γνώση μπορεί να πραγματοποιηθεί και να διατηρηθεί τους καλοκαιρινούς μήνες, ικανοποιώντας με διασκεδαστικό τρόπο την έμφυτη περιέργεια και την έμφυτη δίψα των παιδιών για μάθηση! 42
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΡΙΜΗΝΟΥ Μάιος Ιούνιος - Ιούλιος <<ΠΑΙΖΟΤΜΕ>> <<ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ>> <<ΔΟΥΛΕΥΟΥΜΕ>> <<ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ>>..<<ΒΡΙΚΟΤΜΕ>> <<ΠΡΟΠΑΘΟΤΜΕ>> <<ΣΚΕΠΤΟΜΑΣΤΕ>>.<<ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ>> <<ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΟΥΜΕ>> <<ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΜΕ >>!!! Ήδη τα παιδιά έχουν επηρεαστεί και από τον ανοιξιάτικο καιρό και έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για κίνηση, έντονη διάθεση για παιχνίδι και ο χρόνος συγκέντρωσής τους μειώνεται αισθητά. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα λοιπόν τους ζεστούς μήνες, γίνεται πιο κατάλληλο να καλύψει τις παραπάνω ανάγκες των παιδιών. Για να δούμε θεματολογικά τους μήνες! το Βρεφικό τμήμα: Σα μεγαλύτερα από τα βρεφάκια μας, τον Μάιο θα μάθουν στα γλωσσικά τους παιχνίδια για τα πιο γνωστά <<μέσα μεταφοράς>>. Μαθαίνοντας έτσι τους ήχους και να διακρίνουν το αυτοκίνητο, το τρένο, το αεροπλάνο, το καράβι, κ.ά. υνεχίζονται τα καθημερινά κινητικά παιχνίδια και τα ατομικά γλωσσικά παιχνίδια για τα βρεφάκια μας!σον Ιούνιο θα μάθουν λέξεις από το <<Καλοκαίρι & τη θάλασσα>>. το Μεταβρεφικό τμήμα: Σον Μάιο θα μάθουν για <<τα φρούτα>>. κοπός είναι να μάθουν για τα πιο γνωστά και οικεία φρούτα και τις ιδιότητες τους. Θα γίνουν πολλά αισθητηριακά και γλωσσικά παιχνίδια που θα βοηθήσουν την κατανόηση του θέματος. Σον Ιούνιο θα αναφερθούν στο <<καλοκαίρι>>. Θα μάθουν για τα κύρια χαρακτηριστικά της εποχής. Πλούσιο είναι το εποπτικό υλικό για την εποχή που θα διευκολύνει τους μικρούς μας φίλους. Εξασκούνται με τα κινητικά, τα γλωσσικά και αισθητηριακά παιχνίδια μαθαίνοντας όμως και καινούργια τραγούδια για την θάλασσα και το καλοκαίρι. το Μικρό Προνηπιακό τμήμα: Σον Μάιο θα αναφερθούν <<στα Επαγγέλματα>>. τόχος μας να διευρύνουν και να συμπληρώσουν τις γνώσεις τους για τα επαγγέλματα. Να συνειδητοποιήσουν ότι οι άνθρωποι είναι αναγκαίο να εργάζονται, προκειμένου να αποκτούν τα υλικά αγαθά που χρειάζονται για να ζήσουν. Να κατανοήσουν ότι όλοι οι άνθρωποι εργάζονται και κάνουν διάφορες δουλειές. 43
Να μάθουν ότι τα επαγγέλματα είναι πολλά γιατί είναι πολλές και οι ανάγκες μας. Άλλα φροντίζουν για την μόρφωση, άλλα για την εμφάνιση, άλλα για την ασφάλεια, την υγεία, την καθαριότητα, το ντύσιμο, τη διατροφή, την ψυχαγωγία μας, κ.λ.π. Να προβληματιστούν αν είναι αναγκαία όλα τα επαγγέλματα. Σι θα γινόμασταν αν δεν υπήρχαν ορισμένα (Π.χ. ο φούρναρης, ο μανάβης, ο κρεοπώλης, ο γιατρός, ο εργάτης, κ.ο.κ.) Σον Ιούνιο θα μάθουν για <<το καλοκαίρι>>. Θα συζητήσουν τα κύρια χαρακτηριστικά της εποχής, τις καιρικές συνθήκες, τον ρουχισμό, για την καλοκαιρινή μας διατροφή, την θάλασσα, το κολύμπι, κ.ά. Πλούσιο είναι το εποπτικό υλικό(γυαλιά, καπέλα, σωσίβια, κοχύλια, αστερίες, κι ό,τι άλλο πραγματικό υλικό μπορούν να δουν και να παρατηρήσουν)για την εποχή, που θα διευκολύνει τους μικρούς μας φίλους, στις καινούργιες τους γνώσεις. το Προνηπιακό τμήμα: Σον Μάιο θα μιλήσουν για <<τον αθλητισμό >> και θα γνωρίσουν τα πιο γνωστά αθλήματα. Θα αναφερθούν στην διοργάνωση μεγάλων ή μικρών αγώνων και στην διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. τόχος: Να μάθουν για την ωφελιμότητα του αθλητισμού στον άνθρωπο, αλλά και να κατανοήσουν την σημασία που είχε για την χώρα μας η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Να αναφερθούν στην αλληλογνωριμία, την επικοινωνία και την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των λαών. Μαθαίνουν ποια αθλήματα περιλαμβάνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Ποιες είναι οι τεχνικές και οι δεξιότητες που απαιτούνται σε καθένα από αυτά.να αναφερθούν στην οργάνωση της Παραολυμπιάδας και στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Να αναφερθούν στον κατάλληλο ρουχισμό που απαιτεί το κάθε άθλημα. Για τους χώρους που αθλούμαστε (ανοιχτούς ή κλειστούς).να μάθουν για την προσπάθεια του αθλητή που απαιτείται για να έχει καλές επιδόσεις,(διατροφή, καλός ύπνος, συνεχής προπόνηση, κ.λπ.) Σον Ιούνιο θα ασχοληθούν και θα μάθουν για το ίδιο θέμα: <<το καλοκαίρι και τον θαλασσινό βυθό>>. Θα αναφερθούν επίσης στα χαρακτηριστικά της εποχής, αλλά θα προχωρήσουν και θα μάθουν για την φροντίδα και διατήρηση της καθαρής θάλασσας και παραλίας αλλά και τις συνέπειες της μεγάλης παραμονής μας στον ήλιο. Με αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας για την προστασία του περιβάλλοντος, που είναι στις 5 Ιουνίου, θα μάθουν για την ανθρώπινη επέμβαση στο θαλάσσιο βυθό, ποια είναι η σημασία για την σωστή διατήρησή του, για το έργο της GREENPEACE & της WWF και γενικότερα ποια θα πρέπει να είναι η συμπεριφορά μας στη θάλασσα και στη παραλία. το Νηπιακό τμήμα: Σον Μάιο θα μάθουν και θα συζητήσουν για <<την Ελλάδα>>. Θα αναφερθούν στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και για το ελληνικό κράτος, τη σημαία μας, το νόμισμά μας τα προϊόντα της χώρας μας, τα πιο γνωστά τουριστικά μέρη και τα αξιοθέατά μας, τους 44