Αεργος ιζτύς και ηρόποι ανηιζηάθμιζής ηης Σηη ζημερινή εποτή η παροτή επαρκούς ηλεκηρικής ενέργειας, αποηελεί βαζικό ταρακηηριζηικό ηης ζύγτρονης κοινωνίας. Η παραγωγή ηης όμως ζήμερα, αποηελεί μια από ηις κσριόηερες αιηίες μόλσνζης ηης αημόζθαιρας, ηων σδάηων και ηοσ εδάθοσς λόγω ηων ορσκηών κασζίμων και κσρίως ηοσ πεηρελαίοσ ποσ τρηζιμοποιούνηαι ως πρώηη ύλη παραγωγής. H ζπλερήο απμαλόκελε δήηεζε ειεθηξηθήο ελεξγείαο θαη ε αλεζπρεηηθή αύμεζε ηεο ξύπαλζεο καδί κε ηε ζπλερηδόκελε κείσζε ησλ νξπθηώλ απνζεκάησλ θαπζίκσλ, καο αλαγθάζαλ λα ζεζπίζνπκε ηξόπνπο εμνηθνλόκεζεο ελεξγείαο. Ελαο ηξόπνο εμνηθνλόκεζεο ειεθηξηθήο ελεξγείαο είλαη ε αληηζηάζκηζε ηεο άεξγνπ ηζρύνο. Η έλλνηα ηνπ «άεξγνπ» έρεη ζηελ πξαγκαηηθόηεηα λα θάλεη κε πνζά ελέξγεηαο πνπ παιηλδξνκνύλ κεηαμύ πεγήο (ΔΕΗ) θαη ειεθηξηθήο εγθαηάζηαζεο. Τα καγλεηηθά πεδία (επεηδή ην ξεύκα πνπ ηα δεκηνπξγεί είλαη ελαιιαζζόκελν) κεηαβάιινληαη θαη ελαιιάζζνληαη ζπλερώο, ζηε θάζε ηεο δεκηνπξγίαο ή αύμεζεο ηεο έληαζήο ηνπο απνξξνθνύλ ειεθηξηθή ελέξγεηα από ηελ πεγή (ΔΕΗ), θαηά ηε κείσζε ηεο έληαζεο ή ηελ θαηάξξεπζε ηνπο επηζηξέθνπλ ην ίδην πνζό ελέξγεηαο πίζσ ζηελ πεγή. Σθνπόο ηεο αληηζηάζκηζεο είλαη ε κείωζε ηεο άεξγνπ ηζρύνο πνπ απνξξνθά κηα ειεθηξηθή εγθαηάζηαζε από ηε ΔΕΗ, έηζη ώζηε ε πξαγκαηηθή ηζρύο λα πιεζηάζεη όζν ην δπλαηόλ ηελ θαηλόκελε θαη άξα ν ζπληειεζηήο ηζρύνο λα πιεζηάζεη ηε κνλάδα.
Η αληηζηάζκηζε επηηπγράλεηαη θπξίωο κε ηε ρξήζε ππθλωηώλ, πνπ ηνπνζεηνύληαη παξάιιεια κε ηα επαγωγηθά θνξηία, έηζη ώζηε ε ελέξγεηα πνπ είλαη απαξαίηεηε γηα ηε δεκηνπξγία ηωλ καγλεηηθώλ ηνπο πεδίωλ λα κελ παιηλδξνκεί κεηαμύ ΔΕΗ θαη εγθαηάζηαζεο αιιά κεηαμύ ηωλ πελίωλ θαη ηωλ ππθλωηώλ ηεο ίδηαο ηεο εγθαηάζηαζεο. Οη ππθλωηέο δειαδή παξέρνπλ ζηα πελία ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηάδνληαη θαηά ηε θάζε ηεο δεκηνπξγίαο ηωλ καγλεηηθώλ ηνπο πεδίωλ θαη απνζεθεύνπλ ηελ ελέξγεηα πνπ επηζηξέθνπλ ηα πελία όηαλ ηα πεδία ηνπο θαηαξξένπλ γηα λα ηνπο ηελ δώζνπλ μαλά ζηνλ επόκελν θύθιν δεκηνπξγίαο θαηάξξεπζεο. Τα πλεονεκηήμαηα από ηη βεληίωζη ηης άεργοσ ιζτύος. Η βειηίσζε ηνπ ζπληειεζηή ηζρύνο (κε ζηόρν ηελ επίηεπμε ζπλ(θ) > 0.95), παξέρεη ηα παξαθάησ πιενλεθηήκαηα ζην δίθηπν κεηαθνξάο θαη δηαλνκήο: -Μείωζε ηνπ ξεύκαηνο πνπ ξέεη ζηνπο αγωγνύο ηνπ ζπζηήκαηνο παξαγωγήο - δηαλνκήο ηεο ΔΕΗ (κείσζε δήηεζεο) κε απνηέιεζκα λα απμάλεηαη ε ηθαλόηεηα απόθξηζήο ηνπ ζε απμεκέλα θνξηία θαη ηε ζεκαληηθή κείσζε απσιεηώλ ηζρύνο ζηα δίθηπα Μεηαθνξάο θαη Δηαλνκήο. -Μείωζε ηεο ρξεωζηέαο Μέγηζηεο Ζήηεζεο πνπ εκθαλίδεηαη ζε θάπνηα από ηα βηνκεραληθά ηηκνιόγηα πειαηώλ κέζεο ηάζεσο ηεο ΔΕΗ, κε απνηέιεζκα κηθξόηεξνπο κεληαίνπο ινγαξηαζκνύο. -Μείωζε ηωλ απωιεηώλ ηζρύνο ζην θαιώδην παξνρήο (από ην κεηξεηή ηεο ΔΕΗ κηαο εγθαηάζηαζεο κέρξη ηε ζπζηνηρία ηωλ ππθλωηώλ) ιόγω ηεο κείωζεο ηνπ απνξξνθνύκελνπ ξεύκαηνο. Η εμνηθνλόκεζε απηή ηεο ελέξγεηαο νδεγεί ηαπηόρξνλα θαη ζηελ ειάηησζε ηεο εθπνκπήο ξύπσλ πξνο ην πεξηβάιινλ γεγνλόο πνιύ ζεκαληηθό ζηηο κέξεο καο. Σηα ζύγρξνλα δίθηπα γίλεηαη «αληηζηάζκηζε» ηεο άεξγνπ ηζρύνο, δειαδή παξαγωγή θνληά ζηελ θαηαλάιωζε. Η αληηζηάζκηζε ηεο άεξγνπ ηζρύνο επηηπγράλεηαη κε ηηο αθόινπζεο ηερλνινγίεο: -Ππθλωηέο, απνδεύμηκνπο ή κε. -Σηξεθόκελνπο ππθλωηέο. -Μνλάδεο αληηζηάζκηζε άεξγωλ θνξηίωλ κε ρξήζε δηαθόξωλ
ηερλνινγηώλ ειεθηξνληθώλ ηζρύνο. Ο παξαπάλσ εμνπιηζκόο δύλαηαη λα ηνπνζεηεζεί θεληξηθά από ηνπ δηαρεηξηζηέο ησλ δηθηύσλ Μεηαθνξάο θαη Δηαλνκήο (ΔΕΗ), ή ηνπηθά ζηηο θαηαλαιώζεηο από ηνπο πειάηεο, ζε θαηάιιεια επηιεγκέλα ζεκεία κε βάζε ηα δεδνκέλα ησλ θαηαλαιώζεσλ, ηηο απνζηάζεηο από ηηο θαηαλαιώζεηο θαη ηηο κνλάδεο παξαγσγήο. Ανηιζηάθμιζη άεργοσ ιζτύος με πσκνωηές (ζηαθερούς ή βημαηικής μεηαβολής) Η αληηζηάζκηζε κε ππθλσηέο είλαη ε πην επξέσο δηαδεδνκέλε ιύζε. Οη ππθλσηέο αληηζηάζκηζεο άεξγσλ θνξηίσλ γηα κηα ηππηθή θαηνηθία κπνξνύλ λα ηνπνζεηεζνύλ: 1. Σηνλ θεληξηθό πίλαθα ηεο ειεθηξηθήο εγθαηάζηαζεο ηεο θαηνηθίαο. 2. Σηελ ζπζθεπή πνπ ρξήδεη δηόξζσζεο ηνπ ζπληειεζηή ηζρύνο. Σηελ πξώηε πεξίπησζε ε ηνπνζέηεζε είλαη επρεξήο αιιά έρεη ην ζνβαξό κεηνλέθηεκα ηεο κόληκεο ζύλδεζεο ηνπ ππθλσηή θαη ηηο ώξεο πνπ δελ απαηηείηαη. Η ύπαξμε απηνκαηηζκνύ πνπ λα απνθαζίδεη γηα ηελ ζύλδεζε θαη ηελ απνζύλδεζε ηνπ ππθλσηή ζα πνιιαπιαζίαδε ην θόζηνο. Η δεύηεξε πεξίπησζε είλαη απηή πνπ ζα πξέπεη λα πξνηηκεζεί. Δελ έρεη ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο πξώηεο αιιά, θαηά πεξίπησζε, κπνξεί λα παξνπζηάζεη ζρεηηθά απμεκέλν θόζηνο ηνπνζέηεζεο.
Ανηιζηάθμιζη με ζηρεθόμενοσς πσκνωηές Οη ζηξεθόκελνη ππθλσηέο είλαη ζύγρξνλεο γελλήηξηεο, εηδηθά ζρεδηαζκέλεο γηα λα παξέρνπλ άεξγν ηζρύ ζηα δίθηπα κεηαθνξά ειεθηξηθή ελέξγεηαο. Έρνπλ όινπο, ηνπο απαηηνύκελνπο γηα ηελ θαιή ηνπο ιεηηνπξγία κεραληζκνύο κε ηνπο νπνίνπο είλαη εμνπιηζκέλεο νη γελλήηξηεο ησλ ζηαζκώλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Οη παξαπάλσ γελλήηξηεο εγθαζίζηαληαη ζην ηέινο γξακκώλ κεηαθνξάο κεγάισλ απνζηάζεσλ, ζε ζεκαληηθνύο ππνζηαζκνύο κεηαθνξάο θαη ζε ζηαζκνύο κεηαηξνπήο πςειήο ελαιιαζζόκελεο ηάζεο. Μηθξνί ζηξεθόκελνη ππθλσηέο ρξεζηκνπoηνύληαη ζε πςειήο ηζρύνο βηνκεραληθά δίθηπα γηα ηελ αύμεζε ηεο ηζρύνο βξαρπθύθισζεο. Η παξερόκελε ηζρύο από ζηξεθόκελνπο ππθλσηέο ππόθεηηαη ζε ζπλερή έιεγρν. Ο ρξόλνο απόθξηζεο είλαη κεξηθά δεπηεξόιεπηα θαη εμαξηάηαη από πνιινύο παξάγνληεο. Οη ζηξεθόκελνη ππθλσηέο απνζύξνληαη ζηαδηαθά ηα ηειεπηαία ρξόληα θαη αληηθαζίζηαληαη από ηνπο ζηαηνύο αληηζηαζκηζηέο ηζρύνο νη νπνίνη είλαη θζελόηεξνη θαη έρνπλ παξόκνηα ραξαθηεξηζηηθά. Σηαηοί ανηιζηαθμιζηές άεργοσ ιζτύος Η ηερλνινγία ησλ ζηαηώλ αληηζηαζκηζηώλ βαζίδεηαη ζε εκηαγσγηθνύο δηαθόπηεο πςειήο δηαθνπηηθήο ζπρλόηεηαο. Οη ζηαηνί αληηζηαζκηζηέο ζπλδπάδνπλ ηνπο ζπκβαηηθνύο ππθλσηέο θαη απηεπαγσγέο κε ηελ δηαθoπηηθή ηθαλόηεηα. Ωο δηαθόπηεο ρξεζηκνπνηνύληαη thyristors. Η κεγάιε δηαθνπηηθή ζπρλόηεηα δηαζθαιίδεη πιενλεθηήκαηα όπσο ζπλερή, γξήγνξν θαη αθξηβό έιεγρν ηεο ηάζεο θαζώο θαη εμάιεηςε ησλ κεηαβαηηθώλ θαηλνκέλσλ (ππεξηάζεηο). Οη εθαξκνγέο κε ζηαηνύο αληηζηαζκηζηέο ηζρύνο απαηηνύλ ηελ εγθαηάζηαζε θίιηξσλ γηα ηε κείσζε ηεο έγρπζεο αλώηεξσλ αξκνληθώλ πνπ παξάγνληαη από ηηο δηαθνπέο ηνπ ξεύκαηνο, ζην δίθηπν ηζρύνο. Η ηθαλόηεηα απόδνζεο άεξγνπ ηζρύνο πεξηνξίδεηαη από ηελ ρσξεηηθόηεηα ησλ ππθλσηώλ. Η αληηζηάζκηζε Άεξγνπ Ιζρύνο κε ζηαηνύο αληηζηαζκηζηέο ηζρύνο
ζπλίζηαηαη γηα κεγάινπο θαηαλαισηέο, ζηε κέζε ή ζηε ρακειή ηάζε. Τα ζπζηήκαηα απηά έρνπλ πνιιά πιενλεθηήκαηα όπσο: - Καιύηεξε δπλακηθή ζπκπεξηθνξά (πνιύ γξήγνξε απόθξηζε γηα κε ζηαζεξέο θαηαζηάζεηο θνξηίσλ). - Σρεηηθά ρακειό θόζηνο επέλδπζεο. - Χακειό θόζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο. - Ελζσκαηώλνπλ ηνλ έιεγρν ππθλσηώλ αληηζηάζκηζεο. Σύγτρονοι ζηαηοί ανηιζηαθμιζηές άεργοσ ιζτύος Οη ζύγρξνλνη ζηαηνί αληηζηαζκηζηέο άεξγνπ ηζρύνο είλαη κνλάδεο πνπ έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα παξέρνπλ ή θαη λα απνξξνθνύλ άεξγν ηζρύ. Αληί γηα thyristors σο δηαθόπηεο, ππθλσηέο θαη απηεπαγσγέο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηνπο πξνεγνύκελνπο εδώ ρξεζηκνπνηνύληαη ζπζθεπέο ειεθηξνληθώλ ηζρύνο γηα λα ζπλζέζνπλ ηελ άεξγν ηζρύ ζηελ έμνδό ηνπο. Η άεξγνο ηζρύο κε ηηο δπλαηόηεηεο πνπ καο δίλεη ε ζεκεξηλή εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο κπνξεί λα θαηαπνιεκεζεί αξθεηά εύθνια. Τα νθέιε πνπ πξνθύπηνπλ αθνξνύλ ηελ εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο, αιιά θαη ηε κείωζε ηεο ξύπαλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο. Εδώ θαη αξθεηά ρξόληα έρεη εθδνζεί νδεγία γηα ηελ ξύζκηζε ηεο άεξγνπ ηζρύνο ζε δεκόζηα θηίξηα θαη ππεξεζίεο. Σε ηδηωηηθά θηίξηα, ππάξρεη κόλν νδεγία ξύζκηζεο άεξγνπ ηζρύνο κόλν γηα ηνπο αλειθπζηήξεο ηνπο.