3.4 Αζηίεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ ζημ ζπμθείμ... 64 3.4.1 Πανάβμκηεξ πνμέθεοζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 64 3.5 οιαμθή ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζηδκ

2 Πεξηερόκελα Δονεηήνζμ πζκάηςκ... 4 Δονεηήνζμ δζαβναιιάηςκ... 5 Abstract... 6 Πενίθδρδ... 7 Δζζαβςβή... 8 ΘΔΩΡΗΣΙΚΟ ΜΔΡΟ... 12 Κεθάθαζμ 1: Θεςνδηζηέξ πνμζεββίζεζξ βζα ηδκ ακζζυηδηα ζηδκ εηπαίδεοζδ... 12 1.1 Δζζαβςβή... 12 1.2 Η εεςνία ημο Λεζημονβζζιμφ... 13 1.3 Η Μανλζζηζηή εεςνία... 19 1.3.1 Gramsci... 21 1.3.2 Η πμθή ηδξ Φνακηθμφνηδξ... 22 1.3.3 Althusser... 22 1.3.4 Bowles ηαζ Gintis... 25 1.3.5 Miliband... 27 1.3.6 Baudelot ηαζ Establet, Πμοθακηγάξ... 28 1.3.7 Apple, Giroux... 30 1.4 Η αειπενζακή πνμζέββζζδ... 31 1.5 Η εεςνία ημο Κμζκςκζημφ Κεθαθαίμο... 33 1.6 Η Μζηνμζημπζηή Πνμζέββζζδ...44 1.7 Η Νέα Κμζκςκζμθμβία ηδξ Δηπαίδεοζδξ...45 1.8 Δπίθμβμξ...46 ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΟ ΜΔΡΟ... 48 Κεθάθαζμ 2: ημπυξ ηαζ ιεεμδμθμβζηυ πθαίζζμ ηδξ ένεοκαξ... 48 2.1 ημπυξ ηαζ ενεοκδηζηά ενςηήιαηα... 48 2.1.1 ημπυξ ηδξ ένεοκαξ... 48 2.1.2 Δπζιένμοξ ζηυπμζ ηαζ ενεοκδηζηά ενςηήιαηα... 49 2.2 Μεεμδμθμβία ηδξ ένεοκαξ... 50 2.2.1 Πενζβναθή ηδξ ιεευδμο ηδξ ειπεζνζηήξ ένεοκαξ... 50 2.2.2 Γζαιυνθςζδ ημο ενεοκδηζημφ ενβαθείμο... 51 2.2.3 Πενζβναθή ημο ενεοκδηζημφ ενβαθείμο... 52 2.2.4 Η δμιή ημο ενεοκδηζημφ ενβαθείμο... 53 2.2.5 Πθδεοζιυξ ηδξ ένεοκαξ Γεζβιαημθδρία... 54 2.2.6 οθθμβή ηςκ ενεοκδηζηχκ δεδμιέκςκ... 55 2.2.8 Δπελενβαζία ηαζ ακάθοζδ ηςκ δεδμιέκςκ ηδξ ένεοκαξ... 55 Κεθάθαζμ 3: Απμηεθέζιαηα ένεοκαξ... 57 3.1 Αημιζηά ζημζπεία... 57 3.1.1 Φφθμ... 57 3.1.2 Έημξ βέκκδζδξ... 57 3.2 ημζπεία ζπμοδχκ... 59 3.2.1 Σάλδ... 59 3.3 Ακηζθήρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ζημ ζπμθείμ... 59 3.3.1 Βαειυξ ζημκ μπμίμζ μζ εηπαζδεοηζημί πζζηεφμοκ υηζ ημ ζπμθείμ εκζζπφεζ ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ιε ημ θμνηίμ ηδξ μπμίαξ ηα παζδζά εζζένπμκηαζ ζημ ζπμθείμ... 59 3.3.2 Απυρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ημκ ηνυπμ ιε ημκ μπμίμ ημ ζπμθείμ ηαζ μζ ιδπακζζιμί ημο εκζζπφμοκ ή υπζ ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ζημ ζπμθείμ... 60

3.4 Αζηίεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ ζημ ζπμθείμ... 64 3.4.1 Πανάβμκηεξ πνμέθεοζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 64 3.5 οιαμθή ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζηδκ ακαπαναβςβή ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ. 69 3.5.1 Βαειυξ ζημκ μπμίμ πζζηεφμοκ μζ εηπαζδεοηζημί υηζ μζ εηπαζδεοηζημί εκηυξ ημο ζπμθζημφ πενζαάθθμκημξ ηαζ εζδζηυηενα εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ ακηζιεηςπίγμοκ ιε άθθμ ηνυπμ ηα παζδζά πμο πνμένπμκηαζ απυ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα... 69 3.5.2 Υαναηηδνζζιυξ ηδξ ημζκςκζηήξ δζάηνζζδξ εθυζμκ οπάνπεζ ςξ ζοκεζδδηήξ ή οπμζοκείδδηδξ... 70 3.5.3 Με πμζμοξ πανάβμκηεξ ζπεηίγεηαζ δ δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ εθυζμκ οπάνπεζ ζφιθςκα ιε ημοξ εηπαζδεοηζημφξ... 70 3.6 Αζηίεξ δζαθμνεηζηήξ ακηζιεηχπζζδξ ηςκ ιαεδηχκ, ααειυξ ζοζπέηζζδξ ιε ημοξ πανάβμκηεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 74 3.6.1 Με πμζμοξ πανάβμκηεξ πζζηεφμοκ μζ εηπαζδεοηζημί υηζ δ πνμέθεοζδ απυ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ... 74 3.6.2 ε πμζμ ααειυ εεςνείηε υηζ ζπεηίγεηαζ δ δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ ηςκ ιαεδηχκ ιε ηζξ ημζκςκζηέξ ακζζυηδηεξ ηαζ ηδκ ακαπαναβςβή ημοξ... 76 3.7 Πνμηάζεζξ ακηζιεηχπζζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 77 3.7.1 Πνμηάζεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ηδκ ακάπηολδ εκυξ ηνυπμο ζοιπενζθμνάξ απυ ημοξ εηπαζδεοηζημφξ βεκζηά βζα ηδκ άνζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ... 77 3.7.2 Πνμηάζεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ηδκ ακάπηολδ εκυξ ηνυπμο ζοιπενζθμνάξ απυ ημοξ ίδζμοξ βζα ηδκ άνζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ... 80 Κεθάθαζμ 4: οιπενάζιαηα ένεοκαξ...83 4.1 Πνμθίθ ενςηδεέκηςκ... 83 4.2 Ακηζθήρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ζημ ζπμθείμ... 84 4.3 Αζηίεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ ζημ ζπμθείμ...85 4.4 οιαμθή ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζηδκ ακαπαναβςβή ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ. 86 4.5 Αζηίεξ δζαθμνεηζηήξ ακηζιεηχπζζδξ ηςκ ιαεδηχκ, ααειυξ ζοζπέηζζδξ ιε ημοξ πανάβμκηεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 87 4.6 Πνμηάζεζξ ακηζιεηχπζζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 88 Δπίθμβμξ... 90 Βζαθζμβναθία... 92 Πανάνηδια... 96 3

4 Δπξεηήξην πηλάθσλ Πίκαηαξ 1. Φφθμ... 57 Πίκαηαξ 2. Έημξ βέκκδζδξ... 58 Πίκαηαξ 3. Σάλδ... 59 Πίκαηαξ 4. ε πμζμ ααειυ μζ εηπαζδεοηζημί πζζηεφμοκ υηζ ημ ζπμθείμ εκζζπφεζ ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ιε ημ θμνηίμ ηδξ μπμίαξ ηα παζδζά εζζένπμκηαζ ζημ ζπμθείμ... 60 Πίκαηαξ 5. Απυρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ημκ ηνυπμ ιε ημκ μπμίμ ημ ζπμθείμ ηαζ μζ ιδπακζζιμί ημο εκζζπφμοκ ή υπζ ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ζημ ζπμθείμ... 62 Πίκαηαξ 6. Απυρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζπεηζηά ιε ημ πμζμξ πανάβμκηαξ ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ ιε ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα... 64 Πίκαηαξ 7. Αζηζμθυβδζδ απυρεςκ ζπεηζηά ιε ημοξ πανάβμκηεξ πνμέθεοζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ... 67 Πίκαηαξ 8. Βαειυξ ζημκ μπμίμ πζζηεφμοκ μζ εηπαζδεοηζημί υηζ μζ εηπαζδεοηζημί εκηυξ ημο ζπμθζημφ πενζαάθθμκημξ ηαζ εζδζηυηενα εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ ακηζιεηςπίγμοκ ιε άθθμ ηνυπμ ηα παζδζά πμο πνμένπμκηαζ απμ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα... 69 Πίκαηαξ 9. Ακ οθίζηαηαζ ημφηδ δ δζάηνζζδ εεςνείηαζ υηζ ζοιααίκεζ ζοκεζδδηά ή οπμζοκείδδηα... 70 Πίκαηαξ 10. Ακ οθίζηαηαζ ημφηδ δ "δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ", ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ ιε:... 72 Πίκαηαξ 11. Πνμζδζμνίζηε:... 74 Πίκαηαξ 12. Πζζηεφεηε υηζ δ πνμέθεοζδ απυ "δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα" ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ ιε:... 75 Πίκαηαξ 13. ε πμζμ ααειυ εεςνμφκ μζ εηπαζδεοηζημί υηζ ζπεηίγεηαζ δ δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ ηςκ ιαεδηχκ ιε ηζξ ημζκςκζηέξ ακζζυηδηεξ ηαζ ηδκ ακαπαναβςβή ημοξ... 76 Πίκαηαξ 14. Με αάζδ ηζξ πνμζςπζηέξ ζογδηήζεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ιε άθθμοξ ζοκαδέθθμοξ, ειπεζνίεξ, απυρεζξ ημοξ πμζμζ είκαζ μζ ηφνζμζ άλμκεξ βζα ηδκ ακάπηολδ εκυξ ηνυπμο ζοιπενζθμνάξ απυ ημοξ εηπαζδεοηζημφξ βεκζηά βζα ηδκ άνζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ... 78 Πίκαηαξ 15. Με αάζδ ηζξ πνμζςπζηέξ ζογδηήζεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ιε άθθμοξ ζοκαδέθθμοξ, ειπεζνίεξ, απυρεζξ ημοξ πμζμζ είκαζ μζ ηφνζμζ άλμκεξ βζα ηδκ ακάπηολδ εκυξ ηνυπμο ζοιπενζθμνάξ απυ ημοξ ίδζμοξ βζα ηδκ άνζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ... 81

5 Δπξεηήξην δηαγξακκάησλ Γζάβναιια 1. Έημξ βέκκδζδξ... 58 Γζάβναιια 2. ε πμζμ ααειυ μζ εηπαζδεοηζημί πζζηεφμοκ υηζ ημ ζπμθείμ εκζζπφεζ ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ιε ημ θμνηίμ ηδξ μπμίαξ ηα παζδζά εζζένπμκηαζ ζημ ζπμθείμ... 60 Γζάβναιια 3. Απυρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζπεηζηά ιε ημ πμζμξ πανάβμκηαξ ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ ιε ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα... 65 Γζάβναιια 4. Βαειυξ ζημκ μπμίμ πζζηεφμοκ μζ εηπαζδεοηζημί υηζ μζ εηπαζδεοηζημί εκηυξ ημο ζπμθζημφ πενζαάθθμκημξ ηαζ εζδζηυηενα εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ ακηζιεηςπίγμοκ ιε άθθμ ηνυπμ ηα παζδζά πμο πνμένπμκηαζ απυ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα... 70 Γζάβναιια 5. Ακ οθίζηαηαζ ημφηδ δ δζάηνζζδ εεςνείηαζ υηζ ζοιααίκεζ ζοκεζδδηά ή οπμζοκείδδηα7170 Γζάβναιια 6. Ακ οθίζηαηαζ ημφηδ δ "δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ", ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ ιε:... 73 Γζάβναιια 7. Πζζηεφεηε υηζ δ πνμέθεοζδ απυ "δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα" ζπεηίγεηαζ πενζζζυηενμ ιε:7574 Γζάβναιια 8. ε πμζμ ααειυ εεςνμφκ μζ εηπαζδεοηζημί υηζ ζπεηίγεηαζ δ δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ ηςκ ιαεδηχκ ιε ηζξ ημζκςκζηέξ ακζζυηδηεξ ηαζ ηδκ ακαπαναβςβή ημοξ... 76

6 Abstract This present postgraduate study is titled: ''Believes of kindergarten teachers in public schools of the Municipality of Acharnes in Attica, relatively to the ways that teachers themselves affront in general children from different social classes and in particular in the schools that they work'' and has been held in the limits of the Postgraduate Program Studies ''Utterance, Art and Culture'' of the University of Patras. The main aim was to be studied how and if infant school teachers contribute to the phenomenon of inequality reproduction in schools. For this reason, a research was carried out by questionnaire in a miniature sample of teacher population of Acharnes. Here are the basic points of the research: The first had to do with teachers' believes about inequality in schools. The second was about the reasons of inequality in schools. The third point concerned teacher contribution in inequality reproduction. The fourth had to do with the relationship between the reasons of teachers' different pedagogic behavior towards students and the factors of inequality. Finally, the last basic point of the research concerned suggestions of how this phenomenon could be confronted. According to the results, the majority of infant school teachers believe that school mechanism enforce inequality, up to a degree. It was found out that the discussion about reasons of inequality involves not only personal abilities and capacities but also many kinds of economical and social stratification in modern Greek society. However, teachers admit that they themselves also contribute to the reproduction of inequality by handling differently children from various social classes, mainly because of the economic, cultural, professional and social status of their parents. Finally, the majority of the sample suggested the development of new practices and believes as a solution to the phenomenon of inequality.

7 Πεξίιεςε Η πανμφζα ιεηαπηοπζαηή δζπθςιαηζηή ενβαζία ιε εέια «Αληηιήςεηο ησλ εθπαηδεπηηθώλ Π.Ε. Αραξλώλ Αηηηθήο ζρεηηθά κε ηνλ ηξόπν αληηκεηώπηζεο από ηνπο ίδηνπο ηνπο εθπαηδεπηηθνύο, ησλ παηδηώλ πνπ πξνέξρνληαη από δηαθνξεηηθά θνηλσληθά ζηξώκαηα γεληθά θαη εηδηθόηεξα ζηα ζρνιεία πνπ ππεξεηνύλ» δζεκενβήεδηε ζημ πθαίζζμ ημο Π.Μ.. «Λόγνο, Τέρλε θαη Πνιηηηζκόο ζηελ Εθπαίδεπζε» ημο Πακεπζζηδιίμο Παηνχκ. ημπυξ ήηακ κα ιεθεηδεεί δ ζοιαμθή ηςκ εηπαζδεοηζηχκ Π.Δ. ζηδκ ακαπαναβςβή ημο θαζκμιέκμο ηςκ ημζκςκζηχκ ακζζμηήηςκ ιέζα ζημ ζπμθείμ. Πνμξ αοηή ηδκ ηαηεφεοκζδ δζεκενβήεδηε ένεοκα ιε ηδ πνήζδ ενςηδιαημθμβίμο ζε δείβια ημ μπμίμ απμηεθεί ιζηνμβναθία ημο πθδεοζιμφ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ Π.Δ. ημο Γ. Απανκχκ. Οζ ηφνζμζ εειαηζημί άλμκεξ ηδξ ένεοκαξ ήηακ μζ ελήξ: Ο πνχημξ, αθμνμφζε ζηζξ ακηζθήρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα ζημ ζπμθείμ. Ο δεφηενμξ, ζπεηίγμκηακ ιε ηζξ αζηίεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ ζημ ζπμθείμ. Ο ηνίημξ, ιε ηδ ζοιαμθή ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζηδκ ακαπαναβςβή ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ. Ο ηέηανημξ, αθμνά ζηδ ζπέζδ ακάιεζα ζηζξ αζηίεξ δζαθμνεηζηήξ ακηζιεηχπζζδξ ηςκ ιαεδηχκ ιε ημοξ πανάβμκηεξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ. Σέθμξ, μ πέιπημξ εειαηζηυξ άλμκαξ είπε κα ηάκεζ ιε ηδ δζαηφπςζδ πνμηάζεςκ βζα ηδκ ακηζιεηχπζζδ ημο θαζκμιέκμο. Απυ ηα πμνίζιαηα, θάκδηε υηζ δ πθεζμκυηδηα εεςνεί πςξ μζ ιδπακζζιμί ημο ζπμθείμο εκζζπφμοκ -ςξ έκα ααειυ- ηδκ ημζκςκζηή ακζζυηδηα. Γζαπζζηχεδηε υηζ ηάεε ζογήηδζδ βζα ηδκ ακεφνεζδ ηςκ αζηζχκ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ δεκ ιπμνεί κα πενζμνζζηεί ιυκμ ζε εέιαηα πνμζςπζηχκ ζηακμηήηςκ ηαζ δελζμηήηςκ, αθθά πνέπεζ κα θδθεμφκ οπυρδ μζ δζάθμνεξ ιμνθέξ μζημκμιζηήξ ηαζ ημζκςκζηήξ δζαζηνςιάηςζδξ ηδξ κεμεθθδκζηήξ ημζκςκίαξ. Ωζηυζμ, ακαβκςνίγεηαζ υηζ ηαζ μζ ίδζμζ μζ εηπαζδεοηζημί ζοιαάθθμοκ ζηδκ ακαπαναβςβή ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ, ακηζιεηςπίγμκηαξ ιε άθθμ ηνυπμ ηα παζδζά πμο πνμένπμκηαζ απυ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα ελαζηίαξ ηονίςξ ημο μζημκμιζημφ ηαζ ιμνθςηζημφ επίπεδμ ηςκ βμκέςκ, ημο επάββεθιαηυξ ημοξ ηαζ ημο ημζκςκζημφ ημοξ status. Σέθμξ, ιέζα απυ ηζξ πνμηάζεζξ ηςκ ενςηδεέκηςκ βζα ηδκ άνζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ, δ ακάθοζδ ηαηέδεζλε ηδκ ακάβηδ ακάπηολδξ κέςκ πναηηζηχκ ηαζ ακηζθήρεςκ εκηυξ ημο ζπμθείμο.

8 Δηζαγσγή Σα ηεθεοηαία πνυκζα παναηδνείηαζ έκα δζανηχξ εκηεζκυιεκμ επζζηδιμκζηυ εκδζαθένμκ βζα ηζξ ακζζυηδηεξ ζηδκ Δηπαίδεοζδ, ηαεχξ πθέμκ βίκεηαζ ακηζθδπηυ υηζ δ άνζδ ηςκ ακζζμηήηςκ έπεζ ιέβζζηδ ζδιαζία, υζδ πνμθακή ζδιαζία έπεζ ημ ορδθυ ιμνθςηζηυ επίπεδμ εκυξ θαμφ (Φναβημοδάηδ,2010). Μέζα ζε αοηυ ημ πθαίζζμ, ζδζαίηενδ αανφηδηα δίκεηαζ ζηζξ δμιέξ ηαζ ηζξ δζαδζηαζίεξ πμο ακαπηφζζμκηαζ ζημ ζπμθείμ ζήιενα. Σμφημ αζηζμθμβείηαζ απυ ημ βεβμκυξ υηζ πένα απυ ηδκ ααζζηή απμζημθή ημο πμο είκαζ δ πανμπή αηαδδιασηχκ βκχζεςκ, ημ ζπμθείμ θεζημονβεί πανάθθδθα ςξ θμνέαξ ημζκςκζημπμίδζδξ, ακαπανάβμκηαξ ηαζ ιεηαδίδμκηαξ ζημοξ ιαεδηέξ ηζξ ηονίανπεξ ημζκςκζηέξ ακηζθήρεζξ, κυνιεξ ηαζ απυρεζξ. Δίκαζ ειθακέξ υηζ ηονίανπμ νυθμ ζε αοηή ηδ δζαδζηαζία ημζκςκζημπμίδζδξ δζαδναιαηίγμοκ μζ εηπαζδεοηζημί. Δπμιέκςξ, δεκ εα ήηακ πανάθμβμ κα ζζπονζζηεί ηακείξ υηζ μζ ίδζμζ ςξ ααζζημί πανάβμκηεξ ηδξ εηπαζδεοηζηήξ δζαδζηαζίαξ εα ιπμνμφζακ κα ζοιαάθθμοκ -ζοκεζδδηά ή αζοκείδδηα- ζηδκ ακαπαναβςβή ηςκ ακζζμηήηςκ εκηυξ ημο ζπμθζημφ πενζαάθθμκημξ. ηδκ πανμφζα ένεοκα ημ επζζηδιμκζηυ εκδζαθένμκ επζηεκηνχκεηαζ ζηζξ απυρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ πνςημαάειζαξ εηπαίδεοζδξ ημο Γήιμο Απανκχκ Αηηζηήξ ζπεηζηά ιε ηδ ζοιαμθή ημοξ ζηδκ ακαπαναβςβή ηςκ ημζκςκζηχκ ακζζμηήηςκ ζημ ζπμθείμ. Δζδζηυηενα, ηα ααζζηά ενεοκδηζηά ενςηήιαηα πμο εα ιαξ απαζπμθήζμοκ εδχ αθμνμφκ: Σδκ εκίζποζδ ή ιδ απυ ημ ζπμθείμ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ ιε ημ «θμνηίμ» ηδξ μπμίαξ εζζένπμκηαζ ηα παζδζά ζημ ζπμθείμ. Σδκ ακίπκεοζδ ιε ημ ακ δ ακζζυηδηα ζπεηίγεηαζ: α) ιε ημ άημιμ ηαζ ηζξ πνμζςπζηέξ ημο ζηακυηδηεξ, α) ιε ελςαημιζημφξ πανάβμκηεξ, β) ιε ζοβηονζαημφξ θυβμοξ, δ) ιε ζοκδοαζιυ ηςκ παναπάκς. Σμ πχξ ζοκδέεηαζ ημ ζπμθείμ ηαζ μζ ιδπακζζιμί ημο ιε ηδκ «ημζκςκζηή ηζκδηζηυηδηα».

9 Σμ ακ ακηζιεηςπίγμοκ μζ εηπαζδεοηζημί εκηυξ ημο ζπμθζημφ πενζαάθθμκημξ ηαζ εζδζηυηενα εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ ιε άθθμ ηνυπμ ηα παζδζά ιε δζαθμνεηζηή ημζκςκζηή πνμέθεοζδ. Σμ ακ δ δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ εθυζμκ είκαζ οπανηηή, ζοιααίκεζ ζοκεζδδηά ή οπμζοκείδδηα ζημκ ηάεε εηπαζδεοηζηυ. Σμκ εκημπζζιυ ζε ηζ αηνζαχξ ακαθενυιαζηε υηακ ιζθάιε βζα «δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ»: ε ιεβαθφηενδ ακμπή απυ ηδκ πθεονά ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ζηα θάεδ ή παναθείρεζξ ηςκ παζδζχκ απυ ακχηενα ημζκςκζηά ζηνχιαηα; ε πνμζθμνά πενζζζυηενςκ εοηαζνζχκ ιάεδζδξ ζε αοηά; ε δπζυηενδ, θζθζηυηενδ ηαζ πζμ εοέθζηηδ επζημζκςκία ιεηαλφ αοηχκ ηαζ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ; Σμκ εκημπζζιυ ζε ηζ αηνζαχξ ακαθενυιαζηε υηακ ιζθάιε βζα «δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα: εκκμμφιε ημ μζημκμιζηυ, ημ ιμνθςηζηυ επίπεδμ ηςκ βμκέςκ, ημ επάββεθιά ημοξ, ημ ημζκςκζηυ ημοξ status ή υθα ηα πνμδβμφιεκα; Σδκ ακίπκεοζδ ιε ημ ακ ζπεηίγεηαζ δ δζαθμνεηζηή ακηζιεηχπζζδ ιε ηζξ ημζκςκζηέξ ακζζυηδηεξ ηαζ ηδκ ακαπαναβςβή ημοξ. ημ κα θακεί πμζεξ είκαζ μζ ακηζθήρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ βζα ημκ ηνυπμ ακηζιεηχπζζδξ ηςκ παζδζχκ απυ ημοξ εηπαζδεοηζημφξ βεκζηά (ηζ έπμοκ αημφζεζ, ηζ ζογδημφκ ιεηαλφ ημοξ, ηζ δζαπζζηχκμοκ απυ ημοξ ζοκαδέθθμοξ ημοξ) ηαζ εζδζηυηενα ηζ πζζηεφμοκ μζ ίδζμζ βζα ημκ εαοηυ ημοξ ηαζ βζα ημκ ηνυπμ ζοιπενζθμνάξ ημοξ εκηυξ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ. Βαζζηυ ηνζηήνζμ επζθμβήξ ημο ζοβηεηνζιέκμο Γήιμο πένακ υηζ απμηεθεί ημκ ηυπμ ενβαζίαξ ηδξ ενεοκήηνζαξ, είκαζ ημ βεβμκυξ υηζ δ πθδεοζιζαηή ζφκεεζδ, δ ημζκςκζηή, δ μζημκμιζηή ηαζ παναβςβζηή δζαζηνςιάηςζδ πανμοζζάγμοκ ζδζαίηενμ εκδζαθένμκ (πενζμπή ορδθήξ ζοβηέκηνςζδξ παθζκκμζημφκηςκ Πμκηίςκ, αείββακςκ ηαζ μζημκμιζηχκ ιεηακαζηχκ, φπανλδ ηονίςξ παιδθχκ εζζμδδιαηζηχκ ζηνςιάηςκ, ορδθά πμζμζηά ακενβίαξ ηαζ πεζνςκαηηχκ ενβαγμιέκςκ). Πανάθθδθα, απυ ηδκ επζζηυπδζδ ηδξ ζπεηζηήξ αζαθζμβναθίαξ ηαζ ανενμβναθίαξ, δεκ εκημπίζηδηε ςξ ηχνα επζζηδιμκζηή ενβαζία πμο κα απμηζιά ημ θαζκυιεκμ ημο ηνυπμο ακηζιεηχπζζδξ απυ ημοξ ίδζμοξ ημοξ εηπαζδεοηζημφξ ηςκ παζδζχκ πμο πνμένπμκηαζ απυ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα ζημκ ζοβηεηνζιέκμ Γήιμ ηαζ κα

10 πνμζεββίγεζ ηζξ ακηζθήρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ πμο οπδνεημφκ ζηδκ πενζμπή. Δπζπθέμκ, ζηζξ πενζζζυηενεξ ένεοκεξ πμο ιεθεηάηαζ ημ θαζκυιεκμ, αοηυ πνμζεββίγεηαζ απυ ηδκ ζημπζά ηςκ ιαεδηχκ ιε απμηέθεζια κα ιδκ οπάνπεζ ιζα ζαθήξ εζηυκα βζα ηζξ ακηζθήρεζξ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ. Ωξ πνμξ ημ πεδίμ ένεοκαξ, επζθέπεδηε δ πνχηδ ααειίδα ηδξ εηπαίδεοζδξ δζυηζ απμηεθεί ημκ ζδιακηζηυηενμ θμνέα ημζκςκζημπμίδζδξ ημο παζδζμφ, ιεηά ηδκ μζημβέκεζα, ηαεχξ ζηδ ιεηάααζδ απυ ημ μζημβεκεζαηυ πενζαάθθμκ ζημ πενζαάθθμκ ημο κδπζαβςβείμο δε ιεζμθααεί άθθδ επζννμή, δεκ πανειααίκεζ άθθμξ πανάβμκηαξ. Όζμκ αθμνά ζηδ δζάνενςζδ ηδξ πανμφζαξ ένεοκαξ αοηή δμιείηαζ ζε δφμ ηφνζα ιένδ: ημ εεςνδηζηυ ηαζ ημ ενεοκδηζηυ. Σμ πνχημ ιένμξ πενζθαιαάκεζ ημ εεςνδηζηυ οπυααενμ ηδξ ιεθέηδξ, ζημ μπμίμ ακαθφμκηαζ μζ ηονζυηενεξ εεςνδηζηέξ πνμζεββίζεζξ βζα ηδκ ακζζυηδηα ζηδκ εηπαίδεοζδ, χζηε κα μνβακςεεί δ ένεοκα ιε ημκ ηαθφηενμ δοκαηυ ηνυπμ ηαζ κα θακεί πμζα απυ ηζξ πνμζεββίζεζξ ζοκδέεηαζ ζε ιεβαθφηενμ ααειυ ιε ηα ενεοκδηζηά πμνίζιαηα Τπυ αοηυ ημ πνίζια, ανπζηά πανμοζζάγεηαζ δ εεςνία ημο θεζημονβζζιμφ. Έπεζηα πνμζεββίγμκηαζ μζ ιανλζζηζηέξ απυρεζξ ηαεχξ επίζδξ ηαζ μζ δζάθμνεξ οπμεεςνίεξ πμο εκηάζζμκηαζ ηάης απυ ημ βεκζηυ ιανλζζηζηυ πενίβναιια. ηδ ζοκέπεζα ημο ηεθαθαίμο ζημ επίηεκηνμ ημο εκδζαθένμκημξ ηίεεκηαζ μζ αειπενζακέξ εέζεζξ βζα ηδκ ακζζυηδηα ζηδκ εηπαίδεοζδ, δ εεςνία ημο ημζκςκζημφ ηεθαθαίμο ηαζ δ ιζηνμζημπζηή πνμζέββζζδ ακηίζημζπα. Σέθμξ, ζημ έαδμιμ ιένμξ ημο ηεθαθαίμο πανμοζζάγμκηαζ ηα ααζζηά ζδιεία ηδξ εεςνίαξ πμο είκαζ βκςζηή ςξ δ κέα ημζκςκζμθμβία ηδξ εηπαίδεοζδξ. ημ ενεοκδηζηυ ιένμξ πενζθαιαάκμκηαζ ηνία ηεθάθαζα: ημ δεφηενμ, ημ ηνίημ ηαζ ημ ηέηανημ ηεθάθαζμ ηδξ πανμφζαξ ιεθέηδξ. ημ δεφηενμ ηεθάθαζμ πανμοζζάγμκηαζ μ ζημπυξ, μζ επζιένμοξ ζηυπμζ ηαζ ηα ενεοκδηζηά ενςηήιαηα. ηδ ζοκέπεζα ημο ηεθαθαίμο, ακαθφεηαζ δζελμδζηά δ αημθμοεμφιεκδ ιεεμδμθμβία ηδξ ένεοκαξ. ημ πθαίζζμ αοηήξ ηδξ ακάθοζδξ ανπζηά πενζβνάθεηαζ δ ιέεμδμξ ηδξ ειπεζνζηήξ ένεοκαξ. Γίκεηαζ ακαθμνά ζηδ δζαιυνθςζδ ημο ενςηδιαημθμβίμο, ηαζ αημθμοεεί δ πενζβναθή ημο. Σμ ηεθάθαζμ μθμηθδνχκεηαζ ιε ηδκ πανμοζίαζδ ηδξ δεζβιαημθδρίαξ ηαζ ηδξ ιεευδμο ζοθθμβήξ, επελενβαζίαξ ηαζ ακάθοζδξ ηςκ ενεοκδηζηχκ δεδμιέκςκ.

11 ημ ηνίημ ηεθάθαζμ ηδξ πανμφζαξ ιεθέηδξ πενζβνάθμκηαζ ηα απμηεθέζιαηα απυ ηδκ ειπεζνζηή ένεοκα πμο δζεκενβήεδηε ζημοξ εηπαζδεοηζημφξ πνςημαάειζαξ εηπαίδεοζδξ ημο Γήιμο Απανκχκ Αηηζηήξ ιε ηδκ πανάεεζδ ηςκ ζπεηζηχκ πζκάηςκ ηαζ δζαβναιιάηςκ. Σέθμξ, ζημ ηέηανημ ηεθάθαζμ δ ενβαζία μθμηθδνχκεηαζ ιε ηδκ ακάθοζδ ηαζ ηδκ ενιδκεία ηςκ απμηεθεζιάηςκ ηδξ ένεοκαξ, ηαεχξ επίζδξ ηαζ ηδκ ακάδεζλδ ηεκηνζηχκ ζοιπεναζιάηςκ ηαζ βεκζηχκ δζαπζζηχζεςκ πμο πνμέηορακ ιέζα απυ ηδ ζφκδεζδ ηςκ απμηεθεζιάηςκ ιε ημ εεςνδηζηυ ζηέθμξ ηδξ ιεθέηδξ.

12 ΘΔΩΡΗΣΙΚΟ ΜΔΡΟ Κεθάιαην 1: ΘΔΩΡΗΣΙΚΔ ΠΡΟΔΓΓΙΔΙ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΙΟΣΗΣΑ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ 1.1 Δηζαγσγή Σμ πανυκ ηεθάθαζμ απμηεθεί πνμζπάεεζα κα πανμοζζαζημφκ ηνζηζηά μζ ηονζυηενμζ άλμκεξ ηαζ ηα ζοιπενάζιαηα ηςκ εεςνζχκ πμο ακαθφμοκ ηδκ ακαπαναβςβή ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ ζηδκ εηπαίδεοζδ. Μέζα απυ ηδκ επζζηυπδζδ ηδξ δζεεκμφξ αζαθζμβναθίαξ θαίκεηαζ πςξ δεκ οπάνπεζ ιζα ημζκχξ απμδεηηή ηοπμθμβία ηςκ εεςνζχκ βζα ηδκ εηπαίδεοζδ. Γζα κα μνβακςεεί ιε ημκ ηαθφηενμ δοκαηυ ηνυπμ δ πανμφζα ένεοκα ηαζ κα θακεί πμζα απυ ηζξ πνμζεββίζεζξ ζοκδέεηαζ ζε ιεβαθφηενμ ααειυ ιε ηα ενεοκδηζηά πμνίζιαηα δεκ αημθμοεήεδηε ιζα ηοπζηή πνμκμθμβζηή ζενάνπδζδ ηςκ εεςνζχκ. Ακηίεεηα εεςνήεδηε πζμ πνήζζιδ δ μνβάκςζδ ημο ηεθαθαίμο ιε αάζδ δφμ ζημζπεία. Πνχημκ, ηδ δζάηνζζδ ιεηαλφ ηςκ εεςνζχκ πμο ελεηάγμοκ ηδ ζπέζδ ηδξ εηπαίδεοζδξ ιε ηδκ εονφηενδ ημζκςκία ηαζ ζε εηείκεξ πμο δίκμοκ έιθαζδ ζηζξ ιζηνμημζκςκζηέξ δζενβαζίεξ, επζπεζνχκηαξ κα ενιδκεφζμοκ ηδ ζοιπενζθμνά ηςκ αηυιςκ ηαζ ημ οπμηεζιεκζηυ κυδια ηςκ δνάζεςκ πμο ακαπηφζζμοκ. Σμ δεφηενμ ζημζπείμ πμο θήθεδηε οπυρδ βζα ηδκ μνβάκςζδ ημο ηεθαθαίμο ήηακ μζ επζιένμοξ δζαθμνέξ ιεηαλφ ηςκ εεςνζχκ. Αοηή δ ιμνθή μνβάκςζδξ δεκ είκαζ αδυηζιδ. Υνδζζιμπμζείηαζ ιε ηάπμζεξ παναθθαβέξ ζημ ηθαζζζηυ ένβμ ηςκ Blackledge ηαζ Hunt ιε ηίηθμ «Κμζκςκζμθμβία ηδξ Δηπαίδεοζδξ» (Blackledge & Hunt,2004). ε αοηή ηδ αάζδ ζημ ιένμξ πμο αημθμοεεί ακαθφεηαζ δ εεςνία ημο θεζημονβζζιμφ, δ μπμία ακηθχκηαξ ζημζπεία απυ ηδ εεςνία ημο Durkheim, άζηδζε έκημκδ επζννμή ζηδ Γοηζηή Δονχπδ ηαζ ηονίςξ ζηδκ Αιενζηή, ιεηαπμθειζηά. ημ ηνίημ ιένμξ, ακαθφμκηαζ μζ ιανλζζηζηέξ πνμζεββίζεζξ ηαζ μζ οπμεεςνίεξ πμο εκηάζζμκηαζ ηάης απυ ημ βεκζηυ ιανλζζηζηυ πενίβναιια. ημ ηέηανημ ιένμξ, ηαηαβνάθμκηαζ μζ ηονζυηενεξ αειπενζακέξ πνμζεββίζεζξ. ημ πέιπημ ιένμξ ηαζ ζημ έηημ ιένμξ

13 ιεθεηχκηαζ ηα ηονζυηενα ζδιεία ηςκ ιεθεηχκ ηςκ Coleman, Putnam ηαζ Bourdieu, ηα ένβα ηςκ μπμίςκ ζοκεέημοκ ηδ εεςνία ημο ημζκςκζημφ ηεθαθαίμο ηαζ ηδ ιζηνμζημπζηή πνμζέββζζδ ακηίζημζπα. Σέθμξ, ζημ έαδμιμ ιένμξ ακαθφεηαζ δ εεςνία ηδξ κέαξ ημζκςκζμθμβίαξ ηδξ εηπαίδεοζδξ. 1.2 Η ζεσξία ηνπ Λεηηνπξγηζκνύ Απυ ηα ηέθδ ημο Γεοηένμο Παβημζιίμο Πμθέιμο ιέπνζ ηαζ ηζξ ανπέξ ηδξ δεηαεηίαξ ημο 1970 ηονζάνπδζε ζηδκ αββθυθςκδ ημζκςκζηή εεςνία δ δμιμθεζημονβζηή εεςνία, ιε ηονζυηενμ εηπνυζςπμ ηδξ ημκ Talcott Parsons. Δπζπεζνχκηαξ κα ζοκεκχζεζ ηζξ μθζζηζηέξ ηαζ αημιμηεκηνζηέξ ακηζθήρεζξ πενί ημζκςκζηήξ ζοκμπήξ ηαζ ημζκςκζηήξ δνάζδξ ημο Durkheim ηαζ ημο Weber, δ δμιμθεζημονβζηή εεςνία έπαζλε ζδιακηζηυ νυθμ ηαζ επδνέαζε ζε ιεβάθμ ααειυ ημκ πχνμ ηδξ Κμζκςκζμθμβίαξ (Craib,2000:69). Έκαξ απυ ημοξ άλμκεξ βφνς απυ ημοξ μπμίμοξ πενζζηνάθδηε ημ ένβμ ημο Parsons είκαζ μ πνμζδζμνζζιυξ ηδξ ζπέζδξ ακάιεζα ζηδκ αημιζηή ζοιπενζθμνά ηαζ ημ ημζκςκζηυ πενζαάθθμκ ιέζα ζημ μπμίμ δζαδναιαηίγεηαζ (Πεηιεγίδμο,1996:5). Πανά ημ βεβμκυξ υηζ ζημ πνχζιμ ένβμ ημο επζζήιακε ημκ εεεθμκηζηυ παναηηήνα ηδξ ημζκςκζηήξ δνάζδξ -μνίγμκηαξ ηδκ ςξ δοκαιζηή δζαδζηαζία πνμζακαημθζζιέκδ ζηδκ επίηεολδ ζοβηεηνζιέκςκ ζηυπςκ- ζημ φζηενμ ένβμ ημο ακέδεζλε ηδ ζδιαζία ηςκ ζοζηδιζηχκ παναηηδνζζηζηχκ πμο επζδνμφκ ηαζ επδνεάγμοκ ηδκ ημζκςκζηή ζοιπενζθμνά ηςκ αηυιςκ. Τπυ αοηυ ημ πνίζια, οπμκμείηαζ ιζα δζπμημιζηή δζάηνζζδ ιεηαλφ αηυιμο ηαζ ημζκςκίαξ δίκμκηαξ έιθαζδ ζημκ δεφηενμ πυθμ (υ.π.:5). Γζα ηδκ ηαηακυδζδ ηδξ ζπέζδξ ιεηαλφ ηδξ αημιζηήξ ζοιπενζθμνάξ ηαζ ημο ημζκςκζημφ πενζαάθθμκημξ, δ δμιμθεζημονβζηή εεςνία πνμςεεί ηδκ άπμρδ υηζ μζ δζάθμνεξ ηαηαζηάζεζξ πνμζδζμνίγμκηαζ απυ ζοβηεηνζιέκα πμθζηζζηζηά δμιδιέκα πνυηοπα ημζκςκζηήξ δνάζδξ ηαζ ηχδζηεξ ζοιπενζθμνάξ πμο εέημοκ υνζα ζηδκ ακενχπζκδ δνάζδ. Σμφηεξ μζ ημζκςκζηέξ πνμζηαβέξ ηαζ δ «απυ ηα πάκς» επζαμθή ημοξ, ζοιαάθθμοκ ζηδκ απμηνμπή ηςκ ζοβηνμφζεςκ ακάιεζα ζηα άημια, εκχ πανάθθδθα δζαζθαθίγμοκ ηδκ μιαθή πνμζανιμβή ζημ ζφζηδια.

14 Ακαθμνζηά ιε ημ γήηδια ηδξ ακζζυηδηαξ, ιέζα απυ ημ ένβμ ημο Parsons ακαβκςνίγεηαζ μ ζενανπδιέκμξ ή αθθζχξ μ δζαζηνςιαημπμζδιέκμξ παναηηήναξ ηδξ ημζκςκίαξ (Φναβημοδάηδ,1985:152). ε αοηυ ημ πθαίζζμ ημ ζπμθείμ μθείθεζ κα επζθέβεζ ημοξ ηαθφηενμοξ, πνμηαεμνίγμκηαξ ηαηά ηάπμζμ ηνυπμ ημ ιεθθμκηζηυ ηαηαιενζζιυ ηςκ επαββεθιάηςκ. Βαζζηή πνμτπυεεζδ είκαζ δ επζθμβή κα βίκεηαζ ιε δίηαζμ ηαζ αλζμηναηζηυ ηνυπμ ηαζ κα πανέπμκηαζ ζε υθμοξ ίζεξ εοηαζνίεξ (υ.π.:152). οβηεηνζιέκα, ζφιθςκα ιε ημκ Parsons υηακ ηα παζδζά αβαίκμοκ απυ ημ ζηεκυ πθαίζζμ ηδξ μζημβέκεζαξ -ιέζα ζημ μπμίμ ακαβκςνίγμκηαζ ςξ ζδιακηζηά άημια- ηαζ εζζένπμκηαζ ζημ ζπμθζηυ πενζαάθθμκ, ημ ζπμθείμ μθείθεζ κα ηα ακηζιεηςπίζεζ ςξ ίζα ιε έκακ μοδέηενμ ηαζ πςνίξ ζοκαζζεδιαηζζιμφξ ηνυπμ ζηδ αάζδ ηάπμζςκ ακηζηεζιεκζηχκ ηνζηδνίςκ. Δπίζδξ, οπμζηδνίγεζ υηζ ιεηαλφ ηςκ ιαεδηχκ ηαζ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ ακαπηφζζεηαζ ιζα αθθδθεπίδναζδ πμο μδδβεί ζηδκ εζςηενίηεοζδ ηςκ ηονίανπςκ δεζηχκ αλζχκ απυ πθεονάξ ηςκ ιαεδηχκ. Όπςξ ημκίγεζ δ Φναβημοδάηδ ημ εέια ηδξ «δεζηήξ πνμζανιμβήξ» είκαζ μοζζαζηζηυ βζα ημκ Parsons. Γζ αοηυ ημ θυβμ επζζδιαίκεηαζ δ ζδιαζία ηδξ πνμζανιμβήξ ηςκ ιαεδηχκ ζηζξ δεζηέξ αλίεξ ημο ζπμθείμο, οπμζηδνίγμκηαξ υηζ δ πνμζανιμβή αοηή μδδβεί ζηδκ ακάπηολδ δβεηζηχκ ζηακμηήηςκ, ζηδκ ακάθδρδ πνςημαμοθζχκ ηαζ ακμίβεζ ημ δνυιμ πνμξ ηδκ ημζκςκζηή επζηοπία (υ.π.:152). ε αοηή ηδ αάζδ δζαιμνθχκεηαζ έκαξ απυ ημοξ πνςηανπζημφξ ζηυπμοξ ημο ζπμθείμο μ μπμίμξ ζοκίζηαηαζ ζημ κα ιεηαδμεεί ζημοξ ιαεδηέξ δ ακηίθδρδ υηζ δ αλζμθυβδζή ημοξ εα βίκεηαζ πάκηα ιε αάζδ ηδκ επίδμζδ ημοξ ηαζ υηζ δ ιέηνδζδ αοηήξ εα βίκεηαζ ιε δίηαζμ ηαζ ακηζηεζιεκζηυ ηνυπμ. Με άθθα θυβζα, ημ ζπμθείμ μθείθεζ κα δζαζθαθίγεζ αθεκυξ ηδκ ζζυηδηα ηςκ εοηαζνζχκ βζα ηδκ επζηοπία ηςκ ιαεδηχκ. Γζα ηδκ επίηεολδ αοημφ, μ ζπμθζηυξ ιδπακζζιυξ μθείθεζ κα δνα δδιμηναηζηά, ακηζζηαειζζηζηά ηαζ ελζζμννμπδηζηά. Πνμξ αοηή ηδκ ηαηεφεοκζδ πνέπεζ: Σα παζδζά κα εκηάζζμκηαζ ζε ηάλεζξ ιε ααζζηυ ηνζηήνζμ ηδκ δθζηία ημοξ. Να εββνάθμκηαζ μζ ιαεδηέξ ζε ζπμθεία πμο ανίζημκηαζ ημκηά ζημ ζπίηζ ημοξ χζηε κα δζαζθαθίγεηαζ υζμ είκαζ δοκαηυκ μζ μιμζμβέκεζα (ςξ πνμξ ημ ημζκςκζηυ ηαζ μζημκμιζηυ επίπεδμ, ηδκ εεκζηυηδηα η.θπ.). Να εθανιυγεηαζ έκα ημζκυ ακαθοηζηυ πνυβναιια, ζημ πθαίζζμ ημο μπμίμο δ αλζμθυβδζδ εα βίκεηαζ απυ ημκ εηπαζδεοηζηυ.

15 Όζμκ αθμνά ημ γήηδια ηδξ επζθμβήξ, είκαζ πμθφ ζδιακηζηυ ημ βεβμκυξ υηζ ζφιθςκα ιε ηδ δμιμθεζημονβζηή εεςνία δ ζπμθζηή επζθμβή δεκ ηαεμνίγεηαζ απυ ηδκ ημζκςκζηή πνμέθεοζδ. Ακηίεεηα πνέπεζ κα οπάνπεζ έκα ζπεηζηά εκζαίμ ηνζηήνζμ επζθμβήξ, ιε αάζδ ημ μπμίμ εα βίκεηαζ μ δζαπςνζζιυξ ακάιεζα ζε αοημφξ πμο εα θμζηήζμοκ ζημ ημθθέβζμ ηαζ ζε εηείκμοξ πμο δε εα θμζηήζμοκ. Όπςξ οπμβναιιίγεζ επ αοημφ μ Parsons δ θεζημονβία αοημφ ημο ηνζηδνίμο δεκ είκαζ ηαηαζηεοή, δεκ είκαζ απθή επζηφνςζδ ιζαξ πνμδβμφιεκδξ ημπμεέηδζδξ ζηδκ ζενανπζηή ηθίιαηα (Φναβημοδάηδ,1985:153). Με αάζδ ηα παναπάκς είκαζ ειθακέξ υηζ ζφιθςκα ιε ηδ εεςνία ημο θεζημονβζζιμφ, ζηδ ζφβπνμκδ επμπή μ εεζιυξ ημο ζπμθείμο απμηεθεί ιζα μνβάκςζδ ιε ζοβηεηνζιέκδ δμιή, παναηηδνίγεηαζ απυ ιζα ζοβηεηνζιέκδ αθθδθμζφκδεζδ εέζεςκ ηαζ νυθςκ πμο απμζημπεί ζηδκ επίηεολδ δφμ ααζζηχκ ημζκςκζηχκ θεζημονβζχκ. Η πνχηδ θεζημονβία αθμνά ζηδκ ημζκςκζημπμίδζδ ιε ζηυπμ ηδκ ημζκςκζηή ζοιιυνθςζδ, ιέζα απυ ηδκ εζςηενίηεοζδ ηςκ ηονίανπςκ ημζκςκζηχκ αλζχκ. Η δεφηενδ θεζημονβία ζπεηίγεηαζ ιε ηδκ ημζκςκζηή επζθμβή ηαζ ηδκ ηαθθζένβεζα δελζμηήηςκ ιε ζημπυ ημκ πνμζακαημθζζιυ ηςκ παζδζχκ ζε έκα ζοβηεηνζιέκμ ημζκςκζηυ νυθμ πμο εα ηαεμνίζεζ ηδ ιεθθμκηζηή γςή ημοξ (Λάικζαξ,2001:51). Οζ παναπάκς θεζημονβίεξ ημο ζπμθείμο ζοκδέμκηαζ ζηδ δμιμθεζημονβζηή εεςνία ιε ιζα θζθεθεφεενδ ενιδκεία ηδξ «ζζυηδηαξ εηπαζδεοηζηχκ εοηαζνζχκ». φιθςκα ιε αοηή μζ «ζηακυηενμζ», δδθαδή αοημί πμο έπμοκ «ακχηενα πνμζυκηα», ορδθυηενεξ επζδυζεζξ ηαζ πνμζανιυγμκηαζ ηαθφηενα ζημ ηονίανπμ ζφζηδια ημζκςκζηχκ αλζχκ ακελάνηδηα απυ ηδκ ημζκςκζηή πνμέθεοζή ημοξ εα πνέπεζ κα επζανααεφμκηαζ χζηε κα ακέθεμοκ ζηδκ ηθίιαηα ηδξ ημζκςκζηήξ ζενανπίαξ ηαζ κα είκαζ δοκαηή δ ιέβζζηδ πνήζδ ηςκ ηαθέκηςκ ημοξ (Bell,1991:623-624 Parsons,1985). Τπυ αοηυ ημ πνίζια εεςνείηαζ απαναίηδηδ πνμτπυεεζδ δ επζανάαεοζδ ηςκ ηαθχκ επζδυζεςκ ηαζ ηδξ πνμζανιμβήξ ηςκ ιαεδηχκ ζηζξ δεζηέξ αλίεξ, δζυηζ ηαη αοηυ ημκ ηνυπμ πνμεημζιάγμκηαζ ιε ημκ ηαθφηενμ ηνυπμ μζ ιαεδηέξ βζα ημοξ ιεθθμκηζημφξ «νυθμοξ» πμο εα αζηήζμοκ ςξ εκήθζηεξ ιέζα ζηδκ ζενανπδιέκδ ημζκςκία ζηδκ μπμία οπάνπμοκ «ακχηενα ηαζ ηαηχηενα επαββέθιαηα» (Φναβημοδάηδ,1985:152). Πνμξ αοηή ηδκ ηαηεφεοκζδ, μ ζημπυξ ημο εηπαζδεοηζημφ ζοζηήιαημξ είκαζ δ ηαηακμιή ηςκ ιαεδηχκ ζφιθςκα ιε ηδκ ηθίζδ ημο ηαεεκυξ ηαζ δ ημζκςκζημπμίδζδ

16 ημοξ ζφιθςκα ιε αοηέξ ηζξ πνμδζαεέζεζξ. Σμφηδ δ δζαδζηαζία μθείθεζ κα λεηζκά απυ ημ δδιμηζηυ ζπμθείμ, επζανααεφμκηαξ ηαζ εκεαννφκμκηαξ ηα παζδζά χζηε κα επζθέβμοκ ημ ιεθθμκηζηυ ημοξ επάββεθια ηαζ κα εκηάζζμκηαζ μιαθά ζηζξ επυιεκεξ εηπαζδεοηζηέξ ααειίδεξ. Μμθμκυηζ ημφημξ μ δζαπςνζζιυξ βίκεηαζ ιε ααζζηυ άλμκα ηδ ζπμθζηή επίδμζδ πανάθθδθα εα πνέπεζ κα θαιαάκμκηαζ οπυρδ ηαζ άθθα ηνζηήνζα υπςξ δ «ζςζηή» ζοιπενζθμνά, δ ζοκενβαζία ηαζ δ οπαημή ζημκ εηπαζδεοηζηυ η.θπ.. Γζα ηδκ ακάθοζδ ηςκ αζηζχκ ηδξ ζπμθζηήξ επζηοπίαξ δ δμιμθεζημονβζηή εεςνία ηάκεζ πνήζδ ηονίςξ ροπμθμβζηχκ υνςκ. Δπ αοημφ μ Parsons οπμζηδνίγεζ υηζ μζ «δεζηέξ ζηακυηδηεξ» ηαζ ηα «ηίκδηνα επζηοπίαξ» δζαιμνθχκμκηαζ ζηδ αάζδ ζοβηεηνζιέκςκ παναβυκηςκ. Σδ ιεβαθφηενδ επζννμή αζηεί πνχηα δ μζημβέκεζα, ελίζμο ζδιακηζηά μζ ιαεδηέξ επδνεάγμκηαζ απυ ηδκ «μιάδα ηςκ μιμίςκ» ηαζ ηέθμξ απυ ημ ζπμθείμ. οβηεηνζιέκα, υπςξ οπμβναιιίγεζ δ Φναβημοδάηδ «νη καζεηέο αλάινγα κε ηηο επηδξάζεηο πνπ έρεη αζθήζεη ε νηθνγέλεηα ηνπο, όηαλ βξεζνύλ ζην ζρνιείν, ζα ηαπηηζηνύλ είηε κε ην δάζθαιν, είηε κε ηελ νκάδα ησλ όκνησλ νκειίθσλ. Η ηαύηηζε απηή απνηειεί ηελ θπξηόηεξε δηαθνξνπνίεζε πνπ θαζνξίδεη εάλ αξγόηεξα ζα θνηηήζνπλ ή όρη ζηελ αλώηαηε εθπαίδεπζε. Οη καζεηέο πνπ ηαπηίδνληαη κε ην δάζθαιν ζα θηάζνπλ ζηα παλεπηζηήκηα, ελώ νη καζεηέο πνπ ηαπηίδνληαη κε ηνπο νκνίνπο ηνπο δε ζα θηάζνπλ» (υ.π.:152). Ωξ πνμξ ημ γήηδια ηδξ ακζζυηδηαξ έπμοκ δζαηοπςεεί δζάθμνεξ ενιδκείεξ. Με αάζδ πμνίζιαηα ιεθεηχκ έπεζ οπμζηδνζπεεί δ άπμρδ υηζ θαζκυιεκα υπςξ μζ άκζζεξ επζδυζεζξ ηαζ δ δζαθμνεηζηή έθεζδ βζα ιυνθςζδ ιεηαλφ ηςκ ιαεδηχκ είκαζ απυννμζα ηδξ εκεάννοκζδξ ή ηδξ απμβμήηεοζδξ πμο πνμηαθεί ζημ ιαεδηή δ ηνίζδ ημο δαζηάθμο. Με άθθα θυβζα ημ πνυαθδια εζηζάγεηαζ ζηδκ «εηζηέηα» ημο ζηακμφ ή ακίηακμο, ημο έλοπκμο ή ημο ανβυζηνμθμο πμο απμδίδεζ μ δάζηαθμξ ζημκ ιαεδηή, ηδκ μπμία μ ίδζμξ θαίκεηαζ κα ηδκ αθμιμζχκεζ ιε ηδκ πάνμδμ ημο πνυκμο. ε πανυιμζα ζοιπενάζιαηα ηαηαθήβμοκ ηαζ άθθεξ ιεθέηεξ, ημκίγμκηαξ δ δζαθμνεηζηή ζοιπενζθμνά ηςκ δαζηάθςκ απέκακηζ ζημοξ ιαεδηέξ, δ μπμία απμννέεζ απυ ηζξ δζαθμνεηζηέξ πνμζδμηίεξ βζα αοημφξ, έπεζ ςξ απμηέθεζια κα επδνεάγεηαζ δ εζηυκα ημο ιαεδηή βζα ημκ εαοηυ ημο, κα επδνεάγμκηαζ ηα ηίκδηνα ημο ηαζ δ έθεζδ ημο βζα ιάεδζδ (υ.π.:154). Υνδζζιμπμζχκηαξ ςξ ενβαθείμ ροπμθμβζημφξ ηονίςξ υνμοξ, έκα ιεβάθμ ιένμξ ενεοκχκ έπεζ οπμζηδνίλεζ ςξ ηφνζα αζηία ηδξ ζπμθζηήξ απμηοπίαξ ημ ίδζμ ημ άημιμ ηαζ ημ μζημβεκεζαηυ ηαζ ηαη επέηηαζδ ημ ημζκςκζηυ ημο οπυααενμ.

17 οβηεηνζιέκα ακαθένεηαζ υηζ δ δζαθμνεηζηή κμμηνμπία ηαζ μ μνζζιυξ πμο δίκεηαζ βζα ηδκ ημζκςκζηή επζηοπία απυ ηα άημια είκαζ απμηέθεζια ηδξ ημζκςκζηήξ ηαηδβμνίαξ απυ ηδκ μπμία πνμένπεηαζ. Σμφηδ δ δζαθμνεηζηυηδηα έπεζ παναηδνδεεί ιεηαλφ ηςκ αηυιςκ απυ δζαθμνεηζηά ημζκςκζηά ζηνχιαηα, υπμο δ πνμδζάεεζδ βζα ημζκςκζηή ακέθζλδ ηαζ βεκζηά μ ζηυπμξ ηδξ ημζκςκζηήξ επζηοπίαξ απμοζζάγεζ ζηα θασηά ζηνχιαηα, εκχ ακηίεεηα ειθακίγεηαζ έκημκα ζηα ιεζαία ηαζ ζηα ακχηενα ζηνχιαηα. ημζπεία υπςξ δ θζθμδμλία, ημ ηίκδηνμ βζα επζηοπία ηαζ δ επζεοιία βζα άνζζηεξ ζπμθζηέξ επζδυζεζξ, δεκ απμηεθμφκ ιεηααζαάζζια πνυηοπα πνμξ ηα παζδζά ηςκ θασηχκ ζηνςιάηςκ ηαζ επμιέκςξ δεκ απμηεθμφκ παναηηδνζζηζηά ηδξ ροπμθμβίαξ ηαζ ηδξ κμμηνμπίαξ αοηήξ ηδξ ιενίδαξ ηςκ ιαεδηχκ. Δη δζαιέηνμο ακηίεεηα είκαζ ηα ιεηααζαάζζια πνυηοπα απυ ημοξ βμκείξ ζηα παζδζά ζηα ιεζαία ηαζ ζηα ακχηενα ζηνχιαηα, ζηα μπμία ακαπηφζζμκηαζ έκημκεξ ηάζεζξ βζα ακηαβςκζζιυ ηαζ δζαεέημοκ ορδθά ηίκδηνα ηαζ ζζπονή επζεοιία ημζκςκζηήξ επζηοπίαξ, ιε απμηέθεζια κα βίκμκηαζ ιαεδηέξ ιε ιεβάθδ έθεζδ βζα ιάεδζδ ηαζ ηάζδ βζα ζπμθζηή δζάηνζζδ (υ.π.:155). Θέημκηαξ ζημ επίηεκηνμ ημο εκδζαθένμκημξ ημ ζημζπείμ ηδξ εζςηενίηεοζδξ, ηδξ ζοιιυνθςζδξ, ηδξ πνμζανιμβήξ ημο κέμο αηυιμο ζημοξ ημζκςκζημφξ νυθμοξ πμο ηαθείηαζ κα οζμεεηήζεζ ζε ζοκάνηδζδ ιε ηδ ιεθθμκηζηή ημζκςκζηή εέζδ ημο, εα ιπμνμφζε κα παναηδνήζεζ ηακείξ ηζξ ζαθείξ εεςνδηζηέξ ηαηααμθέξ απυ ημ ένβμ ημο Durkheim πμο εεςνεί ηζξ δεζηέξ αλίεξ εειέθζμ ηδξ ημζκςκίαξ ηαζ ηδ ιεηααίααζδ ημοξ ζηζξ κευηενεξ βεκζέξ απυ ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια μοζζχδδ θεζημονβία ιέζα απυ ηδκ μπμία δζαζςκίγεηαζ δ ζοβηεηνζιέκδ θεζημονβία (Φναβημοδάηδ,1985:153). Πανάθθδθα είκαζ ειθακέξ υηζ, οπυ ημ πνίζια ηδξ δμιμθεζημονβζηήξ πνμζέββζζδξ ημ ζπμθείμ ηαζ βεκζηυηενα δ εηπαίδεοζδ ακαβκςνίγεηαζ ςξ έκαξ απυ ημοξ ζδιακηζηυηενμοξ ιδπακζζιμφξ ημζκςκζημπμίδζδξ ηαζ εηιάεδζδξ ημζκςκζηχκ νυθςκ (Φεκη,2000). Η πνχηδ θεζημονβία πενί ημζκςκζημπμίδζδξ ηδξ δμιμθεζημονβζηήξ εεςνίαξ, εδνάγεηαζ πάκς ζε ιζα ηεθεμθμβζηή εεχνδζδ υηζ δ ημζκςκζηή δζάνενςζδ απμηεθεί ακηζηεζιεκμπμίδζδ εκυξ ζοζηήιαημξ πμθζηζζιζηχκ αλζχκ. Σμφηδ δ εέαζδ ζοκοπάνπεζ ιε ιζα θοζζμηναηζηή ακηίθδρδ ηδξ ημζκςκίαξ ζημ πνυηοπμ ηςκ θοζζηχκ επζζηδιχκ δ μπμία εεςνείηαζ υηζ ιπμνεί κα πανέπεζ ζαθείξ ενιδκείεξ βζα ηδκ ελήβδζδ ηςκ ημζκςκζηχκ θαζκμιέκςκ. Απηυ πανάδεζβια ηδξ θοζζμηναηζηήξ ακηίθδρδξ πμο δζέπεζ ηδκ ζοβηεηνζιέκδ εεςνία είκαζ δ ελέηαζδ ηδξ μνβάκςζδξ ημο ζπμθείμο ηαηά ημ πνυηοπμ ιζαξ οπμθμβζζηζηήξ ιδπακήξ. Ωξ εζζνμέξ ακαβκςνίγμκηαζ

18 μζ ιαεδηέξ ιε ηα ζοβηεηνζιέκα δδιμβναθζηά ηαζ ημζκςκζηά παναηηδνζζηζηά πμο ημοξ ζοκμδεφμοκ, μζ ηαεδβδηέξ πμο δζαεέημοκ ζοβηεηνζιέκα επίπεδα ελεζδίηεοζδξ η.θπ. Ωξ εηνμέξ ακαβκςνίγμκηαζ μζ απυθμζημζ ιε κέεξ βκχζεζξ, κέμοξ ηνυπμοξ ζοιπενζθμνάξ πμο είκαζ πνμσυκ εηιάεδζδξ (Ballantine,1989:13-21). Πάκς ζε αοηή ηδ αάζδ, κμιζιμπμζείηαζ δ εθανιμβή ηεπκζημφ εθέβπμο ηδξ ζοιπενζθμνάξ ηςκ θμνέςκ ηδξ εηπαζδεοηζηήξ αθθδθεπίδναζδξ ιε ζημπυ ηδκ «μνεμθμβζηή» δζαπείνζζδ ηςκ πυνςκ ημο ζπμθείμο ηαζ ηδκ αεθηζζημπμίδζδ ηδξ απυδμζήξ ημο. Απμηζιχκηαξ ηζξ ααζζηέξ εέζεζξ ηδξ δμιμθεζημονβζηήξ εεςνίαξ έπεζ επζζδιακεεί απυ δζάθμνμοξ εεςνδηζημφξ υηζ εδνάγμκηαζ ζε ιζα βναιιζηή ηαζ ελεθζηηζηή ενιδκεία βζα ηδκ οπένααζδ ηςκ δοζθεζημονβζχκ ηαζ ακζζμννμπζχκ ηδξ ημζκςκίαξ ηαζ ηςκ οπμζοζηδιάηςκ ηδξ ιέζς «πνμζανιμζηζηχκ αθθαβχκ» ηαζ «εηζοβπνμκζζιμφ» ηςκ εεζιχκ. Έκα απηυ πανάδεζβια αοηήξ ηδξ εέαζδξ είκαζ μζ ακεπάνηεζεξ ηαζ μζ θεζημονβζηέξ αηέθεζεξ πμο πανμοζζάγμοκ ηα ζπμθζηά εηπαζδεοηζηά ζοζηήιαηα ζηζξ πχνεξ ημο ηνίημο ηυζιμο, ζηα μπμία εεςνείηαζ υηζ ιπμνμφκ κα λεπεναζημφκ ιε απθέξ «δζμνεςηζηέξ πανειαάζεζξ» ιε βκχιμκα ηδκ πνμζανιμβή ημο ζηζξ απαζηήζεζξ ηδξ εηαζμιδπάκζζδξ (Lenhart,1992:138). Σμφηεξ μζ πνμζπάεεζεξ βζα εηζοβπνμκζζιυ ηςκ εηπαζδεοηζηχκ εεζιχκ πμο ακαπηφζζμκηαζ ζηδ αάζδ ιζαξ ακηζπανάεεζδξ ιε ηζξ δοκάιεζξ ηδξ «ζοκηήνδζδξ» ηαζ ημο «εηπαζδεοηζημφ ηαηεζηδιέκμο», έπεζ επζζδιακεεί υηζ ίζςξ μθείθμκηαζ ζημ υηζ ζημ επίηεκηνμ ημο πνμαθδιαηζζιμφ βζα ηδ δμιμθεζημονβζηή εεςνία ηίεεηαζ δ επίθοζδ επζιένμοξ γδηδιάηςκ πμο αθμνμφκ ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια απμζημπχκηαξ ζηδκ ακαπαναβςβή ηαζ ηδ δζαζχκζζδ ηδξ δεδμιέκμο ημζκςκζημφ status quo (Cookson & Sadovnik,2002:267). Πανάθθδθα ηαζ ιε αάζδ παναπάκς ακαθμνέξ, θάκδηε υηζ ζημ πθαίζζμ ηδξ δμιμθεζημονβζηήξ εεςνίαξ ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια ηςκ αζμιδπακζηχκ πςνχκ ακαβκςνίγεηαζ μοζζαζηζηά ςξ έκα ιέζμ ημζκςκζηήξ ηζκδηζηυηδηαξ. Όθμξ μ ζπεδζαζιυξ εα πνέπεζ κα βίκεηαζ ιε απχηενμ ζηυπμ ηδκ πανμπή ιεβαθφηενδξ εζδίηεοζδξ απυ ημ ζπμθείμ ηαεχξ αθεκυξ ζηδ αζμιδπακζηή ημζκςκία υθμ ηαζ ιεβαθφηενα πμζμζηά πμθζηχκ εα ανίζημκηαζ υθμ ηαζ πενζζζυηενμ πνυκμ ζημ ζπμθείμ ηαζ αθεηένμο δ ηεπκμθμβζηή ελέθζλδ μδδβεί αοηυιαηα ζε αφλδζδ ηδξ γήηδζδξ βζα πζμ ελεζδζηεοιέκδ ενβαζία (Giddens,2006:686). Ωζηυζμ, υπςξ είδαιε δ επζθμβή απυ ημ ζπμθείμ εα πνέπεζ κα βίκεηαζ ιε αάζδ ηδκ πανμπή ίζςκ εηπαζδεοηζηχκ εοηαζνζχκ ηαεχξ θαζκυιεκα ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ πμο πνμένπμκηαζ απυ ηδ θακεαζιέκδ

19 επζθμβή ηαηαθήβμοκ κα είκαζ ανκδηζηά βζα ηδκ ημζκςκία απυ ηδ ζηζβιή πμο «απμεέιαηα ηαθέκηςκ» απυ ηα θασηά ζηνχιαηα δεκ αλζμπμζμφκηαζ. Γζ αοηυ ημ θυβμ ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια μθείθεζ κα θαιαάκεζ ζοκεπχξ ιεηαννοειζζηζηά ιέηνα ιε βκχιμκα ηδ ιείςζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ. Πνμξ αοηή ηδκ ηαηεφεοκζδ ιέζα απυ ηα ηείιεκα εεςνδηζηχκ πμο εκζηενκίγμκηαζ ηδ δμιμθεζημονβζηή εεςνία εεςνήεδηε υηζ απαζηείηαζ ζοζηδιαηζηή ιεθέηδ ηςκ αζηζχκ ηδξ ακζζυηδηαξ, ηονίςξ εηείκςκ πμο έπμοκ ζπέζδ ιε ηα ζδζαίηενα παναηηδνζζηζηά ηςκ ιαεδηχκ, υπςξ ηα ροπμθμβζηά ηίκδηνα, ηζξ δοζημθίεξ πνμζανιμβήξ ηα παναηηδνζζηζηά πμο ιεηαδίδμκηαζ απυ ημ δζαθμνεηζηυ μζημβεκεζαηυ οπυααενμ. Πανάθθδθα υιςξ δυεδηε έιθαζδ ηαζ εζηζάζηδηε ημ εκδζαθένμκ ηαζ ζηδκ ακαπηοζζυιεκδ αθθδθεπίδναζδ ιέζα απυ ηζξ ζπέζεζξ δαζηάθμο ιαεδηή ηαζ ζηδ ιεθέηδ ημο ηί ζοιααίκεζ ζημ εζςηενζηυ ηδξ ζπμθζηήξ ηάλδξ (Φναβημοδάηδ,1985:153). ηδ αάζδ ηςκ παναπάκς εέζεςκ, υπςξ εφζημπα επζζδιαίκεζ δ Φναβημοδάηδ «ε ζεηηθόηεξε ίζσο πξνζθνξά ηεο θνηλσληνινγίαο απηήο είλαη ε ζπζηεκαηηθή απαζρόιεζε κε ηε κειέηε ησλ πνιιαπιώλ παξαγόλησλ πνπ πξνθαινύλ ηελ αληζόηεηα ζην ζρνιείν θαη ε ζπλερήο πξνζπάζεηα λα πξνηείλεη βειηηώζεηο πνπ ζα θάλνπλ ηε ζρνιηθή επηινγή αληηθεηκεληθόηεξε» (Φναβημοδάηδ,1985:157). Ωζηυζμ, ημ βεβμκυξ υηζ δεκ πανέπμκηαζ επανηείξ ελδβήζεζξ πάκς ζηδκ ελέηαζδ ηςκ ημζκςκζηχκ ακζζμηήηςκ ζοπκά έπεζ μδδβήζεζ ζημ ζοιπέναζια υηζ οπάνπεζ ιία ηάζδ δζηαζμθυβδζδ ημοξ, βεβμκυξ πμο μδδβεί ζηδκ ελαημιίηεοζδ ηδξ ζπμθζηήξ απμηοπίαξ άνα ηαζ ηδξ κμµζµμπμίδζδξ -έζης ηαζ ιε έµµεζμ ηνυπμ- ηδξ ηονίανπδξ ζδεμθμβίαξ. 1.3 Η Μαξμηζηηθή ζεσξία ημκ πονήκα ηδξ ιανλζηήξ ακάθοζδξ, εεςνείηαζ υηζ δ μζημκμιζηή δμιή ή αθθζχξ ημ εειέθζμ ηάεε ημζκςκίαξ δεκ πενζμνίγεζ ιυκμ αθθά ηαζ δζαιμνθχκεζ μθυηθδνμ ημ επμζημδυιδια ηςκ άθθςκ ημζκςκζηχκ εεζιχκ ηαζ πναηηζηχκ εκηυξ ηςκ μπμίςκ ζοβηαηαθέβεηαζ ηαζ δ εηπαίδεοζδ. Γζ αοηυ ημ θυβμ υθεξ μζ δεζηέξ πεπμζεήζεζξ ηαζ αλίεξ, μζ θζθμζμθζηέξ εεςνίεξ, μζ κυιμζ η.θπ. δεκ πνέπεζ κα ελεηάγμκηαζ αοηυκμια αθθά ιε αάζδ ηδκ έηθναζδ ηδξ μζημκμιζηήξ εέζδξ, ηςκ ηαλζηχκ ζοιθενυκηςκ αοηχκ πμο ηζξ δζαηοπχκμοκ (Timasheff & Theodorson,1983:105).

20 Πζμ ακαθοηζηά, ζφιθςκα ιε ηδ εεςνία πμο πνχημξ δζαηφπςζε μ Marx δ μζημκμιία ιπμνεί κα πνμζδζμνζζηεί ιε αάζδ ηνία ζημζπεία. Πνχημκ, ημκ ενβάηδ, δεφηενμκ ηα ιέζα παναβςβήξ ηαζ ηνίημκ ημκ ζδζμηηήηδ ημο πνμσυκημξ. Μμθμκυηζ ζε υθεξ ηζξ μζημκμιίεξ είκαζ ειθακή αοηά ηα ηνία ζημζπεία, μζ ημζκςκίεξ δεκ είκαζ ίδζεξ. Σμφημ ζοιααίκεζ δζυηζ μ ζοκδοαζιυξ ηςκ ζημζπείςκ αοηχκ ζοκζζηά ααζζηυ πανάβμκηα δζαθμνμπμίδζδξ. Σμ επμζημδυιδια απμηεθείηαζ απυ εεζιμφξ, υπςξ ημ ηνάημξ, δ μζημβέκεζα ή δ ηονίανπδ ζδεμθμβία. Ακαθμνζηά ιε ηδ ζπέζδ πμο ακαπηφζζεηαζ ιεηαλφ ηδξ αάζδξ ηαζ ημο επμζημδμιήιαημξ, ιέζα απυ ηδ ιανλζζηζηή εεςνία έπεζ οπμζηδνζπεεί υηζ μ παναηηήναξ ημο επμζημδμιήιαημξ μοζζαζηζηά ηαεμνίγεηαζ απυ ημ παναηηήνα ηδξ αάζδξ. Γζ αοηυ ημ θυβμ υηακ δζαηοπχκεηαζ δ άπμρδ υηζ δ αάζδ ηαεμνίγεζ ημ επμζημδυιδια μοζζαζηζηά οπμκμείηαζ υηζ ζδιαίκεζ υηζ ηα μζημκμιζηά ζοιθένμκηα ηδξ ηονίανπδξ ηάλδξ είκαζ αοηά πμο παναηηδνίγμοκ ηδ θφζδ ημο επμζημδμιήιαημξ (Abercrombie et al.,1992:40). ε ακηίεεζδ ιε ηζξ δμιμθεζημονβζηέξ εεςνήζεζξ, ζημ πθαίζζμ ηδξ ιανλζζηζηήξ ακηίθδρδξ βζα ηδκ εηπαίδεοζδ δ ηφνζα ηαζ ααζζηή δοκαιζηή ηδξ ημζκςκζηήξ γςήξ εεςνείηαζ υηζ είκαζ δ πάθδ ηςκ ηάλεςκ πμο ακαπηφζζεηαζ ιεηαλφ ηςκ μιάδςκ ελμοζίαξ ηαζ ηςκ θζβυηενμ «δοκαηχκ» ημζκςκζηχκ μιάδςκ. Σμφηδ δ πάθδ ή αθθζχξ δ ζφβηνμοζδ μθείθεηαζ ζηδκ άκζζδ ηαηακμιή ημζκςκζηήξ δφκαιδξ ηαζ ζηδκ φπανλδ ζπέζεςκ ηονζανπίαξ ηαζ οπμηαβήξ (υ.π.:40). ηα υνζα πμο εέηεζ ημφηδ δ εεχνδζδ, ζημπυξ ηδξ εηπαίδεοζδξ είκαζ δ ακαπαναβςβή ηαζ δ δζαζχκζζδ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ, ιέζα απυ ηδκ επζθμβή ημο ηαηάθθδθμο εηπαζδεοηζημφ πνμβνάιιαημξ, ημ μπμίμ εα εοκμεί ηα πνμκμιζμφπα ημζκςκζηά ζηνχιαηα. Μέζα ζε αοηυ ημ πθαίζζμ, μ ζημπυξ ημο εηπαζδεοηζημφ πνμβνάιιαημξ είκαζ δζηηυξ. Αθεκυξ μθείθεζ κα πείεεζ δζανηχξ βζα ημκ αλζμηναηζηυ ημο παναηηήνα. Αθεηένμο, ηδκ ίδζα ζηζβιή ιεηαδίδεζ ημ πνυηοπμ ηδξ ζηθδνήξ ενβαζίαξ, δζδάζηεζ ηδκ οπαημή ηαζ ημ ζεααζιυ ζηδκ ελμοζία κμιζιμπμζχκηαξ έηζζ ηδ δεδμιέκδ ημζκςκζηή ζενανπία ηαζ πνμεημζιάγμκηαξ ημοξ ιαεδηέξ κα δεπημφκ ηδκ ζενανπζηή ηςκ εέζεςκ ενβαζίαξ ιέζα ζημ ηαπζηαθζζηζηυ ζφζηδια. Γζα ημοξ πενζζζυηενμοξ ιανλζζηέξ εεςνδηζημφξ δ ηαθθζένβεζα ηδξ απμδμπήξ ηδξ οθζζηάιεκδξ ημζκςκζηήξ δζαζηνςιάηςζδξ απυ ημοξ ιαεδηέξ άνα ηαζ ηδξ οπενάζπζζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ δμιήξ, απμηεθεί ηδκ ηονζυηενδ ημζκςκζηή απμζημθή ημο εηπαζδεοηζημφ

21 ζοζηήιαημξ απμζημπχκηαξ ζηδ κμιζιμπμίδζδ ηςκ δεδμιέκςκ πμθζηζηχκ, μζημκμιζηχκ ηαζ ημζκςκζηχκ ζπέζεςκ ζημκ ηαπζηαθζζιυ. Τπεναζπζγυιεκμ υιςξ ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια ηδκ δεδμιέκδ ημζκςκζηή ζενανπία, μοζζαζηζηά επζηείκεζ ηαζ δζαηδνεί ακαθθμίςημ ημ πνυαθδια ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ. Καη αοηυ ημκ ηνυπμ, πνμεημζιάγεζ ημοξ ιαεδηέξ κα απμδεπεμφκ ημ βεβμκυξ υηζ μ ηαηαιενζζιυξ ηδξ ενβαζίαξ ζε άθθμοξ επζθοθάζζεζ δδιζμονβζηή γςή ηαζ μζημκμιζηή άκεζδ, επαββεθιαηζηυ ηφνμξ ηαζ ημζκςκζηή ελμοζία ηαζ άθθμοξ ημοξ ηαηαδζηάγεζ ζε ιμκυημκδ ηαζ αθθμηνζςηζηή ενβαζία, θζβυηενα οθζηά αβαεά ηαζ ζηένδζδ πκεοιαηζηχκ ηζκήηνςκ. Με άθθα θυβζα ημ πνυαθδια έβηεζηαζ ζημ υηζ ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια ιέζα ζημκ ηαπζηαθζζιυ, πείεεζ ηα ιέθδ ηςκ θασηχκ ηάλεςκ κα δεπημφκ ηζξ ζοκεήηεξ γςήξ ηαζ ενβαζίαξ πμο πνμμνίγμκηαζ βζ' αοηά πςνίξ κα αθήκεζ πενζεχνζα αιθζζαήηδζδξ ημο status quo (Φναβημοδάηδ,1985:170). Δκημφημζξ δ ζοιαμθή αοηήξ ηδξ εεςνδηζηήξ πνμζέββζζδξ ζε ακηίεεζδ ιε άθθεξ εεςνδηζηέξ ζπμθέξ δεκ ειθακίγεζ ημ ιδπακζζιυ ζπμθζηήξ επζθμβήξ ζακ ηάηζ ακαπυηνεπημ. Γζαπζζηχκεζ υηζ ημ ηφνζμ αίηζμ ηδξ ακαπαναβςβήξ ηδξ ημζκςκζηήξ ακζζυηδηαξ απυ ημ ζπμθείμ είκαζ μ νυθμξ πμο αζηεί ημ ίδζμ. Δπμιέκςξ υπςξ εφζημπα παναηδνεί δ Φναβημοδάηδ, «επηηξέπεη έηζη λα θαληαζηνύκε έλα ζρνιείν πνπ ν θύξηνο ξόινο ηνπ δε ζα είλαη ν θαηακεξηζκόο ηθαλνηήησλ θαη αληθαλνηήησλ, δειαδή ν θύξηνο ξόινο ηνπ δε ζα είλαη ν θαηακεξηζκόο ηεο θνηλσληθήο εξγαζίαο» (Φναβημοδάηδ,1985:177). 1.3.1 Gramsci Ο ζπμθζηυξ εεζιυξ δζαδναιάηζζε ζδιακηζηυ νυθμ ζηδκ ακάθοζδ ημο Gramsci βζα ηδ ζφβπνμκδ ημζκςκία. φιθςκα ιε ημκ ίδζμ, ημ ζπμθείμ απμηεθμφζε ιένμξ ημο ζοζηήιαημξ ηδξ ζδεμθμβζηήξ δβειμκίαξ ιέζα ζηδκ μπμία ηα άημια ημζκςκζημπμζμφκηαζ. Μέζα απυ ηα ηείιεκα ημο άζηδζε έκημκδ ηνζηζηή βζα ημ ζηαθζηυ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια ηδξ επμπήξ ημο ηαζ οπέααθθε πνμηάζεζξ βζα ιζα πζμ μθμηθδνςιέκδ ηαζ ζοκεηηζηή ιμνθή ηδξ εηπαίδεοζδξ. Η ζπμοδαζυηενδ ζοκεζζθμνά ημο έβηεζηαζ ζημ υηζ πνχημξ δζαηφπςζε ηδκ έκκμζα ηδξ ακαπαναβςβήξ ηςκ

22 ζδεμθμβζηχκ ιδπακζζιχκ ημο ηνάημοξ ιέζα απυ ηδκ εηπαίδεοζδ (Abercrombie et al.,1992:8). οβηεηνζιέκα, βζα ημκ Gramsci μ ημζκςκζηυξ παναηηήναξ ηςκ παναδμζζαηχκ ζπμθείςκ, ηαεμνίγεηαζ απυ ημ βεβμκυξ υηζ δ ηονίανπδ ημζκςκζηή μιάδα επζαάθθεζ ημ δζηυ ηδξ ηφπμ ζπμθείμο ιε ζημπυ κα επζηεθέζεζ ζοβηεηνζιέκεξ θεζημονβίεξ. Η απάκηδζδ ημο ζημ γήηδια ημο εηζοβπνμκζζιμφ ηδξ ήηακ δ δδιζμονβία εκυξ εκζαίμο πνυηοπμο δζαιυνθςζδξ ηδξ εηπαίδεοζδξ πμο εα είκαζ ζηακυ κα δζαιμνθχκεζ ηα παζδζά ηαηά ηέημζμ ηνυπμ χζηε κα ιπμνμφκ υπζ ιυκμ κα θαιαάκμοκ χνζιεξ απμθάζεζξ βζα ημ ιέθθμκ ημοξ αθθά ηαζ κα είκαζ ζε εέζδ κα αζημφκ ζοκεπή έθεβπμ ζημοξ ηοαενκχκηεξ (Gramsci,1971:40). 1.3.2 Η ρνιή ηεο Φξαλθθνύξηεο Γζα ημοξ εεςνδηζημφξ ηδξ πμθήξ ηδξ Φνακηθμφνηδξ, αοηυ πμο βζα ημκ Gramsci εεςνείηαζ υηζ οπμαυζηεζ εκηυξ ημο ημζκςκζημφ ιμνθχιαημξ, είκαζ ημ αζημφιεκμ. Κζκμφιεκδ ζημ πθαίζζμ ηδξ ιανλζζηζηήξ εεςνίαξ, δ πμθή ηδξ Φνακηθμφνηδξ είκαζ οπεφεοκδ βζα ηδκ ακάπηολδ ιζαξ ηνζηζηήξ εεςνίαξ πμο εέηεζ ζημ επίηεκηνμ ημο πνμαθήιαημξ ημκ εεηζηζζιυ ηςκ ημζκςκζηχκ επζζηδιχκ. Σμ πνυαθδια βζα ημοξ εεςνδηζημφξ αοηήξ ηδξ ζπμθήξ έβηεζηαζ ζημ υηζ ημφημξ μ εεηζηζζιυξ μδδβεί ζηδκ ακάπηολδ ιζαξ ρεοδμφξ ζοκείδδζδξ ηδξ ημζκςκζηήξ πναβιαηζηυηδηαξ, ειπμδίγμκηαξ ημοξ ακενχπμοξ ζημ κα πανέιαμοκ απμηεθεζιαηζηά χζηε κα επέθεμοκ μοζζαζηζηέξ ημζκςκζηέξ αθθαβέξ. Γζ αοηυ ημ θυβμ οπμζηδνίγεηαζ υηζ ζημπυξ ηδξ εηπαίδεοζδξ πνέπεζ κα είκαζ δ ακάπηολδ ηδξ ηνζηζηήξ ζοκείδδζδξ ηςκ αηυιςκ, χζηε ηα ίδζα κα είκαζ ζε εέζδ κα επζδζχλμοκ ηδ πεζναθέηδζή ημοξ (Ακηυνκμ ηαζ Υυνηπασιεν,1987). 1.3.3 Althusser Δπζζδιάκεδηε πνμδβμοιέκςξ υηζ ζημκ πονήκα ηδξ ιανλζζηζηήξ εεςνίαξ ανίζηεηαζ δ άπμρδ πςξ δ εηπαίδεοζδ ζοιαάθθεζ ζηδκ ακαπαναβςβή ηαζ ηδ δζαηήνδζδ ημο ηαπζηαθζζηζημφ μζημκμιζημφ ζοζηήιαημξ. Έκαξ απυ ημοξ εεςνδηζημφξ ημο

23 Μανλζζιμφ πμο άζηδζε ιεβάθδ επίδναζδ ζημ πχνμ ηδξ ημζκςκζμθμβίαξ ηδξ εηπαίδεοζδξ ήηακ μ Althusser. Η ηεκηνζηή πνυηαζδ ημο Althusser έβηεζηαζ ζηδκ ακαδζαιυνθςζδ ημο πνμηφπμο αάζδξ ηαζ επμζημδμιήιαημξ, δζαθςκχκηαξ ιε ημκ μζημκμιζηυ κηεηενιζκζζιυ πμο δζαηαηείπε ημ πνυηοπμ αοηυ (Abercrombie et al.,1992:8). Γζα ημκ ίδζμ δ ηονίανπδ ζδεμθμβία ηαζ δ πμθζηζηή δεκ είκαζ απθέξ ακηακαηθάζεζξ ηδξ μζημκμιζηήξ αάζδξ αθθά ακηίεεηα απμηεθμφκ ζοκεήηεξ φπανλδξ ηδξ. Καη αοηυ ημκ ηνυπμ δ μζημκμιζηή αάζδ δζαιμνθχκεζ υθμοξ ημοξ ζδεμθμβζημφξ ιδπακζζιμφξ μζ μπμίμζ ιε ηδ ζεζνά ημοξ αζημφκ έκημκδ επίδναζδ πάκς ζηα ιέθδ ηδξ ημζκςκίαξ ιε ηονζυηενδ απμζημθή ηδκ αθμιμίςζδ ηδξ ηονίανπδξ ζδεμθμβίαξ, χζηε κα απμδέπμκηαζ πςνίξ ακηζδνάζεζξ ηδκ οπμηαβή ημοξ ζηδ δεδμιέκδ ηάλδ πναβιάηςκ. Με άθθα θυβζα εκχ ιέζα απυ ηζξ ηθαζζζηέξ ενιδκείεξ δ ζδεμθμβία ηαζ μζ άθθμζ ηναηζημί εεζιμί απμηεθμφκ άιεζδ επίδναζδ ηδξ ηαπζηαθζζηζηήξ ηάλδξ ηαζ ακηακάηθαζδ ηδξ ηαλζηήξ δζάνενςζδξ ηδξ ημζκςκίαξ, ιέζα απυ ημ ένβμ ημο Althusser πνμςεείηαζ δ εέζδ υηζ ηα απμηεθέζιαηα ηδξ επίδναζδξ ηδξ ζοκμθζηήξ μζημκμιζηήξ δμιήξ απμηοπχκμκηαζ ζηδκ ζδεμθμβζηή οπενδμιή ηαζ ζημοξ ηναηζημφξ ζδεμθμβζημφξ ιδπακζζιμφξ (υ.π.:8). Καη αοηυ ημκ ηνυπμ δ ημζκςκζηή ακαβηαζυηδηα επζαάθθεηαζ ζηδκ ζδεμθμβία ηαζ ζημοξ ακενχπμοξ ιε ηαεμθζηυ ηαζ ακαπυδναζημ ηνυπμ. Δίδαιε παναπάκς υηζ μ Althusser, οπμβναιιίγεζ ημκ ακαπαναβςβζηυ νυθμ ηδξ εηπαίδεοζδξ ςξ έκα απυ ηα ζημζπεία ημο ηναηζημφ ιδπακζζιμφ πμο είκαζ οπεφεοκα βζα ηδκ δζαζχκζζδ ηςκ ηαπζηαθζζηζηχκ ζπέζεςκ παναβςβήξ. οβηεηνζιέκα επζζδιαίκεζ υηζ μ ηαπζηαθζζηζηυξ ηναηζηυξ ιδπακζζιυξ, επζαάθθεηαζ ιε ηδ δδιζμονβία δφμ ζζπονυηαηςκ οπμζοζηδιάηςκ. Πνχημκ, ημκ θαηαζηαιηηθό θξαηηθό κεραληζκό ηαζ δεφηενμκ, ηνλ ηδενινγηθό θξαηηθό κεραληζκό, υπμο δ εηπαίδεοζδ απμηεθεί ιένμξ ημο δεοηένμο. Σμφημ ζοιααίκεζ δζυηζ ιεηααζαάζζια ζημζπεία ιέζα απυ ηδκ εηπαίδεοζδ υπςξ δ ζδεμθμβία, μζ ανπέξ, μζ αλίεξ, μζ ακηζθήρεζξ, μζ δμλαζίεξ ηαζ μζ έκκμζεξ πανειπμδίγμοκ ηδκ ηαηακυδζδ ηδξ ημζκςκζηήξ δμιήξ ηαζ ηδξ θεζημονβίαξ ηδξ. Με άθθα θυβζα, ειπμδίγεηαζ δ ζαθήξ απεζηυκζζδ ηδξ ημζκςκζηήξ εηιεηάθθεοζδξ, πάκς ζηδκ μπμία εειεθζχκεηαζ δ ηαλζηή δμιή ηαζ δ μνβάκςζδ ηδξ μζημκμιίαξ. Μέζα ζε αοηυ ημ πθαίζζμ βίκεηαζ απμδεηηυξ απυ υθεξ ηζξ ημζκςκζηέξ ηάλεζξ μ οθζζηάιεκμξ ηαηαιενζζιυξ ηδξ ενβαζίαξ, πμο ζηδνίγεηαζ ζηδκ εηιεηάθθεοζδ

24 (Φναβημοδάηδ,1985:171). Πανάθθδθα δζηαζμθμβείηαζ ηαζ κμιζιμπμζείηαζ δ πανμφζα ηαλζηή δμιή ηαζ δ ακζζυηδηα ηαεχξ ηαθθζενβείηαζ δ πεπμίεδζδ υηζ δ μζημκμιζηή επζηοπία ελανηάηαζ απυ ηζξ ζηακυηδηεξ ημο αηυιμο, πνμηαεμνίγμκηαξ ηαη αοηυ ημκ ηνυπμ ηζξ ημζκςκζηέξ εέζεζξ πμο εα ηαηαθάαμοκ μζ ιαεδηέξ ηαζ δδιζμονβχκηαξ ηζξ απαζημφιεκεξ δελζυηδηεξ ηαζ πνμζυκηα πμο είκαζ πνήζζια ιέζα ζηδκ ηαπζηαθζζηζηή μζημκμιία. Δίκαζ ειθακέξ υηζ ζημ πθαίζζμ ηδξ ιανλζζηζηήξ εεςνίαξ ηαζ ηςκ παναθθαβχκ εκηυξ αοηήξ, ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια δεκ θεζημονβεί αλζμηναηζηά πανά ηδκ ανπή ηδξ ζζυηδηαξ ζηδκ μπμία ζηδνίγεηαζ. Ακηίεεηα οπμζηδνίγεηαζ υηζ μ ζπμθζηυξ εεζιυξ απμηεθεί ημκ ηαηελμπήκ ημζκςκζηυ εεζιυ ιέζα απυ ημκ μπμίμ επζαάθθεηαζ μ ηαηαιενζζιυξ ηδξ ενβαζίαξ, δζαδναιαηίγμκηαξ έκα ημζκςκζηυ νυθμ, άθθμ απυ ημκ εηθναζιέκμ νυθμ ημο, πμο είκαζ δ ιεηάδμζδ βκχζεςκ ζηζξ κευηενεξ βεκζέξ (Φναβημοδάηδ,1985:173). οκεπχξ, δεκ οπάνπεζ έκαξ ηφπμξ ζπμθείμο, πμο κα πανέπεζ εκζαία ιυνθςζδ ζε υθμοξ ημοξ πμθίηεξ. Σμφημ είκαζ ειθακέξ ήδδ απυ ηδκ πνςημαάειζα εηπαίδεοζδ, ζημ πθαίζζμ ηδξ μπμίαξ λεηζκά μ δζαπςνζζιυξ ηςκ ιαεδηχκ ακάιεζα ζε εηείκμοξ πμο εα αημθμοεήζμοκ ιαηνυπνμκεξ ζπμοδέξ χζηε κα ηαηαθάαμοκ εοβεκή ηαζ δβεηζηά επαββέθιαηα ηαζ ζημοξ οπυθμζπμοξ μζ μπμίμζ εα ιεηααμφκ απυ ηδκ οπμπνεςηζηή εηπαίδεοζδ ζηδκ αβμνά ενβαζίαξ ςξ πεζνχκαηηεξ ενβαγυιεκμζ (υ.π.:174). Αηυιδ ηαζ ιέζα ζημ πθαίζζμ ηδξ ιανλζζηζηήξ εεςνίαξ οπήνλακ ακηζδνάζεζξ. Κονίςξ υπςξ επζζδιαίκεηαζ ζηδ αζαθζμβναθία αζηήεδηε έκημκδ ηνζηζηή ηονίςξ βζα ηδκ επελήβδζδ ηςκ πάκηςκ ιέζα απυ ημκ μζημκμιζηυ κηεηενιζκζζιυ, ζηδ αάζδ ημο μπμίμο εεςνήεδηε υηζ δ ηονίανπδ ζδεμθμβία, εηθνάγμκηαξ ηα ηαλζηά ζοιθένμκηα ηδξ άνπμοζαξ ηάλδξ, δζαπέεηαζ ζημ ζφκμθμ ηδξ ημζκςκίαξ. Δπμιέκςξ δ εηπαίδεοζδ, υπςξ ηαζ μζ οπυθμζπμζ ηναηζημί εεζιμί ακηακαηθμφκ ιδπακζηά ηαζ ακαβηαία ηδκ ηαλζηή θφζδ ηδξ ημζκςκίαξ ηαζ ελοπδνεημφκ απμηθεζζηζηά ηδκ ακαπαναβςβή ηδξ, δδθαδή ηδκ ακαπαναβςβή ηδξ ηαλζηήξ ηονζανπίαξ.

25 1.3.4 Bowles θαη Gintis Μεηαλφ ηςκ επζηνζηχκ ηδξ αιζβμφξ ιανλζζηζηήξ άπμρδξ ανίζημκηαζ μζ Αιενζηακμί κεμιανλζζηέξ Bowles ηαζ Gintis, μζ μπμίμζ ακηζιεηςπίγμοκ ιε ζηεπηζηζζιυ ηδκ ενβαθεζαηή πνήζδ ηδξ αοεεκηίαξ απυ ημ ηαπζηαθζζηζηυ ζφζηδια πνμηεζιέκμο κα επζηφπεζ ημοξ ζηυπμοξ ημο εκηυξ ηδξ εηπαζδεοηζηήξ δζαδζηαζίαξ. Δκημφημζξ, παναδέπμκηαζ ηδκ ακάβηδ ηδξ φπανλήξ ηδξ ςξ ακαβηαίμο ζοζηαηζημφ ιζαξ ημζκςκίαξ πμο ανίζηεηαζ ζε ζοκεπή δζαιάπδ ιε ημ άημιμ. Δκζηενκζγυιεκμζ ηδξ ααζζηέξ εέζεζξ ηδξ ιανλζζηζηήξ άπμρδξ ακαβκςνίγμοκ ιζα ακηζζημζπία ακάιεζα ζηδκ εηπαζδεοηζηή δμιή ηαζ ηζξ ημζκςκζηέξ ζπέζεζξ ζημκ ηαπζηαθζζιυ, δζυηζ δ πανεπυιεκδ εηπαίδεοζδ ηςκ ιαεδηχκ ηυζμ ζε πναηηζηυ υζμ ηαζ ζε ζδεμθμβζηυ επίπεδμ, απμζημπεί ζηδκ βαθμφπδζδ αοηχκ ςξ πεζεήκζα υνβακα ηδξ οθζζηάιεκδξ ημζκςκζηήξ δζαίνεζδξ ηδξ ενβαζίαξ (Bowles & Gintis, 1976: 11-12). Οζ Bowles ηαζ Gintis επζπείνδζακ κα ιεηαθένμοκ ζημ επίηεκηνμ ημο πνμαθδιαηζζιμφ ηδ δζενεφκδζδ ηςκ ακηζηνμουιεκςκ ζοιθενυκηςκ ιεηαλφ ηςκ δζαθμνεηζηχκ ημζκςκζηχκ μιάδςκ ηαζ ζημκ ηνυπμ ιε ημκ μπμίμ πνδζζιμπμζείηαζ δ δδιυζζα εηπαίδεοζδ απυ ηζξ ηονίανπεξ μιάδεξ, πνμηεζιέκμο κα δζαιμνθχκεηαζ ηαζ κα ακαπανάβεηαζ έκα ζφζηδια οπέν ηδξ άνπμοζαξ ηάλδξ. Με άθθα θυβζα υπςξ ζδιεζχκεζ μ Υζςηάηδξ ιέζα απυ αοηή ηδ εεχνδζδ οπμβναιιίγεηαζ δ δζαθμνεηζηυηδηα ηςκ ζοιθενυκηςκ, ημο ακηαβςκζζιμφ ηαζ ηδξ ζφβηνμοζδξ ιεηαλφ ημζκςκζηχκ μιάδςκ ιε δζαθμνεηζηή πνυζααζδ ζηδκ ελμοζία (Παπάκδξ ηαζ Γζαανίιδξ,2007). οβηεηνζιέκα, μζ Bowles ηαζ Gintis επζπείνδζακ κα δχζμοκ ιζα επανηή ενιδκεία ηδξ ζφκδεζδξ πμο ακαπηφζζεηαζ ακάιεζα ζημ νυθμ ημο ζπμθείμο ηαζ ζηζξ ημζκςκζηέξ ζπέζεζξ ενβαζίαξ. Γζα ημοξ ίδζμοξ μ εεζιυξ ημο ζπμθείμο ζοκεζζθένεζ ηαζ οπμαμδεά ημκ ήδδ οπανηηυ ηαηαιενζζιυ ηδξ ενβαζίαξ, πςνίξ κα ημκ επζαάθθεζ, ηαζ πςνίξ ηακ κα ημκ επζδζχηεζ ζοκεζδδηά. φιθςκα ιε ηδκ μπηζηή αοηή οπμζηήνζλακ υηζ ημ ζπμθείμ δζαιμνθχκεζ ηαζ πνμεημζιάγεζ ημοξ ιαεδηέξ ιέζα απυ ηδκ επζανάαεοζδ ζοβηεηνζιέκςκ αλζχκ, πνμηενδιάηςκ ηαζ ζηακμηήηςκ. Σμφημ υιςξ αοηυιαηα ζδιαίκεζ ηδκ απμδμπή αθεκυξ ημο δεδμιέκμο μζημκμιζημφ ζοζηήιαημξ ηαζ ηςκ ααζζηχκ ανπχκ ημο

26 αθεηένμο ηςκ οθζζηάιεκςκ ημζκςκζηχκ ζπέζεςκ ηαζ ημο ημζκςκζημφ δζαπςνζζιμφ. Καζ πνάβιαηζ ζημ ηονζυηενμ ένβμ ηςκ Bowles ηαζ Gintis ιε ηίηθμ Schooling in Capitalist America δζαπζζηχκμοκ υηζ δ εηπαίδεοζδ δεκ ιπμνεί κα κμδεεί ςξ απμημιιέκδ απυ ημοξ ημζκςκζημφξ ιεηαζπδιαηζζιμφξ ηαεχξ είκαζ ζοκδεδειέκδ ιε ημοξ εειεθζχδεζξ ημζκςκζημφξ ηαζ μζημκμιζημφξ εεζιμφξ ηαζ απμαθέπεζ ζηδ δζαζχκζζδ ηαζ ακαπαναβςβή ημο ηαπζηαθζζηζημφ ζοζηήιαημξ. Με άθθα θυβζα ηφνζα απμζημθή ηδξ εηπαίδεοζδξ ιέζα ζημκ ηαπζηαθζζιυ είκαζ δ ζοκηήνδζδ ηαζ δζάποζδ ημο ημζκςκζηυ status quo ιε ηδκ ημζκςκζημπμίδζδ ηαζ ηδ κμιζιμπμίδζδ, ιέζς ηςκ «αλζμηναηζηχκ» αλζμθμβήζεςκ ηαζ ηδξ ζδεμθμβίαξ ηςκ ίζςκ εηπαζδεοηζηχκ εοηαζνζχκ (Παπάκδξ ηαζ Γζαανίιδξ,2007). Πανά ηζξ δζαηδνφλεζξ βζα ημ ακηίεεημ ιέζα απυ ημ ένβμ ηςκ Bowles ηαζ Gintis ημ ζπμθείμ ςξ εεζιυξ, θεζημονβεί ηαζ ακαπανάβεηαζ ακηίεεηα ιε ηδκ ανπή ηδξ ζζυηδηαξ ηςκ πμθζηχκ. Γεκ πνμζθένεζ εκζαία ιυνθςζδ ηαεχξ ιπμνεί κα μδδβεί ζε ακχηενεξ ζπμοδέξ ηαζ ηδκ ίδζα ζηζβιή κα οπάνπμοκ ζπμθζηά ζδνφιαηα πμο μδδβμφκ ημοξ ιαεδηέξ ημοξ ζηα δζάθμνα πεζνςκαηηζηά επαββέθιαηα. Πανάθθδθα, εκ ακηζεέζεζ ιε ημκ έκα ηαζ ιμκαδζηυ εηθναζιέκμ ζηυπμ ημο, ηδ ιεηάδμζδ βκχζεςκ ηαζ ηδκ πανμπή ιυνθςζδξ ζε υθμοξ ημοξ ιαεδηέξ, ημ ζπμθείμ απυ ηζξ πνχηεξ ααειίδεξ δζαπςνίγεζ ημοξ ιαεδηέξ ζε εηείκμοξ πμο εα θάαμοκ πακεπζζηδιζαηή παζδεία ηαζ ζημοξ οπυθμζπμοξ. Σμφημ ζοιααίκεζ δζυηζ ηαεχξ μ δεζηυξ ηαζ ημζκςκζηυξ δζαπςνζζιυξ ηδξ ενβαζίαξ ακαπανάβεηαζ απυ βεκζά ζε βεκζά μζ ιαεδηέξ ιέζα ζημ ζπμθείμ επζανααεφμκηαζ ζφιθςκα ιε ηδκ ημζκςκζηή ημοξ ηάλδ. Με άθθα θυβζα υπςξ εφζημπα επζζδιαίκμοκ μζ Παπάκδξ ηαζ Γζαανίιδξ, ημ εηπαζδεοηζηυ ζφζηδια πανά ημ βεβμκυξ υηζ πνμςεεί ημκ ζδεμθμβζηυ ιφεμ ηςκ ίζςκ εοηαζνζχκ, απμζημπχκηαξ ζηδ ιεηάδμζδ ηδξ πεπμίεδζδξ πνμξ ημοξ ιαεδηέξ υηζ δ δζαθμνμπμίδζδ πμο παναηδνείηαζ ηνίκεηαζ ιε αάζδ ηζξ επζδυζεζξ ημοξ, ζηδκ πναβιαηζηυηδηα ημ ααζζηυ ηνζηήνζμ δζαπςνζζιμφ είκαζ δ μζημκμιζηή, ημζκςκζηή ηαζ ηαλζηή πνμέθεοζδξ ημοξ (Παπάκδξ ηαζ Γζαανίιδξ,2007). Δίκαζ ειθακέξ υηζ οπυ αοηυ ημ πνίζια, δ εοεφκδ βζα ηδ ζπμθζηή απμηοπία αανφκεζ απμηθεζζηζηά ημ ίδζμ ημ ζπμθείμ, ημ μπμίμ εζηζάγεζ ημ εκδζαθένμκ ζηδκ ακαπαναβςβή ημο οθζζηάιεκμο ημζκςκζημφ ηαηαιενζζιμφ ηαζ αδοκαηεί κα ανεζ ηζξ ηαηάθθδθεξ ιεευδμοξ ηαζ ηεπκζηέξ πμο εα ιεηαδχζμοκ επανηείξ βκχζεζξ ζε υθμοξ ημοξ ιαεδηέξ (Φναβημοδάηδ,1985:175).

27 1.3.5 Miliband ημ αζαθίμ The state in the capitalist society μζ ακαθμνέξ ημο Miliband βζα ηδκ εηπαίδεοζδ εκζςιαηχκμκηαζ ζε ιζα εονφηενδ ακάθοζδ βζα ηδκ μνβάκςζδ ηδξ ζφβπνμκδξ δοηζηήξ ημζκςκίαξ. φιθςκα ιε ηδ εεςνία ημο, δ ζφβπνμκδ δοηζηή ημζκςκία ζηδκ μοζία είκαζ ιζα «ανέκα». Μέζα ζε αοηή ακαπηφζζμκηαζ ακηαβςκζζηζηά ζοιθένμκηα, ηαεχξ ηάεε μιάδα πνμζπαεεί κα αζηήζεζ πίεζδ ζηδκ άθθδ βζα κα επζηφπεζ ημοξ ζημπμφξ ηδξ (Blackledge & Hunt,1985:151). Σμ εκδζαθένμκ ζδιείμ ζηδκ εεςνία πμο δζαιυνθςζε μ Miliband -ηαζ αοηυ πμο ζοκζζηά πανέηηθζζδ απυ ηδκ αιζβχξ ιανλζζηζηή εεςνία- είκαζ υηζ ζημ πθαίζζμ ηδξ ένεοκαξ ημο βζα ημ ακ δ ηονίανπδ μζημκμιζηή ηάλδ ζηδ ζφβπνμκδ δοηζηή ημζκςκία είκαζ επίζδξ ηαζ δ άνπμοζα ηάλδ, δζαπζζηχκεζ υηζ δ άνπμοζα ηάλδ ζηδκ πναβιαηζηυηδηα δεκ ηοαενκά αθθά ανηείηαζ κα δζμζηεί ηδκ ηοαένκδζδ (υ.π.:152). οκεπίγμκηαξ ηδκ επζπεζνδιαημθμβία ημο οπμζηδνίγεζ υηζ δ ηαπζηαθζζηζηή ηάλδ πανά ημ βεβμκυξ υηζ έπεζ ηδκ βεκζηή οπμζηήνζλδ ηδξ elite, απαζηείηαζ κα έπεζ πανάθθδθα ηαζ ηδκ ζοκαίκεζδ ηςκ ηαηχηενςκ ζηνςιάηςκ. Σμφηδ δ ζοκαίκεζδ ιπμνεί κα επζηεοπεεί ιέζα απυ ιζα δζαδζηαζία δζηαζμθυβδζδξ ηαζ κμιζιμπμίδζδξ ηδξ οπάνπμοζαξ μζημκμιζηήξ ηαζ ημζκςκζηήξ ηάλδξ πναβιάηςκ (υ.π.:154). ηδ δζαδζηαζία αοηήξ ηδξ ζοκαίκεζδξ ειπθέηεηαζ ηαηά ηφνζμ ηαζ ηαεμνζζηζηυ θυβμ δ εηπαίδεοζδ ακαθένμκηαξ υηζ: «Οη εθπαηδεπηηθνί ζεζκνί ζε όια ηα επίπεδα εθπιεξώλνπλ γεληθά έλαλ ζεκαληηθό ξόιν θαη ιεηηνπξγνύλ, ιηγόηεξν ή πεξηζζόηεξν απνηειεζκαηηθά, σο λνκηκνπνηεηηθνί θνξείο κέζα ζηηο θαη γηα ηηο θνηλσλίεο ηνπο». ηζξ παναπάκς εέζεζξ έπεζ αζηδεεί έκημκδ ηνζηζηή. Έκα απυ ηα ζδιεία πμο μ Miliband δεκ ηαηαθένκεζ κα απμδείλεζ είκαζ υηζ ζηδκ ημζκςκία οπάνπεζ πνάβιαηζ ιζα άνπμοζα ηάλδ έηζζ αηνζαχξ υπςξ ηδκ έπεζ μνίζεζ. Δπίζδξ δ άπμρή ημο υηζ δ ηονίανπδ μζημκμιζηά ηάλδ είκαζ ζοβπνυκςξ ηαζ δ άνπμοζα ηάλδ δεκ είκαζ ανηεηά πεζζηζηή. Κζ αοηυ δζυηζ δεκ πανέπεζ επανηείξ απμδείλεζξ υηζ μζ απμθάζεζξ ηδξ elite ςθεθμφκ ιζα μιάδα πενζζζυηενμ απυ μπμζαδήπμηε άθθδ ηαζ κα απμδείλεζ υηζ δ μιάδα αοηή ελαζθάθζζε δ ίδζα ηδ θήρδ ηέημζςκ απμθάζεςκ (υ.π.:154).