οκάρεηξ, θάνμαθα, ζομπενηθμνά
Σα θάνμαθα επηδνμύκ μέζς ζοκάρεςκ Αγςκηζηέξ: μοζίεξ πμο εκηζπύμοκ δνάζε κεονμδηαβηβαζηή Ακηαγςκηζηέξ: μοζίεξ πμο ακαζηέιιμοκ δνάζε κεονμδηαβηβαζηή
μεηωπιαίος λοβός βαζικά γάγγλια νηοπαμινεργικές οδοί
Σονμζίκε dopa κημπαμίκε κμνεπηκεθνίκε δέζμεοζε κμνεπηκεθνίκεξ μεηαζοκαπηηθά επακαπνόζιερε κμνεπηκεθνίκεξ από ημ πνμζοκαπηηθό θύηηανμ δηάζπαζε ζε με δναζηηθέξ μοζίεξ από ηα έκδομα ΜΑΟ & COMT ΑΜΡΣ: ακαζηέιιεη ηε δνάζε ημο εκδύμμο πμο μεηαηνέπεη ηεκ ηονμζίκε ζε dopa μεηςμέκε παναγςγή κμνεπηκεθνίκεξ Ρεδενπίκε: δηάκμηλε & θέκςζε ζοκαπηηθώκ θοζηηδίςκ πμο πενηέπμοκ κμνεπηκεθνίκε Αμθεηαμίκε: αολάκεη ηεκ απειεοζένςζε ηεξ κμνεπηκεθνίκεξ, μεηώκεη ηεκ επακαπνόζιερή ηεξ Σνηθοθιηθά ακηηθαηαζιηπηηθά: ακαζηέιιμοκ ηεκ επακαπνόζιερε ηεξ κμνεπηκεθνίκεξ
Δηεγενηηθέξ μοζίεξ Αύλεζε δναζηενηόηεηαξ κημπαμηκενγηθώκ ζοκάρεςκ Εκίζποζε κημπαμηκενγηθήξ δηαβίβαζεξ ελάνηεζε (οπμδμπείξ D2, D3) Μείςζε απειεοζένςζεξ αθεηοιμπμιίκεξ ύκδνμμμ ζηένεζεξ: κημπαμίκε, αθεηοιμπμιίκε
Αμθεηαμίκε Αολάκεη απειεοζένςζε κημπαμίκεξ Ακαζηέιιεη επακαπνόζιερε κημπαμίκεξ Η κημπαμίκε παναμέκεη ζημ ζοκαπηηθό πάζμα πενηζζόηενμ Τπενθηκεηηθά παηδηά Υάπηα δηαίηεξ
Κμθαΐκε Μηθνέξ δόζεηξ: δηεγείνεη μεηαζοκαπηηθμύξ κεονώκεξ (δηέγενζε D2 δηέγενζε μεηαζοκαπηηθώκ κεονώκςκ) Μεγάιεξ δόζεηξ: ακαζηέιιεη μεηαζοκαπηηθμύξ κεονώκεξ (δηέγενζε D1 ακαζημιή μεηαζοκαπηηθώκ κεονώκςκ) Ακαηζζεηηθέξ ηδηόηεηεξ (κμβμθαΐκε) ύκημμε δνάζε Μείςζε δναζηενηόηεηαξ πμιιώκ εγθεθαιηθώκ πενημπώκ (ακαζημιή ακαζημιήξ δηέγενζε)
Ανκεηηθή ακάδναζε Κμθαΐκε ζοκ. ε ορειά επίπεδα ακαζηέιιεηαη ε απειεοζένςζε επί πιέμκ κημπαμίκεξ Δεκ γίκεηαη επακαπνόζιερε ηεξ κημπαμίκεξ από ημκ πνμζοκαπηηθό κεονώκα (ακαθύθιςζε), με απμηέιεζμα αοηή κα δηαπέεηαη Η δεμημονγία θαηκμύνηςκ απμζεμάηςκ κημπαμίκεξ είκαη ανγή δηαδηθαζία θαηάζιηρε Crack: θμθαίκε πμο έπεη μεηαηναπεί ζηε μμνθή ηεξ ειεύζενεξ βάζεξ (έπεη αθαηνεζεί μηα οδνμπιςνηθή μμάδα). Καπκίδεηαη. Σαπύηαηε είζμδμξ ζημκ εγθέθαιμ, ιίγα δεοηενόιεπηα.
Καθεΐκε οζηέιιεη ηα αημμθόνα αγγεία Αολάκεη ημ νοζμό ηεξ θανδηάξ θαη ηεκ αημαηηθή νμή ζημκ εγθέθαιμ Ακαζηέιιεη ημκ κεονμδηαβηβαζηή αδεκμζίκε. (Η αδεκμζίκε ακαζηέιιεη ημ γιμοηαμηκηθό μλύ - δηεγενηηθό) Ακαζημιή ηεξ αδεκμζίκεξ αύλεζε απειεοζένςζεξ γιμοηαμηκηθμύ μλέμξ
Νηθμηίκε ύκζεηε δνάζε Δηεγενηηθή, αιιά πμιιμί ηεκ εηζπνάηημοκ ζακ παιανςηηθή Αύλεζε ή μείςζε ημο νοζμμύ ηεξ ακαπκμήξ Δηεγείνεη ημοξ κηθμηηκηθμύξ πμιηκενγηθμύξ οπμδμπείξ (ΚΝ, κεονμμοσθέξ ζοκάρεηξ) Μπμνεί κα ακηηθαηαζηήζεη ηεκ αθεηοιμπμιίκε (κεονμμοσθέξ ζοκάρεηξ) (Σμ θμονάνημ ακαζηέιιεη ημοξ κηθμηηκηθμύξ οπμδμπείξ)
Οπημύπα Μμνθίκε, ενςίκε, μεζαδόκε Εοπάνηζηε δηάζεζε, απόζονζε, μεηςμέκε εοαηζζεζία ζημκ πόκμ Δέζμεοζε ζε εηδηθμύξ οπμδμπείξ ζημκ εγθέθαιμ Εκδμνθίκεξ: εκδμγεκείξ μμνθίκεξ. Ακαζηέιιμοκ ημοξ κεονώκεξ πμο απειεοζενώκμοκ ημ GABA Σμ GABA ακαζηέιιεη ηεκ απειεοζένςζε ηεξ κημπαμίκεξ
Μανηπμοάκα Παοζίπμκμ Γιαύθςμα Φοπμθηκεηηθή επηβνάδοκζε Επηπηώζεηξ ημο ηζηγάνμο Πμιοάνηζμμη οπμδμπείξ γηα ηα θακκαβηκμεηδή ζημκ ηππόθαμπμ, ζηα βαζηθά γάγγιηα, ζηεκ πανεγθεθαιίδα Όπη ζημ εγθεθαιηθό ζηέιεπμξ, δεκ βιάπημοκ ηεκ ακαπκμή & ημκ θανδηαθό νοζμό ζε μεγάιεξ δόζεηξ Ακακηαμίδημ: εκδμγεκήξ μοζία πμο δεζμεύεηαη ζημοξ οπμδμπείξ ηςκ θακκαβηκμεηδώκ
Παναηζζεζημγόκα LSD, PCP, μεζθαιίκε Μμηάδμοκ με ηε ζενμημκίκε LSD: δνα ςξ αγςκηζηήξ ηεξ ζενμημκίκεξ Ο μεηαζοκαπηηθόξ κεονώκαξ δύκαηαη κα ακαπηύλεη μεγαιύηενμ ανηζμό ζενμημκηκενγηθώκ οπμδμπέςκ ζακ ακηηζηάζμηζε, αθόμα μεηά ηεκ απμμάθνοκζε ηςκ ζενμημκηκενγηθώκ κεονώκςκ
Οηκόπκεομα Δηαηαναπή ζθέρεξ, μκήμεξ Ηνεμηζηηθό Ακαζηέιιεη ηε νμή ηςκ ηόκηςκ καηνίμο μέζς ηεξ μεμβνάκεξ Μεγαιώκεη ηεκ επηθάκεηα όιςκ ηςκ μεμβνακώκ Μεηαβάιιεη έκα είδμξ οπμδμπέςκ GABA, αολάκμκηαξ ηεκ ηάζε ημοξ γηα δηέγενζε Η μεηαβίβαζε ημο GABA μδεγεί ζε παιάνςζε Γεκεηηθή πνμδηάζεζε γηα θαηάπνεζε μοζηώκ Έκα γμκίδημ μεηαβάιιεη ημ μεηαβμιηζμό ημο μηκμπκεύμαημξ
Ακαζθόπεζε κεονμδηαβηβαζηώκ
4 θαηεγμνίεξ Αθεηοιμπμιίκε Μμκμαμίκεξ Αμηκμ μλέα Πεπηίδηα
Η επίδναζε ημο κεονμδηαβηβαζηή ζηεκ μεηαζοκαπηηθή απόιελε έπεη κα θάκεη με ηε θύζε ηςκ πνμζοκαπηηθώκ οπμδμπέςκ
Αθεηοιμπμιίκε: πμύ; δνάζε; ηηξ ζοκάρεηξ με μύεξ ημο ζθειεημύ (πμιηκενγηθέξ): δηέγενζε ηεξ μεμβνάκεξ ηςκ μοώκ ημο ζθειεημύ ημ αοηόκμμμ κεονηθό ζύζηεμα ημ θεκηνηθό κεονηθό ζύζηεμα Τπμδμπείξ αθεηοιμπμιίκεξ ειέγπμοκ ηόκηα καηνίμο θαη πνμθαιμύκ εθπόιςζε Ακαζημιή ηεξ μεμβνάκεξ ηςκ θανδηαθώκ μοώκ Τπμδμπείξ αθεηοιμπμιίκεξ ειέγπμοκ ηόκηα θαιίμο θαη πνμθαιμύκ οπενπόιςζε
Αθεηοιμπμιίκε: δηάζπαζε; Αθεηοιμπμιίκε αθεηοιμπμιηκαζηενάζε μληθό μλύ & πμιίκε Υμιίκε πνμζοκαπηηθό κεονώκα
Αθεηοιμπμιίκε: οπμδμπείξ Νηθμηηκηθμί ημκημηνόπμξ. Μύεξ. Μμοζθανηκηθμί μεηαβμιμηνόπμξ. ΚΝ: θονίςξ μμοζθανηκηθμί οπμδμπείξ.
Μμκμαμίκεξ Νημπαμίκε Νμνεπηκεθνίκε & Επηκεθνίκε Καηεθμιαμίκεξ ενμημκίκε
Μμκμαμίκεξ Η οπενπαναγςγή ηςκ μμκμαμηκώκ εμπμδίδεηαη από ηεκ μμκμαμηκμλεηδάζε ή ΜΑΟ (έκδομμ), ημ μπμίμ θαηαζηνέθεη ηηξ έληνα πμζόηεηεξ ημο κεονμδηαβηβαζηή.
Νημπαμίκε Δηεγενηηθή ή ακαζηαιηηθή δνάζε Ελανηάηαη από ημοξ δηαύιμοξ ηόκηςκ πμο μη μεηαζοκαπηηθμί οπμδμπείξ ειέγπμοκ Νόζμξ Πάνθηκζμκ: θαηαζηνμθή κημπαμηκενγηθώκ κεονώκςκ πμο βνίζθμκηαη ζημ μέζμ εγθέθαιμ (μέιαηκα μοζία substantia nigra). Υμνήγεζε L-DOPA, πνόδνμμμο ηεξ κημπαμίκεξ. Αολάκεηαη ε ζύκζεζε ηεξ κημπαμίκεξ. πηδμθνέκεηα: βειηίςζε ηςκ ρεοδαηζζήζεςκ θαη παναιενεμαηηθώκ ηδεώκ με θάνμαθα πμο εμπμδίδμοκ ηεκ οπενβμιηθή δνάζε ηεξ κημπαμίκεξ. ομπηώμαηα ζπηδμθνέκεηαξ απμηειμύκ πανεκένγεηα ηεξ L-DOPA.
Νμνεπηκεθνίκε ημ αοηόκμμμ κεονηθό ζύζηεμα θαη ζημκ εγθέθαιμ. Έιεγπμξ εγνήγμνζεξ. Η επηκεθνίκε πανάγεηαη από ηα επηκεθνίδηα. Είκαη ιηγόηενμ ζεμακηηθή από ηε κμνεπηκεθνίκε. Η ζύκζεζε ηεξ κμνεπηκεθνίκεξ γίκεηαη μέζα ζηα ζοκαπηηθά θοζηίδηα, από ηε κημπαμίκε.
ενμημκίκε Από ηεκ ηνοπημθάκε (αμηκμ-μλύ). Ρύζμηζε ηεξ δηάζεζεξ (παιάνςζε), ημο ύπκμο, ηεξ ιήρεξ ηνμθήξ, ηεξ εγνήγμνζεξ, ηεξ επηζεηηθήξ ζομπενηθμνάξ, ημο πόκμο. Οοζίεξ πμο δηεγείνμοκ ημοξ ζενμημκηκενγηθμύξ κεονώκεξ θαηαπηέζμοκ ηα όκεηνα. Οοζίεξ πμο ημοξ ακαζηέιιμοκ (LSD) αολάκμοκ ηα όκεηνα θαη δεμημονγμύκ ρεοδαηζζήζεηξ.
Αμηκμ-μλέα Σα 3 πημ ζεμακηηθά αμηκμ μλέα γηα ημ ΚΝ: γιμοηαμηκηθό μλύ (+) GABA (-) Γιοθίκε (-)
Γιμοηαμηκηθό μλύ ε πμιύ απιμύξ μνγακηζμμύξ ίζςξ μ πνώημξ κεονμδηαβηβαζηήξ πμο κα ελειίπζεθε ε θαγεηά ηεξ Αζίαξ (MSG) ήπηα κεονμιμγηθά ζομπηώμαηα, όπςξ δαιάδα πμκμθέθαιμξ δεκ δηαπενκάεη ημκ αημαηεγθεθαιηθό θναγμό (δνάζε ζημ πενηθενηθό κεονηθό ζύζηεμα Ο εγθέθαιμξ πενηέπεη δηαθμνεηηθμύξ γιμοηαμηκηθμύξ οπμδμπείξ. Οη πενηζζόηενμη είκαη μεηαβμιμηνόπμη θαη ειέγπμοκ ηα ηόκηα καηνίμο. Τπμδμπέαξ NMDA: βαζηθόξ γηα ηε μάζεζε θαη ακάπηολε.
GABA Ακαζηαιηηθόξ Φάνμαθα εκακηίμκ ημο άγπμοξ (ενεμηζηηθά) επηδνμύκ ζημοξ οπμδμπείξ αοημύξ Νόζμξ Huntington (Huntington s Chorea): απμηέιεζμα ημο εθθοιηζμμύ ηςκ GABAενγηθώκ κεονώκςκ ζηα βαζηθά γάγγιηα Υςνίξ ακαζηαιηηθέξ ζοκάρεηξ, ε δηέγενζε ζημκ εγθέθαιμ ζα ήηακ ζοκεπήξ μέπνηξ όημο όιμξ μ εγθέθαιμξ ζα ήηακ ζε θαηάζηαζε δηέγενζεξ, πνμλεκώκηαξ δοκαμηθά εκενγείαξ. Επηιεπηηθή θνίζε. Οη GABA-ενγηθμί κεονώκεξ ακαζηέιιμοκ ηεκ ακελέιεγθηε δηέγενζε.
Γιοθίκε Ακαζηαιηηθόξ ημ κςηηαίμ μοειό θαη θαηώηενμ μένμξ ημο εγθεθάιμο Σα βαθηενίδηα ημο ηεηάκμο δεμημονγμύκ έκα δειεηήνημ πμο εμπμδίδεη ηε δναζηενηόηεηα ηςκ οπμδμπέςκ γιοθίκεξ. Οη οπμδμπείξ γιοθίκεξ ζοκήζςξ ακαζηέιιμοκ ηε δναζηενηόηεηα ηςκ θηκεηηθώκ κεονώκςκ. Όηακ ε δνάζε ημοξ ακαζηέιιεηαη, μη μύεξ θάκμοκ ζοκεπείξ ζοζπάζεηξ θαη ημ άημμμ αδοκαηεί κα θηκεζεί.
Πεπηίδηα Εκδμνθίκεξ, εγθεθαιίκεξ, μοζία Ρ Αιοζίδεξ αμηκμ-μλέςκ, π.π. μνμόκεξ ηεξ οπόθοζεξ, ηκζμοιίκε. Ειέγπμοκ ηεκ εοαηζζεζία ζημκ πόκμ, βαζηθέξ ιεηημονγίεξ ιήρεξ ηνμθήξ, άμοκα οκζέημκηαη ζημ ζώμα ημο κεονώκα θαη μεηαθένμκηαη ζηε ζοκαπηηθή απόιελε Δεκ επακαπνμζιαμβάκμκηαη