Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ 2012 ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΕΒΑΣΤΗ ΧΑΤΖΗΦΩΤΙΟΥ 14/10/2012

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η διείσδυση του διαδικτύου σήμερα είναι εμφανή από όλους. Καθημερινά σημειώνεται αύξηση ποσοστού των χρηστών παγκοσμίως. Πολλές φορές όμως η ασυλλόγιστη και η πολύωρη χρήση του διαδικτύου δίνει οδηγεί στην εξάρτηση ή αλλιώς στον εθισμό των χρηστών. Συνήθως σημειώνεται σε νεαρές ηλικίες με σημαντικότερες συνέπειες την απομόνωση και την κατάθλιψη. Η παρούσα έρευνα διερευνά στο ΤΕΙ Καβάλας την εξάρτηση των νέων από το διαδίκτυο. Με αποτέλεσμα την επιβεβαίωση των περισσότερων βιβλιογραφικών αναφορών. ΛΕξ ΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: διαδίκτυο, εξάρτηση, χρήστης ABSTRACT Internet penetration is now obvious to all. Everyday there is an increase of users worldwide. Many times, however, the profligate and long usage gives leads to dependence or addiction otherwise users. Usually noted at young ages with important consequences isolation and depression. This research investigates the TEI Kavala dependence of young people from the internet. There by confirming more citations. KEY WORDS: internet, dependence, user Σελίδα 2 από 50

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ...2 ABSTRACT...2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ...5 1.1. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ...5 1.2. Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ... 9 1.3. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ...11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ...13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ...17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ...29 5.1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ...29 5.2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ... 43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...46 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...48 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... 49 Σελίδα 3 από 50

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα δίκτυα υπολογιστών αυξάνονται εκρηκτικά. Πριν από δύο δεκαετίες, ελάχιστοι είχαν πρόσβαση σε ένα δίκτυο. Σήμερα, η επικοινωνία των υπολογιστών έχει γίνει απαραίτητο μέρος της υποδομής μας. Η δικτύωση χρησιμοποιείται σε κάθε δραστηριότητα των επιχειρήσεων, όπως στη διαφήμιση, την παραγωγή, τη διεκπεραίωση, το σχεδιασμό, την κοστολόγηση, και τη λογιστική. Γι αυτό, οι περισσότερες εταιρείες έχουν πολλά δίκτυα. Γενικά τα δίκτυα χρησιμοποιούνται παντού και από όλους. Το διαδίκτυο έχει ως βάση του τα δίκτυα. Η παρούσα μελέτη θα ασχοληθεί με την εξάρτηση που έχουν οι νέοι με το διαδίκτυο. Αρχικά στα πρώτα κεφάλαια θα δοθούν βασικές έννοιες που θα προσδιορίσουν έννοιες, όπως το διαδίκτυο, ο εθισμός του διαδικτύου και ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να εντοπιστεί. Στη συνέχεια της βιβλιοανασκοπικής έρευνας θα παρουσιαστούν σχετικές ελληνικές μελέτες γύρω από το θέμα του διαδικτύου και την εξάρτηση των νέων από αυτό. Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΙ Καβάλας μέσω ερωτηματολογίου. Το δείγμα των ερωτηθέντων ήταν αποκλειστικά από το χώρο του ΤΕΙ και από επισκέπτες που βρίσκονταν στο χώρο του ιδρύματος το χρόνο διεξαγωγής της έρευνας. Το δείγμα αποτελείται από 150 άτομα και η επιλογή τους ήταν τυχαία. Αφού αναλύθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα τα οποία δείχνουν ότι η χρήση του διαδικτύου σήμερα είναι κομμάτι της καθημερινότητας μας. Διεισδύει στη ζωή όλων μας και χρόνο με το χρόνο η χρήση του αυξάνεται ανεξάρτητα την ηλικία και το λόγο χρήσης. Ο κάθε χρήστης όμως θα πρέπει να ελέγχει τη χρήση και το χρόνο παραμονής στο διαδίκτυο. Η χρήση αν και αυξάνεται δεν ελέγχεται ως προς την ποιότητά της και με αυτό τον τρόπο οδηγούμαστε στην απομόνωση. Σελίδα 4 από 50

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.1. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Η ιστορία του διαδικτύου έχει περιγραφθεί σε διάφορα βιβλία, περιοδικά και ιστοσελίδες. Ενδιαφέρον όμως είναι το γεγονός ότι στην αρχική ιδέα του διαδικτύου δεν υπήρχε η παραμικρή υποψία εμπορικής εκμετάλλευσης και ότι η ταχύτητα εξάπλωσης του είναι εξαιρετικά γρήγορη. Το 1968 η ARPA, ιδρύει το Arpanet, την πρώτη μορφή διαδικτύου, με σκοπό να βρεθεί τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ακριβών και ασύμβατων υπολογιστών του. Το 1973 ξεκινά η ανάπτυξη του πρωτοκόλλου TCP/IP που επιτρέπει σε διαφορετικά δίκτυα υπολογιστών να διασυνδέονται και να επικοινωνούν μεταξύ τους πρωτόκολλο που χρησιμοποιεί και σήμερα το διαδίκτυο. Το 1983 το πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν φτιάχνει το DNS. Οι συνδεδεμένοι υπολογιστές θα μπορούν να είναι πάνω από 500. Έπειτα στη δεκαετία του 90, το 1990-1991 ξεκινάει η λειτουργία web server, δημιουργείται το συντακτικό διευθύνσεων URL, η γλώσσα των αρχείων HTML, το πρωτόκολλο επικοινωνίας κατά τα πρότυπα client-server (HTTP). Το 1992 το κέντρο έρευνας CERN της Ελβετίας κυκλοφορεί το πρωτόκολλο WWW. Οι διασυνδεδεμένοι υπολογιστές ξεπερνούν πλέον 1.000.000. Το 1995 δημιουργούνται τα πρώτα ηλεκτρονικά καταστήματα, αυτά της Amazon και της Altavista, με τους υπολογιστές να ξεπερνούν τους 6.500.000 καθώς το 2008 έχουν φτάσει τον αριθμό 2.800.000 και τα web sites να καταγράφονται με τον αριθμό 1.200.000. Η ανοδική πορεία που σημείωνε το διαδίκτυο συνεχίζεται και μετά το 2000, όπου οι ιστοσελίδες καταγράφονται να είναι 1 δισεκατομμύριο, τα web sites 4,5 εκατομμύρια, και οι servers τα 6,4 εκατομμύρια. Το 2001 τον Δεκέμβριο ο αριθμός των υπολογιστών ανήλθε σε 115 εκατομμύρια, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ1, ενώ ο αριθμός ιστοσελίδων στις χώρες-μέλη της ΕΕ ανήλθε τον Ιανουάριο του 2002 σε 13,5 εκατομμύρια. 1 Ευρωπαϊκή Ένωση Σελίδα 5 από 50

Στο επόμενο διάγραμμα παρουσιάζεται ενδεικτικά η σύγκριση διάδοσης της χρήσης διαδικτύου σε σχέση με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, παρ όλες τις διαφορές στη φύση της τεχνολογίας και στις γενικότερες συνθήκες των αντίστοιχων εποχών. ΓΡΑΦΗΜΑ 1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ, ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ ΠΗΓΗ: Δημητριάδης και Μπάλτας, 2003, σελ.22 Η εκθετική αυτή ταχύτητα εξάπλωσης εξηγείται από τη φύση του διαδικτύου που το ξεχωρίζει από οποιαδήποτε άλλη προηγούμενη τεχνολογική εξέλιξη. Αυτό οφείλεται στα χαρακτηριστικά του που είναι: α) το διαδίκτυο αποτελεί ένα αποκεντρωμένο δίκτυο υπολογιστών, ανοικτό και προσβάσιμο από οποιονδήποτε κάτοχο Η/Υ και τηλεφωνικής γραμμής, προσφέροντας δυνατότητα επαφής με οποιονδήποτε, β) οποιοσδήποτε άλλος χρήστης μπορεί να προσθέσει περιεχόμενο και να αυξήσει την αξία του δικτύου, δεδομένων ότι όλοι οι χρήστες είναι ενεργά μέλη του και η λειτουργία του απαιτεί την ενεργητικότητα του χρήστη, γ) το διαδίκτυο δεν έχει γεωγραφικά όρια, χρονικά, όγκου και είδους περιεχομένου, δ) το περιεχόμενό του βρίσκεται σε συνεχή δυναμική εξέλιξη, με πολύ μεγάλη ευελιξία αλλαγών, ενημέρωσης κλπ. ε), από την αρχική φύση που τείνει στη δωρεάν επικοινωνία, διακίνηση και αναπαραγωγή του περιεχομένου του στ) αποτελεί μέσο τόσο Σελίδα 6 από 50

σύγχρονης όσο και ασύγχρονης αμφίδρομης επικοινωνίας, με επικοινωνιακές δυνατότητες πολλών διαφορετικών μορφών, ζ) προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες μέτρησης και παρακολούθησης του διακινούμενου περιεχομένου και της χρήσης του αν και όχι απαραίτητα προσωπικής, η) παραμένει όμως ένα δίκτυο από τη φύση του πολύπλοκο και όχι οργανωμένο, με αποτέλεσμα ο χρήστης να χρειάζεται να «περιπλανηθεί» πριν καταλήξει να βρει ή να κάνει αυτό που θέλει. (Δημητριάδης και Μπάλτας, 2003, σελ.22-23) Για να σχηματιστεί μια σωστή εικόνα της έκτασης του φαινομένου που αντιπροσωπεύει το διαδίκτυο είναι χρήσιμο να εξεταστούν προσεκτικά κάποιοι αριθμοί και στοιχεία. Μια έστω και γρήγορη ανάλυσή τους θα οδηγήσει στη διευκρίνιση βασικών εννοιών και ορισμών. Παρακάτω θα παρουσιαστεί η εξέλιξη και οι προβλέψεις όσον αφορά τον αριθμό χρηστών παγκοσμίως. Από 150 εκατομμύρια το 2008 οι χρήστες ξεπερνούν σήμερα το μισό δισεκατομμύριο. ΓΡΑΦΗΜΑ 2: ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΥ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ (ΕΚΑΤ.) ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΡΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΠΗΓΗ: Δημητριάδης και Μπάλτας, 2003, σελ.24 Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη φύση της εξέλιξής τους αυτοί οι αριθμοί, χάνουν πολύ γρήγορα την επικαιρότητά τους. Αυτό όμως είναι ενδιαφέρον σε αυτό το σημείο είναι η γενική τάση. Σελίδα 7 από 50

Εκτός των υπολοίπων μεγεθών, είναι ενδιαφέρον να εξεταστεί ο αριθμός χρηστών του διαδικτύου ως ποσοστό του πληθυσμού μιας χώρας (ή μιας ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής). Όπως φαίνεται από το Γράφημα 3 ο μέσος όρος σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται στο 1/3 περίπου του πληθυσμού, αλλά με διακυμάνσεις ανά χώρα. Οι ΗΠΑ κατέχουν το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των μεγάλων ανεπτυγμένων χωρών, γεγονός που δικαιολογείται από την πρωτοπορία τους στον τομέα της τεχνολογίας και των υποδομών. Η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ. ΓΡΑΦΗΜΑ 3: ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΠΗΓΗ: Δημητριάδης και Μπάλτας, 2003, σελ.25 Εξετάζοντας ταυτόχρονα το ρυθμό ανάπτυξης των χρηστών ανά χώρα, παρατηρούμε ότι αυτός είναι στις χώρες της ΕΕ υψηλότερες από εκείνον στις ΗΠΑ, γεγονός που υποδηλώνει ότι σύντομα η ΕΕ και η Ιαπωνία θα έχουν ισοδύναμα με τις ΗΠΑ ποσοστό χρηστών. Σελίδα 8 από 50

ΓΡΑΦΗΜΑ 4: ΡΥΘΜΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ (2001-2002) ΠΗΓΗ: Δημητριάδης και Μπάλτας, 2003, σελ.25 Αξίζει να αναφερθεί ότι το ποσοστό διαδικτύου στην Ελλάδα αυξήθηκε το 2002 στο 19,3% του πληθυσμού (δηλαδή στο 1.400.000 χρήστες), αύξηση 10% σχεδόν έναντι του 2001 που το ποσοστό φτάνει το 10,35% περίπου. Το ποσοστό των χρηστών Η/Υ που κάνει και χρήση του διαδικτύου αυξήθηκε στο 67% το 2002 έναντι του 50% το 2001. Με τους ανωτέρω ρυθμούς ο συνολικός αριθμός χρηστών αναμένεται να πλησιάσει το 1 δισεκ. Τα επόμενα 2-3 χρόνια. Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν ότι η ανάπτυξη της χρήσης διαδικτύου είναι αναμφισβήτητη, ταχύτατη και φαίνεται μη ανατρέψιμη: όλο και περισσότεροι άνθρωποι ανά τον κόσμο χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, παρ όλο που η εξάπλωση αυτή δεν καλύπτει ομοιόμορφα όλες τις χώρες και όλες τις κατηγορίες πληθυσμού. 1.2. Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Η εξέλιξη των τεχνολογιών της πληροφορίας και επικοινωνίας και ειδικότερα του διαδικτύου αποτελεί καθοριστικό ρόλο του σύγχρονου περιβάλλοντος. Σε αυτήν την ενότητα θα παρουσιαστούν κάποια βασικά θέματα που αφορούν την αρχιτεκτονική του διαδικτύου, με ποιον τρόπο είναι δομημένο το διαδίκτυο. «Παραδοσιακά το διαδίκτυο περιγράφεται με 4 στρώματα: Σελίδα 9 από 50

Το επίπεδο εφαρμογής, όπου περιλαμβάνονται πρωτόκολλα, όπως το HTTP, FTP κλπ., τα οποία υποστηρίζουν δικτυακές εφαρμογές όπως WEB, FTP κλπ. Το επίπεδο μεταφοράς, που περιλαμβάνει τα TCP και UDP Το επίπεδο δικτύου που περιλαμβάνει το IP Το επίπεδο σύνδεσης/ φυσικό, που περιλαμβάνει το τοπικό δίκτυο» (Τσαουσίδης, 2004, σελ.19) Η διάκριση στρωμάτων του πρωτοκόλλου OSI, όπως περιγράφηκε παραπάνω, δεν πρέπει να θεωρείται ούτε αναγκαστική αρχιτεκτονική δομή του διαδικτύου ούτε και ως ενδεδειγμένη αρχιτεκτονική. Υπάρχουν και άλλα πρωτόκολλα τα οποία μπορούν να δώσουν στο διαδίκτυο άλλη μορφή. «Η τεχνολογία του διαδικτύου -είναι κατά βάση η τεχνολογία των πακέτων. Συνοπτικά, θα μπορούσε να περιγράψει κανείς τις υπηρεσίες του Διαδικτύου ως: Αναξιόπιστες Χωρίς σύνδεση Βέλτιστης προσπάθειας» (Τσαουσίδης, 2004, σελ.20) Συνοπτικά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το διαδίκτυο αποτελεί σήμερα ένα πολύ σημαντικό μέσο επικοινωνίας, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας που η βασική λειτουργία του στηρίζεται στη μεταγωγή πακέτων. Δηλαδή, όλα όσα πραγματοποιούνται στο διαδίκτυο μεταφέρονται σαν πακέτα μέσα σε φορτηγά. Υπάρχουν και δημιουργούνται συνεχώς πρωτόκολλα μεταφοράς, έτσι ώστε η μεταφορά των πακέτων να γίνεται συνεχώς με μεγαλύτερη ασφάλεια. Συνοπτικά θα πρέπει να γνωρίζει κάποιος ότι το διαδίκτυο αποτελείται από επιμέρους δίκτυα που οι χρήστες τους επικοινωνούν μέσω πακέτων και για την ασφάλεια, μεταφορά κλπ. των πακέτων ευθύνονται τα πρωτόκολλα. Συνοπτικά λοιπόν, θεωρείται από τη σκοπιά του δικτύου ως βασικές παραμέτρους ποιότητας την ταχύτητα, την καθυστέρηση διάδοσης και την αξιοπιστία. Από τη σκοπιά των εφαρμογών θεωρούνται η πραγματική απόδοση, η καθυστέρηση και η διαβάθμιση/μεταβολή της καθυστέρησης. Από τη σκοπιά του σχεδιασμού πρωτοκόλλων, στόχος είναι η ομαλότητα μετάδοσης δεδομένων, η ανταποκριτικότητα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του δικτύου, φιλικότητα προς τις Σελίδα 10 από 50

άλλες εφαρμογές και πιθανόν εξοικονόμηση πόρων ενέργειας από την επικοινωνία, εφόσον αυτή γίνεται από φορητές συσκευές με μπαταρία. 1.3. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ «Το Ιντερνέτ θεωρείται το πιο δημοφιλές μέσο μετά την αδιαμφισβήτητη πρωτιά της τηλεόρασης. Ως Μέσο Επικοινωνίας είναι συνυφασμένο με την ταχύτητα απόκρισης, την ακρίβεια της ενημέρωσης αλλά και την ποικιλία που προσφέρει ενώ θεωρείται επίσης πρώτο ως προς τις πολιτισμικές ανησυχίες.» (Κατερέλος Γιάννης και Παπαδόπουλος Πολυδεύκης, 2010) Στο σημερινό κόσμο, το διαδίκτυο ενισχύει την ελευθερία της έκφρασης. Καθώς διασχίζει πολιτιστικά και πολιτικά σύνορα, παρέχει μια σκηνή για τα παγκόσμια γεγονότα αλλά και τόπο συζήτησης με παγκόσμιο ακροατήριο. Η ελευθερία της έκφρασης δεν είχε ποτέ πριν μεγαλύτερες δυνατότητες και ποτέ άλλοτε δεν ήταν πιο σημαντικό να διατηρηθεί η ελευθερία του «δημοσιεύειν» και η διανομή δημιουργικού περιεχομένου. Το διαδίκτυο αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα πληροφόρησης. Είναι από τα πιο εύκολα προσβάσιμα μέσα και η χρήση τους μπορεί και γίνεται κάθε στιγμή. Ο κάθε πολίτης μπορεί να ενημερώνεται όποτε εκείνος το επιθυμεί και για το όποιο θέμα. Μπορεί να απευθυνθεί σε πολλές πηγές από τις οποίες να αντλήσει πληροφορίες για το θέμα που εκείνος θεωρεί και κρίνει αξιοσημείωτες. «Σημαντικό ρόλο στην ραγδαία εξάπλωση του διαδικτύου ως ενημερωτικό μέσο έχει ασφαλώς παίξει η δυνατότητα παροχής online προσωποποιημένων ειδήσεων, ειδικά μέσω των κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook και το Twitter. Παραδειγματικά αναφέρουμε ότι οι χρήστες του Facebook έχουν αυξηθεί από 30 εκατ. το 2007 σε 500 εκατ. σήμερα, ενώ τα tweets από 5.000 το 2007 έφτασαν τα 90 εκατ. το 2010 σε καθημερινή βάση.» (http://www.neo2.gr/web/neo2.gr/searchpagebasedontags/- /asset_publisher/ep0q/...). Το διαδίκτυο μπορεί και προσφέρει τη δυνατότητα στο δέκτη των πληροφοριών να εκφράσει τη δική του άποψη, από παθητικός δέκτης δηλαδή να γίνει ενεργός. Είναι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό του που κανένα άλλο μέσο δεν επιτρέπει. Η δυνατότητα αυτή του διαδικτύου το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα και οι άνθρωποι το ενσωματώνουν όλο και περισσότερο στην καθημερινή τους ενημέρωση, αλλά και ψυχαγωγία. «Σύμφωνα λοιπόν και με την έρευνα του Pew Research Center, σε άτομα ηλικίας από 18 μέχρι 29 ετών, το 65% αντλεί την Σελίδα 11 από 50

ενημέρωσή του από το διαδίκτυο», ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. (http://www.neo2.gr/web/neo2.gr/searchpagebasedontags/-asset publisher/ep0q/...) Αντίθετα, το διαδίκτυο μπορεί να προκαλέσει εθισμό στους χρήστες. Παρατηρείται ότι κάποιοι χρήστες παραμένουν περισσότερη ώρα στο διαδίκτυο από αυτήν που θα έπρεπε υπό κανονικές συνθήκες να είναι. Θεωρείται το σημαντικότερο μειονέκτημα του διαδικτύου στο οποίο θα εστιαστούμε και παρακάτω. Εξ ίσου σημαντικό μειονέκτημα θεωρείται και η ασφάλεια των χρηστών στο διαδίκτυο. Αν και τα θέματα ασφαλείας στο διαδίκτυο μελετώνται καθημερινά και σημειώνεται μεγάλη ανάπτυξη στον τομέα αυτό, η εξαπάτηση κάποιων χρηστών από επιτήδειους συνεχίζεται. Ψευδή στοιχεία, παραβίαση σε δεδομένα τρίτων (hackers) και εξαπάτηση ατόμων (εικονικά ηλεκτρονικά καταστήματα, παιδική πορνογραφία) είναι κάποια από τα κύρια ζητήματα που μελετάνε ερευνητές γύρω από την ασφάλεια του διαδικτύου. Σελίδα 12 από 50

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Το φαινόμενο εξάρτησης από το διαδίκτυο εμφανίστηκε το 1997, στις Η.Π.Α. Το πρώτο Κέντρο Απεξάρτησης λειτούργησε το 1995, στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α., ενώ την ίδια χρονιά ο Νεοϋορκέζος ψυχίατρος Ivan Goldberg, εν μέρει αστειευόμενος, υιοθέτησε πρώτος τον όρο Internet addiction (εθισμό στο Internet). Οι πρώτες περιπτώσεις αφορούσαν ενήλικες, ωστόσο τα επόμενα χρόνια το φαινόμενο επεκτάθηκε ραγδαία σε εφήβους και νέους. (http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx? id=871) Κριτήρια που οριοθετούν την υπερβολική χρήση είναι : α) ανάγκη για αυξανόμενη ποσότητα χρόνου παραμονή στο Διαδίκτυο, για την επίτευξη του ίδιου αισθήματος ικανοποίησης β) συνέχιση ίδιου χρόνου παραμονής στο Διαδίκτυο επιφέρει μειωμένο αίσθημα ικανοποίησης (http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=871) Ο εθισμός του διαδικτύου μπορεί να γίνει αισθητός σε ανθρώπους όταν εκείνοι παρουσιάζουν συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Internet, όνειρα για το Internet. Για να μπορέσουν να μετριαστούν οι επιπτώσεις που προκαλεί ο εθισμός στο διαδίκτυο θα πρέπει να γίνεται σωστή χρήση του διαδικτύου, οριοθετώντας πολλές φορές το χρονικό διάστημα παραμονής καθώς και τους λόγους εισόδου σε αυτό. (http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=871) Μία επιπλέον, επίπτωση είναι η κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο (λογισμικό, σκληροί δίσκοι κ.λπ), η μειωμένη λειτουργικότητα του ατόμου σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, η παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, η απώλεια ύπνου, οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις καθώς και η σχολική αποτυχία για τους μικρότερους σε ηλικία χρήστες. Παρ όλα αυτά όμως ενώ οι εθισμένοι χρήστες κατανοούν και αναγνωρίζουν τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις συνεχίζουν τη χρήση του διαδικτύου. (http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=871) Σελίδα 13 από 50

Το φαινόμενο είναι συχνότερο στα αγόρια, σε μονογονεϊκές ή δυσλειτουργικές οικογένειες, σε παιδιά με καταθλιπτικό συναίσθημα ή υπερκινητικότητα. Οι νέες κοινωνικές δομές (αύξηση της επίπτωσης του διαζυγίου, μικρές οικογένειες σε μεγάλες κοινωνίες, μοναξιά, απουσία επίβλεψης από τους γονείς λόγω εργασίας έξω από το σπίτι) φαίνεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του φαινομένου. Μπορεί να εμφανιστεί σε εφήβους κατά την πρώϊμη εφηβεία (10-14 ετών) ή και σε μικρότερη ακόμη ηλικία. Είναι πιο συχνό κατά την μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδιακά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Οι περισσότεροι εξαρτημένοι έφηβοι ασχολούνται με «παιχνίδια», στο σπίτι ή τα internet café. Μπορεί να σταματήσουν το σχολείο, να απομονωθούν από την οικογένεια και τους φίλους, να είναι επιθετικοί με τους γονείς, να κλέβουν χρήματα από την οικογένεια για να «παίζουν», να ζουν σε ένα δωμάτιο, να μην τρώνε ή το αντίθετο (να παχύνουν πολύ), να μην γυμνάζονται και να μην κοιμούνται για 24ωρα. Μπορεί ακόμη να μην αλλάζουν ρούχα, να παραμελούν την υγιεινή τους και την καθαριότητα. (http://panacea. med.uoa.gr/topic. aspx?id=871 ) Τα παραπάνω μπορεί να εμφανιστούν σε ηπιότερη μορφή κατά την πρώϊμη εφηβεία. Όσο ο έφηβος μεγαλώνει και πλησιάζει την μέση εφηβεία, ο πειραματισμός και η περιέργεια, η μη συνειδητοποίηση του κινδύνου και η φυσιολογική αντίδραση σε κάθε καταπίεση, γίνονται βασικά χαρακτηριστικά του (αποτελεί ακόμη αναπτυσσόμενο άτομο), και τον καθιστούν ευάλωτο και ευαίσθητο σε εξαρτήσεις. Τα παραπάνω δεν είναι απόλυτα, αφού η χρονολογική ηλικία μπορεί να μην συμβαδίζει πάντα με το αναπτυξιακό ψυχοκοινωνικό και γνωστικό στάδιο : π.χ. ένας έφηβος 10 ετών μπορεί να βρίσκεται αναπτυξιακά στη μέση εφηβεία και να συμπεριφέρεται ανάλογα κ.λπ. (http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=871) Οι τύποι διαδικτυακής εξάρτησης συνοψίζονται στις εξής κατηγορίες. Από αυτές ο καθένας μπορεί να προσθέσεις και άλλες νέες που εμφανίζονται συνεχώς. Cyber stalking: Είναι εκφοβισμός κάποιου χρηστή από άλλον μέσω του διαδικτύου Cyber-relation: Είναι ερωτικές σχέσεις (τις περισσότερες φορές από έγγαμους) που έχουν κάποιοι χρήστες μεταξύ τους Online gambling: Εθισμός στον online τζόγο, καζίνο, τυχερά παιχνίδια κ.α. Σελίδα 14 από 50

Online Software downloading: Εθισμός στην ασυνεχή λήψη προγραμμάτων, μουσικών αρχείων, παιχνιδιών και άλλων αρχείων από το διαδίκτυο. Online game: Υπάρχει πληθώρα παιχνιδιών στο διαδίκτυο, μικρά σε μέγεθος ώστε να μπορεί κάποιος να τα παίξει από οπουδήποτε μέσω διαδικτύου. Συνήθως είναι μεγαλύτερο κίνδυνος κατασπατάλησης χρόνου σε ώρες εργασίας. Cyberporn Addiction: Είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για όλους τους εθισμένους και μη- εθισμένους χρήστες. Η πορνογραφία και οι παιδοφιλία μέσω διαδικτύου βρίσκεται στο επίκεντρο παρακολούθησης πολλών οργανισμών ηλεκτρονικών εγκλημάτων. Online Auction Addiction: Είναι σε απευθείας σύνδεση δημοπρασίες οι οποίες σε ένα ποσοστό είναι πλασματικές Obsessive Role Play Gaming: Είναι η μεγαλύτερη απειλή για τους νέους ηλικίας 13 25 όπως περιγράφηκε παραπάνω Chat Room Addiction: Ο γνωστός εθισμός, το γνωστό chatting όπως το περιγράφουν οι νέοι, στο οποίο οι χρήστες επικοινωνούν με άλλους χρήστες σε οποιοδήποτε μέρος της γης. Compulsive Surfing: Είναι το πάθος με την συνεχή πλοήγηση "αναζήτησης» στο διαδίκτυο Το προφίλ του εξαρτημένου χρήστη μπορεί να περιγραφεί ως ένα άτομο με χαμηλή αυτοπεποίθηση, συνήθως δεν έχει σχέση με το άλλο φύλο, δεν έχει πολλές κοινωνικές σχέσεις και επιδιώκει τον εντυπωσιασμό από τη χρήση του διαδικτύου. Συνήθως ψεύδεται για να αποκρύψει τις πολλές ώρες που περνάει στο διαδίκτυο. Επίσης είναι απογοητευμένος από τη ζωή και συνήθως έχει υποπέσει και σε άλλες εξαρτήσεις όπως ο αλκοολισμός, το κάπνισμα και οι ναρκωτικές ουσίες. Σύμφωνα με μελέτες («Ενημέρωση» Έκδοση Κέντρου Συμπαραστάσεως Προνοίας Απ.Παύλου «Η Ελπίδα») η εξάρτηση από το διαδίκτυο αναγνωρίζεται πια από την Σελίδα 15 από 50

ψυχιατρική κοινότητα ως ξεχωριστή ψυχοσωματική διαταραχή, πού χαρακτηρίζεται από: ανάπτυξη ανοχής, καθώς εκδηλώνεται ή ανάγκη για ολοένα αυξανόμενης χρονικής διάρκειας σύνδεση με το διαδίκτυο προς επίτευξη της επιθυμητής ευχαρίστησης και ικανοποίησης. συμπτώματα στέρησης, κυρίως τρόμο, ανησυχία και κακοκεφιά συναισθηματικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη και ευερεθιστότητα, διακοπή των κοινωνικών σχέσεων, πού μπορεί να εκδηλώνεται με εξασθένηση ή ολική εξαφάνιση είτε σε ποιότητα είτε σε ποσότητα. Οι ψυχολόγοι εκτιμούν ότι χρειάζεται ειδική θεραπεία, όπως η εξάρτηση από το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το διαδίκτυο παγιδεύει τους χρήστες του. Οι μεγαλύτερης ηλικίας για έρευνα και αναζήτηση στο διαδίκτυο και να επικοινωνούν μέσω e-mail, οι νέοι για παιχνίδια και κάθε είδους ψυχαγωγία.. Είναι ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία για την απόκτηση γνώσης. Η μη συνετή χρήση του όμως μπορεί να περάσει στο πεδίο του εθισμού. Το διαδίκτυο επιδρά ψυχολογικά στον χρήστη και ικανοποιεί κάποιες από τις ανάγκες' του. Δίνει την δυνατότητα δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας, ίσως και ανώνυμης, και δημιουργεί μια μορφή κοινωνικότητας σε μια εικονική πραγματικότητα.. Στο διαδίκτυο δεν υπάρχει ζήτημα απόρριψης λόγω εμφάνισης και ικανοποιεί την περιέργεια για τον έρωτα και το σεξ. Ο γονιός καλείται να προστατεύσει τον νέο από αυτούς τους κινδύνους. Σελίδα 16 από 50

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ Στην Ελλάδα έχουν πραγματοποιηθεί διάφορες έρευνες κυρίως από το φορέα «Παρατηρητήριο για την κοινωνία της πληροφορίας» και έχουν δημοσιευτεί στην αντίστοιχη ιστοσελίδα του φορέα. Έρευνες που αφορούν το διαδίκτυο όπως η ταυτότητα χρηστών ΙπίΘΓΠΘί στην Ελλάδα και οι τάσεις στη χρήση του διαδικτύου για επικοινωνία, πληροφόρηση και ψυχαγωγία, δίνουν αποτελέσματα γενικά με τη χρήση του διαδικτύου. Το διαδίκτυο μπαίνει σε ολοένα και περισσότερα σπίτια χρόνο με το χρόνο, έχοντας πλέον καλύψει σχεδόν το ήμισυ του συνόλου. Έτσι, το 46% των ελληνικών νοικοκυριών διέθετε το 2010 σύνδεση στο διαδίκτυο, ενώ αν εστιάσουμε σε ευρυζωνικές συνδέσεις αποκλειστικά, το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 41%. Το Διάγραμμα 5 συνοψίζει ορισμένους βασικούς δείκτες που αφορούν στη διείσδυση του διαδικτύου στον πληθυσμό, ως προς βασικά δημογραφικά στοιχεία. Σελίδα 17 από 50

ΓΡΑΦΗΜΑ 5: % ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (2010, ΣΡΗΣΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΙΜΗΝΟ) ΠΗΓΗ: Βέργη, 2011 Αφού παρουσιάστηκε παραπάνω η συνολική εικόνα των χρηστών του διαδικτύου, στο επόμενο διάγραμμα (Διάγραμμα 6) θα παρουσιαστούν οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με υψηλότερο ποσοστό εκείνο της κατοχής του Η/Υ. ΓΡΑΦΗΜΑ 6: ΒΑΣΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗΣ ΤΠΕ (% ΕΛΛΗΝΩΝ) 94% 84% ^ Κατοχή Η/Υ Κατοχή κινητού τηλεφώνου ΠΗΓΗ: Βέργη, 2011 Το 2010, 1 στους 2 Έλληνες δήλωσε ότι χρησιμοποίησε Η/Υ και το 44% ότι έκανε χωρίς του διαδικτύου. Στον αντίποδα, σημαντικό είναι πλέον και το ποσοστό των πολιτών που χρησιμοποιούν υπηρεσίες 3ης γενιάς (3Θ). Συγκεκριμένα, 1 στους 4 Σελίδα 18 από 50

φέρεται να έχει κάνει χρήση υπηρεσιών δεδομένων 3G, είτε μέσω κινητού τηλεφώνου είτε μέσω κινητού του τηλεφώνου είτε μέσω σύνδεσης του φορητού τους υπολογιστή με τη χρήση καρτών/ usb sticks για πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω των δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Ωστόσο, η δεύτερη κατηγορία καταλαμβάνει μόνο το 3% του προηγούμενου ποσοστού. (Διάγραμμα 7) ΓΡΑΦΗΜΑ 7: ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΠΗΓΗ: Βέργη, 2011 Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζονται σύμφωνα με την έρευνα αυτοί οι λόγοι χρήσης του διαδικτύου κατά τα έτη 2008, 2009, 2010. Παρατηρείται ότι η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες έχει το μεγαλύτερο ποσοστό και αμέσως μετά είναι η επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στην αντίθετη πλευρά βρίσκονται οι λόγοι πώληση αγαθών μέσω δημοπρασιών και η συνδρομή σε υπηρεσίες ενημέρωσης. (Διάγραμμα 8) Σελίδα 19 από 50

ΓΡΑΦΗΜΑ 8: ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ (% ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΙΜΗΝΟ) Ανάλογο του προηγούμενου είναι το παρακάτω πίνακα (Πίνακας 1) όπου γίνονται εμφανής οι λόγοι χρήσης του διαδικτύου ανά ηλικία (% χρηστών). Σύμφωνα λοιπόν με την ηλικία πόσο τις % αντιστοιχεί ο κάθε λόγος χρήσης που είδαμε στο προηγούμενο διάγραμμα 8. Με πράσινο χρώμα είναι οι λόγοι που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό. Σελίδα 20 από 50

Πίνακας 1: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ (% ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ 3ΜΗΝΟΥ) ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟ Υ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ανά ηλικία (% χρηστών) 16-24 25-34 35-44 45-54 55-74 Αναζήτηση πληροφοριώ ν για προϊόντα και υπηρεσίες 74 84 86 79 76 Αποστολή/ λήψη ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) 75 76 72 68 62 Ανάγνωση εφημερίδων / περιοδικώ ν 46 59 62 64 58 Υπηρεσίες ταξιδίω ν/ διαμονής 46 63 64 57 52 Αναζήτηση πληροφοριών για θέματα υγείας 38 52 58 55 49 Αποστολή μυνημάτω ν σε σελίδες κοινω νικής δικτύω σης (facebook, blogs, chat sites), instant m essaging 72 53 35 22 18 Κατέβασμα παιχνιδιώ ν, εικόνω ν, μουσικής, ταινιώ ν 58 45 33 26 19 Web ραδιόφωνο / web τηλεόραση 50 43 36 30 20 Συναλλαγή με δημόσιες υπηρεσίες 14 31 37 41 38 Τηλεφωνία, βιντεοκλήσεις 32 18 18 18 13 Δημιουργία περιεχομένου που και ανάρτησή του για κοινή χρήση 30 23 19 13 10 Για Τραπεζικές συναλλαγές 6 15 15 17 17 Αναζήτηση εργασίας / αίτηση για δουλειά 18 20 10 6 1 Για Πώληση αγα θώ ν ή υπηρεσιώ ν (π.χ. μέσω δημοπρασιών) 0 2 2 1 3 ΠΗΓΗ: Βέργη, 2011 Στο επόμενο διάγραμμα (διάγραμμα 10) παρουσιάζεται η χρήση του διαδικτύου ανάλογα με το φύλο για τα έτη 2008, 2009, 2010. Τα ποσοστά ανάμεσα στα δύο φύλα κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα, ενώ παρατηρείται για κάθε έτος για κάθε φύλο ότι υπάρχει μια ανάλογη αύξηση των ποσοστών χρήσης. Αντίστοιχα στον πίνακα 2 φαίνονται οι χρήστες διαδικτύου ανά φύλο και ηλικία σύμφωνα με τη συχνότητα χρήσης του διαδικτύου, το πόσο τακτικοί είναι στη χρήση του διαδικτύου. Σελίδα 21 από 50

ΓΡΑΦΗΜΑ 9: % ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ Η/Υ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΑ ΕΤΗ 2008, 2009, 2010- ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑ ΦΥΛΟ ^ 2010 Μ 2009 Η 2008 ΠΗΓΗ: Βέργη, 2011 Πίνακας 2: ΤΑΚΤΙΚΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΝΑ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΗΛΙΚΙΑ (% ΑΤΟΜΩΝ, 2008-2010) Γ υναίκες Άνδρες 2008 2009 2010 2008 2009 2010 16-24 67 ; 74 80 76 78 81 25-54 32 ; 4 0 44 43 50 53 55-74 4 4 5 9 ί ο 13 Σύνολο 28 : 33 : 36 38 43 46 ΠΗΓΗ: Βέργη, 2011 Αντίστοιχες έρευνες στην Ελλάδα έχουν πραγματοποιηθεί για να δείξουν τις τάσεις στη χρήση του διαδικτύου για επικοινωνία, πληροφόρηση και ψυχαγωγία, όπου φαίνεται και από αυτή την μελέτη η χρήση του διαδικτύου γίνεται συχνότερη και περισσότερο από νεαρά άτομα ηλικίας 16-24 (Διάγραμμα 10, 11) Σελίδα 22 από 50

ΓΡΑΦΗΜΑ 10: ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (ΕΛΛΑΔΑ 2008) ΠΗΓΗ: Κουντζέρης και Κωνσταντάτος, 2010 ΓΡΑΦΗΜΑ 11: ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΕΛΛΑΔΑ, 2008) ΗΓΗ: Κουντζέρης και Κωνσταντάτος, 2010 Π Σελίδα 23 από 50

Στην παρακάτω εικόνα δίνονται σχηματικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα από την έρευνα της κας. Βέργη κατηγοριοποιημένα ανά ηλικία παρουσιάζοντας τα αντίστοιχα ποσοστά για τη χρήση των Η/Υ και του διαδικτύου καθώς και οι κυριότεροι λόγοι χρήσης του. (Εικόνα 1) ΕΙΚΟΝΑ 1: ΔΕΙΚΤΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΠΕ ΑΠΟ 3 ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΓΚΡΟΥΠ ΕΛΛΗΝΩΝ (2008) ΠΗΓΗ: Βέργη, 2010 Πέραν των προηγούμενων ερευνών που αφορούσαν γενικά θέματα γύρω από το διαδίκτυο έχουν πραγματοποιηθεί και έρευνες που αφορούν την εξάρτηση των χρηστών του διαδικτύου με αυτό. Τέτοιες έρευνες είναι οι ακόλουθές. Στο 6ο Πανελλήνιο συνέδριο παιδοψυχιατρικής που πραγματοποιήθηκε το 2009 έδειξε ότι η Ελλάδα στην εξάρτηση από το διαδίκτυο βρίσκεται στην πρώτη θέση καθώς επισημάνθηκαν και οι επικίνδυνες διαστάσεις που τείνει να πάρει και στη χώρα μας το φαινόμενο του εθισμού των νέων στο Διαδίκτυο. Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία αυτής της έρευνας ο εθισμός των νέων στην Ελλάδα, σε μία χώρα με πολύ χαμηλή διείσδυση του διαδικτύου, φτάνει στο 8.2% μεταξύ των χρηστών. (Παναγιώτης Μυλωνάς, 2009). Σελίδα 24 από 50

«Το ποσοστό αυτό κρίνεται είναι πολύ υψηλό και κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως. Στην Νορβηγία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 1.98%, στην Ιταλία 5.4%, στην Νότια Κορέα 1.6%, και στην Κίνα δύο έρευνες δίνουν ποσοστό 2.4% και 5.52%.Οι περισσότερες ερευνητικές ομάδες, όπως και σε αυτήν έρευνα, τοποθετούν τους φοιτητές και τους εφήβους ως τις ομάδες με τον υψηλότερο κίνδυνο για εθισμό μεταξύ των χρηστών. Η εξήγηση αυτού του αποτελέσματος ίσως εντοπίζεται στον ψηφιακό αλφαβητισμό των παιδιών στην Ελλάδα ο οποίος ξεκίνησε στο μεγαλύτερο ποσοστό του μέσα από την εμπειρική ενασχόληση και όχι ως αποτέλεσμα συντονισμένης μαθησιακής διαδικασίας.» (Παναγιώτης Μυλωνάς, 2009) Τα αποτελέσματα της έρευνας «Επιτροπή έρευνας και τεχνολογίας (2008)» έδειξε ότι στις ήδη υπάρχουσες μορφές εξάρτησης και εθισμού, που αφορούν κατά βάση χρήση ουσιών, έρχεται να προστεθεί ο εθισμός σε ένα μέσο της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Η Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας συνεδρίασε προκειμένου να ενημερωθεί για τις διαστάσεις που λαμβάνει ο εθισμός στο διαδίκτυο στην Ελλάδα [6]. Ο κ. Δημήτρης Καφετζής, καθηγητής Παιδιατρικής και διευθυντής της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β' Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής και η κ. Άρτεμις Τσίτσικα, επιστημονική υπεύθυνος της Μονάδας, παρουσίασαν τα αποτελέσματα της πρώτης σχετικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα παιδιών ηλικίας 15-16 ετών στην Αττική. Στα βασικότερα συμπεράσματα της έρευνας εμπεριέχεται ότι ποσοστό 1% των εφήβων είναι εθισμένοι στο διαδίκτυο, ενώ 20% βρίσκεται ένα βήμα πριν τον εθισμό, ενώ η υπέρβαση των δέκα ωρών ενασχόλησης την εβδομάδα μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση. (Παναγιώτης Μυλωνάς, 2009) Σύμφωνα με έρευνα του ΤΕΙ Αθήνας το 13% των Ελλήνων φοιτητών είναι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο και το χρησιμοποιούν 24 ώρες την εβδομάδα. Η έρευνα είναι από τις πρώτες που έχουν γίνει στην Ελλάδα και αναλύει την εξάρτηση από το διαδίκτυο των φοιτητών ΑΕΙ και ΤΕΙ και διεξήχθη από τον Ιούλιο του 2008 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2008. Σύμφωνα με τους ερευνητές το δείγμα επιλέχθηκε τυχαία και το μέγεθός του ήταν 1207 φοιτητές των 5 Σχολών του ΤΕΙ Αθήνας, του Οικονομικού Πανεπιστημίου, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ηλικία των φοιτητών ήταν 18-28 χρονών. Οι 585 εξ αυτών ήταν άντρες και οι 622 ήταν Σελίδα 25 από 50