ΣΤΑΘΗΣ ΓΚΟΝΟΣ Ποια είναι η πραγµατική σας ηλικία;



Σχετικά έγγραφα
ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ. Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός

Πέννυ Εμμανουήλ. Δερματολόγος Αφροδισιολόγος. Διευθύντρια ΕΣΥ Γ.Ν.Παίδων Πεντέλης. (Δημοσίευση στο περιοδικό Υγεία και Παιδί.)

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΚΖΕΜΑ (ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ)

Ο καρκίνος του τραχήλου χης μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό κάτω των 45 ετών.

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

Γενικά. Πειράματα έδειξαν ότι εκείνα τα νεογέννητα που είχαν περισσότερα χάδια, αναπτύσσονταν και μάθαιναν γρηγορότερα.

Αντιμετώπιση προβλημάτων στο θηλασμό. Θηλασμός και πρώιμη επιστροφή στην εργασία

Τί συμβαίνει στην εφηβεία;

Συμβουλές για την προστασία της επιδερμίδας

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

«τι συμβαίνει στην εφηβεία;»

«τι συμβαίνει στην εφηβεία;»

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

Είναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι.

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Αλλαγές Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 7 σελίδες)

Γράφει: Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

«τι συμβαίνει στην εφηβεία;»

Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις

ΟΔΗΓΟΣ. βρεφικού µασάζ ΕΞΙ ΕΒ ΟΜΑ ΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ ΕΞΙ ΜΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΟ

Η σημασία της υγείας του μαστού

Με μεγάλη χαρά σας στέλνουμε το πρώτο περιοδικό υγείας που έχουμε επιμεληθεί προσωπικά στο ιατρείο μας.

29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ & ΚΑΡΔΙΑ

Γράφει: Ματκάρης Τ. Μιλτιάδης, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Γράφει: Παπαβέντσης Στέλιος, Παιδίατρος - Σύμβουλος γαλουχίας. Τι είναι έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα;

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

Η ιδανική κατάσταση του ανθρώπινου σώματος αλλάζει, καθώς περνάει από διαφορετικές. φάσεις. Σκεφτείτε πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα μια μέρα.

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

«Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr!

ΜΑΜΑ, ΘΑ ΜΕ ΘΗΛΑΣΕΙΣ;

Stepping On. Έκτη Συνεδρία ΕΝΤΥΠΟ ΕΚΤΗΣ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣ. Βελτίωση αυτοπεποίθησης για τη μείωση των πτώσεων. 1. Εισαγωγή του σηµερινού προγράµµατος.

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Τα προϊόντα της σειράς Hello Honey έχουν περάσει τις απαιτούμενες δοκιμές;

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Γράφει: Θάνος Παπαθανασίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος. Νεότερες απόψεις και θεραπείες

Ημερίδα με Θέμα Η ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ:

ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ALOE VERA

Ενσωματωμένες υπηρεσίες Συμπεριφορικής Υγείας στις δομές υγείας. Β Μέρος

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση

ΣΤΡΕΣ -ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μ Α Θ Η Μ Α 9 Φ Ι Ο Ρ Ε Ν Τ Ι Ν Α Π Ο Υ Λ Λ Η

Τι είναι ο Ιδεοψυχαναγκασμός;

διαβήτης & υγεία στα πόδια Aκολουθήστε τα σωστά βήματα!

ΝΟΣΟΣ PARKINSON : ΜΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΝΕΥΡΟΔΙΑΒΙΒΑΣΤΩΝ

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

ΑΤΟΜΙΚ Η ΤΡΑΠΕΖ Α ΓΑΛΑΚΤ ΟΣ

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας

σαπωνοποίηση λιπαρών και ρητινικών υλών με καυστικό κάλιο. καλύτερη ποιότητα σαπουνιού και περιέχει 63% λιπαρά και ρητινικά οξέα και 28% υγρασία.

εξουαλικώς t μεταδιδόμενα

«Σακχαρώδης διαβήτης: 12 πράγματα που πρέπει να κάνετε για να τον ρυθμίσετε», από το onmed.gr!

Θα πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό σας και να τον ρωτήσετε εάν θα πρέπει να εξεταστείτε για Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια

Διατροφή και ηλικιωμένοι

Η Ελλάδα είναι μία από τις 44 χώρες, όπου η νομοθεσία ελέγχει ως ένα βαθμό

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΒΛΑΒΕΡΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΥΨΗΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος

ΟΔΗΓΊΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΊΣ. Μάθετε για τον πυρετό και την αντιμετώπισή του

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα!

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

Έκλειψη κυτταρίτιδας και χαλάρωσης!

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ - ΧΛΑΜΥΔΙΑ - ΜΥΚΟΠΛΑΣΜΑ - ΕΡΠΗΣ - ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ - ΣΥΦΙΛΗ - HIV - ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο.

Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής

PROJECT. Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας. Ελαιόλαδο και υγεία

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΓΟΝΟΡΡΟΙΑ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin

Εάν απαντήσατε "ναι" σε 3 ή περισσότερες ερωτήσεις, συμβουλευτείτε το έντυπο αυτό, το οποίο περιέχει πληροφορίες που μπορούν να σας βοηθήσουν.

2 ο ΓΕΛ Βόλου

DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ)

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη στείρωση των ζώων

«Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη!

Από τον Κώστα κουραβανα

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ IRBEPRESS 75 mg, 150 mg, 300 mg δισκία Ιρβεσαρτάνη

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ. Ένας «χάρτης» από λέξεις. αρθρώσεις. σκελετό. είναι γερό όταν. φροντίζουμε. για τη διατροφή μας. προσέχουμε.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ

ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. STIEFOTREX Ισοτρετινοίνη 0,05% w/w

Τι είναι ο HPV; Μετάδοση Η μετάδοση του HPV μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:

Επιπεφυκίτιδα Φυσική Αντιμετώπιση

Η ΑΝΥΠΑΚΟΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΙΑΤΡΕΙΟ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΙΔΗΣ. Δίνουμε προτεραιότητα σε εσάς, στις ανάγκες σας αλλά, κυρίως, στις επιθυμίες σας!

ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

Οι γνώμες είναι πολλές

Γιάννης Θεοδωράκης (2010). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Τα σπυράκια στο πρόσωπο, το λαιμό και την πλάτη σχηματίζονται ως εξής:

Transcript:

Tεύχος 35 - Φεβρουάριος 2014 υγεία > ψυχολογία > διατροφή ΑΦΙΕΡΩΜΑ Βρεφική φροντίδα ΣΑΡΑΚΟΣΤΙΑΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Μύθοι και αλήθειες ΣΤΑΘΗΣ ΓΚΟΝΟΣ Ποια είναι η πραγµατική σας ηλικία; ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ www.lifepositive.gr

www.lifepositive.gr ΣΤΑΘΗΣ ΓΚΟΝΟΣ Ποια είναι η πραγµατική σας ηλικία; 42 48 43 Περιεχόμενα μητρικόσ θηλασμόσ > ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΒΡΕΦΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙ Α Μαθήματα... ύπνου! βρεφικό μασάζ δέρμα 10 συμβουλές για γερά... παιδιά 6 8 12 16 18 25 life positive > life positive > life positive > life positive > life positive EDITORIAL AGENDA ΑΠΟΡΙΕΣ > Για τη γυναίκα & το σεξ ΥΓΕΙΑ > Φούσκωμα και πρήξιμο μετά το φαγητό; Υπάρχει λύση! Ρ ΣΤΑΘΗΣ ΓΚΟΝΟΣ > Ποια είναι η πραγματική σας ηλικία; ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΒΡΕΦΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙ Α > 8+1 απορίες για τον μητρικό θηλασμό > Φροντίδα για το βρεφικό δέρμα > Βρεφικό μασάζ > Μωρό: Μαθήματα... ύπνου! > 10 συμβουλές για γερά... παιδιά ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

58 60 54 42 48 54 58 60 62 64 66 70 72 life positive > life positive > life positive > life positive > life positive ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ > Όταν η εικόνα σώματος γίνεται «φυλακή»... ΙΑΤΡΟΦΗ > Μύθοι & αλήθειες για το τραπέζι της Σαρακοστής ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΣ > «Ο Άλλος άνθρωπος»: Δωρεάν φαγητό για όλους VENI, VIDI > Booktalks: Πάμε στο Φάληρο για (βιβλίο και) καφέ... PET LOVE > Ο μύθος του κυριαρχικού σκύλου ΟΜΟΡΦΙΑ > Beatific: Η επιστήμη συναντά την ομορφιά ΝΕΑ > Μικρά & πρακτικά ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Βήχας, το ενοχλητικό σύμπτωμα του χειμώνα www.lifepositive.gr Το επόµενο τεύχος του > Life > Positive < θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαρτίου >Life>Positive< ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα Τηλ: 210 8947002, Fax: 210 8941551 e-mail: info@lifepositive.gr www.pitsilidis.gr ΕΚΔΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος SENIOR ART DIRECTOR > Γρηγορία Μαυροειδάκου ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Λυδία Παπαευαγγέλου > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Χρήστος Ντέλλος, καρδιολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταµάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι µηνιαίο περιοδικό και διανέµεται δωρεάν, την τελευταία Κυριακή κάθε µήνα, µε τον «Τύπο της Κυριακής»

> editοrial του Mιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Είσαι για μια μαγνητική; 6 Στην Ελλάδα, όσοι ασχολούμεθα με τα οικονομικά και τις πολιτικές Υγείας, πιστοποιούμε με κάθε τρόπο ότι Σύστημα Υγείας χωρίς Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) όχι μόνο δεν εξυπηρετεί τον πολίτη-καταναλωτή υπηρεσιών υγείας, αλλά τον ταλαιπωρεί, τον ξοδεύει, σπαταλά και το ίδιο τους πόρους του, με τελικό αποτέλεσμα δυσαρεστημένους πολίτες, τεράστια δαπάνη, χιλιάδες αχρείαστες εγχειρήσεις και μεγάλη διαφθορά. Μοιάζει, το όλο σύστημα, με τον ιδιοκτήτη τριαξονικού φορτηγού που το χρησιμοποιεί και ως Ι.Χ., ελλείψει ιδιωτικού αυτοκινήτου! Στην πράξη, η έλλειψη ΠΦΥ στη Ελλάδα «καλύφθηκε» από τρεις πηγές: (α) τα διαγνωστικά κέντρα, που είναι πλέον περισσότερα από τα περίπτερα, (β) από τα φαρμακεία, που χορηγούν όλα τα φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, κάνουν ενέσεις, παίρνουν πιέσεις κ.ο.κ και (γ) από τα νοσοκομεία, που δέχονται κάθε μέρα εκτός από τους λίγους πραγματικά νοσούντες (όχι πάνω από 10-15% των προσερχομένων) και το σύνολο των υποχονδριακών, αρρωστομανών, φοβισμένων, τζαμπατζήδων κ.λπ. Καταφέραμε έτσι, μετά από δεκαετίες αδράνειας και νόμους για ΠΦΥ που δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, να έχουμε τα εξής δεδομένα: 6,1 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους, έναντι 3,1 στον ΟΟΣΑ. Δηλαδή τους διπλάσιους γιατρούς απ όσους χρειαζόμαστε. Αλλά επειδή δεν οργανώσαμε ΠΦΥ, έχουμε τους λιγότερους γενικούς γιατρούς, 4.5% στο σύνολο των γιατρών, έναντι 26% στον ΟΟΣΑ και 50% στη Γαλλία! Εξαιτίας του υπερπληθωρισμού ιατρών με ειδικότητες, κάθε χρόνο αναλογούν στην Ελλάδα 320 αξονικές τομογραφίες ανά 1000 κατοίκους, όταν στον ΟΟΣΑ είναι 132 και στη Γερμανία 49! Παγκόσμιο ρεκόρ κατέχουμε επίσης και στις μαγνητικές τομογραφίες, με 98 ανά 1000 κατοίκους ετησίως, έναντι 47 στο ΟΟΣΑ και 17 στη Γερμανία... Τα ίδια ισχύουν και σε άλλες μοδάτες και χλιδάτες εξετάσεις, εντελώς άχρηστες στην πλειονότητά τους, όπως οι οστικές πυκνότητες, οι μαστογραφίες, οι ψηφιακές στεφανιογραφίες, οι PET, τα μπουκέτα εξετάσεων θυρεοειδούς, τα PSA κ.ο.κ. Είναι περισσότερο από βέβαιο, επομένως, ότι θα μπορούσαμε με πολύ πολύ απλά μέσα να μειώσουμε κατά 50-60% τις εξετάσεις που πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ, εξοικονομώντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πώς; Βάζοντας πολύ απλά και αποτελεσματικά φίλτρα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση της ΗΔΙΚΑ, όσον αφορά στο ποιοι δικαιούνται, για ποιους λόγους και πόσο συχνά να κάνουν ποιες εξετάσεις. Αντί αυτών των απλών μέτρων, που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν αύριο το πρωί, έχουμε παραπέμψει την όλη υπόθεση στο colpo grosso που φέρει το βαρύγδουπο όνομα «θεραπευτικά πρωτόκολλα». Είναι σαν να έχει πάρει φωτιά το σπίτι σου κι εσύ να επιμένεις πως πριν αρπάξουμε τους κουβάδες να σβήσουμε τη φωτιά, προηγούνται υποχρεωτικά τα...αναλυτικά σεμινάρια πυρόσβεσης! Έτσι μαζεύονται οι γιατροί που έχουν απόλυτο συμφέρον σε φουλ εξετάσεις, φάρμακα με τη χούφτα κ.λπ. κ.λπ. να...βάλουν τάξη στο χάος που οι ίδιοι δημιουργούν και να εξοικονομήσουν πόρους για τον ΕΟΠΥΥ, κόβοντάς τους από τους εαυτούς τους... Τόση αφέλεια; < > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

> agenda έως 13 Απριλίου «PASSPORT PROJECT» Τη σχέση µας µε το ξένο, το «άλλο», το διαφορετικό πραγµατεύεται η µουσικοθεατρική παράσταση «Passport project». Ένα ηλεκτρικό µπάσο και µια φωνή αφηγούνται το ταξίδι του µετανάστη και εν τέλει το ταξίδι όλων µας. Ο µετανάστης και το αναγκαστικό βίαιο ταξίδι του γίνεται η αφορµή για να παρακολουθήσουµε µέσα από κείµενα και 20 διασκευασµένα τραγούδια, σύγχρονα, δηµοτικά και ethnic το ταξίδι του καθενός από εµάς. Γιατί όλοι είµαστε εν δυνάµει µετανάστες, γιατί όλοι ξένοι είµαστε και µέσα κι έξω απ τις πατρίδες... Από τον Κούρδο και τον Αφρικανό µέχρι τον Μικρασιάτη του '22 και τον Έλληνα που ξενιτεύεται πάλι σήµερα... Τραγούδι, κείµενα, ερµηνεία: Γιάννης Κωσταρής Ηλεκτρικό µπάσο, αναλογικά εφέ, loops, piano: Απόστολος Καλτσάς Σκηνοθεσία: Βαλεντίνη Σιόβα Πού: Zp87, Ζωοδόχου Πηγής 86, Εξάρχεια, Αθήνα, τηλ. 6980665404, http://www.zita-p87.blogspot.com Πότε: Κάθε Κυριακή στις 21:00. Πόσο: Είσοδος ελεύθερη από 6 Μαρτίου 8 300: Η ΑΝΟ ΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ Μετά τη νίκη τους στις Θερµοπύλες, οι Πέρσες συνεχίζουν την προέλασή τους προς τον ελληνικό νότο. O στρατηγός Θεµιστοκλής (Sullivan Stapleton) επιχειρεί να ενώσει όλους τους Έλληνες και να εξαπολύσει µια επίθεση που πρόκειται να αλλάξει τον ρου της περσικής εισβολής. Μόνο που αυτή τη φορά το πεδίο της µάχης θα είναι στη θάλασσα. Ο Θεµιστοκλής θα βρεθεί αντιµέτωπος µε τον πολυµελή στρατό του Ξέρξη (Rodrigo Santoro) και της Αρτεµισίας (Eva Green), της αιµοδιψούς επικεφαλής του Περσικού Ναυτικού. Η ταινία αναφέρεται στην τριήµερη ναυµαχία του Αρτεµισίου, η οποία έληξε µε µεγαλύτερες απώλειες των Περσών, αλλά χωρίς καθαρό νικητή. > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

> agenda έως 27 Απριλίου «ΑΣΤΙΚΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙ ΩΝ Μια σειρά φωτογραφιών από αρχιτεκτονικές λεπτοµέρειες αθηναϊκών κτιρίων του Μοντέρνου Κινήµατος παρουσιάζεται µέχρι τις 27 Απριλίου, στο Μουσείο Ηρακλειδών, στην έκθεση της Ανθής Ξενάκη µε τίτλο «Αστική Γεωµετρία». Κατά την τελευταία δεκαετία πριν την έκρηξη του Β Παγκοσµίου Πολέµου, η αθηναϊκή αρχιτεκτονική αποµακρύνεται υφολογικά από τον νεοκλασικισµό, για να υιοθετήσει τις νεωτεριστικές τάσεις που επικρατούν στην Ευρώπη. Οι Έλληνες αρχιτέκτονες αντλούν την έµπνευσή τους από τις εκφράσεις της art deco. Γεωµετρικά και φυτικά µοτίβα, σφυρήλατες σιδεριές και επιχρωµιωµένες επιφάνειες συνθέτουν τις λεπτοµέρειες σε κάθε είσοδο κτιρίου. Πού: Μουσείο Ηρακλειδών, Ηρακλειδών 16, Θησείο, τηλ. 210 3461981, http://www.herakleidon-art.gr Πότε: Παρασκευή: 13:00-21:00, Σάββατο - Κυριακή: 11:00-19:00 Πόσο: Είσοδος ελεύθερη έως τέλη Απριλίου «ΑΝΤΕ ΨΥΧΟΥΛΑ ΜΟΥ, ΣΚΟΤΩΣΕ ΜΕ!» 10 Το έργο, σε σκηνοθεσία Ελένης Γερασιµίδου, είναι η ιστορία δύο χήρων, που συµβιώνουν µε τις αναµνήσεις τους, αλλά ονειρεύονται τον νέο έρωτα, ο οποίος όµως αργεί να τους χτυπήσει την πόρτα. Ο πολυβραβευµένος Τούρκος συγγραφέας Αζίζ Νεσίν, µε το ιδιαίτερο χιούµορ του, µιλά για την απώλεια και τη µοναξιά, τη θύµηση και τη µνήµη, αλλά κυρίως για τη λαχτάρα του έρωτα που κυριαρχεί στην καθηµερινότητα και τη ζωή των δύο γυναικών, την ώρα που πάνω από την Κωνσταντινούπολη πλανάται ο τρόµος για την ύπαρξη ενός διεστραµµένου σεξιστή δολοφόνου, ο οποίος στραγγαλίζει µοναχικές γυναίκες. Παίζουν: Μαίρη Ιγγλέση, Γιάννη Τσιώµου και Τζένη Οικονόµου Πότε: Κάθε Τετάρτη και Κυριακή στις 18:30, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 Πού: Θέατρο «Ελεύθερη Έκφραση», Λέσβου 8 (ύψος Πατησίων 212), Κυψέλη τηλ. κρατήσεων: 210-8645400 Πόσο: 10 ευρώ > Life > Positive <

> υγεία 12 9+1 Απορίες για τη γυναίκα & το σεξ Η σεξουαλικότητα κάθε γυναίκας αποτελεί ένα από τα βασικότερα στοιχεία της προσωπικότητάς της. Για να την εκφράσει όμως, είναι σημαντικό να είναι υγιής. Ο μαιευτήρας- χειρουργός γυναικολόγος, κ. Παναγιώτης Χριστόπουλος, απαντά σε όλες τις απορίες για τη σεξουαλική υγεία της σύγχρονης γυναίκας. Πώς θα διαφυλάξει μια γυναικα τη σεξουαλική της 1 υγεία; Πρέπει, από νεαρή ηλικία, να έχει σωστή πληροφόρηση για τους κινδύνους που πρέπει να αποφεύγει και τους τρόπους για να προστατεύεται. Η σωστή συνεργασία με τον γυναικολόγο, που πρέπει να χαρακτηρίζεται από εμπιστοσύνη και αλληλοσεβασμό, είναι το «κλειδί». Ο γυναικολόγος θα «εκπαιδεύσει» τη γυναίκα στους κανόνες σωστής υγιεινής κατά τις ημέρες της περιόδου και στην καθημερινότητά της, θα συμβουλέψει τη γυναίκα για το πώς πρέπει να προστατευτεί από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), που έχουν σοβαρότατες συνέπειες, ενώ θα βοηθήσει τη γυναίκα να βρει τη μέθοδο αντισύλληψης που της ταιριάζει. Σημαντικός είναι ωστόσο, και ο προληπτικός έλεγχος των γυναικών με τεστ Παπανικολάου, υπερηχογράφημα, μαστογραφία και άλλες εξετάσεις, ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά νοσήματα που μπορεί να επηρεάσουν δραματικά τη σεξουαλική και τη γενική της υγεία. Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να 2 ξεκινήσει μία γυναίκα τη σεξουαλική της ζωή; Συγκεκριμένη ηλικία δεν υπάρχει. Κάθε γυναίκα, είτε είναι έφηβη είτε σε μεγαλύτερη ηλικία, πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στο ρόλο της, τόσο σωματικά, όσο και ψυχοσυναισθηματικά. Σημαντικό είναι η κοπέλα, πριν ξεκινήσει τη σεξουαλική της δραστηριότητα, να έχει εφοδιαστεί με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, για το πώς μπορεί να προστατέψει τον εαυτό της. Και μέχρι ποια ηλικία μπορεί να είναι 3 σεξουαλικά ενεργή; Δεν υπάρχει όριο. Όσο η γυναίκα νιώθει καλά με το σώμα της και με τον σύντροφό της μπορεί να έχει σεξουαλική δραστηριότητα. Πολλές φορές μάλιστα η γυναίκα, όσο περνούν τα χρόνια, μαθαίνει καλύτερα το σώμα της και τις επιθυμίες της και ξέρει τι ακριβώς αναζητά στο σεξ. Προσοχή χρειάζεται σε παθολογικά προβλήματα, όπως π.χ. καρδιοπάθεια ή υπέρταση, όπου χρήσιμη είναι η συμβουλή του γιατρού. Ποια είναι τα συνηθέστερα σεξουαλικά 4 προβλήματα της γυναίκας; Το πιο συχνό είναι τα ΣΜΝ, που οφείλονται σε μικρόβια ή ιούς. Οι κοινές κολπίτιδες μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική ευχαρίστηση της γυναίκας, προκαλώντας ερεθισμό και πόνο κατά την επαφή.τα κονδυλώματα δημιουργούν άγχος και προβλήματα στην αυτοπεποίθηση της γυναίκας, ενώ ο ιός του έρπητα έχει δραματικές εκδηλώσεις, που καταργούν κάθε σεξουαλική διάθεση. Με τη σωστή καθοδήγηση από τον γυναικολόγο, η γυναίκα θα καταλάβει πόσο σημαντική είναι η χρήση του προφυλακτικού σε κάθε επαφή, από την αρχή έως το τέλος της. Επίσης, θα μάθει τα οφέλη του εμβολιασμού κατά του ιού των κονδυλωμάτων και κατά της ηπατίτιδας. > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

www.onlime.gr åëïàòáóå ôá ðþäéá óïù! ºÀìôóå äéáâáõíéóíûîè óùíðýåóè ëáé ëòûíá áîáëïàæéóè VARISAN. ïòõïóôáóýá, è ëáõéóôéëü úöü ëáé è ðïìàöòè âàäéóè, ðòïëáìïàî ðþîï, áýóõèóè âàòïù ëáé ðòüêéíï óôá ëàôö Àëòá. Ãé ëàìôóå VARISAN LUI áðïôòûðïùî ôè óùóóñòåùóè ôïù áýíáôï óôá ëàôö Àëòá, ðòïìáíâàîïùî ôè ìåéôïùòçéëü áîåðàòëåéá ôöî æìåâñî ëáé ôè äèíéïùòçýá ëéòóñî, ðòïóôáôåàïùî áðþ ôèî åíâïìü óôá áåòïðïòéëà ôáêýäéá ëáé êåëïùòàúïùî ôá ðþäéá. ëòûíá VARISAN, áîáëïùæýúåé ôá ðþäéá áðþ ôï ðòüêéíï, ôè äùóæïòýá ëáé ôïî ëîèóíþ ðïù ðòïëáìïàî ôá ðòïâìüíáôá íéëòoëùëìïæïòýá ëáé ðòïóæûòåé íýá áýóõèóè øáìàòöóè. á ôá âòåýôå óôá æáòíáëåýá ëáé óôá ëáôáóôüíáôá ïòõïðáéäéëñî. AðïëìåéóôéëÞ AîôéðòÞóöðï ììàäï Vican Á. îáçîöóôàëè E Tèì 210 2848001-4 info@vican.gr www.vican.gr

> υγεία 9+1 απορίες για τη γυναίκα & το σεξ 14 Μειωμένη επιθυμία. Πότε 5 εμφανίζεται και πώς αντιμετωπίζεται; Συνήθως οφείλεται σε κοινωνικά/ οικογενειακά προβλήματα ή στην εμμηνόπαυση. Κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, η γυναίκα αισθάνεται μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, λόγω της πτώσης των ορμονών της. Η ξηρότητα του κόλπου μειώνει τη διάθεση της γυναίκας για σεξουαλική επαφή, που καθίσταται επώδυνη, ενώ το σώμα της που αλλάζει και η απουσία περιόδου, της δημιουργούν ανασφάλεια σχετικά με τη γυναικεία της φύση. Ωστόσο, σήμερα υπάρχουν φάρμακα που αποκαθιστούν την ορμονική ισορροπία και διορθώνουν τόσο την ξηρότητα του κόλπου, όσο και την πτώση της libido. Ποια συμπτώματα θα πρέπει 6 να την οδηγήσουν άμεσα στον γιατρό; Ο ερεθισμός, η αυξημένη παραγωγή κολπικών υγρών, η δυσοσμία των γεννητικών οργάνων, η «φαγούρα», ο πόνος κατά την επαφή κ.λπ., τα συχνότερα δηλαδή συμπτώματα της μικροβιακής κολπίτιδας. Οι κολπίτιδες που παραμένουν αδιάγνωστες ή αθεράπευτες επί μακρόν, μπορεί να επιτρέψουν σε κάποια μικρόβια να προχωρήσουν από τον κόλπο στο εσωτερικό της μήτρας και να φτάσουν στις σάλπιγγες, προκαλώντας φλεγμονή και απόφραξή τους. Η κατάσταση αυτή είναι μια από τις συχνότερες αιτίες υπογονιμότητας. Κάθε δυσμορφία των έξω γεννητικών οργάνων που παραξενεύει τη γυναίκα: π.χ. μικρές φυσαλίδες με υγρό (μπορεί να οφείλονται στον ιό του έρπητα) ή μικρά και σκληρά μορφώματα, που μοιάζουν με «σπυράκια» ή «ελιές» στο χρώμα του δέρματος (μπορεί να είναι κονδυλώματα). Kάθε αιμορραγία ή πόνος στα γεννητικά όργανα ή χαμηλά στην κοιλιά. Αντισύλληψη: Πώς θα 7 επιλέξει η γυναίκα τη μέθοδο που της ταιριάζει; Δεν ταιριάζει η ίδια μέθοδος αντισύλληψης σε μια γυναίκα με μόνιμη σχέση και σε μια με συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων. Δεν μπορεί να χρησιμοποιούν την ίδια μέθοδο μια φοιτήτρια που σπουδάζει σε άλλη πόλη και έχει ερωτικές επαφές κάθε δύο μήνες, με μια γυναίκα που έχει καθημερινά ερωτικές επαφές. Δεν είναι κατάλληλη η ίδια μέθοδος αντισύλληψης για μια γυναίκα π.χ. με σακχαρώδη διαβήτη ή διαταραχές στην πήξη του αίματος, με μια απόλυτα υγιή. Κάθε γυναίκα πρέπει να επιλέγει, μαζί με τον γυναικολόγο της, τη μέθοδο που ταιριάζει περισσότερο στις δικές της ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Δυστυχώς, στη χώρα μας το ποσοστό των γυναικών που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά μια αντισυλληπτική μέθοδο είναι πολύ χαμηλό, λόγω κακής ενημέρωσης και εφαρμογής και κακής συμμόρφωσης. Σεξουαλική λειτουργία. Τι 8 σχέση έχει με την εικόνα σώματος της γυναίκας; Οι γυναίκες που δεν αισθάνονται καλά με το σώμα τους, συχνά αντιμετωπίζουν με αρνητισμό ή επιφυλακτικότητα την ερωτική επαφή. Η σκέψη ότι θα μείνουν χωρίς ρούχα απέναντι στον σύντροφό τους, τούς δημιουργεί άγχος. Πολλά είναι τα παραδείγματα γυναικών που, π.χ. λόγω αυξημένου σωματικού βάρους έχουν ερωτικές επαφές στο σκοτάδι... i Το σεξ επιτρέπεται στην 9 εγκυμοσύνη; Παλαιότερα πιστεύαμε ότι η σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να βλάψει τη γυναίκα και το έμβρυο. Σήμερα, έχει αποδειχθεί ότι η σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια της κύησης δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα. Σε συνεννόηση πάντα με τον γυναικολόγο και αν δεν υπάρχει πρόβλημα στην εγκυμοσύνη, το ζευγάρι μπορεί να συνεχίσει να απολαμβάνει τον έρωτα και κατά τη διάρκεια της κύησης. Πολλοί μάλιστα αναφέρουν ότι η σεξουαλική επαφή είναι πιο απολαυστική αυτούς τους 9 μήνες, καθώς τα αυξημένα υγρά της εγκυμοσύνης λιπαίνουν καλύτερα τον κόλπο, η libido της γυναίκας είναι αυξημένη και οι μαστοί της μεγαλώνουν. Η υπογονιμότητα ενός 10 ζευγαριού επηρεάζει τη σεξουαλική του ζωή; Ναι, όταν η επίμονη αναζήτηση της εγκυμοσύνης καταστρέφει τον αυθορμητισμό της ερωτικής πράξης. Ο προγραμματισμός των ερωτικών επαφών με βάση τις γόνιμες ημέρες, η συνεχής αναζήτηση των αιτιών της υπογονιμότητας, οι πολλαπλές εξετάσεις και ο φόβος της αποτυχίας γεμίζουν με άγχος το ζευγάρι και μειώνουν τη σεξουαλική του διάθεση. Η σωστή συνεργασία με τον γυναικολόγο, που με γρήγορες και απλές εξετάσεις θα δώσει απαντήσεις και λύση στο πρόβλημα, είναι πολύ σημαντική. < Παναγιώτης Χριστόπουλος MD, MSc, PhD, IFEPAG Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος Ειδικός Γυναικολόγος Παίδων - Εφήβων Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Αθήνα: Μουσών 1 (Λ. Κηφισίας & Κατεχάκη), τηλ. 2106919219 Γλυφάδα: Κύπρου 61 (πλατεία Εσπερίδων), τηλ. 2109680885 Τρίπολη: Ισαάκ & Σολομού 18 (πλ. Πετρινού), τηλ. 2710222225 e-mail: info@healthylady.gr > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

> υγεία > του ρ Στάθη Σκληρού, MD, Δρα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης, Δ/ντή Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής, Προέδρου Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Φούσκωμα και πρήξιμο μετά το φαγητό; Υπάρχει λύση! Το φούσκωμα στην κοιλιά είναι μια δυσάρεστη κατάσταση, που πολλές φορές έχει να κάνει με την ποιότητα, την ποσότητα, τις συνήθειες κατανάλωσης της τροφής μας και, φυσικά, την κατάσταση του οργανισμού και του πεπτικού συστήματος. 16 Το φούσκωμα συνοδεύεται συχνά από κοιλιακό πόνο, ο οποίος άλλες φορές είναι ήπιας μορφής και άλλες φορές αφόρητος και ξαφνικός. Άλλα κοινά συμπτώματα είναι οι καούρες, τα αέρια, το αίσθημα βάρους, οι ερυγές, η ναυτία, η δυσκοιλιότητα κ.ά. Τα βότανα, το περπάτημα μετά το φαγητό, το αργό μάσημα, το άφθονο νερό, η αποφυγή του καπνίσματος μπορεί να μας βοηθήσουν να μειώσουμε τα συμπτώματα αυτής της πολύ δυσάρεστης κατάστασης. Αποφύγετε τροφές που φουσκώνουν, όπως τα όσπρια, τις αγκινάρες, τα λαχανάκια Βρυξελών, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα ανθρακούχα ποτά, την μπίρα, τα υποκατάστατα ζάχαρης, το γάλα, το μαλακό τυρί, τα παγωτά κ.λπ. Όμως θυμηθείτε: Μην τις καταργήσετε εντελώς! Ορισμένες από αυτές τις τροφές είναι πολύ θρεπτικές και απαραίτητες για την καλή λειτουργία του οργανισμού μας. Μειώστε το αλάτι και τρώτε μικρά και συχνά γεύματα. Κάποιες φορές, που η δυσφορία και ο πόνος είναι αφόρητος, πολλοί στρέφονται σε φάρμακα, όπως τα αντιόξινα. Τα αντιόξινα, που περιέχουν υδροξείδιο του αργιλίου και υδροξείδιο μαγνησίου, εμποδίζουν και καθυστερούν την πέψη, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παραμένει για περισσότερο διάστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνιστάται να χρησιμοποιούνται σκευάσματα που περιέχουν αποκλειστικά και μόνο σιμεθικόνη, όπως το Dulcogas. To Dulcogas με σιμεθικόνη χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση του φουσκώματος σε πολλές χώρες, καθώς έχει άριστο προφίλ ασφάλειας. Δρα φυσικά και γρήγορα (σε λιγότερο από 15 λεπτά) και δεν απορροφάται από τον οργανισμό. Γι αυτό είναι κατάλληλο για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες από 6 ετών και άνω (ακόμη και για εγκύους, στη γαλουχία, για διαβητικούς). Το Dulcogas μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί με άριστα αποτελέσματα από όσους πάσχουν από δυσκοιλιότητα, ΣΕΕ και από όσους κάνουν χρήση υπακτικών και σπασμολυτικών. Το Dulcogas, της οικογένειας Dulcolax, προσφέρει γρήγορη ανακούφιση από το φούσκωμα μετά το φαγητό, διατίθεται στα φαρμακεία και συνιστάται από την Εταιρεία Ιατρικών Σπουδών. < > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

> συνέντευξη > της Νεκταρίας Καρακώστα ΣΤΑΘΗΣ ΓΚΟΝΟΣ Ποια είναι η πραγµατική σας ηλικία; Ξεχάστε την ηλικία που λέει η ταυτότητά σας. «Είμαι όσο φαίνομαι» λένε μερικοί, «όσο αισθάνομαι» υπερθεματίζουν κάποιοι άλλοι. Τώρα πια, ένα τεστ, μια απλή εξέταση αίματος, μπορεί να απαντήσει με αντικειμενικό τρόπο στο ερώτημα «Ποια είναι η πραγματική μου ηλικία;». Για το συγκεκριμένο τεστ, προϊόν έρευνας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), που εφαρμόζεται σε ιδιωτικά κέντρα αντιγήρανσης, μας μιλά ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μοριακής & Κυτταρικής Γήρανσης και διευθυντής ερευνών του ΕΙΕ, Δρ Στάθης Γκόνος. Σύμφωνα με τον κ. Γκόνο, το μυστικό της νεότητας κρύβεται στον τρόπο ζωής μας και...στην ελληνική φύση!

Ποια είναι η πραγματική μας ηλικία; Τι δείκτες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να την προσδιορίσουμε; Η γήρανση είναι μια πολυπαραγοντική διαδικασία. Κάθε άνθρωπος γερνάει με διαφορετικούς ρυθμούς, ενώ ακόμη και τα επιμέρους κύτταρα κάθε ανθρώπου γερνάνε με διαφορετικό ρυθμό. Για να την προσδιορίσουμε λοιπόν: Α) Αναλύουμε το μήκος των τελομερών. Tα τελομερή είναι επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες DNA στα άκρα των χρωμοσωμάτων μας, που μειώνονται με την ηλικία. Θεωρούνται το «βιολογικό ρολόι» του οργανισμού μας. Β) Προσδιορίζουμε την ποσότητα των οξειδωμένων πρωτεϊνών στο αίμα μας. Πρόκειται για «κατεστραμμένες πρωτεΐνες», που συσσωρεύονται κατά τη γήρανση και είναι ιδιαίτερα τοξικές. Γ) Προσδιορίζουμε την ποσότητα του πρωτεοσώματος. Είναι ο μηχανισμός με τον οποίο ο οργανισμός μας αποβάλλει τις κατεστραμμένες πρωτεΐνες που αναφέραμε παραπάνω. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός, όσο ο οργανισμός γερνάει, υπολειτουργεί. Μακροχρόνιες μελέτες στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών έχουν δείξει, ωστόσο, ότι η ενεργοποίηση του πρωτεοσώματος, μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά την κυτταρική γήρανση. Δεν είναι τυχαίο που κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των υγιών αιωνόβιων είναι το λειτουργικό τους πρωτεόσωμα. Δ) Προσδιορίζουμε τα επίπεδα της Απολιποπρωτεΐνης J (ApoJ). Η ApoJ αποτελεί δείκτη χρόνιου κυτταρικού stress και διάφορων νοσημάτων που σχετίζονται με τη γήρανση. Ποιο είναι το επόμενο βήμα μετά την εξέταση; Η εξατομικευμένη παρακολούθηση- σκοπός δεν είναι να πούμε σε κάποιον πόσο χρονών είναι, σκοπός είναι να εντοπίσουμε σε ποιους τομείς πάει καλά και σε ποιους όχι. Το ΕΙΕ έλαβε μέρος σε ένα μεγάλο ευρωπαϊκό έργο, μαζί με άλλα 25 ερευνητικά εργαστήρια από όλη την Ευρώπη, το οποίο μελέτησε 47 διαφορετικούς δείκτες γήρανσης σε μερικές χιλιάδες Ευρωπαίους, μεταξύ των οποίων και Έλληνες. Στόχος μας ήταν να βρούμε ποιοι από αυτούς τους δείκτες είναι φερέγγυοι δείκτες γήρανσης και ποιοι επιμέρους δείκτες σχετίζονται με τον τρόπο ζωής. Το εργαστήριό μας πραγματοποίησε λοιπόν μία μικρής κλίμακας μελέτη, στους δείκτες γήρανσης που προανέφερα: τα τελομερή και την τελομεράση, το πρωτεόσωμα, τον μηχανισμό που απομακρύνει κατεστραμμένες πρωτεΐνες, την ποσότητα των κατεστραμμένων πρωτεϊνών και το ΑpoJ. Τι καταφέραμε; Να μπορούμε να προσδιορίσουμε, με λίγα ml αίματος από τον ενδιαφερόμενο, την πραγματική του ηλικία και το πώς λειτουργούν οι επιμέρους δείκτες του. Επιδίωξή μας είναι η ανάπτυξη θεραπευτικών προσεγγίσεων για τη διόρθωσή τους. Aν δούμε π.χ. ότι πρωτεόσωμα του ενδιαφερόμενου δεν λειτουργεί καλά, θα του χορηγήσουμε ενεργοποιητή του πρωτεοσώματος. Έχουμε παραδείγματα ανθρώπων όπου τα τελομερή δουλεύουν άψογα, αλλά το πρωτεόσωμα δεν δουλεύει, ή το αντίστροφο. Θα πρέπει ωστόσο να διευκρινήσουμε, ότι όταν λέμε θεραπευτικές προσεγγίσεις, δεν εννοούμε φάρμακα. Δίνουμε έμφαση περισσότερο σε φυσικά προϊόντα. Ήδη «τρέχει» στο εργαστήριο ένα πρότζεκτ, όπου προσπαθούμε να ταυτοποιήσουμε φυσικά προϊόντα, ικανά να βελτιώσουν τους δείκτες που προαναφέραμε. Τα φυσικά προϊόντα, πέραν του ότι είναι «επίκαιρα», δεν έχουν παρενέργειες. Αν δηλαδή βρούμε π.χ. μια ουσία από την κάππαρη, που περιλαμβάνεται στη διατροφή μας, η ουσία αυτή θα έχει πολύ λιγότερες παρενέργειες σε σχέση με κάτι που θα φτιάξουμε χημικά, στο εργαστήριο. Υπάρχει λόγος που δίνουμε έμφαση στα φυτικά προϊόντα. Ας μην ξεχνάμε ότι τα φυτά ζουν σε πολύ πιο αντίξοες καθημερινές συνθήκες από εμάς τους ανθρώπους -είναι διαρκώς εκτεθειμένα στις περιβαλλοντικές συνθήκες. Το φυτικό βασίλειο, επομένως, έχει αναπτύξει ένα πολύ καλύτερο αμυντικό οπλοστάσιο από το ζωικό. Βέβαια, πολύ σημαντικός είναι και ο τρόπος ζωής. Η Λιζ Μπλακμπερν, που πήρε το Νόμπελ για την ανακάλυψη των τελομερών, εφαρμόζει πρωτόκολλα για τα τελομερή, που συνδυάζουν άσκηση, διατροφή και σκευάσματα. 19 > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

> συνέντευξη ρ Στάθης Γκόνος 20 Μιλήστε μας για το πρωτεόσωμα. Πάνω σε αυτήν την ανακάλυψη, μια ελληνική εταιρεία ανέπτυξε μία ολόκληρη σειρά καλλυντικών... Φανταστείτε το πρωτεόσωμα σαν ένα βαρέλι με τρύπα από πάνω και από κάτω, στο οποίο μπαίνει η κατεστραμμένη πρωτεΐνη και τελικά απελευθερώνονται αμινοξέα. Είναι στην ουσία ένας «απορριμματοφάγος», στον οποίο μπαίνουν οι κακές πρωτεΐνες και βγαίνει πρώτη ύλη για να φτιάξουμε καλές πρωτεΐνες. Αυτό το «βαρέλι» απαρτίζεται από 28 γονίδια, ενώ έχουμε βρει στο εργαστήριο ότι κάποια από αυτά τα γονίδια, υπολειτουργούν με τη γήρανση, παράγοντας μικρότερη ποσότητα του ενζύμου. Πώς μπορούμε να το ενεργοποιήσουμε; Μπορούμε να «βομβαρδίσουμε» το κύτταρο με ουσίες που θα ενεργοποιήσουν το ελαττωματικό μονοπάτι, ώστε να αποκαταστήσουμε τη λειτουργία του και να έχουμε περισσότερα και πιο λειτουργικά πρωτεοσώματα. Επειδή ωστόσο η συσσώρευση κατεστραμμένων πρωτεϊνών σχετίζεται, όχι μόνο με τη γήρανση, αλλά και με ασθένειες της τρίτης ηλικίας, όπως π.χ. τη νόσο του Alzheimer, η ενεργοποίηση του πρωτεοσώματος, πέραν της ευζωίας και μακροημέρευσης, ενδέχεται να μπορεί να μας προστατέψει και από τέτοιες ασθένειες. Αναζητούμε τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να ενεργοποιήσουμε το πρωτεόσωμα, κάνουμε μελέτες σε πληθυσμούς για να βρούμε ακριβώς τι σημαίνει γήρανση, στον καθένα εξ ημών. Και μέσα από αυτά τα δεδομένα, να προβούμε κατ αναλογία, σε εξατομικευμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Το ζητούµενο της αντιγήρανσης σε όλα τα ερευνητικά εργαστήρια, είναι να προσθέσουµε υγεία στα χρόνια που θα ζήσουµε Η κερσετίνη είναι μια ουσία που ενεργοποιεί το πρωτεόσωμα. Αυτήν μπορούμε να τη λάβουμε και σε μορφή συμπληρώματος; Ναι, φυσικά. Θα πρέπει ωστόσο να σημειώσουμε ότι η κερσετίνη «δουλεύει» περισσότερο, έχει δηλαδή πιο θεαματικά αποτελέσματα στις μεγαλύτερες ηλικίες, εκεί δηλαδή όπου υπάρχει η μεγαλύτερη συσσώρευση κατεστραμμένων πρωτεΐνών. Ουσιαστικά μέχρι τα 45-50 μας χρόνια, όσο δηλαδή είμαστε αναπαραγωγικά γόνιμοι, οι μηχανισμοί άμυνας κάθε ατόμου παραμένουν ενεργοί. Γιατί η αποστολή του οργανισμού είναι να μην παράσχει ελαττωματικό γενετικό υλικό στους απογόνους του. Όταν παύει όμως η αναπαραγωγική περίοδος, ο οργανισμός αφήνεται στην τύχη του και η δυνατότητα μεταστροφής των βλαβών, ελαττούται. Άρα, μέχρι τα 50 πρέπει να προσέχει κανείς τον εαυτό του και να κάνει μια καλή ζωή, με τη δυναμική παρέμβαση να εντείνεται στο δεύτερο μισό της ζωής μας. Από ποια ηλικία μπορεί να κάνει κανείς το τεστ; Εγώ θα έλεγα από οποιαδήποτε ηλικία. Καλό είναι να γνωρίζει κανείς την ταχύτητα του βιολογικού του ρολογιού, όχι τόσο υπό την έννοια της παρέμβασης, αλλά για να ξέρει κατά πόσο η καθημερινότητά του είναι υγιής ή όχι. Είναι λοιπόν ένα πολύ καλό τεστ για να δει τι επιπτώσεις έχει στην υγεία του ο τρόπος με τον οποίο ζει. Ποιες συνήθειες μας γερνάνε; Πρώτα από όλα το στρες- πάσης φύσεως. Σημαντικό ρόλο παίζει και η διατροφή- είναι κάτι που μας συνοδεύει σε όλη μας τη ζωή. Παράγοντες-κλειδιά είναι επίσης η σωματική άσκηση, ο καλός ύπνος, η αποφυγή του καπνίσματος και των καταχρήσεων. Θα έλεγα ότι αν τα κάνει κανείς όλα αυτά, δεν είναι απαραίτητο μέχρι τα 45 του να παίρνει συμπληρώματα ή οτιδήποτε άλλο, εκτός αν πάσχει από κάποια πάθηση. Από την άλλη πλευρά, θεωρώ πολύ σημαντικό το να αισθάνεται κανείς ότι δημιουργεί, να αισθάνεται ότι είναι κοινωνικά χρήσιμος, να κάνει μία δουλειά που του αρέσει, να έχει καλές σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω του. Αυτό το κομμάτι, το οποίο αγκαλιάζει την ψυχολογία μας έχει πολύ μεγάλη σημασία. υστυχώς όμως, σήμερα με την ανεργία και το γεγονός ότι κάποιος αν μείνει χωρίς δουλειά στην ηλικία των 40-45, δύσκολα θα βρει άλλη, αυτό δεν είναι εφικτό... Πρόκειται για έναν τεράστιο επιβαρυντικό παράγο- > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35

Μέχρι να βρεθεί το φάρμακο που θα μας κρατάει για πάντα νέους καταφέραμε να αυξήσουμε το όριο ζωής κατά 12 ολόκληρα χρόνια! Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα επενδύουν διαρκώς στην ανάπτυξη και διάθεση νέων, αποτελεσματικότερων και ασφαλέστερων φαρμάκων και θεραπειών. Με καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, κατάφεραν να αυξηθεί κατά 12 χρόνια ο μέσος όρος ζωής αλλά και να βελτιωθεί η ποιότητά της. Με καθημερινή προσπάθεια συμβάλλουν στην προστασία του πολυτιμότερου αγαθού όλων μας, της υγείας, αλλά και στο δικαίωμα της πρόσβασης των ασθενών στα κατάλληλα φάρμακα και θεραπείες που χρειάζονται. Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος εκπροσωπεί έναν από τους πιο καινοτόμους, παραγωγικούς και εξωστρεφείς κλάδους της εθνικής μας οικονομίας. Αντιπροσωπεύει το 90% της αγοράς φαρμάκου που δραστηριοποιείται στη χώρα μας. Οι 69 ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες μέλη του, επενδύουν διαρκώς στη δημιουργία αποτελεσματικών φαρμάκων και θεραπειών, για να διασφαλίσουν το δικαίωμα όλων στην υγεία και μια καλύτερη ποιότητα ζωής. www.sfee.gr Λ. Κηφισίας 280 & Αγρινίου 3, 152 32, Χαλάνδρι, Αθήνα, Τηλ: 210 68 91 101, Fax: 210 68 91 060

> συνέντευξη 22 ρ Στάθης Γκόνος ντα. Δεκάδες μελέτες έχουν δείξει πώς πέφτει ο οργανισμός του ανθρώπου που βγαίνει στη σύνταξη. Είναι σημαντικό να είναι κάποιος κοινωνικά απαραίτητος, όχι απλά χρήσιμος. Όχι να πάρεις το εγγονάκι σου και να το πας βόλτα, επειδή δεν έχεις τι να κάνεις. Αλλά το να ξέρεις ότι κάποιο μέρος της κοινωνίας σε χρειάζεται για να κάνεις κάτι. Να αισθάνεσαι ότι συμμετέχεις στην κοινωνία. Σημαντικό είναι επίσης να παραμένει κανείς ερωτεύσιμος. Δεν πρέπει να το αφήνουμε στην άκρη, είναι βασικό ένστικτο. Υπάρχουν διαφορές στη γήρανση των ανθρώπων που ζουν στις πόλεις και εκείνων που ζουν στην ύπαιθρο; Μελέτη που κάναμε προ ετών στην Ελλάδα, έδειξε ότι έχουμε αυξημένα ποσοστά μακροβιότητας στις ορεινές επαρχιακές περιοχές. Κι αυτό είναι εντυπωσιακό, σε μια Ελλάδα που δεν διαθέτει επαρκή υγειονομική περίθαλψη στην ύπαιθρο. Προφανώς, η καθημερινότητα των ανθρώπων της υπαίθρου είναι πιο κοντά στα φυσιολογικά πρότυπα της ζωής του ανθρώπου. Θα πρέπει να σημειώσουμε το εξής: η ζωή στις πόλεις είναι κάτι πολύ πρόσφατο στην ιστορία των ανθρώπων. Γιατί μας αρέσει το πράσινο και το γαλάζιο; Γιατί είναι τα χρώματα που οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να βλέπουν επί χιλιετίες. Γιατί ένα κτίριο δεν μας αρέσει; Γιατί είναι μια πολύ πρόσφατη εικόνα στην ιστορική μας μνήμη. > WHO IS WHO Ο ρ. Στάθης Γκόνος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1963. Είναι πτυχιούχος Φαρµακευτικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών, ιδάκτωρ Βιοχηµείας του Πανεπιστηµίου Γλασκώβης και Docent Βιοϊατρικής του Πανεπιστηµίου Όρεµπρο (Σουηδία). ιετέλεσε Ερευνητής στο Αντικαρκινικό Ινστιτούτο Ludwig του Λονδίνου και από το 2002 είναι ιευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών/Ι.Β.Φ.Χ.Β. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του εστιάζουν στα γενετικά και περιβαλλοντικά αίτια της γήρανσης και της µακροβιότητας στον άνθρωπο και επιχορηγούνται κυρίως από ανταγωνιστικά προγράµµατα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µε συνολικές χρηµατοδοτήσεις άνω των 6.000.000 ευρώ. Ο ρ. Γκόνος έχει δηµοσιεύσει 90 ερευνητικές εργασίες σε διακεκριµένες διεθνείς επιστηµονικές επιθεωρήσεις. Είναι συγγραφέας µονογραφών, κάτοχος 2 παγκοσµίων ιπλωµάτων Ευρεσιτεχνίας από τα οποία έχουν προκύψει και κυκλοφορούν στην παγκόσµια αγορά καινοτόµα αντιγηραντικά προϊόντα. Έχει προσκληθεί να δώσει διαλέξεις σε 77 διεθνή επιστηµονικά συνέδρια, συνδιοργανώνει από το 1999 τα EMBO/FEBS ετήσια συνέδρια «Μοριακής Βιολογίας» στις Σπέτσες, µε τη συµµετοχή πολλών κατόχων Νόµπελ και έχει διοργανώσει το 2 ο Ευρωπαϊκό και το 12 ο Παγκόσµιο Συνέδριο «Βιοϊατρικής Γήρανσης». ιατέλεσε «Εµπειρογνώµων» της Ε.Ε. στη «Μελέτη της ανάπτυξης του ανθρώπου και της διαδικασίας της γήρανσης» και Αναπληρωτής Εθνικός Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Ε.Ε. στη «Γονιδιωµατική και Βιοτεχνολογία για την Υγεία». Είναι κριτής πολλών διεθνών οργανισµών (Ευρωπαϊκή Ένωση, UNESCO, Cancer Research Βρετανίας, Austrian Science Fund, Medical Research Council Βρετανίας, Association for Cancer Research Ιταλίας κ.λπ.), µέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της International Union of Biochemistry and Molecular Biology, µέλος της επιτροπής Advanced Course της Federation of European Biochemical Societies, µέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ελευθέρων Ριζών και του ιοικητικού Συµβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Βιοχηµείας και Μοριακής Βιολογίας, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ελευθέρων Ριζών, αναπληρωτής εκδότης της επιθεώρησης Mechanisms of Ageing & Development και µέλος της συντακτικής επιτροπής των επιθεωρήσεων Molecular Aspects of Medicine, Experimental Gerontology, Aging Cell, Biogerontology και Free Radicals Research. > Life > Positive < ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 35