1 ο ΕΠΑΛ. Μεσολογγίου Σχολικό Έτος: 2012-2013 Εργασία στο μάθημα: ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΘΕΜΑ: <ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ: ΟΤΑΝ Η ΔΙΑΙΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΜΜΟΝΗ> Υπεύθυνοι καθηγητές: ΚΑΜΠΕΡΗ ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΧΟΥΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Β ΤΑΞΗ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 3 ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ... 4 Τι είναι η νευρική ανορεξία;... 4 Τα αίτια της διαταραχής... 5 Οι επιπτώσεις της διαταραχής στην υγειά:... 6 Πρακτικές συμβουλές για γονείς:... 6 Αντιμετώπιση θεραπεία... 7 ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ... 8 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗ ΒΟΥΛΙΜΙΑ... 8 Ιστορικά Στοιχεία... 9 Αιτιολογία... 9 Συμπτώματα... 9 Ψυχολογικές θεραπείες... 10 Νοσηλεία... 11 ΑΔΗΦΑΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ- ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ... 12 ΝΕΥΡΙΚΗ ΟΡΘΟΡΕΞΙΑ... 14 Η ΕΡΕΥΝΑ... 16 ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 27 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 28 [2]
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σε μια εποχή που τόσο οι γυναίκες όσο κι οι άντρες έχουν κάνει στροφή 180 μοιρών προς το φαγητό, τα φαινόμενα παχυσαρκίας αλλά και διαταραχών πρόσληψης τροφής, αυξάνονται λόγω της ανεξέλεγκτης κατανάλωσης όσο και της ανθυγιεινής διατροφής. Αναζητώντας την λίγη παραπάνω ζάχαρη και το περίσσιο αλάτι που λείπουν από την άγευστη ζωή μας παρόλο που η ενημέρωση για την σωστή διατροφή γύρω μας αυξάνει με ιλιγγιώδη ταχύτητες επισκεπτόμαστε όλο και πιο συχνά το. ψυγείο. Έρευνες έχουν αποδείξει, πως ενώ σήμερα κυρίως οι κοινωνίες των μεγάλων αστικών κέντρων έχουν ενημερωθεί επαρκώς για την σωστή και υγιεινή διατροφή, προσφεύγουν ωστόσο είτε σε εξοντωτικές δίαιτες ή σε πολυφαγία, για να καλύψουν συναισθηματικά κενά ή να καταπολεμήσουν το στρες τους. Αν και οι περισσότεροι αντιλαμβανόμαστε τι είναι καλό και τι κακό για την υγεία μας, εντούτοις συνδέουμε άμεσα τις διατροφικές μας συνήθειες με συναισθήματα όπως τύψεις, άγχος ακόμα και έλλειψη αυτοελέγχου. Οι διατροφικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από διατροφικές συμπεριφορές που αποκλίνουν από το φυσιολογικό και που μπορεί να περιλαμβάνουν είτε ανεπαρκή, είτε υπερβολική πρόσληψη τροφής, σε βάρος της φυσικής και συναισθηματικής υγείας ενός ατόμου. Παράλληλα παρατηρείται παθολογική ενασχόληση με την τροφή, το σωματικό βάρος και την εικόνα του σώματος. Δεν πρόκειται για σπάνιες διαταραχές. Οι πάσχοντες δυσκολεύονται να διαχειριστούν άλλες δύσκολες καταστάσεις της ζωής τους και χρησιμοποιούν την εμμονή με τη διατροφή και το βάρος τους για να κρατήσουν το μυαλό τους απασχολημένο. Παρότι όσοι βιώνουν μια τέτοια κατάσταση νιώθουν αδύναμοι και ανήμποροι να βγουν απ αυτή, οι διατροφικές διαταραχές έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και είναι αντιμετωπίσιμες. Τα τελευταία 30 χρόνια τα πρότυπα ομορφιάς έχουν αλλάξει ραγδαία, ενώ τα νούμερα στα ρούχα μικραίνουν όλο και περισσότερο. Κάποτε ράβαμε ρούχα στα μέτρα μας και τώρα καλούμαστε να χωρέσουμε εμείς σ αυτά. Γιατί έχουμε αλλάξει τόσο πολύ; Γιατί μισούμε το σώμα μας και δεν ήμαστε ποτέ ευχαριστημένες με αυτό; Ποιος ο λόγος που δεν φιλτράρουμε καθόλου τα μηνύματα που δεχόμαστε; Μας έχουν πείσει ότι το λεπτό είναι και το ωραίο, το αποδεκτό. Μόνο αν είμαστε έτσι είμαστε πετυχημένες, είναι άραγε αλήθεια; Οι έρευνες μας δείχνουν ότι μόνο το 4% των γυναικών έχουν τη γενετική προδιάθεση να είναι λεπτές με βάση τα πρότυπα, οι υπόλοιπες παλεύουν με τα γονίδια τους να πραγματοποιήσουν το ανέφικτο. Γιατί να θέλουμε να γίνουμε μοντέλα; Αυτές οι γυναίκες ζουν μέσα από αυτό και αν δεν πειθαρχήσουν στους όρους της αγοράς δεν θα επιβιώσουν [3]
οικονομικά. Εμείς είμαστε top models; Ξεχάσαμε ότι έχουμε σπουδάσει, ότι έχουμε απολαύσει τις παρέες μας, τους έρωτες μας, τα έχουμε καταφέρει στη ζωή μας, στην καριέρα μας; Ναι, θα μου πείτε, αλλά τα top models τα ξέρει όλος ο κόσμος, τα αναγνωρίζει στο δρόμο κ.λ.π.. Ειλικρινά, δεν είμαι σίγουρη για το αν άβαφτες και χωρίς φτιασίδια δεν είναι ακριβώς όπως και εμείς, έτσι και αλλιώς μετά από μερικά χρόνια δεν τις θυμάται κανείς παρά μόνο οι οικογένειες τους, όπως ακριβώς γίνεται και με μας. Αυτές οι λαμπερές γυναίκες των εξωφύλλων είναι νομίζετε ευτυχισμένες; Νιώθουν επαρκείς και βασίλισσες του κόσμου τούτου; Δεν το νομίζω! ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Σε αντίθεση με το όνομα της, ανορεξία δεν σημαίνει απώλεια της όρεξης. Αυτή η ασθένεια ξεκινά συνήθως με μια δίαιτα, η οποία σιγά-σιγά ξεφεύγει από τον έλεγχο και καταλήγει σε μια υπερβολική δίαιτα θα έλεγε κανείς όπου ο ασθενής ενδιαφέρεται μόνο για την αποφυγή του βάρους και τη μείωσή του. Ο ασθενής αυτός όσο πιο πολύ βάρος χάνει τόσο πιο πολύ βυθίζεται στην ασθένεια και επιδιώκει όλο και πιο πολύ την αποφυγή και μείωση του σωματικού του βάρους. Η νευρική ανορεξία έχει πολλά ανεπιθύμητα συμπτώματα με τελευταίο και χειρότερο το θάνατο. Ο λόγος που ονομάστηκε η ασθένεια αυτή «νευρική ανορεξία» είναι επειδή προέρχεται από νευρικής φύσεως προβλήματα, δηλαδή βρίσκονται όλα στο μυαλό του ασθενούς. Τι είναι η νευρική ανορεξία; Η νευρική ανορεξία είναι μια ψυχογενής διατροφική διαταραχή, ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας. Τα άτομα που υποφέρουν από νευρική ανορεξία περιορίζουν με τη θέληση τους την πρόσληψη τροφής καθώς έχουν τον παράλογο φόβο ότι θα παχύνουν, ωστόσο έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες ειδικά οι νεαρές μεταξύ των 15-25 ετών, έχουν τις περισσότερες πιθανότητες. Η διαταραχή παρουσιάζεται συχνότερα σε άτομα που έχουν δοκιμάσει αρκετές δίαιτες αδυνατίσματος και σε γυναίκες με επαγγέλματα όπου η εξωτερική εμφάνιση παίζει κυρίαρχο ρόλο και οι απαιτήσεις για χαμηλό σωματικό βάρος είναι μεγάλες όπως οι χορεύτριες ή τα μοντέλα. Το ασταθές οικογενειακό περιβάλλον, τραυματικά γεγονότα (π.χ. απώλεια αγαπημένου προσώπου), η απόρριψη είτε στον ερωτικό είτε σε άλλο τομέα, ακόμα και ανησυχίες γύρω από το σεξουαλικό προσανατολισμό του ατόμου, μπορούν να προκαλέσουν νευρική ανορεξία. Επίσης σε καταστάσεις όπου [4]
υπάρχουν υψηλές προσδοκίες ή πιέσεις, το άτομο μπορεί να εστιάσει στο φαγητό για να διαχειριστεί το άγχος του. Τα αίτια της διαταραχής Τα αίτια είναι πολυσύνθετα και οφείλονται σε πληθώρα παραγόντων όπως κοινωνικοί, οικογενειακοί, συναισθηματικοί και νοητικοί. Τα πρότυπα της κοινωνίας ως προς το τι θεωρείται όμορφο ενισχύουν την ιδέα του σχεδόν κοκαλιάρικου σώματος ως το τέλειο σώμα ενισχύοντας έτσι την εμμονή για υπερβολικό αδυνάτισμα. Οι έφηβοι που ακόμα διαμορφώνουν την προσωπική τους ταυτότητα και το σύστημα αξιών τους επηρεάζονται πολύ από τα πρότυπα που τους πλασάρει η κοινωνία. Ιστορικό έντονου πειράγματος και κοροϊδίας ενισχύει την τάση για διατροφικές διαταραχές. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, οι έφηβοι με νευρική ανορεξία δεν έχουν σωστή οικογενειακή στήριξη και έχουν προβληματικές οικογενειακές σχέσεις. Πολλές φορές τα παιδιά που παρουσιάζουν αυτή τη διαταραχή προέρχονται από οικογένειες με ιστορικό βίας και κακοποίησης. Το αποτέλεσμα των παραπάνω είναι τα παιδιά να μην έχουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που θα τα βοηθήσει να αποδεχτούν τις έντονες σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την περίοδο της εφηβείας και δεν βρίσκουν στήριγμα που θα τους ενισχύσει στην διαμόρφωση της προσωπικής τους ταυτότητας. Οι άνθρωποι που πάσχουν από ανορεξία έχουν χαμηλή αίσθηση αυτοεκτίμησης αίσθημα ανεπάρκειας και αδυναμίας να ορίσουν τη ζωή τους,όπως επίσης παρουσιάζουν αισθήματα κατάθλιψης, άγχους, θυμού και μοναξιάς. Επιπλέον, σε αυτά τα παιδιά συναντάμε μεγάλη δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων τους. Η δυσκολία να ελέγχουν τους εξωτερικούς παράγοντες στη ζωή τους τα οδηγεί στο να προσπαθούν να ελέγξουν το σώμα τους(που είναι κάτι με εμφανή αποτελέσματα) μέσα από την δίαιτα και την άσκηση. Τέλος υπάρχουν και βιολογικοί παράγοντες που ενισχύουν τη διαταραχή όπως οι εγκεφαλικές λειτουργίες που ρυθμίζουν την όρεξη και την αίσθηση της πείνας και προβλήματα στο πεπτικό σύστημα. Επιπλέον, έρευνες υποστηρίζουν ότι υπάρχει κληρονομικός παράγοντας και γενετική προδιάθεση. [5]
Οι επιπτώσεις της διαταραχής στην υγειά: Αδυνάτισμα των οστών(οστεοπόρωση) Απώλεια μαλλιών και μαύρισμα στα νύχια(αποδυνάμωση) Αφυδατωμένο και κιτρινισμένο χρώμα δέρματος Παρουσία ανεπιθύμητης τριχοφυΐας-χνουδιού στο σώμα Ελαφριά αναιμία, εξασθένιση των μυών και απώλεια μυικής μάζας Διακοπή της περιόδου στα κορίτσια Χαμηλή πίεση, σφυγμός και πιο αργή αναπνοή Μείωση της θερμοκρασίας του σώματος με αποτέλεσμα ο ασθενής να κρυώνει συνέχεια Θάνατος Πρακτικές συμβουλές για γονείς: Είναι σημαντικό να καταλάβετε πως η νευρική ανορεξία είναι μια πολύ σοβαρή διαταραχή Συμβουλευτείτε ειδικούς και φροντίστε και εσείς και το παιδί να λάβετε τη βοήθεια τους Πρέπει να πάρετε την κατάσταση στα χεριά σας και να απαλλάξετε το παιδί από επιπλέον άγχη. Φτιάξτε ένα διατροφικό πρόγραμμα για όλη την οικογένεια, καθορίστε τις ώρες των γευμάτων και τη τροφή Φροντίστε να τρέφεστε και εσείς σωστά και δίνεται το σωστό παράδειγμα στο παιδί σας. Περάστε χρόνο με το παιδί σας και βοηθήστε το να διαμορφώσει υγιή πρότυπα και να αγαπήσει το σώμα του Μην είστε υπερβολικά απαιτητικοί (με το σχολείο, τους βαθμούς και με τις υποχρεώσεις) Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας, τονίστε τα θετικά του χαρακτηριστικά, βοηθήστε το να αγαπήσει τον εαυτό του για αυτό που είναι και όχι για αυτό που η κοινωνία ή εσείς θέλετε να είναι. Ενισχύστε την επικοινωνία και τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια και οργανώστε ευχάριστες οικογενειακές δραστηριότητες. Φροντίστε να είστε ειλικρινείς απέναντι στα παιδιά σας χωρίς όμως να τα επιβαρύνετε ή να γίνεστε καταπιεστικοί. [6]
Αντιμετώπιση θεραπεία Παρά την πολυπλοκότητα των διατροφικών διαταραχών η έγκαιρη διάγνωση είναι ουσιώδης καθώς αναγνωρίζοντας την ύπαρξη μιας τέτοιας διαταραχής σε ένα αρχικό στάδιο οι πάσχοντες έχουν μεγάλη πιθανότητα πλήρους αποκατάστασης. Η θεραπεία περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πλάνο ιατρικής φροντίδας, ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων παροχής διατροφικών συμβουλών και μερικές φορές χορήγηση φαρμάκων. Συνήθως η θεραπεία γίνεται σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον με τη βοήθεια διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων, ψυχολόγων και διατροφολόγων. Πολλοί ασθενείς όμως μπορεί να χρειαστούν νοσηλεία. Πρώτος στόχος της θεραπείας είναι να αποκατασταθεί η κατάσταση θρέψης του ατόμου και το βάρος να επανέλθει σε φυσιολογικά όρια. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει η ανάγκη για ψυχολογική στήριξη τόσο του ατόμου όσο και του οικογενειακού του περιβάλλοντος. Νευρική ανορεξία επίλογος Δυστυχώς τα ΜΜΕ προβάλλουν γυναίκες που είναι στο πρόβλημα και όχι αυτές που έχουν αναρρώσει και ζουν μια φυσιολογική ζωή. Δεν προβάλλεται η ελπίδα η άλλη πλευρά της ζωής όπου η «απεργία πεινάς» μετατρέπεται σε πραγματική όρεξη για τη ζωή και τον εαυτό. Οι γονείς αργούν να συνειδητοποιήσουν και να αναγνωρίσουν το πρόβλημα γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει καμιά ενημέρωση κοινού και ειδικών στην Ελλάδα. Η συμμετοχή της οικογένειας στη θεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο. Όσο πιο έγκαιρα αναγνωρίσουν οι γονείς το πρόβλημα τόσο η πιθανότητα για ίαση της νόσου αυξάνεται. [7]
ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ Ορισμός Ο όρος ψυχογενής ή νευρική ή νευρογενής βουλιμία περιγράφει μια διαταραχή στην πρόσληψη τροφής. Η νευρογενής βουλιμία χαρακτηρίζεται από επεισοδιακή υπερφαγία (κατανάλωση πολύ μεγάλης ποσότητας φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα). Οι γυναίκες έχουν εννέα φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν νευρική βουλιμιά από τους άντρες. Τα άτομα με βουλιμία μπορεί επίσης να ασκούνται σε τέτοιο βαθμό που αποκλείει όλες τις άλλες δραστηριότητες τους. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗ ΒΟΥΛΙΜΙΑ Α. Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας Ένα επεισόδιο υπερφαγίας χαρακτηρίζεται και από τα δυο από τα παρακάτω. 1. το να τρώει κάποιος μέσα σε μια διακριτή χρονική περίοδο (π.χ. σε μια περίοδο 2 ωρών μια ποσότητα φαγητού που είναι σαφώς μεγαλύτερη από όση θα έτρωγαν οι περισσότεροι άνθρωποι κατά τη διάρκεια μίας παρόμοιας χρονικής περιόδου και κάτω από παρόμοιες συνθήκες). 2. Μια αίσθηση έλλειψης ελέγχου του πόσο τρώει κάποιος κατά τη διάρκεια του επεισοδίου. Β. Επανειλημμένη ακατάλληλη αντισταθμιστική συμπεριφορά για να αποτρέψει την απόκτηση βάρους. Γ. Η υπερφαγία και οι ακατάλληλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές συμβαίνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα για τρεις μήνες. Δ. Η εκτίμηση του εαυτού αδικαιολόγητα επηρεάζεται από το σχήμα του σώματος και του βάρους. Ε. Η διαταραχή δεν συμβαίνει αποκλειστικά κατά τη διάρκεια επεισοδίων ψυχογενούς ανορεξίας. Διακρίνονται δυο τύποι Νευρογενούς Βουλιμίας: Ο τύπος κάθαρσης στον οποίο το άτομο εμπλέκεται συστηματικά στην πρόκληση εμετού και την κατάχρηση καθαρκτικών ή διουρητικών. Ο τύπος μη-κάθαρσης στον οποίο το άτομο δε χρησιμοποιεί την κάθαρση αλλά άλλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές (όπως π.χ. νηστεία, υπερβολική άσκηση) [8]
Διατροφική διαταραχή κατά την οποία ο ασθενής διακατέχεται από εμμονές σχετικά με το βάρος του και επιβάλλει στον εαυτό του τη λιμοκτονία. Ωστόσο, η απώλεια της όρεξης δεν συνοδεύει πάντα τη νόσο, καθώς μπορεί να συνδυάζεται με βουλιμία (δηλαδή υπερβολική κατανάλωση τροφής και αμέσως μετά πρόκληση εμετού). Περίπου το 90% των περιστατικών είναι γυναίκες. Κυρίως σχετίζεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ σε λίγες περιπτώσεις αποτελεί σύμπτωμα μιας σοβαρής, υποβόσκουσας ψυχιατρικής διαταραχής όπως η κατάθλιψη και η σχιζοφρένεια. Ιστορικά Στοιχεία Ο όρος νευρογενής βουλιμία εισάχθηκε το 1979 από το Βρετανό ψυχίατρο Τζέραλντ Ράσελ για να περιγράψει μια παθολογική οντότητα διαφορετική από τη ψυχογενή ανορεξία. Πρώιμες περιγραφές για τη Βουλιμία υπάρχουν, όπως και για την ανορεξία, ήδη από το 18 ο αιώνα, αλλά και από τις αρχές του 20 ο αιώνα. Αιτιολογία Ο Τζ. Κέβιν Τόμσον και ο Ερικ Στάις υποστηρίζουν ότι η οικογένεια, οι συνομήλικοι και πιο φανερά τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ενισχύουν το ιδανικό του λεπτού σώματος που μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο στο να αποδεχθεί και να αφομοιώσει το ιδανικό του λεπτού σώματος. Τα Μ.Μ.Ε. μέσω της προβολής του ιδανικού λεπτού σώματος Οικογένεια Φίλοι Κοινωνία Οι οικογένειες είτε πιέζουν τα παιδιά τους να τρώνε και αυτά μεγαλώνοντας μισούν την εικόνα τους, είτε στέλνουν τα παιδιά τους ρυθμική γυμναστική και σε άλλα αθλήματα πιέζοντας τα να αδυνατήσουν πολύ και να μην πάρουν ούτε ένα κιλό. Με τη σειρά τους οι φίλοι μερικών παιδιών αρχίζουν να τους κατακρίνουν για την εμφάνιση τους και στο τέλος έρχεται η κοινωνία που αποδέχεται μόνο την εικόνα του λεπτού σώματος. Διαταραγμένη διατροφή οδηγεί σε διαταραγμένη σκέψη. Συμπτώματα Αυτοί οι κύκλοι επεισοδίων συχνά περιλαμβάνουν έντονα και ανεξέλεγκτα επεισόδια υπερφαγίας τα οποία μπορεί να σταματήσουν εάν κάποιο άλλο άτομο διακόψει τον ασθενή ή εάν το στομάχι τους πονάει από την υπερέκταση, η οποία ακολουθείται από αυτοπροκαλούμενους εμετούς. Ο [9]
κύκλος αυτός μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές την εβδομάδα και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις αρκετές φορές την ημέρα και μπορεί να προκαλέσει άμεσα: Χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο Αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές οι οποίες προκαλούνται από τους συχνούς εμετούς. Οισοφαγίτιδα ή φλεγμονή Στοματικό τραύμα, στο οποίο η επαναλαμβανόμενη εισαγωγή των δακτύλων ή άλλων αντικειμένων μπορεί να προκαλέσει κοψίματα στην εσωτερική επένδυση του στόματος ή του λαιμού. Δυσκοιλιότητα Στειρότητα Διογκωμένοι αδένες κάτω από το σαγόνι. Σοβαρή διάβρωση των δοντιών. Διάβρωση του σμάλτου των δοντιών. Πρησμένοι σιελογόνοι αδένες. Καθώς εμφανίζεται υποθυρεοειδισμός, το δέρμα ξηραίνεται και τα μαλλιά πέφτουν, ενώ αργότερα παρουσιάζεται οστεοπόρωση και ευπάθεια στις λοιμώξεις. Η στέρηση τροφής και η αυτοεπιβολή διαιτών αδυνατίσματος που περιορίζουν την ενέργεια που προσλαμβάνεται, φαίνεται να προκαλούν επεισόδια υπερφαγίας μόλις το φαγητό γίνει ξανά διαθέσιμο και ψυχολογικές καταστάσεις όπως εμμονή με το φαγητό και την πρόσληψη τροφής, αυξημένη συναισθηματικά ανταπόκριση και δυσφορία, και έλλειψη συγκέντρωσης. Με βάση τον περιορισμό πρόσληψης τροφής κατά τη διάρκεια μιας ημέρας, μπορεί να προβλεφθεί η πιθανότητα εμφάνισης κρίσεων υπερφαγίας την επόμενη ημέρα. Θεραπεία Ψυχολογικές θεραπείες Ατομική Ομαδική Οικογενειακή Υπάρχουν διάφορες εμπειρικά υποστηριγμένες ψυχοκοινωνικές θεραπείες για τη νευρική Βουλιμία. Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία η οποία περιλαμβάνει τη διδασκαλία των ασθενών να δοκιμάζουν αυτόματες σκέψεις και να συμμετέχουν σε συμπεριφορικά πειράματα (για παράδειγμα να τρώνε «απαγορευμένα φαγητά κατά της συνεδρίες) έχει επιδείξει αποτελεσματικότητα και με την ταυτόχρονη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής. Έρευνα προτείνει ότι η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι η καλύτερη ψυχοθεραπευτική θεραπεία για τη νευρική Βουλιμία. Μια εξαίρεση ήταν μια [10]
μελέτη η οποία προτείνει ότι η προσωπική θεραπεία μπορεί να είναι το ίδιο αποτελεσματική με τη γνωστική συμπεριφορά θεραπείας, παρόλο που επιτυγχάνει τα αποτελέσματα της αργότερα. Χρησιμοποιώντας τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία οι ασθενείς καταγράφουν πόσο φαγητό τρώνε και τις περιόδους που κάνουν εμετό με τον σκοπό να αναγνωρίσουν και να αποφύγουν συναισθηματικές διακυμάνσεις που προκαλούν επεισόδια Βουλιμίας σε καθημερινή βάση (Κέλντερ, Μάγιου και Γκέντες, 2005). Ο Μπάρκερ (2003)υποστηρίζει ότι έρευνα έχει βρει ότι το 40%- 60% των ασθενών που παρακολουθούν γνωστική συμπεριφορική θεραπεία έχουν απεξαρτηθεί από τα συμπτώματα. Υποστηρίζει ότι για να δουλέψει η θεραπεία όλοι οι ασθενείς πρέπει να δουλέψουν μαζί για να συζητήσουν, καταγράψουν και να αναπτύξουν στρατηγικές αντιμετώπισης. Υποστηρίζει επίσης ότι με το να κάνει τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν τις πράξεις τους μπορεί να σκεφτούν εναλλακτικές. Ερευνητές έχουν επίσης αναφέρει θετικά αποτελέσματα για τη διαπροσωπική θεραπεία και τη θεραπεία διαλεκτικής συμπεριφοράς. Η οικογενειακή θεραπεία Μόντσλει, επίσης γνωστή θεραπεία βασιζόμενη στην οικογένεια που αναπτύχθηκε στο νοσοκομείο Μόνστλει στο Λονδίνο για τη θεραπεία της νευρικής ανορεξίας έχει δείξει να έχει θετικά αποτελέσματα για τη θεραπεία της νευρικής ανορεξία. Η θεραπεία βασιζόμενη στην οικογένεια έχει δείξει μέσα από εμπειρική σχέση - έρευνα να είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τη νευρική ανορεξία σε ασθενείς κάτω των 18 χρονών και μέσα σε 3 χρόνια από την αρχή της ασθένειας. Οι μελέτες μέχρι σήμερα που έχουν χρησιμοποιήσει τη θεραπεία βασιζόμενη στην οικογένεια για τη θεραπεία της νευρικής βουλιμίας έχουν υπάρξει υποσχόμενες. Μερικοί ερευνητές έχουν επίσης υποστηρίξει ότι υπάρχουν θετικά αποτελέσματα στην υπνοθεραπεία. Το μοντέλο των 12 βημάτων που χρησιμοποιείται για εξαρτημένα άτομα εφαρμόστηκε σε βουλιμικούς ασθενείς με καλά αποτελέσματα. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο σε μια προκαταρκτική μελέτη ενσωμάτωσαν το μοντέλο των 12 βημάτων στη θεραπεία βουλιμικών γυναικών σε μονάδα ενδονοσοκομειακής νοσηλείας. Σημείωσαν θετικά αποτελέσματα Νοσηλεία Μπορεί να απαιτείται επί ηλεκτρολυτικών διαταραχών, μεταβολική αλκάλωση και τάσεων αυτοκτονίας. [11]
ΑΔΗΦΑΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ- ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ Τι είναι Αδηφαγική διαταραχή; Ο αδιάκοπος κύκλος απώλειας ελέγχου του φαγητού και τύψεων για ένα χρονικό διάστημα. Όλοι, κάποιες στιγμές της ζωής μας καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού από αυτή που θεωρούμε φυσιολογική. Μερικές φορές νιώθουμε και τύψεις γι αυτό. Όμως στα άτομα με αδηφαγική διαταραχή η κατάσταση αυτή είναι πολύ συχνή και συνοδεύεται από συναισθήματα που κάνουν το άτομο δυσλειτουργικό στην καθημερινότητά του. Το φαγητό τους προκαλεί μεγάλο στρες έχουν ακατάστατες διατροφικές συνήθειες και συνήθως τρώνε κρυφά. Βιώνουν έντονα συναισθήματα αηδίας και ντροπής και κρύβουν το πρόβλημα τους. Το φαγητό αποτελεί το μέσο για να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους και όπως και οι ίδιοι δηλώνουν τρώνε χωρίς να πεινάνε, λόγω άνοιας, άγχους, μοναξιάς, κ.λ.π.. Το παράδοξο βέβαια είναι ότι τελικά δεν νιώθουν καλά μετά τη κατανάλωση φαγητού. Σε πολλούς ανθρώπους η συναισθηματική κατάσταση επηρεάζει την όρεξη για φαγητό. Η συναισθηματική υπερφαγία χαρακτηρίζεται από μια ακατάσχετη επιθυμία για φαγητό που προκύπτει, όταν υπάρχουν δύσκολες ψυχολογικές καταστάσεις όπως το στρες, ο θυμός, το άγχος, η μοναξιά, η λύπη και η πλήξη. Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού που συνοδεύει την συναισθηματική υπερφαγία, είναι η αίτια υπερβολικού βάρους στο σώμα τους και παχυσαρκίας. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη δυσκολότερο από το γεγονός ότι στη διατροφική αυτή διαταραχή γίνεται επιλεκτικά μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες όπως τα γλυκά και τα λιπαρά. Επίσης υπάρχει προτίμηση για αλμύρα εδέσματα. Στη ζωή δημιουργούνται συχνά καταστάσεις δύσκολες, απροσδόκητες αλλαγές, διαζύγιο, απώλεια εργασίας, προβλήματα υγείας, επαγγελματικές δυσκολίες και πολλά άλλα μπορούν να αποτελέσουν αιτία έναρξης συναισθηματικής υπερφαγίας. Η κατανάλωση φαγητού γίνεται στη συναισθηματική υπερφαγία, ένας τρόπος καταστολής των αρνητικών συναισθημάτων. Η διαδικασία της κατανάλωσης φαγητού γίνεται πλέον ένας τρόπος διαφυγής από το πρόβλημα που απασχόλει το άτομο. Ποια είναι τα κριτήρια των ατόμων με αδηφαγική διαταραχή; Κατά την διάρκεια αυτών των επεισοδίων υπάρχει μεγάλη αίσθηση απώλειας ελέγχου, το άτομο δηλαδή νιώθει πως δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει. Κατά την διάρκεια των επεισοδίων συμβαίνουν τουλάχιστον κάποια από τα ακόλουθα: 1. Το άτομο τρώει γρηγορότερα από το συνηθισμένο ρυθμό. 2. Τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού χωρίς να πεινάει. 3. Νιώθει αηδία για τον εαυτό του και μεγάλες ενοχές. [12]
4. Υπάρχει έντονη δυσφορία μετά το επεισόδιο υπερφαγίας. 5. Τέλος τρώει μόνο του γιατί νιώθει ντροπή και αμηχανία. Τα επεισόδια υπερφαγίας συμβαίνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες. Δεν χρησιμοποιούνται μέθοδοι εκκαθάρισης ή ελέγχου βάρους όπως στην νευρική ανορεξία και αυτή είναι η κύρια διαφορά των δυο διατροφικών διαταραχών. Οι συνέπειες της αδηφαγικής διαταραχής. Τα άτομα μπορεί να στραφούν σε ακόμα πιο επικίνδυνες διατροφικές διαταραχές όπως νευρική βουλιμία, νευρική ανορεξία. Επίσης είναι και οι ψυχιατρικές διαταραχές που αναπτύσσονται όπως: κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές, χρήση ουσιών, διαταραχές προσωπικότητας, υπέρταση, πρήξιμο, έλκος στομάχου, οισοφαγική παλινδρόμηση, κατάθλιψη, σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα. Αυτές είναι οι διαταραχές τις οποίες αντιμετωπίζουμε στην αδηφαγική διαταραχή. Βιολογική Αιτιολογία-παράγοντες της αδηφαγικής διαταραχής. Κάποιοι Βιολογικοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερφαγικά επεισόδια είναι: 1. Η υπογλυκαιμία που μπορεί να δημιουργηθεί από τα ακατάστατα ωράρια γευμάτων και από την πολύωρη ασιτία. 2. Η έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών που μπορεί να δημιουργηθεί από την εφαρμογή μη ισορροπημένης διατροφής. (π.χ. έλλειψη απαραιτήτων λιπαρών οξέων) 3. Η ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων σε κάθε γεύμα. 4. Η διάλυση του συστήματος πείνας-κορεσμού που είναι υπεύθυνο για να δώσει τα σωστά σημάδια στο σώμα. 5. Η ελλιπής παραγωγή νευροδιαβιβαστών (και κυρίως σεροτονίνης που είναι υπεύθυνη για το αίσθημα του κορεσμού) που προκαλείται από την έλλειψη θρεπτικών συστατικών όταν κάποιος ακολουθεί μη ισορροπημένη διατροφή. Οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση αδηφαγικής διαταραχής δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες, πρόκειται για μια πολυπαραγοντική διαταραχή όπως και όλες οι διατροφικές διαταραχές. Τόσο ψυχολογικοί όσο και βιολογικοί παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνιση τους. Βραδινή υπερφαγία Αφού δε τρώω όλη τη μέρα γιατί τρώω τόσο πολύ το βράδυ και δεν μπορώ να κρατηθώ και ξυπνάω και κάποιες φόρες τα βράδια για να φάω; Συμπεριφορές που συνδέονται με αυτή είναι οι ακόλουθες: [13]
Τα 75% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων γίνονται τις βραδινές ώρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τουλάχιστον ένα ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας για κατανάλωση τροφής για τουλάχιστον 1 μήνα. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Ο πρώτος στόχος είναι η επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης σε συνδυασμό με σταθεροποίηση του σωματικού βάρους. Η μείωση του σωματικού βάρους, αν αυτό είναι αναγκαίο, θα πρέπει να περάσει σε δεύτερη μοίρα γιατί το να ακολουθήσει ένα άτομο με αδηφαγική διαταραχή μία στερητική δίαιτα απλά θα ενισχύσει τα συμπτώματά του και θα το κάνει να αισθανθεί ακόμα πιο άσχημα με τον εαυτό του. Για να σταθεροποιηθεί η διατροφή,το άτομο που πάσχει θα πρέπει να απευθυνθεί σε διαιτολόγο. ΝΕΥΡΙΚΗ ΟΡΘΟΡΕΞΙΑ Η ορθορεξία συσχετίζεται με την ανθυγιεινή εμμονή της κατανάλωσης υγιεινών προϊόντων. Η νευρική ορθορεξία χαρακτηρίζεται από ακραία και άκαμπτη στάση σε σχέση με τις τροφές και απόλυτη αποφυγή τροφών που θα μπορούσαν να καταναλωθούν με πιο αραιή συχνότητα, όπως για παράδειγμα τα γλυκά ή ένα γεύμα αυξημένο σε λιπαρά. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η εμμονή είναι τέτοια που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό υποσιτισμό ή ακόμα και σε θάνατο. Συνήθως οι ασθενείς αποφεύγουν τρόφιμα που περιέχουν λιπαρά ή συντηρητικά, ζωικά τρόφιμα ή συστατικά που θεωρούν ανθυγιεινά. Αν ο διατροφικός περιορισμός είναι πολύ σοβαρός μπορεί να προκληθούν διατροφικές ελλείψεις ή υποσιτισμός. Η εμμονή αυτή των ατόμων που ακολουθούν ανάλογο μοτίβο διατροφής, π.χ. ωμοφαγία, μπορεί να φτάσει στα επίπεδα της νευρικής ανορεξίας. Οι ευπαθείς ομάδες είναι τα άτομα που δεν έχουν σωστό-ιδανικό βάρος σώματος. Επίσης επηρεάζει άνδρες και γυναίκες με μεγάλο εύρος ηλικιών. Δεν σημαίνει βέβαια πως ένας ορθορεκτικός είναι και αδύνατος. Πολλοί από την ομάδα αυτή είναι παχύσαρκα άτομα. Επιπλέον, τα άτομα με ορθορεξία δεν ανησυχούν για το βάρος τους, την εικόνα του σώματος τους, την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουν και δεν καταφεύγουν σε αντισταθμιστικές συμπεριφορές, αλλά για την ποιότητα των τροφίμων. Χαρακτηριστικό, ωστόσο, είναι τα έντονα συναισθήματα που προκαλούνται ανάλογα με την [14]
τροφή. Υγιεινό γι αυτούς αντίστροφο. φαγητό σημαίνει χαρά ενώ ισχύει και το Οι τροφές που αποκλείουν πρώτες από το διαιτολόγιο τους οι ορθορεξικοί είναι οι εξής: η ζάχαρη, το αλάτι, η καφεΐνη, το ζωικό λίπος, η σόγια, το καλαμπόκι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα χρωστικά, τα συντηρητικά και συστατικά που δεν θεωρούν υγιεινά ενώ καταναλώνουν κυρίως βιολογικά ή οργανικά προϊόντα. Από τον αποκλεισμό των παραπάνω τροφών, αντιλαμβανόμαστε πως τα άτομα αυτά παρουσιάζουν έλλειψη θρεπτικών συστατικών, κάτι που μπορεί να προκαλέσει διάφορες διαταραχές στην υγεία του στο μέλλον. Στην επίδραση των διαπροσωπικών σχέσεων των ατόμων, τα ορθορεκτικά άτομα αποφεύγουν αρκετές κοινωνικές εκδηλώσεις καθώς γενικά κλείνονται στον εαυτό τους και στην ιδιαίτερη ενασχόληση τους με την διατροφή και τα τρόφιμα. Η αντιμετώπιση λοιπόν ενός ορθορεξικού ατόμου είναι, να συνεχίσει να τρώει υγιεινά, αλλά να καταλάβει και το τι σημαίνει ο όρος «τρώω υγιεινά». Πρέπει, επίσης, να καταλάβουν πως η κατανάλωση τροφών δεν τους κάνει καλύτερους ή χειρότερους ανθρώπους. Η τροφή δεν είναι σημαντικότερη από την ζωή μας, το χαμόγελο μας και την υγεία μας. Αποδείχτηκε πως υπάρχει ένα σύνολο παραγόντων όπως το φύλο, η ηλικία αλλά και η ανταγωνιστικότητα που μπορούν να οδηγήσουν σε τέτοιες καταστάσεις. Το να τρώμε πιο υγιεινά πρέπει να έχει θετική επίδραση στην υγεία μας, χωρίς να μειώνει την απόλαυση της ζωής ή να επηρεάζει τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. [15]
Η ΕΡΕΥΝΑ Στα πλαίσια της εργασίας μας πραγματοποιήσαμε μια έρευνα. Μοιράσαμε ερωτηματολόγια με θέμα τις Διατροφικές Διαταραχές, σε παιδιά ηλικίας από 16 έως 18 χρονών στα δύο Γενικά Ενιαία Λύκεια της περιοχής μας και στο δικό μας σχολείο. Στην έρευνα συμμετείχαν 96 κορίτσια και 70 αγόρια. Παρακάτω παραθέτουμε το ερωτηματολόγιο, αναλύσεις των απαντήσεων των παιδιών και κάποιες παρατηρήσεις και συμπεράσματα που έχουμε βγάλει. [16]
ΚΟΡΙΤΣΙΑ 1.Πόσα γεύματα καταναλώνετε ημερησίως; Ένα-Δύο 22 Δύο-Τέσσερα 53 Τέσσερα-Έξι 18 Άλλο 3 2.Θεωρείτε ότι έχετε το ιδανικό βάρος; Ναι 52 Όχι 44 3.Έχετε δεχτεί ποτέ αρνητικά σχόλια για το βάρος σας; Ναι 56 Όχι 40 [17]
4.Νιώθετε ότι χάνετε τον έλεγχο όταν τρώτε; Όχι 38 Μερικές φορές 54 Συχνά 6 Πάντα 2 5.Νιώθετε τύψεις όταν σας συμβαίνει αυτό; Ναι 40 Όχι 23 6.Έχετε ακολουθήσει ποτέ κάποια δίαιτα; Όχι 42 Σπάνια 24 Αρκετές φορές 27 Συνέχεια 3 [18]
7. Καταφεύγετε στην κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας τροφής όταν διακατέχεστε από αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός και λύπη; Ναι 24 Όχι 41 Μερικές φορές 31 8.Γυμνάζεστε; Ναι 72 Όχι 24 9.Αν γυμνάζεστε πόσο συχνά; Κάθε μέρα 19 1-2 φορές την εβδομάδα 18 3-4 φορές την εβδομαδα 20 Σπάνια 15 [19]
10.Αν ναι, για πιο λόγο; Να είστε υγιείς 50 Για να κάψετε θερμίδες 22 11.Καταναλώνετε συχνά φαγητό από ταχυφαγεία(fast foods) Ναι 18 Όχι 20 Συχνά 22 Σπάνια 36 12.Πιστεύετε ότι η υγιεινή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή σας; Ναι 88 Όχι 8 [20]
13.Αν ναι, θεωρείτε ότι σας εχει γίνει έμμονη ιδέα; Ναι 20 Όχι 68 14.Μετράτε τις θερμίδες των φαγητών που καταναλώνετε; Ναι 6 Όχι 60 Μερικές φορές 30 [21]
ΑΓΟΡΙΑ 1.Πόσα γεύματα καταναλώνετε ημερησίως; Ένα-Δύο 7 Δύο-Τέσσερα 34 Τέσσερα-Έξι 24 Άλλο 5 2.Θεωρείτε ότι έχετε το ιδανικό βάρος; Ναι 51 Όχι 19 [22]
3.Έχετε δεχτεί ποτέ αρνητικά σχόλια για το βάρος σας; Ναι 30 Όχι 40 4.Νιώθετε ότι χάνετε τον έλεγχο όταν τρώτε; Όχι 34 Μερικές φορές 21 Συχνά 5 Πάντα 10 5.Νιώθετε τύψεις όταν σας συμβαίνει αυτό; Ναι 7 Όχι 29 [23]
6.Έχετε ακολουθήσει ποτέ κάποια δίαιτα; Όχι 58 Σπάνια 7 Αρκετές φορές 5 Συνέχεια 0 7. Καταφεύγετε στην κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας τροφής όταν διακατέχεστε από αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός και λύπη; Ναι 9 Όχι 55 Μερικές φορές 6 8.Γυμνάζεστε; Ναι 59 Όχι 11 [24]
9.Αν γυμνάζεστε πόσο συχνά; Κάθε μέρα 28 1-2 φορές την εβδομάδα 4 3-4 φορές την εβδομάδα 22 Σπάνια 4 10.Αν ναι, για πιο λόγο; Να είστε υγιείς 54 Για να κάψετε θερμίδες 5 11.Καταναλώνετε συχνά φαγητό από ταχυφαγεία(fast foods) Ναι 16 Όχι 13 Συχνά 16 Σπάνια 25 [25]
12.Πιστεύετε ότι η υγιεινή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή σας; Ναι 57 Όχι 13 13.Αν ναι, θεωρείτε ότι σας εχει γίνει έμμονη ιδέα; Ναι 13 Όχι 44 14.Μετράτε τις θερμίδες των φαγητών που καταναλώνετε; Ναι 1 Όχι 68 Μερικές φορές 1 [26]
ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην πρώτη ερώτηση << Πόσα γεύματα καταναλώνετε ημερησίως» τα περισσότερα κορίτσια (53) και τα περισσότερα αγόρια (34) απάντησαν ότι καταναλώνουν δύο με τέσσερα γεύματα καθημερινά. Το αμέσως επόμενο ποσοστό των αγοριών καταναλώνει τέσσερα με έξι γεύματα ημερησίως, ενώ των κοριτσιών ένα με δύο γεύματα. Τα αγόρια συγκριτικά με τα κορίτσια, σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν στην δεύτερη ερώτηση, θεωρούν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι έχουν το ιδανικό βάρος και δεν έχουν δεχτεί αρνητικά σχόλια για το βάρος τους. Τα κορίτσια από την άλλη πλευρά σε μεγάλο βαθμό έχουν δεχτεί αρνητικά σχόλια. Στο αν χάνουν τον έλεγχο όταν τρώνε τα περισσότερα κορίτσια απάντησαν θετικά, ενώ τα αγόρια στην πλειοψηφία τους απάντησαν αρνητικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα κορίτσια να νιώθουν τύψεις γι αυτό και να ακολουθούν συνήθως κάποια δίαιτα. Στην επόμενη ερώτηση που αφορά την υπερβολική κατανάλωση τροφής όταν διακατέχονται από αρνητικά συναισθήματα, και τα δύο φύλα στο μεγαλύτερο ποσοστό απάντησαν αρνητικά. Ένας σεβαστός αριθμός κοριτσιών όμως απάντησε ναι. Η γυμναστική παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή και των δύο φύλων και κατά συνέπεια αθλούνται αρκετές φορές την εβδομάδα με κυριότερο λόγο την καλή κατάσταση της υγείας και σε λίγες περιπτώσεις το κάψιμο θερμίδων. Η κατανάλωση φαγητού από ταχυφαγεία δεν συνηθίζεται ούτε από τα κορίτσια ούτε από τα αγόρια. Επίσης η υγιεινή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο και στις δύο ομάδες, χωρίς να τους έχει γίνει έμμονη ιδέα στην πλειοψηφία τους. Τέλος παρόλο που το μεγαλύτερο ποσοστό και των δύο φύλων, δεν μετράνε τις θερμίδες των φαγητών που καταναλώνουν, ένα σημαντικό ποσοστό των κοριτσιών μερικές φορές τις υπολογίζει. Παρατηρώντας τις απαντήσεις των παιδιών συμπεραίνουμε ότι τα κορίτσια σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τα αγόρια, νιώθουν πιο ανασφαλή για την εικόνα του σώματός τους, επηρεάζονται από τα σχόλια των τρίτων και εύκολα ακολουθούν μια δίαιτα. Σε γενικές γραμμές όμως βλέπουμε πως η ηλικία της εφηβείας πράγματι εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, μιας και ο έφηβος ανακαλύπτοντας το σώμα του μπορεί να σοκαριστεί και να οδηγηθεί σε επικίνδυνες δίαιτες στην προσπάθειά του να το αλλάξει [27]