Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΤΑΑΠΟΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΙΟΥ ΤΙΧΡΕΙΑΖΕΣΤΕ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ 1. 2. 3. Έναπεριπατητήρα «Π» Ένα ανυψωτικό τουαλέτας Κάλτσες αντιθροµβωτικές µέχρι το ριζοµήριο ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Κάθε 10 λεπτά 1-2 βαθιέςανάσεςκαι 2-3 βήχες. ΤαΝΑΙκαιταΟΧΙµετάαπόµιαΟλικήΑρθροπλαστικήΙσχίου Όταν είστε ξαπλωµένοι ΝΑΙ - Να κοιµάστε ανάσκελα - Ναδιατηρείτεταποδιάανοικτάµετοµαξιλάριαπαγωγής. - Τοπόδιήηεπιγονατίδαναείναισεουδέτερηθέσηήπροςταέξω. - Όταν γυρίζετε στο πλάι να τοποθετείτε το µαξιλάρι απαγωγής ανάµεσα στα ποδιά. - Τοκρεβάτιναείναισεεπίπεδηθέσηότανκάνετεασκήσειςστοκρεβάτιή σηκώνεστεαπότοκρεβάτι.
Για να γυρίσετε στο πλάι θα πρέπει να σας βοηθήσει κάποιος που να ξέρει (νοσηλευτικό προσωπικό, φυσιοθεραπευτής) µέχρι να εκπαιδευτούν οι συγγενείς σας. Θα πρέπει να γυρίζετε στο πλάι κάθε 2 ώρες. ΟΧΙ - Να µη σταυρώνετε τα ποδιά. - Να µη ξαπλώνετε στο χειρουργηµένο ισχίο. - Να µη γυρίζετε τα ποδιά προς τα µέσα. - Ναµησηκώνετετοκορµόπερισσότεροαπό 90 ο. - Ναµηλυγίζετετοισχίοπερισσότεροαπό 90 ο.
Γιαναµπειηπάπιαώστεναεξυπηρετήστεστιςανάγκεςσας ( διούρηση, κένωση) τις πρώτεςµέρεςµετάτηνεγχείρησηπρέπειναστηριχτείτεστουςαγκώνεςσαςήστο αναρτήρα έλξης του κρεβατιού και στο λυγισµένο υγιές πόδι και να ανασηκώσετε τη λεκάνησας. Όταν είστε καθισµένοι ΝΑΙ - Νακάθεστεσεγερή ψηλήκαρέκλαµεµπράτσα. - Να κάθεστεπάνωσεέναµαξιλάρι. - Ταγόναταναείναιπιοχαµηλάαπόταισχία. ΟΧΙ - Ναµηκάθεστεσεχαµηλέςµαλακέςκαρέκλες, πολυθρόνεςήκαναπέδες. - Ναµησταυρώνετεταποδιά. - Ναµηνείναιταγόναταπιοψηλάαπόταισχία. - Ναµηλυγίζετετοκορµόπερισσότεροαπό 90 ο. - Ναµησκύβετεναπιάσετεπράγµαταότανείστεκαθισµένοι.
Μετεγχειρητικές ασκήσεις µετά από Αρθροπλαστική Ισχίου Η διενέργεια ήπιων ασκήσεων µετά το χειρουργείο βο ηθά στην γρηγορότερη αποκατάσταση, στην ενδυνάµωση των µυών και στην καλύτερη κυκλοφορία του αίµατος καιαποφυγήθροµβοεµβολικώνεπιπλοκών. Οι ασκήσεις ξεκινούν αµέσως µετά το χειρουργείο και ιδίως η παλινδροµική κίνηση των ποδιών. Παλινδροµική κίνησητωνποδιών Σεύπτιαθέση: - Μετογόνατοσεευθεία, κουνάτετοπόδιτέρµαπάνωκαιµετάτέρµακάτω. Ασκήσεις τετρακέφαλου Σεύπτιαθέση: - Κάµψητουγόνατοςµέχριτις 40-45 ο. - Επαναφέρατεσιγά σιγάστηνευθείαθέσηκαιεπαναλαµβάνετε. - Σύσφιξητουτετρακέφαλου, πιέζονταςτογόνατοπροςτοκρεβάτι. - Ενώβάζετεδύναµηµετράτεαργά αργάµέχριτο 5, χωρίςνακρατάτετην αναπνοήσας. - Χαλαρώνετεκαιεπαναλαµβάνετε.
ΕΓΕΡΣΗΑΠΟ TO KPEBBATI Ένας φυσιοθεραπευτής θα σας επισκεφτεί την πρώτη µετεγχειρητική ηµέρα και θα σας βοηθήσει να κάτσετε πρώτα στο κρεβάτι και εν συνεχεία στη καρεκλά. Για να σηκωθείτε από το κρεβάτι πλησιάζετε µε τεντωµένο πόδι στην άκρη του κρεβατιού (α), σηκώνεστε στην καθιστική θέση (β), στηρίζεστε στο υγιές πόδι και τα χέρια (γ) και στέκεστε όρθιοι (δ). Για να ξαπλώσετε ακολουθείτε την ακριβώς αντίστροφη διαδικασία. ΥΠΝΟΣ Αποφύγετε να πλαγιάζετε στη χειρουργηµένη πλευρά ενώ όταν γυρίζετε στο άλλο πλάι να έχετε απαραιτήτως το µαξιλάρι ανάµεσα στα γόνατα για τις πρώτες έξι εβδοµάδες µετάτηνεγχείρηση. Το κρεβάτι θα πρέπει να είναι σκληρό και σχετικά ψηλό, γιατί έτσι ανακουφίζεται η σπονδυλικήστήληκαινασαςδιευκολύνεινασηκώνεστεκαιναξαπλώνετεεύκολα, µειώνονταςτοκίνδυνοεξαρθρήµατος.
ΕΓΕΡΣΗ ΚΑΙ ΚΑΘΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΕΚΛΑ Προτιµάτε τις ψηλές και σκληρές καρέκλες. Να αποφεύγετε τις βαθιές και µαλακές πολυθρόνες, οι οποίες πέρα από τους κινδύνους που κρύβουν για το χειρουργηµένο σας πόδι (εξάρθρηµα) τους πρώτους µήνες, δυσκολεύουν και στην έγερση. Για να καθίσετε σταθείτε µε την πλάτη προς την καρέκλα (α), απλώστε τεντωµένο το χειρουργηµένο πόδι (β), καθίστε (γ) και λυγίστε το πόδι σας (δ). Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο µπορείτε να κάθεστε και να σηκώνεστε από την τουαλέτα.
Όταν κάθεστε δεν πρέπει να λυγίζετε το χειρουργηµένο πόδι προς το στήθος και να µη βάζετε το χειρουργηµένο πόδι πάνω στο άλλο. Επίσης ενώ κάθεστε δεν πρέπει να σκύβετε. ΟΧΙ Μη κάθεστε πολλή ώρα γιατί τότε πρήζονται τα πόδια γύρω από τα σφυρά. Εάν πρησθούν, φορέστε τις ελαστικές κάλτσες και τοποθετείστε το πόδι ψηλά σε ένα σκαµνί. Συνεχίστε τις ασκήσεις των πελµάτων που µάθατε στο Νοσοκοµείο. Στηντουαλέταςπρέπεινατοποθετηθεί ανυψωτικόλεκάνηςγιανακάθεστεψηλότερα, για τις πρώτες έξι εβδοµάδες, κατόπιν µπορείτε να συνεχίσετε να το χρησιµοποιείτε αν βρίσκετε ότι σας βοηθάει. Να κάθεστε µε προσοχή µε το χειρουργηµένο πόδι σε ελαφρά έκταση.
ΒΑ ΙΣΗ Ο φυσιοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να βαδίσετε µε τη βοήθεια του στηρικτικού µέσου που θα σας συστ ηθεί (συνήθως «Π»). Ο χρόνος έγερσης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, αλλά συνήθως γίνεται τη 2η µετεγχειρητική µέρ α. Καθώς περνάνε οι µέρεςθαπερπατάτεευκολότερα, µακρύτερακαισυχνότερα. Γιαναµπορείτεναπατεσπίτιθαπρέπειναπερπατάτε 10-20 µέτρα, ναµπορείτενα σηκώνεστε και να ξανακάθεστε στο κρεβάτι και να ανέβετε και να κατέβετε µερ ικά σκαλιά. ΜΠΑΝΙΟ Μπάνιο µπορείτε να κάνετε µετά την αφαίρεση των ραµµάτων. Προτιµήστε να σταθείτε σεόρθιαθέσηκαιναυπάρχεικάποιοςπουνασαςβοηθήσει. Σεπερίπτωσηπουδεν µπορείτε να µπείτε στ η µπανιέρα κανονικά µπορείτε να το κάνετε από καθιστή θέση ακολουθώνταςαυστηράτηναλληλουχίατωνκινήσεωνστοσχήµα.
ΣΚΑΛΕΣ Μπορείτε να ανεβαίνετε σκάλες βάζοντας πρώτο το κατεβαίνετε µε το χειρουργηµένο πόδι πρώτα. «καλό» πόδι, ενώ ΙΑΦΟΡΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ Για τις πρώτες 6 εβδοµάδες καλό είναι να αποφεύγετε το σκύψιµο, υπάρχουν ειδικά βοηθήµαταγιαναπιάσετεένααντικείµενοπουβρίσκεταιχαµηλά.
Αν, παρόλα αυτά, είναι πολύ απαραίτητο, όταν είστε όρθιοι να µη σκύβετε µε τεντωµένα γόνατα. Μ πορείτε να σκύψετε κρατώντας µια σταθερή επιφάνεια και µε το χειρουργηµένοπόδιτεντωµένοπροςταπίσω, όπωςστοσχήµα. ΕΙΣΟ ΟΣ & ΕΞΟ ΟΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ Τους πρώτους µήνες καλό θα είναι το κάθισµα του αυτοκινήτου να είναι ανυψωµένο µε κατάλληλο, ηµίσκληροµαξιλάρι. Μ παίνετε βάζοντας µέσα πρώτο το «καλό» πόδι, έχοντας το χειρουργηµένο πόδι τεντωµένο καιαφούτακτοποιηθείτελυγίστετοχειρουργηµένοµεπροσοχή. Γιαναβγείτεαπότοαυτοκίνητοακολουθείστετηνακριβώςαντίστροφηδιαδικασία. Ηοδήγησησυνήθωςεπιτρέπεταιµετάτιςέξιεβδοµάδες.
ΓΕΝΙΚΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΝΤΥΣΙΜΟ Τον πρώτο καιρό καλό θα είναι να σας βοηθούν για να βάζετε τις κάλτσες σας ή να χρησιµοποιείτε ειδικά βοηθήµατα. ΙΑΙΤΑ Η δίαιτα είναι ελεύθερη από την αρχή. ΦΑΡΜΑΚΑ Το πρώτο καιρό θα παίρνεται παυσίπονη και αντιθροµβωτική αγωγή. ΤΑΞΙ ΙΑ Μετά τον πρώτο µήνα µπορείτε να ταξιδέψετε µε τα συνήθη µεταφορικά µέσα, αρκεί το κάθισµα να µην είναι µαλακό και χαµηλό. Πάρτε µαζί σας ένα ηµίσκληρο µαξιλάρι. Μετά τις πρώτες 6 εβδοµάδες, και κατά την κρίση του θεράποντος ιατρού θα σας δοθούν προχωρηµένες µετεγχειρητικές οδηγίες και ασκήσεις. Έκτη µετεγχειρητική εβδοµάδα Ηπερίοδοςαυτήθεωρείταισταθµόςκαθώςαίρονταισχεδόνόλεςοιπροφυλάξεις: 1. Μπορείτε να κοιµηθείτε σε κάθε πλευρά (και στο χειρουργηµένο) και µπρούµυτα. 2. Μπορείτε να καθίσετε σε οποιαδήποτε καρέκλα 3. Μπορείτε να οδηγήσετε αυτοκίνητο 4. ενχρειάζεστεπιατοανυψωτικόλεκάνης (εκτόςανείναιπιοάνετο) 5. εν χρειάζεστε µαξιλάρι ανάµεσα στα πόδια
Σωστός τρόπος για να φοράτε κάλτσες και παπούτσια Ενώείστεκαθισµένος, τοποθετείσθετοπόδιπάνωσεένασκαµνίµετογόνατοπροςτα έξω. Στηθέσηαυτήµπορείτενασκύψετεµέχριναφτάσετεστονάκροπόδα. Στηναρχή είναιπιθανόνναµηντοκαταφέρετε, αλλάµεσυνεχήπροσπάθειατελικάθαµπορέσετε. Σωστός τρόπος για να σηκώνετε πράγµατα από το έδαφος Πλέονµπορείτενασκύψετεµέχριτοέδαφος, οκαλύτεροςτρόποςγιανατοκαταφέρετε, χωρίς να θέσετε σε κίνδυνο την αρθροπλαστική σας είναι µε το χειρουργηµένο άκρο τεντωµένοπροςταπίσω, καιτο «καλό» µπροστάµετογόνατολυγισµένο.
Προχωρηµένες µετεγχειρητικές ασκήσεις - Μετά τις 6 εβδοµάδες Ανύψωση κάτω άκρου σε ευθεία Βελτίωση της δύναµης. υο φορές την ηµέρα, µέχρι 20 επαναλήψεις τη φορά. Σε ύπτια θέση, µε το µη χειρουργηµένο άκρο λυγισµένο και το πόδι να πατάει πάνω στο κρεβάτι. Α) Ανυψώστε του χειρουργηµένου άκρου 30-45 cm B) Κρατήστε το στη θέση αυτή για 2 δευτερόλεπτα Γ) Κατεβάστε το άκρο αργά ) Επαναλάβετε Αν είναι εύκολο µπορείτε να προσθέσετε βάρος 1 ος κιλού. Ανύψωση κάτω άκρου στο πλάι Βελτίωση της κινητικότητας. υο φορές την ηµέρα, µέχρι 20 επαναλήψεις τη φορά. Σε πλάγια θέση, πάνω στο µη χειρουργηµένο άκρο. Α) Ανυψώστε του χειρουργηµένου άκρου 30-45 cm B) Κρατήστε το στη θέση αυτή για 2 δευτερόλεπτα Γ) Κατεβάστε το άκρο αργά ) Επαναλάβετε Αν είναι εύκολο µπορείτε να προσθέσετε βάρος 1 ος κιλού. Έγερση στις µύτες των ποδιών Τρεις φορές την ηµέρα, 15 επαναλήψεις. Α) Σε όρθια θέση, κρατηθείτε από ένα σταθερό σηµείο. Β) Σηκωθείτε στις µύτες των ποδιών Γ) ιατηρήστε τη θέση αυτή για 10 δευτερόλεπτα
Βάδιση εν υπάρχει περιορισµός στο πόσο µπορείτε να περπατήσετε, να περπατάτε καθηµερινά όσο µπορείτε. Στάσιµο ποδήλατο Αν έχετε τέτοιο ποδήλατο, µπορείτε να το χρησιµοποιείτε χωρίς αντίσταση για 15-20 λεπτά την ηµέρα. Κολύµβηση Μπορείτε να κολυµπάτε όσο θέλετε, είναι άριστη άσκηση και βοήθα στην αποκατάσταση. Βεβαιωθείτε ότι το επιτρέπει η γενική σας κατάσταση. Σεξουαλική επαφή-στάσεις
ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Επανεξέτασηγίνεται: Στις 2 εβδοµάδες (αφαίρεσηραµµάτων) Στις 6 εβδοµάδες Στους 3 µήνες Στους 6 µήνες Στονέναχρόνο Μετάαπότον 1 ο χρόνοαπότηνεγχείρησηκάθεχρόνοµέχρικαιτον 3 ο χρόνοκαι απόεκείκαιέπειτακάθε 2 χρόνια. Η συνιστώµενη παρακολούθηση είναι ακτινογραφία και κλινική εξέταση Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από µια ολική αρθροπλαστική Η ολική αρθροπλαστική του ισχίου είναι µια µεγάλη επέµβαση. Η επίπτωση των περισσότερων επιπλοκών της είναι απλά η παραµονή στο νοσοκοµείο για περισσότερες ηµέρες. Μερικές από τις επιπλοκές αυτές µπορεί να είναι σοβαρές και να ταλαιπωρήσουν για καιρό ή ακόµα και να είναι θανατηφόρες όπως η πνευµονική εµβολή. Οι πιο συχνές επιπλοκές δεν σχετίζονται µε το ισχίο και δεν επηρεάζουν το αποτέλεσµα της επέµβασης. Αυτές περιλαµβάνουν: 1. Θρόµβωση στις φλέβες των κάτω άκρων 2. Ουρολοιµώξεις και δυσκολία στην ούρηση 3. Θρόµβοι στους πνεύµονες (πνευµονική εµβολή) Οι επιπλοκές που αφορούν το ισχίο είναι πολύ πιο σπάνιες, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσµα της επέµβασης µπορεί να µην είναι και τόσο ικανοποιητικό. 1. ιαφορά στο µήκος των δύο κάτω άκρων 2. Λοίµωξη του ισχίου (από µικρόβια) 3. Βλάβη σε γειτονικά αγγεία ή νεύρα 4. Εξάρθρωση του ισχίου (η κεφαλή βγαίνει έξω από την κοτύλη) 5. Πόνος στον µηρό 6. Έκτοπη οστεοποίηση. 7. υσκαµψία Μερικές από αυτές τις επιπλοκές, όπως η λοίµωξη µπορεί να χρειαστούν επανεγχείρηση. Η εξάρθρωση του ισχίου που µπορεί να είναι το αποτέλεσµα µιας αδέξιας κίνησης στο κοντινό διάστηµα µετά την επέµβαση χρειάζεται ανάταξη µε χειρισµούς υπό νάρκωση. Η έκτοπη οστεοποίηση είναι η ανάπτυξη οστού στη θέση της άρθρωσης και του γύρω µύες µε αποτέλεσµα την σοβαρή δυσκαµψία του ισχίου.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΑΝΗΣΥΧΕΙ Στις παρακάτω περιπτώσεις θα πρέπει να επικοινωνήσετε µε το γιατρό σας 1. Άνοδος του πυρετού πάνω από 38.5 βαθµούς Κελσίου. 2. Κοκκίνισµα της ουλής της εγχείρησης που µέχρι τότε δεν έχει τέτοιο πρόβληµα. 3. Εκροήυγρώναπότοτραύµα, πουµέχριτότεήτανφυσιολογικό. 4. Πόνος στο στήθος, αλλά και πόνος ή και σφίξιµο στις γάµπες. 5. υνατός πόνος στο πόδι µετά από απότοµη ή βίαιη κίνηση ή πτώση στο έδαφος. Ταυτόχρονατοπόδιφαίνεταιπιοκοντόκαιστρέφεταιπροςταµέσαήπροςταέξω. Στην περίπτωση αυτή έχει εξαρθρωθεί το ισχίο, δηλαδή η µεταλλική κεφαλ ή έχει βγει από την κοτύλη. Μ ην πανικοβάλλεστε. ιατηρείστε την ψυχραιµία σας και επικοινωνήστε µε το γιατρόσας. Ηβλάβηαποκαθίσταται. 6. ιάφορες λοιµώξεις σε οποιοδήποτε όρ γανο του σώµατος πρέπει έγκαιρα να επισηµανθούν και να θεραπευθούν. Τα µικρόβια από κάθε σηµείο είναι δυνατόν να µεταναστεύσουν και µε τ ην κυκλοφορία του αίµατος και να εγκατασταθούν στην περιοχή της αρθροπλαστικής. Η µόλυνση της αρθροπλαστικής είναι µια πολύ σοβαρή επιπλοκή και η καλύτερη θεραπεία της είναι η άµεση και έγκαιρη αντιµετώπιση της κάθε λοίµωξης. Τέτοιεςφλεγµονέςείναιοιουρολοιµώξεις, αποστήµατα (περιεδρικά, οδόντωνκ.λπ.) βρογχοπνευµονίες, εµπύηµαχοληδόχουκύστηςκ.ά. Πρωτόκολλο προφυλακτικής αντιβιοτικής αγωγής Όλοι οι ασθενείς που έχουν ολική αρθροπλαστική και πρέπει να υποβληθούν σε οδοντιατρικές επεµβάσεις στα ούλα ή απονεύρωση, θα πρέπει να ακολουθήσουν το παρακάτω αντιβιοτικό σχήµα, και ειδικά αν έχουν χειρουργηθεί µέσα στα τελευταία 2 χρόνια. Ασθενείς που δεν είναι αλλεργικοί στην πενικιλίνη: Caps Amoxil (500mg): 2 gr (4 κάψουλες), από το στόµα, 1 ώρα πριν την επέµβαση. Ασθενείς που είναι ΑΛΛΕΡΓΙΚΟΙ στην πενικιλίνη: Caps Dalacin-C (300mg): 600mg (2 κάψουλες), από το στόµα, 1 ώρα πριν την επέµβαση. Άνοσο-κατασταλµένοι ασθενείς, ασθενείς µε φλεγµονώδεις αρθροπάθειες όπως ρευµατοειδής αρθρίτιδα, φαρµακευτική ή µετακτινοθεραπευτική άνοσο-καταστολή, ινσουλινοεξαρτώµενο σακχαρώδη διαβήτη, ή οποιαδήποτε άλλο σοβαρό πρόβληµα υγείας, ΠΡΕΠΕΙ να λάβουν προφυλακτική αντιβίωση. Ο κίνδυνος λοίµωξης µε αυτό το τρόπο µειώνεται αλλά δεν εξαλείφεται πλήρως. Πρέπει να ενηµερώσετε τον οδοντίατρο σας, ότι φέρετε ολική αρθροπλαστική, για να σας δώσει την ανάλογη συνταγή.