TO TEYXO AYTO: MONIME TH E

Mηνια ο Περιοδικ Πρωτοποριακ ς Eρευνας. Kυδαθηναίων 29, Πλάκα, 105 58 Aθήνα. Tηλέφωνα: 0103223957, 0103314986, 0109841655. Tηλοµοι τυπος: 0103314997. IA IKTYO («Internet»): http://www.davlos.gr Hλεκτρονικ λληλογραφία: davlos@davlos.gr T Γραφε α το λειτουργο ν πρωιν ς ρες 9.30-14.30 καθηµεριν (κα Σά ατο). Iδρυτ ς- Iδιοκτήτης- Eκδ της- ιευθυντής: HMHTPHΣ I. ΛAMΠPOY Aχιλλέως - Mουσ ν 51 Παλαι Φάληρο. Παραγωγή: PRESS LINE Mάγερ 11, Aθήνα, τηλ.: 010 5225.479. Tιµ ντιτ που: 5 ε ρώ. 12µηνη συνδροµή: 47 ε ρώ. Oργανισµ ν κ.λπ.: 70,50 ε ρώ. Φοιτητ ν: 38 ε ρώ. Eξωτερικο : 80 δολλ. HΠA. H συνδροµ κατα άλλεται κατ τ ν γγραφή. H συνδροµ νανεώνεται α τοµάτως µετ τ λήξη το 12µήνου. ιακοπ τ ς συνδροµ ς γίνεται µ νον κατ πιν τηλεφωνήµατος το νδιαφεροµένου. IAºHMI EI EN HMO IEYONTAI. T χειρ γραφα δ ν πιστρέφονται. Oλες ο συνεργασίες κα τ ταχυδροµικ µ άσµατα στ διε θυνση: HM. I. ΛAMΠPOY, Π στ Pεστ ντ 175 01, Π. Φάληρο. Παρακαλο νται ο συνδροµητ ς πο λλάζουν διε θυνση, ν τ γνωστοποιο ν στ περιοδικ. Aπαγορε εται ν λ ω ν µέρει ναδηµοσίευση ναµετάδοση καθ ο ονδήποτε τρ πον δηµοσιευµάτων το «αυλο» χωρ ς τ γραπτ δεια το κδ τη. TO TEYXO AYTO: ΣEΛIΣ 16166: H παραµ ρφωση το ιον σου.i.λ. ΣEΛIΣ 16168: EΠIΛOΓH EΠIΣTOΛΩN ANAΓNΩΣTΩN A. BOYΛΓAPH, K. ΠAΠA ATOΣ, Λ. MAN PAΣ, N. NTΩNIAΣ, K. KAΛOY HΣ, C. AXIOTIS, Θ. ΣΦETΣAΣ, H. BINIAΣ. ΣEΛIΣ 16173: ιάλογος µ τ ν Aρχιεπισκοπ Aθην ν E.. ΘEO ΩPOY κα ΣAPANTOΣ - A - ΠAN - Π. KOYBAΛAKHΣ ΣEΛIΣ 16184: «Kαπέλλωσαν» τ ν ι νυσο µ καντήλια ΣTAYPOΣ BAΣ EKHΣ ΣEΛIΣ 16187: Ποιά ε ναι στορικ διαδροµ το Mαραθωνίου MAPIOΣ MAMANEAΣ ΣEΛIΣ 16193: «ιάλογος Σωκράτη - Kαρτεσίου»: H γκάφα τ ς «Φραγκφο ρτερ Aλλγκεµάινε Tσάιτουνγκ» IΩANNHΣ ΠHΛIOYNHΣ ΣEΛIΣ 16197: T CNN κα Eλληνικ Γλ σσα Περιοδικ «AΣΦAΛIΣTIKO NAI» ΣEΛIΣ 16199: σκολης κατασκευ ς ρχαία γέφυρα A. ΠETPOYTZAKOΣ ΣEΛIΣ 16200 Πληθωρισµ ς γιωσ νης στ Λευκωσία NIKOΛAΣ AΣIMOΣ ΣEΛIΣ 16203: O... Kέλτης Zε ς κα... Kολχίδα τ ς Aµερικ ς ρ IΩANNHΣ KYΠAPIΣΣOΣ ΣEΛIΣ 16210: Tηλε ραση π τ ς ε λογίας... ΠANTEΛHΣ ΓΛAPOΣ ΣEΛIΣ 16213: ραστηρι τητες τ ν E ραίων στ ν ρχαία Eλλάδα BAΣIΛEIOΣ MAYPOMMATHΣ ΣEΛIΣ 16219: O α τοευνουχισµ ς στ ν Παλαι κα Kαιν ιαθήκη ΣTAYPOΣ BAΣ EKHΣ ΣEΛIΣ 16221: K ρια ν µατα πο ποδίδουν γνωρίσµατα κα δι τητες τ ν νοµαζοµένων KΩNΣTANTINOΣ ΓEΩPΓANAΣ ΣEΛIΣ 16225: Eνας φωτισµένος µητροπολίτης ε χε καταρρίψει π τ 1930 τ δ γµα «Eξ Aνατολ ν τ φ ς» ΠAN. KOYBAΛAKHΣ ΣEΛIΣ 16225: O δ θεν «τουρκικ ς» νεοελληνικ ς λέξεις ( ) ΓIΩPΓOΣ ΠAΠAKΩNΣTANTINOY ΣEΛIΣ 16235: H πικαιρ τητα το «µοντέλου» τ ς ρχαίας Σπάρτης Συνεντε ξεις τ ν P. CARTLEDGE, T. GIFUEIRA, O. MYRRAY NANΣY MΠIΣKA ΣEΛIΣ 16241: H Aγάπη το µίσους ΠAΛΛA AΣ AΛEΞAN PINOΣ ΣEΛIΣ 16243: Π ς γράφονται ο σηµεριν ς γκυκλοπαίδειες ΓEPAΣIMOΣ KAZANAΣ MONIME TH E O AΛΛOΣ ΛOΓOΣ: σελ. 16186 OI ΓENNHTOPEΣ TOY ΠAΓKO- ΣMIOY ΠOΛITIΣMOY: σελ. 16191 O KAΛAΘOΣ TΩN AXPHΣTΩN: σελ. 16202 AIΣIMA KAI A HPITA: σελ. 16213 H KINHΣIΣ TΩN I EΩN: σελ. 16243. TOMO KA ñ API MO TEYXOY 250 ñ OKTøBPIO 2002

H APAMOPºø H TOY IONY OY E ν ποφασίσωµε χωρ ς ναστολ ς ν µ αθ νωµε λε θερα στ ν γενικ ποδεικνυ µενη π τ ν Iστορία διαπίστωση, τι δ ν πάρχει κανένας «θε ς» πο ν µ ν τ ν δηµιο ργησαν ο νθρωποι ( πορρίπτοντας τ ν ντελ ς ναπ δεικτη θεοκρατικ ντιστροφή, τι δηλ. «θε ς» δηµιο ργησε τ ν νθρωπο), τ µέσως π µενο ρώτηµα, πο λογικ προκ πτει, ε ναι: Γιατί νθρωπος δηµιουργε θεο ς; Στ ρώτηµα α τ, πράγµατι λευθερωτικο κα ξαληθευτικο χαρακτ ρα, ρθ προσέγγιση προφαν ς ε ναι λογικ συνδυασµ ς το ποκειµενικο λατηρίου το δηµιουργο (= νθρώπου) κα το ντικειµενικο ρ λου πο α τ ς ναθέτει στ δηµιο ργηµά του (= τ ν θε ). Mία τέτοια προσέγγιση ρίσκει ρωγ, δηγ κα σίγουρο δείκτη τ ς ρθ ς πορείας τ ς ρευνάς µας τ ν στορία τ ν θε ν, πως ντικατοπτρίζεται στ ν στορία τ ν θρησκει ν. Kα στορία α τ ο µονοσήµαντα: ν πάρχουν θρησκε ες ( ρα δ ν πάρχουν θεοί), πο ν µ ν φείλουν κα τ ν γέννησή τους κα τ ν µεγάλη ντοχ κα διάρκεια τ ς πάρξεώς τους στ ν Φ ο το Θανάτου. Kαµµι θικ κοινωνικ συνταγ τ ν θρησκει ν, καµµι θεολογικ ρµηνεία το Σ - µπαντος κα τ ς Zω ς κα καµµι λατρευτικ «ττραξι ν» ο ασδήποτε θρησκείας δ ν ε ναι ρκετές, γι ν τ ς προσκοµίσουν τ σο σταθερο ς παδο ς, σο ε ναι ψυχολογικ ς τ πος το «πιστο». O «πιστ ς» παραδίδεται παξ κα δι παντ ς στ ν «θε» µ νον, ταν α τ ς το µιλήσ η καθησυχαστικ γι τ ν θάνατο. Γι τ ν ρ λο το θεο στ ν λειτουργία τ ς κοινωνίας στ ν δηµιουργία κα ρµηνεία το Σ µπαντος κα τ ς Zω ς, ν κάποτε ταν παρκτ ς, ποδεκτ ς κα πιστευτ ς, σήµερα, µπορο µε ν πο µε, τι ε ναι ντελ ς ναξι πιστος, µετ τ ς µεγάλες γνωστικ ς κατακτήσεις το νθρώπου µέσ ω µ θεοκρατικ ν µεθ δων ρευνας ( πιστ µες, φιλοσοφία) στ ν τοµέα τ ς Kοσµο ιοθεωρίας (πρ λ. τ ν θεοκρατικ χρονολ γηση τ ς «δηµιουργίας» το K σµου κα το Aνθρώπου π τ ν Γιαχ πρ ν π 5.570 χρ νια, ποία µετ τ ν νάπτυξη τ ς Γεωλογίας κα τ ς Παλαιοανθρωπολογίας ε ναι σήµερα καταγέλαστη) κα µετ τ ν νάληψη το κοινωνικο ρ λου π τ ν Πολιτική. Kάποιοι µως ποστηρίζουν, τι α τ πο δ ν καλ πτεται π κάποια λλη κδήλωση ζω ς παρ µ νο π τ θρησκευτικ ε ναι τ τυπικ τ ν θρησκει ν, λατρεία, ξ ο κα ιωσιµ τητα τ ν θε ν. Oµως κα δ θ µ ς χρειαζ ταν µεγάλος Hράκλειτος, πο ος πρ ν π 2.500 χρ νια ξεκαθάρισε τ ζήτηµα, δια λέποντας µ τ µάτι - ξίφος πο διέθετε, τι κα λατρεία - ορτ - τελετουργία, ν κα φαίνεται τι να-

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16167 φέρεται στ Zωή, στ ν πραγµατικ τητα κα α τ ε ναι κφραση το Φ ου το Θανάτου: «Aν (ο νθρωποι) δ ν καναν ποµπ γι τ ν ι νυσο κι ν δ ν ψελναν γι τ γεννητικ ργανα, θ ε χαν συµ ναιδέστατα γεγον τα Θάνατος κα ι νυσος ε ναι διος (θε ς), γι τ ν πο ο παραφρονο ν κα ξεδίνουν µ τ λατρεία του»*. Eτσι ο φευρέτες ( λλ κα ο «πιστο») τ ν θε ν κα τ ν θρησκει ν (νυκτιπ λους, µάγους, άκχους, λ νες κα µ στες το ς νοµάζει Hράκλειτος) πισείουν ναντίον λλήλων ς πειλ τ ς µετ θάνατον τι- µωρίες κα προφητε ουν τ ν δι πυρ ς κα ση**. *** E ξορ σσοντας π τ πολ τιµο γι τ ν Eξουσιασµ κοίτασµα το νθρώπινου φ ου, Θεοκρατία «άλθηκε ν ρρωστήσ η τ ν νθρωπ τητα ντιστρέφοντας τ ν ννοια το καλο κα το κακο, το νοσηρο κα το γιο ς, το ληθινο κα το ψε τικου», πως θ λεγε Nίτσε. Eτσι προχώρησε στ διαστρέ λωση κα τ ν ντιστροφ το Λ γου, µετατρέποντας τ Σ µπαν (τ πο ο «ο δε ς θε ν ποίησεν»: νθ νωτ.) σ «δηµιο ργηµα το Θεο», µ συνέπεια τ ν ναγωγ λων τ ν νθρωπίνων ψυχικ ν λειτουργι ν (κα τ ν λέξεων µ τ ς πο ες κφράζονται ο λειτουργίες α τ ς) σ να προσυµπαντικ κα ξωσυµπαντικ φετ χ - ε ρηµα τ ς ξουσιαστικ ς σκέψεως (πρ λ. «πιστε ω» = ρχαιοελλ. χω µπιστοσ νη σ κάποιον κάτι, ν νεώτ. πιστε ω στ ν Θε «µαρτάνω» = ρχαιοελλ. δ ν πετυχαίνω τ ν στ χο, τ ν σκοπ, ν νεώτερ. σφάλλω ναντι το Θεο «λπίζω» = ρχαιοελλ. προσδοκ ν δηµιουργήσω κάτι, ν νεώτ. λπίζω στ Θε κ.π..). Θάνατος κα Zω ποτελο ν ταυτ τητα τ ν ντιθέσεων. Kα α τ κρι ς ταν λευθερωτικ κα ξαληθευτικ κατάκτηση πο νο- µαζ ταν κάποτε «ι νυσος» κα σήµερα πέστη ίαιη ξουσιαστικ παραµ ρφωση κα πλαστογραφήθηκε ταυτ χρονα π πηγ χαρ ς τ ς ζω ς κα συνδιαλλαγ ς µ τ θάνατο, πως κρι ς ταν, σ «Φ ον Kυρίου» κα σ ανταδ ρο - κράχτη το Eξουσιασµο, τ ς ποταγ ς, τ ς νελευθερίας κα τ ς ναλήθειας..i.λ. * «E µ γ ρ ιον σ ω ποµπ ν ποιο ντο κα µνεον σµα α δοίοισιν, ναιδέστατα ε ργαστ ν υτ ς δ Aιδης κα ι νυσος, ττε ω µαίνονται κα ληνα ζουσιν» ( Hράκλειτος, κδ. Diels - Kranz, π σπασµα 15). ** «... το τοις πειλε τ µετ θάνατον, το τοις µαντε εται τ π ρ» (α τ θι, π σπασµα 14).

E I O H E I TO øn ANA Nø TøN O διωγµ ς τ ς θνικ ς γλώσσας κα τί κάνουν ο ξένοι K ριε Λάµπρου, H κακοποίηση τ ς Eλληνικ ς Γλώσσας συνεχίζεται µ τ ν νε θυνη συµπεριφορ τ ν µέσων µαζικ ς νηµερώσεως, πο οµ αρδίζουν στα- µάτητα τ κοιν µ ξεν φερτες λέξεις, κυρίως µερικανο-εγγλέζικες, σ ν ν µ ν χουµε ντίστοιχες δικές µας. Tώρα λοιπ ν γινε µ δα, ς πο µε, ν λέ- µε jogging κα χι τροχάδην, convoy κα χι φάλαγξ, show κα χι πρ γραµµα, cameraman κα χι φωτογράφος, γιάφκα κα χι κρυσφ γετο, σίγουρα κα χι σφαλ ς/ ε αίως/φυσικ / πωσδήποτε κα τ λοιπά. ια άζοντας τ ς λληνικ ς φηµερίδες στ ιαδίκτυο µο προκαλε ναυτία, ταν λέπω τ ν τίτλο «Mίτινγκ στί ου». A τ ε ναι ξεπεσµ ς θνικ ς συνειδήσεως, συµπεριφορά πο ντικατοπτρίζει τ χάλι τ ν µέσων µαζικ ς νηµερώσεως κα τ ν γκληµατικ νοχ ν ς λ κληρου λαο κα τ ς πολιτικ ς του γεσίας. Φθάσαµε στ ο κτρ ση- µε ο ν µερικανίζουµε γι ν φαινώµαστε δ θεν ( ραγε σ ποιο ς;) µοντέρνοι. Kα ν ποφε γου- µε σκ πιµα ν µιλ µε σωστ Eλληνικ σ νδειξη νοµιµοφροσ νης πρ ς τ δηµοκρατικ δεώδη! Tί λλο ν ποθέσω, ταν κο ω τ ν κφραση «τ Yπουργε ο ηµ σιας Tάξης». Yπάρχουν ραγε Eλληνες πο δ ν καταλα αίνουν τ σωστ κφραση: Yπουργε ο ηµασίας Tάξεως; Tέλος, κα κάποιοι κδ τες δ ν παρέλειψαν ν συνεισφέρουν στ ν λεηλασία κα τ λυντσάρισµα τ ς γλώσσας µας. ν δειξαν τ ν παραµικρ νδοιασµ «γι λ γους ε κολίας» ν ντικαταστήσουν λληνικο ς µ λατινικο ς χαρακτ ρες. Eτσι τ γράµµα «χ» ντικατεστάθηκε µ τ λατινικ «x» κα τ «ζ» µ τ λατινικ «z». M τ ν πιστολή µου α τ πευθ νω κκληση στ ν πολιτικ γεσία τ ς χώρας ν πιληφθ το γλωσσικο µας προ λήµατος µ τ ν δέουσα σο αρ τητα κα µ α σθηµα ε θ νης. Hρθε πι ρα ν θωρακίσουµε τ ν γλ σσα µας µ κατάλληλη νο- µοθετικ προστασία, πως χουν κάνει κα λλα κράτη. Aναφέρω σ ν παράδειγµα τ ν παρχία το Kεµπ κ στ ν Kαναδ, τ µοναδικ µέρος τ ς Bορείου Aµερικ ς που Γαλλικ ποτελε τ ν πίσηµη γλ σσα. H νοµοθετικ ρ θµιση, πο θεσε σ H «IANOH H» TOY PøMA IKOY ENANTION TOY MIKH EO øpakh... O ποκλεισµ ς τ ς «Tετραλογίας» του π τ ν Oλυµπιάδα Aγαπητ περιοδικ, Kανένας θ ρυ ος δ ν προκλήθηκε, ταν τετραλογία το Mίκη Θεοδωράκη «Mήδεια - Hλέκτρα - Aντιγ νη - Λυσιστράτη» ποκλείστηκε π τ ς κδηλώσεις τ ς Πολιτιστικ ς Oλυµπιάδας. M λις πουργ ς Πολιτισµο νακοίνωσε τ ν πρ θεση το πουργείου του ν παρουσιάσ η (τ 2003) τ ν τετραλογία, µέσως τέθη π διαφ ρους θέµα πέρογκου κ στους, κάτι πο νάγκασε τ ν συνθέτη ν παραιτηθ τ ς παρουσίασης. Στ συνέχεια τέθη κα θέµα α σθητικ ς, κάτι πο µµέσως ποδαυλίστηκε π τ ς κριτικ ς στ ν T πο γι τ ν τελευταία περα το συνθέτη «Λυσιστράτη» ( Aπρίλιος 2002 - Mέγαρο Mουσικ ς Aθην ν). H συγκεκριµένη περα, πως τ σ νολο το συµφωνικο ργου το συνθέτη, τυχε τ ς λαχίστης συµπάθειας τ ς πλειοψηφίας τ ν «κριτικ ν» κα «µουσικολ γων» τ ς πατρίδας µας, φέρνοντάς τους σ πλήρη ντίθεση µ το ς γκριτους κριτικο ς κα

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16169 σχ γαλλ φωνη κυ έρνηση το Kεµπ κ, προχωρε µέχρι παγορε σεως ναρτήσεως πινακίδων στ µπορικ καταστήµατα, σ λλη γλ σσα κτ ς π τ ν Γαλλική. Στο ς λλ φωνους νοµοθεσία α τ φαίνεται θνικιστικ κρ τητα. H λήθεια µως ε ναι, τι Γαλλικ Γλ σσα θ κφυλιζ ταν αθµια α µ τ ν πάροδο το χρ νου, σ να χ ρο που Aγγλικ Γλ σσα ε ναι παντοδ ναµη. T παράδειγµα α τ θ πρέπει ν ε αισθητοποιήσ η κι µ ς το ς Eλληνες, γι ν πάρουµε τ κατάλληλα νοµοθετικ µέτρα γι τ ν προστασία τ ς γλώσσα µας ναντι τ ν κινδ νων πο συνεπάγεται συµµετοχή µας σ ν µέλους στ ν Eνωµένη E ρώπη. M κτίµηση Kυριάκος Παπαδ τος Tορ ντο, Kαναδ ς Π ς ο νελλήνιστοι ξελληνίζουν τ ς ξένες λέξεις Φίλε κδ τα, Hθελα ν πιστήσω τ ν προσοχ σ συνήθη λάθη πο χουν πικρατήσει στ ν καθηµερινή µας γλ σσα: Kατ ρχ ν τ «κινητ» τηλέφωνο, πο µ νο κινητ δ ν ε ναι! T σωστ ε ναι φορητ τηλέφωνο! Mετ λέµε πολογιστής, σαρωτ ς ( ν χι scanner), κτυπωτ ς κ.λπ., ν τ σωστ ε ναι πολογιστήρ(ας), σαρωτήρ(ας), κτυπωτήρ(ας), πως ε ναι καθαριστ ρ(ας) στ τζάµια τ ν α τοκινήτων, πυροσ εστήρ(ας), νεµιστήρ(ας), δοστρωτ ρ(ας) κ.ο.κ.. Tέλος, ο κλητικ ς τ ν κυρίων νοµάτων χουν πρακτικ καταργηθ. Λέµε κε αφέρµο Bαρεµένο Bελιζέλο ντ τ ν σωστ ν αφέρµε, Bαρεµένε, Bενιζέλε... Zητ συγγνώµην γι τ µονοτονικ µου, µως, δ ν τ πάω καλ µ το ς πολογιστ ρες. Eρρωσο Λεωνίδας Γρ. Mάνδρας Oφθαλµίατρος, Xαλκίδα Προχριστιανικ κα χριστιανικ ε δωλολατρία K ριε Λάµπρου, Eνας π το ς ριστικώτερους χαρακτηρισµο ς το Xριστιανισµο κατ τ ν Eλλήνων ε ναι χαρακτηρισµ ς το «ε δωλολάτρου», δηλαδ α το πο προσκυνάει τ µάρµαρα, τ ς πέτρες, τ ξ λα κ.λπ. ς θεο ς. Oµως, ποιά ταν θέσις τ ν διων τ ν Eλλήνων ναντι α το το χαρακτηρισµο ; M ς τ ποκαλ πτει στ ν µισελληνικ του «Λ γο κατ τ ν Eλλήνων» γιος Aθανάσιος, κα «Mέγας» ποκαλο µενος λ γ ω προφαν ς το µουσικολ γους τ ν ε ρωπαϊκ ν χωρ ν, πο π τ ν δεκαετία το 1950 µέχρι σήµερα µελετο ν κα ξαίρουν τ συµφωνικ ργο το συνθέτη. O κριτικές, πο ταν στ ν πλειοψηφία τους ε τε µεσα ε τε µµεσα ρνητικές, ποστηρίχτηκαν σιωπηλ κα π τ σ νολο σχεδ ν το «πνευµατικο», καλλιτεχνικο κα πολιτικο κ σµου τ ς χώρας µας, πο γι λλη µία φορ δειξε τ ν µπάθεια λλ κα τ ν πνευµατική του νδεια. M τ ν συµπλεγµατική τους στάση πολιτικο κα «διανοο µενοι» ρεζιλε τηκαν γι λλη µι φορ στ µάτια τ ν E ρωπαίων πολιτικ ν κα διανοουµένων, ο πο οι φροντίζουν χι µ νο ν τιµο ν τ Mίκη Θεοδωράκη (µ ρα ε α, δρες σ πανεπιστήµια κ.λπ.), λλ φροντίζουν ν χ η στ διάθεσή του ρχ στρες κα χώρους ( π καθεδρικο ς ναο ς µέχρι στάδια) γι τ ν παρουσίαση το ργου του, φθάνοντας µέχρι το σηµείου ν διαµορφώνουν χώρους ε δικ γι τ ν παρουσίαση το ργου του κάτι πο στ ν Eλλάδα µ νον Kωνσταντ νος Kαραµανλ ς ναγκάστηκε ν κάν η (διαµ ρφωση Λυκα ηττο ), ταν ο τ τε κρατο ντες το Πολιτισµο ρνήθηκαν ν παράσχουν στ ν συνθέτη χ ρο συναυλι ν. Aς πικεντρωθο µε µως στ θέµα τ ς Tετραλογίας. Γιατί τελικ δ ν θ παρουσιαστ Tετραλογία; E ναι θέµα κ στους, α σθητικ ς, ε ναι κάτι λλο; Προσωπικ πιστε ω κράδαντα π ς ε ναι α τ τ «λλο», πο ποκρ πτεται τεχνηέντως π σα-

16170 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 π θµενου µισελληνισµο του. (Παρέκ ασις: τίτλος «Mέγας» φαίνεται τι πεδ θη στο ς µεγαλ τερους δι κτες το Eλληνισµο : Kωνσταντ νος, Θεοδ σιος, Aθανάσιος κ.λπ.). Γράφει λοιπ ν γιος Aθανάσιος στ ν παράγραφο 19 α το το ργου του: «Aπολογο µενοι δ (ο Eλληνες φιλ σοφοι κα πιστήµονες) λέγουσι, δι το το α το ς (το ς τ πους - γάλµατα τ ν φαινοµένων = πεικονιζοµένων θε ν) χειν, να δι το των τ Θε ον α το ς ποκρίνηται κα φαίνηται ο κ λλως γ ρ α τ ν τ ν ρατον δ νασθαι γν ναι δι τ ν τοιο των γαλµάτων κα τελετ ν» (= ικαιολογο µενοι δ ο Eλληνες φιλ σοφοι κα πιστήµονες λένε, τι α τ τ γάλµατα τ ν πεικονιζοµένων θε ν χουν, να µέσ ω α τ ν διακρίνεται κα γίνεται ντιληπτ τ Θε ον, δι τι λλως α το δ ν µπορο ν ν κατανοήσουν τ ρατον Θε ον, παρ δι µέσου τέτοιων γαλµάτων κα τελετ ν). Eκτοτε διά ηκαν α νες µίσους, λληλοσφαγ ν κα καταστροφ ν µνηµείων κα ργων τέχνης, µεταξ τ ν φατρι ν ε κονοµάχων, ε κονολατρ ν κα α ρετικ ν στ σωτερικ το Xριστιανισµο (προφαν ς τ Aγιον Πνε µα τ ν «Πατέρων» δ ν µπορο σε ν ο κονοµήσ η τ πράγµατα δι τ ς γάπης...), ως του πικρατήσουν τελικ ς ο ε κονολάτρες. M ποι πιχείρηµα; M τ νωτέρω ε ρωνικ ς περιγραφ ν π τ «Mέγα» Aθανάσιο! «Eµε ς δ ν προσκυν µε τ ς ε κ νες (κα τ γάλµατα ο υτικο ) λλ µέσ ω α τ ν προσκυν µε τ Θε ον», λέει σήµερα Eκκλησία. H κλοπ το πιχειρήµατος ε ναι α τ φωρος κα διδακτική. Kα στ ν περίπτωση α τ ποδεικν εται τι Xριστιανισµ ς, φο δολοφ νησε τ ν Eλληνισµ ς κοσµοθεωρία, κοσµοαντίληψη κα πολιτισµικ γενικ ς παρουσία, κλεψε τ λαµπρά του νδ µατα ( ξωτερικ πιφαιν µενα πως τ πους πεικονίσεως κα λατρείας το Θείου, φιλοσοφικ κα ρητορικ ρολογικ µεθοδολογία κ.λπ.), γι ν δηµιουργήσ η τ «λληνοχριστιανικ» ρµαφρ διτο δεολ γηµα. M τιµ Γεώργιος B. Φάκος Tαξίαρχος Kι λλες λέξεις τ ς Tουρκικ ς ε ναι Eλληνικ ς Aγαπητ περιοδικ «αυλ ς», Θ θελα ν προσθέσω τ ξ ς, γι τ ς λληνικ ς προελε σεως λέξεις τ ς Tουρκικ ς στ τε χος 247 το : Eκτ ς π τ ς γνωστ ς λέξεις, καλυτερίµι - kaldirim = καλλιδρ µιον, τεφτέρι - defter = διφθέρα, κ.., προσθέτω τ κ λουθα: Meteliu = ποσ γι µικροπληρωµές. T Bυζα- ράντα χρ νια πίσω π διανοουµενίστικες κορ νες περ α σθητικ ς: Oτι συµφωνικ µουσικ το Mίκη Θεοδωράκη, ν κα λογία, πευθ νεται στ σ νολο το λληνικο λαο κα γίνεται κατανοητ π τ ν πλ πολίτη. Oτι δ ν πευθ νεται πρωτίστως στο ς λίγους, στ ν λίτ, πο σκεµµένα κρατ µακρυ σ ν π ρθητο κάστρο π τ ν λληνικ λα τ ν «κλασικ» µουσική. Kι α τ πο κάθε φορ νοχλε ε ναι, π ς τ ργο το Θεοδωράκη συγκινε, προ ληµατίζει κα νασ ρει π τ µνήµη τ ν Eλλήνων τ ν στορική τους ταυτ τητα. Eτσι µ τ µουσική του, κυρίως µ τ ν συµφωνική, Θεοδωράκης ποδεικν ει τι ο Eλληνες διατηρο ν κ µα χι µ νον τ κριτήριο λλ κι κε νο τ ψυχικ κα πνευµατικ π αθρο, πο παιτε ται, γι ν γίν η κάποιος δέκτης κα ν φοµοιώσ η τ σο τ ν ποιοτικ µουσικ ε δικ σο κα τ ν ψηλ τέχνη γενικά. Aλλ α τ ε ναι µ νο τ να σκέλος το ζητήµατος. T λλο ε ναι, τι Mίκης Θεοδωράκης κάθε φορ πο συνθέτει µουσικ γι τ ρχα ο δρ µα, καταφέρνει χι µ νο ν διατηρήσ η τ πνε µα το ποιητ, λλ κα ν µφυσήσ η στ ν κροατ ( κ µα κα σ α τ ν πο δ ν χει ξοικειωθ µ α τ τ ε δος µουσικ ς) τ πολυδιάστατο µήνυµα, πο συνήθως α ωρε ται νάµεσα κα πέρα π το ς στίχους, τ χρώµατα κα το ς χους, πο συνθέτουν τ µεγαλ τερο κατ τ γνώµη µου πίτευγµα το νθρώ-

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16171 ντιν µεταλλίκιον. Esnaf = παγγελµατικ τάξη. Bυζαντιν, π τ συναφής. (Συνάφιον τ ν χεριαν ν = ξυλουργο λεπτ ν ργασι ν). Sandiu = T Bυζαντιν συνδ κιον. Oρος πο ναφέρεται κα στ πλο α. Kümes = Kουµάσι. T Bυζαντιν κοιµάσιον. (Kοιµάσιον το πτηνικο = θέση πουλερικ ν στ πλο α προοριζ µενα γι κατανάλωση στ διάρκεια το ταξιδιο. Anbar = µπάρι. T Bυζαντιν µ άριον ( χι π τ µπορε ον) π ρχε κα τίτλος: σκευοφ λαξ το µ αρίου. T alisveris = λισ ερίσι ε ναι τουρκικ, π τ alman = alis = λα ε ν κα vermeu = veris = δο ναι. Πολ νεώτερες ξένες λέξεις τ ς Eλληνικ ς πέρασαν τ φυες στ τουρκικά, πως domates = ντο- µάτες κα χι domatalar, πληθυντικ ς patates = πατάτες κα χι patatatar karides = γαρίδες, κ.λπ. Aξιοπρ σεκτο ε ναι τι ο τουρκικ ς λέξεις πο πέρασαν στ ν Eλληνική, χρησιµοποιο νται µειωτικ ς πρ ς τ σηµασία τους. Eτσι τ sokak σηµαίνει κανονικ δρ µο, ν σ µ ς σοκάκι ε ναι τ στεν. Hamal ε ναι κανονικ χθοφ ρος κι χι,τι περιφρονητικ σηµαίνει γι µ ς χαµάλης. Aνάλογα κ µη µανά ης, µπακάλης κα τ ντου άρι, πο στ τουρκικ ε ναι «καθ ς πρέπει» λέξεις, ν σ µ ς παξιωτικές. Aποκορ φωµα τ davac, πο ε ναι νοµικ ς ρος κα σηµαίνει νάγων, µηνυτ ς κι χι,τι τ «ντα ατζ ς». Yπάρχει µως κα τ ντίθετο: τ at = πλ ς λογο, σ µ ς δηλώνει τ περήφανο κι µορφο λογο al = κ κκινο, ν στ λληνικ τ ζωνταν κ κκινο. Γι το ς λλην φωνους µουσουλµάνους ναφέρω κα το ς Bαλαάδες. Πρ κειται γι το ς τελευταίους ξισλαµισθέντες Eλληνες (. Mακεδονία, 19ος α νας), πο τ µ να τουρκικ πο µαθαν ταν ρκος Vallahi, Billahi, Tallahi κα π τ πρ το νοµάστηκαν Bαλαάδες. Σ,τι φορ στ κείµενο γι τ ν λωση, Γεννάδιος Σχολάριος φιλοξενήθηκε µ λλον στ ν Aδριανο πολη, πο δη ταν πρωτε ουσα τ ν Tο ρκων κα χι στ ν Aλεξανδρο πολη, πο δρ θηκε στ µέσα το 19ου α να. E χαριστ γι τ φιλοξενία Π. Nτώνιας Aλεξανδρο πολη H ξολ θρευση τ ν χθρ ν το Kυρίου Γιαχ K ριε διευθυντά, ια άζω στ «ευτερον µιον» (Z 1-6): «Oταν K ριος Θε ς σου σ φέρει ε ς τ ν γ ν ε ς τ ν ποία πάγεις δι ν κληρονοµήσ ης α τ ν ( λη πινου πολιτισµο : T ρχα ο δρ µα. Oσο γι µένα, δ ν γράφω α τ ν τ ν πιστολή γι ν κρίνω ο τε τ ργο ο τε το ς κριτές του λλ γι το ς ξ ς δ ο λ γους: 1) γιατ πιστε ω π ς µ νη µυνα πο χει σήµερα πολίτης πέναντι σ λους α το ς πο προσπαθο ν ν διαµορφώσουν τ ν κοιν γνώµη, ε ναι ν χρησιµοποι τ δικαίωµα πο το δίνει ηµοκρατία, ν κφράζ η δηµ σια α τ πο διος ε σπράττει π τ ργο το δηµιουργο κα 2) γιατ ε ναι πεποίθησή µου, τι φ σον νας δηµιουργ ς πευθ νεται στ ν πολίτη µέσ ω το ργου του κα το χαρίζει πλ χερα πως µ νον Θεοδωράκης ξέρει ν κάν η το ς καρπο ς το πνευµατικο του κ που, το ταλέντου κα τ ς γνώσης του, α τ τ ργο χι µ νον φορ στ ν πολίτη λλ το δηµιουργε τ ν θικ ποχρέωση ν περασπιστ α τ τ δ ρο, πο τ ν διαπαιδαγωγε κα τ ν κάνει ν νοιώθ η καλ τερος νθρωπος. A τ, πιστε ω, ε ναι τ καθ κον κάθε λε θερου νθρώπου,πο πιστε ει στ δηµοκρατία. E χαριστ τ περιοδικ σας, πο µο προσφέρει τ δυνατ τητα κα τ ν χ ρο ν κφράσω τ ς π ψεις µου. M κτίµηση Aναστασία Bο λγαρη Nέα Kηφισι

16172 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 Π ς λέπει τ ν νας Eλληνας το Σ δνεϋ Aγαπητ κ. Λάµπρου, Συγχαρητήρια γι τ πρ τα ε κοσι σκληρ χρ νια το «αυλο». Hταν δ σκολα. Πιστε ω τώρα τι καλυτερε ουν τ πράγµατα κα θ καλυτερε σουν κ µη περισσ τερο, ν φτάσετε τ να κατοµµ ριο ντίτυπα (πο δ ν πιστε ω ν τ χετε φτάσει σήµερα). N ε στε σίγουρος, τι µία µέρα θ ε στε µεγαλ τερος ε εργέτης το Eλληνισµο. Eχουν γ κατ καιρο ς κα λλα περιοδικά, συνήθως µπορικ ς ποµιµήσεις το, λλ δ ν κράτησαν κα δ ν θ κρατήσουν, πως συµ αίνει µ λες τ ς «µιτασι ν». O «αυλ ς» στάθηκε γίγαντας! Πρέπει γ ε ναι δική µας)... κα ταν σο παραδώσ η το ς κατοίκους της νώπι ν σου θέλεις πατάξ η α το ς. Kατ κράτος θέλεις ξολοθρε σ η α το ς. ν θέλεις κάµ η συνθήκη µετ α τ ν ο δ θέλεις δείξ η λεος πρ ς α το ς... Tο ς ωµο ς τους ν το ς καταστρέψετε, τ γάλµατα ν τ συντρίψετε, τ λση τους ν τ κατακ ψετε κα τ γλυπτά τους ν τ κάψετε, πειδ σ ε σαι λα ς γιος ε ς K ριον τ ν θε σου. Σ ξέλεξε K ριος θε ς σου δι ν ε σαι ε ς α τ ν λα ς κλεκτ ς». Σχετικ θ θελα ν πευθ νω πρ ς τ ν Aρχιεπίσκοπο Aθην ν κα πάσης Eλλάδος τ ν κ λουθη πρ ταση: «Παρακαλ πιτρέψατε ε ς τ ν ταπειν τητά µου πως πευθ νει, µέσ ω µ ν, τ πλέον θερµά µου συγχαρητήρια ε ς τ ν γίαν ο κογένεια το ερέως κα πατρ ς µ ν κ. Ξηρο. Πραγµατικ τέτοιες ο κογένειες, σφυρηλατηµένες σ µφωνα µ τ θικ διδάγµατα τ ς γίας Παλαι ς ιαθήκης, ε ναι σπάνιες ε ς τ ν ποχ κυριαρχίας το Σαταν κα ε ς τ ς δ σκολες µέρες πο περν µε. Eπίσης συγχαρητήρια ε ς το ς ξο- µολογητ ς κα το ς πνευµατικο ς τους καθοδηγητές, που µ τ διδαχή τους δήγησαν τ γ ρια τ ς ο κογένειας στ ν γιο δρ µο πο χάραξαν ο γιοι προπάτορες µ ν A ραάµ, Mωϋσ ς, Iωσήφ, Iησο ς υ ς το Nαυ κα ο γιοι K ριλλος, Kωνσταντ νος, Θεοδ σιος, Iουστινιαν ς, Aλάριχος κα τ σοι λλοι γνωστο κα γνωστοι, ο πο οι µ τ ς πράξεις κα τ ργα τους θ µ ς δείχνουν ε ς το ς α νας τ ν τρ πο ξολ θρευσης τ ν παδ ν το Σαταν. Eπίσης ζητ π τ ν γι τητά σας, πως πιτρέψετε ε ς µ τ ν χρε ο δο λο το Kυρίου ν προτείνω, πως λ κληρη ο κογένεια Ξηρο καταταγ ε ς τ ς τάξεις τ ν γίων κα ε χοµαι ν γίνουν τ φωτειν παράδειγµα γι τ ς µελλο µενες γενι ς τ ν Pωµι ν. Kώστας Kαλο δης ν χ η ξεπεράσει λες τ ς δυσκολίες κα ν ρίσκεται σ καλή πορεία, ν δ ν παρασυρθ π ξένους κα κερδοσκοπία. T ν Aπρίλιο το 2001 ε χα πισκεφτ τ γραφε α σας γι λίγο κα διαπίστωσα τι πάρχει ρεξη κα καµπτη µπροστ στ ς πιθέσεις θέληση γι τ ν πραγµατοποίηση τ ν σκοπ ν το περιοδικο. Eγ πάντως χω διαπιστώσει, τι φυπνίζει τ ν Eλληνα κα το προσφέρει ρκετά, γι ν γνωρίζ η τι δ ν ε ναι ρωµι ς. M τιµ Chris Axiotis N.S.W. 2196, Sydney T CNN πανώρθωσε στορικ λάθος του K ριε διευθυντά, Σ ς ε χα νηµερώσει σχετικ µ τ ζήτηµα πο προέκυψε µ τ CNN κα τ ν Πέλλα ς πρωτε ουσας τ ς FYROM. Tώρα θέλω ν σ ς νηµερώσω γι τ τι µ τ ς πιστολ ς κα λοιπές µας δια- µαρτυρίες πετ χαµε ν λλάξ η στ διαδικτυακ σελίδα της τ Macedonia σ Former Yugoslav Republic of Macedonia κα τ Πέλλα σ Σκ πια! (Bλ. CNN.com/WORLD). Eπιπλέον σ ς κοινοποι τ µήνυµα - πάντηση το CNN (πρ ν κάν η τ ν λλαγ πο ζητήσαµε). M τιµ Θωµ ς B. Σφέτσας Περιστέρι «Φιλιστα οι» = φίλοι στίων = κανο ναυτικοί; K ριε Λάµπρου, Σ ς χαιρετ. Mήπως µπορε τε ν συσχετίσετε τυµολογικ ς τ «Φιλιστα οι» µ τ «φίλοι στίων» (α το πο γαπο ν τ στιοφ ρα, δηλ. τ θαλασσιν ταξίδια); Iστορικ στέκει ξέρετε. Mετ τιµ ς Hλίας Bίνιας

IA O O ME THN APXIE I KO H A HNøN KAI A H E A O H πίσηµη κτεν ς πάντησή της στ ν Θεοδωράκη κα ντίλογος το [ H Eκκλησία τ ς Eλλάδος παντ στ συνέντευξη το Mίκη Θεοδωράκη στ ν «αυλ» τ. 246, Iο νιος 2002, στ ν ποία κορυφα ος το σηµερινο Eλληνικο Πολιτισµο α) χαρακτηρίζει ς «γκληµα κατ ξακολο θησιν µ στ χο τ ν Eλληνικ Συνείδηση» τ διδασκαλία τ ς Παλαι ς κα Kαιν ς ιαθήκης στ ν κρατικ παιδεία κα ) πεσηµαίνει τι τ πίσηµο κρατικ δεολ γηµα το «Eλληνοχριστιανισµο» ποτελε µπ διο στ ν νάπτυξη το Eλληνα. H πίσηµη πάντηση ρχεται µέσ ω το Eπισήµου ελτίου τ ς Aρχιεπισκοπ ς Aθην ν κα πάσης Eλλάδος «Eκκλησία», µ πογράφοντα τ ν διευθυντή του κα κορυφα ο ζ ντα Eλληνα θεολ γο, µ τιµο καθηγητ το Πανεπιστηµίου Aθην ν κ. E.. Θεοδώρου, µ κείµενο 4 σελίδων στ τε χος Iουλίου 2002 κα µ προαναγγελία κα δευτέρου κειµένου ς συνέχειας το πρώτου. O «αυλ ς» νταποκρίνεται στ διάλογο ς κατωτέρω:. µ τ ν ναδηµοσίευση το πλήρους κειµένου τ ς κκλησιαστικ ς παντήσεως γι λ γους πνευµατικ ς ντιµ τητας κα δηµοκρατικ τητας,. µ τ ν παράθεση το ντιλ γου µας κα Á. µ τ δέσµευση ν λοκληρώσωµε σ προσεχ ς τε χος τ ν διάλογο, ταν φθάσ η στ χέρια µας προαναγγελθε σα π τ πίσηµο ργανο τ ς Aρχιεπισκοπ ς συνέχεια τ ς παντήσεώς της. Eδ θ σηµειώσουµε τι πρ ς τιµήν του κ. E.. Θεοδώρου, πο ος µολον τι θεολ γος, ρα ξ ρισµο περτιµ ν στοιχε α πο συγκρο ονται µ τ ν λογικ (πίστη, λπίδα κ.λπ.), µφανίζεται ς γγυητ ς τ ς λογικ ς, καταλογίζοντας στ ν Mίκη Θεοδωράκη «παραθεώρηση τ ν καν νων τ ς λογικ ς» καί, µ τ ν ε καιρία, κάνοντας κα να µάθηµα γι το ς τρ πους καταστρατηγήσεως τ ς λογικ ς (τ σοφίσµατα το Aριστοτέλη «µετά αση ε ς τερον γένος, ξιολ γηση τ ς κρίσεως το λου κ τ ς καταχρήσεως το µέρους» κ.λπ.) κα κατηγορε τ ν M. Θεοδωράκη α) στ ν 3η παράγραφο το κειµένου του τι «κίνησε κα κατη θυνε τ ν πλήρη ντιφάσεων στοχασµ του πάνω στ ς γνωστ ς πνευµατικ ς ράγες το περιοδικο αυλ ς» κα ) στ ν τελευταία παράγραφ του τι «τ ς π ψεις (το κ. Θεοδωράκη) υ οθέτησε τ περιοδικ αυλ ς». Kρίνουµε, τι θιασώτης τ ς λογικ ς κ. E.. Θεοδώρου ντιλαµ άνεται, τι «καραµπινάτη» α τ ντίφαση δ ν ε ναι πλ σ φισµα ν γινε συνείδητα ε ναι παραλογισµ ς, ν ν γινε σκεµµένα ποκρ πτει δ λο..i.λ.]

16174 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 A H A ANTH H TH EKK H IA [Tο κ. E αγγέλου. Θεοδώρου, Oµοτίµου Kαθηγητο το Πανεπιστηµίου Aθην ν, Tακτικο Mέλους τ ς E ρωπαϊκ ς Aκαδηµίας Eπιστηµ ν κα Tεχν ν] τ µηνια ο περιοδικ α τοδιαφηµιζ µενης «πρωτοποριακ ς ρευνας» «αυλ ς» (τε χος π ρ. 246, Iο νιος 2002) δηµοσιε θηκε γκωµιαζοµένη π α το κτεν ς συνέντευξις το Mίκη Θεοδωράκη, στ ν ποία δίδονται παντήσεις σ ρωτήσεις το συνεργάτου το περιοδικο α το κ. Π. Λ. Kου- αλάκη. Στ συνέντευξι α τ διακεκριµένος µουσικοσυνθέτης πέµνησεν ρθ ς µερικ ς λήθειες, λ.χ. γι τ ν ναµφισ ήτητη χρησιµ τητα τ ς µελέτης τ ν ρχαίων λληνικ ν κειµένων κα γι τ ν νάγκη τ ς πελευθερώσεως τ ς λληνικ ς µουσικ ς δηµιουργίας π το ς «γκαουλάιτερ» τ ς ε ρωπα ζουσας µουσικ ς στ χώρα µας. Aλλ κ. Θεοδωράκης, στ ν περ ς λ γος συνέντευξί του, φιλοδ ξησε π πλέον ν χρησιµοποιήσ η τ ν πλο σια α σθητικ ς κφραστική του καν τητα γι ν πεκτείν η, ς µ φειλε, τ ν περιοριζοµένη στ ν µουσικ τοµέα ναµφισ ήτητη α θεντία του κα σ λλες, κτ ς α το, πνευµατικ ς περιοχ ς (λ.χ. στ ν στορικοθρησκειολογικ ) κατ τρ πον, πο πενθ µισε στ ν γράφοντα, τι πρ 23 τ ν σ µιλία του στ ν A θουσα Tελετ ν το Πανεπιστηµίου Aθην ν ε χε πισηµάνει, λέγοντας τι «κ µη κα ψίστη ε φυεστάτη πιστηµονικ α θεντία, σ λλους τοµε ς, κτ ς τ ς ε δικ τητ ς της, ξαρτ ται κ τ ν γνώσεων κα τ ς µπειρίας λλων α θεντι ν» 1. A τ σχ ει κα γι τ ν καλλιτεχνικ α θεντία. T π σον κτιµο µε τ ταλέντο κα τ ν χαρισµατικ µουσικ προσφορ το κ. Θεοδωράκη ποδεικν εται κ το τι ε ς τ B Πανελλήνιο Λειτουργικ Συνέδριο Στελεχ ν Iερ ν Mητροπ λεων (B λος) δ ν διστάσαµε ν διατυπώσωµε τ ν προσωπική µας γνώµη, κατ τ ν ποία «κάποτε, τηρουµένων τ ν ναλογι ν (mutatis mutandis), µέσα στ πλαίσια τ ς Oρθοδ ξου κκλησιαστικ ς ποιήσεως κα µουσικ ς, θ πρεπε ν χαιρετίσωµε τ ν µφάνισι, ε δυνατ ν σ να πρ σωπο, ν ς λ.χ. νέου Eλ τη κα νέου Θεοδωράκη. 2 A τ ξηγο ν γιατ λυπηθήκαµε πολ, ταν διαπιστώσαµε τι στ συνέντευξι α τ διακεκριµένος µουσικοσυνθέτης µείωσε τ ν αυτ του. Tροχοδρ µησε τ χηµα τ ς σκέψεώς του χρησιµοποιώντας ς τροχο ς προφαν ποσυνείδητη ναζωπ ρωσι µαρξιστικ ν ντιχριστιανικ ν ξαρτήσεων, στορικ ν γνοια κα παραθεώρησι τ ν καν νων τ ς λογικ ς. Eχοµε τ ν ντ πωσι τι κίνησε κα κατη θυνε τ ν πλήρη ντιφάσεων στοχασµ του πάνω στ ς γνωστ ς πνευµατικ ς ράγες το περιοδικο «αυλ ς», τ ς πο ες ντέχνως φεραν µπροστά του ο δίδουσες µµέσως κα παντήσεις ρυµουλκο σες ρωτήσεις το πραγµατοποιήσαντος τ συνέντευξι συνεργάτου το περιοδικο. Aλλ ς σχολιάσωµε κάπως κτεν ς τουλάχιστον ε ς δ ο ρθρα µας µίαν πρ ς µίαν τ ς π χριστιανικ σκοπι παράδεκτες θέσεις, πο προ λήθηκαν στ συ- 1. E αγγέλου. Θεοδώρου, «H παιδεία τ ς λευθερίας κα λευθερία τ ς παιδείας», Πανηγυρικ ς λ γος στ ν ορτ τ ν Tρι ν Iεραρχ ν..., Aθήνα 1980, σ. 16. 2. Περιοδικ «Eφηµέριος», τος 2000, εκέµ ριος 2000, σ. 6.

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16175 νέντευξι α τή, λλάσσοντας τ σειρά τους, γι ν ποφ γωµε παναλήψεις κα γι ν χουν τ σχ λιά µας λογικώτερη κα συστηµατικώτερη διάταξι. A τονοήτως δ ν θ ξετάσωµε σηµε α, τ πο α ε ναι σχετα πρ ς τ ν Xριστιανισµ κα τ ν Eκκλησία. 1) Στ ρώτηµα το συνεργάτου το περιοδικο «µήπως κ µη κα σήµερα, παρ τ ν πρ οδο τ ν πιστηµ ν κα τ ν ξάπλωση τ ς Γνώσεως, λη σχεδ ν νθρωπ τητα δ ν ε ναι παρά κλεκτ ς κα συνάµα καταραµένος λα ς το Iεχω ;», κ. Θεοδωράκης πάντησε ς ξ ς: «Σ ντίθεση µ τ διδασκαλία το Iεχω, πο θέλει τ ν νθρωπο ν γεννιέται καταραµένος, γ πιστε ω τι νθρωπος γεννιέται ε λογηµένος. Γιατ ζω ε ναι ε λογία, ε ναι δωρεά, φτάνει ν ξέρης, λλ κα ν σ φήνουν ν τ ζήσης.» Eχουµε ξ λλου πάντοτε ζωνταν κα πίκαιρο τ παράδειγµα τ ς ρχαίας Aθήνας µ τ ν νθρωπο στ κέντρο το κ σµου, κυρίαρχο τ ς µοίρας του, ληθιν λάτρη το ραίου κα το ληθινο, ν χαίρεται τ ς µορφι ς τ ς ζω ς, ν τιµ κα ν δοξάζ η χι µ νο τ νθρώπινο πνε µα, λλ κα τ νθρώπινο σ µα.»σ ντίθεση µ α τ τ παράδειγµα, α τ τ φιλοσοφία, τ διδασκαλία κα τ στάση ζω ς, πο δήγησε τ ν νθρωπο σ πνευµατικ ς κατακτήσεις ξεπέραστες κ µη κα ως σήµερα, µονοθεϊστικ ντίληψη γι τ ν ζωή, γι τ ν νθρωπο κα τ ν κοινωνία διαµ ρφωσε α τ τ ν παραµορφωτικ σχέση νάµεσα στ ν Eνα κα το ς πολλο ς, πο θεσµοθέτησε τ ν νοχ κα τ φ ο τ ν πολλ ν πέναντι στ δικαίωµα τ ν λίγων ν το ς τιµωρο ν γι ν το ς σώζουν στ νοµα το Eν ς, δηλαδ το Θεο ε τε τ ν Iουδαίων ε τε τ ν Xριστιαν ν ε τε τ ν Mουσουλµάνων. Eτσι διαµορφώνεται κα διαιωνίζεται καταπτοηµένος νθρωπος, πο λίµονο ν τ χ η κα ναρριχηθ στ άθρο τ ς ξουσίας. Γιατ π τ ν ζ µη τ ν καταπτοτηµένων πλάθονται ο πι δίστακτοι τ ραννοι...» (σ. 15978). O κ. Θεοδωράκης πανερχ µενος κα σ λλη συνάφεια στ ν ντίθεσί του πρ ς τ ν µονοθεϊσµ, λέγει: «Aς δο µε τί λλο µ ς δώρισαν ο Eλληνες κτ ς π τ ηµοκρατία κα ς τ ντιπαραθέσουµε στ ργα κα τ ς µέρες τ ν µονοθεϊστικ ν διακυ ερνήσεων π τ ν Mεσαίωνα ως σήµερα µ κέντρο φυσικ τ υτικ E ρώπη τ ν Σταυροφ ρων, τ ν Aποικιοκρατ ν κα τ ν σ γχρονων µπεριαλιστ ν, γι ν κατανοήσωµε τ χάσµα πο χωρίζει τ ς δ ο κοσµοθεωρίες κα το ς δ ο κ σµους» (σ. 15980). Στ ς διατυπώσεις α τ ς το κ. Θεοδωράκη µερικο παινιγµο κα µερικ ς ρθ ς π µέρους π ψεις του (λ.χ. γι το ς σταυροφ ρους, το ς ποικιοκράτες, το ς µπεριαλιστ ς κα το ς τυράννους) συγχέονται µ σχετες ννοιες, µ σφαλµένους σχυρισµο ς, µ διλετταντικ ς παρανοήσεις κα διαστρε λώσεις τ ν στορικ ν γεγον των τ ς συναντήσεως Eλληνισµο κα Xριστιανισµο, µ γνοια τ ς στορικ ς λήθειας κα µ φθαλµοφαν χρ σι πολλ ν ( χι συνειδητ ν) λογικ ν σφαλ- µάτων σοφισµάτων (λ.χ. τ ς «µετα άσεως ε ς τερον γένος», τ ς ξιολογήσεως τ ς χρήσεως το λου κ τ ς καταχρήσεως το µέρους, το ψευδο ς α τίου, τ ς «τ ν ρων τετράδος», τ ς λήψεως το ζητουµένου κ..). Aς στρέψωµε τ ν προσοχή µας σ µερικο ς σχυρισµο ς το διαπρεπο ς µουσικο : α) E ναι σφαλµένος σχυρισµ ς τι κατ τ ν ι λικ µονοθεϊστικ παράδοσι νθρωπος γεννιέται δ θεν καταραµένος κα χι ε λογηµένος. O δ ν το του να-

16176 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 ληθέστερον. O ι λικ ς ψαλµ ωδ ς, πευθυν µενος πρ ς τ ν Θε, λεγεν: «Hλάττωσας α τ ν (δηλ. τ ν νθρωπον) ραχ τι παρ γγέλους, δ ξ η κα τιµ στεφάνωσας α τ ν κα κατέστησας α τ ν π τ ργα τ ν χειρ ν Σου» (Ψαλµ. η, 5-9). O Aπ. Πα λος στ ν Aθήνα διακήρυξε: «Tο γ ρ (δηλ. το Θεο ) κα γένος σµ ν» (Πράξ. ιστ 28). ν ε µεθα µ νον «χο ς π τ ς γ ς», λλ χοµε µέσα µας κα τ ν πνο το Θεο, δηλ. λογικ κα λε θερη ψυχή, ποία, ν κα κτιστή, µ τ χάρι το Θεο ε ναι θάνατη. Aν κα µ τ ν παρακο κα τ ν µαρτία του νθρωπος ποµακρ νθηκε π τ ν Θε, κε νος δ ν παυσε ν το πιδαψιλε η ε λογίες µέσα στ πλαίσια τ ς κτίσεως κα τ ς στορίας τ ς σωτηρίας. Oπως λέγει Iωάννης Xρυσ στοµος, «νθρωπ ς στι τ περισπο δαστον το Θεο ζ ον... ο κ στι µοι ε καταφρ νητος... δι ν ο ραν ς ταν σθη κα λιος φαίνει κα σελήνη τρέχει κα ρ ξεχ θη κα πηγα ρ ουσι κα θάλασσα πλώθη κα προφ ται πέµφθησαν κα ν µος δ θη κα τ δ πάντα λέγειν, δι ν µονογεν ς Y ς το Θεο νθρωπος γένετο. O εσπ της µου σφάγη κα τ α µα α το ξέχεεν π ρ νθρώπου κ γ καταφρον σαι χω; κα ποίαν χω συγγνώµην;» (Migne E.Π. 48, 1029). Σ µι τέτοια Aνθρωπολογία ρίσκεται τ θεµέλιο τ ς ναγνωρίσεως κα προστασίας τ ν νθρωπίνων δικαιωµάτων: «O κ νι Iουδα ος ο δ Eλλην, ο κ νι δο λος ο δ λε θερος, ο κ νι ρσεν κα θ λυ πάντες γ ρ µε ς ε ς στε ν Xριστ Iησο» (Γαλ. γ, 28). Πο λέπει κ. Θεοδωράκης τι στ πλαίσια το ι λικο µονοθεϊσµο θεωρο µεθα καταραµένοι; O Xριστ ς µ τ ν Aνάστασί Tου «παρχ τ ν κεκοιµηµένων γένετο» (A Kορ. ιε, 20). Γι α τ Kαν ν τ ς Aναστάσεως ρχίζει ς ξ ς: «Aναστάσεως µέρα λαµπρυνθ µεν, λαοί, Πάσχα Kυρίου Πάσχα κ γ ρ θανάτου πρ ς ζω ν κα κ γ ς πρ ς ο ραν ν Xριστ ς Θε ς µ ς διε ί ασεν πινίκιον δοντας». Eπειτα ς µ λησµονο µε, τι Xριστιανισµ ς πεµάκρυνε µερικ στοιχε α τ ς Παλαι ς ιαθήκης, πο περφαλαγγίσθηκαν π τ ν χριστιανικ συνείδησι. 2. O περ ο λ γος µουσικοσυνθέτης τονίζει σαφ ς, τι τ ρχα ο λληνικ δε δες ρίσκεται «σ ντίθεση» πρ ς τ «µονοθεϊστικ ντίληψη γι τ ζωή», ταν «τιµ κα δοξάζ η χι µ νο τ νθρώπινο πνε µα, λλ κα τ νθρώπινο σ µα». Aραγε ε ναι τυχα ο, τι κ. Θεοδωράκης χρησιµοποίησε τ ν δια διατ πωσι µ τ ν Aπ. Πα λο, πο ος τ ν διαψε δει προτρέποντας: «οξάσατε τ ν Θε ν ν τ σώµατι µ ν κα ν τ πνε µατι µ ν» (A Kορ. στ 20); Aντιθέτως πρ ς ρχα ες λληνικ ς πλατωνίζουσες, νεοπλατωνίζουσες κα δυαδικ ς διδασκαλίες, πο θεωρο σαν τ σ µα «δεσµωτήριο» το πνε µατος κα πηγ παντ ς κακο, κα ντιθέτως πρ ς τ ν Eπίκτητο, πο ος θεωρο σε τ σ µα «πάντων ηδέστατον κα υπαρώτατον κέλυφος κα δ στηνον σωµάτιο» 3, µονοθεϊστικ ς Xριστιανισµ ς µνε τ νθρώπινο σ µα. Kατ τ ν γιο Γρηγ ριο τ ν Παλαµ, «Λ γος σ ρξ γένετο» ( Iωάν. α 14), γι ν τιµήσ η τ ν νθρώπινη σάρκα. Yπάρχει µεγαλ τερος µνος στ νθρώπινο σ µα; O Iησο ς Xριστ ς «µετασχηµατίσει τ σ µα... ε ς τ γενέσθαι σ µµορφον τ σώµατι τ ς δ ξης α το» (Φιλιπ. γ, 21). «ε γ ρ τ φθαρτ ν το το νδ σασθαι φθαρσίαν κα τ θνητ ν το το νδ σασθαι θανασίαν» (A Kορ. ιε, 53). 3. Bασιλείου Iωαννίδου, O µυστικισµ ς το Aπ. Πα λου κα α θρησκευτικα δέαι κα τάσεις τ ν λληνιστικ ν χρ νων, Aθ ναι 1936.

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16177 T σ µα µας κα π γ ς ε ναι «µέλος Xριστο» (A Kορ. στ 15), «να ς Θεο ζ ντος» (B Kορ. στ, 16), «να ς το γίου Πνε µατος» (A Kορ. στ. 19) 4. H γι ς χριστιανικ «σκησις» το σώµατος ε ναι πλ ς ξιοποίησις τ ς εραρχικ ς κλί- µακος τ ν ξι ν, ποταγ το σώµατος ε ς τ πνε µα (Γαλ. ε, 116 ξ.) κα χι φθορ τ ς σωµατικ ς γείας, πρ ς χάριν τ ς ποίας Aπ. Πα λος συνιστ στ ν φιλάσθενο Tιµ θεο ν χρησιµοποι «λίγον ο νον» (A Tιµ. ε 23) κα το πενθυ- µίζει τι «π ν κτ σµα Θεο καλ ν, κα ο δ ν π λητον, µετ ε χαριστίας λαµ- αν µενον» (A Tιµ. δ, 4). O Aπ. Πα λος, ναφερ µενος στ «µέγα» µυστήριο το γάµου, τονίζει, τι «ο δε ς τ ν αυτο σάρκα µίσησεν, λλ κτρέφει κα θάλπει α τήν» ( Eφ. ε 29) κα στρέφεται ναντίον τ ν πιστευ ντων «διδασκαλίαις δαιµονίων, ν ποκρίσει ψευδολ γων, κεκαυτηριασµένων τ ν δίαν συνείδησιν, κωλυ ντων γαµε ν, πέχεσθαι ρωµάτων, Θε ς κτισεν ε ς µετάληψιν µετ ε χαριστίας» (A Tιµ. δ, 2-3). Στ ν χριστιανικ γάµο πραγµατοποιε ται τ δε δες το ληθινο ρωτος, δι το ποίου, πως θ λεγεν γιος Iωάννης Xρυσ στοµος, «τ ν παντα θαλα- µευοµένη κ ρη χρ νον,... τ ν νυµφίον... π τ ς πρώτης µέρας ο τω ποθε κα στέργει ς σ µα ο κε ον» (Migne E.Π. 51, 227). O µονοθεϊστικ ς Xριστιανισµ ς φελε τ σ µα κα δι τ ς µ ποχρεωτικ ς γι το ς σθενε ς νηστείας, ποία κατ τ ν µνον «ώννυσι τ σ µα». H σηµεριν ψυχοσωµατικ Iατρική, πο ξαίρει τ ν πίδρασι το ψυχικο παράγοντος στ ν γενικ σωµατικ κατάστασι, παναλαµ άνει τρ πον τινά µ τ ν µονοθεϊστ ι λικ ψαλµ ωδ τι «καρδίας ε φραινοµένης θάλλει πρ σωπον» κα τι ταν «φο ταί τις τ ν K ριον κα κκλίν η π παντ ς κακο, τ τε ασις σται τ σώ- µατι α το κα «πιµέλεια το ς στέοις α το». Aντιθέτως, «ο κ στιν ασις ν τ σαρκί µου,... ο κ στιν ε ρήνη ν το ς στέοις µου π προσώπου τ ν µαρτι ν µου» (Ψαλµ. λζ ). 5 Σ περίοδο προετοιµασίας τ ν Oλυµπιακ ν Aγώνων «Aθήνα 2004», ς προσθέσωµε τι χριστιανικ ιοθεωρία καλλιεργε τ γι ς θλητικ πνε µα. O Kλήµης Aλεξανδρε ς στ ν «Παιδαγωγ ν» χει ε δικ παράγραφο µ τ ν τίτλο: «Oτι κα γυµνάσια γκριτέον το ς κατ λ γον ιο σιν». O M. Bασίλειος δείχνει κτίµησι πρ ς το ς θλητές, ο πο οι ζο ν γκρατ ς, «δίαιταν ο τ ν δίστην, λλ τ ν παρ τ ν γυµναστ ν α ρο µενοι». 6 O διος ερ ς πατ ρ νοιωσε αθει θλ ψι, ταν, µετ τ ν χωρισµ τ ς π λεως σ δ ο παρχίες, τ γυµναστήρια σαν κλειστά, δι τι τ γκατέλειψαν ο κάτοικοι, γι ν γκατασταθο ν σ νέα περιοχή: «Γυµνάσια κεκλεισµένα γράφει πρ ς τ ν Mαρτινιαν κα ν κτας λαµπε ς ο κ µ ς ο δ ν λογίζεσθαι περ το ζ ν γωνία». 7 O θλητικο γ νες κατ µ ν τ ν γιο Γρηγ ριο N σσης καλλιεργο ν «τ ν θλητικ ν νδρείαν» 8, κατ δ τ ν γιο Γρηγ ριο τ ν Θεολ γο πρέπει ν διεξά- 4. B. Eράστου, Nα ς το Πνε µατος, περ. «Aκτ νες», τε χος 193, τος 1958. 5. E αγγέλου. Θεοδώρου, H µορφωτικ ξία το σχ οντος Tρι ωδίου, ν Aθήναις 1958, σ. 101 6. M. Bασιλείου, Πρ ς το ς νέους, Migne E.Π. 31, 580. 7. M. Bασιλείου, Eπιστολ οδ Mαρτινιαν, Migne E.Π. 32, 444 ξ. 8. Γρηγορίου N σσης, Θεωρία ε ς τ ν Mωϋσέως ίον, Migne E.Π. 44, 338.

16178 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 O θεωρητικο θεµελιωτ ς το Xριστιανισµο, µεγάλοι Πατέρες κα Aπολογητ ς τ ς Eκκλησίας ε χαν προετοιµάσει δη π το ς 2ο κα 3ο µ.x. α νες µ τ ς µιλίες τους στο ς πιστο ς των κα τ γραπτ κείµενά τους, πο σ ώζονται σήµερα, τ ν καταστροφ κα ξάλειψη λων τ ν µορφ ν κα θεσµ ν το Eλληνικο Πολιτισµο (Φιλοσοφία, Eπιστήµη, Θέατρο, Θρησκεία, Aρχιτεκτονική, Γλυπτικ κα λοιπ ς Tέχνες, Aθλητισµ ς κ.λπ.), τ ν πο ον συστηµατικ πέσκαψαν κα συκοφάντησαν ς «λληνικ ν µανίαν», «µωρίαν», «ε δωλολατρίαν», «ργον το ια λου» κ.λπ. Στ «αυλ» χουν δηµοσιευθ πληθώρα στορικ ν ρευν ν, στ ς πο ες παρουσιάζονται τ κείµενα τ ν νθρώπων α τ ν, τ στρεγωνται τιµίως κα χι «ξω τ ν νενοµισµένων», λλ συµφώνως πρ ς «το ς κειµένους ρους τ ς γωνίας», δηλαδ συµφώνως πρ ς το ς κανονισµο ς. 9 Eκ τ ν νωτέρω λεχθέντων γίνεται φανερ ν, τι σ κανένα λλο φιλοσοφικ σ στηµα κα σ καµµι λλη θρησκεία τ σ µα δ ν δοξάζεται περισσ τερο π,τι ντιθέτως πρ ς το ς σχυρισµο ς το κ. Θεοδωράκη µέσα στ πλαίσια το Xριστιανικο Mονοθεϊσµο. H χριστιανικ ιοθεωρία δ ν καταδικάζει τ σ µα, λλ τ ν ο σιαστικ φθορ το σώµατος κ τ ς πολυτοποιήσεως α το κα κ τ ς ποδουλώσεως το πνε µατος ε ς α τ. Xαρακτηριστικ ς λέγει Iωάννης Xρυσ στοµος: «O τ ν σάρκα ποθέσθαι ουλ µεθα, λλ τ ν φθοράν. O τ σ µα, λλ τ ν θάνατον... T µ ν σ µα ργον γένετο το Θεο, δ φθορ κα θάνατος π τ ς µαρτίας ε σήχθη. T γο ν λλ τριον ποδ σασθαι ο λοµαι, ο τ ο κε ον. Aλλ τριον δ ο τ σ µα, λλ φθορά... Tοια τη γ ρ α το στιν ε γένεια... Kα Θεογνωσίας µ ν α τιον γέγονεν α τ» 10. Aλλ τ παράδεκτα σηµε α τ ς συνεντε ξεως το κ. Θεοδωράκη δ ν περιορίζονται στ δη νωτέρω πισηµανθέντα. Eπ πλέον προ άλλει α τ παράδεκτες π ψεις γι τ ν Παλαι κα τ ν Kαιν ιαθήκη, γι τ Bυζάντιο, γι «τ Eλληνοχριστιανικ Eλληνορθ δοξο δε δες», γι τ «Pωµιοσ νη» κα τ ν Eκκλησία, σον κα γι α τ ν τ ν νοσταλγο ντα πάντοτε τ ν µονοθεϊσµ α θεντικ Eλληνισµ, τ ν πο ο παραθεωρο ν τ σον κ. Θεοδωράκης, σον κα τ υ οθετ σαν τ ς π ψεις του περιοδικ «αυλ ς». Aλλ κα γι λα α τ θ µιλήσω- µε λεπτοµερ ς σ π µενο ρθρο µας, φο παραθέσωµε ντικειµενικ ς κα τ λεχθέντα π το κ. Θεοδωράκη. 9. Γρηγορίου Nαζιανζηνο, Λ γος πολογητικ ς τ ς ε ς Π ντον φυγ ς, Migne E.Π. 35, 489. 10. B. Eράστου, νθ νωτ. σσ. 307-308. Περισσ τερα σχετικ ς περ τ ς θέσεως το σώµατος στ ν Xριστιανισµ λ. στ ξ ς: E αγγέλου. Θεοδώρου, Xριστιανισµ ς κα σ µα, στ ργο: «Ωλοκληρωµέναι προσωπικ τητες», ν Aθήναις 1979, σσ. 60-72. Tο δίου, H στάσις το ρθοδ ξου µορφωτικο ργου ναντι τ ν ιολογικ ν ξι ν, στ ργο: Mαθήµατα Kατηχητικ ς Xριστιανικ ς Παιδαγωγικ ς, κδοσις πέµπτη, Aθ ναι 1991, σσ. 210-219. B O ANTI O O TOY «AY OY» 1. Aς µιλήσ η Iστορία γι τ ν χθρ τητα το Xριστιανισµο ναντίον το σώµατος

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16179 φ µενα ναντίον το Eλληνικο Πολιτισµο λλ κα ναντίον τ ν «µιαρ ν» Eλλήνων ς θνους. Eδ θ πενθυµίσουµε π τροχάδην µ νο κάποιες π ψεις τ ν θεωρητικ ν θεµελιωτ ν το Xριστιανισµο ναντίον το Eλληνικο Aθλητισµο κα το πανάρχαιου θεσµο τ ν Oλυµπιακ ν Aγώνων κα θ σηµειώσουµε στ συνέχεια τ χρονικ τ ς πολιτικ ς λοποιήσεως α τ ν τ ν θέσεών τους, ταν νέα θρησκεία γινε ξουσία. Eτσι Iωάννης Xρυσ στοµος κηρ ττει (Migne, P.G. 63, 897) πρ ς το ς πιστο ς, τι «ιά ολος κάνει ποµπ» στ στάδια: «ν λέπετε στο ς < Oλυµπιακο ς> γ νες, ταν γωνοθέτης αδίζ η, π ση ε ταξία πάρχει στ λα ; Π ς λοιπ ν κε πο ιά ολος ποµπε ει πάρχει τέτοια σιωπή, κι δ πο ε ναι Xριστ ς < ννοε µέσα στο ς χριστιανικο ς ναο ς> πάρχει τέτοιος θ ρυ ος;». O Kλήµης Aλεξανδρε ς στ ργο του «Προτρεπτικ ς πρ ς Eλληνας» (34, 1) παροτρ νει χωρ ς περιστροφ ς σ µεση ίαιη πα ση λων τ ν θλητικ ν γώνων κα πρωτίστως τ ν Oλυµπιακ ν: «Aς π µε µέσως τώρα κε πο γίνονται ο γ νες κα ς παγορε σουµε τ ς ναµνηστικ ς α τ ς ορτές, τ Iσθµια, τ Nέµεα κα τ Π θια κα πρωτίστως το ς Oλυµπιακο ς Aγ νες». Aλλ κα ο λοιπο θεωρητικο γέτες κα τ νώτερα στελέχη το χριστιανικο κλήρου προσπάθησαν ν φθείρουν τ κ ρος το Eλληνικο Aθλητισµο (κάτι πο ποτελε συνέπεια µι ς ασικ ς ρχ ς τ ς χριστιανικ ς δεολογίας, ποία θεωρε τ σ µα κα,τι πηρετε τ σωµατικ γεία κα µορφι ς δια ολικ κα µαρτωλ ), πως π.χ. Bασίλειος Σελευκείας (Migne, P.G. 85, 309), πο ος γράφει γι το ς Oλυµπιακο ς τι ποτελο ν «θανάτου τερπν ν δηλητήριον κα δαίµονος ορτ ν τ ν σταυρ ν καθυ ρίζουσαν». T διατάγµατα τ ν γίων Mεγάλων Kωνσταντίνου κα Θεοδοσίου H δεολογικ α τ προετοιµασία τ ς «πιχειρήσεως» καταστροφ ς το Πολιτισµο κα πι ολ ς το Mεσαίωνα «παρέµενε στ χαρτιά», λ γ ω τ ς ποτυχίας το δ γµατος ν γίν η ξουσία στο ς τρισήµισυ πρώτους α νες π τ ν µφάνισή του. H «κτέλεση» κα «λοποίηση» τ ς δεολογίας α τ ς πραγµατοποιήθηκε µ ίαιες, α µατηρ ς κα ανδαλικ ς µεθ δους, µ λις θρησκεία α τ γινε ποδεκτ π τ Pωµαϊκ imperium, τ πο ο ντελήφθη τ ν ξία τ ς χριστιανικ ς δεολογίας ς «ολικ ς» γι τ ς ξουσιαστικές του νάγκες. Eτσι α τοκράτορας γιος Kωνσταντ νος Mέγας περ τ τέλη τ ς ζω ς του απτίσθηκε Xριστιαν ς κα θεσε τ ς «θνικ ς» θρησκε ες κτ ς ν µου. A τ τεκ- µαίρεται π τ ιάταγµα XVI, 10.2 το γιο του Kωνσταντίου, πο λέγει τ ξ ς: «Aς σταµατήσ η ψευδ ς πίστη κι ς καταργηθ τρέλλα τ ν θυσι ν. Γιατί, ν κάποιος παρα ιάζοντας τ ν ν µο το πατέρα µας ( ννοε τ ν M. Kωνσταντ νο) κα τ ν δική µας ε σπλαχνία τολµήσ η ν τελέσ η θυσίες, θ τιµωρηθ πάραυτα µ τ ν ποιν πο το ταιριάζει». O γιος Θεοδ σιος Mέγας προχώρησε περισσ τερο π τ ν Kωνσταντ νο κα το ς διαδ χους του. M τ XVI, 1.2 διάταγµά του (380) ποχρέωσε «λον τ λα ν πιστε η στ θρήσκευµα, πο θε ος π στολος Πέτρος παρέδωσε στο ς Pω- µαίους». Eννοε ται, τι ποδέκτες το διατάγµατος σαν ο Eλληνες, ο πο οι ρνο µενοι ν πο άλουν τ ν παράδοσή τους σφαγιάσθηκαν στ συνέχεια. T 390 λοιπ ν µετ τ ν κατανίκηση τ ν Bησιγ τθων κα τ ν καταστολ το κινήµατος το Mαξίµου, Θεοδ σιος στρεψε τ ν α τοκρατορικ στρατ κατ τ ν Θεσσαλονι-

16180 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 κέων µ Xριστιαν ν κα ν µι νυκτ κατέσφαξε 15.000 Eλληνες, πο ρνήθηκαν ν απτισθο ν Xριστιανοί, µέσα στ ν ππ δροµο τ ς π λεως. Eνα χρ νο ργ τερα (391) πεγράφησαν τ XVI, 10.19 κα XVI, 10.21 διατάγµατα, σ µφωνα µ τ πο α ο Eλληνες τίθεντο κτ ς ν µου. Πληθώρα ν µων ξεδίδοντο, δι τ ν ποίων πηγορε ετο τέλεση ο ασδήποτε τελετ ς, πισήµου κα νεπισήµου, δι τ ς ποιν ς το θανάτου κα τ ς δήµευσης τ ς περιουσίας. O Oλυµπιακο Aγ νες ς πίσηµη τελετή, συνδεδεµένη µ κάποιαν θε τητα κα συγκεκριµένα τ ν ία, πηγορε θησαν δι πυρ ς κα σιδήρου. O λυµπιονίκες, ο λλανοδίκες, ο κριτ ς κα τ προσωπικ τ ν σταδίων κηρ χθηκαν π διωγµ ν. Yπ διωγµ ν τέθησαν κι ο διανοο µενοι κα στρατιωτικο-πολιτικο γέτες, καθ ς πίσης κι λοι ο φιλ σοφοι κα λειτουργοί τ ς Eλληνικ ς Παιδείας, πο φυσικ ρνο ντο ν δεχθο ν τ ν νέα θρησκεία. O σφαγ ς κα ο καταστροφ ς σαν τ σο µεγάλες, στε Λι- άνιος ναγκάσθηκε ν πευθ ν η κκληση πρ ς τ ν α τοκράτορα, που τ ν κατηγορο σε δίκαια ς θικ α τουργ τ ν ανδαλισµ ν, τ ς ίας, τ ν λεηλασι ν κα τ ν σφαγ ν τ ν Eλλήνων, το ς ποίους παροµοιάζει µ ναυαγο ς, ο πο οι π τ πλο ο το πολιτισµο ρέθηκαν ξαφνικ στ ν τρικυµισµένη θάλασσα («Yπ ρ Iερ ν»). Mεταξ τ ν λλων παγορε θηκαν κα ο λοιπο θλητικο γ νες: τ Π θια, τ Nέµεα, τ Iσθµια κ.λπ. Eτσι κατέκτησαν κα το ς τίτλους «Mέγας», «Aγιος» κα «Iσαπ στολος» Kωνσταντ νος κα Θεοδ σιος. H σοπέδωση τ ν γκαταστάσεων τ ς Oλυµπίας H καταστροφ κ θεµελίων τ ς Oλυµπίας κα τ ς Iερ ς Aλτεως λοκληρώθηκε τρία τη ργ τερα (396) π τ ν Aλάριχο, ταν α τοκράτωρ το Bυζαντίου ταν γι ς το Θεοδοσίου Aρκάδιος. O νεαρ ς α τοκράτωρ στειλε µέσ ω τ ν ξιω- µατο χων του ε νο χων E τροπίου κα Pουφίνου τ ν παιτητικ κχριστιανισθέντα Γ τθο πιδροµέα στ ν Eλλάδα, ν τ ν λεηλατήσ η κα ν τ ν σοπεδώσ η. O Aλάριχος ρπαξε,τι ε χε ποµείνει π το ς Xριστιανο ς στ ν Eλλάδα κα κατέσκαψε τ ν Θή α,τ ν Eλευσ να, τ Mέγαρα, τ ν K ρινθο, τ Aργος, τ Σπάρτη κα τέλος ξαφάνισε πίσης π προσώπου γ ς τ ν Oλυµπία, που δ ν µεινε πολ τως τίποτα πο ν θυµίζ η τ νδοξο παρελθ ν της. H Oλυµπία κα ο Oλυ- µπιακο Aγ νες µετ π συνεχ λειτουργία π 1.160 τη διεκ πησαν. O πι λα- µπρ ς, γν ς κα ξανθρωπιστικ ς θεσµ ς, πο γνώρισε Eλληνικ Aρχαι τητα, κατηργήθη. Kαταστρέφοντας τ χριστιανικ Bυζάντιο το ς ναο ς, τ ς σχολές, τ στάδια, τ ς ι λιοθ κες τ ν Eλλήνων δ ν θ πρέπει ν φαντάζεται κανείς, τι τ κανε π δεολογικ ν ντίθεση πρ ς τ τάχα ε δωλα κα τ ν τάχα ε δωλολατρία: Στ χος ταν τ Eλληνικ Πνε µα κα Eλληνικ ς Πολιτισµ ς π δειξη, τι ο ναο κα ο ωµοί, ο σχολ ς κα τ στάδια τ ς Pώµης ο δ ν παθαν. M νο τ ν Eλλήνων τ ργα γκρεµίσθηκαν κα ο λληνικο θεσµο καταργήθηκαν, κ µη κα θεσµο σχετοι πρ ς τ ν ρχαία θρησκεία κα µ νο δεολογικ κα φυλετικ Eλληνες σφαγιάσθηκαν. Σαράντος Π ν ( Aναδηµοσίευση π τ ν «αυλ», τ. 229, Iανουάριος 2001)

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16181 2. H παράδοξη θεολογικ λογική: «Σ καταριέµαι, γι ν σ σώσω» τ πίσηµο ελτίο τ ς Eκκλησίας τ ς Eλλάδος «Eκκλησία», µην ς Iουλίου τ.. ιευθυντής του, µ τιµος καθηγητ ς το Πανεπιστηµίου Aθην ν κ. E άγγελος Θεοδώρου, άλθηκε ν παντήσ η, πως το ξίζει, στ Mίκη Θεοδωράκη, γι τ συνέντευξη πο δωσε στ 246 τε χος το «αυλο». Oµως γι ν ξαµωθ ς µ να Θεοδώρου θέλει µπ ι, κι ποφαιν µενος τ στερε ται. Θ νέ ω λοιπ ν σ µία «συκοµορέα», σως κα ξαµωθ µ τ ν κ. Θεοδώρου. H α θεντία τ ν λλων, Γιαχ κα Xριστ ς Aναφέρει κ. Θεοδώρου προεισαγωγικά, θέλοντας ν µειώσ η χι (γνώµη µου ε ναι) τ ν κ. Θεοδωράκη: «Aκ µη κα ψίστη ε φυεστάτη πιστηµονικ α θεντία, σ λλους τοµε ς, κτ ς τ ς ε δικ τητ ς της, ξαρτ ται κ τ ν γνώσεων κα τ ς µπειρίας λλων α θεντι ν». Λογικ κα µορφο συνάµα, ε πα µέσα µου, γιατ α τ µατα µο δηµιο ργησε τ ν ξ ς συλλογισµ : Kατ συνέπεια α τ θ πρέπει ν συµ αίν η κα µεταξ θε ν, δι τι ρχαι τερος χει πλεονασµ γνώσεων κα µπειρι ν κα κατ πλ λογικ νεώτερος ε ναι πι προσεκτικ ς πρ ς τ ν ρχαι τερο. Kα προσεκτικ τητα χει αρ νουσα τιµή, ταν µάλιστα ρχαι- τερος ε ναι παρκτ πρ σωπο, ν νεώτερος ε ναι φε ρηµα το Mωυσ, Iουδαίου ντος ( µ άθυνε στ : «δε ληθ ς Iσραηλίτης, ν δ λος ο κ στί», Iωάν. 1,48). Kι πειδ νας συλλογισµ ς φέρνει δε τερο, λέω: Mήπως θ πρέπει κι κε νον τ ν Φαραώ, πο ασάνιζε τ ν Iσραήλ, ν τ ν γιοποιήσουµε; Γιατί, ν ταν καλ ς κα γαλαντ µος πρ ς α τ ν τ ν λα, θ µ ς ταν µέχρι τώρα γνωστος. O τε «άτος» ο τε Mωυσ ς ο τε ρυθρά ο τε ταλαιπωρία στ ν ρηµο, ο τε σφαγ ς ξένων λα ν π τ ν Γιαχ δι το Iσραήλ κα έ αια ο τε «σωτηρία δι το Iησο Xριστο», Iουδαίου ντος κι α το. H λογικ το «Σ σφάζω, γι ν σ σώσω» Kα µ µο π τε, τι ταν σχέδιο το Γιαχ έ, ν συµ τ ση τυραννία κα τ ση α µατοχυσία, γι ν «σταλ» Y ς του π ρ τ ς σωτηρίας το κ σµου, δι τι ν τ πιστέψετε α τ, τ τε θ χρησιµοποιήσω κι γ τ ν διο ρο πο κ. Θεοδώρου χρησιµοποιε γι τ ν κ. Θεοδωράκη, τι «παραθεωρε καν νες τ ς λογικ ς». O προϋπάρχων τ ς δηµιουργίας το κ σµου Γιαχ ντεξε κρυπτ µενος κα περιµένοντας να Mωυσ, γι ν φανερωθ µ λις στ 1200 πρ Xριστο ς Iουδαϊσµ ς, σφάζοντας, καίοντας, γενοκτονώντας ξένους λαο ς, κατακτώντας ξένη χώρα κάτι πο θ πρέπει, γι ν µ π τε λογικ, ν τ πιστέψω; Kα µεταλλαγµένος πι στερα ς Xριστιανισµ ς, µ χι ε γενικο ς τρ πους, ς πανιουδαϊσµ ς διείσδυσε στ ν λληνορρωµαϊκ κ σµο µ σέ εια πρ ς τ ν ερ τητά του, πρ ς τ ν ρχαι τητά του, πρ ς τ ν στορία του, πρ ς τ ν πολιτισµ του, πρ ς τ ν «α θεντία» του κι τσιθελικ δι τ ν α τοκρατ ρων πέ αλε τ ν «ληθιν τητά» του, κα πο, γι ν µ φαν παράλογος, πρέπει ν τ δεχθ λα το τα ς σχέδιο το Γιαχ γι τ καλ µου; M άση ποιά λογικ θ πρέπει ν πιστέψω, τι ο α γο οσκο A ραάµ, Iσαάκ, Iακώ, Mωϋσ ς, α ίδ κα λοιποί, λοι τους E ρα οι, συνωµιλο σαν µ τ ν Θε ; Kατ ποίαν λογικ ν λοι α το κατέλα αν µι ν παγκ σµια «θεολογικ

16182 ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 πανεπιστηµιακ δρα», πειδή, κα µ νον, ε ναι Iουδα οι; Kατ ποίαν λογικ ν θε ς ν ς τυχοδιώκτη τ τε λαο ν ναι παρκτ ς, κι Θε ς ν ς λαο, το µ νου παγκοσµίως πεπολιτισµένου, ν θεωρ ται ψε τικος κι νυπ στατος, πειδ κα µ νο, ε ναι λληνικ ς; Kατ ποίαν λογικ ν λα ς α τ ς πο πρ ν ς κατοµµυρίου τ ν χρησιµοποιε τ φωτιά, πρ 45.000 τ ν χρησιµοποιε τ γλ σσα του, πρ 10.000 τ ν χει δική του γραφή, γνωρίζει ναυσιπλο α, γνωρίζει γεωγραφία, νο- µατίζει µ τ δική του γλ σσα τ ο ράνια σώµατα, τ ς π λεις, τ πελάγη, τ ρη, το ς ποταµο ς, τ ς χ ρες λου το κ σµου, φευρίσκει τ µουσική, ργανώνει γυ- µναστικο ς γ νες µιλλας, φαρµ ζει ν µους δικαίου, κτίζει π λεις σ λο τ ν κ σµο, νεγείρει πυραµίδες, φιλοσοφε κα σκέπτεται λε θερα κι δογµάτιστα, τιµ τ θε ο κι νθρώπινο κάλλος κατά ποίαν λογικ ν, λέγω, α τ ς λα ς ε χε τ ν νάγκη ν το µάθουν τ «ο κλέψεις», τ «ο φονε σεις» τ «τίµα τ ν πατέρα σου κα τ ν µητέρα σου»; Kα π ς συµ αίνει µ ν κ. Θεοδωράκης κατ τ ν κ. Θεοδώρου ν κάν η κατάχρηση λογικ ς κα ν µ κάµν η Mωυσ ς; Π τε Iουδαιοχριστιανισµ ς ε δε µ σε ασµ τ ς γνώσεις κα τ ς µπειρίες, τ ν παγκοσµι τητα τ ς σοφίας τ ν Eλλήνων κι α τ κ µη τ νοµα Eλλην; Aλλ νακηρ σσοντας σ παγκ σµια φυσιογνωµία τ ν Γιαχ έ, νήγαγε συγχρ νως κα το ς µπνευστές τους ς α γο οσκο ς, καθιερώνοντάς τους ς «προπάτορές µας». Aκ µη κα σήµερα ν µέσ ω ε κοστ πρώτ ω α νι, λοιδορο µεθα κατ το ς «Xαιρετισµο ς» ν κκλησίαις. Ως πρ ς τί λοιπ ν κ. Θεοδωράκης «µείωσεν αυτ ν»; Γιατ δ ν σκέπτεται ραϊκ γιατ χει ίωµά του τ Eλληνικ Πνε µα; «Eγ θ καταριέµαι κι σ θ ξορκίζ ης» H πειδ µίλησε γι τ ν καταραµένον νθρωπο; M τ τε θ πρέπει ν παλειφθ τ τροπάριο τ ς M. Πέµπτης, πο λέει: «Eξηγ ρασας µ ς κ τ ς κατάρας το N µου τ τιµί ω σου α µατι» τ «K ριε νελθ ν ν τ Σταυρ τ ν προγονικ ν µ ν κατάραν ξήλειψας» τ «ι τ ς κατάρας το Aδ µ παλλαγέντες ο µεν»!!! Kι λη το τη καταρολογία δ ν ε ναι τίποτε λλο παρ τ λεγ µενο «Προπατορικ ν µάρτηµα». Kα δέστε τώρα να συλλογισµ θεωρίας πίστης, πο κατ τ ν κ. Θεοδώρου παραδοχή του δ ν ποτελε «παραθεώρηση καν νων λογικ ς». O Γιαχ - Πατ ρ λέει στ ν µοο σι ν του στ ν ταυτ ν του προαιωνίως Θε ν Y ν του - Iησο : Eγ µ τ πο γεννιο νται ο νθρωποι, θ το ς χω φορτωµένους µ τ ν κατάρα µου, κληρονοµι π τ ν Aδάµ. Eσ π α το ς πο σ πιστε ουν κα απτίζονται, θ το ς τ ν ξαλείφ ης. ηλαδ γ θ λερώνω κι σ θ σκουπίζ ης. Ποι ς «µειώνει αυτ ν»; Ποι ς «παραθεωρε καν νες τ ς λογικ ς»; M θ µο π τε: T «π ρ λ γον» δ ν τ πιάνει λογική. Kι γ παντ : E χαριστ πολ. A. 3. Yποκρισία κα α ταρχισµ ς A τία το ντιλ γου στ ς π ψεις το Mίκη Θεοδωράκη πο διατυπώνει «Eκκλησία», τ πλέον πίσηµο ντυπο τ ς λλαδικ ς Eκκλησίας κα µάλιστα δι το διεθυντο συντάξεώς του, γνωστο θεολ γου E αγγέλου Θεοδώρου, δ ν ε ναι µ νο τ κ ρος το νθρώπου κα καθολικ ποδοχ πο

ΑΥΛΟΣ/250, Oκτώ ριος 2002 16183 χαίρει ντ ς τ ς λληνικ ς κοινωνίας κ µέρους του ε στοχη ποκάλυψη το ξουσιαστικο δ λου τ ς ουδαιοχριστιανικ ς κοσµοθεωρίας, λλ πρώτιστα λ γος µ τ ν πο ο ξεφράσθη µεγάλος µουσικοσυνθέτης, νας λ γος αθ τατα ιω- µατικ ς, µία πραγµατικ κατάθεση ψυχ ς, συνταιριασµένη π λυτα µ τ ν στορικ α τογνωσία κα τ ς σ γχρονες ναζητήσεις το Eλληνισµο. Eνας λ γος πο γγιξε κα πεισε, φέροντας τσι τ ν νησυχία στο ς κ λπους τ ν ταγ ν τ ς Eκκλησίας. Ωστ σο τ γραφ µενα το κ. Θεοδώρου πογοήτευσαν, φο σ α τ περίσσεψε α ταρχικ νοοτροπία, διον τ ν ξ παγγέλµατος περασπιστ ν το κάστοτε δ γµατος. Eδ θ ναδείξωµε να παράδειγµα ποκρισίας κα θ νασ ρωµε π τ γραφ µενά του λλο να: α ταρχισµο. H ποκρισία: O κ. Θεοδώρου δ ν νευρίσκει πουθεν στ ς Γραφ ς τ ν καταραµένο κ γενετ ς νθρωπο. Ποι ς Xριστιαν ς µως δ ν χει κλείσει στ ψυχή του π τ ν παιδική του λικία τ ν κατάρα το Θεο ( Iεχω ) πρ ς το ς Πρωτοπλάστους: «πικατάρατος γ ν το ς ργοις σου ν λ παις φαγ α τ ν πάσας τ ς µέρας τ ς ζω ς σου» (Γένεσις, κεφ. γ 17). Aλλ κα κατ πιν τ ς λε σεως το Iησο, πο «ρεν τ ς µαρτίας το κ σµου», κ µη κα σήµερα κατ τ µυστήριο το Bαπτίσµατος, ποιο ς «σατανάδες» ζητ πιµ νως ερε ς π τ ν νάδοχο (νον ) ν «ποτάξ η» π τ νήπιο; O α ταρχισµ ς: O κ. Θεοδώρου φαίνεται ν µ ν ναγνωρίζ η τ ν καν τητα στ ν κ. Θεοδωράκη ν χ η ρθ ποψη περ παντ ς λλου πέραν τ ς µουσικ ς. Kατ πέκτασιν λοιπ ν ο δε ς µπορε ν χ η γνώµη γι τ ν στορία του, ν δ ν ε ναι στορικ ς γι τ γλ σσα του ν δ ν ε ναι γλωσσολ γος γι τ ν κοινωνία του ν δ ν ε ναι κοινωνιολ γος γι τ θρησκεία του ν δ ν ε ναι θεολ γος. O διάφοροι «ε δικο» λοιπ ν δ ν θ προσφέρουν σ µ ς γνώσεις το ντικειµένου τους, στε ν διαµορφώνουµε ο διοι ποψη, λλ γνώµη πο θ χουµε γι τιδήποτε θ ρχεται τοιµη κα θέσφατη π α το ς. ιαφορετικά: «δ ν χετε δικαίω- µα ν µιλ τε»... Eδ κρ εται παρχ το ξουσιασµο. Aπ τ ν «ρχή» του µως α τ κ. Θεοδώρου ξαιρε τ ν αυτ του. Γιατί, π ς ε ναι δυνατ ν ς πιστήµων θεολ γος ν µεροληπτ π ρ ν ς κα µοναδικο δ γµατος κα µάλιστα χι ς πλ ς πιστ ς, λλ ς κατ πάγγελµα ταγ ς του; υστυχ ς γι τ ν λλαδικ Eκκλησία κα το ς κπροσώπους της ο λλαγ ς πο φέρει ποχή µας δ ν γίνονται παρκ ς ντιληπτές. O δε ς ξ α τ ν ναγνωρίζει π ς τ µορφωτικ κα πνευµατικ π αθρο το ποιµνίου τους λλάζει µ ταχε ς ρυθµο ς κα τι ο «πιστοί» ζητο ν τ γλ σσα τ ς λήθειας. Π σοι κ τ ν Eλλήνων πρ ν ε κοσι χρ νια γνώριζαν λ γου χάριν, π ς Mέγας κα Aγιος Kωνσταντ νος τ ς Eκκλησίας µας ταν νας παρανοϊκ ς δολοφ νος το διου του το παιδιο, τ ς γυναίκας του κα 28 κ µη συγγεν ν του (!) κα π σοι σήµερα γνωρίζουν τ πραγµατικ ποι ν του; Eλάχιστοι τ τε, πολλ ς χιλιάδες σήµερα, κατοµµ ρια α ριο! T διο θ συµ κα µ το ς περισσ τερους π το ς λλους «γίους πατέρες» κα µ τ ν ληθιν στορία τ ς καταστροφ ς το Eλληνικο Πολιτισµο π τ χριστιανο υζαντιν λαίλαπα. Aν δ ν µιλήσουν π τώρα τ γλ σσα τ ς λήθειας, µετ π λάχιστους χρ νους ποι ς µπορε ν ρνηθ π ς λλαδικ Eκκλησία θ φαντάζ η στ µάτια τ ν Eλλήνων ς µι Aνώνυµος Eταιρεία κµετάλλευσης «µα ρου χρυσο», πο λέγεται φ ος το θανάτου; Παν. Λ. Kου αλάκης