Η επιστημονική και καλλιτεχνική δημιουργία ως αρωγοί στην εκπαιδευτική διαδικασία Β. Δρακόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Ε.Κ.Π.Α. Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας, Ε.Α.Π.
Σκιαγραφία Εισαγωγή Η γεωμετρία της τέχνης Η τέχνη της γεωμετρίας Η γεωμετρία του χάους Η γεωμετρία των μορφοκλασμάτων Γεωμετρία, υπολογιστές και εκπαίδευση Συμπεράσματα
Η γεωμετρία της τέχνης Η τέχνη και τα μαθηματικά αποτελούν δύο διαφορετικά είδη αφαιρετικής ικανότητας της σκέψης ή έχουν αιτιώδη σχέση; Η γεωμετρία γίνεται ο απαραίτητος συνδετικός κρίκος μεταξύ ιδέας και μορφής Η τέχνη αφομοιώνει στοιχεία από τον συγκεκριμένο, υλικό κόσμο και από τον αφηρημένο, θεωρητικό χώρο της επιστήμης Η επιρροή της μη Ευκλείδειας γεωμετρίας οδήγησε στη γένεση της σύγχρονης τέχνης
Η αφομοίωση της γεωμετρίας Προσωπογραφία του Luca Pacioli αποδιδόμενη στον Jacopo de Barbari, 1495 (αμφιλεγόμενη απόδοση) Η Melencolia I (1514) αποτελεί χαρακτική του Albrecht Dürer.
Η τέχνη της γεωμετρίας Η τέχνη εμπνέει και ωθεί την γεωμετρία Ιταλοί καλλιτέχνες επιστήμονες επέβαλαν στην υπόλοιπη Ευρώπη μία καινούργια τεχνική, την αναγεννησιακή προοπτική Προσέφεραν το θεωρητικό πλαίσιο για έναν καινούργιο κλάδο της γεωμετρίας, την προβολική γεωμετρία Η γεωμετρία των μορφοκλασμάτων έχει κερδίσει την προτίμηση αρκετών καλλιτεχνών
Μορφοκλασματική τέχνη «Αλγοριθμική τέχνη» η οποία δημιουργείται υπολογίζοντας μορφοκλασματικά αντικείμενα και αναπαριστώντας τα αποτελέσματα του υπολογισμού αυτού ως ακίνητες εικόνες, κινούμενες εικόνες και μέσα Συνδυασμός «τέχνης Η/Υ» και «ψηφιακής τέχνης» οι οποίες αποτελούν μέρος της τέχνης των νέων μέσων
Η αφομοίωση της τέχνης Εικόνες μορφοκλασματικών συνόλων ομοιάζουσες προς τα σχέδια της εικαστικού Μάγιας Μαρίας Ρεμούνδη. Από την έκθεση ζωγραφικής στον Χώρο Τέχνης ΖΜ, Θεσσαλονίκη, 28 Μαρτ. 12 Απρ. 1997
Μάγια Μαρία Ρεμούνδη: Ο κόσμος μου (1992)
Η γεωμετρία του χάους Χάος: Άπειρο διάστημα, άβυσσος και, μεταφορικώς, σύγχυση και αταξία Η αταξία, όπως και η αστάθεια, αποτελεί συστατικό της επιστημονικής θεώρησης του χάους, αλλά είναι μόνο φαινομενική Το χάος αποτελεί την έκφανση μίας κωδικοποιημένης τάξεως Προβλεπτικότητα: Από παρόμοιες αρχικές υποθέσεις ή συνθήκες δύνανται να προκύψουν διαφορετικά συμπεράσματα
Παράξενοι ελκυστές ή έλκτες Οπτική αναπαράσταση ενός παράξενου έλκτη Ο ελκυστής του Lorenz αποτελεί «σήμα κατατεθέν» της θεωρίας του χάους
Η γεωμετρία των μορφοκλασμάτων Ο Benoit Mandelbrot κατόρθωσε, με τη βοήθεια ενός H/Υ, να συλλάβει την πρώτη εικόνα αυτής της νέας γεωμετρίας Η κυριότερη διαδικασία η οποία ακολουθείται κατά τη δημιουργία τέτοιων αντικειμένων ή συνόλων είναι η «επανάληψη» ή η, συνώνυμη προς αυτή, «ανάδραση» Η γεωμετρία των μορφοκλασμάτων είναι η γεωμετρία του χάους
Το σύνολο Mandelbrot
Η γεωμετρία της φύσης
Γεωμετρία, υπολογιστές και εκπαίδευση Γεωμετρία: Προσφέρει μία ευκαιρία στους μαθητές να βιώσουν τη δημιουργική αλληλεπίδραση μεταξύ μαθηματικών και τέχνης Πληροφορική: Χρήση του υπολογιστή ως εποπτικού μέσου διδασκαλίας, ως γνωστικού διερευνητικού εργαλείου και ως εργαλείου επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών Α.Π.Σ. και Δ.Ε.Π.Π.Σ.
Γραφική υπολογιστών Κλάδος της επιστήμης των υπολογιστών ο οποίος ασχολείται με τη θεωρία και την τεχνολογία σύνθεσης εικόνων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή Συγγενείς κλάδοι είναι η «υπολογιστική γεωμετρία», η «επιστημονική οπτικοποίηση», η «εν δυνάμει πραγματικότητα», ενώ όλα ενοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο των «πολλαπλών μέσων»
Αρθρογραφία Ι Νάκος Βύρων, Ψηφιακή απεικόνιση χαρτογραφικών φαινομένων βασισμένη στη θεωρία της κλασματικής γεωμετρίας, Διδακτορική διατριβή, Ε.Μ.Π., 1990. Φροσυνιώτης Στ., Βασικές αρχές της γεωμετρίας των fractals και εφαρμογές, Πτυχιακή Εργασία, Ε.Κ.Π.Α., 1991. Δρακόπουλος Β., Εισαγωγή στα πολυσχιδή και τη χαοτική δυναμική, Διπλωματική διατριβή, Ε.Κ.Π.Α., 1992. Μακρίδης Γρ., Fractals σαν εργαλείο δημιουργίας αλλά και εκτίμησης της δύναμης των Μαθηματικών από τους μαθητές, 10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 1993, 35 48. Δάλλα Λεώνη, Δρακόπουλος Β., Μπεμ Αλ., Στοιχεία από τη θεωρία των fractals, Μαθηματική Επιθεώρηση 43 (1995), 21 48. Αρτεμιάδης Ν. Κ., Η γεωμετρία των fractals, Μαθηματική Επιθεώρηση 44 (1995), 1 15. Πολυγιαννάκης Ι. Μ., Χάος και fractals, Φυσικός Κόσμος 146 (1995), 36 40. Γαβράς Κ., Fractals-Προσέγγιση σε μια νέα περιγραφή της φύσης, Ευκλείδης Β 21 (1996), 18 21. Δρακόπουλος Β., Μπεμ Αλ., Η Γεωμετρία της Φύσης στην Εκπαίδευση, Πρακτικά εισηγήσεων Διημερίδας Πληροφορικής Η Πληροφορική στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ΕΠΥ, 1997, 117 124. Δρακόπουλος Β., Ευαγγελάτου Δάλλα Λεώνη, Η νέα διάσταση της εκπαιδευτικής μαθηματικής σκέψης, 14 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 1997, 235 243. Δρακόπουλος Β., Δυναμική ρητών επαναληπτικών μεθόδων και μορφοκλασματικές συναρτήσεις: Αλγοριθμική κατασκευή και γραφική αναπαράστασή τους με υπολογιστή, Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Ε.Κ.Π.Α., 1999.
Αρθρογραφία ΙΙ Φίλη Χριστίνα Π., Γεωμετρία και τέχνη: Δύο παράλληλες αναζητήσεις, 17 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 2000, 482 507. Ευαγγελάτου Δάλλα Λεώνη, Στοιχεία fractal γεωμετρίας, Τμήμα Μαθηματικών Ε.Κ.Π.Α., Αθήνα, 2000. Αραχωβίτης Ι. Λ., Εισαγωγή στη χαοτική δυναμική και στα fractals (κλασμοειδή), Εκδόσεις Παπασωτηρίου, Αθήνα, 2001. Τουμάσης Μπ. και Αρβανίτης Τ., Μαθηματικά και τέχνη: Διακοσμητικά σχήματα με χρήση γεωμετρικού λογισμικού, 19 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 2002, 604 617. Μπούντης Τ., Ο θαυμαστός κόσμος των fractal, Leader Books, Αθήνα, 2004. Καρακώστα Αναστασία, Η αναγκαιότητα της διδασκαλίας των fractals (φράκταλς) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, 22 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 2005, 299 310. Δρακόπουλος Β. και Κόκκινος Χαρ., Ο συγκερασμός επιστήμης και τέχνης και η ανάπτυξη ενός νέου πεδίου: Αρχικές επισημάνσεις προς μία τεχνοεπιστήμη, Πρακτικά 1 ου Διεθνούς Διεπιστημονικού Συνεδρίου «ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ», Τόμος Α, Ε.Ε.Φ., 2005, 48 53. Τουμάσης Μπ. και Αρβανίτης Τ., Αξιοποίηση του Sketchpad για τη δημιουργία και εξερεύνηση του κόσμου των φράκταλς, 23 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 2006, 596 609. Τουμάσης Μπ. και Αρβανίτης Τ., Γεωμετρική τέχνη με χρήση Η/Υ, 23 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας, Ε.Μ.Ε., 2006, 610 623. Βεργίδης Θεόδ., Φράκταλ και χάος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Διπλωματική εργασία, Α.Π.Θ., 2010.
Συμπεράσματα Τα σύνορα μεταξύ επιστήμης, τεχνολογίας και τέχνης είναι συγκεχυμένα και δυσδιάκριτα Επιστήμη-Τέχνη: Αναζητώντας την αλήθεια και το ωραίο Η τέχνη προκαλεί πρωτίστως τις αισθήσεις πριν απευθυνθεί στη νόηση Τεχνοεπιστήμη (ως περιγραφικός του τριπόλου επιστήμη τεχνολογία τέχνη) δείχνει περισσότερο προς μία τάση αλληλοσυσχέτισης παρά απομόνωσης των πεδίων αυτών