Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα Η θεµατική χωρίζεται σε δ ο εν τητες, οι οποίες παρατίθενται στη συνέχεια: Εν τητα α : Κεφάλαιο 1: Παγκ σµια Προβλήµατα Κεφάλαιο 2: Ο ρ λος των ιεθνών Οργανισµών Εν τητα β : Τα ανθρώπινα δικαιώµατα Κεφάλαιο 1ο: Η Οικουµενική ιακήρυξη των ικαιωµάτων του Ανθρώπου Κεφάλαιο 2ο: Τα ικαιώµατα του Παιδιο

ΕΝΟΤΗΤΑ Α Κεφάλαιο 1ο: Παγκόσµια Προβλήµατα Στόχοι του µαθήµατος Η διδασκαλία του συγκεκριµένου κεφαλαίου έχει στ χο να καταστήσει τους µαθητές ικανο ς: Να γνωρίσουν τα παγκ σµια προβλήµατα, ως ζητήµατα που αφορο ν λους τους ανθρώπους µέλη της Παγκ σµιας Κοιν τητας. Να ευαισθητοποιηθο ν πάνω στα παγκ σµια προβλήµατα και να προβληµατιστο ν για τις αιτίες, τις συνέπειες και τους τρ πους αντιµετώπισής τους. Να συνειδητοποιήσουν τι µέσα απ τη δράση των πολιτών του κ σµου και την ευαισθητοποίησή τους µπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση. Να αναπτ ξουν ακ µα περισσ τερο τις διαθεµατικές έννοιες άτοµο σ νολο και αλληλεπίδραση. ιεξαγωγή του µαθήµατος Με το διάλογο των ηρώων και τις φωτογραφίες στο βιβλίο του µαθητή δίνεται το ερέθισµα για να συζητήσουµε µε τους µαθητές για τα παγκ σµια προβλήµατα και να οδηγηθο µε µαζί τους στη διαπίστωση τι αυτά είναι προβλήµατα που αφορο ν λους τους ανθρώπους. Επίσης µπορο µε να αναζητήσουµε τις αιτίες αυτών των ζητηµάτων και να προβληµατιστο µε πάνω στο ρ λο που έχει διαδραµατίσει η ανθρώπινη δραστηρι τητα στη δηµιουργία και τη δι γκωσή τους. Τα σηµαντικ τερα παγκ σµια προβλήµατα είναι: Η φτώχεια Πολλοί άνθρωποι στον πλανήτη ζουν κάτω απ το ριο της φτώχειας. Αυτ σηµαίνει τι οι άνθρωποι αυτοί στερο νται αγαθά απαραίτητα για τη ζωή τους. Σε πολλές χώρες του κ σµου η ανεργία, η υποαπασχ ληση αλλά και η εργασία µε πολ χαµηλή αµοιβή, πως και η έλλειψη παιδείας έχουν φέρει πολλο ς πολίτες σε αυτήν την κατάσταση. Ορισµένοι αναγκάζονται να µεταναστε σουν σε άλλες χώρες για να αναζητήσουν καλ τερη τ χη κι έτσι γίνονται οικονοµικοί µετανάστες. Οι πρόσφυγες Τα παιδιά πρόσφυγες Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90 ένοπλες συρράξεις και έκτακτες καταστάσεις χτ πησαν εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά, τα οποία εκτοπίστηκαν ή έγιναν πρ σφυγες. Στη δεκαετία που µεσολάβησε απ την υιοθέτηση της Σ µβασης για τα ικαιώµατα του Παιδιο, το 1989, πάνω απ 2.000.000 παιδιά σκοτώθηκαν και πάνω απ 6.000.000 παιδιά τραυµατίστηκαν ή έµειναν ανάπηρα σε ένοπλες συγκρο σεις, 12.000.000 παιδιά έµειναν άστεγα, τουλάχιστον 1.000.000 έµειναν ορφανά ή αποχωρίσθηκαν τους δικο ς τους και 10.000.000 παιδιά απέκτησαν ψυχολογικά τρα µατα. Σ µφωνα µε τη UNICEF, το 50% των 57,4 εκατοµµυρίων εκτοπισµένων ατ µων λ γω εν πλων συρράξεων σε λο τον κ σµο, είναι παιδιά. Τα παιδιά-πρ σφυγες καταβάλλουν βαρ τατο τίµηµα, υποσιτίζονται, µαστίζονται απ ασθένειες, δεν εµβολιάζονται και δεν πάνε σχολείο. Και µ νο η περιαγωγή τους σε κατάσταση προσφυγιάς προκαλεί ανεπο λωτες βλάβες στον παιδικ ψυχισµ. Το ενδιαφέρον για τα παιδιά αποτελεί άλλωστε και µέσο αντιµετώπισης της βίας. Οι π λεµοι δεν πρ κειται να σταµατήσουν αλλά η UNICEF σε συνεργασία µε άλλους διεθνείς οργανισµο ς - πως η Ύπατη Αρµοστεία των Ηνωµένων Εθνών για τους Πρ σφυγες, η ιεθνής Επιτροπή του Ερυθρο Σταυρο προσπαθο ν να µετριάσουν τις συνέπειες των πολέµων στα γυναικ παιδα. Οι πόλεµοι και οι συγκρούσεις Παρά τον περιορισµ των εν πλων συγκρο σεων παραµένει το πρ βληµα της επίλυσης των ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ 4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα ΕΝΟΤΗΤΑ Α διαφορών µεταξ κρατών αλλά και άλλων οµάδων ανθρώπων µε τη βία. Οι βίαιες αυτές συγκρο σεις µπορεί να οφείλονται σε διαφορές οικονοµικές, θρησκευτικές και άλλες. Οι συνέπειες των συγκρο σεων είναι πολ σηµαντικές αφο χάνονται ανθρώπινες ζωές και προκαλο νται πολλές υλικές ζηµιές. Σε πολλές περιπτώσεις άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να καταφ γουν ως πρ σφυγες σε ξένες χώρες. Την ίδια στιγµή, υπάρχει εκτεταµένη βία τ σο στο βιοµηχανικ, σο και στον αναπτυσσ µενο κ σµο. Η ρύπανση του περιβάλλοντος Η επιστήµη και η τεχνολογία τα τελευταία χρ νια έχουν κάνει άλµατα. Το γεγον ς αυτ έχει βέβαια θετικές συνέπειες, καθώς διευκολ νει τη ζωή του ανθρώπου, µως έχει δηµιουργήσει και σηµαντικά προβλήµατα στον ίδιο τον πλανήτη µας. Η ατµ σφαιρα ρυπαίνεται απ καυσαέρια, τα νερά απ τα διαφ ρων ειδών λ µατα, ενώ πολλά είδη ζώων κινδυνε ουν να εξαφανιστο ν εξαιτίας των δραστηριοτήτων του ανθρώπου. Επιβάλλεται να βρεθο ν λ σεις για το πρ βληµα µε τις προσπάθειες και των κρατών αλλά και των ευαισθητοποιηµένων πολιτών σε λον τον κ σµο γιατί η ρ πανση του περιβάλλοντος είναι ένα πρ βληµα επιβίωσης για το ανθρώπινο είδος. ραστηριότητα Η δραστηρι τητα που ολοκληρώνει το κεφάλαιο έχει στ χο µέσα απ ένα παιχνίδι ρ λων να βοηθήσει τους µαθητές να γνωρίσουν βιωµατικά τα παγκ σµια προβλήµατα και να αναζητήσουν λ σεις γι αυτά. Έτσι θα οδηγηθο ν στον προβληµατισµ για τα ζητήµατα παγκ σµιου ενδιαφέροντος (φτώχεια, π λεµοι, ασθένειες, µ λυνση περιβάλλοντος) και την ευαισθητοποίησή τους πάνω σε αυτά. Στη δραστηρι τητα αυτή υπάρχει σ νδεση µε το µάθηµα της Γεωγραφίας. Αξιολόγηση Με διερευνητικές ερωτήσεις, συµµετοχικές και βιωµατικές δραστηρι τητες, καθώς και µε τα παραδείγµατα και τις εικ νες που θα επεξεργαστο ν οι µαθητές διαπιστώνει ο εκπαιδευτικ ς το βαθµ ευαισθητοποίησης των µαθητών στα προβλήµατα που απασχολο ν τον πλανήτη. Η ευαισθητοποίηση των µικρών µαθητών σε θέµατα περιβάλλοντος αλλά και σε προβλήµατα που αντι- µετωπίζουν άνθρωποι του πλανήτη (φτώχεια, π λεµοι κ.ά) θα είναι η ελπίδα για τη µελλοντική εξάλειψή τους. Κεφάλαιο 2ο: Ο ρόλος των ιεθνών Οργανισµών Στόχοι του µαθήµατος Η διδασκαλία του συγκεκριµένου κεφαλαίου έχει στ χο να καταστήσει τους µαθητές ικανο ς: Να γνωρίσουν τους κυρι τερους διεθνείς οργανισµο ς και οργανώσεις. Να κατανοήσουν τη λειτουργία των διεθνών οργανισµών και οργανώσεων. Να συνειδητοποιήσουν τη σηµασία που έχει η αλληλοκαταν ηση και η συνεργασία των λαών για την ειρηνική συν παρξή τους. Να κατανοήσουν τον ρ λο, τον σκοπ και τη χρησιµ τητα αυτών των οργανισµών. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ 71

ΕΝΟΤΗΤΑ Α 4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα ιεξαγωγή του µαθήµατος (Η συγκεκριµένη διδακτική εν τητα θα ολοκληρωθεί σε δ ο διδακτικές ώρες). Με αφορµή το διάλογο µεταξ των ηρώων, το κείµενο και τις εικ νες σχετικά µε τις ιεθνείς Οργανώσεις αρχίζει η συζήτηση για το θέµα της εν τητας. Γίνεται κατανοητ τι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη προστασίας και ασφάλειας και γι αυτ το λ γο κάθε κράτος φροντίζει να συνάπτει συµφωνίες µε άλλα κράτη για τη σ σταση των ιεθνών Οργανισµών. Στη συνέχεια χρειάζεται να γίνει ο διαχωρισµ ς µεταξ ιεθνών Οργανισµών, στους οποίους συµµετέχουν οι κυβερνήσεις, πως ο Ο.Η.Ε. και των µη κυβερνητικών οργανώσεων, πως η Action aid, οι Γιατροί Χωρίς Σ νορα κτλ. Τονίζεται ιδιαίτερα ο ρ λος και η σηµασία της συµβολής λων µας στις δραστηρι τητες των οργανισµών και στην επίτευξη των στ χων τους. Για διευκ λυνση του εκπαιδευτικο, παρατίθενται πληροφορίες για τους σηµαντικ τερους διεθνείς οργανισµο ς και τις οργανώσεις: UNESCO Η αποστολή της UNESCO είναι: Να ενθαρρ νει τα διάφορα κράτη να υπογράψουν τη Συνθήκη του 1972 και να εξασφαλίσουν την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς τους. Να ενθαρρ νει τα κράτη-µέλη της Συνθήκης να προτείνουν περιοχές µέσα στην επικράτειά τους για να συµπεριληφθο ν στον κατάλογο της Παγκ σµιας Κληρονοµιάς. Να ενθαρρ νει τα κράτη-µέλη της Συνθήκης να δηµιουργήσουν συστήµατα ελέγχου, που θα αναφέρουν σε τακτική βάση την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η προστασία των χωρών της Παγκ σµιας Κληρονοµιάς της επικράτειάς τους. Να βοηθήσει τα κράτη-µέλη να προστατε σουν τις χώρες της Παγκ σµιας Κληρονοµιάς, παρέχοντας τεχνική βοήθεια και επαγγελµατική εκπαίδευση. Να προωθήσει την παρουσία της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονοµιάς. Να ενθαρρ νει τη διεθνή συνεργασία για τη διαφ λαξη της Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονοµιάς. (Πηγή: www.unesco.gr) UNICEF H UNICEF, η οργάνωση των Ηνωµένων Εθνών για τα Παιδιά, ιδρ θηκε στις 11 εκεµβρίου 1946 για να βοηθήσει τα παιδιά της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Κίνας µετά το τέλος του Β Παγκοσµίου Πολέµου. Στη δεκαετία του 50, η UNICEF συµµετείχε στις διεθνείς εκστρατείες εξάλειψης των επιδηµικών ασθενειών, το 60 ήταν η δεκαετία της ανάπτυξης, το 70 η εποχή των εναλλακτικών λ σεων, το 80 η εκστρατεία για την επιβίωση των παιδιών, το 90 η δεκαετία των δικαιωµάτων του παιδιο ενώ ο 21ος αιώνας θα ανήκει στα παιδιά χάρη στους υποστηρικτές της UNICEF. Το έτος 1977 ιδρ θηκε η Ελληνική Επιτροπή της UNICEF, µε σκοπ την πληροφ ρηση των Ελλήνων για την κατάσταση των παιδιών και των µητέρων τους σε κάθε γωνιά του πλανήτη, την εκπαίδευση για την ανάπτυξη, την πώληση προϊ ντων (κάρτες, τετράδια, παιχνίδια, είδη γραφείου κ.ά.) και τη συλλογή π ρων µέσω δωρεών για τη χρηµατοδ τηση προγραµµάτων ανάπτυξης ή επείγουσας ανάγκης σε σχεδ ν 160 χώρες του αναπτυσσ µενου κ σµου και της Ανατολικής Ευρώπης. 11 εκεµβρίου - Ηµέρα του Παιδιο : Στην Ελλάδα, η γενέθλια ηµέρα της UNICEF γιορτάζεται ως Ηµέρα του Παιδιο. Στην Ελλάδα, πρώτος πρεσβευτής καλής θέλησης υπήρξε ο Αντώνης Σαµαράκης. Ο Αντώνης Σαµαράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1919. Σπο δασε νοµικά στο Πανεπιστήµιο Αθηνών. Με µε- 72 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα ΕΝΟΤΗΤΑ Α γάλη κοινωνική δράση υπήρξε απ τους δηµοφιλέστερους Έλληνες τ σο ως συγγραφέας σο και ως ενεργ ς πολίτης. Έχει υποστηρίξει λες τις ενηµερωτικές και ανθρωπιστικές εκστρατείες της Ελληνικής Επιτροπής της UNICEF και έχει δώσει εκατοντάδες συνεντε ξεις στα ΜΜΕ για τη UNICEF και την προσφορά της προς τα παιδιά που έχουν ανάγκη. Τα πρωτ τυπα σ ντοµα διηγήµατά του κ σµησαν και εξακολουθο ν να κοσµο ν τα εξώφυλλα των τετραδίων της UNICEF που πωλο νται στην Ελλάδα. Για 20 χρ νια προσέφερε ανεκτίµητη βοήθεια στην UNICEF. Το 1984 ως επικεφαλής της ελληνικής εκστρατείας ενάντια στο λιµ στην Αιθιοπία έγραψε τα κείµενα της ταινίας του Παντελή Βο λγαρη "Αιθιοπία: Οδοιπορικ Θανάτου και Οδοιπορικ Ζωής". Με την ακο ραστη προσφορά του βοήθησε να αναγνωρισθεί η UNICEF στη συνείδηση του κ σµου ως ένας αποτελεσµατικ ς και αξι πιστος οργανισµ ς που αγωνίζεται σκληρά για τα παιδιά. Τα βιβλία του µεταφράστηκαν σε περισσ τερες απ 30 γλώσσες. «Το Λάθος», «Ζητείται Ελπίς», «Σήµα Κινδ νου», «Αρνο µαι», «Το ιαβατήριο», «Η Κ ντρα», «Αυτοβιογραφία 1919-», «Εν Ον µατι», είναι µερικά απ τα πολυδιαβασµένα έργα του. ιαπραγµατε ονται θέµατα, πως η ειρήνη, η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσ νη, η δηµοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώµατα. λο του το έργο είναι εµπνευσµένο απ την αγάπη του για τα παιδιά. ιηγήµατά του έχουν συµπεριληφθεί σε ελληνικά και ξένα σχολικά και πανεπιστηµιακά βιβλία. Κάποια έχουν µεταφερθεί στον κινηµατογράφο και την τηλε ραση. Εργάσθηκε ως εµπειρογνώµων της ιεθνο ς Οργάνωσης Εργασίας των Ηνωµένων Εθνών σε πολλές χώρες για κοινωνικά θέµατα. Το 1989 ανακηρ χθηκε απ τη UNICEF πρώτος Έλληνας Πρεσβευτής Καλής Θέλησης για τα παιδιά του κ σµου, τίτλο που τίµησε επάξια µέχρι το τέλος της ζωής του µε την αφοσίωση και ανιδιοτελή προσφορά του. Έχει βραβευθεί απ πολλο ς φορείς, κυβερνητικο ς και µη, τ σο για το συγγραφικ έργο του σο και για την κοινωνική του δράση. Πέθανε τον Α γουστο του 2003 σε ηλικία 84 ετών. Πρέσβειρα καλής θέλησης της UNICEF στην Ελλάδα είναι επίσης η ακαδηµαϊκ ς Ελένη Γλ κατζη-αρβελέρ. (Πηγή: www.unicef.gr ) Στο βιβλίο του µαθητή παρατίθεται η ιστορία της µε τρ πο ε χρηστο και ευχάριστο για τα παιδιά. Action Aid H ActionAid Ελλάς, µέλος της διεθνο ς οργάνωσης ActionAid International, δραστηριοποιείται στην Ελλάδα απ το 1998 µε στ χο την ευαισθητοποίηση του κοινο στο παγκ σµιο πρ βλη- µα της φτώχειας, τη δηµιουργία δεσµών αλληλεγγ ης µεταξ των Ελλήνων πολιτών και των κατοίκων των αναπτυσσ µενων χωρών, ενώ παράλληλα συµµετέχει ενεργά στις εκστρατείες της διεθνο ς οργάνωσης για την καταπολέµηση της φτώχειας στον πλανήτη. H ActionAid International ιδρ θηκε τον Ιανουάριο του 2004 ταν τα τοπικά γραφεία της οργάνωσης στη Μεγάλη Βρετανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ιρλανδία, τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία ενώθηκαν σχηµατίζοντας τη διεθνή ActionAid µε έδρα το Γιοχάνεσµπουργκ στη Ν τια Αφρική. H ActionAid International διοικείται απ ιεθνές ιοικητικ Συµβο λιο, εργάζεται µεθοδικά, µε αποτελεσµατικ τητα και διαφάνεια και υπηρετεί τις θεµελιώδεις αρχές της ισ τητας, του σεβασµο και της αλληλεγγ ης µεταξ των ανθρώπων. H ActionAid International αριθµεί σήµερα περισσ τερους απ 500.000 ευαισθητοποιηµένους πολίτες σε λον τον κ σµο που υποστηρίζουν την τοπική, εθνική και παγκ σµια δράση της οργάνωσης µε σκοπ την καταπολέµηση της φτώχειας σε λα τα επίπεδα: τοπικά, στις κοιν τητες που ζουν οι φτωχ τεροι των φτωχών, εθνικά, στις χώρες που ορίζουν την εθνική στρατηγική, αλλά και παγκ σµια, στη διεθνή κοιν τητα που λαµβάνονται οι αποφάσεις που ορίζουν το µέλλον λων των χωρών του κ σµου. (Πηγή: www.actionaid.gr) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ 73

ΕΝΟΤΗΤΑ Α 4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα WWF (World Wide Fund for Nature) Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF ÏÏ αποτελεί κοµµάτι της διεθνο ς οικογένειας του WWF (World Wide Fund for Nature), η οποία απαρτίζεται απ 50 εθνικές οργανώσεις και αγωνίζεται για την προστασία του περιβάλλοντος σε περισσ τερες απ 100 χώρες. Ιδρ θηκε το 1990 απ τον Λουκ Χ φµαν µε την υποστήριξη του Έλληνα αρχιτέκτονα Θ µιου Παπαγιάννη, ως αυτ νοµη εθνική οργάνωση µε δικ της διοικητικ συµβο λιο. Έχει τη νοµική µορφή Κοινωφελο ς Ιδρ µατος µε έδρα την Αθήνα. Αποστολή του WWF Ελλάς είναι να διατηρήσει την πλο σια βιοποικιλ τητα της Ελλάδας ως αναπ σπαστο στοιχείο της Μεσογείου και να εµποδίσει και µακροπρ θεσµα να αντιστρέψει την υποβάθµιση του περιβάλλοντος, στοχε οντας στην αρµονική συν παρξη ανθρώπου και φ σης. Η δράση του WWF στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1969, πριν απ τη σ σταση της εθνικής οργάνωσης, µε πρώτο σταθµ τη συµβολή στην αποκατάσταση του δάσους της Καισαριανής στον Υµηττ. Στη συνέχεια, στήριξε το πρ γραµµα προστασίας Πρεσπών και βοήθησε στην πραγµατοποίηση συνεδρίου για τους ελληνικο ς υγρ τοπους. Απ την ίδρυσή του το 1990, το WWF Ελλάς έχει υλοποιήσει περισσ τερα απ 70 προγράµ- µατα δράσης. Αυτά αφορο ν τους τοµείς της ενεργο ς προστασίας και διαχείρισης του φυσικο περιβάλλοντος (προγράµµατα πεδίου ), τη διοργάνωση εκστρατειών ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, την τεκµηρίωση παρεµβάσεων σε θέµατα περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας, αλλά και την υλοποίηση προγραµµάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. WWF Ελλάς Φιλελλήνων 26, 10558 Αθήνα Τηλ. 210-3314893, Fax: 210-3247578 e-mail: support@wwf.gr Greenpeace Η Greenpeace είναι ίσως η δυναµικ τερη διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση στον πλανήτη και ιδρ θηκε το 1971 ταν τρεις Καναδοί, οι Jim Bohlen, Irvin Stowe Î È Paul Cote, επιχείρησαν να σταµατήσουν τις προγραµµατισµένες πυρηνικές δοκιµές των Η.Π.Α. στην περιοχή Αµτσίκα της Αλάσκα. Οι ακτιβιστές δεν κατάφεραν να σταµατήσουν τις δοκιµές και συνελήφθησαν, αλλά το τολµηρ εγχείρηµά τους έγινε γνωστ σε ολ κληρο τον πλανήτη, αναγκάζοντας τις αµερικανικές αρχές να τους απελευθερώσουν και να µη χρησιµοποιήσουν ποτέ ξανά την περιοχή σαν πεδίο πυρηνικών δοκιµών. Σήµερα, η Greenpeace έχει παρουσία σε σαράντα δ ο χώρες και πάνω απ τρία εκατοµµ ρια υποστηρικτές. Έχοντας ως αρχές τη µη-βία, την άµεση δράση και την ανεξαρτησία απ κ µµατα, κυβερνήσεις και οικονοµικά συµφέροντα, αγωνιζ µαστε για νερ και τροφή χωρίς τοξικές ουσίες και µεταλλαγµένα, για κλίµα που ευνοεί την ανάπτυξη ζωής αντί να την καταστρέφει, για θάλασσες και δάση πλο σια σε ζωή. Αγωνιζ µαστε για έναν ειρηνικ κ σµο, που ο πυρηνικ ς εφιάλτης θα ανήκει οριστικά στο παρελθ ν. (Πηγή: www.greenpeace.org/greece) ραστηριότητα Στο πρώτο µέρος της δραστηρι τητας το αντικείµεν µας είναι η Greenpeace και η σηµασία της συµµετοχής κάθε νέου ανθρώπου σε δραστηρι τητες που µπορο ν να βελτιώσουν το επίπεδο της ζωής των ανθρώπων του πλανήτη, είτε µε πιο ορθολογική χρήση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, είτε µε άµεση δράση για την προστασία του περιβάλλοντος, είτε µε συµβολή στην ενηµέρωση του κ σµου για τα θέµατα αυτά. 74 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα ΕΝΟΤΗΤΑ Α Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί η σηµασία της συνεργασίας µε άλλους ανθρώπους µε κοιν στ χο, ενδιαφέρον και αγώνα για ένα καλ τερο µέλλον για λους. Στο δε τερο µέρος οι µαθητές µπορο ν να συζητήσουν ελε θερα σε ποια οργάνωση θα ήθελαν να γίνουν µέλη, ανάλογα µε τα ενδιαφέροντά τους. Στ χος µας εδώ είναι να ευαισθητοποιηθο ν τα παιδιά ως προς τα παγκ σµια προβλήµατα και να συνειδητοποιήσουν τι µέσα απ τη συλλογική δράση πολλά απ αυτά τα προβλήµατα µπορο ν να αντιµετωπισθο ν σε ικανοποιητικ βαθ- µ, απαλ νοντας έτσι τον π νο πολλών συνανθρώπων µας. Αξιολόγηση Με διερευνητικές ερωτήσεις, µε διάλογο και µε τη βοήθεια των εικ νων ο εκπαιδευτικ ς, θα εκτι- µήσει αν οι µαθητές πήραν πληροφορίες για τους ιεθνείς Οργανισµο ς, αν συνειδητοποίησαν το σκοπ τους, την προσφορά και τη χρησιµ τητά τους στην προστασία και την ασφάλεια των λαών. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ 75

ΕΝΟΤΗΤΑ Β Τα ανθρώπινα δικαιώµατα Κεφάλαιο 1ο: Η Οικουµενική ιακήρυξη των ικαιωµάτων του Ανθρώπου Στόχοι του µαθήµατος ιεξαγωγή του µαθήµατος 4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα Η διδασκαλία του συγκεκριµένου κεφαλαίου έχει στ χο να καταστήσει τους µαθητές ικανο ς: Να συνειδητοποιήσουν τα κοινά δικαιώµατα λων των ανθρώπων. Να κατανοήσουν τι τα δικαιώµατα αυτά πρέπει να γίνονται σεβαστά ανεξάρτητα απ ηλικία, φ λο, φυλή, θρήσκευµα ή οποιαδήποτε άλλη διαφορά. Να προβληµατιστο ν σε σχέση µε το σεβασµ των στοιχειωδών δικαιωµάτων τους. Να γνωρίσουν τις δράσεις και τις οργανώσεις που ασχολο νται µε τα ανθρώπινα δικαιώ- µατα. Να ευαισθητοποιηθο ν στο θέµα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και να αναπτ ξουν το σεβασµ των δικαιωµάτων του άλλου ως κοσµοθεωρία και τρ πο ζωής. Με αφορµή το δηµοσίευµα, ο δάσκαλος κεντρίζει το ενδιαφέρον των µαθητών για συζήτηση σχετικά µε τα βασικά ανθρώπινα δικαιώµατα. Εκτ ς απ το δικαίωµα στη ζωή, µπορεί να αναφερθεί στο δικαίωµα της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, στο δικαίωµα της ιδιοκτησίας κ.ά. Η συζήτηση συνεχίζεται µε την επισήµανση τι αυτά τα δικαιώµατα πρέπει να προστατε ονται και να γίνονται σεβαστά απ λα τα κράτη και για λους τους ανθρώπους. Αυτ συµφωνήθηκε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών το εκέµβριο του 1948, ταν υπογράφτηκε η Οικουµενική ιακήρυξη των ικαιωµάτων του Ανθρώπου. Παραθέτουµε βασικές πληροφορίες: Οικουµενική διακήρυξη των ικαιωµάτων του Ανθρώπου Η Οικουµενική ιακήρυξη των ικαιωµάτων του Ανθρώπου συντάχθηκε το 1948 µε σκοπ τη διαφ λαξη των βασικών ανθρωπίνων δικαιωµάτων σε έναν κ σµο που µετά το Β Παγκ σµιο Π λεµο είχε αρχίσει να συνειδητοποιεί την ανάγκη της ειρηνικής συµβίωσης των λαών, αλλά και τη σηµασία του σεβασµο του κάθε ατ µου ως ξεχωριστής οντ τητας. Με αυτ επιχειρήθηκε η αποφυγή πράξεων βαρβαρ τητας που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την αξία της ανθρώπινης προσωπικ τητας. Μερικά απ τα βασικά άρθρα της ιακήρυξης είναι: Άρθρο 1 λοι οι άνθρωποι γεννιο νται ελε θεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώµατα. Είναι προικισµένοι µε λογική και συνείδηση και οφείλουν να συµπεριφέρονται µεταξ τους µε πνε µα αδελφοσ νης. Άρθρο 2 Κάθε άνθρωπος δικαιο ται να επικαλεστεί λα τα δικαιώµατα και λες τις ελευθερίες που προκηρ σσει η παρο σα ιακήρυξη, χωρίς καµιά απολ τως διάκριση, ειδικ τερα ως προς το φ λο, τη γλώσσα, τις θρησκείες ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση. Επίσης δεν είναι επιτρεπτ να γίνεται κα- µία διάκριση εξαιτίας του πολιτικο, νοµικο ή διεθνο ς καθεστώτος της χώρας απ την οποία προέρχεται κανείς, είτε πρ κειται για χώρα ή εδαφική περιοχή ανεξάρτητη, υπ κηδεµονία ή υπ εξουσία ή που βρίσκεται υπ οποιονδήποτε άλλο περιορισµ κυριαρχίας. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα ΕΝΟΤΗΤΑ Β Τα ανθρώπινα δικαιώµατα Άρθρο 3 Κάθε άτοµο έχει δικαίωµα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική του ασφάλεια. Ολ κληρη η ιακήρυξη υπάρχει στο λογισµικ του µαθήµατος, αλλά και στην ιστοσελίδα του ελληνικο τµήµατος της ιεθνο ς Αµνηστίας, στη διε θυνση: (www.amnesty.org.gr; www.fa3.gr/nomothesia_2/nomoth_gen/1_dikaiomata_antropou.htm Στη συνέχεια συζητάµε για το έργο της ιεθνο ς Αµνηστίας στον τοµέα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Η συζήτηση αυτή ξεκινά µε αφορµή το διάλογο µεταξ των ηρώων, το κείµενο και τις εικ νες. ιεθνής Αµνηστία Η ιεθνής Αµνηστία είναι ένα παγκ σµιο κίνηµα ανθρώπων που αγωνίζονται για το σεβασµ των ανθρωπίνων δικαιωµάτων σε λον τον πλανήτη. Τα µέλη και οι υποστηρικτές της ιεθνο ς Αµνηστίας απευθ νουν έκκληση να σταµατήσουν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Κινητοποιο ν την κοινή γνώµη για να ασκήσει πίεση, ώστε να προληφθο ν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Στηρίζουν τη δράση της οργάνωσης µέσω των οικονοµικών συνεισφορών των µελών. Τα µέλη της ιεθνο ς Αµνηστίας προέρχονται απ πολλο ς διαφορετικο ς πολιτισµο ς και έχουν διαφορετικές πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις. Τους ενώνει η αφοσίωσή τους να εργαστο ν για έναν κ σµο, που λοι οι άνθρωποι θα ζουν µε αξιοπρέπεια, ελε θεροι και πραγµατικά ασφαλείς. (Πηγή: www.amnesty.org.gr) Με αφορµή τις εικ νες και τις πληροφορίες για τη συµµετοχή και την υποστήριξη σε δράσεις της ιεθνο ς Αµνηστίας, συζητάµε µε τα παιδιά και γράφουµε κάρτες για να δηλώσουµε και τη δική µας υποστήριξη στο έργο της ιεθνο ς Αµνηστίας. Οι µαθητές σε συνεργασία µε τον εκπαιδευτικ µπορο ν να αναζητήσουν επιπλέον υλικ στο διαδίκτυο, στις ιστοσελίδες που αναφέρονται στο βιβλίο του µαθητή και στο λογισµικ που συνοδε ει το βιβλίο. ραστηριότητα Με τη δραστηρι τητα που ολοκληρώνει την εν τητα οι µαθητές καλο νται να προβληµατιστο ν ως προς το θέµα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων που παραβιάζονται, ταν προκ πτουν µαζικές καταστροφές, πως αυτή του Τσερνοµπίλ. Συζητο ν ελε θερα και αναζητο ν ίσως τρ πους ανακο φισης της συγκεκριµένης περιοχής απ τα προβλήµατα που ακ µα αντιµετωπίζει. Αξιολόγηση Η αξιολ γηση στη συγκεκριµένη εν τητα θα πραγµατοποιηθεί µε τη διεξαγωγή του διαλ γου που προκαλεί η δραστηρι τητα στο βιβλίο του µαθητή. Ο εκπαιδευτικ ς µπορεί να παρατηρήσει και το βαθµ κατάκτησης της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωµάτων αλλά και το βαθµ ευαισθητοποίησης των µαθητών του πάνω σε αυτά. Σηµαντικ είναι επίσης να κατανοήσουν οι µαθητές τη σηµασία της παρξης της ιεθνο ς Αµνηστίας και να συνειδητοποιήσουν τη σπουδαι τητα των δράσεών της. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ 77

ΕΝΟΤΗΤΑ Β Τα ανθρώπινα δικαιώµατα Κεφάλαιο 2ο: Τα δικαιώµατα του παιδιού Στόχοι του µαθήµατος Η διδασκαλία του συγκεκριµένου κεφαλαίου έχει στ χο να καταστήσει τους µαθητές ικανο ς: Να συνειδητοποιήσουν τι τα παιδιά ως ευαίσθητη κοινωνική οµάδα έχουν ανάγκη απ ειδική προστασία και µέριµνα τ σο πριν σο και µετά τη γέννησή τους. Να γνωρίσουν τι τα δικαιώµατα του παιδιο προστατε ονται σήµερα απ τη Σ µβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιο, η οποία έχει επικυρωθεί απ τα περισσ τερα κράτη στον κ σµο. Να γνωρίσουν τα βασικά δικαιώµατα που έχουν ως παιδιά και να ευαισθητοποιηθο ν απέναντι σε κάθε περίπτωση παραβίασής τους. Να αναπτ ξουν ακ µα περισσ τερο τις διαθεµατικές έννοιες άτοµο σ νολο και αλληλεπίδραση. ιεξαγωγή του µαθήµατος Με αφορµή το διάλογο µεταξ των ηρώων, τις εικ νες και το κείµενο που ακολουθεί, ξεκινά η συζήτηση για τα δικαιώµατα του παιδιο. Κρίνεται σκ πιµο να γίνει εκτενής αναφορά στη Σ µβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιο, που υπάρχει στο λογισµικ του µαθήµατος και στην ιστοσελίδα της Unicef (www.unicef.gr ). Η Σ µβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιο υιοθετήθηκε οµ φωνα απ τη Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών στις 20 Νοεµβρίου του 1989. Έως σήµερα έχει επικυρωθεί απ 191 χώρες, ενώ δεν την έχουν επικυρώσει δ ο. Η Ελλάδα την επικ ρωσε στις 2 εκεµβρίου του 1992.Περιλαµβάνει τέσσερις βασικές κατηγορίες δικαιωµάτων, πως υποδεικν ονται στο βιβλίο του µαθητή. Οι κατηγορίες αυτές είναι: Α. ικαιώµατα επιβίωσης Β. ικαιώµατα ανάπτυξης - εξέλιξης Γ. ικαιώµατα προστασίας. ικαιώµατα συµµετοχής Η παρατήρηση των εικ νων και η συµπλήρωση των βασικών δικαιωµάτων που εικονίζονται, θα είναι η αφορµή να προβληµατιστο ν οι µαθητές σχετικά µε τα δικαιώµατα των παιδιών που παραβιάζονται και για τους τρ πους αντιµετώπισης τέτοιων καταστάσεων. Συνεχίζοντας, αναφερ µαστε στους φορείς εκείνους που µπορο ν να υπερασπιστο ν τα δικαιώµατα των παιδιών, πως ο Κ κλος ικαιωµάτων του Παιδιο απ το Συνήγορο του Πολίτη. Μπορο µε να βρο µε µαζί µε τους µαθητές περισσ τερα στοιχεία στην ιστοσελίδα που παρατίθεται στο βιβλίο του µαθητή. ραστηριότητες 4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα 1. Η δραστηρι τητα ευαισθητοποιεί τους µαθητές σε θέµατα παραβίασης των δικαιωµάτων του παιδιο ειδικά σε περι δους πολέµου. Το σηµείωµα του Α. Σαµαράκη λειτουργεί ως ερέθισµα για να ξεκινήσει η συζήτηση και να καταγράψουν τα παιδιά τα δικαιώµατα που παραβιάζονται σε περιπτώσεις πολεµικών συγκρο σεων, πως το δικαίωµα στη ζωή, στο παιχνίδι, στην ασφάλεια, στην προστασία της ιδιωτικής ζωής, στην ελευθερία της έκφρασης, στην εκπαίδευση κ.ά. 78 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Το Άτοµο και η ιεθνής Κοινότητα ΕΝΟΤΗΤΑ Β Τα ανθρώπινα δικαιώµατα 2. Η δραστηρι τητα αυτή έχει στ χο να προβληµατίσει τα παιδιά πάνω στο θέµα της παραβίασης των δικαιωµάτων του παιδιο και των δράσεων που µπορο ν να συµβάλουν στη βελτίωση της κατάστασης. Αξιολόγηση Με τη συζήτηση που θα γίνει µε αφορµή τις δραστηρι τητες στο βιβλίο του µαθητή, ο εκπαιδευτικ ς µπορεί να εκτιµήσει το βαθµ επιτυχίας των στ χων της διδασκαλίας. Με διερευνητικές ερωτήσεις και συµµετοχικές δραστηρι τητες ο εκπαιδευτικ ς ελέγχει κατά π σο οι µαθητές συνειδητοποίησαν τι λα τα παιδιά έχουν ανάγκη προστασίας και ασφάλειας και τι τα δικαιώµατά τους διασφαλίζονται απ λα σχεδ ν τα κράτη ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΑΛΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ 79