Εφαρµογή Μεθοδολογίας Υλοποίησης Η µεθοδολογία που χρησιµοποιήθηκε είναι η µεθοδολογία του ερευνητικού προγράµµατος Ο ΥΣΣΕΑΣ. Με βάση αυτό σχεδιάστηκαν τέσσερις τηλεδιασκέψεις. Τα στάδια υλοποίησης των µαθησιακών δραστηριοτήτων που σχεδιάστηκαν έχουν εξής: Καθορισµός Στόχων Ο βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι οι εµπλεκόµενοι να εξοικειωθούν σταδιακά µε το νέο υβριδικό περιβάλλον µάθησης. Με την εφαρµογή της προτεινόµενης µεθοδολογίας αναµένεται µαθητές και δάσκαλοι των εµπλεκόµενων σχολείων να είναι σε θέση να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν συνεργατικές δραστηριότητες από απόσταση. Οι δραστηριότητες που σχεδιάστηκαν έχουν χαρακτήρα συνεργατικό και µπορούν να εκπονηθούν ταυτόχρονα από τα δύο σχολεία µε σύγχρονη συνεργασία µεταξύ των µαθητών. Με αυτόν τον τρόπο οι µαθητές θα µπορούν, όχι µόνο να ανταλλάσσουν απόψεις, αλλά και να συνεργάζονται σύγχρονα και ασύγχρονα για να διεκπεραιώσουν µία δραστηριότητα. Σκοπός του συγκεκριµένου θέµατος που επιλέχτηκε είναι να γνωστοποιηθούν στους µαθητές σηµαντικά ζητήµατα κυκλοφοριακής αγωγής, ώστε αυτοί να ευαισθητοποιηθούν και να αποκτήσουν κυκλοφοριακή παιδεία. Κατά συνέπεια, οι βασικοί στόχοι είναι δύο, αφενός η εξοικείωση µε το περιβάλλον της τηλεδιάσκεψης και αφετέρου η ευαισθητοποίηση των µαθητών σε θέµατα κυκλοφοριακής αγωγής, δεδοµένου ότι τα σχολεία που επιλέχτηκαν βρίσκονται σε δύο πόλεις µε πολλούς αυτοκινητόδροµους, συνεπώς η ανάγκη για κυκλοφοριακή αγωγή είναι επιτακτική. Έκτος από τους βασικούς σκοπούς, τίθενται και επιµέρους στόχοι. Οι µαθητές µετά το τέλος των µαθηµάτων θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν την αξία της πρόληψης των ατυχηµάτων και να αποκτήσουν βασικές γνώσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Σε γνωστικό επίπεδο οι µαθητές θα πρέπει να µάθουν να τοποθετούνται και να κινούνται σωστά στο χώρο, να αναγνωρίζουν τους κινδύνους, να κάνουν σωστή χρήση του πεζοδροµίου, να συνειδητοποιήσουν την αξία της χρήσης της ζώνης ασφαλείας, να οδηγούν σωστά το ποδήλατο ή το πατίνι τους. Εκτός, όµως, από τους γνωστικούς στόχους, έχουν τεθεί και αξιακοί. Αυτοί αναφέρονται στη συνειδητοποίηση από τους µαθητές ότι δεν επιτρέπεται να θέτουν τη ζωή και την αρτιµέλεια αυτών και των γύρω τους σε κίνδυνο, στη δραστηριοποίηση προς την κατεύθυνση της πρόληψης των τροχαίων ατυχηµάτων και στην καλλιέργεια αισθηµάτων υπευθυνότητας. Τέλος, σε διαδικαστικό επίπεδο, µέσα από την εφαρµογή του προγράµµατος, ο στόχος είναι να αναπτυχθεί και να ενισχυθεί πνεύµα συνεργασίας και οµαδικότητας µεταξύ των µαθητών.
Καθορισµός Χρονοδιαγράµµατος Σε αυτό το στάδιο σχεδιάζονται οι δράσεις οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια ενός προτεινόµενου χρονοδιαγράµµατος υλοποίησης, το οποίο παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί και που βασίζεται σε τηλεδιασκέψεις. Η πρώτη (Α) ενότητα δράσης που παρουσιάζεται στον πίνακα, περιλαµβάνει µία προπαρασκευαστική περίοδο κατά την οποία επιτυγχάνεται ο σχεδιασµός των δράσεων, οι οποίες υλοποιούνται στην ενότητα (Β). Η τρίτη (Γ) ενότητα αναφέρεται στην επεξεργασία των δεδοµένων αξιολόγησης. Η τέταρτη ενότητα ( ) περιλαµβάνει τη δηµιουργία οπτικοακουστικού υλικού και, τέλος, στην πέµπτη ενότητα (Ε) πραγµατοποιούνται οι ενέργειες διάδοσης και ευαισθητοποίησης. Ενότητα 2007 δράσης 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Α Β Γ Ε Μοντέλο Οργανωτικής, ιοικητικής και Τεχνικής Υποστήριξης Με βάση την προτεινόµενη µεθοδολογία συγκροτούνται δύο οµάδες. Η πρώτη αποτελεί την οµάδα σχεδιασµού και υλοποίησης του προγράµµατος και απαρτίζεται από τους δασκάλους των δύο σχολείων. Αρµοδιότητα της Οµάδας Σχεδιασµού και Υλοποίησης είναι η εκπόνηση των σχεδίων διδασκαλίας, ο χρονοπρογραµµατισµός των έργων και, τέλος, η υλοποίηση των ενεργειών. Οι δάσκαλοι των δύο σχολείων συνεργάζονται καθ όλη τη διάρκεια του προγράµµατος. Σχεδιάζουν από κοινού τα σχέδια των µαθηµάτων, χωρίζουν τις ενότητες, ορίζουν τους στόχους. Λειτουργούν σα να πρόκειται για µία ενιαία διδασκαλία και όχι για δύο ξεχωριστές που θα προετοιµαστούν καθεµία ανεξάρτητα από την άλλη και θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια των τηλεδιασκέψεων. Η δεύτερη οµάδα αποτελεί την Οµάδα Παρακολούθησης της οποίας αρµοδιότητα είναι η εποπτεία του σχεδιασµού και η παρακολούθηση των ενεργειών της πρώτης οµάδας. Η Οµάδα Παρακολούθησης απαρτίζεται από φορείς, όπως το Υπ. Παιδείας, ιευθύνσεις Αβαθµιας Εκπαίδευσης, σχολικούς συµβούλους, τους διευθυντές των δύο σχολείων κλπ.
Τέταρτο Μάθηµα Παρουσίαση Εργασιών 23-4-2007 3η & 4η ιδακτική Ώρα -Οι µαθητές των οµάδων παρουσιάζουν τα αποτελέσµατα των εργασιών τους και συγκρίνουν τους τρόπους µε τους οποίους αντιµετωπίζονται συγκεκριµένες καταστάσεις στην περιοχή τους. Ακολουθεί ελεύθερος διάλογος µε συντονιστές τους δύο δασκάλους όπου εξετάζονται οι Οι ιδακτικές Ενότητες Οι οµάδες θα ασχοληθούν µε τα παρακάτω θέµατα: (α) Τα είδη των οχηµάτων. Παρουσιάζονται τα είδη των οχηµάτων και η χρησιµότητα του καθενός, ώστε να γίνουν γνωστά από τους µαθητές. (β) Ασφαλής οδήγηση. Η ενότητα αυτή αναφέρεται στην ενεργητική και παθητική ασφάλεια των οχηµάτων (αερόσακοι, ζώνες ασφαλείας κλπ). Επίσης αναφέρονται οι σωστές ενέργειες και συµπεριφορές των οδηγών και των υπόλοιπων επιβατών ενός οχήµατος για αυξηµένη οδική ασφάλεια και αποφυγή τροχαίων ατυχηµάτων. (γ) Η ιστορία του Κ.Ο.Κ. και η σήµανση των δρόµων. Στην ενότητα αυτή γίνεται αναφορά στην ιστορία και τη σπουδαιότητα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Παρουσιάζονται στους µαθητές τα σήµατα κυκλοφορίας και οι κατηγορίες τους, η οριζόντια σήµανση, καθώς και τα σήµατα των τροχονόµων, αλλά και των οδηγών. (δ) Η συµπεριφορά των πεζών και των ποδηλατιστών. Γίνεται ενηµέρωση για τη σωστή συµπεριφορά των πεζών και των ποδηλάτων στους διάφορους δρόµους κάτω από διάφορες συνθήκες. Όλες οι ενότητες προσεγγίζονται διαθεµατικά και µε βάση τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Για κάθε ενότητα γίνεται παρουσίαση στους µαθητές (για τις ενότητες γ και δ γίνονται 2 παρουσιάσεις, µία για κάθε υποενότητα), που έχει ετοιµαστεί από τους δάσκαλους και των δύο σχολείων, αφού συνεργάστηκαν µεταξύ τους. Κάθε σχολείο αναλαµβάνει να παρουσιάσει δύο ενότητες στη δεύτερη τηλεδιάσκεψη µε τη σειρά που αναφέρονται παραπάνω. Στο τέλος κάθε παρουσίασης δίνονται στα παιδιά φύλλα εργασίας προς συµπλήρωση. Οι περισσότερες δραστηριότητες των φύλλων εργασίας έχουν παιγνιώδη µορφή για να κεντρίζεται το ενδιαφέρον των µαθητών. Οι παραπάνω ενότητες είναι αυτές µε τις οποίες θα ασχοληθούν και αργότερα οι µαθητές, παρουσιάζοντας στην τελευταία τηλεδιάσκεψη τα αποτελέσµατά τους. Καθορισµός ιδακτικού Μοντέλου Το διδακτικό µοντέλο που χρησιµοποιείται παρουσιάζεται συνοπτικά µε τη βοήθεια της πυραµίδας που ακολουθεί. Τηλεσυνεργασία
Το Μοντέλο Επικοινωνίας Σύµφωνα µε την προτεινόµενη µεθοδολογία εφαρµόζουµε το µοντέλο Μοντέλου Α» του Πανεπιστηµίου του Maryland των Η.Π.Α (IDE, 1996), το οποίο παρουσιάζεται σχηµατικά παρακάτω. Θανόπουλος Σωτήρης Καλλιβωκάς ηµήτρης Χριστόπουλος Νίκος 20 Μαθητές Σχολείο Αθήνας DSL ή ISDN Καλογήρου Θωµαή Καρακίτσου Βασιλική Μακρή Κατερίνα 20 Μαθητές Σχολείο Χανίων Μοντέλο Χωροταξικού Σχεδιασµού Αιθουσών Προκειµένου όλα τα παιδιά των τάξεων που θα επιλεγούν να πάρουν µέρος στην προτεινόµενη διαδικασία, εφαρµόζεται η µεθοδολογία διαχωρισµού του ακροατηρίου σε ενεργητικό και παθητικό. Το ενεργητικό ακροατήριο αποτελείται από 8 µαθητές που κάθονται σε παράλληλο σχηµατισµό στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ο δάσκαλος και ο πίνακας. Οι µαθητές του ενεργητικού και του παθητικού ακροατηρίου εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια των διδακτικών κύκλων µεταξύ τους. Σχήµα 1: Σχηµατική Απεικόνιση της κατάτµησης των µαθητών σε ενεργητικό και παθητικό ακροατήριο Η Στ τάξη του ηµοτικού Σχολείου
Σχήµα 2: Από την Θεωρία στην Πράξη 2 η Φάση: Η Εικονική Τάξη των µαθητών του προγράµµατος. Τα βέλη αποτυπώνουν τις ροές της επικοινωνίας Σχήµα 3: Από την Θεωρία στην Πράξη Οι µαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου συνεργάζονται από απόσταση στην φάση της τηλεσυνεργασίας. Την ίδια στιγµή οι µαθητές του παθητικού ακροατηρίου είτε συνεργάζονται µεταξύ τους ανά οµάδες (µε τον παραδοσιακό τρόπο), είτε παρακολουθούν την συνεργασία του ενεργητικού ακροατηρίου και παρεµβαίνουν µε την σύµφωνη γνώµη του δασκάλου 3
Χαρακτηριστικά Τεχνολογικού Εξοπλισµού Το τεχνολογικό µοντέλο ανά σχολική µονάδα υποστηρίζεται, από 3 adsl ή ISDN γραµµές και 1 γραµµή διαδικτύου, 1 τηλεόραση, 1 κάµερα τηλεδιάσκεψης, 1 βίντεο, 2 ηλεκτρονικούς υπολογιστές 1, 10 µικρόφωνα, 1 ζευγάρι ηχεία και 1 τηλεφωνική συσκευή. Χρειάζονται επίσης 2 τεχνικοί (1 ανά σχολείο) οι οποίοι θα παρέχουν τεχνική υποστήριξη και θα είναι σε θέση να εξυπηρετούν τις ανάγκες του προγράµµατος ανά πάσα στιγµή. Σχήµα 4: Τα συστατικά στοιχεία του συστήµατος Τηλεδιάσκεψης των δύο σχολείων 1 Ο ένας ΗΥ θα µπορεί οποιαδήποτε στιγµή να προβάλλει τις παρουσιάσεις της τηλεδιάσκεψης (η οποία βέβαια πρέπει να βιντεοσκοπείται ταυτόχρονα)