ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Επιμέλεια Εκθέσεων Εισαγωγή στην επιμέλεια εκθέσεων Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Εσθήρ Σ. Σολομών
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ Εισαγωγή στη σημασία των εκθέσων και τον ρόλο του επιμελητή
Τι είναι μία έκθεση; Η έκθεση ως πολισμικό φαινόμενο. Κοινωνική και πολιτισμική ανάλυση των εκθέσεων. Εκθέσεις και οπτική ανθρωπολογία (η μελέτη του οπτικού πολιτισμού). Σύγχρονος θεωρητικός στοχασμός γύρω από τη σημασία, την επίδραση των εκθέσεων στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Η έκθεση ως μέσον επικοινωνίας
Ανάμεσα σε ποιους;
Ποιο είναι το αντικείμενο της επικοινωνίας;
Η πνευματική μαρτυρία του ανθρώπου στο πλαίσιο μιας έκθεσης: Πληροφορίες. Ιδέες. Γνώσεις. Συναισθήματα. Εμπειρίες.
Κατηγορίες (εικαστικών) εκθέσεων Θεματικές. Ομαδικές. Ατομικές. Μόνιμες. Περιοδικές. Περιοδεύουσες. Αναδρομικές.
Έκθσεση: μια συμμετοχική Διοργανωτής. Δημιουργός. Επιμελητής. Αρχιτέκτονας. Μουσειολόγος. Συντονιστής. Συνεργείο. Μουσειοπαιδαγωγός. διαδικασία! Συντελεστές
Στάδια οργάνωσης μιας έκθεσης: Σύλληψη ιδέας. Σχεδιασμός. Παραγωγή. Λειτουργία. Αξιολόγηση.
Η σύλληψη της ιδέας Πώς προκύπτει; (αποτέλεσμα μελέτης, υπόδειξη, καταλληλότητα συγκυρίας, επικαιρότητα, ύπαρξη πόρων κλπ). Ποιος είναι ο φορέας της ιδέας; Εμπίπτει στην εκθεσιακή πολιτική του οργανισμού; Στην αποστολή του; Στα ενδιαφέροντα της τοπικής κοινότητας;
Αποτίμηση κοινού (audience assessment)
Είναι η έκθεση εφικτή; Χώρος. Υποδομές. Εκθέματα. Χρήματα και άλλοι πόροι. Συνεργάτες.
Σχεδιασμός Καθορισμός σκοπών και στόχων. Ορισμός συντελεστών. Ανάπτυξη σεναρίου. Έρευνα. Ορισμός, εντοπισμός και επιλογή εκθεμάτων (με ποια κριτήρια;) Καθορισμός και συγκρότηση θεματικών ενοτήτων.
Γιατί κάνουμε μια έκθεση; Προβολή έργων. Προβολή καλλιτεχνών. Προβολή αποκτημάτων. Παρουσίαση νέων μελετών και έρευνας για τα παραπάνω. Προσέλκυση επισκεπτών. Προσέλκυση χορηγών ή δωρητών. Προβολή δημόσιας εικόνας. Οικονομική ενίσχυση για την υποστήριξη άλλων λειτουργιών του μουσείου.
Ο επιμελητής εκθέσεων Σε τι συνίσταται ο ρόλος του; Αλλαγές στη σημασία του επιμελητικού ρόλου τα τελευταία διακόσια χρόνια. Επιμελητής εκθέσεων και σύγχρονη τέχνη: ιδιαιτερότητες της εποχής.
Η επιμέλεια ως σύμπτωμα της εποχής Επιμελούμαστε: Την εικόνα μας. Τον χώρο μας. Τη διασκέδαση. Την εστίαση. Την οργάνωση εκδηλώσεων. Καθετί!
Η επιμέλεια εκθέσεων ως πνευματική δημιουργία Το κύρος και η χρησιμότητα της επιμέλειας. Ο επιμελητής ως αυθεντία. Ο επιμελητής ως δημιουργός νοημάτων.
Τι είναι η επιμέλεια; (Dorothee Richter, http://us4.campaignarchive1.com/?u=97fd3828d94e99dfeceaa8b3b&id=8be337dfca&e=64d80b561f ) Undoubtedly CURATING is a new discursive formation, as defined by Michel Foucault, which has rapidly developed since the 1970s. This new profession has as its main tasks the production, the distribution and the reception of cultural meta structures through the combination of cultural products like art works, publications, film or performance programmes, sound projects, digital media or projects in public space, a single project often consists of a media-conglomerate. Also it instituted a now hierarchical formation, when taking over the creative side of organising projects and shows from the selforganisation of artists communities in the 60s.
Πολιτικές παράμετροι της επιμελητικής πρακτικής Αξιοποίηση της αυθεντίας και του κύρους του επιμελητή για πολιτικούς σκοπούς ή/και την επιδίωξη κοινωνικών αλλαγών.
Τάσεις στη συζήτηση για την επιμέλεια εκθέσεων http://www.oncurating.org/files/oc/dateiverwaltung/old%20 Issues/ONCURATING_Issue1.pdf
Η εκπαιδευτική στροφή στην επιμέλεια (the educational turn) Επιμέλεια, διδακτική της τέχνης, μουσειοπαιδαγωγική: τρεις τεμνόμενοι κύκλοι στην επιμέλεια εκθέσεων σύγχρονης τέχνης.
Η επιμέλεια εκθέσεων τέχνης ως θεσμική κριτική Το μουσείο ως μέσον άσκησης θεσμικής κριτικής- ο ρόλος των καλλιτεχνών.
Περιοδικό On curating: μια πηγή ενημέρωσης γύρω από τις νέες τάσεις στην επιμέλεια εκθέσεων Σκέψεις και τάσεις που χαρακτηρίζουν το πολιτισμικό φαινόμενο της επιμέλειας. Διοργάνωση μεταπτυχιακών σπουδών στο αντικείμενο.
Η επιμέλεια εκθέσεων και η αξιοποίηση των αρχείων Το αρχείο ως πολιτισμική έννοια και η αξιοποίησή του σε σύγχρονα εικαστικά project.
Βασική βιβλιογραφία Bruce W. Ferguson, Reesa Greenberg, Sandy Nairne (eds), Thinking About Exhibitions. Ελπίδα Καραμπά (επιμ), Curating: Απόψεις για την επιμελητική δράση. Ν. Σερότα, Εμπειρία ή ερμηνεία: Το δίλημμα των μουσείων μοντέρνας τέχνης. F. Haskell, The Ephemeral Museum, Old Master Paintings and the Rise of the Art Exhibition. Α. Κανιάρη, Το μουσείο ως χώρος της ιστορίας της τέχνης. AICA HELLAS, Tο έργο της επιμελειας. AICA HELLAS, τ. 4.
Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημειώματα
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1380.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Εσθήρ Σ. Σολομών. «Επιμέλεια Εκθέσεων. Εισαγωγή στην επιμέλεια εκθέσεων». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://ecourse.uoi.gr/course/view.php?id=1380.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/.