υπάρχουν αρκετοί τρόποι ορισμού της ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ένας από τους πιο συχνά χρησιμοποιούμενους ορισμούς είναι εκείνος που ορίζει τη Διακυβέρνηση ως τον τρόπο άσκησης της εξουσίας στη διαχείριση και το μάνατζμεντ των οικονομικών και κοινωνικών πόρων μιας χώρας με στόχο την ανάπτυξή της (United Nations Development Programme, 1997)
η έννοια της Διακυβέρνησης είναι ευρύτερη από εκείνη της Κυβέρνησης
η Διακυβέρνηση δεν είναι συνώνυμη με την έννοια της Κυβέρνησης
η Κυβέρνηση εκφράζει τους θεσμοθετημένους φορείς λήψης των αποφάσεων
η Διακυβέρνηση εκφράζει μία διαδικασία μέσω τηςοποίαςφορείςτηςκοινωνίαςασκούνεξουσία, επηρεάζουν και θεσπίζουν πολιτικές και παίρνουν αποφάσεις που αφορούν στη δημόσια ζωή, στην οικονομική και στην κοινωνική ανάπτυξη
ως αρχή η έννοια της Διακυβέρνησης μπορεί να εφαρμοσθεί σε κάθε μορφή συνολικής δράσης
η Διακυβέρνηση σχετίζεται περισσότερο με τη διάσταση της στρατηγικής της καθοδήγησης ή του προσανατολισμού
δηλαδή, η ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ δεν εκφράζει μόνο : προς τα πού θα πάμε, ΑΛΛΑ : ποιος θα πρέπει να συμμετέχει στη λήψη των αποφάσεων και με ποιες δυνατότητες
η ύπαρξη των διαφορετικών ορισμών της Διακυβέρνησης οφείλεται στην προσπάθεια να συμπεριληφθούν μερικές αξίες στον ορισμό της
τα ζητήματα Διακυβέρνησης δεν πρέπει να περιορίζονται στην εξέτασή τους μόνο κάτω από το πρίσμα εφαρμογής νέων τρόπων μάνατζμεντ, αλλά επιβάλλεται η διερεύνηση των συνεπειών της Διακυβέρνησης από γεωπολιτική άποψη
η Διακυβέρνηση μπορεί να εκφρασθεί με τρεις διαστάσεις Πολιτική Διακυβέρνηση Οικονομική Διακυβέρνηση Κοινωνική (ήαστική) Διακυβέρνηση
στη διαφάνεια η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ δίνει έμφαση: στους κανόνες (rule of law) ή στην ευταξία μέσω νόμων στην λογοδοσία (accountability)
η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ δίνει έμφαση: στο ρόλο της Κυβέρνησης στο να εξασφαλίζει μακροοικονομική ευστάθεια στην εξασφάλιση των οικονομικών δικαιωμάτων (property rights)
η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ δίνει έμφαση: στην ανάπτυξη της συμμετοχικής διαδικασίας των πολιτών, των κοινωνικών φορέων, των ΜΜΕ, των συνδικαλιστικών φορέων και των φορέων των επιχειρήσεων
στόχος ενός υποδείγματος αυτής της μορφής είναι η λειτουργικότητα των αλληλεπιδράσεων μεταξύτωντριώναυτώνδιαστάσεωντης διακυβέρνησης που εξασφαλίζει τη συνολική ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ.
Η έννοια της Διακυβέρνησης είναι εύκολα κατανοητή, όμως η μεγάλη δυσκολία εντοπίζεται : στη ΜΕΤΡΗΣΗ της
Η Διακυβέρνηση θεωρείται καλή, όταν: υπάρχει διαφάνεια είναι συνεπής είναι αποδοτική και αποτελεσματική εφαρμόζει τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης υπάρχει εμπιστοσύνη υπάρχει συμμετοχή των πολιτών υπάρχει συμμόρφωση προς τους κανόνες και τους νόμους υπάρχει συνεργασία ανάμεσα στην Κυβέρνηση και την Κοινωνία
η διαφθορά είναι το κύριο χαρακτηριστικό μιας άρρωστης διακυβέρνησης
οι μελέτες και οι δείκτες δείχνουν ότι η διαφθορά είναι αναπτυγμένη στη χώρα μας
διαφθορά και φτωχή διακυβέρνηση αποτελούν τιςδύοόψειςενόςνομίσματος
ο στόχος θα πρέπει να είναι η αντικατάσταση αυτού του νομίσματος με ένα άλλο
που η καλή Διακυβέρνηση και η διαφάνεια θα αποτελούν τις δύο όψεις του νομίσματος
αν επιθυμούμε την ύπαρξη διαφάνειας, θα πρέπει κάθε δημόσιος φορέας να διαθέτει μηχανισμό πληροφόρησης των πολιτών για όλες τις διαδικασίες
Η Διαφάνεια αποτελεί το βασικό στοιχείο της καλής διακυβέρνησης, της ύπαρξης συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, της κοινωνίας και των ΜΜΕ
επομένως, από τις συνιστώσες αυτές γίνεται κατανοητή η δυσκολία κατασκευής ενός συνολικού δείκτη που θα εκφράζει όλες αυτές τις συνιστώσες
Πώς ακριβώς συνδέεται η Διακυβέρνηση με την παραγωγικότητα;
ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΚΟΠΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ -2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΣΟΥΗΔΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΙΤ ΑΛΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΦΙΝΛΑΔΙΑ ΔΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΑΥΣΤ ΡΙΑ -2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
ΔΕΙΚΤΗΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΚΟΠΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ -2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
ΔΕΙΚΤΗΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΣΟΥΗΔΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ Φ ΙΝΛΑΔΙΑ ΔΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΑΥΣΤΡΙΑ -2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΚΟΠΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΡΟΑΤΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ -2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΣΟΥΗΔΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΦΙΝΛΑΔΙΑ ΔΑΝΙΑ ΒΕΛΓΙΟ ΑΥΣΤΡΙΑ -2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
Υπάρχει σχέση μεταξύ της παραγωγικότητας και της ποιότητας της Διακυβέρνησης;
Η διακυβέρνηση σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο ασκείται η εξουσία για την διαχείριση των οικονομικών και των κοινωνικών πόρων μιας χώρας, (ή μιας Περιφέρειας ή ενός Δήμου)
Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι ηανάπτυξη και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής
Πώς επιτυγχάνεται; όταν : H Kυβέρνηση O Ιδιωτικός Τομέας ΗΚοινωνία συντονίζουν τις ενέργειές τους για την αξιοποίηση των οικονομικών και των κοινωνικών πόρων
Συνεπώς, η μεγιστοποίηση του αποτελέσματος συνδέεται με τη βελτίωση του συντονισμού
Σύμφωνα με τη Διεθνή Τράπεζα το κλειδί της βελτίωσης του επιπέδου της διακυβέρνησης είναι:
να βρεθούν κανόνες και ρυθμίσεις που θα δημιουργούν κίνητρα για την Κυβέρνηση, τον ιδιωτικό τομέα και τους κοινωνικούς οργανισμούς, έτσι ώστε να δρουν για το συνολικό καλό με το ελάχιστο κοινωνικό κόστος
από τους τρεις εταίρους Κυβέρνηση, Ιδιωτικό Τομέα και Κοινωνικούς φορείς οι δύο πρώτοι συνήθως παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στον καθορισμό της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας, στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα
Ποια όμως είναι η σχέση Διακυβέρνησης και Παραγωγικότητας;
Προκειμένου να επιτύχει μια χώρα παραγωγικότητα και οικονομική μεγέθυνση θα πρέπει να στηριχθεί στις βασικές αρχές μιας καλής διακυβέρνησης
η οποία να έχει δημιουργήσει ένα ξεκάθαρο και ευσταθές περιβάλλον εφαρμογής πολιτικής και ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και να έχει θεμελιώσει τη νομιμότητα
Αν οι δυνατότητες των θεσμικών οργάνων είναι αδύνατες, τότε οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και η κυβέρνηση αποτυγχάνουν και την παραγωγικότητα να αυξήσουν και την αναγκαία οικονομική μεγέθυνση να επιτύχουν
όλααυτάείναιαπλάσυμπεράσματα;
Τι δείχνουν οι εφαρμοσμένες οικονομετρικές έρευνες;
οι εφαρμοσμένες οικονομετρικές έρευνες δείχνουν την ύπαρξη ισχυρής συσχέτισης ανάμεσα στη διακυβέρνηση και την παραγωγικότητα
Παραγωγικότητα - Δείκτης Διαφάνειας 4.00 3.00 2.00 1.00 0.00-2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
Παραγωγικότητα - Δείκτης Διαφάνειας 8.00 6.00 4.00 2.00 0.00-2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
Εφαρμογή των νόμων - Παραγωγικότητα 1 0.5 0-0.5-1 0.00 1.00 2.00 3.00 4.00 5.00
Εφαρμογή των νόμων - Παραγωγικότητα 2.5 2 1.5 1 0.5 0 0 2 4 6 8
Παραγωγικότητα - Δείκτης Λογοδοσίας 4.00 3.00 2.00 1.00 0.00-2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
Παραγωγικότητα - Δείκτης Λογοδοσίας 8.00 6.00 4.00 2.00 0.00-2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
Παντρεύομαι με τον κίνδυνο
πρέπει να παντρευτούμε τον κίνδυνο και τη διαχείρισή του
λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την πιθανότητα εμφάνισής του αλλά και τις επιπτώσεις του
στο δημόσιο τομέα υπάρχουν αρκετά παραδείγματα εμφάνισης του κινδύνου
συνήθως τον αγνοούμε, τον υποβαθμίζουμε, τον παραλείπουμε
χρειαζόμαστε να κατανοήσουμε τους κινδύνους και τη διαχείρισή τους. Δεν αρκεί να πούμε ότι οι κίνδυνοι είναι υψηλοί χωρίς να αναλύσουμε τις επιπτώσεις τους
Εκτος από την πολυπλοκότητα της διαχείρισης του κινδύνου, η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ αποτελεί ουσιαστικά ένα βασικό εργαλείο, με το οποίο επιτυγχάνουμε το σωστό έλεγχο και προβλέπουμε τις επιπτώσεις των κινδύνων.
Το βασικό στοιχείο της Διακυβέρνησης του 21 ου αιώνα είναι : η Διαχείριση της αβεβαιότητας ή η Διαχείριση των κινδύνων ή η Διαχείριση του ρίσκου
οκίνδυνος(το ρίσκο) τι είναι; εκφράζει ένα μέτρο της δυνατότητας της εμφάνισης ενός αποτελέσματος διαφορετικού από εκείνου που προσδοκούμε
συνεπώς, ο κίνδυνοςήτορίσκοείναιη πιθανότητα εμφάνισης ενός μελλοντικού γεγονότος
η διαχείριση κινδύνων αντικατοπτρίζει την επιδίωξη της βελτίωσης της λήψης των αποφάσεων κάτω από αβεβαιότητα: τη μεγιστοποίηση των ωφελειών και την ελαχιστοποίηση του κόστους
Τα στάδια της διαχείρισης κινδύνων απεικονίζονται στο βασικό κύκλο της διαχείρισης κινδύνων: ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΚΡΙΣΗ
ο πρωταρχικός ρόλος της διαχείρισης των κινδύνων στο δημόσιο τομέα πρέπει να είναι: η ταυτοποίηση των κινδύνων η υλοποίηση διαδικασιών και δράσεων που αντικατοπτρίζουν το επίπεδο του κινδύνου η παρακολούθηση της διαδικασίας για τον καθορισμό του ακριβούς επιπέδου του κινδύνου η ενεργοποίηση κατάλληλων δράσεων, όταν το πραγματικό επίπεδο ξεπερνά το προσδοκώμενο επίπεδο κινδύνου.
Ο Sir John Bourn, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την εφαρμογή της Διαχείρισης Κινδύνων στο Δημόσιο Τομέα του Ηνωμένου Βασιλείου επισημαίνει ότι:
η εφαρμογή της Διαχείρισης Κινδύνων πέτυχε τηνκαλυτέρευσητωνδημοσίωνυπηρεσιώνκαι αύξησε την αποτελεσματικότητά τους
ήδη στους περισσότερους Οργανισμούς βλέπε Βασιλεία ΙΙ ιδιωτικούς και δημόσιους, επιχειρείται μέσω ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ η ταυτοποίηση η αξιολόγηση η μελέτη των πιθανών κινδύνων
η διακυβέρνηση χρειάζεται την ανάλυση κινδύνων που σημαίνει ΗΓΕΣΙΑ υψηλής ποιότητας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα
ή μεάλλαλόγιαη ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ είναι ο νέος τρόπος ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
είναι το ΝΕΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ
η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ αποτελεί τη νέα κατεύθυνση σκέψης του τρόπου οργάνωσης του Δημόσιου Τομέα
έτσι στο δημόσιο τομέα η νέα μορφή διακυβέρνησης, δηλαδήηδιαχείρισητωνκινδύνων αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς της.
η διαχείριση του ρίσκου, ο νέος τρόπος διακυβέρνησης, θα: εκφράζει τους κινδύνους σε ένα πλαίσιο στρατηγικού σχεδίου (προγράμματος) αναπτύσσει ένα νέο χαρτοφυλάκιο που στόχος του θα είναι ο σχηματισμός ενός χαρτοφυλακίου ρίσκων αναζητά ένα πλαίσιο αριστοποίησης ή βελτιστοποίησης των ρίσκων προσδιορίζει ότι η διαχείριση των ρίσκων είναι χρέοςτουκαθενόςυπευθύνου
Ποια είναι η εικόνα της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς;
από το Ευρωβαρόμετρο trust
Αυτά τα μικρά ποσοστά (προς τα κόμματα, την Κυβέρνηση κλπ.) έχουν σημαντική επίπτωση όσον αφορά στην εισαγωγή του νέου τρόπου διακυβέρνησης του ρίσκου σε επίπεδο κοινωνίας
και αυτό συμβαίνει, γιατί μπορούμε να διαχειριστούμε με επιτυχία τους κινδύνους, όταν υπάρχει ΕΜΠΣΤΟΣΥΝΗ προς την Κυβέρνηση και τους θεσμούς
εμφανίζονται χαμηλά ποσοστά εμπιστοσύνης των πολιτών, οι οποίοι δεν προσδοκούν θεαματική βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών από την Πολιτεία
αν η Πολιτεία επιδιώκει να βελτιώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών και να αυξήσει τις προσδοκίες βελτίωσης των παρεχομένων δημόσιων υπηρεσιών, τότε θα πρέπει να βελτιώσει τη διακυβέρνηση, στοχεύοντας συγχρόνως στη βελτιστοποίηση του τρόπου διαχείρισης των κινδύνων
κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ των πολιτών ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ όχι μόνο μιας νέας διακυβέρνησης, αλλά και εφαρμογής του Δημοκρατικού Συστήματος
γιατί η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ συνδέεται με το νέο τύπο ηγεσίας και το νέο δημόσιο μάνατζμεντ;
Γιατί η διαχείριση κινδύνων σε οργανισμούς γίνεται σε ομάδες. Ή η υπευθυνότητα της διαχείρισης κινδύνων κατανέμεται ανάμεσα σε αρκετά στελέχη των οργανισμών και η αμοιβαία ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ είναι αναγκαία.
άρα χρειάζονται: βελτίωση της εμπιστοσύνης προς την Κυβέρνηση και τα κόμματα βελτίωσητηςεμπιστοσύνηςπροςτουςδημόσιους οργανισμούς βελτίωσητηςεμπιστοσύνηςπροςτουςδημόσιους υπαλλήλους
χρειάζεται και κάτι άλλο. Βελτίωση της διαδικασίας της λογοδοσίας ήαλλιώςγνώσηγια: τα αποτελέσματα της διοίκησης την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα μέσω μετρήσιμων ΔΕΙΚΤΩΝ την έκθεση της επίδοσης του Κοινοβουλίου
γιατί οι πολίτες και οι φορολογούμενοι έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν πώς λήφθηκαν οι αποφάσεις, ποιο ήταν το σκεπτικό και ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτών των αποφάσεων
αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει στην οικοδόμηση τηςεμπιστοσύνηςκαθώςκαιστηνεφαρμογήνέων μεθόδων στη διακυβέρνηση.
γιατί δεν υπάρχει ένας απλός μαθηματικός τύπος, μέσω του οποίου να βελτιώνεται η εμπιστοσύνη. Είναι πολύ δύσκολη η διαδικασία της βελτίωσής της εμπιστοσύνης, και πολύ εύκολη η μείωσή της.
Βασικές ασθένειες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Κακοδιοίκηση Διαφθορά Έλλειψη δεικτών (αποδοτικότητας, αποτελεσματικότητας) Φθίνουσα επιταχυνόμενη συμμετοχή των πολιτών
Τι σημαίνει διακυβέρνηση στην Τ.Α.;
Έκτός από τα διάφορα ζητήματα, όπως είναι η αποκέντρωση, ηέλλειψηπόρων, η ανάγκησυνενώσεωνήόχι, η εισαγωγήτων αρχών της καλής διακυβέρνησης αποτελεί το πιο σημαντικό, αλλά συγχρόνως και το πιο δύσκολο εγχείρημα των μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η Αυτοδιοίκηση
η δημιουργία καλής διακυβέρνησης αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για κάθε επίπεδο άσκησης εξουσίας της χώρας μας
πιο συγκεκριμένα αυτό για τον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σημαίνει : ΚΑΛΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
επίσης, σημαίνει διακυβέρνηση τουλάχιστον τριών διαστάσεων
ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
και σε πρακτικό επίπεδο αυτό σημαίνει ότι για να πραγματοποιηθούν οι διαστάσεις της ΚΑΛΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ χρειάζεται : προγραμματισμός (κυρίως χρονικός) επιλογή του κατάλληλου φορέα που θα ηγηθεί : Υπουργείο Εσωτερικών συνεργασίαμετηκεδκεέτσι, ώστε να εφαρμοσθεί αρχικά σε μερικούς Δήμους
... έχει αποδειχθεί από εμπειρικές μελέτες ότι η πιο δύσκολη εφαρμογή στην πράξη είναι η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ...
... οι τρεις διαστάσεις της καλής διακυβέρνησης συνδυάζονται ως εξής :
ΜΗΤΡΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
MEΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΛΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΧΟΣ : ΚΑΛΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΤΥΞΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ
Υπενθυμίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πιο ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
...αφού το 79% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ κατοικεί σε αστικές περιοχές
...ενώ υπάρχουν 3630 πόλεις με πάνω από 10.000 κατοίκους...
...όμως, στην ΕΕ έχουμε και 32 πόλεις με περισσότερους από 1.000.000 κατοίκους
...αυτέςοιπόλειςμε1.000.000 κατοίκους και άνω αποτελούν το 56% του αστικού πληθυσμού της ΕΕ...
...και αυτές οι πόλεις είναι εκείνες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομική και επιχειρηματική ζωή της Ευρώπης...
...οι μεγάλες πόλεις αποτελούν το πεδίο αλληλεπίδρασης της παγκόσμιας οικονομικής διαδικασίας...
...και αυτός είναι ο λόγος που έχει αλλάξει σημαντικά ο ρόλος των πόλεων...
...σήμερα οι μεγάλες πόλεις επαναπροσδιορίζουν τις συνθήκες και τις διαδικασίες της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης...
...οι μεγάλες πόλεις γίνονται σημαντικές συνιστώσες της οικονομικής πολιτικής...
...ήδηστηνευρώπηδιερευνάταιησυμβολήτωνπόλεων στην κοινωνική ευημερία...
...και στον οικονομικό ανταγωνισμό...
...όσο πιο σημαντικό ρόλο παίζουν οι πόλεις στην παγκόσμια οικονομία, τόσο θα πρέπει να βρίσκουν τρόπους ώστε να είναι πιο ανταγωνιστικές σε σχέση με άλλες πόλεις...
...έτσι, ο ανταγωνισμός είναι μια διάσταση των πόλεων μέσω της οποίας αποκτούν πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες πόλεις...
...και μέσω της οποίας ελκύουν επενδύσεις...
...δεν υπάρχει ένας γενικά αποδεκτός ορισμός της ανταγωνιστικότητας των πόλεων...
...όμως, για να είναι μια πόλη ανταγωνιστική θα πρέπει στην περιοχή της να έχει εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, αποδοτικές και σύγχρονες υποδομές, υψηλά επίπεδα ποιότητας ζωής και κυρίως Αξιόπιστο Σύστημα Τοπικής ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
...Έτσι, προκειμένου μία πόλη να είναι ανταγωνιστική χρειάζεται: αποδοτική θεσμική διακυβέρνηση αποδοτική τοπική αυτοδιοίκηση
...η επίδοση της ανταγωνιστικότητας μιας πόλης διαφέρει ανάλογα με την οικονομική της βάση, την οργανωτική της ικανότητα και τη γεωπολιτική της θέση...
...ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά μιας ανταγωνιστικής πόλης;
...τα χαρακτηριστικά είναι: η οικονομική της βάση να μην εξαρτάται μόνο από έναν τομέα να έχει εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, αφού η σύγχρονη οικονομία εξαρτάται από τους τομείς έντασης γνώσης να έχει εσωτερική και εξωτερική συνεκτικότητα (υποδομές) να γίνονται επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογία, στην εκπαίδευση, στις καινοτομίες να έχει στρατηγικές ανάπτυξης δικτύου μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού φορέα να έχει υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής
...Έτσι, φτάνουμε στους ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ της ΠΟΛΗΣ
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΑΕΠ κατά κεφαλή ΑΕΠ ανά εργαζόμενο Προστιθέμενη Αξία ανά εργαζόμενο Παραγωγικότητα ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Οργάνωση και Διοίκηση Όραμα - Στρατηγική Δίκτυα Στρατηγικής ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΕΣΕΩΝ Ποιότητα Ζωής Υποδομές Διαθέσιμες Εισροές (Κεφάλαιο, Εργασία, Έδαφος)
...αν εξετάσουμε τους δείκτες αυτούς ειδικότερα για την Αθήνα θα παρατηρήσουμε ότι η πόλη των Αθηνών έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει μια ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ κορυφή του δικτύου των Παγκοσμίων Πόλεων...
...όμως, προκειμένου η Αθήνα (όπως και κάθε άλλη πόλη της Ελλάδας) να βελτιώσει τους δείκτες της απαιτούνται καινοτόμες στρατηγικές πέρα από τις τετριμμένες προτάσεις...
...γιατίαυτήτηστιγμήστοβαθμολογικόπίνακατων Ευρωπαϊκών Πόλεων η Αθήνα βρίσκεται...
...στην 67 η θέση και η Θεσσαλονίκη στην 80 η θέση ανάμεσα σε 85 πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης
...σύμφωνα με το δείκτη που λαμβάνει υπόψη του ΑΕΠ/Ρ Ποιότητα R&D Ποιότητα Επιχειρησιακό Εργατικού Ζωής Περιβάλλον Δυναμικού
...και σύμφωνα με τον Βαθμολογικό Πίνακα Ποιότητας Ζωής...
Βαθμολογικός Πίνακας Ποιότητας Ζωής Διάταξη 1 2 4 6 6 6 10 10 12 12 15 15 15 Γενεύη Φρανκφούρτη Κοπεγχάγη Ελσίνκι Βέρνη Μόναχο Άμστερνταμ Στοκχόλμη Όσλο Πόλη Ζυρίχη Βιέννη Ντίσελντορφ Βρυξέλες
Βαθμολογικός Πίνακας Ποιότητας Ζωής Διάταξη 18 22 25 25 31 35 40 41 41 57 68 87 Βερολίνο Νυρεμβέργη Αμβούργο Παρίσι Δουβλίνο Λυών Λονδίνο Μαδρίτη Λυσαβώνα Ρώμη Πόλη Λουξεμβούργο ΑΘΗΝΑ
...πόσο δύσκολο είναι να φύγει η Αθήνα από τη ζώνη του υποβιβασμού;
...πολύ δύσκολο, αν εξακολουθήσουμε να εφαρμόζουμε τις ίδιες πολιτικές
...για παράδειγμα, το Δουβλίνο μετά από τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν, πέτυχε να αλλάξει την εικόνα της φτωχής πόλης της δεκαετίας του 1980, καιναφτάσειστη2 η θέση του βαθμολογικού Πίνακα!!!
...και δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε επίπεδο χώρας στην Ιρλανδία οφείλεται στη υψηλή θέση ως προς την ανταγωνιστικότητα, που έχει το Δουβλίνο σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις...
...εφαρμόζοντας αυτή τη στρατηγική, έφτασε σήμερα το Δουβλίνο να παίζει σημαντικό ρόλο σε ένα από τα πλοκάμια του χταποδιού...
...η Αθήνα, αλλά και η Θεσσαλονίκη έχουν σημαντική γεωπολιτική θέση αφού μπορεί να συνδέσουν πόλεις που δεν ανήκουνστηνεε...
...το γεγονός αυτό δίνει στις δύο πόλεις στρατηγικό πλεονέκτημα σε όρους αλληλεπιδράσεων...
ΜΟΝΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
ΤΟ ΝΈΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ
...προκειμένου οι πόλεις αυτές να εκμεταλλευθούν αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα, θα πρέπει να εφαρμοσθεί ένα σύστημα διακυβέρνησης που να εξασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα αυτών των πόλεων και των περιφερειών...
Ποιες είναι οι πολιτικές προκλήσεις;
βρισκόμαστε στη ζώνη υποβιβασμού... η έλλειψη ανταγωνιστικότητας αποτελεί ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ αλλά, αυτή η έλλειψη ανταγωνιστικότητας δημιουργεί ένα ακόμη μεγαλύτερο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
...χρειαζόμαστε άμεσα ΚΑΛΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ διαφάνεια και καταπολέμηση της διαφθοράς ενίσχυση της Περιφέρειας ενίσχυση εισροών γνώσης στην τοπική και στην περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στρατηγικές ανάπτυξης των πόλεων και των περιφερειών ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών αλλαγή του εκλογικού νόμου
Έχουν οι Πόλεις (ή οιδήμοι) δυνατότητες επιλογής επιθυμητής Διακυβέρνησης;
Ποιοι θα πρέπει να είναι οι κύριοι συντελεστές ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ τους;
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΠΟΛΕΩΝ Μεγιστοποίηση της συμμετοχικής διαδικασίας, τόσο του δημόσιου, όσο και του ιδιωτικού τομέα Μείωση της διαφθοράς Δημιουργία δικτύων Ενίσχυση του ασθενούς πολιτικού και δημοσιονομικού ρόλου της Αυτοδιοίκησης Αυτοδιοίκησης δύο βαθμών, του πρώτου και της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Νέοι τρόποι διοίκησης Δίκαιο εκλογικό σύστημα Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων
Στρατηγικοί Εταίροι της Διακυβέρνησης: Κυβέρνηση Πολίτες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Τοπικοί Φορείς Αυτοδιοίκηση Επιχειρήσεις ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ με ποιο τρόπο θα δημιουργήσεις το κίνητρο στους εταίρους για αποτελεσματικές συνεργασίες και πολιτικές;
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Θεσμικές μεταρρυθμίσεις Δύο βαθμίδες Αυτοδιοίκησης Καλύτερη Οργάνωση Δήμοι Περιφέρεια
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ: Μεγαλύτερη βούληση στις πόλεις (Δήμους) Ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών Μεγαλύτερη απόδοση της πόλης (Δήμου)
Πώς θα πραγματοποιηθούν αυτά;
...Ας μη ξεχνάμε ότι η έρευνα του Economist Intelligence Unit αξιολόγησε τις πόλεις σύμφωνα με τρεις συνιστώσες Υγεία & Ασφάλεια Πολιτισμό & Περιβάλλον Υποδομές
η Αθήναδεβρίσκεταιμέσα στις πρώτες δέκα ούτε στις πρώτες είκοσι ούτε, ούτε
τα κριτήρια του Economist Intelligence Unit δείχνουν ότι: τα ζητήματα που αφορούν στο περιβάλλον σε επίπεδο πόλης πρόκειται να είναι στο μέλλον από τα σημαντικότερα τα ζητήματα των υποδομών έχουν τη δική τους προτεραιότητα
οι παράγοντες που θα διαμορφώνουν την επίδοση των πόλεων στο μέλλον θα περιλαμβάνουν Εσωτερικούς Παράγοντες Ποιότητα Ζωής Θέματα Γειτονιών αυτοί επηρεάζονται από τη Διακυβέρνηση μέσα στη πόλη Εξωτερικούς Παράγοντες Συνεκτικότητα με τις αγορές Διεθνής ανταγωνισμός των πόλεων μεταξύ τους
και εδώ προκύπτουν μεγάλα ζητήματα προς συζήτηση
θα εφαρμόσουμε γρήγορα τις αναγκαίες συνιστώσες μιας καλής Διακυβέρνησης ώστε οι πόλεις να έχουν την προσδοκώμενη επίδοση;
πώς θα διαχειριστούμε τη σχέση ανάμεσα στις πόλεις και την περιφέρεια;
ποιος θα είναι ο ρόλος της Κεντρικής Διοίκησης και της Περιφερειακής Διοίκησης ώστε να ενισχυθεί η πορεία απόδοσης της πόλης;
Δεν υπάρχει ένα μόνο αποδεκτό υπόδειγμα δημιουργίας υψηλής αποδοτικότητας πόλεων
υπάρχουν αρκετά υποδείγματα Silicon Valey (καθοδηγείται από την αγορά) Singapore (καθοδηγείται από την Κυβέρνηση) Helsinki (τοποθετείται ανάμεσα στα δύο προηγούμενα)
άρα μπορεί να επιτευχθεί υψηλή απόδοση των πόλεων κάτω από διάφορες μορφές διακυβέρνησης
Ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης παραμένει η παγκοσμιοποίηση και οι συνέπειές της στις οικονομίες, στην πολιτική, στο περιβάλλον, στη διακυβέρνηση, στην κοινωνία και στην πολιτιστική παράδοση
οι συνέπειες είναι επίσης σημαντικές και στο επίπεδο των πόλεων
σε πόλεις που διαθέτουν: Χρηματιστήρια Υπερ-εθνικούς θεσμικούς φορείς (έχουν σ αυτές την έδρα τους) Επιτελεία των επιχειρήσεων Γραφεία των επιχειρήσεων που παράγουν διεθνή προϊόντα υπηρεσιών (όπως είναι οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες κλπ.)
οι πόλεις που διαθέτουν και παρέχουν παγκόσμια αυτές τις υπηρεσίες λέγονται ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ
οι πόλεις αυτές συνθέτουν το παγκόσμιο δίκτυο των πόλεων
το δίκτυο αυτό είναι: ο χώρος των ροών και όχι ο χώρος των θέσεων των πόλεων
και οι πόλεις αυτές αποτελούν τις ΚΟΡΥΦΕΣ του δικτύου
στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία δεν μπορεί να αγνοούμε ή να υποβαθμίζουμε τη νέα περιφερειακή κατάσταση: το παγκόσμιο δίκτυο των πόλεων
αυτή η διάσταση του τρόπου διερεύνησης των θεμάτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μας δείχνει ότι η μελέτη μιας πόλης (ή ενόςδήμου) δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς να λάβουμε υπόψη μας ότι αυτή η πόλη (ή οδήμος) ανήκει σε ένα δίκτυο πόλεων (ήδήμων)
οι πόλεις (ή οιδήμοι) δε δημιουργούν από μόνεςτουςταδίκτυαπόλεων
όμως, η διακυβέρνηση των πόλεων (ήτων Δήμων) μπορεί να δημιουργήσει ή να ενισχύσει την κατασκευή του δικτύου των υποδομών (αεροδρομίων, δρόμων, )
οι κάτοικοι, τα προϊόντα, οι υπηρεσίες, οι πληροφορίες, οι θεσμοί που μεταφέρονται μέσω των υποδομών ορίζουν το δίκτυο μεταξύ των πόλεων (ήτωνδήμων)
Δίκτυο Υποπεριοχής ή Πανβαλκανικό Δίκτυο Πόλεων
TO ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΧΤΑΠΟΔΙ
Εκτός από το Παγκόσμιο Δίκτυο των Πόλεων μπορεί κάποιος να εντοπίσει σε υποπεριοχές και να αναδείξει σημαντικά δίκτυα.
Ένα συνεκτικό υποσύνολο πόλεων των Βαλκανίων δίνεται στο ακόλουθο σχήμα
TO ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
Η ανάλυση αυτή δείχνει ότι υπάρχει ένας κερματισμός του παγκόσμιου δικτύου, που δεν συμπεριλαμβάνει τις πόλεις του υποδικτύου
το σημαντικό στοιχείο του υποδικτύου αυτού, που το ονομάζουμε Πανβαλκανικό, είναι ότι συνολικά κυριαρχείται από τη Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη
αυτό αποτελεί ένα ισχυρό υποδίκτυο που ξεπερνά τη γνωστή Καποδιστριακή Λογική
το υποδίκτυο αυτό αποτελεί μια επέκταση της πολιτικής διάστασης μιας πόλης (ή Δήμου) πέρα από την Τοπική Περιφέρεια
το συγκεκριμένο υποδίκτυο έχει γεωπολιτική σημασίαγιατηχώραμας
Οι πόλεις του συγκεκριμένου υποδικτύου ανήκουν στις χώρες: Βουλγαρία Αλβανία Ρουμανία Τουρκία Κροατία Ουγγαρία Σερβία και βρίσκονται με, βάση το Α.Ε.Π., σε δυσχερέστερη θέση έναντι της Ελλάδας
σε ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον, οι πόλεις των χωρών αυτών ενδέχεται να μην έχουν τις ίδιες πιθανότητες με εκείνες της Θεσσαλονίκης ως προς τη συμμετοχή τους στο παγκόσμιο δίκτυο των πόλεων