ΜΟΥΔΑΡΙΣΜΑ Αν ένα σκάφος ταξιδεύει άνετα με πλήρη ιστιοφορία σε άνεμο 4 μποφόρ, είναι αυτονόητο ότι σε ισχυρότερο άνεμο οι δυνάμεις που θα αναπτύσσονται στα πανιά θα είναι πολύ μεγαλύτερες. Οι δυνάμεις αυτές δεν μας δίνουν μόνο περισσότερη ταχύτητα αλλά αυξάνουν (αναλογικά πολύ περισσότερο) τις καταπονήσεις και την κλίση του σκάφους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μία πιο δύσκολη και οριακή πλεύση όπου δοκιμάζονται οι αντοχές σκάφους και πληρώματος. Ελαττώνοντας την ιστιοφορία ταξιδεύουμε πιο άνετα, με ασφάλεια και πολλές φορές γρηγορότερα. Πραγματικά, ένα υπερβολικά κουπασταρισμένο σκάφος έχει περισσότερη αντίσταση στο νερό καθώς πλέει με τα έξαλα. Έχει μία πολύ μεγάλη τάση να ορτσάρει και το τιμόνι φρενάρει το σκάφος για να το κρατήσει στην πορεία. Η ιστιοφορία λειτουργεί υπό γωνία (προβάλει μικρότερη επιφάνεια στον άνεμο) άρα αποδίδει λιγότερο. άνεμο. Μουδάρισμα λέγεται η ελάττωση της ιστιοφορίας μας για να ταξιδέψουμε με ισχυρότερο
ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΙΣΤΙΟΦΟΡΙΑΣ Τζένοα Πριν εμφανιστούν τα συστήματα roller αντικαθιστούσαμε το πλωριό πανί με άλλο μικρότερης επιφάνειας. Μία σειρά πανιών περιλαμβάνει τη μεγάλη τζένοα, τους φλόκους # 1, 2, 3 και τον φλόκο θυέλλης τα οποία είναι πανιά με μικρότερη επιφάνεια και κατασκευασμένα από ισχυρότερο υλικό κατασκευής και ανάλογο σχήμα. Πρέπει να γνωρίζουμε την συμπεριφορά του σκάφους μας για να αποφασίζουμε πιο πανί θα χρησιμοποιήσουμε κάθε φορά. Με σειρά πανιών Με roller Με το σύστημα roller έχουμε ένα πανί σαν μεγάλη τζένοα το οποίο τυλίγεται γύρω από τον πρότονο. Ανάλογα με τον άνεμο ξετυλίγουμε λιγότερο ή περισσότερο πανί.
Τα αρχικά μειονεκτήματα του συστήματος roller όπως ζάρες και σακούλιασμα στα τύλιγμα, κακή φόρμα στο γραντί κλπ έχουν μερικώς εξαλειφθεί στα πιο σύγχρονα πανιά. Το σύστημα roller έχει καθιερωθεί στα σκάφη κρουαζιέρας γιατί απλοποιεί το μουδάρισμα και το μάζεμα του πανιού. Είναι πιο εύκολο και γρήγορο σύστημα. Μπορούμε να ανοίγουμε ακριβώς όσο πανί θέλουμε ανάλογα με την ένταση του ανέμου και την πλεύση.. Δεν χρειάζεται να έχουμε τόσα πολλά πλωριά πανιά άρα εξοικονομούμε αποθηκευτικό χώρο και χρήμα. Τα μειονεκτήματα του roller δεν είναι λίγα. Δεν παύει να είναι ένας μηχανισμός που απαιτεί συντήρηση και παθαίνει ζημιές. Δύσκολα αντικαθίσταται το πανί αν σκιστεί. Όλο το βάρος του πανιού παραμένει πάνω στον πρότονο. Δεν έχει καλή απόδοση στα όρτσα. Όταν χρησιμοποιούμε roller πρέπει να θυμόμαστε τα παρακάτω: Το σχοινάκι του roller πρέπει να είναι σε καλή κατάσταση. Το σχοινάκι του roller το περνάμε μισή βόλτα σε ένα κοτσανέλο για να ελέγχουμε το ξετύλιγμα του πανιού. Ανοίγουμε το πανί τραβώντας αρχικά με τη σκότα και μετά αφήνουμε τον άνεμο να ξετυλίξει το πανί ενώ χαλαρώνουμε το σχοινάκι του roller. Δένουμε το σχοινάκι του roller καλά. Μετακινήστε τα βαγονάκια της σκότας ανάλογα. Κατά το μάζεμα οι σκότες πρέπει να είναι χαλαρές. Το σύστημα πρέπει να δουλεύει εύκολα με το χέρι, μη χρησιμοποιήσετε βιντσιρέλο, ίσως κάνετε ζημιά. Τυλίξτε και τις σκότες 2-4 βόλτες και αφήστε τις χαλαρές για να μη τρίβονται στα ξάρτια. Στο τέλος δέστε καλά το σχοινάκι του roller και το πανί.
Μεγίστη Αν και πιο μοντέρνο, το roller μέσα στο άλμπουρο το αναφέρουμε πρώτο γιατί μοιάζει με το roller της τζένοας. Το πανί τυλίγεται είτε μέσα στο άλμπουρο είτε σε σύστημα προσαρμοσμένο παράλληλα με αυτό. Πάνω στη μάτσα τρέχει ένα βαγονάκι (που παίζει και τον ρόλο του outhaul) και στο οποίο είναι συνδεδεμένο το πορτούζι της ποδιάς της μεγίστης. Είναι αυτονόητο ότι με roller στη μεγίστη δεν μπορούμε να έχουμε μπανέλες και θετική καμπύλη (roach) στον αετό σχήμα που κάνει το πανί πιο αποδοτικό. Επίσης το αυλάκι μέσα στο οποίο τυλίγεται το πανί κάνει ένα εκνευριστικό βουητό ακόμα και με λίγο άνεμο. Παρ όλα αυτά είναι ένα αρκετά διαδεδομένο σύστημα μουδαρίσματος.
Το roller πάνω ή μέσα στη μάτσα δεν φαίνεται να έχει πολλούς οπαδούς παρ όλο που κι αυτό απλοποιεί το μουδάρισμα και έχει περίπου τα ίδια θετικά και αρνητικά σημεία.
Slab reefing Το κλασσικό σύστημα slab reefing είναι οπωσδήποτε πιο αξιόπιστο και καλύτερο σε απόδοση. Μειονεκτήματά του είναι ότι έχει μόνο 2-3 θέσεις (μούδες) και ότι δεν μαζεύει το πανί που δεν χρησιμοποιείται. Τα βήματα που ακολουθούμε είναι: 1. Φέρνουμε το σκάφος σε πλεύση εγγυτάτη όρτσα (όπως όταν βιράρουμε ή μαϊνάρουμε την μεγίστη) και ετοιμαζόμαστε. Πρέπει να ταξιδεύουμε το σκάφος με τη τζένοα στα όρτσα όσο διαρκεί το μουδάρισμα. Προσέχουμε να μη μας ποδίσει μόλις χαλαρώσουμε τη σκότα της μεγίστης. 2. Λασκάρουμε τη σκότα και το boom-vang για να παίξει το πανί και να μπορέσουμε να κάνουμε το βήμα 3 δηλαδή να σηκώσουμε λίγο τη μάτσα με το μπαλαντσίνι. 3. Φερμάρουμε το μπαλαντσίνι για να μην πέσει η μάτσα μόλις λασκάρουμε το μαντάρι.
4. Λασκάρουμε το μαντάρι και περνάμε το πορτούζι της μούδας στο άγκιστρο. 5. Φερμάρουμε ξανά το μαντάρι για να μη βγει το πορτούζι από το γάντζο αλλά και για να τεντώσουμε το γραντί μας όσο χρειάζεται. 6. Φερμάρουμε το αντίστοιχο μουδόσχοινο που παίζει και ρόλο outhaul. 7. Λασκάρουμε το μπαλαντσίνι. 8. Γυρίζουμε στην πορεία μας ρυθμίζοντας τη σκότα και το boom-vang.
Αφήνουμε μία μούδα (αυξάνουμε ιστιοφορία) με τα εξής βήματα: 1.... 2.... 3.... 4. Λασκάρουμε το μουδόσχοινο. 5. Λασκάρουμε το μαντάρι και ξεπερνάμε το άγκιστρο από το πορτούζι της μούδας. 6. Βιράρουμε το μαντάρι. 7.... 8.... και 6. Η διαφορά ανάμεσα στο να πάρουμε και το να αφήσουμε μία μούδα είναι στα βήματα 4,5 Όταν χειριζόμαστε το μαντάρι ή το roller πρέπει η σκότα του πανιού να είναι λ άσκα!!! Κατά τη διάρκεια της μανούβρας ο τιμονιέρης κρατά το σκάφος σε κίνηση και έλεγχο, ταξιδεύοντας όρτσα μόνο με την τζένοα. Πότε και με ποια σειρά μειώνουμε ιστιοφορία: Κάθε κυβερνήτης αποφασίζει ανάλογα με τη δικιά του εκτίμηση για τον καιρό αλλά και τις δυνατότητες του σκάφους και του πληρώματος. Ας δούμε μερικές παραμέτρους που θα πρέπει να παίρνουμε υπ όψη μας: Ο άνεμος δυναμώνει. Είναι όμως μια προσωρινή ενίσχυση ή ο καιρός θα χαλάσει κι άλλο; Να κρατήσω την ιστιοφορία μου αδειάζοντας τον αέρα με twist μέχρι να πέσει ο άνεμος; Μήπως να πάρω λίγο roller στη μεγίστη ή να κάνω πρώτα τα δύσκολα; τζένοα που είναι πιο εύκολο από το να πάρω μούδα στη Να πάρω μούδα στη μεγίστη ή να πάω στην πλώρη και να αλλάξω τη τζένοα τώρα που δεν έχει πολύ κύμα ακόμα; Μήπως επειδή νυχτώνει να κάνω το πιο δύσκολο τώρα που βλέπω; Είμαι σε αγώνα ή οικογενειακή βόλτα; Τι εμπειρία έχει το πλήρωμά μου; Θα μπορέσω να πάρω μούδα σε πιο δύσκολες συνθήκες αργότερα; Αν έχετε τα παραπάνω στο μυαλό σας ΜΕΙΩΣΤΕ ΙΣΤΙΟΦΟΡΙΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΟΛΙΣ ΤΟ ΣΚΕΦΤΗΤΕ! Να σκέφτεστε πως είναι πιο εύκολο να αφήστε μια μούδα με μπουνάτσα παρά να πάρετε μια μούδα μέσα σε τρικυμία. Θα προσέχουμε να μειώνουμε την ιστιοφορία μας ομοιόμορφα και όχι μόνο από το ένα πανί.
.Καλύτερα τα τάματα να είναι η τελευταία σας επιλογή.