MAMBRETTI - PAPAMICHAIL

Notizie 34 Το παρόν τεύχος τυπώθηκε σε 5.000 τεμ. Del presente numero sono state stampate 5.000 copie Οποιαδήποτε αναδημοσιεύση κειμένων και φωτογραφιών θα πρέπει να γίνεται μόνο με την άδεια του εκδότη. Οι διαφημιστικές καταχωρήσεις αναδημοσιεύονται μόνο με την άδεια του διαφημιστικού γραφείου που έχει επιμεληθεί τις αντίστοιχες διαφημίσεις. L Amministrazione della Camera di Commercio Italo-Ellenica di Salonicco PRESIDENTE ONORARIO Gianpaolo SCARANTE Ambasciatore d Italia in Grecia VICE PRESIDENTE ONORARIO Giuseppe GIACALONE Capo dell Ufficio Economico e Commerciale dell Ambasciata d Italia in Grecia H Διοίκηση του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Gianpaolo SCARANTE Πρέσβης της Ιταλίας στην Ελλάδα ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Giuseppe GIACALONE Επικεφαλής του Οικονομικού και Εμπορικού Γραφείου της Πρεσβείας της Ιταλίας στην Ελλάδα PRESIDENTE 1.o VICE PRESIDENTE 2.o VICE PRESIDENTE TESORIERE CONSIGLIERΙ SEGRETARIO GENERALE REVISORI DEI CONTI Christos SARANTOPULOS Ilias MATALON Sofoklis IOSIFIDIS Antonis BUKALOS Giovanni GAMBINO Pantelis GRIGORIADIS Athanasios KARASSULIS Stavros KONSTANTINIDIS Pasqualino LEMBO Chrisanthi MAMBRETTI - PAPAMICHAIL Christos PAPANDREU Gadiel TOAFF Anna TSUKALA Gary VALARUTSOS Marco DELLA PUPPA Nikolaos MARGAROPOULOS Konstantinos KARULIS Panaghiotis KARAGEORGOPULOS ΠΡΟΕΔΡΟΣ Α ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Β ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΑΜΙΑΣ ΜΕΛΗ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ PRESIDENTE ONORARIO e Rappresentante della Camera di Commercio a Roma Aldo TERESI ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ και εκπρόσωπος του Ιταλικού Επιμελητηρίου στη Ρώμη SEGRETARIO GENERALE ONORARIO e Consulente Amministrativo della Camera Costanzo RAIMONDO ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ και σύμβουλος Διοίκησης του Επιμελητηρίου CAMERA DI COMMERCIO ITALO-ELLENICA DI SALONICCO K. Karamanli 47-546 39 THESSALONIKI tel: 2310/951.272, 947.744 fax : 2310/951.542 e-mail: camerait@otenet.gr ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ K. Kαραμανλή 47-546 39 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ τηλ: 2310/951.272, 947.744 fax : 2310/951.542 www.italchamber.gr

indice περιεχόμενα 6 Sviluppo sostenibile ed imprese italiane in Grecia di Adone Paratore - Presidente Assohellas Αειφόρος ανάπτυξη και Ιταλικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα του Adone Paratore - Προέδρου της Assohellas 8 La Grecia non fallirá Giacomo Carelli H Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει Giacomo Carelli 10 INTERVISTA Incontro con YIANNIS MAGKRIOTIS Viceministro alle infrastrutture e ai trasporti Di Kostas Mavridis ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΓΚΡΙΩΤΗ του Kώστα Μαυρίδη 16 Michalis Sallas Presidente della Banca del Pireo Intervista di Ralliò Lepidou Μιχάλης Σάλλας Πρόεδρος Τράπεζας Πειραιώς Συνέντευξη της Ραλλιώ Λεπίδου 26 Αttivitá Δραστηριότητες 32 Μοney Show 2009 Money Show 2009 38 La crisi economica greca e le sue ripercussioni anche in Italia H Ελληνική οικονομία και οι επιπτώσεις της και στην Ιταλία 40 mediterraneo opportunitá e sviluppo μεσόγειος δυνατότητες και ανάπτυξη 46 Lotta ai Paradisi Fiscali Μάχη κατά των φορολογικών παραδείσων 52 COMUNE DI MOURIKI ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ 56 La riforma dell IVA intracomunitaria Η μεταρρύθμιση του ενδοκοινοτικού Φ.Π.Α. ΕΚΔΟΤΗΣ: ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: DELLA PUPPA MARCO ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ: ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ: ΜΠΕΤΤΥ ΜΑΚΡΗ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΟΛΕΜΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: Art Noise Communication / www.artnoise.gr EDITORE: CAMERA DI COMMERCIO ITALO-ELLENICA DI SALONICCO RESPONSABILE EDIZIONE: DELLA PUPPA MARCO CONSULENTE EDITORIALE: KOSTAS MAVRIDIS TRADUZIONI A CURA DI: DIAMANTOPULOS GIORGIO PUBBLICITA : BETTY MAKRI, GIORGIO GOLEMAS STUDIO E IMPAGINAZIONE: Art Noise Communication / www.artnoise.gr

4 notizie 34 prologoπρόλογος Christos Sarantopoulos Presidente della Camera di Commercio Italo-ellenica di Salonicco Χρήστος Σαραντόπουλος Πρόεδρος του Ελληνο-ιταλικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Cari Soci e amici lettori, inauguriamo il nuovo anno con il primo numero della nostra rivista camerale per il 2010. Purtroppo e un 2010 che si prospetta ancora difficile, forse piu dell anno precedente ma che non ci deve scoraggiare: sappiamo che stiamo vivendo un momento molto complicato della nostra economia ellenica, ma il nuovo Governo sembra deciso a percorrere una strada di severi sacrifici per tutti; trattasi pero di una strada obbligata, a senso unico, se vogliamo restare agganciati al resto degli altri Paesi europei. Drastiche decisioni e riforme strutturali sono state annunciate sia per la riduzione della spesa pubblica sia il contenimento del debito: e prioritario rientrare nei parametri dati in sede di U.E.; queste riforme sono indubbiamente un buon inizio ma serve molto altro ancora, l Europa ci tiene sotto sorveglianza anche perche teme che l esempio della Grecia possa espandersi ad altri paesi come la Spagna, il Portogallo e, come ventilato da qualcuno, anche all Italia. Da parte nostra cercheremo in tutte le maniere di restare al fianco dell imprenditore, greco o italiano che sia, ed aiutarlo nel suo tentativo di trovare sbocchi al di fuori del suo mercato interno che purtroppo sembra non dare piu le soddisfazioni di un tempo. Sostegno agli imprenditori dicevamo, e lo dimostra il nostro programma di attivita di quest anno: piu ricco di missioni imprenditoriali e workshop in Italia, nonche una serie di partecipazioni fieristiche a Salonicco che aiuteranno sicuramente a rifiorire gli scambi commerciali tra i due Paesi, frenati da questa crisi economica mondiale che sembra non avere piu fine. Vi invitiamo dunque a tenervi in contatto con i nostri uffici: il personale camerale, con la sua serieta, e sempre a vostra disposizione. Buon lavoro! Αγαπητά Μέλη και φίλοι αναγνώστες, εγκαινιάζουμε τη νέα χρονιά με το πρώτο τεύχος του περιοδικού του Επιμελητηρίου για το 2010. Δυστυχώς είναι ένα 2010 που προβλέπεται δύσκολο, ίσως και δυσκολότερο από την προηγούμενη χρονιά που δεν πρέπει πάντως να μας αποθαρρύνει: γνωρίζουμε πως περνάμε μία πολύ περίπλοκη περίοδο της Ελληνικής μας οικονομίας, αλλά η νέα Κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να διανύσει μία πορεία σκληρών θυσιών για όλους. Ωστόσο πρόκειται για μία υποχρεωτική πορεία, έναν μονόδρομο, αν θέλουμε να μείνουμε στο ίδιο επίπεδο με τις άλλες Ευρωπαϊκές Χώρες. Δραστικές αποφάσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ανακοινώθηκαν για την μείωση των δημόσιων δαπανών και τη συγκράτηση του χρέους. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι χωρίς αμφιβολία μία καλή αρχή αλλά χρειάζονται ακόμη πολλά περισσότερα, η Ευρώπη μας έχει υπό επιτήρηση και γιατί φοβάται πως το παράδειγμα της Ελλάδας μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες Χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και, όπως ειπώθηκε από κάποιους, και στην Ιταλία. Από την πλευρά μας θα προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να μείνουμε στο πλευρό του επιχειρηματία, είτε είναι Έλληνας, είτε Ιταλός, και θα τον βοηθήσουμε στην προσπάθειά του να βρει διεξόδους εκτός της εσωτερικής του αγοράς που δυστυχώς δεν φαίνεται να προσφέρει πια τις ίδιες απολαβές με το παρελθόν. Στήριξη στους επιχειρηματίες λέγαμε, και το αποδεικνύει το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων μας για την φετινή χρονιά: πιο πλούσιο σε επιχειρηματικές αποστολές και workshop στην Ιταλία, καθώς και μία σειρά από συμμετοχές σε Εκθέσεις της Θεσσαλονίκης που θα βοηθήσουν σίγουρα στην ανάκαμψη των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στις δυο Χώρες, που περιορίστηκαν λόγω αυτής της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που φαίνεται να μην τελειώνει ποτέ. Σας καλούμε λοιπόν να βρίσκεστε σε επαφή με τα γραφεία μας : το προσωπικό του Επιμελητηρίου, με τη σοβαρότητά του, βρίσκεται πάντοτε στη διάθεσή σας. Καλές δουλειές!

6 notizie 34 articoloάρθρο Sviluppo sostenibile ed imprese italiane in Grecia Αειφόρος ανάπτυξη και Ιταλικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα di Adone Paratore - Presidente Assohellas του Adone Paratore - Προέδρου της Assohellas Un tempo bastava avviare una semplice iniziativa di Crm (cause related marketing), finanziando un associazione non profit o un progetto in Africa, magari in abbinamento alla promozione di prodotto; venivano raccolti un po di fondi, si investiva una cifra spesso ben maggiore per pubblicizzare la (buona) azione e il gioco era fatto. In questo modo si poteva aspirare a entrare nel gruppo delle aziende etiche. Poi le cose sono cambiate: disastri ambientali, scandali finanziari, lavoro infantile, mobbing, prodotti dannosi per la salute, ogm e così via, hanno generato una maggiore sensibilità dell opinione pubblica e dalla corporate philantrophysi è passati alla corporate social responsibility (Csr). Dalle aziende si è cominciato a pretendere qualcosa di più: fare meglio il proprio mestiere, evitando di generare danni. Oggi, in periodo di crisi economica, anche la Csr viene considerata insufficiente, la parola d ordine è sostenibilità, intesa come capacità di sviluppare il business in un ottica di medio lungo termine, riducendo i rischi e rispettando i propri stakeholder, le future generazioni e l ambiente. In questa nuova prospettiva il gioco si fa complesso, e per essere percepiti come adeguati non bastano i codici etici e i bilanci sociali: servono audit specializzati per ottenere rating positivi dai valutatori. Anche tra le maggiori imprese italiane possiamo notare una maggiore attenzione a queste problematiche. In Grecia, tanto per rimanere in un ambito a noi piu vicino, la FGA Capital, finanziaria in capo al Gruppo Fiat e Crédit Agricole adotta da sempre politiche mirate a costruire una relazione duratura con clienti, dipendenti e fornitori, puntando tutto sull informazione chiara ed esaustiva dell acquirente prima di stipulare un contratto di finanziamento, selezionando i fornitori sulla base di criteri etici e non solo economici, occupandosi dei dipendenti come membri di una famiglia estesa sui quali investire in sviluppo e formazione a detta del responsabile di mercato locale. Politiche del genere, sempre secondo il nostro interlocutore pagano sempre a lungo termine e aumento, al contempo, il valore aziendale per l azionista. A conferma dell aumentata sensibilità in questo settore e interessante riportare le affermazioni che ci vengono anche da altri responsabili di aziende italiane presenti ad Atene. Per Dimitris Papadakos di Pirelli Hellas Sviluppo commerciale e sviluppo sostenibile sono parti integrali della visione e della strategia di Pirelli Elastici, aggiungendo che la sostenibilità e una scelta fondamentale per Pirelli, pienamente integrata nella visione e nella strategia di sviluppo del gruppo, in tutte le sue Κάποτε αρκούσε να ξεκινήσεις μία απλή πρωτοβουλία Crm (cause related marketing), χρηματοδοτώντας ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο ή ένα πρόγραμμα στην Αφρική, πιθανόν σε συνδυασμό με την προώθηση ενός προϊόντος μάζευες μερικά κονδύλια, επένδυες συχνά ένα πολύ μεγαλύτερο ποσό για να διαφημίσεις την (καλή) πράξη και το παιχνίδι είχε γίνει. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσες να επιδιώξεις να μπεις στην ομάδα των «ηθικών» επιχειρήσεων. Μετά τα πράγματα άλλαξαν: περιβαλλοντικές καταστροφές, οικονομικά σκάνδαλα, ανήλικη εργασία, προϊόντα βλαβερά για την υγεία, γενετικά τροποποιημένα προϊόντα και ούτω καθεξής, έχουν προκαλέσει μία μεγαλύτερη ευαισθησία στην κοινή γνώμη και από την corporate philantrophysi περάσαμε στην corporate social responsibility (Csr). Από τις επιχειρήσεις αρχίσαμε να απαιτούμε περισσότερα: να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, αποφεύγοντας να προκαλέσουν ζημιές. Σήμερα, σε μία περίοδο οικονομικής κρίσης, ακόμη και η Csr θεωρείται ανεπαρκής, το σύνθημα της αποχής είναι η αειφορία, με την έννοια της ικανότητας ανάπτυξης των επιχειρήσεων σε ένα μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, μειώνοντας τους κινδύνους και σεβόμενοι τους δικούς μας stakeholder, τις μελλοντικές γενιές και το περιβάλλον. Σε αυτή τη νέα προοπτική το παιχνίδι γίνεται περίπλοκο, και για να θεωρηθούμε επαρκείς δεν αρκούν οι ηθικοί κώδικες και οι κοινωνικοί απολογισμοί: χρειάζονται εξειδικευμένα audit για να επιτύχουμε θετικά rating από τους εκτιμητές. Ακόμη και ανάμεσα στις μεγαλύτερες Ιταλικές επιχειρήσεις μπορούμε να παρατηρήσουμε μία μεγαλύτερη προσοχή σε αυτά τα προβλήματα. Στην Ελλάδα, για να παραμείνουμε σε ένα περιβάλλον που είναι πιο κοντά σε εμάς, η FGA Capital, χρηματοδοτική επιχείρηση του Ομίλου της Fiat και της Crédit Agricole υιοθετεί ανέκαθεν πολιτικές με στόχο τη δημιουργία μίας μακροχρόνιας σχέσης με τους πελάτες, τους υπαλλήλους και τους προμηθευτές, ποντάροντας τα πάντα στην ξεκάθαρη και πλήρη πληροφόρηση του αγοραστή πριν τη σύναψη ενός συμβολαίου χρηματοδότησης, επιλέγοντας τους προμηθευτές βάσει ηθικών κριτηρίων και όχι μόνο οικονομικών, ασχολούμενη με τους υπαλλήλους ως μέλη μίας ευρείας οικογένειας στους οποίους επενδύει για την ανάπτυξη και κατάρτισή τους σύμφωνα με τα λεγόμενα του υπευθύνου για την τοπική αγορά. Πολιτικές αυτού του είδους, πάντα σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, πληρώνουν πάντοτε μακροπρόθεσμα και αυξάνουν, ταυτόχρονα, την αξία της επιχείρησης για τον μέτοχο. Σε επιβεβαίωση της αυξημένης ευαισθησίας σε αυτόν τον τομέα έχει ενδιαφέρον να παραθέσουμε τις δηλώσεις που μας έκαναν και άλλοι υπεύθυνοι Ιταλικών επιχειρήσεων με παρουσία στην Αθήνα.

notizie 34 7 articoloάρθρο aree di business. Mauro Russo, general manager di Ferrero per la regione balcanica, descrive quelli che per l azienda da lui rappresentata sono dogmi irrinunciabili della filosofia imprenditoriale. Descrivendo quest ultima, Russo aggiunge che il nostro impegno si concentra su tre fronti: responsabilitá sociale, sostenibilitá ecologica, e impegno in ambito culturale, ed andando piu sullo specifico La nostra responsabilitá sociale si afferma prioritariamente attraverso le Imprese Sociali Ferrero che essendo operatori economici attivi nel territorio, hanno la missione e il compito di favorire lo sviluppo e migliorare le condizioni di vita dei contesti sociali in cui si trovano ad operare, con particolare e speciale attenzione alle varie aree del mondo meno favorite. Bisogna peraltro specificare che le categorie tipicamente analizzate per valutare la reale sostenibilità di un azienda sono cinque : la prima è l ambiente, poi di seguito vengono le comunità locali, la corporate governance, Le risorse umane ed i partners commerciali. Alla luce di queste diverse variabili, tutte le aziende interessate ad avere una buona reputazione fact based ed a ridurre i rischi vengono analizzate nel dettaglio, acquisendo un punteggio sui diversi criteri e sottocriteri. Alcune di queste sono quotate nella Borsa valori americana a piu alta capitalizzazione. Come ci fa notare Giovanni Maria Pisani, responsabile di Enel in Grecia, Grazie alle sue politiche di CSR l azienda fa parte da sei anni del prestigioso Dow Jones Sustainability STOXX Index e del selettivo indice World di Dow Jones. Sempre rimanendo nel settore Energy, dobbiamo registrare la posizione di Ioannis Zissimos, Direttore Generale di EDISON Hellas, il quale, a conferma dell aumentata sensibilità delle aziende di questo settore nei riguardi della Sostenibilità, afferma Quale azienda energetica, abbiamo una grande responsabilità: dobbiamo gestire e mitigare i nostri impatti ambientali, contribuire alla riduzione degli effetti sul clima e assicurare le forniture energetiche a tutti i nostri clienti. Vale la pena ricordare infine, per onesta di cronaca, che la comparazione sui temi della Sostenibilita dello sviluppo e cosa piuttosto complessa. Per esempio nel settore petrolifero/ energetico sia l ambiente che i diritti umani pesano sicuramente di più che nel settore delle tecnologie informatiche : non è facile fare confronti, se non tra aziende che operano nello stesso business. Difficile essere bravi e buoni su tutti i fronti. Για τον κ. Δημήτρη Παπαδάκο της Pirelli Hellas Εμπορική ανάπτυξη και αειφόρος ανάπτυξη είναι αναπόσπαστα μέρη του οράματος και της στρατηγικής των Ελαστικών Pirelli, προσθέτοντας πως η αειφορία είναι μία βασική επιλογή για την Pirelli, πλήρως ενταγμένη στο όραμα και στη στρατηγική της ανάπτυξης του Ομίλου, σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων. Ο κ. Mauro Russo, general manager της Ferrero για την περιοχή των Βαλκανίων, περιγράφει εκείνα που για την επιχείρηση που αντιπροσωπεύει είναι ανυποχώρητα δόγματα της επιχειρηματικής φιλοσοφίας. Περιγράφοντας αυτήν την τελευταία, ο κ. Russo προσθέτει πως η προσπάθειά μας επικεντρώνεται σε τρία μέτωπα: κοινωνική ευθύνη, οικολογική αειφορία και έντονο ενδιαφέρον σε πολιτιστικό πλαίσιο, και διευκρινίζοντας πιο συγκεκριμένα Η κοινωνική μας ευθύνη εκδηλώνεται κυρίως μέσω των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Ferrero οι οποίες όντας οικονομικοί παράγοντες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, έχουν την αποστολή και το καθήκον να βοηθήσουν στην ανάπτυξη και να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής στο κοινωνικό περιβάλλον όπου δραστηριοποιούνται, με ιδιαίτερη και ειδική προσοχή στους διάφορους τομείς του κόσμου που είναι λιγότερο ευνοημένοι. Θα πρέπει εξάλλου να διευκρινιστεί πως οι κατηγορίες που συνήθως αναλύονται για να αξιολογηθεί η πραγματική αειφορία μίας επιχείρησης είναι πέντε: η πρώτη είναι το περιβάλλον, στη συνέχεια έρχονται οι τοπικές κοινωνίες, η corporate governance, οι ανθρώπινοι πόροι και οι εμπορικοί συνεργάτες. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις διαφορετικές μεταβλητές, όλες οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να έχουν μία καλή φήμη fact based και να μειώσουν τους κινδύνους αναλύονται λεπτομερώς, λαμβάνοντας μία βαθμολογία στα διάφορα κριτήρια και υποκριτήρια. Μερικές από αυτές συμπεριλαμβάνονται στο Αμερικανικό Χρηματιστήριο Αξιών με την πιο υψηλή κεφαλαιοποίηση. Όπως σημειώνει ο κ. Giovanni Maria Pisani, υπεύθυνος της Enel στην Ελλάδα, Χάρη στις πολιτικές της CSR η επιχείρηση συμπεριλαμβάνεται εδώ και έξι χρόνια στο σημαντικό Dow Jones Sustainability STOXX Index και στον επιλεκτικό δείκτη World του Dow Jones. Μένοντας πάντα στον τομέα Energy, πρέπει να καταγράψουμε τη θέση του κ. Ιωάννη Ζήσιμου, Γενικού Διευθυντή της EDISON Hellas, ο οποίος, επιβεβαιώνοντας την αυξημένη ευαισθησία των επιχειρήσεων αυτού του τομέα όσον αφορά την Αειφορία, δηλώνει Ως ενεργειακή επιχείρηση, έχουμε μία μεγάλη ευθύνη: πρέπει να διαχειριστούμε και να απαλύνουμε τις περιβαλλοντικές μας επιδράσεις, να συνεισφέρουμε στη μείωση των επιδράσεων στο κλίμα και να εξασφαλίσουμε τους ενεργειακούς ανεφοδιασμούς σε όλους τους πελάτες μας. Αξίζει να υπενθυμίσουμε τέλος, για την ακεραιότητα του ρεπορτάζ, πως η σύγκριση στα θέματα της Αειφορίας της ανάπτυξης είναι ένα αρκετά περίπλοκο ζήτημα. Για παράδειγμα στον πετρελαϊκό/ενεργειακό τομέα και το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν σίγουρα μεγαλύτερο βάρος από ότι στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής: δεν είναι εύκολο να γίνουν συγκρίσεις, παρά μόνο ανάμεσα σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα. Είναι δύσκολο να είσαι ικανός και καλός σε όλα τα μέτωπα.

8 notizie 34 articoloάρθρο LA GRECIA NON FALLIRA H EΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΘΑ ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΕΙ di / του Giacomo Carelli Sembra passato un secolo da quando si parlava, anche sulle pagine di questo giornale, di un possibile sorpasso greco nei confronti dell Italia. Invece è trascorso solo un anno. Proviamo a ricordare gli eventi di settembre 2008, il fallimento di Lehman, le statalizzazioni di istituti finanziari in giro per il mondo, il cambio repentino e fraudolento dei principi contabili internazionali e i fiumi di fondi pubblici per salvare le banche rimaste senza liquidità. In questo contesto, la Grecia sembrava un isola felice. Gli istituti finanziari locali erano privi di attivi tossici, i consumi giravano, l economia cresceva e l Eurostat registrava, a fine 2008, un PIL pro-capite a parità di potere d acquisto del 94,3, fatta 100 la media UE27, mentre l Italia regrediva a 102. Si trattava di un bel salto per gli ellenici, considerato il rapporto di 84,1 a 116,9 a inizio millennio. Cosa è cambiato da allora? Poco o nulla: il tasso di crescita del PIL nel 2009 è previsto a -1,1% rispetto alla media UE27 di -4,1% (Italia a -4,7%), il tasso di disoccupazione è moderatamente aumentato, passando in nove mesi a 9,1% dal 7,7% di fine 2008, mentre in Europa è cresciuto dal 7% al 9,2%. Inoltre, le banche continuano a macinare profitti e la pressione fiscale è bassa rispetto alla media OCSE, rendendo il sistema potenzialmente più flessibile e reattivo alla crisi. Quante e quali sono, quindi, le cause del panico delle ultime settimane? Poche, e tutte sostanzialmente riconducibili ai violenti attacchi speculativi verso uno dei Paesi più piccoli e indebitati dell Area Euro. Certo, anche la Grecia ha fatto la sua parte: non è un segreto che, se la Repubblica Ellenica fosse una società per azioni e i suoi abitanti i soci azionisti, essa potrebbe essere paragonata a una vacca grassa munta fino allo sfinimento. Ora è arrivato il momento, per i ricchi soci, di contribuire alla ricapitalizzazione dell azienda, per evitare che altri ne rilevino il controllo. Eppure, se è vero che le stime di deficit al 12,7% e di debito al 113% del PIL nel 2009 non sono un bel bigliettino da visita, queste cifre, in termini assoluti, sono irrisorie, se paragonate ai mostruosi disavanzi dei debiti sovrani ancora etichettati con la triple A, come quelli di Stati Uniti e Regno Unito. Con l aggravante che questi sistemi economici sono molto più rischiosi per i creditori, in quanto possono ricorrere all emissione illimitata di moneta e alla svalutazione, nel caso di tracollo terminale. Dopo due anni di crisi finanziaria, quindi, è evidente che le agenzie di rating rappresentino solo un amplificatore tardivo di fenomeni già largamente scontati dai mercati, e che non riescano in alcun modo ad anticipare le crisi creditizie. Tornando alla Grecia, nelle ultime settimane abbiamo assistito Μοιάζει σαν να έχει περάσει ένας αιώνας από τότε που ακούγαμε, και στις σελίδες αυτής της εφημερίδας, για ένα πιθανό προσπέρασμα της Ιταλίας από την Ελλάδα. Κι όμως πέρασε μόνο ένας χρόνος. Ας προσπαθήσουμε να θυμηθούμε τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 2008, την πτώχευση της εταιρίας Lehman, τις κρατικοποιήσεις χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο, την απότομη και δόλια αλλαγή των διεθνών λογιστικών αρχών και τα ποτάμια δημόσιων πόρων για να σωθούν οι τράπεζες που έμειναν χωρίς ρευστότητα. Σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα έμοιαζε σαν ένα ευτυχισμένο νησί. Τα τοπικά χρηματοοικονομικά ιδρύματα ήταν χωρίς τοξικά στοιχεία ενεργητικού, η κατανάλωση συνέχισε να αναπτύσσεται, η οικονομία είχε ανοδική πορεία και η Eurostat κατέγραφε, στα τέλη του 2008, ένα κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης στα 94,3, με 100 τον μέσο όρο της Ε.Ε.27, ενώ η Ιταλία υποχώρησε στο 102. Επρόκειτο για ένα μεγάλο άλμα για τους Έλληνες, αν ληφθεί υπόψη η αναλογία 84,1 με 116,9 στις αρχές της χιλιετίας. Τι άλλαξε από τότε; Λίγα πράγματα ή τίποτα: το ποσοστό ανόδου του ΑΕΠ το 2009 προβλέπεται στο -1,1% σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. 27-4,1% (η Ιταλία στο -4,7%), το ποσοστό ανεργίας είχε μία μέτρια αύξηση, φθάνοντας σε εννέα μήνες στο 9,1% από το 7,7% στα τέλη του 2008, ενώ στην Ευρώπη αυξήθηκε από το 7% στο 9,2%. Εκτός αυτού, οι τράπεζες συνεχίζουν να απολαμβάνουν κέρδη και η φορολογική πίεση είναι χαμηλή σε σχέση με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, καθιστώντας το σύστημα εν δυνάμει πιο ευέλικτο και με ικανότητα αντίδρασης στην κρίση. Πόσες και ποιες είναι, επομένως, οι αιτίες του πανικού των τελευταίων εβδομάδων; Λίγες, και ουσιαστικά όλες παραπέμπουν στις βίαιες κερδοσκοπικές επιθέσεις σε μία από τις πιο μικρές και χρεωμένες Χώρες της Ευρωζώνης. Σίγουρα, και η Ελλάδα δεν είναι άμοιρη ευθυνών: δεν είναι μυστικό πως, αν η Ελληνική Δημοκρατία ήταν μία ανώνυμη εταιρία και οι κάτοικοι της οι μέτοχοι της, αυτή θα μπορούσε να παρομοιαστεί ως μία χοντρή αγελάδα που την άρμεξαν μέχρι τέλους. Τώρα έφθασε η στιγμή, για τους πλούσιους μετόχους, να συνεισφέρουν στην ανακεφαλοποίηση της επιχείρησης, για να αποτρέψουν πως άλλοι θα πάρουν τον έλεγχό της. Κι όμως, αν και αληθεύει πως οι εκτιμήσεις του ελλείμματος στο 12,7% και του χρέους στο 113% του ΑΕΠ το 2009 δεν είναι και τόσο καλή εικόνα, αυτά τα νούμερα, σε απόλυτους αριθμούς, είναι ασήμαντα, αν συγκριθούν με τα τρομακτικά ελλείμματα των χρεών μεγάλων Χωρών που ακόμη τα καλούν triple A, όπως εκείνα των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου. Με το επιβα-

notizie 34 9 articoloάρθρο Occorre decisione da parte del nuovo Governo Χρειάζονται σκληρές αποφάσεις από τη νέα κυβέρνηση a una pletora di informazioni faziose, se non assolutamente fasulle, riguardo all economia. Ad esempio, molti hanno agitato false flags sul fenomeno degli assegni protestati, che sono triplicati in dodici mesi. È da anni che la lobby finanziaria si batte per l eliminazione dell assegno postdatato, vera alternativa alla moneta, in quanto gestita fuori dal circuito e, quindi, non soggetta a spese ed interessi bancari. Peccato che i protesti, nonostante l aumento, rappresentino solo l 1% del totale emesso nell anno, e che il restante 99% vada regolarmente a buon fine. Per non parlare dei debiti dello Stato nei confronti delle aziende farmaceutiche, per i quali è arrivato a batter cassa, per conto delle patrie multinazionali, anche l «autorevole» Financial Times. Scordandosi, tuttavia, di menzionare che il credito in fattura era già stato largamente spesato, applicando prezzi più alti rispetto al resto d Europa, e ricevendo, da parte dello Stato, un assegno in bianco, grazie all eliminazione delle liste di medicinali prescrivibili. Ci sono, comunque, anche buone notizie, che fanno sperare in un futuro migliore. La più importante è che, salvo ripensamenti, questo Governo sembra deciso ad affrontare i poteri forti che opprimono il Paese. Partendo da quello bancario, grazie a normative che daranno ossigeno ad aziende e nuclei familiari, concedendo un periodo di tolleranza ed un riscadenziameno del debito, nonché cancellando dalla centrale rischi Tiresias gli insoluti saldati entro una data predefinita. A giudicare dalla dura e compatta reazione dei finanzieri, che hanno addirittura portato la questione sul tavolo della BCE, sembra che il Pasok abbia fatto centro e ci si augura che continui su questa strada. Il conto è stato regolato anche con le aziende farmaceutiche, reintroducendo la famigerata lista dei medicinali indispensabili e automatizzando il controllo delle prescrizioni di farmaci. A questo punto, se il Governo è realmente intenzionato a tirar dritto sulla strada della trasparenza e dello scontro con i centri di potere, l unico vero rischio è che i mezzi d informazione, teleguidati dai soliti sponsors, riescano ad inquinare l atmosfera sociale e ad influenzare negativamente lo stato d animo della popolazione. ρυντικό στοιχείο πως αυτά τα οικονομικά συστήματα είναι πολύ πιο επικίνδυνα για τους πιστωτές, διότι μπορούν να καταφύγουν στην απεριόριστη έκδοση νομίσματος και στην υποτίμηση, σε περίπτωση ακραίας κατάρρευσης. Συνεπώς, μετά από δύο χρόνια χρηματοοικονομικής κρίσης, είναι προφανές πως οι οίκοι αξιολόγησης αντιπροσωπεύουν μόνο έναν καθυστερημένο ενισχυτή των φαινομένων που έχουν ήδη προβλεφθεί από τις αγορές, και πως δεν μπορούν με κανένα τρόπο να προβλέψουν τις πιστωτικές κρίσεις. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, τις τελευταίες εβδομάδες παρακολουθούμε μία πληθώρα απειλητικών ειδήσεων, αν όχι απολύτως ψευδών, σχετικά με την οικονομία. Για παράδειγμα, πολλοί ανέσυραν στην επιφάνεια το φαινόμενο των ακάλυπτων επιταγών, που τριπλασιάστηκαν σε τρεις μήνες. Εδώ και χρόνια το χρηματοοικονομικό κατεστημένο μάχεται για την εξάλειψη της μεταχρονολογημένης επιταγής, πραγματική εναλλακτική λύση του νομίσματος, γιατί κινείται εκτός κυκλώματος και, άρα, δεν επιβαρύνεται με τραπεζικά έξοδα και τόκους. Κρίμα που οι διαμαρτυρίες, παρά την αύξηση, αφορούν το 1% του συνόλου των επιταγών που εκδόθηκαν μέσα στην χρονιά, και πως το υπόλοιπο 99% πληρώνεται κανονικά. Για να μην μιλήσουμε για τα χρέη του Κράτους προς τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, για τις οποίες έφθασε να αναζητά χρήματα, για λογαριασμό των πολυεθνικών πατρίδων, και η «έγκυρη» Financial Times. Ξεχνώντας, ωστόσο, να αναφέρουν πως η τιμολογημένη πίστωση είχε ήδη πληρωθεί σε μεγάλο βαθμό, εφαρμόζοντας τιμές πιο υψηλές σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, και λαμβάνοντας, εκ μέρους του Κράτος, μία επιταγή εν λευκώ, χάρη στην εξάλειψη των λιστών φαρμάκων με συνταγή. Υπάρχουν, πάντως, και καλές ειδήσεις, που μας δίνουν ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον. Η πιο σημαντική είναι ότι αυτή η Κυβέρνηση, εκτός αν αλλάξει γνώμη, φαίνεται αποφασισμένη να αντιμετωπίσει τα ισχυρά κέντρα εξουσίας που καταδυναστεύουν την Χώρα. Ξεκινώντας από τον τραπεζικό τομέα, χάρη σε κανονισμούς που θα δώσουν οξυγόνο σε επιχειρήσεις και οικογένειες, παραχωρώντας μία περίοδο ανοχής και μία παράταση της λήξης της συμβατικής διάρκειας του δανείου, όπως επίσης διαγράφοντας από τα Αρχεία δεδομένων του Τειρεσία τα εκκρεμή ποσά που εξοφλούνται μέσα σε μία ημερομηνία που έχει οριστεί από πριν. Κρίνοντας από την σκληρή και συμπαγή αντίδραση των τραπεζιτών, που έφθασαν στο σημείο να φέρουν το ζήτημα στο τραπέζι της ΕΚΤ, φαίνεται πως το ΠΑΣΟΚ πέτυχε διάνα και ευχόμαστε να συνεχίσει σε αυτόν τον δρόμο. Ο λογαριασμός διευθετήθηκε και με τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, επαναφέροντας την περιβόητη λίστα των απαραίτητων φαρμάκων και αυτοματοποιώντας τον έλεγχο των συνταγών φαρμάκων. Σε αυτό το σημείο, αν η Κυβέρνηση είναι όντως αποφασισμένη να συνεχίσει απαρέγκλιτα στο δρόμο της διαφάνειας και της σύγκρουσης με τα κέντρα εξουσίας, ο μοναδικός πραγματικός κίνδυνος είναι τα μέσα πληροφόρησης, που καθοδηγούνται από τους συνήθεις χορηγούς, να καταφέρουν να μολύνουν την κοινωνική ατμόσφαιρα και να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεση του πληθυσμού.

10 notizie 34 intervistaσυνέντευξη INTERVISTA Incontro con YIANNIS MAGKRIOTIS Viceministro alle infrastrutture e ai trasporti ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΓΚΡΙΩΤΗ Υφυπουργός υποδομών και μεταφορών di Kostas Mavridis του Kώστα Μαυρίδη Signor Ministro, a che punto esattamente si trova il metrò di Salonicco? Qual è il ritardo e di chi è la colpa? Possiamo oggi dire quando finiranno i lavori e quando esattamente gli abitanti di Salonicco percorreranno sotto terra la nostra città? E vero che è stato perso del tempo prezioso a causa dell impasse e delle scelte sbagliate del 1992, comunque, credo che siamo in grado di recuperare parte del tempo perduto e completare quest opera di importanza fondamentale. In questo momento è passato il 55% del tempo contrattuale per la costruzione della prima linea di 9,6 km ed è stato costruito circa l 11% dell opera. Precisamente, del costo totale per la costruzione della prima linea che ammonta a 1,1 miliardi, sono stati certificati oggi costi per circa 120 milioni. Se la realizzazione continua con i ritmi del precedente periodo l opera finirà entro il 2015. Questa è una cosa che cerchiamo di evitare trasferendo l amministrazione del METRO a Salonicco, risolvendo il problema di incomprensione tra Ministeri e rafforzando il suo finanziamento. Con queste mosse cerchiamo di completare l opera agli inizi del 2014 e dare in questo modo respiro agli abitanti di Salonicco, tormentati dal problema di traffico. Fino ad allora, si dovra procedere deve alla costruzione del prolungamento verso Kalamarià e iniziare la costruzione verso la parte occidentale della città. Κύριε Υπουργέ, που ακριβώς βρίσκεται το μετρό; Πόση είναι η καθυστέρηση και ποιος φταίει; Μπορούμε σήμερα να δώσουμε χρονοδιάγραμμα για το πότε ακριβώς οι Θεσσαλονικείς θα διασχίζουν υπογείως την πόλη μας; Είναι αλήθεια ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος εξαιτίας των αδιέξοδων και λανθασμένων επιλογών του 1992, ωστόσο, πιστεύω ότι είμαστε σε θέση να ανακτήσουμε μέρος του χαμένου χρόνου και να φέρουμε σε πέρας αυτό το κομβικής σημασίας έργο. Αυτή τη στιγμή έχει παρέλθει το 55% του συμβατικού χρόνου κατασκευής της πρώτης γραμμής των 9,6km και έχει κατασκευαστεί περίπου το 11% του έργου. Συγκεκριμένα, από το συνολικό κόστος κατασκευής της γραμμής το οποίο ανέρχεται σε 1,1 δις, έχουν πιστοποιηθεί μέχρι σήμερα δαπάνες εργασιών περίπου 120 εκ. Αν συνεχιστεί η κατασκευή με τους ρυθμούς της προηγούμενης περιόδου το έργο θα τελειώσει μετά το 2015. Αυτό είναι κάτι που επιδιώκουμε να αποφύγουμε μεταφέροντας τη διοίκηση του ΜΕΤΡΟ στην Θεσσαλονίκη, λύνοντας το πρόβλημα της ασυνεννοησίας μεταξύ Υπουργείων και ενισχύοντας την χρηματοδότησή του. Με αυτές τις κινήσεις θέλουμε το έργο να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2014 και έτσι να δώσουμε μια ανάσα στους ταλαιπωρημένους από το κυκλοφοριακό πρόβλημα Θεσσαλονικείς. Έως τότε, πρέπει επίσης να έχει προχωρήσει επαρκώς η κατασκευή της επέκτασης προς την Καλαμαριά και να έχει ξεκινήσει η κατασκευή προς τα δυτικά.

notizie 34 11 intervistaσυνέντευξη Con la questione dell arteria sottomarina o meglio del passaggio del Golfo Termaico in che situazione ci troviamo? Il caso dell arteria sottomarina evidenzia in modo assoluto la cattiva gestione e le programmazioni fallite del Governo precedente. Per esempio, ha lasciato scadere tutte le date e peraltro alla vigilia delle elezioni, offrendo cosi il diritto ai privati di reclamare indennita addizionali. Ho già annunciato che l arteria sottomarina, cosi come è stata progettata dal Governo precedente, non e fattibile. La questione sarà riesaminata dall inizio. Sarà indetto inoltre uno studio di fattibilita alla metà dell estate prossima, per fornirci nuovi dati su come completeremo il raccordo anulare interno della città. Si tratta di un opera completamente nuova di grande ispirazione per Salonicco. Με το θέμα της υποθαλάσσιας αρτηρίας ή μάλλον με το «πέρασμα του Θερμαϊκού» που βρισκόμαστε; Η περίπτωση της υποθαλάσσιας αναδεικνύει με απόλυτο τρόπο την κακή διαχείριση και τους αποτυχημένους σχεδιασμούς της προηγούμενης κυβέρνησης. Για παράδειγμα, άφησε να εκπνεύσουν όλες οι ημερομηνίες και μάλιστα παραμονές των εκλογών, δίνοντας έτσι το δικαίωμα να διεκδικούν και πρόσθετες αποζημιώσεις οι ιδιώτες. Έχω ήδη ανακοινώσει ότι η υποθαλάσσια, έτσι όπως σχεδιάστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, είναι παρελθόν. Η υπόθεση, θα επανεξεταστεί από μηδενική βάση. Θα προκηρυχθεί μελέτη στα μέσα του επόμενου καλοκαιριού, για να μας δείξει με βάση τα νέα δεδομένα πως θα ολοκληρώσουμε τον εσωτερικό δακτύλιο της πόλης. Πρόκειται για ένα ριζικά καινούριο έργο πνοής για την Θεσσαλονίκη. Quali delle grandi opere di cui ha bisogno Salonicco e la Macedonia è per Lei di priorità assoluta? Oltre alla rete completa delle linee del METRO, progettiamo un OASTH (Organismo per i Trasporti Urbani di Salonicco) più flessibile e adatto al METRO, che nella maggioranza delle sue linee si muoverà su strada con accesso consentito esclusivamente ai bus urbani. Ancora, la costruzione di parcheggi nella zona perimetrale del centro storico della città e nei Comuni periferici, è una nostra priorità fondamentale per confortare gli autisti di Salonicco ma anche i pedoni che vedono lo spazio pubblico ridursi continuamente. I suddetti progetti devono essere accompagnati con il cambiamento della mentalità dei cittadini, mettendo in priorità l uso dei Mezzi di Trasporto Pubblici, l uso della bicicletta e la pedonalita. Nelle nostre priorità è il completamento del raccordo anulare interno, l allargamento e l apertura di strade di accesso e di uscita nella città, la circonvallazione esterna e il servizio di traffico marittimo; e poi il collegamento della città con le citta piu importanti della Macedonia Centrale con autostrade e la rete ferroviaria suburbana. Con tutte le opere precedentemente esposte sarà completata la mappa del trasporto cittadino e delle zone limitrofe. Credo che entro il 2018 si possa completare tutto questo, e importante crederci, uniti e lavorando tutti insieme. Ποια άλλα από τα μεγάλα έργα που χρειάζεται η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη Μακεδονία είναι για σας απόλυτης προτεραιότητας; Εκτός από τον ολοκληρωμένο δίκτυο γραμμών του ΜΕΤΡΟ, σχεδιάζουμε τον ευέλικτο και προσαρμοσμένο στο ΜΕΤΡΟ ΟΑΣΘ, που στα περισσότερα δρομολόγιά του θα κινείται σε λεωφορειολωρίδες. Επίσης η κατασκευή parking περιμετρικά του ιστορικού κέντρου και στους περιφερειακούς δήμους, είναι βασική προτεραιότητα μας για να ανακουφίσουμε τους Θεσσαλονικείς οδηγούς αλλά και τους πεζούς που βλέπουν το δημόσιο χώρο να συρρικνώνεται συνεχώς. Τα παραπάνω οφείλουν να συνοδευτούν με την αλλαγή της νοοτροπίας των πολιτών, θέτοντας σε προτεραιότητα την χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, την χρήση ποδηλάτων και την πεζοπορία. Στις προτεραιότητες μας είναι η ολοκλήρωση του εσωτερικού δακτυλίου, η διαπλάτυνση και η διάνοιξη των δρόμων εισόδου και εξόδου στην πόλη, η εξωτερική περιφερειακή και η θαλάσσια συγκοινωνία. Η σύνδεση της πόλης με τις πρωτεύουσες των νομών της Κεντρικής Μακεδονίας με αυτοκινητοδρόμους και τον προαστιακό σιδηρόδρομο. Με όλα τα παραπάνω έργα θα ολοκληρωθεί ο συγκοινωνιακός χάρτης της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Πιστεύω ότι μέχρι το 2018 μπορούμε όλα αυτά να τα πετύχουμε, αρκεί να τα πιστέψουμε, να μας ενώσουν και να δουλέψουμε όλοι μαζί.

12 notizie 34 intervistaσυνέντευξη Incontro con YIANNIS MAGKRIOTIS Viceministro alle infrastrutture e ai trasporti ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΓΚΡΙΩΤΗ Υφυπουργός υποδομών και μεταφορών Fino a che punto, quando si parla in Grecia di opere pubbliche, parleremo di cemento e asfalto? Il nuovo governo del PASOK e il suo Primo Ministro Yiorgos Papandreu, il quale da anni promuove la svolta verso uno sviluppo verde, oggi la sta mettendo in atto. Tre sono i pilastri della nostra strategia: a) La salvaguardia e il recupero dell ambiente coinciderà con la progettazione delle nuove infrastrutture pubbliche. b) I materiali dovranno essere eco-compatibili per l ambiente. c) Le infrastrutture pubbliche, nonchè quelle private, dovranno migliorare sia l estetica sia l ambiente in cui si sviluppano. Il nostro obiettivo è di fare città sostenibili, sicure, piacevoli e vivibili. Di creare zone libere verdi con aumento del verde per abitante del 20% entro quattro anni. Per questo aspiriamo alla restituzione alla comunità locale delle caserme inattive e dell area della Fiera Internazionale di Salonicco dopo la sua rilocalizzazione, con un chiaro impegno e specifiche per il suo uso. Il rinnovo urbano con la rimozione delle insegne pubblicitarie dalle facciate e dai marciapiedi, tetti ecocompatibili e un Programma di riqualificazione Bioclimatica degli edifici insieme all ammodernamento e il loro rinforzo antisismico. Tutti i progetti esposti sono di nostra assoluta priorità. Questo ambizioso piano è realizzabile, perchè basato su interessi oggettivi del Paese e dell economia ellenica, sulla volontà e il piano del governo e sulla notevole mobilitazione di ampie realtà sociali e produttive. Μέχρι πότε όταν μιλάμε στην Ελλάδα για δημόσια έργα θα μιλάμε για κατασκευές από μπετόν και άσφαλτο; Η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ο πρωθυπουργός της Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος από χρόνια προβάλλει με έμφαση την στροφή στην πράσινη ανάπτυξη, το κάνει σήμερα πράξη. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες της στρατηγικής μας: α) Η προστασία και η επανάκτηση του περιβάλλοντος θα ταυτίζεται με τους σχεδιασμούς των νέων δημόσιων υποδομών. β) Τα υλικά θα πρέπει να είναι περιβαλλοντικά αποδεκτά. γ) Οι δημόσιες υποδομές όπως και οι ιδιωτικές, θα πρέπει να αναβαθμίζουν τόσο την αισθητική όσο και το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσονται. Στόχος μας να κάνουμε τις πόλεις ασφαλείς, ευχάριστες και βιώσιμες. Να δημιουργήσουμε ελεύθερους χώρους πρασίνου με αύξηση του πρασίνου ανά κάτοικο κατά 20% μέσα σε μια τετραετία. Γι αυτό επιδιώκουμε την απόδοση στις τοπικές κοινωνίες των ανενεργών στρατοπέδων και του χώρου της ΔΕΘ μετά τη μετεγκατάσταση της, με σαφή δέσμευση και προδιαγραφές για τη χρήση τους. Την αστική ανανέωση με αφαίρεση των πινακίδων από τις προσόψεις και τα πεζοδρόμια, τις πράσινες στέγες και ένα Πρόγραμμα Βιοκλιματικής αναβάθμισης των κτιρίων μαζί με τον εκσυγχρονισμό για την αντισεισμική ενίσχυσή τους. Όλα τα παραπάνω βρίσκονται στις απόλυτες προτεραιότητές μας. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο είναι υλοποιήσιμο, γιατί βασίζεται πάνω σε αντικειμενικά συμφέροντα της χώρας και της ελληνικής οικονομίας, στη βούληση και το σχέδιο της κυβέρνησης και στην σημαντική κινητοποίηση ευρύτερων κοινωνικών και παραγωγικών στρωμάτων. Tra meno di un anno avremmo le elezioni comunali. Visto che fino a quel momento verra attivato il piano Kapodistrias n. 2, Le interesserebbe, e sotto quali condizioni, concorrere per il Comune Metropolitano di Salonicco? Il Kapodistria n. 2 insieme alle amministrazioni periferiche eleggibili è il più grande capovolgimento nello Stato centralizzato e inefficiente. Dobbiamo appoggiarlo tutti, specialmente le forze della periferia. Io che per anni proponevo questo cambiamento lo appoggerò con tutte le mie forze. E soprattutto ora, dal posto che mi ha affidato Yiorgos Papandreu, posso fare molto per lo sviluppo della periferia. Σε ένα χρόνο έχουμε δημοτικές εκλογές. Με δεδομένο ότι μέχρι τότε θα υπάρξει ο «Καποδίστριας νο 2» θα σας ενδιέφερε και υπό ποιες προϋποθέσεις να διεκδικήσετε το δήμο της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης. Ο «Καποδίστριας νο2» μαζί με τις αιρετές περιφερειακές διοικήσεις είναι η μεγαλύτερη ανατροπή στο συγκεντρωτικό και αναποτελεσματικό κράτος. Πρέπει να τη στηρίξουμε όλοι, ειδικά οι δυνάμεις της περιφέρειας. Εγώ που χρόνια πρότεινα αυτή την αλλαγή θα τη στηρίξω με όλες μου τις δυνάμεις. Ειδικότερα τώρα από τη θέση στην κυβέρνηση που μου ανέθεσε ο Γιώργος Παπανδρέου μπορώ να βοηθήσω πολύ την ανάπτυξη της περιφέρειας.

notizie 34 13 intervistaσυνέντευξη

14 notizie 34 articoloάρθρο Il nuovo Metro di Salonicco e l avanzamento dei suoi lavori Το νέο Μετρό της Θεσσαλονίκης και η πρόοδος των εργασιών «Il 10 Novembre 2009 la prima delle due TBM della JV Seli- Aegek, guidata dall impresa italiana Seli specializzata nello scavo meccanizzato, e arrivata al Crossover di Sintrivani. Lo scavo e iniziato a Gennaio del 2009 e la TBM ha realizzato i 3000m di scavo in 10 mesi, realizzando una media di 300m al mese, ben 50m al mese in più di quanto inizialmente previsto. La macchina ha realizzato in sicurezza passaggi delicati sotto importanti monumenti cittadini come l Alcazar e l arco di Galerio, sempre garantendo cedimenti contenuti e il minimo, se non nullo, impatto sulla superficie. La seconda TBM, che ha iniziato lo scavo a Marzo, e attesa a Sintrivani per i primi di Gennaio 2010. Entrambe le TBM dopo una manutenzione resa necessaria dai 3 Km senza mai vedere la luce, saranno pronte per riprendere lo scavo verso il traguardo di Nea Elvetia. Al break thru (= foratura) erano presenti gli esponenti del consorzio del metro, con i rappresentanti delle quattro ditte italiane, Ansaldo, Impregilo, Seli e Ansaldo Breda, «Στις 10 Νοεμβρίου 2009 ο πρώτος από τους δύο μετροπόντικες (TBΜ ) της Κοινοπραξίας Seli-ΑΕΓΕΚ, με την καθοδήγηση της Ιταλικής επιχείρησης Seli που είναι εξειδικευμένη στις μηχανικές εκσκαφές, έφθασε στη διασταύρωση της Πλατείας Συντριβανίου. Η εκσκαφή ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009 και ο μετροπόντικας (TBM) έκανε τα 3000 μέτρα εκσκαφής σε 10 μήνες, με έναν μέσο όρο 300 μέτρων το μήνα, 50 μέτρα περισσότερα από όσα προβλέπονταν αρχικά. Το μηχάνημα κατασκεύασε με ασφάλεια ευαίσθητα περάσματα κάτω από σημαντικά μνημεία της πόλης όπως το Αλκαζάρ και η Αψίδα του Γαλερίου, εξασφαλίζοντας πάντα περιορισμένες υποχωρήσεις του εδάφους και την ελάχιστη, αν όχι μηδενική, επίπτωση στην επιφάνεια. Ο δεύτερος μετροπόντικας (TBM), που ξεκίνησε την εκσκαφή τον Μάρτιο, αναμένεται στο Συντριβάνι τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου 2010. Και οι δυο οι μετροπόντικες (TBM) μετά από μία συντήρηση που ήταν αναγκαία από τα 3 χιλιόμετρα χωρίς να δουν το φως, θα είναι έτοιμοι να ξαναρχίσουν τις εκσκαφές

notizie 34 15 articoloάρθρο nonché il rappresentante di Aegek e il nuovo ministro delle infrastrutture. L atmosfera era ovviamente allegra e rilassata per l importante traguardo raggiunto, anche se nessuno si nascondeva che le domande aperte e le questioni irrisolte per il futuro prossimo sono molte, in particolare i tempi di realizzazione delle stazioni a seguire che potrebbero avere un effetto negativo sull avanzamento delle frese.» προς το τέρμα τους, τη Νέα Ελβετία. Στο break thru (= διάτρηση) παρευρέθησαν οι εκπρόσωποι της Κοινοπραξίας του μετρό, με τους εκπροσώπους των τεσσάρων Ιταλικών επιχειρήσεων, Ansaldo, Impregilo, Seli και Ansaldo Breda, καθώς και ο εκπρόσωπος της ΑΕΓΕΚ και ο νέος Υπουργός Υποδομών. Η ατμόσφαιρα ήταν φυσικά ευχάριστη και χαλαρή για τον σημαντικό στόχο που επετεύχθη, αν και κανείς δεν έκρυβε πως τα ανοιχτά ερωτήματα και οι άλυτες υποθέσεις για το προσεχές μέλλον είναι πολλά, ιδιαίτερα οι χρόνοι κατασκευής των επόμενων σταθμών που μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην πρόοδο των φρεζών.»

16 notizie 34 intervistaσυνέντευξη Michalis Sallas Presidente della Banca del Pireo Intervista di Ralliò Lepidou Μιχάλης Σάλλας Πρόεδρος Τράπεζας Πειραιώς Συνέντευξη της Ραλλιώ Λεπίδου Le sfide del 2010 e le vie di sviluppο Οι προκλήσεις του 2010 και οι δρόμοι της ανάπτυξης Michalis Sallas, capo e anima della Banca del Pireo parla della crisi, delle banche e dello sviluppo «Ο Μιχάλλης Σάλλας, επικεφαλής και «ψυχή» της Τράπεζας Πειραιώς μιλά για τη κρίση, τις τράπεζες και την ανάπτυξη» Il 2009 è stato un anno difficile per l economia ellenica e particolarmente per le banche. Come valuta questa importante esperienza della crisi? Το 2009 ήταν μία δύσκολη χρονιά για την ελληνική οικονομία και ειδικότερα για τις τράπεζες. Πως αποτιμάτε αυτή την σημαντική εμπειρία της κρίσης; MS. Le banche elleniche sono riuscite a rispondere bene a questa prova della crisi internazionale, più efficientemente di tante altre banche europee e americane. Le banche elleniche, era gia stato segnalato fin dal primo momento della crisi, erano assolutamente sane, non erano esposte ad investimenti tossici, avevano dimostrato una gestione accorta, dal punto di vista dei capitali erano forti, non c era quindi nessun motivo di preoccupazione particolare. Nonostante la veemenza con cui la crisi è esplosa e a dispetto del fatto che per la nostra generazione una crisi di questa grandezza non si era mai vista, tutte le amministrazioni hanno mostrato freddezza e, giorno dopo giorno, mese dopo mese, sono state effettuate tutte quelle azioni necessarie ad assicurare la liquidità dell economia e, per quanto possibile, il buon funzionamento del mercato. Abbiamo spezzato la cattiva psicologia predominate nei primi mesi della crisi, abbiamo tenuto in vita imprese e salvato migliaia di posti di lavoro. Alla Banca del Pireo peraltro, abbiamo creato programmi di finanziamento speciali per ΑΠ. Οι ελληνικές τράπεζες μπόρεσαν και ανταπεξήλθαν με επιτυχία αυτή τη δοκιμασία της διεθνούς κρίσης, πιο αποτελεσματικά από πολλές άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες. Οι ελληνικές τράπεζες, το είχα επισημάνει από τον πρώτο μήνα της κρίσης, ήταν απολύτως υγιείς, δεν ήταν εκτεθειμένες σε «τοξικές» επενδύσεις, είχαν επιδείξει συνετή διαχείριση, κεφαλαιακά ήταν ισχυρές, δεν υπήρχε συνεπώς κανένας λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας. Παρά τη σφοδρότητα με την οποία ξέσπασε η κρίση και παρά το ότι για τη δική μας τη γενιά η κρίση αυτού του μεγέθους ήταν πρωτόγνωρη, όλες οι διοικήσεις επιδείξαμε ψυχραιμία και κάναμε μέρα με την μέρα, μήνα με τον μήνα όλες εκείνες τις κινήσεις που έπρεπε για να διασφαλίσουμε τη ρευστότητα της οικονομίας και την, κατά το δυνατόν, εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. «Σπάσαμε» την κακή ψυχολογία που επικράτησε τους πρώτους μήνες της κρίσης, κρατήσαμε στη ζωή επιχειρήσεις και σώσαμε χιλιάδες θέσεις εργασίας. Στην Τράπεζα Πειραιώς μάλιστα, δημιουργήσαμε ειδικά προγράμματα χορηγήσεων για μικρο-

notizie 34 17 intervistaσυνέντευξη PMI, nonchè programmi di prestiti pari a 2 miliardi di euro, a condizione che non verra perso nemmeno un posto di lavoro. Nel contempo, abbiamo prestato consulenza a centinaia di imprese, su come dovranno gestire i problemi che gli hanno colpiti. Il contributo, quindi, del sistema bancario nazionale all economia, in tutto questo periodo, è stato grande. E stata pure una grande esperianza, per tutti noi: banche, imprese e famiglie. μεσαίους, όπως και προγράμματα δανείων συνολικού ύψους 2 δισεκ. ευρώ, με την προϋπόθεση ότι δεν θα χαθεί ούτε μία θέση εργαζόμενου. Παράλληλα, συμβουλέψαμε εκατοντάδες επιχειρήσεις, για το πώς πρέπει να διαχειριστούν τα προβλήματα που τους προέκυψαν. Η συμβολή, λοιπόν, του εγχώριου τραπεζικού συστήματος στην οικονομία, όλη αυτή την περίοδο, ήταν μεγάλη. Και η εμπειρία επίσης μεγάλη, για όλους μας. Τράπεζες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Che cosa prevede Signor Presidente, per il 2010? Magari sarà un anno più difficile? Come risponderanno le banche? Τι προβλέπετε κύριε Πρόεδρε, για το 2010 ; Θα είναι ίσως μία πιο δύσκολη χρονιά ; Πως θα ανταποκριθούν οι τράπεζες; MS. Credo sarà almeno un anno altrettanto difficile come il 2009. Questa previsione si basa sull evoluzione molto avversa delle finanze pubbliche, che richiede misure correttive urgenti per la riduzione del disavanzo e il ripristino della credibilità del Paese all estero e misure per la ristrutturazione dell economia, che avranno bisogno di un po di tempo. Il disavanzo pubblico arriverà alla fine del 2009 al 12,7% e il debito pubblico al 113,4% del PIL. Questa situazione richiede misure ispirate e determinate, misure che creeranno fiducia e allo stesso tempo le condizioni per risanare l economia ellenica e per poter entrare di nuovo in una fase di crescita, in una fase di aumento del reddito nazionale e dei posti di lavoro. Questa è la meta. Però, tanto dalle previsioni dello stesso governo e della Banca di Grecia, quanto, certamente, dalle previsioni della Commissione Europea, questo sforzo avrà bisogno di assiduità nel tempo, visto che, come valutato, anche nel 2010 la Grecia registrerà un tasso di crescita negativo. La cosa importante quindi, per il 2010, non è piuttosto che cosa faranno e come gestiranno la situazione le grandi banche elleniche, ma che cosa farà e in quale direzione si muoverà il governo ellenico, La questione più importante oggi è la politica economica. Dalla loro parte le banche elleniche, credo siano capaci e pronte a rispondere alle nuove sfide, con l esperienza, la misura e il ruolo che giocano nel finanziamento della crescita, a sostenere le imprese, nuovi programmi di investimento, a sostenere nuove grandi opere, a contribuire ad ogni sforzo per il cambiamento qualitativo e la competitività dell economia. Verso quale direzione vede Lei queste misure? Cosa propone per il risanamento dell economia ellenica? ΑΠ. Εκτιμώ ότι θα είναι τουλάχιστον μία εξίσου δύσκολη χρονιά με το 2009. Η πρόβλεψη αυτή βασίζεται στην πολύ δυσμενή εξέλιξη των οικονομικών του Δημοσίου, η οποία απαιτεί άμεσα μέτρα διορθωτικά για τον περιορισμό του ελλείμματος και την αποκατάσταση της φερεγγυότητας στο εξωτερικό και μέτρα αναδιάρθρωσης της οικονομίας, που θα χρειαστούν κάποιο χρόνο. Το έλλειμμα του Δημοσίου θα φθάσει στο τέλος του 2009 στο 12,7% και το χρέος του Δημοσίου στο 113,4% του ΑΕΠ. Η κατάσταση αυτή απαιτεί μέτρα με έμπνευση και αποφασιστικότητα, μέτρα που θα δημιουργούν εμπιστοσύνη και ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για να εξυγιανθεί η ελληνική οικονομία και να μπορέσει να εισέλθει ξανά σε φάση ανάπτυξης, σε φάση αύξησης του εθνικού εισοδήματος και των θέσεων απασχόλησης. Αυτό είναι το ζητούμενο. Αλλά, τόσο από τις προβλέψεις της ίδιας της κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδος, όσο, ασφαλώς, και από τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η προσπάθεια αυτή θα χρειαστεί επιμονή και χρόνο, με δεδομένο, όπως εκτιμούν, ότι και το 2010 η Ελλάδα θα εμφανίσει αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης. Το ζητούμενο συνεπώς, για το 2010, δεν είναι κυρίως τι θα κάνουν και πως θα διαχειριστούν τα πράγματα οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες, αλλά τι θα πράξει και σε ποια κατεύθυνση η ελληνική κυβέρνηση. Το μείζον θέμα σήμερα είναι η οικονομική πολιτική. Από την πλευρά τους οι ελληνικές τράπεζες, θεωρώ ότι είναι ικανές και έτοιμες να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις, με την εμπειρία, το μέγεθος και το ρόλο που διαδραματίζουν στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, να στηρίξουν επιχειρήσεις, νέα επενδυτικά προγράμματα, να στηρίξουν νέα μεγάλα έργα, να συμβάλουν σε κάθε προσπάθεια για την ποιοτική αλλαγή και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. MS. Ci sono misure che dovranno essere prese per la risistemazione delle finanze pubbliche, ci sono misure che dovranno riqualificare istituzionalmente la nostra economia, renderla più competitiva e misure che riattiveranno i Προς ποια κατεύθυνση βλέπετε εσείς τα μέτρα αυτά; Τι προτείνετε για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας; ΑΠ. Υπάρχουν μέτρα που πρέπει να ληφθούν για το νοικοκύ-

18 notizie 34 intervistaσυνέντευξη Michalis Sallas Presidente della Banca del Pireo Μιχάλης Σάλλας Πρόεδρος Τράπεζας Πειραιώς meccanismi di crescita. Per esempio la riduzione della spesa pubblica, visto che tutti oggi parlano di spreco, non potrà essere raggiunta se non se sarà responsabilizzata la gestione delle amministrazioni e degli enti pubblici con la compilazione di bilanci e risultati annuali, che saranno controllati da istituti di revisione indipendenti, e pubblicati al termine dei controlli. Deve, cioe, esistere una misurazione dell efficienza della gestione dei fondi pubblici. Questo è un cambiamento strutturale, che può portare al risparmio di molti miliardi di euro per lo Stato. Inoltre, priorità dev essere data all aumento delle entrate fiscali, su base soprattutto permanente, e questo non può essere fatto in modo efficiente ed equo, se non si affronta seriamente il problema della diffusa evasione fiscale con imposte indirette e dirette. Occorre ammodernare il sistema fiscale, di oggettivare molti dati per la determinazione del reditto e sfruttare la tecnologia per l incrocio dei dati, i mezzi elettronici di scambi. Ma, siccome parliamo oggi di uno straordinario capovolgimento finanziario, che mina la credibilità del Paese nell Unione Europea e nei mercati internazionali, il governo indubbiamente dovrà prendere anche misure che gli assicureranno immediatamente grosse entrate straordinarie, per la necessaria riduzione del disavanzo e del debito pubblico. Indico per esempio l applicazione dell istituzione di sales and leaseback sugli immobili del grande patrimonio immobiliare dello Stato che potranno rendere tanti milioni di euro sul bilancio, senza alienare lo Stato dal suo patrimonio. O la vendita di pacchetti di azioni del 20% o del 30% insieme al management, cioè la privatizzazione parziale, di grandi imprese ed enti pubblici che non siano di carattere strategico, come l OPAP o l Ippodromo. In questo modo anche lo Stato guadagnerebbe immediatamente centinaia di milioni e preserverebbe in parte il loro carattere pubblico, e il valore di queste imprese, con la partecipazione di soci strategici, sarebbe aumentato. Lei segnala però che devono essere prese anche decisioni che attiveranno i meccanismi di sviluppo MS. Certamente. La scomessa per l economia è lo sviluppo. E nel caso dell economia ellenica serve la sua ristrutturazione, con orientamento verso la produttività, la competitività, l imprenditorialità. Parallelamente con il risanamento delle finanze pubbliche, ci devono essere investimenti in nuove grandi opere autofinanziate o in ampliamenti di quelle già esistenti, la promozione di investimenti nella ricerca e nella tecnologia, in nuovi settori come l economia verde, in imprese e settori con grande partecipazione di capitali ρεμα των οικονομικών του Δημοσίου, υπάρχουν μέτρα που πρέπει να αναβαθμίσουν θεσμικά την οικονομία μας, να την κάνουν ανταγωνιστικότερη και μέτρα που θα ενεργοποιήσουν τους μηχανισμούς της ανάπτυξης. Για παράδειγμα η περιστολή των κρατικών δαπανών, με δεδομένο ότι όλοι σήμερα μιλούν για σπατάλη, δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν δεν εξατομικευτεί η ευθύνη της διοίκησης των δημοσίων υπηρεσιών και οργανισμών με την κατάρτιση ετήσιων ισολογισμών και αποτελεσμάτων, που να ελέγχονται από ανεξάρτητους ελεγκτικούς οίκους και να δημοσιοποιούνται τα πορίσματα των ελέγχων. Εάν, δηλαδή, δεν υπάρχει μέτρηση της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των δημοσίων πόρων. Αυτή είναι μία θεσμική αλλαγή, που μπορεί να οδηγήσει στην εξοικονόμηση πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για το Δημόσιο. Προτεραιότητα επίσης επιβάλλεται να δοθεί στην αύξηση των φορολογικών εσόδων, σε τακτική κυρίως βάση, και αυτό δεν μπορεί να γίνει αποτελεσματικά και δίκαια, εάν δεν αντιμετωπιστεί η εκτεταμένη φοροδιαφυγή σε έμμεσους και άμεσους φόρους. Χρειάζεται ο εκσυγχρονισμός του φορολογικού συστήματος, να «αντικειμενικοποιηθούν» πολλά στοιχεία στον προσδιορισμό του εισοδήματος και να αξιοποιηθεί η τεχνολογία στην διασταύρωση των στοιχείων, τα ηλεκτρονικά μέσα συναλλαγών. Αλλά, επειδή μιλάμε σήμερα για μία έκτακτη δημοσιονομική ανατροπή, η οποία υπονομεύει την αξιοπιστία της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις διεθνείς αγορές, η κυβέρνηση αναμφίβολα θα πρέπει να πάρει και μέτρα που θα τις διασφαλίσουν άμεσα μεγάλα έκτακτα έσοδα, για την απαιτούμενη μείωση του ελλείμματος και του χρέους του Δημοσίου. Αναφέρω για παράδειγμα την εφαρμογή του θεσμού του sales and leaseback επί των ακινήτων μεγάλης ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου που μπορούν να αποφέρουν πολλά εκατομμύρια ευρώ στον προϋπολογισμό, χωρίς να αποξενωθεί το Δημόσιο από την περιουσία του. Ή την πώληση ενός πακέτου μετοχών της τάξης του 20% ή του 30% μαζί με το management, δηλαδή την μερική ιδιωτικοποίηση, μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών του Δημοσίου που δεν έχουν στρατηγικό χαρακτήρα, όπως ο ΟΠΑΠ ή ο Ιππόδρομος. Έτσι και το Δημόσιο θα κέρδιζε άμεσα εκατοντάδες εκατομμύρια και θα διατηρούσε εν μέρει τον δημόσιο χαρακτήρα τους και η αξία αυτών των επιχειρήσεων με την συμμετοχή των στρατηγικών εταίρων θα αυξανόταν. Επισημαίνετε όμως ότι πρέπει να υπάρχουν και αποφάσεις που θα ενεργοποιούν τους μηχανισμούς της ανάπτυξης ΑΠ. Ασφαλώς. Το στοίχημα για την οικονομία είναι η ανά-

notizie 34 19 intecrvistaσυνέντευξη πτυξη. Και στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας η αναδιάρθρωση της, με προσανατολισμό την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα, την επιχειρηματικότητα. Παράλληλα με την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, να υπάρξουν επενδύσεις σε νέα μεγάλα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα ή σε επεκτάσεις των υφιστάμενων, να προωθηθούν επενδύσεις στην έρευνα και την τεχνολογία, σε νέους τομείς όπως η «πράσινη» οικονομία, σε επιχειρήσεις και κλάδους με μεγάλη συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων και υψηλή απασχόληση. Χρειαζόμαστε μία καινοτόμα και θαρραλέα αναπτυξιακή πολιτική, που να μην περιχαρακώνεται σε επενδυτικά κίνητρα, αλλά να επεκτείνεται σε μέτρα εξάλειψης των γραφειοκρατικών εμποδίων, σε μέτρα εκσυγχρονισμού του εργασιακού και ασφαλιστικού περιβάλλοντος, σε μέτρα αναδιάρθρωσης του δημοσίου τομέα της οικονομίας, σε μέτρα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, που υποχωρεί κάτω από την πίεση των διαρθρωτικών αδυναμιών και του ισχυρού ευρώ, είναι ένα κρίσιμο θέμα. Για να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα μας, είναι αναγκαίο να επενδύσουμε στην τεχνολογία και την εξειδίκευση. Είναι απαραίτητο να αναβαθμίσουμε την παιδεία μας και να την προσαρμόσουμε στις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις. Στον διεθνή και ευρωπαϊκό χώρο, οι εξελίξεις έχουν καταργήσει προ πολλού την έννοια της εσωτερικής αγοράς. Μας χρειάζεται συνεπώς μία αναπτυξιακή πολιτική που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της διεθνούς ζήτησης, είτε πρόκειται για τουριστικές δραστηριότητες και δραστηριότητες πολιτισμού και αναψυχής, είτε πρόκειται για την παprivati ed alta occupazione. Abbiamo bisogno di una innovativa e coraggiosa politica di sviluppo, che non sarà limitata in incentivi per investimenti, ma sarà estesa in misure per l eliminazione degli ostacoli burocratici, in misure di ammodernamento dell ambiente di lavoro e previdenziale, in misure per la ristrutturazione del settore pubblico dell economia, in misure per il rafforzamento della competitività. Il miglioramento della competitività della nostra economia, che cede sotto la pressione delle debolezze e del forte euro, è una questione cruciale. Per aumentare la nostra competitività, dobbiamo investire nella tecnologia e nella specializzazione. Dobbiamo riqualificare la nostra istruzione e adattarla alle evoluzioni economiche mondiali. A livello internazionale ed europeo, le evoluzioni hanno abolito molto tempo fa il concetto del mercato interno. Abbiamo bisogno quindi di una politica di sviluppo che risponderà alle esigenze della domanda mondiale, sia che si tratti di attività turistiche e attività culturali e di divertimento, sia che si tratti di produzione di prodotti di marca, sia la prestazione di servizi sanitari, istruttivi, ecc. Dobbiamo costruire una nuova imprenditorialità moderna, con percezione estroversa. E questa consapevolezza, questa prospettiva per lo sviluppo dell economia, ci riguarda tutti. Imprese e Stato. Lo Stato non può non contribuire in questa direzione. Specificatamente per le banche, Signor Presidente, quali sono le sfide e le priorità oggi, in questo contesto

20 notizie 34 intervistaσυνέντευξη Michalis Sallas Presidente della Banca del Pireo Μιχάλης Σάλλας Πρόεδρος Τράπεζας Πειραιώς dell economia internazionale ed ellenica? MS. La cosa importante per il sistema bancario e per la Banca del Pireo in particolare, è che la liquidità nell economia dovra essere aiutata. Il mercato bancario gradualmente si sta stabilizzando, non è arrivato però ai livelli antecedenti la crisi. Le banche hanno sostenuto la loro clientela e l economia, tutto il periodo precedente alla crisi e nonostante gli alti costi di denaro sostenuti. Hanno facilitato gruppi sensibili di clienti, hanno partecipato in tutti i programmi di finanziamento del TEMPME o dell ETEp, hanno creato prodotti di finanziamento speciali per la garanzia dei posti di lavoro, come nella Banca del Pireo in collaborazione con la Camera di Commercio ed Industria di Atene e altre Camere di Commercio. Avendo come prima e principale cura il rafforzamento della liquidità, le banche assumono iniziative in questa direzione e sono di aiuto ai progetti del settore privato e pubblico. Perfino oggi al dispetto dell alto costo dei depositi a termine i più alti in Europa - e il costo di prestito delle banche elleniche dai mercati di capitali internazionali, il tasso di crescita dei prestiti rimane nel nostro Paese crescente, mentre in Europa si muove in modo negativo. La presenza delle banche continuerà ad essere di sostegno nelle più generiche priorità politiche ed economiche del Paese. Perchè un sano sistema bancario, non desidera lo strappo di profitti, ma la regolare profitabilità di lunga durata che ne scaturira dalla crescita delle imprese, il benessere delle famiglie e lo sviluppo dell economia locale. E su questo non c è bisogno di prove. Vorrei ricordare che le banche elleniche sono state accusate, circa un anno fa, di trasferire capitali del pacchetto statale per il rafforzamento della liquidità, alle loro affiliate nei Balcani, che non era priorità. ραγωγή επώνυμων προϊόντων, είτε την παροχή υπηρεσιών υγείας, παιδείας, κλπ. Οφείλουμε να δομήσουμε μία νέα σύγχρονη επιχειρηματικότητα, με εξωστρεφή αντίληψη. Και αυτή η συνείδηση, αυτή η προοπτική για την ανάπτυξη της οικονομίας, μας αφορά όλους. Επιχειρήσεις και πολιτεία. Το κράτος δεν μπορεί να μην συμβάλει σε αυτή την κατεύθυνση. Ειδικότερα για τις τράπεζες, κύριε Πρόεδρε, ποιες είναι οι προκλήσεις και οι προτεραιότητες σήμερα, μέσα σε αυτό το περιβάλλον της διεθνούς και της ελληνικής οικονομίας; ΑΠ. Το ζητούμενο για το τραπεζικό σύστημα και για την Τράπεζα Πειραιώς ειδικότερα, είναι να βοηθηθεί η ρευστότητα στην οικονομία. Η τραπεζική αγορά βαθμιαία εξομαλύνεται, δεν έχει φθάσει ακόμη όμως στα προ της κρίσης επίπεδα. Οι τράπεζες στήριξαν την πελατεία τους και την οικονομία, όλο το προηγούμενο διάστημα της κρίσης και παρά τα υψηλά κόστη χρήματος που είχαν. Διευκόλυναν ευαίσθητες πελατειακές ομάδες, συμμετείχαν σε όλα τα προγράμματα χρηματοδοτήσεων του ΤΕΜΠΜΕ ή της ΕΤΕπ, έβγαλαν ειδικά χρηματοδοτικά προϊόντα για διασφάλιση των θέσεων εργασίας, όπως η «Πειραιώς» σε συνεργασία με το ΕΒΕΑ και άλλα Επιμελητήρια. Με πρώτο και κύριο μέλημα να ενισχυθεί η ρευστότητα, οι τράπεζες λαμβάνουν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση αυτή και έρχονται αρωγοί στα σχέδια του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα Ακόμη και σήμερα παρά το υψηλό κόστος των προθεσμιακών καταθέσεων - από τα υψηλότερα στην Ευρώπη - και το κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, ο ρυθμός αύξησης των δανείων παραμένει στη χώρα μας ανοδικός, ενώ στην Ευρώπη κινείται αρνητικά. Η παρουσία