17/10/2014 ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΡΚΟΝΟΠΑΘΩΝ: Ποιος πραγματικά ωφελείται από τα μέτρα ελέγχου της Συνταγογράφησης και Εκτέλεσης Εργαστηριακών Εξετάσεων; Στις 18/8/2014 δημοσιεύτηκε η υπουργική απόφαση «Βραχυπρόθεσμα και Μακροπρόθεσμα Μέτρα Ελέγχου της Συνταγογράφησης και Εκτέλεσης Εργαστηριακών Εξετάσεων» (ΦΕΚ 2243/τ.Β ). Για τη νομιμοποίηση των συγκεκριμένων μέτρων ελέγχου- όπως και πολλών άλλων- το Υπουργείο Υγείας αναζητά άλλοθι στην «προκλητή ζήτηση» και ισχυρίζεται ότι, με τα μέτρα αυτά, τίθενται όρια και κανόνες, με σκοπό την αντιμετώπιση της υπερβολικής συνταγογράφησης και εκτέλεσης διαγνωστικών εξετάσεων. Προς αποφυγή παρανοήσεων, θα θέλαμε να δηλώσουμε από την αρχή ότι οι σύλλογοι ασθενών και εθελοντών, που δραστηριοποιούμαστε στο χώρο του καρκίνου, έχουμε άμεση γνώση και εμπειρία των αυθαιρεσιών και των σχέσεων διαπλοκής και συναλλαγής, που συνεχώς διογκώνονται στο χώρο της υγείας. Οι ασθενείς με καρκίνο έχουν κάθε λόγο να αποστρέφονται τις προσπάθειες «εμπορευματοποίησης» της νόσου τους και γι αυτό διεκδικούν παρεμβάσεις της πολιτείας που θα διασφαλίζουν ένα ανθρώπινο, ισότιμο, επιστημονικά τεκμηριωμένο και οικονομικά αποδοτικό σύστημα παραπομπών για την εκτέλεση των διαγνωστικών εξετάσεών τους, που λόγω της φύσης της νόσου, επαναλαμβάνονται κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Όμως, το επιχείρημα της κυβέρνησης περί μέτρων αντιμετώπισης της «προκλητής ζήτησης» δεν μας πείθει. Την «προκλητή ζήτηση» υποκινεί κυρίως η διόγκωση του ιδιωτικού τομέα στο χώρο της υγείας, τον οποίο φρόντισε να πριμοδοτήσει ο προηγούμενος Υπουργός Υγείας (απόφαση Α. Γεωργιάδη, ΦΕΚ 2494/τ.Β /4-10-2013), καταργώντας τα πληθυσμιακά κριτήρια-όρια για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας αξονικών και μαγνητικών τομογράφων. Εκτιμάται ότι από την αρχή του χρόνου έχουν δοθεί περί τις 80-100 τέτοιες άδειες σκοπιμότητας. Η αύξηση των αδειών σημαίνει ότι η τιμή της εξέτασης είναι τέτοια, που αφήνει αρκετό κέρδος, ώστε τα διαγνωστικά να αναλαμβάνουν το επιχειρηματικό ρίσκο και να προχωρούν σε νέες αγορές μηχανημάτων και δημιουργία νέων εργαστήριων. Μήπως κάποιες τιμές στο κρατικό τιμολόγιο είναι μεγαλύτερες από το πραγματικό κόστος της εξέτασης, δίνοντας κίνητρα στα διαγνωστικά κέντρα να υποκινούν την «προκλητή ζήτηση»; Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο 320 αξονικές τομογραφίες ανά 1.000 κατοίκους, αριθμός υπερδιπλάσιος από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (123,8) ενώ ταυτόχρονα τα συγκεκριμένα μηχανήματα παράγουν ιοντίζουσα ακτινοβολία, εκτεταμένη διάχυση της οποίας στην ατμόσφαιρα πιθανώς να αποβεί επιβλαβής για τη δημόσια υγεία». (Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία)
Επ ωφελεία τίνος, λοιπόν, θέτει όρια και κανόνες η συγκεκριμένη υπουργική απόφαση; Τα μέτρα που προωθούνται συνοψίζονται στην τριλογία: α. υιοθέτηση κατευθυντήριων οδηγιών στη συνταγογράφηση των διαγνωστικών πράξεων Αρχικά, γίνεται προσπάθεια να δοθεί επιστημονικό κύρος στα μέτρα. Πόση επιστημοσύνη όμως βρίσκεται πίσω από την απλή αντιγραφή προτύπων άλλων χωρών; «Με γνώμονα μόνο τη μείωση του κόστους, δυστυχώς το Υπ. Υγείας εκδίδει και εφαρμόζει οδηγίες, που συμβουλεύτηκε από άλλα συστήματα υγείας, βασιζόμενα σε αλλότρια και ξένα προς εμάς δημογραφικά και πληθυσμιακά στοιχεία αλλά και νομικά πλαίσια, αφού η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην ΕE που δεν διαθέτει Αρχείο Καταγραφής Νεοπλασιών, για να γνωρίζουμε τα πλήρη επιδημιολογικά στοιχεία και τον επιπολασμό των νοσημάτων αυτών. (Λυδία Μουζάκα, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μιου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας και Εθνικός Εκπρόσωπος της Ελλάδας για τον καρκίνο και τα Κέντρα Μαστού στην Ε.Ε.) β. καθορισμός ανώτατου αριθμού εξετάσεων(ανά κατηγορία διαγνωστικών πράξεων και ανά παραπεμπτικό) που κάθε ιατρική ειδικότητα μπορεί να συνταγογραφήσει. Μια επιπλέον παράμετρος, για τη συμπλήρωση του παραπεμπτικού είναι να μην υπερβαίνει ο αριθμός των προτεινόμενων εξετάσεων, τον αριθμό που ο νομοθέτης όρισε (αυθαίρετα φυσικά) σαν ανώτατο όριο για την ειδικότητα του γιατρού που εκδίδει το παραπεμπτικό. «όσες εξετάσεις υπερβαίνουν τον εγκεκριμένο αριθμό διενεργούνται δωρεάν στις δημόσιες δομές, χωρίς συμμετοχή του ασφαλισμένου, αλλά δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ εφόσον διενεργηθούν σε ιδιώτες παρόχους» (άρθρο 3) Η απόφαση δεν περιλαμβάνει την ειδικότητα του Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγου και δεν προβλέπει τη συνταγογράφηση εργαστηριακών εξετάσεων, ενώ είναι γνωστό ότι για την ακτινοθεραπεία στην Ογκολογία απαιτούνται απεικονιστικές εξετάσεις υψηλής εξειδίκευσης. Δεδομένου ότι στις δημόσιες δομές είτε δεν υπάρχει ο απαραίτητος ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός και το εξειδικευμένο προσωπικό (πχ στα ΠΕΔΥ δεν μπορεί να γίνει μαστογραφία) ή όπου υπάρχει (πχ δημόσια νοσοκομεία), ο χρόνος αναμονής είναι μεγάλος, θεωρείται βέβαιο ότι λίγοι είναι αυτοί που θα προστρέξουν στις δημόσιες δομές και η πλειοψηφία θα βρει «τρόπο» (χρήματα δηλαδή) για να πραγματοποιήσει τις εξετάσεις «επί πληρωμή» στον ιδιωτικό τομέα (!). Η υπουργική απόφαση ανατρέπει το δεδομένο της σταθερής συμμετοχής (15%) των ασφαλισμένων στη δαπάνη των εξετάσεων. Θέτει όρια δηλαδή στον αριθμό των εξετάσεων αλλά αφήνει χωρίς όρια το ποσοστό συμμετοχής σε αυτές.
δύναται να επιτρέπεται να εισπραχθούν, για περιπτώσεις εξετάσεων υψηλής καινοτομίας, επιπλέον συμμετοχές από τους ασφαλισμένους όσες εξετάσεις συνταγογραφούνται και εκτελούνται από τον ίδιο ιατρό (αυτό-παραπομπές), αποζημιώνονται με ειδική τιμή που αντιστοιχεί στο 60% των κάθε φορά ισχυουσών τιμών του ΕΟΠΥΥ» (άρθρο 3) Είναι γνωστό ότι οι εξετάσεις υψηλής καινοτομίας έχουν και υψηλό κόστος άρα και σημαντική επιβάρυνση του ασφαλισμένου. Για παράδειγμα η αυξημένη συμμετοχή του ασθενούς (20%) στην εξέταση ONCOTYPEDX, η οποία έχει ήδη εφαρμοστεί, με αποτέλεσμα σε μια εξέταση κόστους 3.600 ευρώ να καταβάλλει η ασθενής 720 ευρώ! Επίσης, ποιος θα πληρώνει το υπόλοιπο 40% στις αυτό-παραπομπές; Μήπως ο ασφαλισμένος φτάνοντας έτσι η συμμετοχή του στο 55%! γ. επιβολή ανώτατου ορίου δαπάνης (πλαφόν) την οποία καταβάλει ο ΕΟΠΥΥ σε κάθε ιδιώτη πάροχο υπηρεσιών υγείας (διαγνωστικά εργαστήρια, ιατροί, φυσικοθεραπευτές). Αν και αυτό το μέτρο, δημιουργεί την εντύπωση ότι πλήττει οικονομικά τους παρόχους υγείας, στην πραγματικότητα γίνεται άλλοθι για να μετακυλήσει ο ιδιωτικός τομέας τη δαπάνη προς τους ασφαλισμένους, εξασφαλίζοντας έτσι και άμεση ρευστότητα. Τα ιδιωτικά διαγνωστικά γνωρίζουν ότι δύσκολα θα μπορούσαν να πληρώσουν οι ασθενείς εξολοκλήρου μια αξονική ή μια μαγνητική τομογραφία, το κρατικό τιμολόγιο των οποίων είναι 71,11 και 236,95 ευρώ αντίστοιχα. Για αυτές τις εξετάσεις υψηλού κόστους, τα διαγνωστικά δέχονται τα παραπεμπτικά του ΕΟΠΥΥ (15% συμμετοχή από τους ασφαλισμένους), εξαντλώντας έτσι το μεγαλύτερο μέρος από το πλαφόν που τους επιβάλλει το υπουργείο. Με αυτό τον τρόπο, συνεχίζεται απρόσκοπτα η υπερκατανάλωση αξονικών και μαγνητικών, υποβοηθούμενη και από την ίδια την υπουργική απόφαση: «Εξετάσεις υψηλού κόστους, όπως για παράδειγμα Αξονικές και Μαγνητικές Τομογραφίες και Έγχρωμοι Υπέρηχοι (Triplex) που βρίσκονται εκτός των ορίων έγκρισης, δύναται σε ειδικές περιπτώσεις να αποζημιωθούν στον ιδιωτικό τομέα σε περιπτώσεις υπέρβασης του πλαφόν, μετά από σχετική έγκριση από τον ΕΟΠΥΥ Ταυτόχρονα, τα ιδιωτικά διαγνωστικά, με διάφορα προσχήματα (όπως, «η ψηφιακή μαστογραφία δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ», «έχουμε εξαντλήσει τα ραντεβού του μήνα για ακτινογραφίες», «υπάρχει ραντεβού μετά από 2 μήνες»), αρκετές φορές και αναληθή («δεν έχουμε σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ για υπερήχους»),αρνούνται την εκτέλεση των παραπεμπτικών του ΕΟΠΥΥ και προσπαθούν να εισπράξουν από τους ίδιους τους ασφαλισμένους τη συνολική δαπάνη από εξετάσεις χαμηλού σχετικά κόστους (μαστογραφίες, υπερήχους, ακτινογραφίες κλπ) και μάλιστα σε τιμές πολύ υψηλότερες από το κρατικό τιμολόγιο, όπως δείχνουν τα παραδείγματα.
ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΠΕΡΗΧΟΣ ΜΑΣΤΩΝ ΥΠΕΡΗΧΟΣ ΝΕΦΡΩΝ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΚΡΑΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ 16,02 ευρώ 14,59 ευρώ 8,28 ευρώ 8,10 ευρώ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ 25 έως 30 ευρώ 25 έως 30 ακόμα και 40 ευρώ 20 ευρώ 15 ευρώ Ακόμα και αν κάποιοι δεν πραγματοποιήσουν τελικά τις εξετάσεις, λόγω αδυναμίας καταβολής της δαπάνης, πάλι κερδισμένος θα είναι ο ιδιωτικός τομέας, αφού θα έχει πληρωθεί από τους υπόλοιπους, σε τιμές υπερδιπλάσιες του κρατικού τιμολογίου και μάλιστα άμεσα. Εν κατακλείδι, τα μέτρα της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης ακολουθούν πιστά τα βήματα των μέτρων που μέχρι τώρα έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση στο χώρο της υγείας: προβάλλονται σαν μέτρα αντιμετώπισης της υπερβολικής ζήτησης διαγνωστικών εξετάσεων ενώ στην πραγματικότητα την ευνοούν αυξάνουν τη γραφειοκρατία, το χρόνο αναμονής και την ταλαιπωρία των ασφαλισμένωνκυρίως των χρονίως πασχόντων- με σκοπό την αποθάρρυνσή τους από τη χρησιμοποίηση του δημοσίου συστήματος υγείας οδηγούν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο σε επιπλέον οικονομική επιβάρυνση του ίδιου του ασφαλισμένου αυξάνουν τις ανισότητες αφού επιτρέπουν την πρόσβαση σε όσους έχει την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τη δαπάνη των εξετάσεών τους Αντιεπιστημονικές, απάνθρωπες, αλλά και ασύμφορες οικονομικά, είναι οι νέες εξαγγελίες του ΕΟΠΥΥ για την κατάργηση συγκεκριμένων προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Αντιεπιστημονικές, επειδή πάνε να εφαρμόσουν μέτρα και σταθμά άλλων προηγμένων χωρών (ΗΠΑ,& Μεγάλης Βρετανίας), στις οποίες έχει αυξηθεί το μεσοδιάστημα των ελέγχων του πληθυσμού. Απάνθρωπες, επειδή μάλλον στοχεύουν στην εξόντωση των ασθενέστερων οικονομικά και σωματικά αλλά και μεγαλύτερων σε ηλικία συνανθρώπων μας. Ασύμφορες οικονομικά, αφού η πρόληψη του καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών, του προστάτη κ.ά. είναι 10 φορές τουλάχιστον φθηνότερη από ότι κοστίζει η αντίστοιχη θεραπευτική αγωγή σε περίπτωση εμφάνισης καρκίνου.» (Λυδία Μουζάκα, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μιου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας και Εθνικός Εκπρόσωπος της Ελλάδας για τον καρκίνο και τα Κέντρα Μαστού στην Ε.Ε.) Θα πρέπει η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ, να μην κλείνει τα μάτια στις προκλητικές και αυθαίρετες ενέργειες των διαγνωστικών κέντρων, που υποχρεώνουν τους ασθενείς να πληρώνουν από την τσέπη τους εξετάσεις μικρού κόστους όπως ακτινογραφίες, μαστογραφίες, υπερήχους και να
εκμεταλλεύονται την αγωνία του ασθενών με χρόνιες και σοβαρές ασθένειες, όπως οι ασθενείς με καρκίνο, θέτοντας τα ραντεβού για εκτέλεση παραπεμπτικών του ΕΟΠΥΥ, μετά από εβδομάδες ή μήνες ενώ ταυτόχρονα υπόσχονται αυθημερόν πραγματοποίηση τους, όταν ο ασθενής πληρώσει ο ίδιος εξολοκλήρου την εξέταση. Καλούμε τους ασφαλισμένους να προσέρχονται στους συλλόγους των ασθενών και στις Περιφερειακές Διευθύνσεις του ΕΟΠΥΥ και να προβαίνουν σε έγγραφες καταγγελίες των περιστατικών που καθημερινά μας καταγγέλλουν προφορικά. Ζητάμε από τον ΕΟΠΥΥ να διενεργήσει άμεσα έλεγχο στους παρόχους υγείας για την τήρηση ή όχι των συμβατικών υποχρεώσεών τους προς τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ καθώς και για το είδος και τον αριθμό των διαγνωστικών εξετάσεων που πραγματοποιούν κάθε μήνα. Προτείνουμε ανακοστολόγηση των διαγνωστικών πράξεων σαν μέτρο περιορισμού των δαπανών του ΕΟΠΥΥ για την αντιμετώπιση της προκλητής ζήτησης μέσω της μείωσης της κερδοφορίας των επιχειρηματιών στο χώρο της υγείας. Αποζημίωση της ψηφιακής μαστογραφίας από τον ΕΟΠΥΥ Τη διενέργεια των απαιτουμένων απεικονιστικών εξετάσεων για το σχεδιασμό και έλεγχο της ακτινοθεραπείας από ειδικευμένους ογκολόγους ακτινοθεραπευτές Μηδενική συμμετοχή των ασθενών με καρκίνο στην εκτέλεση των εξετάσεων Κατάργηση της υπουργικής απόφασης Οι υπογράφουσες Οργανώσεις 1. ΔΕ.ΔΙ.ΔΙ.ΚΑ - Διασωματειακή Επιτροπή Προάσπισης των Δικαιωμάτων των Ασθενών με Καρκίνο 2. Ο.Κ.Ε.- Ομοσπονδία Καρκινοπαθών Ελλάδας