Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΝΤΑΣ Βραχάτι, Μάιος 2007

Προσδόκιµο Ζωής Χώρες ΕΟΚ - 1990 Συνολικός πληθυσµός Ιταλία 77,2 ΕΛΛΑ Α Ολλανδία Γαλλία Ισπανία 77 76,95 76,9 76,8 Βέλγιο 76 Μεγ. Βρετανία Λουξεµβούργο 75,5 75,7. Γερµανία ανία Ιρλανδία 74,7 74,85 75,1 Πορτογαλία 73,75 72 73 74 75 76 77 78

Προσδόκιµο Ζωής Χώρες Ε.Ε. - 2001 Συνολικός πληθυσµός (αύξηση 1990-2001) Γαλλία Ιταλία 79,3 79,3 (+2,4) (+2,1) Ισπανία 78,9 (+2,1) Λουξεµβούργο 78,5 (+2,9) Ολλανδία. Γερµανία 78,2 78,3 (+1,3) (+3,1) ΕΛΛΑ Α 78,1 (+1,1) Βέλγιο 78 (+1,9) Μεγ. Βρετανία 77,5 (+1,8) ανία 77,2 (+2,3) Ιρλανδία Πορτογαλία 76,5 76,5 (+1,8) (+2,7) 75 76 77 78 79 80

1. Οι 10 κυριότερες αιτίες θανάτων και νοσηρότητας στην Ελλάδα (2004) Θάνατοι % Νοσηλευόµενοι % Αγγειακή Εγκεφαλική Νόσος Ισχαιµική Καρδιοπάθεια 22.694 19,9 Αγγειακή Εγκεφαλική Νόσος 16.825 14,8 Ισχαιµική Καρδιοπάθεια 130.517 9,4 111.885 8,0 Καρκίνος Αναπνευστικού Καρκίνου Π.Ε.- Ορθού Λοιµώξεις Ανώτερου Αναπνευστικού 6.274 5,5 Κατάθλιψη 72.775 5,2 2.948 2,6 Τροχαία 51.404 3,7 2.375 2,1 Απώλεια Ακοής Ενήλικων 50.397 3,6 Τροχαία 2.152 1,9 Alzheimers- Άνοια 50.146 3,6 Καρκίνος Ήπατος 2.038 1,8 Καρκίνος Αναπνευστικού Καρκίνος Μαστού 1.999 1,8 Αλκοολικές ιαταραχές Καρκίνος Στοµάχου 1.831 1,6 Σακχαρώδης ιαβήτης Χρόνια Αποφρακτική Πνευµονοπάθεια 1.784 1,6 Οστεοαρθρίτιδα 48.553 3,5 48.424 3,5 38.437 2,8 32.509 2,3 Όλες οι αιτίες 113.981 100 Όλες οι αιτίες 1.393.137 100 WHO, 2005

Εξέλιξη της προτυπωµένης θνησιµότητας από ισχαιµική καρδιακή νόσο σε άτοµα 45-59 ετών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ανά 100.000 άτοµα ίδιας ηλικίας (1996-2004) Θάνατοι ανά 100.000 άτοµα Ελλάδα Ε.Ε προ 2004 Ε.Ε. µετά 2004 WHO, 2005

Σύγκριση της προτυπωµένης θνησιµότητας από κακοήθεις νεοπλασίες στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1996-2004) Θνησιµότητα (ανά 100000) Έτη

Σύγκριση της προτυπωµένης θνησιµότητας από τροχαία ατυχήµατα σε άνδρες στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1980 2002)

2. Οι 10 κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για θάνατο και νοσηρότητα στην Ελλάδα (2004) Θάνατοι % Νοσηρότητα % Υπέρταση 25,0 Χρήση Καπνού 12,9 Χρήση Καπνού 19,3 Υπέρταση 11,8 Υψηλή Χοληστερόλη 11,6 Ψηλός είκτης Μάζας Σώµατος 8,5 Ψηλός είκτης Μάζας Σώµατος 8,3 Υψηλή Χοληστερόλη 7,6 Ελλιπής Σωµατική Άσκηση 5,0 Κατάχρηση αλκοόλ 4,3 Χαµηλή Κατανάλωση Φρούτων- Λαχανικών 3,9 Ελλιπής Σωµατική Άσκηση 3,5 Ρύπανση Περιβάλλοντος 0,6 Χαµηλή Κατανάλωση Φρούτων- 2,6 Λαχανικών Μη Ασφαλές Σεξ 0,5 Ναρκωτικά 1,7 Επαγγελµατικά Καρκινογόνα 0,4 Μη Ασφαλές Σεξ 0,8 Ναρκωτικά 0,3 Έλλειψη Σιδήρου 0,5 Σύνολο 74,9 Σύνολο 54,2 WHO, 2005

Συνήθειες καπνίσµατος Ερ.: «Καπνίζετε καθηµερινά µερικές φορές ή καθόλου;» Ναι, καθηµερινά 40,0% Περίπου 4 στους 10 ερωτώµενους δηλώνουν ότι καπνίζουν καθηµερινά. Όχι, καθόλου 56,9% Ναι, καµια φορά 3,1% [ποσοστά%]

Παθητικό κάπνισµα στην εργασία [βάση 604 περιστασιακοί ή µη καπνιστές] Ερ.: «Εκτίθεστε καθηµερινά στον καπνό άλλων στην εργασία;» Α 2,2% Ναι 38,1% 4 στους 10 µη καθηµερινοί καπνιστές εκτίθενται καθηµερινά στον καπνό άλλων εκτός σπιτιού. Όχι 59,7% [ποσοστά%]

είκτης ισορροπηµένης διατροφής 300 Μέση τιµή δείκτη:26 Οριακά καλές τιµές δείκτη ισορροπηµένης διατροφής. 200 Καλές/ αποδεκτές τιµές δείκτη µεγαλύτερες από 28. Στατιστικά µεγέθη: Mean: 26.6 Median: 26.0 Std. Deviation: 6.3 100 0 10 13 15 18 20 23 25 28 30 33 35 38 40 43 45

είκτης µάζας σώµατος [BMI] είκτης=βάρος/ύψος 2 120 100 80 60 Ο µέσος δείκτης µάζας σώµατος είναι 26,2 (ελάχιστο 14,6 και µέγιστο 46,9). Ποσοστιαία η κατανοµή έχει ως εξής: Έως 25: 42,3% 25-29,9: 41,3% 30+: 16,4% 47 45 43 41 39 37 35 33 31 29 27 25 23 21 19 17 15 40 20 0 [κατανοµή]

Κλίµακα σωµατικής δραστηριότητας Αδρανείς 39,8% Μέτρια δραστήριοι ραστήριοι Πολύ δραστήριοι 10,7% 9,8% 39,7% Η κλίµακα σωµατικής δραστηριότητας εµφανίζει αυξηµένα ποσοστά στα άκρα (αδρανείς και πολύ δραστήριοι). [ποσοστά%]

Κλίµακα αϋπνίας Κλίµακα αϋπνίας=άθροισµα 6+ Αϋπνία 25,3% Περίπου 1 στους 4 ερωτώµενους εµφανίζει προβλήµατα αϋπνίας. Μη αϋπνία 74,7% [ποσοστά%]

ΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Μέτρηση Αρτηριακής Πίεσης 84,9% Μέτρηση Σακχάρου Αίµατος 74,0% Μέτρηση Χοληστερίνης 72,8% ιενέργεια Pap-test 69,5% ιενέργεια ΗΚΓ 68,0% Ψηλάφηση Μαστού από Γιατρό 57,5% ιενέργεια Μαστογραφίας 44,1% Μέτρηση PSA 23,2% Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας 17,9% ιενέργεια ακτυλικής Εξέτασης 15,3%

Ποσοστά (%) πληθυσµού που δηλώνουν τα παρακάτω χρόνια νοσήµατα ανά ΦΥΛΟ 90 80 81,3 70 63,2 63,7 60 50 40 36,8 44,1 55,9 36,3 50 50 άνδρες γυναίκες 30 20 18,8 10 0 ιαβήτης ΙΙ Υπέρταση Υψηλή χοληστερίνη Ισχαιµία µυοκαρδίου Καρδιακή ανεπάρκεια Hellas Health I, 2006

Ποσοστά (%) πληθυσµού που δηλώνουν τα παρακάτω χρόνια νοσήµατα ανά ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΑΞΗ (κατηγορίες ESOMAR) 60 50 40 30 20 ανώτερη/ανώτατη µέση προς ανώτερη µέση προς κατώτερη κατώτερη/κατώτατη 10 0 ιαβήτης ΙΙ Υπέρταση Υψηλή χοληστερίνη Ισχαιµία µυοκαρδίου Καρδιακή ανεπάρκεια υπόλοιπος πληθυσµός Hellas Health I, 2006

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Αποφυγή 40-70% πρόωρων θανάτων Αποφυγή 35% οξέων νοσηµάτων Αποφυγή 70% αρνητικών συνεπειών χρόνιων νοσηµάτων Μείωση 80% καρδιαγγειακών νοσηµάτων Μείωση 40% καρκίνων Κέρδος 10 χρόνια κ.µ.ο. υγιούς ζωής

ΠΡΟΛΗΨΗ Πρωτογενής Πρόληψη ευτερογενής Πρόληψη Τριτογενής Πρόληψη

ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ Προαγωγή Υγείας Περιβάλλον Συµπεριφορά Υγεία

ΣΤΟΧΟΙ Καταπολέµηση των Παραγόντων Κινδύνου περιορισµό διακοπή καπνίσµατος βελτίωση διατροφής σωστό σωµατικό βάρος έλεγχο του στρες αύξηση της φυσικής άσκησης Έγκαιρη ιάγνωση Νοσηµάτων υπέρτασης υπερχοληστερολαιµίας σακχαρώδη διαβήτη καρκίνου τραχήλου µήτρας καρκίνου µαστού καρκίνου προστάτη καρκίνου ορθού Περιορισµό της άσκοπης κατανάλωσης υπηρεσιών υγείας