Η Ελλάδα δεν καπνίζει σε κλειστούς χώρους. Είναι εφικτό; Δ. ΡΙΧΤΕΡ, MD, FESC, FAHA -Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ευρωκλινικής Αθηνών Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας Μέλος ΔΣ ΕΛΙΚΑΡ
Εστιατόριο 300m 2, 8 ώρες παραμονή ενός μη καπνιστή Τουλάχιστον 40 ασφαλή καρκινογόνα εισπνέουν οι παθητικοί καπνιστές Consultation Report, International Consultation on Environmental Tobacco Smoke (ETS) and Child Health, 11-14 January 1999, Geneva.
Κάπνισμα: η Κυρίαρχη Δυνάμενη να Προληφθεί Αιτία Νόσου και Θανάτου 1 Οι 3 Κορυφαίες Αποδιδόμενες στο Κάπνισμα Αιτίες Θανάτου στις ΗΠΑ Καρκίνος Πνεύμονα (# 1)* Λευχαιμία (ΟΜΛ, ΟΛΛ, ΧΜΛ) 2-4 Στοματικής κοιλότητας / φάρυγγα Λάρυγγα Οισοφάγου Στομάχου Παγκρέατος Νεφρού Ουροδόχου Κύστης Τραχήλου Μήτρας Καρδιαγγειακές παθήσεις Ισχαιμική καρδιοπάθεια (# 2)* Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο Αγγειακή άνοια 5 Περιφερική αγγειοπάθεια 6 Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής Αναπνευστικές παθήσεις ΧΑΠ (# 3)* Πνευμονία Πτωχός έλεγχος του άσθματος #1 Καρκίνος πνεύμονα #2 Ισχαιμική καρδιοπάθεια #3 ΧΑΠ Αναπαραγωγικές Παθήσεις Χαμηλό βάρος γέννησης Επιπλοκές της κύησης Μειωμένη γονιμότητα Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου Άλλες Ανεπιθύμητες χειρουργικές εκβάσεις / επούλωση πληγών Κατάγματα ισχίου Χαμηλή οστική πυκνότητα Καταρράκτης Πεπτικό έλκος *Οι 3 κορυφαίες αποδιδόμενες στο κάπνισμα αιτίες θανάτου. Σε ασθενείς που είναι θετικοί στο Helicobacter pylori. ΟΜΛ = Οξεία μυελογενής λευχαιμία, ΟΛΛ = οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, ΧΛΛ = χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, ΧΑΠ = χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, SIDS = σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. 1. Surgeon General s Report. The Health Consequences of Smoking; 2004. 2. Sandler DP, et al. J Natl Cancer Inst. 1993;85(24):1994-2003. 3. Crane MM, et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 1996;5(8):639-644. 4. Miligi L, et al. Am J Ind Med. 1999;36(1):60-69. 5. Roman GC. Cerebrovasc Dis. 2005;20(Suppl 2):91-100. 6. Willigendael EM, et al. J Vasc Surg. 2004;40:1158-1165.
Τι Υπάρχει μέσα σε ένα Τσιγάρο; Καπνός τσιγάρου: 4000 χημικές ουσίες, 250 ουσίες τοξικές ή καρκινογόνες 1 Χημική Ουσία στον Καπνό του Τσιγάρου 2 Ακετόνη Βουτάνιο Αρσενικό Κάδμιο Μονοξείδιο του άνθρακα Τολουένιο Βρίσκεται επίσης σε Αποχρωστικά υλικά Υγρό αναπτήρων Εντομοκτόνα Μπαταρίες αυτοκινήτων Καυσαέρια αυτοκινήτων Βιομηχανικά διαλυτικά μέσα Η νικοτίνη είναι εθιστική, αλλά όχι καρκινογόνος 3 Το κάπνισμα τσιγάρων με χαμηλότερα επίπεδα πίσσας και νικοτίνης δεν παρέχει κανένα όφελος για την υγεία 4 1. National Toxicology Program. 11th Report on Carcinogens; 2005. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://ntpserver.niehs.nih.gov. 2. Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. World Health Organization; 2006. 3. Harvard Health Letter. May 2005. 4. Surgeon General s Report. The Health Consequences of Smoking; 2004.
Μηχανισμοί Δράσης: Πώς το Κάπνισμα Προκαλεί Νόσο Καρκίνος του Πνεύμονα Άμεση έκθεση των κυττάρων του αναπνευστικού συστήματος σε δυνητικά μεταλλαξιογόνες και καρκινογόνες ουσίες που βρίσκονται στον καπνό του τσιγάρου Ισχαιμική Καρδιοπάθεια Τοξικά προϊόντα στην κυκλοφορία του αίματος δημιουργούν ένα προ-αθηρογόνο περιβάλλον Οδηγεί σε ενδοθηλιακή βλάβη και δυσλειτουργία, θρόμβωση, φλεγμονή και ανεπιθύμητα λιπιδαιμικά προφίλ Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) Επιταχυνόμενη έκπτωση της αναπνευστικής λειτουργίας 1. Surgeon General s Report. The Health Consequences of Smoking; 2004.
Έμφραγμα σε νεαρή ηλικία και κάπνισμα Risk factors profile and overall mortality in Men and Women according to age <50 years 50-59 years 60-69 years 70-79 years 80 years Men n=1139 Wome n n=112 Men n=1372 Wome n n=167 Men n=1778 Wome n n=492 Men n=986 Wome n n=534 Men n=479 In-hospital 3 16 5 5 8 10 14 19 28 33 mortality rates Smoking 93* 78* 87 51 78 30 68 10* 62 4 Diabetes 10 27 16 39 24 44* 29* 43 26 40 Hypercholesterolaemia 39* 30 37 47 33 49* 25 44 18 29 Hypertension 21 43 35 53 44 62 52* 69* 52 68 Heredity 37* 36 34 37* 26 28 20 23 14 16 History of MI 10 4 19 11 21 14 23* 17* 23 13 Wome n n=374 Thrombolysi s 66* 54* 57 53 54 46 36 28 16 13 All values express percentages, *denotes the maximal value for each factor, average smoking rate for females=23.2% Himonas Ε, Andrikopoulos G, Richter D, et al. ACC 1999.
10000-10000 - 30000-50000 Explaining the fall in CHD deaths in USA 1980-2000 : RESULTS NEJM 2007; 356: 2388. Risk Factors worse +17% Risk Factors better -65% 342,000 fewer deaths in 2000 1980 2000 Treatments -47% Unexplained -9%
10000-10000 - 30000-50000 Explaining the fall in CHD deaths in USA 1980-2000 : RESULTS 342,000 fewer deaths in 2000 1980 2000 NEJM 2007; 356: 2388. Risk Factors worse +17% Obesity (increase) +7% Diabetes (increase) +10% Risk Factors better -65% Population BP fall -20% Smoking -12% Cholesterol (diet) -24% Physical activity -5% Treatments -47% AMI treatments -10% Secondary prevention -11% Heart failure -9% Angina:CABG & PTCA -5% Hypertension therapies -7% Statins (primary prevention) -5% Unexplained -9%
Διακοπή 3 μήνες 1 έτος 5 έτη 10 έτη 15 έτη Γιατί να Διακοπεί το Κάπνισμα; Δυνητικά Ισόβια Οφέλη για την Υγεία από τη Διακοπή του Καπνίσματος Ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου (CHD) είναι παρόμοιος με εκείνον όσων δεν κάπνισαν ποτέ Ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα είναι 30-50% εκείνου όσων συνεχίζουν το κάπνισμα Ο κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου επιστρέφει στο επίπεδο των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ στα 5-15 έτη μετά τη διακοπή Η πνευμονική λειτουργία μπορεί να αρχίσει να βελτιώνεται με μειωμένο βήχα, μειωμένη απόφραξη των παραρρίνιων κόλπων, κόπωση και δύσπνοια CHD: ο κίνδυνος ελαττώνεται κατά 50% μεταξύ των πρώην καπνιστών 1. CDC. Surgeon General Report 2004: http://www.cdc.gov/tobacco/sgr/sgr_2004/sgranimation/flash/index.html. American Cancer Society. Guide to Quitting Smoking. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.cancer.org. Πρόσβαση: Ιούνιος 2006. 2. American Cancer Society. Guide to Quitting Smoking. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.cancer.org. Πρόσβαση: Ιούνιος 2006. 3.US Department of Health & Human Services. The Health Benefits of Smoking Cessation: A Report of the Surgeon General. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Office on Smoking and Health. 1990. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://profiles.nlm.nih.gov/nn/b/b/c/t/. Πρόσβαση: Ιούλιος 2006.
Η Διακοπή του Καπνίσματος σε Οποιαδήποτε Ηλικία Μπορεί να Αυξήσει το Προσδόκιμο Επιβίωσης Αποτελέσματα από μία Μελέτη Ανδρών Γιατρών Καπνιστών στο Ηνωμένο Βασίλειο Επιβίωση σε Κάθε Ηλικιακό Σημείο (%) 60 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Μη καπνιστές Διέκοψαν σε ηλικία 55-64 ετών Καπνιστές 40 50 60 70 80 90 100 Ηλικία (Έτη) 1. Doll R, et al. BMJ. 2004;328:1519 1527.
Η Διακοπή του Καπνίσματος σε Οποιαδήποτε Ηλικία Μπορεί να Αυξήσει το Προσδόκιμο Επιβίωσης Αποτελέσματα από μία Μελέτη Ανδρών Γιατρών Καπνιστών στο Ηνωμένο Βασίλειο Επιβίωση σε Κάθε Ηλικιακό Σημείο (%) 40 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Μη καπνιστές Διέκοψαν σε ηλικία 35-44 ετών Καπνιστές 40 50 60 70 80 90 100 Ηλικία (Έτη) Η πιο πρώιμη διακοπή του καπνίσματος φαίνεται ότι είναι η περισσότερο ευεργετική 1. Doll R, et al. BMJ. 2004;328:1519 1527.
Μηχανισμός Δράσης της Νικοτίνης στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα * Μεσομεταιχμιακό Σύστημα 2 2 4 2 4 * Επικλινής πυρήνας (nacc) 4 2 Νικοτινικός Υποδοχέας Κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο (VTA) Νικοτίνη Ντοπαμίνη Η νικοτίνη προσδένεται εκλεκτικά σε νικοτινικούς ακετυλοχολινεργικούς (nach) υποδοχείς στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ο κύριος υποδοχέας είναι ο 4 2 νικοτινικός υποδοχέας στο Κοιλιακό Καλυπτρικό Πεδίο (VTA) Η πρόσδεση της νικοτίνης στον 4 2 νικοτινικό υποδοχέα στο VTA έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον Επικλινή Πυρήνα (nacc), η οποία πιστεύεται ότι συνδέεται με αισθήματα επιβράβευσης
Η Νικοτίνη Διεγείρει την Απελευθέρωση Ντοπαμίνης Η νικοτίνη ενεργοποιεί τους 4 2 νικοτινικούς υποδοχείς στο κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο με αποτέλεσμα την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον επικλινή πυρήνα. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ένα βραχυπρόθεσμο αίσθημα επιβράβευσης/ικανοποίησης που σχετίζεται με το κάπνισμα. Άξονας D D D D Επιβράβευση Κοιλιακό Καλυπτρικό Πεδίο Επικλινής Πυρήνας - Νικοτίνη D - Ντοπαμίνη - 4 2 Νικοτινικός Υποδοχέας Προσαρμογή από Picciotto MR, et al. Nicotine and Tob Res. 1999: Suppl 2:S121-S125.
Ο Κύκλος του Εθισμού στη Νικοτίνη Η πρόσδεση της Νικοτίνης προκαλεί μία αύξηση στην απελευθέρωση της Ντοπαμίνης 1,2 Η Ντοπαμίνη προσφέρει αισθήματα ευχαρίστησης και ηρεμίας 1 Η ελάττωση των επιπέδων Ντοπαμίνης μεταξύ των τσιγάρων οδηγεί στα συμπτώματα στέρησης της ευερεθιστότητας και του άγχους 1 Ο καπνιστής νιώθει μία έντονη επιθυμία για Νικοτίνη, ώστε να προκληθεί μεγαλύτερη απελευθέρωση Ντοπαμίνης για την αποκατάσταση των αισθημάτων ευχαρίστησης και ηρεμίας 1 Η ανταγωνιστική πρόσδεση της Νικοτίνης σε νικοτινικούς ακετυλοχολινεργικούς υποδοχείς προκαλεί παρατεταμένη ενεργοποίηση, απευαισθητοποίηση και αύξηση Καθώς τα επίπεδα Νικοτίνης ελαττώνονται, οι υποδοχείς επανέρχονται σε μία ενεργή κατάσταση (είναι ανοιχτοί), προκαλώντας υπερδιεγερσιμότητα που έχει ως αποτέλεσμα αισθήματα έντονης επιθυμίας 1,2 Νικοτίνη Ντοπαμίνη 1. Jarvis MJ. BMJ. 2004; 328:277-279. 2. Picciotto MR, et al. Nicotine and Tob Res. 1999: Suppl 2:S121-S125.
Γιατί, Λοιπόν, Πολλοί Άνθρωποι Καπνίζουν; Εθισμός Συνήθης ψυχολογική και φυσιολογική εξάρτηση από μία ουσία ή πρακτική που είναι πέραν του εκούσιου ελέγχου Ιατρικό Λεξικό Stedman Ήδη από την Έκθεση του Υπουργού Υγείας των ΗΠΑ του 1988 1 Ο εθισμός, οριζόμενος ως ψυχαναγκαστική χρήση παρά την πρόκληση βλάβης στο άτομο ή στην κοινωνία και ως συμπεριφορά αναζήτησης ναρκωτικών ουσιών μπορεί να επικρατήσει έναντι σημαντικών προτεραιοτήτων Ο εθισμός εμμένει παρά την ύπαρξη επιθυμίας για διακοπή του καπνίσματος ή ακόμη και μετά από επανειλημμένες προσπάθειες για διακοπή του καπνίσματος Τα περισσότερα άτομα καπνίζουν κυρίως επειδή είναι εθισμένα στη νικοτίνη 2 Υπάρχει μία σαφής σύνδεση μεταξύ του καπνίσματος, των νικοτινικών υποδοχέων και του εθισμού 2 1. Centers for Disease Control and Prevention. The Health Consequences of Smoking: Nicotine Addiction; A Report of the Surgeon General. Washington DC: US Department of Health and Human Services; 1988. 2. Jarvis MJ. BMJ. 2004;328:277-279.
Σύνδρομο Στέρησης: ένας Συνδυασμός Σωματικών και Ψυχολογικών Καταστάσεων, ο Οποίος Καθιστά Δύσκολη τη Διακοπή του Καπνίσματος 1,2 Σύνδρομο Στέρησης Ευερεθιστότητα, απογοήτευση ή θυμός (<4 εβδομάδες) 2 Άγχος (μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί με τη διακοπή του καπνίσματος) 1,2 Νευρικότητα ή ανυπομονησία (<4 εβδομάδες) 2 Αϋπνία / διαταραχές ύπνου (<4 εβδομάδες) 2 Αυξημένη όρεξη ή πρόσληψη σωματικού βάρους (>10 εβδομάδες) 2 Δυσφορία ή καταθλιπτική διάθεση (<4 εβδομάδες) 2 Δυσκολία Συγκέντρωσης (<4 εβδομάδες) 2 1. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, IV-TR. Washington, DC: APA; 2006: Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://psychiatryonline.com. Πρόσβαση: 7 Νοεμβρίου 2006. 2. West RW, et al. Fast Facts: Smoking Cessation. 1st ed. Oxford, United Kingdom. Health Press Limited. 2004.
Επιλεγμένα Συμπτώματα Στέρησης με την Πάροδο του Χρόνου Εικονικό φάρμακο Τσίκλα Νικοτίνης Ανυπομονησία Ευερεθιστότητα / Θυμός Μέση Διορθωμένη Βαθμολογία Στέρησης 1,5 1 0,5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1,5 1 0,5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Εβδομάδες Μετά τη Διακοπή Εβδομάδες Μετά τη Διακοπή Μέση Διορθωμένη Βαθμολογία Στέρησης 1,5 1 0,5 0 Άγχος / Ένταση 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1,5 1 0,5 0 Υπερβολική Πείνα 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Εβδομάδες Μετά τη Διακοπή Εβδομάδες Μετά τη Διακοπή N = 40. 1. Gross J, Stitzer ML. Psychopharm. 1989;98:334-341.
Οι Οργανισμοί Υγείας Υποστηρίζουν ότι οι Περισσότεροι Γιατροί Αναγνωρίζουν τον Ρόλο τους στην Υποβοήθηση Ασθενών για να Διακόψουν το Κάπνισμα Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας 1 Η παροχή συμβουλών και θεραπείας από τους γιατρούς μπορεί να αποτελεί μείζονα παράγοντα στο κατά πόσον ένα άτομο προσπαθεί και επιτυγχάνει να διακόψει το κάπνισμα." Επαγγελματίες της Υγείας Κατά του Καπνίσματος 1 «Οι επιβλαβείς επιδράσεις του καπνίσματος αποτελούν ένα από τα περισσότερο επιτακτικά προβλήματα υγείας στην Ευρώπη. Ο κάθε γιατρός έχει σαφή υποχρέωση και ευθύνη απέναντι στους ασθενείς του σε σχέση με το θέμα αυτό. Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Γιατρών (AAFP) 2 «Η AAFP... παροτρύνει ιδιαίτερα όλα τα μέλη και το προσωπικό της: Να αποφεύγουν τον καπνό και τη χρήση προϊόντων καπνού στην προσωπική ζωή τους. Να αξιολογούν και να τεκμηριώνουν την κατάσταση ως προς το κάπνισμα και τη χρήση καπνού στο πλαίσιο του ιατρικού ιστορικού κάθε ασθενούς. Να παρέχουν συμβουλές ως προς τη διακοπή του καπνίσματος και άλλες αποδεδειγμένες θεραπείες σε όλους τους ασθενείς που κάνουν χρήση καπνού». Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Κλινικής Αριστείας 4 Πρωτοβουλία για Ζωή Χωρίς Καπνό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας 3 «Οι εργαζόμενοι στην υγεία λειτουργούν ως υποδείγματα και ως εκπαιδευτές για τους ασθενείς τους, και συνεπώς θα πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα απέχοντας από το κάπνισμα... οι συμβουλές των γιατρών αυξάνουν τόσο τις άμεσες όσο και τις πιο μακρινές προσπάθειες για διακοπή του καπνίσματος». Αμερικανική Ιατρική Ένωση 1 «Η εξάρτηση από τον καπνό είναι μία χρόνια νόσος, περίπου όπως και ο διαβήτης ή η υψηλή αρτηριακή πίεση, και απαιτεί την ίδια μακροπρόθεσμη θεραπευτική προσέγγιση από τους γιατρούς για να βοηθήσουν τους ασθενείς τους να επιτύχουν να το διακόψουν». «Μία σειρά ενδείξεων επιπέδου 1+ υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα των συμβουλών από τους γιατρούς ως σύντομης παρέμβασης για τη διακοπή του καπνίσματος». 1. American Cancer Society. Tobacco control strategy planning, companion guide #2: Engaging doctors in tobacco control. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://strategyguides.globalink.org/doctors.htm. Πρόσβαση: Ιούλιος 2006. 2. The American Academy of Family Physicians. Tobacco use, prevention and cessation. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.aafp.org/online/en/home/policy/policies/t/tobacco.printerview.html. Πρόσβαση: Ιούλιος 2006. 3. World Health Organization. Mayo report on addressing the worldwide tobacco epidemic through effective, evidence-based treatment. Report of an expert meeting, March 1999, Rochester (Minnesota) USA. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.who.int/tobacco/resources/publications/mayo/en/print.html. Πρόσβαση: Ιούλιος 2006. 4. National Institute for Health and Clinical Excellence. Brief interventions and referral for smoking cessation in primary care and other settings. Διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση : www.nice.org.uk/page.aspx?o=299611. Πρόσβαση: Αύγουστος 2006.
Οι Περισσότεροι Καπνιστές Επιθυμούν να Προσπαθήσουν Ξανά Από τους καπνιστές που παρουσίασαν υποτροπή μετά από μία προσπάθεια διακοπής: το 98% επιθυμούσε να προσπαθήσει ξανά το 50% αμέσως το 28% εντός 1 μήνα Από όσους ήταν πρόθυμοι να προσπαθήσουν ξανά αμέσως Το ποσοστό δεν διέφερε με βάση τον χρόνο από την προηγούμενη απόπειρα Κάποιοι καπνιστές μπορεί να προτιμούν μία περίοδο αναμονής πριν προσπαθήσουν ξανά να διακόψουν το κάπνισμα 1. Joseph A, et al. Nicotine Tob Res. 2004;6:1075 1077.
Υποστήριξη για την Εξάρτηση από τον Καπνό: Τα «5A» Ρωτήστε σχετικά με τη χρήση καπνού (Ask) Παράσχετε συμβουλές για τη διακοπή του καπνίσματος (Advise) Αξιολογήστε την προθυμία για την πραγματοποίηση μίας προσπάθειας διακοπής του καπνίσματος (Assess) Βοηθήστε στην προσπάθεια διακοπής (Assist) Κανονίστε παρακολούθηση (Arrange) 1. Fiore MC, et al. US Department of Health and Human Services. Public Health Service. June 2000.
Η Ικανοποίηση των Ασθενών Συνδέεται με τις Παρεμβάσεις «5A» Ανεξάρτητα από την ετοιμότητα να διακόψουν το κάπνισμα, οι καπνιστές που ήταν αποδέκτες παρεμβάσεων στο πλαίσιο των «5Α» ήταν περισσότερο ικανοποιημένοι με την υγειονομική φροντίδα τους Ρωτήθηκαν Έλαβαν Συμβουλές Αξιολογήθηκαν Βοηθήθηκαν Κανονίστηκε Παρακολούθηση 0 20 40 60 80 100 Πολύ Ικανοποιημένοι (%) N=1160. *P<0,0001; P= 0,0014. 1. Conroy MB, et al. Nicotine Tob Research 2005;7(Suppl 1):S29 S34. Αποδέκτες 5A Όχι 5A *
Φαρμακοθεραπεία για την Εξάρτηση από τον Καπνό Θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης (NRT) 1 Μακράς δράσης 1-3 Επίθεμα Βραχείας δράσης 1-3 Τσίκλα Συσκευή εισπνοών Ρινικό εκνέφωμα Υπογλώσσια δισκία/παστίλιες Αντικαταθλιπτικά 4 Βουπροπιόνη SR 4 Νορτριπτυλίνη 3 (δεν έχει εγκριθεί για τη διακοπή του καπνίσματος) Βαρενικλίνη 1. Silagy C, et al. Cochrane Database Syst Rev. 2004;(3):CD000146. 2. Stead L, et al. Int J Epidemiol. 2005;34:1001 1003. 3. Henningfield JE, et al. CA Cancer J Clin. 2005;55:281-299. 4. Hughes JR et al. Cochrane Database Syst Rev. 2004;(4):CD000031.
Θεραπεία Υποκατάστασης Νικοτίνης (NRT) Ένδειξη Η NRT έχει καταδειχθεί ότι είναι ασφαλής και αποτελεσματική στην υποβοήθηση των ατόμων που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα, όταν χρησιμοποιείται στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διακοπής του καπνίσματος 1 Απελευθερώνει νικοτίνη που προσδένεται στους υποδοχείς nachr 1 Σε γενικές γραμμές, δεν αντιμετωπίζει την επιπρόσθετη ικανοποίηση από το κάπνισμα 1 Οι NRT ενδέχεται να μην απελευθερώνουν νικοτίνη στην κυκλοφορία τόσο γρήγορα όσο το κάπνισμα 2 1. American Heart Association website: http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=4615, πρόσβαση 5 Νοεμβρίου 2006. 2. Sweeney CT, et al. CNS Drugs. 2001;15:453-467.
Θεραπεία Υποκατάστασης Νικοτίνης (NRT): Απελευθέρωση Νικοτίνης από Τσιγάρα και Προϊόντα NRT Συγκέντρωση Νικοτίνης στο Πλάσμα (μg/l) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Τσιγάρο (απελευθέρωση νικοτίνης, 1-2 mg) Τσίκλα (απελευθέρωση νικοτίνης, 4 mg) Ρινικό εκνέφωμα (απελευθέρωση νικοτίνης, 1 mg) Διαδερμικό επίθεμα 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 Χρόνος μετά τη χορήγηση (λεπτά) 1. Sweeney CT, et al. CNS Drugs. 2001;15:453-467.
Αποτελεσματικότητα Θεραπείας Υποκατάστασης Νικοτίνης (NRT) 1,2 Σύγκριση N Μελέτες N Συμμετέχοντες Συγκεντρωτική OR (95% CI) Τσίκλα 52 17.783 1,66 (1,52 1,81) Επίθεμα 37 16.691 1,81 (1,63 2,02) Ρινικό εκνέφωμα 4 887 2,35 (1,63 3,38) Συσκευή εισπνοών 4 976 2,14 (1,44 3,18) Δισκία/παστίλιες 4 2739 2,05 (1,62 2,59) Συνδυασμός έναντι ενός τύπου 7 3202 1,42 (1,14 1,76) Οποιαδήποτε NRT έναντι παράγοντα ελέγχου 103 39.503 1,77 (1,66 1,88) 1. Silagy C et al. Cochrane Database Syst Rev. 2004;(3):CD000146. 2. Stead L, Lancaster T. Int J Epidemiol. 2005;34:1001 1003.
Βουπροπιόνη SR (Zyban ) Το ZYBAN (υδροχλωρική βουπροπιόνη SR) είναι ένα μη νικοτινούχο δισκίο παρατεταμένης αποδέσμευσης για τη διακοπή του καπνίσματος Αναπτύχθηκε αρχικά ως αντικαταθλιπτικό, στη συνέχεια βρέθηκε ότι είναι αποτελεσματικό για τη διακοπή του καπνίσματος 1 Υπάρχουν 2 πιθανοί μηχανισμοί δράσης: Εμποδίζει την επαναπρόσληψη ντοπαμίνης 2,3 Μη ανταγωνιστική αναστολή των 3 2 και 4 2 νικοτινικών υποδοχέων 4,5 1. Ένθετο Συσκευασίας. bupropion SR hydrocloride [Zyban ]. GlaxoSmithKline. 2. Henningfield JE, et al. CA Cancer J Clin. 2005;55:281 299. 3. Foulds J, et al. Expert Opin Emerg Drugs. 2004;9:39 53. 4. Slemmer JE, et al. J Pharmacol Exp Ther. 2000;295:321 327. 5. Roddy E. Br Med J. 2004;328:509 511.
Σύγκριση Θεραπείας Υποκατάστασης Νικοτίνης (NRT) και Θεραπείας με Βουπροπιόνη SR για τη Διακοπή του Καπνίσματος 1 Η μοναδική μελέτη που συνέκρινε την NRT και τη θεραπεία με αντικαταθλιπτικά για τη διακοπή του καπνίσματος 2 Ποσοστό Αποχής (%) 50 40 30 20 10 0 Εικονικό φάρμακο (n = 160) Επίθεμα Νικοτίνης (n = 244) Βουπροπιόνη SR (n = 244) 5,6 9,8 18,4* 1 Έτος Συνεχούς Αποχής (Εβδομάδα 2 έως Εβδομάδα 52) Βουπροπιόνη SR + Επίθεμα (n = 245) 22,5* *P 0,001 έναντι εικονικού φαρμάκου και επιθέματος ως μονοθεραπείας. 1. Jorenby DE, et al. N Engl J Med. 1999;340:685 691. 2. Talwar A et al. Med Clin North Am. 2004;88:1517 1534.
Champix (βαρενικλίνη): Ένας Ιδιαίτερα Εκλεκτικός Μερικός Αγωνιστής του 4 2 Υποδοχέα Νικοτίνη Champix Επικλινής πυρήνας (nacc) Κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο (VTA) Νικοτίνη Ντοπαμίνη Η πρόσδεση της νικοτίνης στον 4 2 νικοτινικό υποδοχέα στο VTA πιστεύεται ότι προκαλεί την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον nacc Επικλινής πυρήνας (nacc) Κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο (VTA) Νικοτίνη Ντοπαμίνη Το Champix είναι ένας μερικός αγωνιστής του 4 2 νικοτινικού υποδοχέα, ένα σύμπλοκο με διπλή δράση αγωνιστή και ανταγωνιστή. Αυτό πιστεύεται ότι οδηγεί τόσο σε αποδέσμευση χαμηλότερης ποσότητας ντοπαμίνης από το VTA στον nacc όσο και σε πρόληψη της πρόσδεσης νικοτίνης στους 4 2 υποδοχείς. 1. Coe JW et al. Presented at the 11th Annual Meeting and 7th European Conference of the Society for Research on Nicotine and Tobacco. 2005. Prague, Czech Republic. 2. Picciotto MR et al. Nicotine Tob Res. 1999; Suppl 2:S121-S125.
Μηχανισμός Δράσης της Βαρενικλίνης: Αποτελεσματικότητα στην Εξάρτηση από τον Καπνό Η αποτελεσματικότητα της βαρενικλίνης στην εξάρτηση από τον καπνό Πιστεύεται ότι οφείλεται στη δράση μερικού αγωνιστή στον νικοτινικό υποδοχέα 4 2 Προλαμβάνοντας την πρόσδεση της νικοτίνης, η βαρενικλίνη Μειώνει την έντονη επιθυμία και τα συμπτώματα στέρησης (δράση αγωνιστή) Προκαλεί μία μείωση των επιδράσεων επιβράβευσης και των ενισχυτικών επιδράσεων του καπνίσματος (δράση ανταγωνιστή) Οι πιο συχνά αναφερθείσες ανεπιθύμητες ενέργειες (>10%) για τη βαρενικλίνη ήταν η ναυτία, η κεφαλαλγία, η αϋπνία και τα ανώμαλα όνειρα. 1. Σύνοψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Champix. Pfizer Ltd, Sandwich, UK. 2006.
Ενδείκνυται για τη διακοπή του καπνίσματος σε ενηλίκους Η περίοδος θεραπείας είναι 12 εβδομάδες Μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός επιπρόσθετου κύκλου 12 εβδομάδων θεραπείας για ασθενείς που έχουν διακόψει με επιτυχία το κάπνισμα στο τέλος των 12 εβδομάδων Η βαρενικλίνη παρέχεται για χορήγηση από το στόμα σε 2 περιεκτικότητες: 0,5 και 1,0 mg. Ακολουθούν οι πληροφορίες τιτλοποίησης: Ημέρες 1 3: Ημέρες 4 7: Ημέρα 8 Ολοκλήρωση θεραπείας: 0,5 mg άπαξ ημερησίως 0,5 mg δις ημερησίως 1 mg δις ημερησίως 1. Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Champix. Pfizer Ltd, Sandwich, UK. 2006.
Ανταπόκριση Συνεχούς Αποχής (CA) 4 Εβδομάδων κατά τις Εβδομάδες 9 12 1 60 OR VAR έναντι Pbo 3,91 P<0,0001 VAR έναντι BUP 1,96 P<0,0001 Μελέτη 1 Μελέτη 2 60 OR VAR έναντι Pbo 3,85 P<0,0001 VAR έναντι BUP 1,89 P<0,0001 50 44,4% 50 44,0% Ποσοστό Ανταπόκρισης CA (%) 40 30 20 10 29,5% 17,7% Ποσοστό Ανταπόκρισης CA (%) 40 30 20 10 30,0% 17,7% 0 VAR 1 mg bid (n=344) BUP 150 mg bid (n=342) Pbo (n=341) 0 VAR 1 mg bid (n=352) BUP 150 mg bid (n=329) Ναυτία αναφέρθηκε από το 28,6% των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με βαρενικλίνη 1 mg bid. Το ποσοστό απόσυρσης για αυτή την ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν 2,7%. Η ναυτία περιγράφηκε γενικά ως ήπιας ή μέτριας βαρύτητας. VAR = βαρενικλίνη, Pbo = εικονικό φάρμακο, BUP = βουπροπιόνη, OR = Αναλογία πιθανοτήτων. 1. Σύνοψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος Champix. Pfizer Ltd, Sandwich, UK. 2006. Pbo (n=344)
Ποσοστά Συνεχούς Αποχής (CA) Από την Εβδομάδα 9 έως και την Εβδομάδα 52 1 CA Ανταποκριθέντες (%) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Μελέτη 1 Μελέτη 2 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 Εβδομάδα Βαρενικλίνη Βουπροπιόνη Εικονικό φάρμακο Ανταποκριθέντες (%) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 Εβδομάδα Βαρενικλίνη Βουπροπιόνη Εικονικό φάρμακο Η βαρενικλίνη δεν συνιστάται για χρήση σε ασθενείς ηλικίας κάτω των 18 ετών λόγω της ύπαρξης ανεπαρκών δεδομένων. 1. Data on file. Pfizer Inc.
ΠΡΟΣΕΧΩ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ Δημήτριος Ρίχτερ, MD, FESC, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ευρωκλινικής Αθηνών,