"ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ"

Transcript

1 "ΑΓΧΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ" Γεώργιος Σ. Γκουμάς MD, PhD, FESC Αν. Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Ευρωκλινική Αθηνών Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Πρόληψης και Επιδημιολογίας Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Σύμβουλος Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας

2

3

4 Εργασιακό άγχος Είναι ο συνδυασμός υψηλών απαιτήσεων και χαμηλού ελέγχου Το άγχος δεν είναι πάντα κακό. Υπάρχει το «καλό άγχος» το οποίο σχετίζεται με τη δημιουργικότητα και το «κακό άγχος» το οποίο προκαλεί βλάβες στην υγεία των εργαζομένων Το άγχος μετατρέπεται σε κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων όταν οι εργαζόμενοι εκτίθενται παρατεταμένα σε αγχογόνους παράγοντες

5 Εργασιακό άγχος: μείζον πρόβλημα Το εργασιακό άγχος είναι το δεύτερο σε συχνότητα αναφερόμενο πρόβλημα υγείας μετά τα μυοσκελετικά προβλήματα στην εργασία Λόγω των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών της εποχής μας o αριθμός των ατόμων που εκδηλώνουν συμπτώματα εργασιακού άγχους είναι πιθανό να αυξηθεί Το άγχος επηρεάζει σχεδόν έναν στους τέσσερις εργαζομένους στην ΕΕ Σύμφωνα με μελέτες, ποσοστό από 50% έως 60% του συνόλου των απολεσθέντων εργάσιμων ημερών οφείλονται στο εργασιακό άγχος Το 2002 υπολογίστηκε ότι το ετήσιο οικονομικό κόστος του εργασιακού άγχους στην ΕΕ των 15 ανήλθε στα 20 δις ευρώ

6

7 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία που αυξάνουν το εργασιακό άγχος Κίνδυνοι που σχετίζονται με τον τρόπο σχεδιασμού, οργάνωσης και διαχείρισης της εργασίας καθώς και με το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο της εργασίας Χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι μπορούν να προκαλούν υψηλά επίπεδα άγχους στους εργαζόμενους με αποτέλεσμα να επιδεινώνουν την ψυχική και σωματική υγεία τους

8 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία

9 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία

10 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία

11 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία: υπεύθυνοι για την εκδήλωση ψυχοπαθολογικών καταστάσεων που συνδεόνται με

12 Εργασιακό άγχος: Μηχανισμοί αύξησης καρδιακού κινδύνου Προβλήματα στη ρύθμιση της λειτουργίας των ενδοκρινών αδένων και του αυτόνομου νευρικού συστήματος Μετατροπή των προσωρινών αυξήσεων της πίεσης σε χρόνια αρτηριακή υπέρταση λόγω του μακροχρόνιου άγχους Επιδείνωση των καθημερινών συνηθειών (αύξηση του καπνίσματος, μειωμένη φυσική δραστηριότητα, κακή διατροφή)

13 Ανάγκη δημιουργίας νέας ιατρικής ειδικότητας: Καρδιοψυχίατρος!! 40%-60% των ασθενών με καρδιοπάθεια έχουν ταυτόχρονα και κατάθλιψη 30%-50% των ασθενών με κατάθλιψη έχουν ταυτόχρονα αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιοπάθεια Σωματοποίηση του άγχους

14

15 Το εργασιακό άγχος προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα Οι ερευνητές ανέλυσαν το εργασιακό άγχος σε δείγμα γυναικών με καλή υγεία επί τουλάχιστον δέκα χρόνια Μια απασχόληση που επιβαρύνει με άγχος την ψυχολογία του εργαζόμενου καθορίζεται, σύμφωνα με τους συντάκτες, ως μια ιδιαίτερα απαιτητική εργασία στην οποία ο εργαζόμενος έχει περιορισμένη ή καθόλου εξουσία, ενώ η συγκεκριμένη απασχόληση δεν προσφέρει τη δυνατότητα στον εργαζόμενο να χρησιμοποιεί τη δημιουργικότητα και το ταλέντο του. Albert MA et al. ACC 2012

16 Το εργασιακό άγχος προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα Οι γυναίκες με αυξημένο εργασιακό άγχος διατρέχουν 40% μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν οξύ καρδιακό, εγκεφαλικό επεισόδιο ή να υποβληθούν σε αγγειοπλαστική, σε σχέση με τις γυναίκες των οποίων η απασχόληση προκαλεί λιγότερο άγχος Ιδιαίτερα αγχώδεις δραστηριότητες που δεν προσφέρουν ικανοποίηση στην εργαζόμενη αυξάνουν τον κίνδυνο οξέος καρδιακού επεισοδίου κατά 88% Albert MA et al. ACC 2012

17 Το εργασιακό άγχος προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα Το αίσθημα ανασφάλειας στον τομέα της απασχόλησης έχει σχέση με μια αύξηση των παραγόντων κινδύνου όπως η αρτηριακή υπέρταση, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, τα παραπανίσια κιλά και το κάπνισμα Albert MA et al. ACC 2012

18 INTERHEART Study: Reported stress during the past year and risk of MI Odds Ratio Home Work General Never Some pd Several pd Permanent * Odds ratio adjusted for age, sex, region, and smoking

19 INTERHEART Study: Reported depression during the past year and risk of AMI Odds Ratio No depression Depression * Odds ratio adjusted for age, sex, region, and current smoking status

20 INTERHEART Study: Risk of AMI by Locus of Control (LOC) Quartile Odds ratio st (low) 2nd 3rd 4th (high) LOC quartile

21 INTERHEART STUDY: Odds ratios for combined effects of stress and locus of control

22 Αδρές συσχετίσεις μεταξύ δημογραφικών παραγόντων και ΣΝ Income Education 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4% 2% Low (<4,750 US$) 54% 43% Moderate (4,750 8,500 US$) 39% 52% Good ( ,500 US$) 2% 3% Very good (> 14,500 US$) ACS Controls 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 26% 24% None Primary school 36% 28% 31% 27% 17% 11% High school Senior high University ACS Controls Panagiotakos DB., Pitsavos C, Chrysohoou C., et al. J Cardiov Risk 2001

23 Αδρές συσχετίσεις μεταξύ δημογραφικών παραγόντων και στεφανιαίας νόσου Occupational status 35% 30% 27% 31% 33% 31% 25% 23% 20% 15% 10% 14% 14% 14% 10% ACS Controls 5% 3% 0% Employed Self employed Partially employed Retired Unemployed Panagiotakos DB., Pitsavos C, Chrysohoou C., et al. J Cardiov Risk 2001

24 Εκτίμηση επικινδυνότητας (ΕΚ) του εργασιακού άγχους

25

26 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι και αντίστοιχα μέτρα αντιμετώπισης

27 Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι και αντίστοιχα μέτρα αντιμετώπισης

28 Στρατηγικές προώθησης της υγείας στο χώρο εργασίας Πολλές επιχειρήσεις έχουν ανακαλύψει τη σημασία της υγείας των εργαζομένων για την επίτευξη των στόχων τους και γι αυτό το λόγο έχουν περιλάβει στην ατζέντα τους στρατηγικές προώθησης της υγείας. Ωστόσο, αυτό αφορά κυρίως μεγάλες επιχειρήσεις με οργανωμένα προγράμματα υγείας και άσκησης στο χώρο εργασίας. Στις μικρότερες επιχειρήσεις καθώς και σε αυτές που στηρίζονται στην αυτοαπασχόληση θα πρέπει κάθε μεμονωμένο άτομο να αναλάβει δράση.

29 Στρατηγικές προώθησης της υγείας στο χώρο εργασίας Να είσαι σημαντικά δραστήριος κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αναζήτησε ή αν δεν υπάρχει δημιούργησε εσύ ο ίδιος μια ομάδα που συμμετέχει σε προγράμματα γυμναστικής ή σε κάποιο άθλημα και ενημέρωσε όλους τους συναδέλφους σου για αυτό Περπάτα όσο μπορείς περισσότερο στο κτίριο όπου βρίσκεται η εργασία σου. Σταμάτησε να χρησιμοποιείς τον ανελκυστήρα και ανεβοκατέβαινε τους ορόφους μόνο με τις σκάλες. Ενσωμάτωσε στο χρόνο της εργασίας σύντομα διαλείμματα άσκησης και ενθάρρυνε και άλλους συναδέλφους σου να κάνουν το ίδιο. Ζήτησε να υπάρχουν υγιεινές τροφές στην καντίνα της εργασίας σου ή αναζήτησε κοντινά καφέ ή εστιατόρια που προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα Να επιμένεις να παραμείνει ο χώρος εργασίας σου χώρος ελεύθερος από το τσιγάρο

30 Στρατηγικές προώθησης της υγείας στο χώρο εργασίας

31