ΤΙΤΛΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ :ECOLABEL ΚΑΙ ENERGY LABEL ΣΤΙΣ

ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ :ECOLABEL ΚΑΙ ENERGY LABEL ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑΤΟΣ

2

Περιεχόμενα ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ....................... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Εισαγωγή........................................... 5 1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ ΕΝΕΡΓΕΙΑ........ 8 1.2 Η Άμβλυνση Του Φαινομένου Της Κλιματικής Αλλαγής...... 11 2.ENERGY LABEL......... 16 2.1 Η ενεργειακή σήμανση energy label από tl1n Ε.Ε......... 19 3.ECOLABEL...... 23 3.1 Το Ecolabel......................................... 25 3.2 Το Ανώτατο Συμβούλιο Απονομής Οικολογικού Σήματος (ΑΣΑΟΣ)... 34 3.3 Διαδικασία ένταξης στο ecolabel........... 40 3.4 Σύγκριση με άλλες πιστοποιήσεις............... 41 4.ΟΙΚΙΑΚΕΣ Κ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑΤΟΣ......... 45 5.ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ENERGYLABEL ΣΤΙΣ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ............ 49 5.1 Εφαρμογή σε φούρνους........................ 50 5.2 Εφαρμογή σε φούρνους μικροκυμάτων............ 54 5.3 Εφαρμογή σε υπόλοιπες συσκευές οικιακής και επαγγελματικής χρήσης...... 59 6.ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Κ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΑ ΤΩΝ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ...... 61 7.ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΗΛ.ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ... 66 7.1 Το φυσικό αέριο................................ 66 8.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...................... 79 Βιβλιογραφία........... 81 3

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Κατ ' αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένεια μου για την στήριξη που μου παρείχαν, και η οποία έκανε πραγματικότητα την υλοποίηση των σπουδών μου στην Ελλάδα. Θα ήθελα να εκφράσω τις ιδιαίτερες ευχαριστίες μου στους ανθρώπους αυτούς που μου παρείχαν στήριξη κατά την εκπόνηση της πτυχιακής μου εργασίας, που με βοήθησαν να επιλύσω τα όσα προβλήματα παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της, ιδιαιτέρως δε τον Επιβλέποντα Καθηγητή μου Ψωμοπουλο Κωνσταντινο για την καθοδήγηση καθ όλη τη διάρκεια της εργασίας μου και την υποστήριξη την οποία μου παρείχε σε ηθικό και υλικό επίπεδο, καθώς και τους γλυκούς μου φίλους για την ευγενή τους θέση απέναντι μου κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. 4

Εισαγωγή Οι συμβατικές ενεργειακές τεχνολογίες και οι πρώτες ύλες, όπως το πετρέλαιο ο άνθρακας και ο λιγνίτης, αποτέλεσαν για χρόνια την ιώρια πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας διεθνώς. Ωστόσο οι αυξανόμενες ενεργειακές απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου έκαναν ορατό τον κίνδυνο εξάντλησης των οργανικών καυσίμων. Επιπλέον, η χρήση της πυρηνικής ενέργειας, αν και μπορ ε ί να καλύψει την ενεργειακή ζήτηση, ωστόσο εμπεριέχει υψηλό κίνδυνο ατυχήματος με καταστροφικές συνέπειες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, ενώ και τα ραδιενεργά απόβλητα που προέρχονται από τη χρήση της οδηγούν σε περαιτέρω προβληματισμό. Οι συνθήκες αυτές έχουν δημιουργήσει στις σύγχρονες κοινωνίες την ανάγκη αναπροσδιορισμού της χρήσης της ενέργειας και βελτίωσης όχι μόνο της παραγωγής της, μέσω των εναλλακτικών μορφών παραγωγής ενέργειας αλλά και με την βελτίωση της απόδοσης των συσκευών που καταναλώνουν ενέργεια. Η ανθρωπότητα για πολλές δεκαετίες είχε βασιστεί σε ρυπογόντες τεχνολογίες, τόσο ως προς την παραγωγή όσο και ως προς την κατανάλωση ενέργειας. Ένα σοβαρό μειονέκτημα των συμβατικών τρόπων ηλεκτροπαραγωγής συνιστούν τα προϊόντα της καύσης των οργανικών καυσίμων όπως: τα οξείδια του αζώτου (ΝΟ χ ), οι ενώσεις του θείου και το διοξείδιο του άνθρακα (CO z) που είναι γνωστά και ως αέρια του θερμοκηπίου. Ονομάζονται έτσι διότι συμβάλλουν στη υπερθέρμανση της γης (φαινόμενο του θερμοκηπίου). Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικού ρεύματος, που παράγεται από ορυκτά καύσιμα, επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με ένα τουλάχιστον κιλό διοξειδίου του άνθρακα. 5

Σε αυτό φυσικά βοήθησαν και οι συσκευ έ ς που χρησιμοποιούμε στα σπίτια, όπως για παράδειγμα οι ηλεκτρικές συσκευές μαγειρέματος, που συχνά είναι ενεργοβόρες με αποτέλεσμα την σπατάλη πολύτιμων ενεργειακών παρών καθώς και σοβαρές οικονομικές συνέπειες για τα νοικοκυριά. Προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος, που επιβαρύνεται κυρίως από τον ενεργειακό τομέα, θεσπίστηκε από πολλές χώρες το 1997 το πρωτόκολλο του Κιότο. Στόχος του πρωτοκόλλου είναι ο έλεγχος για την τήρηση των νομικά κατοχυρωμένων δεσμεύσεων των βιομηχανικά ανεπτυγμένων κρατών. Πρόκειται για ένα πρωτόκολλο της σύμβασης πλαισίου του ΟΗΕ για την αλλαγή του κλίματος (CCNUCC), το οποίο εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 1997 και εξέφρασε τη νέα στάση της διεθνούς κοινότητας απέναντι στο φαινόμενο των κλιματικών αλλαγών. Βάσει του πρωτοκόλλου αυτού, πράγματι, οι βιομηχανικές χώρες έχουν δεσμευθεί να μειώσουν, στη διάρκεια της περιόδου 2008-2012, τις εκπομπές έξι αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, μονοξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες, φθοράνθρακες και εξαφθοριούχο θείο) τουλάχιστον κατά 5% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 (έτος βάσης σύγκρισης). Δηλαδή να μειώσουν τις εκπομπές κατά 8%. Η εφαρμογή του πρωτοκόλλου ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ποικίλει ως προς τις υποχρεώσεις. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα επιτράπηκε η αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 25% σε σχέση με το έτος βάσης. Ωστόσο το Αστεροσκοπείο Αθηνών προβλέπει πως η αύξηση των εκπομπών κατά το 2010 θα ανέρχεται στο +38.4%. 6

Για να πετύχουν οι χώρες τους στόχους αυτούς θα πρέπει όχι μόνο να περιορίσουν την παραγωγή ενέργειες με τον παραδοσιακό τρόπο, άρα και να στραφούν προς τις ΑΠΕ, αλλά και να προωθήσουν την εξοικονόμηση ενέργειες μέσω της χρήσης οικιακών σκευών. Η παρούσα πτυχιακή εργασία θα κάνει ειδική αναφορά στην περίπτωση του eco design και eco label στις ηλεκτρικές συσκευές μαγειρεματος με στόχο να υποδείξει την υφιστάμενη κατάσταση και το πώς συνεισφέρουν στην μείωση των ενεργειακών σπαταλών. 7

1. ΠΕJηΒΑΛΛΟΝ Κ ΕΝΕJ>ΓΕΙΑ Η οικονομικ1ί και τεχνολογικ1ί ανάπτυξη που επιτεύχθηκε τα τελευταία χρόνια δημιούργησε πολλά ερωτηματικά για το μέλλον της ανθρωπότητας σε σχέση με τα επιδεινούμενα περιβαλλοντικά προβλήματα και τις επιπτώσεις τους στην ποιότητα της ζωής του ανθρώπου. Σήμερα είναι πλέον κατανοητό ότι η εξάντληση και η υποβάθμιση των φυσικών πόρων, όπως είναι το νερό και το έδαφος, από την αλόγιστη χρήση, επηρεάζει την ζωή όλων μας όπως και τις ισορροπίες στο φυσικό περιβάλλον. Η ρύπανση των θαλασσών από τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα, ελλοχεύει κινδύνους για τους αλιευτικούς πόρους και τη θαλάσσια ζωή, ενώ η αλόγιστη ενεργειακή σπατάλη επιβάλει ξέφρενους ρυθμούς εξάντλησης των δυσαναπλήρωτων πόρων που η φύση δημιούργησε μέσω μακρόχρονων διεργασιών, επιβαρύνοντας το κλίμα του πλανήτη με ανυπολόγιστες συνέπειες. Οι προβληματισμοί σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την ανθρώπινη παρέμβαση, ευαισθητοποίησε τον πολιτισμένο κόσμο, δημιουργώντας το οικολογικό κίνημα και μια γενικότερη οργανωμένη δράση~. Στην Ελλάδα η ευαισθητοποίηση γύρω από περιβαλλοντικά θέματα καθυστέρησε, ως αποτέλεσμα της αργοπορημένης ανάπτυξης που είχε η χώρα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα και εδώ σχετίζονται με την εξάντληση των φυσικών πόρων, το ενεργειακό, την 1 Φαραγγιτάκης,Γ. (2001) Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Ελλάδα: πραγματικότητα και προοπτικές" από το http://www.ekke.gr/estia/cooper/vena/vena. htm 8

υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα, τη ρύπανση του αέρα των υδάτων και της στεριάς, τις ακραίες εκφάνσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου, το κυκλοφοριακό, την τρύπα του όζοντος, την ερημοποίηση, τις κλιματικές αλλαγές, την καταστροφή της πανίδας και της χλωρίδας καθώς και μία σειρά άλλων ζητημάτων που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του σύγχρονου ανθρώπου 2. Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί πηγή ζωής και ανάπτυξης για πολλές περιοχές της Ελλάδας, ειδικά για τις ορεινές και απομακρυσμένες καθώς και τη νησιωτική Ελλάδα. Η εμφάνιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων οδήγησε σε ένα ολοένα διευρυνόμενο προβληματισμό επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, ως προς το θέμα της αντιμετώπισής τους. Όπως 1Ίταν φυσικό ο προβληματισμός πέρασε και στο χώρο της εκπαίδευσης διότι το σχολείο πρέπει να είναι ανοικτό σε κάθε μορφ11 κοινωνικού προβληματισμού με στόχο την αλλαγή του τρόπου παραγωγής ενέργειας αλλά και κατανάλωσης της μέσα στο σπίτι. Λόγω την μειονεκτημάτων των συμβατικών πηγών που περιγράφηκαν στην εισαγωγή της εργασίας και στις προηγούμενες παραγράφους, το ενδιαφέρον των επιστημόνων μετατοπίστηκε στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας βασισμένη σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αλλά και σε εναλλακτικούς τρόπους για την εξοικονόμηση ενέργειας 2 Φαραγγιτάκης,Γ. (2001) Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Ελλάδα: πραγματικότητα και προοπτικές" από το http://www.ekke.gr/estia/cooper/vena/vena.htm 9 ~.. - :siί3! Ι ΌΘ ~ <Η

Σε ότι αφορά το περιβάλλον, ειδική μνεία έχει δωθείς την χρηση των ΑΠΕ. Πρόκειται για μη ορυκτές ενεργειακές πηγές που βρίσκονται σε αφθονία στη φύση.. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η ηλιακή, η υδροηλεκτρική, η κυματική, καθώς και η ενέργεια από βιομάζα και έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τη συσχέτισή τους με τον ήλιο. Στην κατηγορία των ΑΠΕ συγκαταλέγεται επίσης η γεωθερμική ενέργεια, η οποία προέρχεται από το εσωτερικό της γης και σχετίζεται με τις γεωλογικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Αν και η χρήση των ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής είναι σε παγκόσμια κλίμακα πολύ περιορισμένη, ωστόσο αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο καθώς δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον 3. Δεδομένου ότι σκοπός της Ευρωπαϊκής πολιτικής είναι η τήρηση των δεσμεύσεων του πρωτοκόλλου, η ένταξη τεχνολογιών που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Συγκεκριμένα οι δεσμεύσεις επιβάλλουν ποσοστό ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ 22.1 ο/ο της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρισμού μέχρι το 2010 ή 12.5% στην περίπτωση που δεν συμπεριλαμβάνονται υδροηλεκτρικές μονάδες. Ένα ακόμη πλεονέκτημα των τεχνολογιών με ΑΠΕ είναι η συμβολή στην απεξάρτηση της κάθε χώρας από το πετρέλαιο και η ενίσχυση της οικονομίας της 4. 3 Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προαγωγή της ηλε κτρικ1ίς ενέργειας που παράγ ε ται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτ ερική αγορά ηλεκτρικής εν έργειας,200 Ι http: //www.boιη. gov.au /info/grenhoιιseeffectandcliιηatechange.pdf. ; Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, 2006 Υπουργείο 10

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η Ελληνική κοινωνία έχει αφυπνιστεί σε ότι αφορά την ανάγκη για ανάπτυξη νέων μορφών παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Οι τρόποι είναι πολλοί, είτε με την εισαγωγή των ΑΠΕ ως κύριο μέσο παραγωγής ενέργειας είτε με την εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι, το εργοστάσιο, στο γραφείο και άλλους χώρους κατανάλωσης ενέργειας. 1.2 Η Άμβλυνση Του Φαινομένου Της Κλιματικής Αλλαγτ'1ς Με τον όρο «φαινόμενο του θερμοκηπίου» εννοούμε τη συνεχή αύξηση τηςθερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, που προκαλείται από την απορρόφηση τηςυπέρυθρης ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τη γη. Η απορρόφηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στο διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και σε άλλα αέρια, όπως το μεθάνιο, το όζον, το διοξείδιο του αζώτου και οι υδρατμοί. Ο κύριος υπεύθυνος του φαινόμενου του θερμοκηπίου, το διοξείδιο του άνθρακα, εκλύεται στην ατμόσφαιρα από τις διάφορες καύσεις που γίνονται για παραγωγή ηλεκτρισμού, μεταφορές και διάφορους βιομηχανικούς σκοπούς. Κατά το 1990, η ετήσια εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα έφθασε τους 5.900 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου άνθρακα. Η διαχρονική εξέλιξη της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα και της ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας από το 160.000 π.χ μέχρι σήμερα παρουσιάζει συνεχή αύξηση κατά τα τελευταία 150 χρόνια και αιτία είναι η συνεχής αύξηση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων (περίπου 4% ετησίως). Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης των καύσεων στον πλανήτη, η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα το έτος 2030 θα είναι περίπου 600 ppm, δηλαδή διπλάσια από όσο ήταν κατά την προβιομηχανική εποχή. Μία 11

τ έ τοια αύ ξηση της συγκ έντρωσης του διο ξε ι δ ίου του άνθρ α κα ε κτιμ άτ α ι ότι θ α προκαλέ σει αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3-5 βαθμούς κελσίου Οι συνέπειες του φαινόμενου του θ ε ρμοκηπίου είναι δύσκολο να προ εκτ ιμηθούν, εξα ιτί ας τ ου γ εγονό τ ος ό τι η άνοδ ο ς της θ ε ρμο κ ρ α σί ας συνδέ ε ται με παράγοντες των οποίων ο ρόλος δεν ε ίναι πλήρως γνωστός. Οι σημαντικότερες από τις πιθανολογούμενες συνέπειες ε ίναι : ΟΤήξη των πάγων των πόλων, με αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης των θαλασσών (κατά 50 cm π ε ρίπου). Συνεπώς, περιοχές που σήμε ρα βρίσκονται χαμηλότερα από το επίπεδο της θάλασσας ή λίγο ψηλότερα θα πλημμυρίσουν. Τα δέλτα των ποταμών και μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ίσως πληγούν ανεπανόρθωτα. ΟΑλλαγή του κλίματος της γης με μετακίνηση των ζωνών βροχοπτώσεων από τον ισημερινό προς το βορρά και ερημοποίηση του κάτω τμήματος της εύκρατης ζώνης, ανάμεσα στον 20 και 40 παράλληλο. Ο Αύξηση εντόμων και παρασίτων. Τα κυριότερα μέτρα πρόληψης του φαινόμενου του θερμοκηπίου είναι: Ο Η εξοικονόμηση ενέργειας. Ο Αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Ο Η αξιοποίηση των καθαρών πηγών ενέργειας. 12

Ο Η προστασία των μεγάλων τροπικών δασών και οι αναδασώσεις. Ο Ο περιορισμός των εκπομπών των άλλων αερίων θ ε ρμοκηπίου Με στόχο την καταπολέμηση της κληματικιίς αλλαγής υιοθεη1θηκε το Πρωτόκολλο του Κιότο που προέκυψε από τη Σύμβαση-Πλαίσιο για τις Κλιματικές Αλλαγές που είχε υπογραφεί στη Διάσκεψη του Ρίο, τον Ιούνιο του 1992 από το σύνολο σχεδόν των κρατών (η Ελλάδα κύρωσε τη σύμβαση αυτή με νόμο τον Απρίλιο του 1994 ). Στόχος της Σύμβασης είναι «η σταθεροποίηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα σε επίπεδα τέτοια, ώστε να προληφθούν επικίνδυνες επιπτώσεις στο κλίμα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες». Το Πρωτόκολλο του Κιότο, που υπογράφηκε το 1997 και τέθηκε σε ισχύ στις 16 Φεβρουαρίου 2005, αποτελεί το σημαντικότερο νομικό εργαλείο που αναγνωρίζει την ανάγκη δράσης για την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών και προβλέπει τον έλεγχο των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ειδικότερα, ρυθμίζει τις εκπομπές έξι αερίων που θεωρούνται σήμερα υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου: το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο, το υποξείδιο του αζώτου, τους υδροφθοράνθρακες, τους υπερφθοριωμένους υδρογονάνθρακες και το εξαφθοριούχο θείο. Ως βραχυπρόθεσμος στόχος τίθεται η μείωση κατά 8% των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου κατά το διάστημα 2008-2012 σε συνάρτηση με τα επίπεδα του 1990. Ως 13

μακροπρόθεσμο στόχο, μέχρι το 2020, τίθεται η μείωση των εκπομπών αυτών κατά 20-40%. Μέχρι σήμερα έχει επιιωρωθεί από 152 κράτη και οργανισμούς, που αντιπροσωπεύουν το 61,6% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και το 90% περίπου του πληθυσμού του πλανήτη. Οι Η.Π.Α εγκατέλειψαν τις διαπραγματεύσεις το έτος 2001 και τελικά δεν προσχώρησαν στο Πρωτόκολλο, αρνούμενες να λάβουν μέτρα που θα συν ε πάγονταν οικονομική επιβάρυνση, παρά το γεγονός ότι αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους ρυπαντές. Η Ελλάδα, μαζί με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση το επιιώρωσε το Μάιο του 2002 με τον Ν. 3017 /2002. Στην Ελλάδα έχει επιτραπεί να αυξήσει τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά 25% μέχρι το 2010 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, μέχρι το 2000 οι εκπομπές της χώρας μας είχαν ήδη αυξηθεί κατά 23,4%, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις, η αύξηση των εκπομπών κατά το 2010 θα ανέρχεται στο +35,8%. Η μη τήρηση των στόχων θα έχει οδυνηρές συνέπειες για τη χώρα μας, αφού σε μία τέτοια περίπτωση θα επιβληθούν αυστηρά πρόστιμα. Για το λόγο αυτό καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να προωθηθούν μέτρα που θα συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην ταχεία ανάπτυξη των καθαρών πηγών ενέργειας και εν τέλει στη μείωση των επικινδύνων αερίων που αποσταθεροποιούν την ατμόσφαιρα και το κλίμα της γης. Η μη κυβερνητική οργάνωση WWF Ελλάς, στην έκθεσή της με θέμα «Δεσμεύσεις χωρίς εφαρμογή: η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα» (Ιούλιος 2007), 14

αναφέρει τα ακόλουθα σχετικά με τους κυβερνητικούς χειρισμούς ως προς το ζήτημα των κλιματικών αλλαγών: «Η πιο αξιοσημείωτη αρνητική εξέλιξη της τελευταίας χρονιάς ήταν η δημοσιοποίηση της είδησης πως η Ελλάδα ξεπέρασε το 2005 για πρώτη φορά το όριο των εκπομπών που έχει δικαίωμα να εκπέμψει μέχρι το 2012 στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατά το 2005 η Ελλάδα αύξησε τις εκπομπές της κατά 25,4%, δηλαδή κατά 0,4% πάνω από το όριο που είχε τεθεί. Έτσι, η συνολική αύξηση έως το 2010 προβλέπεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη, καθώς δεν έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας, προώθησης των ΑΠΕ και μείωσης των εκπομπών. Τα στοιχεία αναμφίβολα αποτελούν απόδειξη της παταγώδους αποτυχίας των ιωβερνητικών πολιτικών για το κλίμα των τελευταίων δέκα ετών». 15

2.ENERGY LABEL Η ανάγκη για εξεύρεση ενός τρόπου πιστοποίησης της ε νεργειακής απόδοσης τ ων συσκευών αλλά και να δ ε ίξουν τα κράτη μέλη της Ε. Ε. ότι έχουν λάβ ε ι τα ανάλογα μέτρα ώστ ε να έρθουν σε συνάφ ε ια μ ε τις δι ε θν ε ίς συμβάσ ε ι ς κ α ι κανόνες οδήγησε στην εκπόνηση της Οδηγίας της ΕΕ 92/75/ΕΚ που θέσπισε ένα σύσημα επισήμανσης της κατανάλωσης ενέργειας για όλα τα κράτη μέλη της s. Η οδηγία τέθηκε σε εφαρμογι1 μαζί με πολλές άλλες οδηγίες που αφορούσαν συναφές οδηγίε ς μ ε στόχο την δημιουργία πιστοποίησης ως προς την ενεργειακή απόδοση των προιόντων που πωλούνται στην Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα, στο Άρθρο 1 της οδηγίας αναφέρεται ότι 6 : 1. Αντικείμενο της πάρούσας οδηγίας είναι να καταστεί δυνατή η εναρμόνιση των εθνικών μέτρων για τη δημοσίευση, ιδίως με την επισήμανση και την ενημέρωση σχετικά με το προϊόν, πληροφοριών για την κατανάλωση ενέργειας και άλλων βασικών πόρων και συμπληρωματικών πληροφοριών για ορισμένους τύπους οικιακών συσκευών, επιτρέποντας έτσι στους καταναλωτ έ ς να επιλέγουν αποδοτικότερες από άποψη ενέργειας συσκευές. Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται στους ακόλουθους τύπους οικιακών συσκευών, ακόμη και εάν πωλούνται για μη οικιακή χρήση: - ψυγεία, καταψύκτες και συνδυασμοί τους, - πλυντήρια ρούχων, στ εγνωτήρια και συνδυασμοί τους, - πλυντήρια πιάτων, - φούρνοι, 5 http :// eur-lex. europa.eu/lexuriserv /LexUriServ.do?uri=CE LEX:31992 L0075 : ΕΝ : ΝΟΤ 6 http :// eur-lex. europa. eu/lexuriserv /Lex UriServ.do?u ri=ce LEX :31992 L0075 : Ε Ν : ΝΟΤ 16

- θερμοσίφωνες, - φωτιστικές πηγές, - συσκευές κλιματισμού. 2. Στον κατάλογο του παρόντος άρθρου μπορούν να προστεθούν και άλλοι τύποι οικιακών συσκευών, σύμφωνα με το άρθρο 9 στοιχείο β). 3. Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται για την ενδεικτική πινακίδα ισχύος ή το ισοδύναμο σ11μα που τίθεται στις οικιακές συσκευές για λόγους ασφαλείας. 4. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, νοείται ως: - "έμπορος": ο λιανοπωλητής ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο πωλεί, μισθώνει, προσφέρει για μίσθωση-αγορά, ή εκθέτει οικιακές συσκευές προοριζόμενες για τελικούς χρήστες, - "προμηθευτής": ο κατασκευαστής ή ο εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπός του στην Κοινότητα ή το πρόσωπο που θέτει το προϊόν στην κοινοτική αγορά, - "δελτίο": ο τυποποιημένος πίνακας πληροφοριών που αφορά την εκάστοτε συσκευή, - "άλλοι βασικοί πόροι": το νερό, τα χημικά προϊόντα ή όποια άλλη ουσία καταναλώνει η συσκευή στην κανονική της χρήση, - "συμπληρωματικές πληροφορίες": οι πληροφορίες σχετικά με την απόδοση μιας συσκευής, οι οποίες αφορούν την κατανάλωση ενέργειας ή άλλων βασικών πόρων ή βοηθούν στην εκτίμησή της. 5. Για τα μοντέλα οικιακών συσκευών των οποίων η κατασκευή έπαψε πριν την έναρξη ισχύος της σχετικής εκτελεστικής οδηγίας καθώς και για τις 17

συσκευές από δεύτερο χέρι δεν υπάρχει υποχρέωση τοποθέτησης ετικέτας ή προμήθειας δελτίου. Από τα παραπάνω συμπαιρένουμε ότι οι περισσότερες λευκές οικιακές συσκευές και αυτοκίνητα πρέπει να έχουν μια ετικέτα Ενέργειας της ΕΕ που θα πρέπει να είναι εμφανής όταν τα είδη αυτά θα προσφέρονται προς πώληση ή ενοικίαση. Η ενεργειακή απόδοση της συσκευής είναι βαθμολογημένη με βάση μια σειρά από κατηγορίες ενεργειακής απόδοσης από το Α έως το G στην ετικέτα, Α είναι το πιο ενεργειακά αποδοτικό αγαθό και G το λιγότερο αποτελεσματικό. Οι ετικέτες παρέχουν επίσης και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για τον πελάτη που τον βοηθούν να επιλέξει μεταξύ διαφόρων μαρκών. Οι πληροφορίες πρέπει επίσης να δοθούν στους καταλόγους ΚΑΙ ΝΑ περιλαμβάνονται σε όλες τις επιχειρήσε ις λιανικής πώλησης (π.χ. σουπρ μάρκετ) αλλά και στο διαδίκτυο στις ιστοσελίδες τους όταν πρόκειται τα αγαθά αυτά να διακινηθούν μέσω του διαδικτύου. Σε μια προσπάθεια να συμβαδίσει η Ε.Ε. με την πρόοδο στην ενεργειακή απόδοση έγινε εισαγωγή της πιστοποίησης Α + και Α + + για τα προϊόντα ψύξης. Η οδηγία 92/75/ΕΚ αντικαταστάθηκε από την οδηγία 2010/30/ΕΕ η οποία εφαρμόζεται από τις 31 Ιουλίου 2011 7. Μεταξύ άλλων η οδηγία 2010/30/ΕΕ αναφέρεται στην ανάγκη για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στην Ένωση προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της εξοικονόμησης κατά 20% όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας στην Ένωση έως το 2020, τέθηκαν στόχοι για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ανά την ΕΕ και για τη μείωση των 7 http :// eu r-lex. europa.eu/lexu riserv /LexUrίServ.do?u ri=ce LEX:32010L0030%20: ΕΝ : ΝΟΤ 18

εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ζητήθηκ ε η πλήρης και ταχ ε ία υλοποίηση των ~ώριων στοιχείων της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 19ης Οκτωβρίου 2006, με τίτλο "Σχέδιο δράσης για την ενεργειακή απόδοση : αξιοποίηση του δυναμικού". Στο σχέ διο δράσης υπογραμμίζοντ α ι οι τ ε ρ ά στι ες δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα των προϊόντων. Επίσης, αναφέρεται ότι η παροχή επακριβών, εύστοχων και συγκρίσιμων πληροφοριακών στοιχείων για την ενεργειακή κατανάλωση των συνδεόμενων με την εν έ ργ ε ια προϊόντων θα πρέπει να επηρεάσει τις επιλογές των τ ελικών χρηστών υπέρ των προϊόντων που είναι λιγότερο ενεργειοβόρα ή που συνδέονται έμμεσα με την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας ή άλλων βασικών πόρων και, κατά συνέπεια, να οδηγ11σει τους κατασκευαστές να λάβουν μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και άλλων βασικών πόρων από τα προϊόντα που παράγουν. Θα πρέπει επίσης να παροτρύνει, εμμέσως, την ορθολογική χρήση των προϊόντων αυτών με σκοπό τη συμβολή στην υλοποίηση του στόχου ενεργειακής απόδοσης 20 % της ΕΕ. Εφόσον δεν υπάρχουν αυτά τα πληροφοριακά στοιχεία, η λειτουργία των δυνάμεων της αγοράς δεν θα επιτύχει, μόνη της, την προαγωγή της ορθολογικής χρήσης της ενέργειας και άλλων βασικών πόρων όσον αφορά τα εν λόγω προϊόντα. 2.1 Η εν ε ργειακή σήμανση energy label από thn Ε.Ε. Οι ενεργειακές ετικέτ ε ς διαχωρίζονται σε τουλάχιστον τέσσερις κατηγορίες: 1 η κατηγορία λεπτομέρειες της συσκευής: σύμφωνα με την κάθε συσκευή παρέχονται συγκεκριμένα στοιχεία από το μοντέλο και τα υλικά του 19

zη κατηγορία ενεργειακή κλάση: ένα χρώμα - κωδικός που συνδέεται με ένα γράμμα (από το Α στο G), που δίνει μια ιδέα της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της συσκευής 3η κατηγορία κατανάλωση, απόδοση, χωρητικότητα κ.ά.: Ο τομέας αυτός παρέχει πληροφορίες ανάλογα με τον τύπο συσκευής 4 η κατηγορία θόρυβος: Ο Θόρυβος που εκπέμπεται από τη συσκευή περιγράφεται σε ντεσιμπέλ Στα σχήματα που ακολουθούν δινονται σχετικά παραδείγματα Energy Manu facture r Model W ashing m ach ine Les s e fficient Energy 00 11 s ump tίo n kvvh/ cycle \ lιrt V"<I ~ -~ ιj Ι u tιil.., ιf.ι l.jι l ιj r Ο C 0:0 11 σ ι 1 C >'C: '~ ; 095 \ιv<ιsh i r1 g perforrna r1ce,\: 11~ Cι σwοι Spln dryi11g porforman c e " ;ot<" G 7N't<' A A BC D E F G B C D EFG 1400 Capac lly (co tιo n ) kg 50 \ιva t cr 0011s umption 1 ΊιVashing No ise 5 2 { dθ(α ) re 1 p'vll) Spir\ n ir>g -7 ο F u1~ 1 1!!!f η f οιιη a~ ια ι 'Ι ~ ι:ι:< 1Ι l 1 1 uu J 111 J."tι>'J ικ.'1 L""' υ ::: t : u r "".:; Σχήμα 1: Ετικέτα ενεργειακής σήμανσης 20

Η συγκεκριμένη ετικέτα αφορά πλυντηριο και ανήκει στην κατηγορία Α σ ε ότι αφορά την απόδοση της, που σημαίνει ότι προσφέρει σοβαρές οικονομίες στην κατανάλωση του ρεύματος. Η ετικέτα αναφέρει μία σειρά κατηγοριών όπως θόρυβο, απόδοση στο στέγνωμα και την κατανάλωση νερού. Επίσης παρατηρούμε ότι το προ ιόν έχει λάβει της έγκρισης της Ε. Ε. όπως φαίνεται κάτω αριστερά. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η συγκεκριμένη ενεργειακή ετικέ τα έχει και το σήμα ecolabel το οποίο θα παρουσιάσουμε αργότερα. Ε ΓL>"\Jμο ή ψ π cpικό σή μ α 1ου rpq.ιnθruπi. Αvαyνωριοπ κ ό μσ-ιίλο 1ο υ rpφ n θtιmi. Ενέργεια Κατ ασκευ αστής Μονcέ λο r logd ΑβC 123 --- 1Cσ 1 ό 1σξπ m ς wοu υή ς μ Βdο π 1nv Ε Ν ΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣ Η σε κλ ί μ:ι κο σ rri 10 Α (π σποδο1 1 κό1φ π 1όζn 1 έως 10 G (π )J yόtφσ εvιρyr.ισκά σ π οδο1ικ r1. Ο χσρσ ιιm ρισμ;ς μ ιας οι κι σκ ής συοκ ruής ως πφισσάιφο ή λ ι yόtφο εvφyοσκό σποδο11κής σχε1 Ι ζε 1σι μt mv κο 1 οvdλωσπ πlοι;κφικαj ρώμ:ι ι ος. Γιο '"' n:φσyωγf\ 1ου Ι &ου σrυ1t1'iσ μ:ι1 ος π π λέον σ π οδοπ κ ή σ υ οκwή κσ 1σ νσλώvt ι )J yό1 & ι:n r\\εκφική εvίρyι; ι σ σ rri 1nv μι σ π οδο11 κή πω ~σ,σνσλωvα πφιοσάιει:n tνίρyο σ 1Cαv011κό Οικο\οyt κ ό σ ήμ:ι ( άνθος ( μ όv'ο γ1ο π ς συοκruίς που ίχα σ πο vε μ rι3tί, σ~pωvα μ ε 1ov κσ"ονισμ; ιπ ς ΕΟΚ. Α/111<1 τ ε χν ι κό,ισροκτn~στ --.1κ6 Μλl "6ρ'<Ο Ι" n Ν)pαqΟΡ'.οι<ίς 1.1.m Ο'.ιi ρw.ς ΙCΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕ ΙΑΙ (σt κι!οdβσ1ωριςl. σ~ωvσ με 10 σ π ο 1 rλίσμσ1σ rp ό1 ι.ππ ς δοκι μ ής κα..,;ς yto όlοι;ς πς σ υο κruίς 1ου i&ou είδους. Ιδ ι σί ttpo 1tX"1 κd χα ροκ mρισπκ ό αvάλοyο με 10 clδος m ς ακισκής wσκευής (η. χ. χωρm ικ ό m~ες σ υv πiι:nσ n ς κ αι κ ο1 dψu;πς γ1ο ψυyι;ίο, Βοθμ;ς r\\ υ dμσ1ος κα ι οπψl μc 1ος, χωρm ικόm- 10 και κο 1 οvdλωσ π vφσύ γ1 Ο π λ υv1ήρο κ.λ. πl. Σ 106 μι θof:ubct.\ π ο υ ίχt ι μ 1ι:nθ cl σψφωvο μ ε 1π v of.ny!a θιν'.594/ Ε ΟΙC. Σχήμα 2: Ετικέτα ενεργειακής απόδοσης πλυντηρ 21

Η δεύτερη ετικέτα αφορά την ενεργειακή απόδοση ενός πλυντηρίου. Και σε αυτή τη περίπτωση το πλυντήριο ανήκει στην κατηγορία Α ως προς την απόδοση του. Σε αντιθεση βέβαια με το προηγούμενο προιόν έχουμε λιγότερα στοιχεία, που όμως σχετίζεται με την φύση του προιόντος. Το βασικότερο στοιχείο που μας δίνεται, εκτός από την κατανάλωση ενέργειας, είναι ο θόρυβος. Τέλος παρέχουμε ένα τρίτο παράδειγμα μαζί με τη πλήρη περιγραφή του σήματος. Σ n1 ε τικέ τ α εγεργειακι" ς σϊ f α" σ ς φαί\'εϊα ι : Ενέργεια Κατα σκευα στής Μοντέ λο Αποδοτικό ψ\τειο Lcφ 1 /] ~ ' Ξπο)νυ ιία 1i ε, ι:<ορ 1κό cn i ι a. του ;ψο:lι θευϊή αϊάωξ η ης συσκευ1]ς μ βάση η\' ε'. 1 εpγεια κ: 1] από.:;οσ1 σε κλί f ακα α-:rό τ ο Α (.πλέ.ο"' ενεργ ειακά απο.ο οηκ i τάξη ) έο); ίο G (λ. y ότεpο ενερ ' ειακά αποδο ική Μη Απ οδ οτικό Yρ1 i crι -νφt.. :l c: ~ 't.'r1 < 11.1;Ί έ10~ ~ :n :ιro ιt 1 ' ft.. <rι!ji "!..1 ι ~.. ;1. ruιι'λ. ι.~. 1 " J.,.,_f~ 1 1 '\, \ Ι "J, : '._ 1'' ~ ") f I ' ',. Ι I " ι ι tι~'t J ι - ι r ').' ΙJ' ι 11 Ι ι Ι ~ 1 ' " Ι\ω" tι;~~ ~ ά; σ c Μψ::~ 1 r'..cτ~t J.ιτ τ(1./.-~ι.~ rρι;ψ~' : 11 ε \i.. ι ι E>Cp$ ς [ :{J' ~: MJ. IJ ι'/j!,,. ) ~..ιn.: ι.:<.~ _..ι:.~ ~1. 1 : ιι ιμι.-; xvz ~Α+, Α++, συc ~.:ε.υ ές vυ γ ε irov, κλι, αησω:ώ ν αυση pόϊε ωv ιφοδ ιcηραφ ών. ι ε δεiκrη ενε γ ειαιcι ς απόδοση: 42% ( ~ 003 /66/EC) ο za.ρα1.."π 1 p ισμός μ1 α ς περισσό τερο i λtϊότερο ενεργει ακά αποδοηκό (ο ό ρος μη a.ποδ ο rι~ό ε ίν α ι ~ό 1..1 ι ο ς) Ί;, / επη ρεάζει ι~.:α.'όημα υύ ξ η ~ 1j καϊάψυξ ς συσ ~.:ε υ~ j ς, αλλά κ αr α ;άλ ωσ η. Γι α τ vυ~.:τικού έργου t συσ ι.:ευ 1i κα>α\ αλών ε1 Ε'. ' έpγε1α α :<ό την λ1y ό τ ερ η π cοι> σ.rα ναλcό\ ει f εγαλύ τφ 11 εν έρ γεtα _ 22

Σχήμα 3: Ετικέτα ενεργειακής σήμανσης ψυγειου 3.ECOLABEL Ο πλανήτης μας και οι κάτοικοί του, αντιμετωπίζουν πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα: Αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη Καταστροφή του όζοντος Ρύπανση υδάτων Απώλεια βιοποικιλότητας Τεράστιες μάζες λυμάτων Είναι στο χέρι του καταναλωτή να αλλάξει τον κόσμο. Οι επιλογές ενός ατόμου μπορεί να έχουν μικρό αποτέλεσμα, αλλά όταν πολλοί αρχίζουν να κάνουν τις ίδιες επιλογές, τα πράγματα γίνονται καλύτερα. Από την στιγμή που θα αρχίσουμε να προτιμούμε φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, ενθαρρύνουμε τους κατασκευαστές να αλλάξουν τον τρόπο παραγωγής και τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν. Έχουμε όλοι μας πραγματική δύναμη και δυνατότητα επιρροής, όταν επιλέγουμε προϊόντα και υπηρεσίες. Η οικολογική ετικέτα σε ένα προϊόν, σημαίνει ότι ένας ανεξάρτητος δημόσιος οργανισμός έχει ελέγξει ότι το προϊόν που φέρει την ετικέτα ανταποκρίνεται με τα αυστηρά οικολογικά κριτήρια, που αποφασίστηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έπειτα από μακρές συζητήσεις και αναλύσεις στο πλαίσιο του Συμβουλίου 23

Οικολογικής Σήμανσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σ.Ο.Σ.Ε.Ε.). Τα κριτήρια αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα,. ώστε να ανταποιφίνονται, ανά πάσα στιγμή, στις τεχνολογικές αλλαγέςβ. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί στόχο να ωφεληθούν όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που: Έχουν συνειδητοποιήσει τα προβλήματα και επιθυμούν να κάνουν κάτι για τον πλανήτη. Είναι πολυάσχολοι και έχουν ελάχιστο χρόνο, για να εντοπίσουν τα οικολογικά προϊόντα στα ράφια των σούπερ-μάρκετ. Θέλουν να είναι σίγουροι ότι το προϊόν που αγοράζουν είναι πραγματικά οικολογικό. Αμφισβητούν και θέλουν ένα αξιόλογο οργανισμό να ελέγξει τα οικολογικά χαρακτηριστικά ενός προϊόντος. Απαιτούν τα οικολογικά προϊόντα τα οποία χρησιμοποιούν, να είναι εξίσου καλά με τα μη οικολογικά. Θέλουν, αφενός να χρησιμοποιούν οικολογικά προϊόντα, αλλά αφετέρου, να μην ξοδεύουν περισσότερο για αυτά. Οι κυριότεροι λόγοι προτίμησης προϊόντων με την οικολογική ετικέτα της Ε.Ε. είναι οι εξής: Είναι πιστοποιημένα από έναν ανεξάρτητο οργανισμό. Εύκολα αναγνωρίζονται. 8 Κουφάκη, Ι. ( 1995) Το οικολογικό σίίμα σε Γεωπολιτική, εκδ. E.E.P.A.L.I., τεύχος 1, Μάιος- Ιούνιος 1995, σελ. 1 Ο και τεύχος 2, Ιούλιος-Αύγουστος 1995, σελ 24

Είναι προϊόντα εξίσου καλά και αποτελεσματικά με εκείνα που δεν είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Έχουν πιστοποιηθεί ως οικολογικά, με βάση επιστημονικά δεδομένα. Η οικολογική ετικέτα απονέμεται από δημόσιες αρχές. Η μελέτη κατασκευής των οικολογικών προϊόντων γίνεται σε στενή συνεργασία με περιβαλλοντολόγους και καταναλωτικές οργανώσεις. 3.1 Το Ecolabel * * * * c- * * ' * *** EU /~ Ecolabel www.ecolabel.eu Σχήμα 4: Ecolabel Το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα (γνωστό με την ορολογία eco label) είναι ένα εθελοντικό πρόγραμμα, που ιδρύθηκε το 1992 προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις να εμπορεύονται τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες στα οποία μπορεί να απομενηθεί το οικολογικό σήμα με το λογότυπο του άνθου, επιτρέπει στους 25

καταναλωτές - συμπεριλαμβανομ ένων των δημόσιων και ιδιωτικών αγοραστών - να τα εντοπίζουν πιο εύκολα σε σχέση με τους ανταγωνιστ έ ς τους. Σ~1μερα, το οικολογικό σήμα της ΕΕ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών, μ ε ομάδες αγαθών που προστίθενται συν εχώς. Χαρακτηριστικέ ς ειναι όμά δε ς προϊόντων που έχει απονεμηθεί σε προϊόντα καθαρισμού, οικιακές συσκευ έ ς, προϊόντα χαρτιού, της κλωστοϋφαντουργίας και οικιακά προϊόντα, λιπαντικ ά και υπηρεσίες όπως τα τουριστικά καταλύματα 9. Αν και το λογότυπο είναι απλό, τα περιβαλλοντικά κριτήρια για να αποκτηθεί ε ίναι ιδιαίτερα πολύπλοκα και δύσκολα, και μόνο τα πολύ καλύτερα προϊόντα, τα οποία είναι φιλικότερα για το περιβάλλον, έχουν το δικαίωμα να φ έ ρουν το οικολογικό σήμα της ΕΕ. Επιπλέον, αυτό είναι ένα σήμα που οι καταναλωτές μπορούν πραγματικά να έχουν εμπιστοσύνη. Τα κριτήρια που έχουν συμφωνηθεί σ ε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως αποτέλεσμα μιάς ευρείας διαβούλευσης με τους εμπειρογνώμονες, και την ίδια την ετικέτα απονέμεται μόνο αφού εξακριβωθεί ότι το προϊόν πληροί τα υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα και διαθέτει τις προβλεπόμενες επιδόσεις. Το σήμα σημαίνει ότι ένας ανεξάρτητος δημόσιος οργανισμός έχει ελέγξει κατά πόσο το προϊόν αυτό ανταποκρίνεται σε αυστηρά οικολογικά κριτήρια και κριτήρια επιδόσεων που καθορίστηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετά από ε κτενείς διαβουλεύσεις. Τα κριτήρια αναθεωρούνται τακτικά, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι τεχνολογικές αλλαγές. 9 http :// ec. europa.eu/ envi ro nment/ ecol abel/a bout_ ecola bel/what_is_ ecolabel_ en. htm 26