ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Τα κεντρικά όργανα του κράτους Τα περιφερειακά όργανα του κράτους Η τοπική αυτοδιοίκηση 9/5/2016
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Το Ελεγκτικό Συνέδριο Ιδρύθηκε το 1833 Αρμοδιότητες Γνωμοδοτική Ελεγκτική Δικαστική Γνωμοδοτική αρμοδιότητα Γνωμοδοτεί για σχέδια νόμων που αφορούν συντάξεις από το Κράτος (73 παρ. 2 Σ)
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Το Ελεγκτικό Συνέδριο Ελεγκτική αρμοδιότητα: Έκθεση στη Βουλή για ισολογισμό και απολογισμό κράτους Έλεγχος δαπανών κράτους, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ από άποψη νομιμότητας προληπτικός μονομελή κλιμάκια: επίτροπος υπάλληλος ΕΣ τμήμα ως διοικητικό όργανο, σε περίπτωση αντιρρήσεων Ολομέλεια ΕΣ, σε περίπτωση ζητημάτων μείζονος σημασίας (κατά παραπομπή) κατασταλτικός Σε ΟΤΑ, ΝΠΔΔ καταρχήν μόνο κατασταλτικός αρμοδιότητα καταλογισμού στον υπόλογο τυχόν ελλειμμάτων
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Το Ελεγκτικό Συνέδριο Ελεγκτική αρμοδιότητα: Έλεγχος νομιμότητας της διαδικασίας σύναψης δημοσίων συμβάσεων Διενεργείται από κλιμάκιο Αίτηση ανάκλησης κατά πράξης τυ κλιμακίου σε Τμήμα Οι αποφάσεις δεν έχουν δικαιοδοτικό χαρακτήρα Επιτήρηση δημοσίων υπολόγων Παρακολούθηση εγγυήσεων των υπολόγων Διενέργεια επιθεωρήσεων έλεγχος λογαριασμών και λογοδοσίας υπολόγων καταλογισμός ελλειμμάτων Παρακολούθηση δημοσίων εσόδων
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) Συστάθηκε το 1882 Ενιαίο συλλογικό όργανο του Κράτους Υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Οικονομικών Αρμοδιότητες Δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπηση του Δημοσίου Αναγνώριση απαιτήσεων κατά του Δημοσίου Συμβιβασμός σε διαφορές με το Δημόσιο Γνωμοδοτήσεις προς τη Διοίκηση Δεν έχουν εκτελεστό χαρακτήρα Απαιτείται αποδοχή από τον αρμόδιο Υπουργό
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) Σύνθεση Πρόεδρος Αντιπρόεδροι Νομικοί σύμβουλοι Πάρεδροι Δικαστικοί αντιπρόσωποι Α' τάξης Β' τάξης Δόκιμοι Στα μέλη του ΝΣΚ εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις για τους δικαστικούς λειτουργούς
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Ανεξάρτητες διοικητικές αρχές Έχουν ιδρυθεί από το 1989 και εφεξής με νόμους Ορισμένες προβλέπονται από το Σύνταγμα Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (άρθρο 15 παρ. 2 Σ) Συνήγορος του Πολίτη (άρθρο 103 παρ. 9 Σ) Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (άρθρο 103 παρ. 7 Σ) Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (άρθρο 9Α Σ) Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (άρθρο 19 παρ. 2 Σ) Δυνατότητα ίδρυσης και με νόμο π.χ. Επιτροπή Ανταγωνισμού, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας κ.λπ.
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Ανεξάρτητες διοικητικές αρχές Χαρακτήρας Συλλογικά όργανα Ανήκουν στο νομικό πρόσωπο του Κράτους Σκοπός Στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό Αμεροληψία Απεξάρτηση από πολιτική επιρροή Ανεξαρτησία Προσωπική Απόλυση μόνο για λόγους σχετικούς με την άσκηση του λειτουργήματός τους Λειτουργική Αποκλεισμός ιεραρχικού ελέγχου
Τα κεντρικά όργανα του Κράτους Ανεξάρτητες διοικητικές αρχές Διορισμός με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής Οι κανόνες του άρθρου 101Α Σ ισχύουν για όλες ή μόνο τις 5; Κρατούσα άποψη: σε όλες Ανήκουν στην εκτελεστική λειτουργία Εκδίδουν διοικητικές πράξεις Ατομικές Κανονιστικές Υπόκεινται σε αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ Το Δημόσιο ευθύνεται κατά το 105 ΕισΝΑΚ
Αποκέντρωση - Αυτοδιοίκηση Τα περιφερειακά όργανα του κράτους Η τοπική αυτοδιοίκηση
Η διοικητική οργάνωση του κράτους Αποκέντρωση - αυτοδιοίκηση Άρθρο 101 Σ «Η διοίκηση του Κράτους οργανώνεται κατά το αποκεντρωτικό σύστημα» Όργανα Κεντρικά Περιφερειακά Κριτήριο γεωγραφικό
Η διοικητική οργάνωση του κράτους Αποκέντρωση - αυτοδιοίκηση Άρθρο 102 Σ «1. Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού.... 2. Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Οι αρχές τους εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία, όπως νόμος ορίζει.» Διάκριση τοπικών γενικών υποθέσεων Ορισμός τοπικών υποθέσεων με νόμο Καθορίζει του βαθμούς τοπικής αυτοδιοίκησης: α και β Κατανομή αρμοδιοτήτων με νόμο Παραδείγματα: Συντήρηση τοπικών δρόμων από τους Δήμους Συντήρηση οδικού δικτύου που συνδέει τους Δήμους από την Περιφέρεια
Αποκέντρωση - αυτοδιοίκηση Ιστορική εξέλιξη 1833: Διάταγμα 27ης Δεκ. 1833 (Maurer) Νομαρχίες, επαρχίες, Δήμοι Δήμοι: αυτοδιοικούμενα δημόσια νομικά πρόσωπα Διαίρεση όλης της επικράτειας σε Δήμους Δήμοι α, β και γ τάξεως 1912: Ν. ΔΝΖ /1912 (Νόμος Βενιζέλου) Διαίρεση σε Δήμους και Κοινότητες Δήμοι: αστικές περιοχές Κοινότητες: αγροτικές περιοχές Δήμοι και Κοινότητες: αυτοδιοικούμενα δημόσια νομικά πρόσωπα
Αποκέντρωση - αυτοδιοίκηση Ιστορική εξέλιξη 1994: Ν. 2218/1994 (Κυβέρνηση Παπανδρέου) Νομαρχίες: Δευτεροβάθμιοι ΟΤΑ Αιρετή διοίκηση (εκλογή με άμεση ψηφοφορία) 1997: Ν. 2529/1997 (Καποδίστριας) Μεταβολή διοικητικών ορίων ΟΤΑ Συνένωση Δήμων και Κοινοτήτων Κατάργηση επαρχιών Ίδρυση 13 Περιφερειών ως ενιαίων αποκεντρωμένων μονάδων διοίκησης
Αποκέντρωση - αυτοδιοίκηση Ιστορική εξέλιξη 2010: Ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) Συνένωση Ο.Τ.Α. - δημιουργία μεγαλύτερων Δήμων Κατάργηση Κοινοτήτων Κατάργηση Νομαρχιών - αντικατάσταση από τις Περιφέρειες Δημιουργία Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Μείωση δημοτικών επιχειρήσεων από 6.000 σε 1.500 Αποτέλεσμα 7 Αποκεντρωμένες Διοικήσεις αποκεντρωμένα όργανα 13 Περιφέρειες αποκεντρωμένα αυτοδιοικούμενα όργανα β' βαθμού 325 Δήμοι αποκεντρωμένα αυτοδιοικούμενα όργανα α' βαθμού
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Συνολικά 7 Αττικής Αποκεντρωμένη διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας Πελοποννήσου, Δυτ. Ελλάδας και Ιονίου Αιγαίου Κρήτης Έδρα Αθήνα Θεσσαλονίκη Ιωάννινα Λάρισα Πάτρα Πειραιάς Ηράκλειο
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Νομικός χαρακτήρας Αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία Εδαφική περιφέρεια εκτείνεται σε έναν ή περισσότερους νομούς Αυτοτελής δημόσια υπηρεσία Διοικητική αυτοτέλεια Διοικείται από το γενικό γραμματέα της Ανεξάρτητη διοικητική οργάνωση από τα υπουργεία Δικό της προσωπικό Δημοσιονομική αυτοτέλεια Πιστώσεις σε ξεχωριστό τμήμα του Κρατικού Προϋπολογισμού Δαπάνες λειτουργίας Μισθοδοσία προσωπικού
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Αρμοδιότητες Διοίκηση Εφαρμογή των κυβερνητικών πολιτικών σε περιφερειακό επίπεδο Γενικός γραμματέας Συμβούλιο Συντονιστικές αρμοδιότητες Συμμετέχουν Γενικός γραμματέας Περιφερειάρχες Εκπρόσωποι περιφερειακών ενώσεων δήμων Οργανισμοί Λειτουργίας: καταρτίστηκαν με Π.Δ.
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Νομικός χαρακτήρας Μονομελές περιφερειακό όργανο του Κράτους Μετακλητός δημόσιος υπάλληλος Διορίζεται με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου Αρμοδιότητες Υπεύθυνος για την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής σε θέματα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Προϊστάμενος των υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ιεραρχικός Πειθαρχικός Προϊστάμενος των αστυνομικών, πυροσβεστικών, λιμενικών αρχών που εδρεύουν στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Διοικητική εποπτεία των ΟΤΑ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Διατάκτης του προϋπολογισμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ιεραρχικός υφιστάμενος των υπουργών των οποίων ασκεί τις αρμοδιότητες Προληπτικός έλεγχος Κατασταλτικός έλεγχος Έλεγχος νομιμότητας Αυτεπαγγέλτως Κατόπιν ειδικής διοικητικής προσφυγής
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Εποπτεία ΟΤΑ Άρθρο 102 Σ «4. Το Κράτος ασκεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εποπτεία που συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους. Ο έλεγχος νομιμότητας ασκείται, όπως νόμος ορίζει. Πειθαρχικές ποινές στα αιρετά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκτός από τις περιπτώσεις που συνεπάγονται αυτοδικαίως έκπτωση ή αργία, επιβάλλονται μόνο ύστερα από σύμφωνη γνώμη συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από τακτικούς δικαστές, όπως νόμος ορίζει.» Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α.
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ Συνιστάται στην έδρα κάθε Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αρμοδιότητα Έλεγχος νομιμότητας πράξεων ΟΤΑ Πειθαρχικός έλεγχος των αιρετών των Δήμων και Περιφερειών Επικεφαλής ο Ελεγκτής Νομιμότητας Θέση αντίστοιχη Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης Πενταετής θητεία Επιλογή μετά από προκήρυξη του Υπουργού Εσωτερικών Διάρθρωση Διεύθυνση γενικών υποθέσεων Διεύθυνση οικονομικών υποθέσεων Διεύθυνση τεχνικών υποθέσεων
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ Έλεγχος νομιμότητας Εκτελεστότητα πράξεων ΟΤΑ Οι πράξεις των ΟΤΑ είναι άμεσα εκτελεστές Μπορεί να διαταχθεί αναστολή από τον Ελεγκτή Νομιμότητας
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ Έλεγχος νομιμότητας Υποχρεωτικός Σε πράξεις που ορίζονται από το νόμο (άρθρο 225 Ν. 3852/2010), όπως: ανάθεση έργων, υπηρεσιών, μελετών και προμηθειών αγορά και εκποίηση ακινήτων, επιβολή φόρων, τελών, δικαιωμάτων, κ.λπ. Προθεσμία απόφασης: 40 ημέρες Αυτεπάγγελτος Σε κάθε πράξη Κατόπιν ειδικής διοικητικής προσφυγής Προθεσμία άσκησης: 15 ημέρες Προθεσμία απόφασης: 2 μήνες Προϋπόθεση για την άσκηση ένδικων βοηθημάτων στα δικαστήρια
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ Αποφάσεις του Νόμιμου Ελεγκτή Εκτελεστές Μη συμμόρφωση συνιστά παράβαση καθήκοντος Δεν υπόκεινται σε διοικητική προσφυγή ή αίτηση θεραπείας Υπόκεινται σε ένδικα βοηθήματα ενώπιον των δικαστηρίων Ακυρωτικές διαφορές Αίτηση ακύρωσης Προσβάλλονται από τον ΟΤΑ ή τον διοικούμενο
Περιφερειακά όργανα του Κράτους Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ Πειθαρχικός έλεγχος αιρετών Παραβάσεις σοβαρή παράβαση καθηκόντων ή υπέρβαση αρμοδιότητας από δόλο ή βαριά αμέλεια παραβάσεις των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί σύμφωνα με ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις. Ποινές Αργία έως 6 μηνών Έκπτωση Διαδικασία Απολογία του εγκαλουμένου Αιτιολογημένη απόφαση του Ελεγκτή Νομιμότητας Σύμφωνη γνώμη πειθαρχικού συμβουλίου, αποτελούμενου κατά πλειοψηφία από δικαστές Η απόφαση υπόκειται σε προσφυγή στο ΣτΕ
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Νομικό πλαίσιο Άρθρο 102 Σ N. 3852/2010 (Καλλικράτης) Ν. 3463/2006 (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, ΚΔΚ) Για θέματα που δεν ρυθμίζει ο Ν. 3852/2010 Προβλέπεται η σύνταξη Ενιαίου Κώδικα Αυτοδιοίκησης
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Ισχύουσα οργάνωση 1ος βαθμός Δήμοι 2ος βαθμός Περιφέρειες
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Χαρακτήρας Νομικός χαρακτήρας Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου Όργανα δημόσιας διοίκησης Πολιτικός χαρακτήρας
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Αρμοδιότητες Τεκμήριο αρμοδιότητας για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων Διοίκηση τοπικών υποθέσεων που δεν έχουν ανατεθεί με νόμο Στις Περιφέρειες Στο Κράτος Άρθρο 75 ΚΔΚ: ενδεικτική απαρίθμηση Κανονιστική αρμοδιότητα, π.χ.: Λειτουργία και χρήση δημοτικών αγορών, λαϊκών αγορών Θέματα κυκλοφορίας και στάθμευσης οχημάτων Θέματα καθαριότητας, περιβάλλοντος Καθορισμός δικαιωμάτων, ανταποδοτικών τελών Γνωμοδοτική αρμοδιότητα
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Διοικητική περιφέρεια Δημοτικές ενότητες Εδαφικές περιφέρειες των συνενούμενων ΟΤΑ Δημοτικές κοινότητες Εδαφικές περιφέρειες των συγχωνευθέντων βάσει του Καποδίστρια ΟΤΑ με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων Εδαφικές περιφέρειες στις οποίες διαιρούνται οι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων Τοπικές κοινότητες Εδαφικές περιφέρειες των τοπικών διαμερισμάτων ως 2.000 κατοίκους
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Όργανα διοίκησης του Δήμου Δημοτικό συμβούλιο Οικονομική επιτροπή Επιτροπή ποιότητας ζωής Εκτελεστική επιτροπή Δήμαρχος
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Δημοτικό συμβούλιο Συλλογικό όργανο διοίκησης Εκλέγεται από το δημοτικό εκλογικό σώμα 13 49 μέλη (αναλόγως με τον πληθυσμό του Δήμου) Γενική αρμοδιότητα επί των υποθέσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης Δήμαρχος Μονοπρόσωπο όργανο Εκτελεστικό όργανο. π.χ.: Εκδίδει τις ατομικές διοικητικές πράξεις για την εκτέλεση των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων Εκδίδει πιστοποιητικά και βεβαιώσεις, κλπ. Λόγω του εκλογικού συστήματος το Δημοτικό Συμβούλιο υλοποιεί τις επιλογές του Δημάρχου
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Αντιδήμαρχος 1 8 ανάλογα με τον πληθυσμό του Δήμου Ορίζονται από το Δήμαρχο Σύμβουλοι της πλειοψηφίας Αρμοδιότητες: εκείνες που τους μεταβιβάζει ο Δήμαρχος Θητεία: τουλάχιστον 2,5 έτη Εκτελεστική Επιτροπή Συνιστάται στους Δήμους με άνω του ενός Αντιδημάρχου Συμμετέχουν Δήμαρχος Αντιδήμαρχοι Αρμοδιότητες Συντονιστική και εκτελεστική λειτουργία Παρακολούθηση της δημοτικής πολιτικής
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Οικονομική επιτροπή Αρμοδιότητες Οικονομική διαχείριση του Δήμου Διαχείριση της περιουσίας του Δήμου Συμμετέχουν Δήμαρχος ή Αντιδήμαρχος 6 10 μέλη (ανάλογα με τον αριθμό μελών του Δημοτικού Συμβουλίου)
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Επιτροπή Ποιότητας Ζωής Συνιστάται σε Δήμους άνω των 10.000 κατοίκων Αρμοδιότητες Θέματα ποιότητας ζωής Θέματα πολεοδομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά Παραδείγματα: προέγκριση ίδρυσης καταστημάτων και επιχειρήσεων, χορήγηση ή ανάκληση της άδειας λειτουργίας μουσικής, θέματα καθορισμού χρήσεων γης, θέματα χωροθέτησης κοιμητηρίων, κ.λπ. Συμμετέχουν Δήμαρχος ή Αντιδήμαρχος 6 10 μέλη (ανάλογα με τον αριθμό μελών του Δημοτικού Συμβουλίου)
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Θητεία του Δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων 5ετής Από 1 Σεπτεμβρίου έως 31 Αυγούστου Δημοτικές Εκλογές Προηγούμενη Κυριακή των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Δικαίωμα εκλέγειν: οι δημότες του Δήμου Έλληνες πολίτες Πολίτες Κρατών-Μελών της ΕΕ Ομογενείς Νομίμως διαμένοντες αλλοδαποί υπήκοοι τρίτων χωρών
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ΣτΕ 460/2013 Ολομ. 12. Επειδή, από τις παρατεθείσες στην προηγούμενη σκέψη διατάξεις του Συντάγματος καθώς και από τις ήδη μνημονευθείσες (σκ. 5) των παρ. 2 και 3 του άρθρου 1 αυτού, συνάγονται τα ακόλουθα: α) ο συνταγματικός νομοθέτης χρησιμοποιεί παγίως κατά τρόπο ενιαίο τον όρο «λαός» ως συστατικό στοιχείο του Κράτους και ως ανώτατο όργανο αυτού. Δεν υφίστανται κατά το Σύνταγμα διάφοροι «λαοί» με διαφορετική σύνθεση έκαστος. Υπάρχει ένας Λαός, ο οποίος συντίθεται από όλους τους έλληνες πολίτες και μόνον, δηλαδή όλους τους κεκτημένους την ελληνική ιθαγένεια και ο λαός αυτός είναι φορέας της κυριαρχίας, τουτέστιν ο νομιμοποιητικός παράγων ασκήσεως της δημοσίας εξουσίας είτε αυτή αναφέρεται ευθέως στο Κράτος είτε στους κατά τόπον οργανισμούς ασκήσεως δημοσίας εξουσίας, δημιουργήματα του Κράτους, δηλαδή στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως οιασδήποτε βαθμίδας...
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ΣτΕ 460/2013 Ολομ. 12.... β) τη θέση αυτή δεν ανατρέπει το γεγονός ότι ο Λαός, παρίσταται με μειωμένη σύνθεση κατά την εκπλήρωση του ρόλου του ως οργάνου του δημοκρατικού πολιτεύματος, ήτοι κατά την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, είτε προς ανάδειξη των εκπροσώπων του στην Βουλή είτε προς ανάδειξη των τοπικών αρχών των Ο.Τ.Α., για λόγους αντικειμενικούς αναφερόμενους στην σχετική με την ηλικία ωριμότητα ή στην ύπαρξη κωλυμάτων, λόγοι, οι οποίοι προβλέπονται στο ίδιο το Σύνταγμα γ) ο συνταγματικός νομοθέτης ενέταξε τις περί της αποκεντρώσεως της Διοικήσεως του Κράτους και περί της τοπικής αυτοδιοικήσεως διατάξεις στο κεφάλαιο Πρώτο με τίτλο «Οργάνωση της Διοίκησης» του Τμήματος ΣΤ με τίτλο «Διοίκηση» του συνταγματικού κειμένου, πράγμα που μαρτυρεί την συνειδητή θεώρηση της τοπικής αυτοδιοικήσεως ως μέρους της δημοσίας διοικήσεως, πολλώ μάλλον που ο ίδιος συνταγματικός νομοθέτης κατά την αναθεώρηση του 2001 προέβλεψε ότι στους Ο.Τ.Α. μπορούν να ανατίθενται με νόμο και αρμοδιότητες που συνιστούν αποστολή του Κράτους- πρόβλεψη που υλοποιήθηκε σε μεγάλη, μάλιστα, έκταση, με το άρθρο 94 του Ν.3852/2010 ( Α 87 ).
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ΣτΕ 460/2013 Ολομ. 12.... Συνέπεια των παραδοχών αυτών είναι αφ ενός μεν ότι και το εκλογικό σώμα των Ο.Τ.Α. συντίθεται, κατ αρχήν, αποκλειστικώς από Έλληνες πολίτες και ότι ο απλός νομοθέτης κωλύεται να διευρύνει αυτό προσθέτοντας και πρόσωπα που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αφ ετέρου δε ότι στο καθεστώς αυτό ουδεμία μεταβολή επήλθε με την προσθήκη στο κείμενο της διατάξεως του άρθρου 102 παρ.2 του Συντάγματος, όπως αναθεωρήθηκε το έτος 2001 των λέξεων «όπως νόμος ορίζει». Τελείως διάφορο είναι βεβαίως το ζήτημα της αναγνωρίσεως υπέρ των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοικήσεως, καθ όσον πρόκειται περί εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 22 παρ.1 της Συνθήκης για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως που καθιερώθηκε το 1992 με την Συνθήκη του Maastricht και εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 28 του Συντάγματος, εφ όσον πρόκειται για περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας χάριν της συμμετοχής της ελληνικής δημοκρατίας ως μέλους της Ενώσεως (βλ Σ.τ.Ε 122/2008 επταμ.).
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ΣτΕ 460/2013 Ολομ. 14. Επειδή, κατά τα κριθέντα στην δωδέκατη σκέψη, οι ως άνω διατάξεις του Ν. 3838/2010 δεν είναι σύμφωνες προς το Σύνταγμα, καθ όσον αναγνωρίζουν σε αλλοδαπούς υπηκόους τρίτων χωρών, μη έχοντες καν την ιδιότητα του ομογενούς, δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές των οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως α βαθμού, παραβιάζοντας έτσι την αρχή ότι τα πολιτικά αυτά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά σε έλληνες πολίτες, χωρίς να έχει επιρροή στην κρίση περί αντισυνταγματικότητος το γεγονός ότι ο εξεταζόμενος νόμος προέβλεψε με τις ίδιες διατάξεις και ορισμένες θετικές και αρνητικές προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για την άσκηση των δικαιωμάτων αυτών από τους αλλοδαπούς
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Δήμοι Περιουσιακή αυτοτέλεια Ακίνητη περιουσία Δημόσια κτήση Κοινόχρηστα Περιορισμένα στην εξυπηρέτηση δημόσιων ή δημοτικών σκοπών Ιδιωτική κτήση Κάθε άλλο περιουσιακό στοιχείο Βοσκότοποι: ανήκουν στο Δημόσιο και διατίθενται στους δήμους για εκμετάλλευση