ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Α.Ε. ΕΚ ΗΛΩΣΗ ΕΒΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙ ΑΣ «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» «ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΠΑΡΚΑ» ΟΜΙΛΗΤΗΣ: ΗΜ. ΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΒΟΗΘΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Α.Ε.
ΘΕΜΑ: ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΠΑΡΚΑ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Κυρίες και Κύριοι, Κατ αρχήν θα ήθελα να συγχαρώ τους οργανωτές της σηµερινής εκδήλωσης «ΕΒΕΑ - ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ - ΕΗ» για την πρωτοβουλία τους αυτή. Οι ρυθµοί ανάπτυξης των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), αναµένεται να είναι εντυπωσιακοί κατά τα αµέσως προσεχή έτη, συνέπεια των πλεονεκτηµάτων που εµφανίζουν και τα οποία εστιάζονται: Στη µη ρύπανση του περιβάλλοντος. Στην αθόρυβη λειτουργία (µη οχλούσα δραστηριότητα). Στη µεγάλη διάρκεια ζωής των εγκαταστάσεων. Στη σταθερή απόδοση παραγωγής. Στις ελάχιστες απαιτήσεις συντήρησης και γενικά το χαµηλό λειτουργικό κόστος. Στο ενεργειακό δυναµικό των µορφών αυτών, το οποίο υπόκειται µόνο σε περιορισµούς περιβαλλοντικούς, τεχνολογικούς και οικονοµικούς. Ιδιαίτερα για τη χώρα µας τα περιθώρια εκµετάλλευσης ειδικά των φωτοβολταϊκών συστηµάτων είναι µεγάλα, λαµβάνοντας υπόψη τις ιδανικές καιρικές συνθήκες (ηλιοφάνεια). Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σηµαντικές προσπάθειες για τη διαµόρφωση των κατάλληλων συνθηκών και την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων µε σκοπό την υλοποίηση επενδύσεων στον τοµέα των ΑΠΕ. 2
Το ισχύον θεσµικό πλαίσιο στη χώρα µας προβλέπει την ενίσχυση των εν λόγω επενδυτικών προγραµµάτων µε επιχορηγήσεις που καλύπτουν σηµαντικότατο ποσοστό του κόστους (µέχρι και 55%) µε βάση τον Αναπτυξιακό Νόµο 3299/04 και το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ανταγωνιστικότητα» (ΕΠΑΝ). Ως αδύνατα σηµεία όµως επισηµαίνονται η ισχύουσα γραφειοκρατία για την αδειοδότηση, η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασµού, η ελλιπής ενηµέρωση των κοινωνικών φορέων, αλλά και του πληθυσµού γενικότερα κλπ. Πάντως το κλίµα από πλευράς της πολιτείας είναι θετικό για την ανάπτυξη των επενδύσεων αυτών και αναµένεται αύξηση των προαναφεροµένων επενδύσεων, στο οποίο πιστεύουµε ότι συµβάλλει σηµαντικά και ο νέος Νόµος 3468/27.6.06 («Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ»), µε τον οποίο δηµιουργούνται για πρώτη φορά οι προϋποθέσεις αξιοποίησης του πλούσιου ηλιακού δυναµικού της χώρας µας. Ο νέος νόµος είχε σαν αποτέλεσµα να ενεργοποιήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον όχι µόνο επιχειρήσεων, αλλά και απλών καταναλωτών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο. Η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης για φωτοβολταϊκά συστήµατα και η θεσµοθέτηση υψηλών τιµών απορρόφησης της παραγόµενης ενέργειας (η ΕΣMHE προβλέπεται να αγοράζει την κάθε κιλοβατώρα που παράγεται από τον ήλιο στην τιµή των 0,40-0,50 για µία 20ετία) είναι οι δύο βασικοί παράγοντες δηµιουργίας αυτού του ευνοϊκού επενδυτικού κλίµατος. Οι επενδύσεις στην παραγωγή ηλεκτρισµού από την ηλιακή ακτινοβολία προβάλλουν σήµερα ως οι πλέον συµφέρουσες, καθώς διασφαλίζουν εγγυηµένες υψηλές αποδόσεις για µία 20ετία τουλάχιστον. 3
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο είναι εξαιρετικά προβλέψιµη. Ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα στην Eλλάδα παράγει ετησίως κατά µέσο όρο περί τις 1.300 κιλοβατώρες ανά εγκατεστηµένο κιλοβάτ. Ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας των επενδύσεων σε ΦΒ Πάρκα είναι το υψηλό, προς το παρόν, κόστος των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, αλλά και οι µεγάλες εκτάσεις που απαιτούνται για την τοποθέτησή τους. Το κόστος εγκατάστασης ανά εγκατεστηµένο κιλοβάτ εκτιµάται ενδεικτικά σε 6.000-8.000. Σύµφωνα µε τις τάσεις της αγοράς αναµένεται σταδιακή µείωση του κόστους, µε την περαιτέρω ανάπτυξη της εν λόγω αγοράς. Φυσικά, η πρόκληση για το τραπεζικό µας σύστηµα από τον αναπτυσσόµενο τοµέα επενδύσεων σε ΦΒ Πάρκα είναι µεγάλη, καθώς πρόκειται για χρηµατοδοτήσεις περιορισµένου ρίσκου, ενώ αναµένεται να κινητοποιήσει και το ενδιαφέρον της ασφαλιστικής αγοράς, η οποία θα κληθεί να ασφαλίσει τις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις από πιθανούς κινδύνους. ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ : Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, πρωτοπόρος πάντοτε στη στήριξη επενδυτικών πρωτοβουλιών στρατηγικής σηµασίας για την ανάπτυξη της χώρας, δραστηριοποιήθηκε πρώτη και στον χώρο της χρηµατοδότησης επιχειρηµατικών επενδύσεων στον τοµέα των ΑΠΕ. 4
ηµιούργησε οµάδες έµπειρων οικονοµικών αλλά και τεχνικών στελεχών στις Κεντρικές της Υπηρεσίες, οι οποίες παρακολουθούν τις συναφείς εξελίξεις που λαµβάνουν χώρα σε παγκόσµιο επίπεδο, ώστε να µπορούν να έχουν πλήρη ενηµέρωση στα θέµατα που αφορούν το αντικείµενό τους. Ξεκίνησε το 1997, µε την χρηµατοδότηση µικρών υδροηλεκτρικών έργων και το 1998 χρηµατοδότησε το πρώτο αιολικό πάρκο του Οµίλου Ρόκα. Η παρουσία της έκτοτε στην χρηµατοδότηση των ΑΠΕ διευρύνθηκε ταχύτατα και επεκτάθηκε σε όλο το φάσµα των ανανεώσιµων πηγών µε τη χρηµατοδότηση των σηµαντικότερων επενδύσεων που πραγµατοποιήθηκαν στη χώρα µας. Αξίζει να σηµειωθεί ότι το 2006 το σύνολο των εγκεκριµένων πιστοδοτήσεων επενδυτικών σχεδίων στον τοµέα των ΑΠΕ ανήλθε σε 170 εκατ. περίπου, εκ των οποίων: - 130 εκατ. για την πιστοδοτική στήριξη κυρίως Αιολικών Πάρκων και σε µικρότερο βαθµό για Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα. - 40 εκατ. περίπου για τη χρηµατοδοτική στήριξη της πρώτης µονάδας παραγωγής φωτοβολταϊκών στοιχείων στη χώρα µας, ετήσιας παραγωγικής δυναµικότητας 30 ΜWp. Φυσικά φιλοδοξεί να διατηρήσει την πρωτοπορία και στο µέλλον στηρίζοντας τις επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες που διαγράφονται στον ορίζοντα, στο πλαίσιο της δυναµικής για την απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς αλλά και των προοπτικών αναβάθµισης της χώρας στον παγκόσµιο ενεργειακό χάρτη. 5
Αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήµατα στην τραπεζική αγορά από πλευράς µεγέθους, ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας, που της επιτρέπουν την άνετη χρηµατοδότηση και µε ανταγωνιστικούς όρους επενδύσεων ανεξαρτήτως µεγέθους και διάρκειας. Συνεπής µε την παράδοση της, η Εθνική Τράπεζα έκανε και στα Φωτοβολταϊκά Στοιχεία το πρώτο βήµα στην ελληνική αγορά. Χρηµατοδότησε την πρώτη µονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών στοιχείων πολυκρυσταλλικού πυριτίου στη χώρα µας. Βασικά Εργαλεία Πιστοδότησης Τα εξειδικευµένα στελέχη του Οµίλου µελετούν και αξιολογούν µε ιδιαίτερη προσοχή τις επενδυτικές προτάσεις και ανταποκρίνονται ταχύτατα και µε επιτυχία στις απαιτήσεις της χρηµατοδοτικής υποστήριξης των σοβαρών επενδυτικών προσπαθειών. Ειδικότερα, εφόσον κρίνουν υλοποιήσιµες και βιώσιµες τις προτεινόµενες για χρηµατοδότηση επενδύσεις, προσφέρουν στους επενδυτές τα απαραίτητα πιστοδοτικά προϊόντα τα οποία συνίστανται σε: - µακροπρόθεσµα δάνεια, που εκταµιεύονται σταδιακά µε την πρόοδο του έργου, ενώ η αποπληρωµή τους πραγµατοποιείται από το προϊόν των πωλήσεων του παραγόµενου προϊόντος, - ενδιάµεσες χρηµατοδοτήσεις βραχυπρόθεσµου χαρακτήρα έναντι των εγκρινοµένων επιχορηγήσεων, ώστε ο επενδυτής να καλύπτει έγκαιρα τις ταµιακές ανάγκες του επενδυτικού προγράµµατος, - εγγυητικές επιστολές ή ενέγγυες πιστώσεις για την προµήθεια των αναγκαίων υλικών και του βασικού εξοπλισµού που απαιτείται για την υλοποίηση της επένδυσης, 6
- χρηµατοδοτική µίσθωση για την προµήθεια του βασικού εξοπλισµού, µέσω της εταιρίας Leasing του Οµίλου, - ασφαλιστική κάλυψη των παγίων εγκαταστάσεων, µέσω πρωτοποριακών προγραµµάτων που διαθέτει η εγνωσµένης αξιοπιστίας ασφαλιστική εταιρία του Οµίλου. Τιµολόγηση Η συγκυρία για την χρηµατοδότηση επενδυτικών προγραµµάτων µακράς διάρκειας από πλευράς περιθωρίων και λοιπών όρων δανεισµού εξακολουθεί να είναι ευνοϊκή. Τα spreads δανεισµού βεβαίως κυµαίνονται ανάλογα µε τον κίνδυνο της επένδυσης, τηρουµένων όµως των αναλογιών εξακολουθούν να διαµορφώνονται σε χαµηλά επίπεδα, όπως και οι προµήθειες και οι άλλες τιµολογήσεις παροχής συναφών µεσολαβητικών υπηρεσιών. Εξασφαλίσεις Βασικότερες εξασφαλίσεις για τις εν λόγω επενδύσεις είναι οι εκχωρήσεις στην χρηµατοδότρια τράπεζα: των επιχορηγήσεων του Αναπτυξιακού Νόµου / ΕΠΑΝ των δικαιωµάτων που απορρέουν από τις συµβάσεις πώλησης της παραγόµενης ενέργειας προς την.ε.σ.μ.η.ε. των δικαιωµάτων από ασφαλιστήρια συµβόλαια και εγγυήσεις κατασκευαστών Ο σχεδιασµός της χρηµατοδοτικής υποστήριξης γίνεται από τα Στελέχη της Τράπεζας κατά τέτοιο τρόπο ώστε, λαµβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις απαιτήσεις της κάθε επένδυσης, να επιτυγχάνεται χαµηλό χρηµατοοικονοµικό κόστος, αλλά και να εξασφαλίζεται απρόσκοπτα η ροή των εκταµιεύσεων ώστε να µη δηµιουργούνται καθυστερήσεις στην πορεία εκτέλεσης του έργου. 7
Ειδικά για επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας µέσω ΦΒ συστηµάτων µέχρι 150 kw αρµόδια είναι η ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΙΣΤΟ ΟΤΗΣΕΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ της ΕΤΕ, η οποία προσφέρει στους ενδιαφερόµενους επενδυτές τα ακόλουθα προϊόντα: Επιχειρηµατικό Πολυδάνειο: Για την αγορά µηχανολογικού εξοπλισµού και ειδικότερα την κάλυψη δαπανών αγοράς, εγκατάστασης και σύνδεσης (µε το δίκτυο της ΕΗ) του εξοπλισµού του σταθµού παραγωγής ενέργειας από ΦΒ στοιχεία, ισχύος µέχρι 150 kw, µε διάρκεια µέχρι 10 έτη (όση και η διάρκεια της αρχικής σύµβασης πώλησης της παραγόµενης ενέργειας) µε δυνατότητα περιόδου χάριτος µέχρι 12 µήνες και κεφαλαιοποίηση ή µη των τόκων. άνειο Κεφαλαίου Κίνησης έναντι ηµόσιας Επιχορήγησης Για τη χρηµατοδότηση µέχρι του 100% της επιχορήγησης, όπως θα ορίζεται από τη σχετική απόφαση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, µε πληρωµή µόνο των καταλογιζόµενων τόκων και εξόφληση του κεφαλαίου, εκ του προϊόντος της επιχορήγησης, εντός δώδεκα (12), το αργότερο, µηνών, από την εκταµίευση. Τέλος, από πλευράς επενδυτών θα πρέπει κυρίως να προσεχθούν τα εξής: η καταλληλότητα του οικοπέδου στο οποίο θα γίνει η επένδυση, οι απαραίτητες εγγυήσεις του εξοπλισµού µαζί µε τις εγγυήσεις καλής τοποθέτησης και λειτουργίας και το ασφαλιστήριο συµβόλαιο κατά παντός κινδύνου. Οι ενδιαφερόµενοι επενδυτές µπορούν να απευθύνονται σε όλα τα Καταστήµατα του ικτύου της ΕΤΕ για την ενηµέρωσή τους. 8
Κυρίες και Κύριοι, Επιχειρώντας µια γενικότερη αξιολόγηση της πορείας του χαρτοφυλακίου µας στον ενεργειακό τοµέα και ιδιαίτερα στη χρηµατοδότηση των ΑΠΕ, διαπιστώνουµε µε ευχαρίστηση την οµαλή πορεία εξυπηρέτησης όλων των χορηγηθέντων δανείων και την επαλήθευση από τα διαθέσιµα απολογιστικά στοιχεία όλων των προβλέψεων µας σχετικά µε την εξέλιξη των χρηµατοοικονοµικών µεγεθών των µονάδων. Οι προοπτικές διαγράφονται ευοίωνες και για την χρηµατοδότηση των φωτοβολταϊκών πάρκων, την νέα εγχώρια δυναµική αγορά στο χώρο των ΑΠΕ. Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, ο µεγαλύτερος χρηµατοπιστωτικός οργανισµός της χώρας, µε εµπειρία και παράδοση στην χρηµατοδότηση ενεργειακών επενδύσεων, είναι επαρκώς προετοιµασµένη να υποδεχθεί και αξιολογήσει αιτήµατα χρηµατοδότησης επενδύσεων στον τοµέα των ΑΠΕ. Σε συνεχή συνεργασία µε τους εµπλεκόµενους, στον τοµέα των ΑΠΕ, φορείς (αρµόδια Υπουργεία, ΡΑΕ, ΚΑΠΕ, επενδυτές), ενθαρρύνει και στηρίζει κάθε σοβαρή επενδυτική πρωτοβουλία, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια για την σωστή καθοδήγηση των ενδιαφερόµενων επενδυτών στον τοµέα αυτό. Θεωρώντας τις επενδύσεις αυτές ως επενδύσεις ζωής για τη χώρα µας και τον πλανήτη γενικότερα, η ΕΤΕ θα εξακολουθήσει να στηρίζει όλες τις προσπάθειες που γίνονται προς την κατεύθυνση αυτή. Ευχαριστώ 9