ΜΑΘΗΜΑ 1 Π. Γ Κ Ι Ν Η Σ 1. Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται 2. Να μπορείς να δώσεις την σχετική γεωγραφική θέση ενός τόπου χρησιμοποιώντας τους όρους κοντά, μακριά, βόρεια, νότια, ανατολικά, βορειανατολικά, βορειοδυτικά, νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά. ΠΡΟΣΟΧΗ σε ένα χάρτη που κοιτάμε το βόρια είναι ΠΑΝΩ, νότια ΚΑΤΩ, ανατολικά ΔΕΞΙΑ και δυτικά ΑΡΙΣΤΕΡΑ. 3. Να μπορείς από την σχετικά γεωγραφική θέση να βρεις την απόλυτη μετρώντας με υποδεκάμετρο την απόσταση των δύο τόπων και πολλαπλασιάζοντάς την με την κλίμακα του χάρτη. ΠΡΟΣΟΧΗ κλίμακα 1: 700.000 σημαίνει ότι για κάθε 1 cm που μετράμε στο χάρτη με το υποδεκάμετρο αντιστοιχεί πραγματική απόσταση 700.000 cm=7000 m=7 Km. 4. Να μπορείς να δώσεις την γεωγραφική θέση ενός τόπου με την χρήση των γεωγραφικών συντεταγμένων (γεωγραφικό πλάτος και μήκος). Οι 1 και 2 του βιβλίου καθώς και το αντίστοιχο φύλλο από το τετράδιο εργασιών. ΜΑΘΗΜΑ 2 Να καταλάβεις ότι η γεωγραφική θέση δίνει πληροφορίες μόνο για την ακριβή θέση ενός τόπου και την έκτασή του αν είναι π.χ. μια χώρα ενώ η σχετική θέση παρέχει πολλές περισσότερες πληροφορίες όπως π.χ. α. αν απέχει αρκετά από θάλασσα θα έχει κλίμα ηπειρωτικό (ψυχρούς χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια) ενώ αν είναι κοντά σε αυτήν πιο ήπιο β. αν βρίσκεται σε βουνό εκτός από το ηπειρωτικό κλίμα πιθανόν να έχει και πρόβλημα συγκοινωνιακό ειδικά τον χειμώνα γ. αν βρίσκεται στους πρόποδες βουνών θα έχει επάρκεια καλού νερού από τα νερά που κατεβαίνουν από τα βουνά και πιθανόν ευκολότερη πρόσβαση δ. αν βρίσκεται σε κοιλάδα παραθαλάσσια ή σε οροπέδιο θα έχει αρκετά γεωργικά προϊόντα (περισσότερα μάλιστα αν είναι κοντά σε πηγές νερού όπως ποτάμια, λίμνες) διαφορετικά όμως σε κάθε περίπτωση λόγο κλίματος ε. αν έχει ιστορική σημασία (αρχαία μνημεία, διατηρητέος οικισμός) θα έχει τουριστική κίνηση ζ. αν είναι κοντά σε σύνορα με άλλες χώρες θα έχει αυξημένη οικονομική δραστηριότητα λόγω συχνής διέλευσης ατόμων και οχημάτων μεταξύ των κρατών η. αν είναι κοντά σε σχολεία, νοσοκομεία, τόπους ψυχαγωγίας, αγορές θα είναι ιδανικός ο τόπος για αγορά πρώτης κατοικίας θ. αν ο τόπος είναι παραθαλάσσιος και θέλουμε να αγοράσουμε εκεί εξοχική κατοικία θα μας ενδιέφερε ο προσανατολισμός της κατοικίας (ανατολικός κατά προτίμηση για να έχουμε πλούσιο φως κατά την διάρκεια της μέρας), αν είναι μακριά από θορυβώδεις οδικούς άξονες και κέντρα διασκέδασης καθώς και η ευκολία πρόσβασης στον τόπο αυτό. ι. μπορούμε χονδρικά να μιλήσουμε για το κλίμα μιας περιοχής μελετώντας την σχετική της θέση ως προς τον ισημερινό και τους πόλους.
Οι 1 και 2 του βιβλίου καθώς και το αντίστοιχο φύλλο από το τετράδιο εργασιών. ΜΑΘΗΜΑ 3 1. Τι ονομάζουμε χάρτη και τι πληροφορίες μας δίνει 2. Σε τι κατηγορίες χωρίζουμε τους χάρτες 3. Τι συμπεράσματα εξάγουμε από τους χάρτες μελετώντας την Ευρώπη; Οι 1 και 2 του βιβλίου καθώς και το αντίστοιχο φύλλο από το τετράδιο εργασιών. ΜΑΘΗΜΑ 4 1. Ποια είναι η σχέση της Ευρώπης με την Ασία 2. Ποιες είναι οι πιο σημαντικοί χερσόνησοι της Ευρώπης 3. Από ποιες θάλασσες βρέχεται η Ευρώπη 4. Να αναφέρεται τα μεγαλύτερα νησιά της Ευρώπης κατά σειρά μεγέθους 5. Τι γνωρίζεις για την μορφολογία του εδάφους της Ευρώπης 6. Ποτάμια της Ευρώπης 7. Μελετώντας ένα κλιματολογικό χάρτη της Ευρώπης τι συμπεραίνεις για το κλίμα της Οι 1 και 2 του βιβλίου καθώς και το αντίστοιχο φύλλο από το τετράδιο εργασιών. ΜΑΘΗΜΑ 5 1. Τι πληροφορίες παίρνουμε από τους χάρτες για τους Ευρωπαίους; 2. Τι διαπιστώνουμε για την ζωή των Ευρωπαίων; 3. Ποιες είναι συνοπτικά οι δυνατότητες που μας δίνουν οι χάρτες;
Π. Γ Κ Ι Ν Η Σ 1. Ποιο είναι το σχήμα της Ευρώπης στην επιφάνεια της Γης και ποια είναι τα γεωγραφικά όριά της; 2. Στις επόμενες ερωτήσεις να βάλεις σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στην ΣΩΣΤΗ (ΜΙΑ) απάντηση α) Η Ελλάδα βρίσκεται 1. στο νότο της Ευρώπης 2. βόρεια της Αφρικής 3. δυτικά της Ασίας 4. στο νότο της Ευρώπης, βόρεια της Αφρικής, δυτικά της Ασίας β) Η Ευρώπη βρέχεται 1. Δυτικά από τον Ατλαντικό, νότια από την Μεσόγειο και βόρεια από τον Ειρηνικό 2. βόρεια από την Μεσόγειο, δυτικά από τον Ατλαντικό και νότια από τον Αρκτικό Ωκεανό 3. νότια από την Μεσόγειο, βόρεια από τον Αρκτικό Ωκεανό και ανατολικά από τον Ατλαντικό 4. νότια από την Μεσόγειο, βόρεια από τον Αρκτικό Ωκεανό και δυτικά από τον Ατλαντικό γ) Η Ευρώπη είναι 1. Ορεινή 2. νότια ορεινή και βόρεια πεδινή 3. πεδινή 4. βόρεια ορεινή και νότια πεδινή δ) Η Ευρώπη είναι 1. αραιοκατοικημένη και καλό επίπεδο ζωής 2. πυκνοκατοικημένη και με καλό επίπεδο ζωής 3. πυκνοκατοικημένη και με φτωχό επίπεδο ζωής 4. αραιοκατοικημένη και με φτωχό επίπεδο ζωής ε. Τα Ευρωπαϊκά κράτη 1. είναι 50 και 20 βρέχονται από θάλασσα 2. είναι 46 και τα 40 βρέχονται από θάλασσα 3. είναι 56 και τα 32 βρέχονται από θάλασσα 4. είναι 46 και τα 32 βρέχονται από θάλασσα
ΜΑΘΗΜΑ 6 1. Ποια είναι η ηλικία της γης και σε τι υποδιαιρέσεις χωρίζουμε την ιστορία της; 2. Ποιοι είναι οι γεωλογικοί αιώνες και τι χαρακτηρίζει τον καθένα 3. Σε ποια γεωλογική περίοδο ζούμε σήμερα 4. Ποια είναι η ηλικία του ανθρώπινου είδους; 5. Από ποια μέρη αποτελείται η Γη; (Πυρήνας, Μανδύας ή ασθενόσφαιρα και λιθόσφαιρα) 6. Τι είναι οι λιθοσφαιρικές ή τεκτονικές πλάκες; 7. Πως εξηγείται η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών και τι προκαλεί; 8. Ποιες πτυχώσεις γνωρίζεις και ποια βουνά δημιούργησαν 1. Πως εξηγείς την πρόταση «η βόρεια Ευρώπη είναι πεδινή ενώ η νότια ορεινή» 2. Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις με (Σ) αν είναι σωστές και με (Λ) αν είναι λάθος α. η Καληδόνια Πτύχωση έγινε στις αρχές του Καινοζωϊκού αιώνα β. ο σχηματισμός της Ισλανδίας οφείλεται στο πλησίασμα της ευρασιατικής με την βορειοαμερικανική πλάκα γ. η Ερκύνια πτύχωση συνέβη πριν την Αλπική δ. η Αφρικανική πλάκα πλησιάζει την ευρασιατική ε. η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών είναι συνέπεια την ρευμάτων στον μανδύα ζ. η ευρασιατική πλάκα βυθίζεται κάτω από την αφρικανική η. ο Παλαιοζωικός αιώνας χαρακτηρίζεται από το τέλος των δεινοσαύρων ΜΑΘΗΜΑ 7 1. Ποιοι παράγοντες και επί πόσα χρόνια επιδρούν στο ανάγλυφο της Ευρώπης; 2. Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η Αρχαιοευρώπη, πότε σχηματίστηκαν και ποια η μορφή τους;
3. Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η Παλαιοευρώπη, πότε σχηματίστηκαν και ποια η μορφή τους; 4. Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η Μεσοευρώπη, πότε σχηματίστηκαν και ποια η μορφή τους; 5. Πως εξηγείται η παρουσία κοιτασμάτων λιθανθράκων και αλατιού στα εδάφη της Μεσοευρώπης; 6. Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η Νεοευρώπη, πότε σχηματίστηκαν και ποια η μορφή τους; 1. Εξηγήστε γιατί στη νότια Ευρώπη δεν υπάρχουν μεγάλες πεδιάδες; 2. Γιατί νομίζεις ότι η ρωσική πεδιάδα έχει ομαλό ανάγλυφο; 3. Να συμπληρώσεις τα κενά Τα ανάγλυφο της Ευρώπης επηρεάζεται από τις δυνάμεις που δημιουργούν τα βουνά και από τις δυνάμεις όπως είναι το.. και ο. που φθείρουν τα βουνά. Η Αρχαιοευρώπη περιλαμβάνει τη. πεδιάδα, τα πεδινά τμήματα της και τον βυθό του. βορειοδυτικά των βρετανικών νησιών. Σχηματίστηκε κατά τον.. αιώνα. Η Παλαιοευρώπη περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα των.. νησιών, το βόρειο τμήμα της.. Χερσονήσου και μια στενή λωρίδα στις ακτές της. Σχημάτίστηκε στις αρχές του αιώνα κατά την πτύχωση. Στην περιοχή της Παλαιοευρώπης οι μάζες των πάγων δημιούργησαν δαντελωτούς κόλπους τα. Η Μεσοευρώπη περιλαμβάνει το νότιο. Βασίλειο, μεγάλο τμήμα της.. και της. Ευρώπης και όλη σχεδόν την Χερσόνησο. Άρχισε να σχηματίζεται στα μέσα του.. αιώνα και τα βουνά της δημιουργήθηκαν από την πτύχωση. Η Νεοευρώπη περιλαμβάνει όλη την. Ευρώπη. Άρχισε να σχηματίζεται στην αρχή του αιώνα και τα
βουνά της σχηματίστηκαν από την.. πτύχωση. 4. Ποιάς πτύχωσης τα βουνά στην Ευρώπη είναι ψηλότερα; Να αιτιολογήσεις την απάντησή σου. 5. Να κυκλώσεις χαρακτηρίζοντας με Α (Αρχαιοευρώπη), Π (Παλαιοευρώπη), Μ (Μεσοευρώπη) και Ν (Νεοευρώπη) τις περιοχές που κατά την γνώμη σου ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες. ΜΑΘΗΜΑ 8 1. Ποια είναι η δράση των ενδογενών δυνάμεων στη περιοχή που βρίσκεται η Ελλάδα και ποιο το αποτέλεσμά τους; 2. Πως σχηματίστηκε αρχικά ο ελληνικός χώρος; 3. Τι είναι η Αιγηίδα; 4. Πως δημιουργήθηκε η Πίνδος; 5. Τι γνωρίζετε για την ηφαιστειακή δραστηριότητα στον ελληνικό χώρο; 6. Πότε διαμορφώθηκε η σημερινή μορφή του ελληνικού χώρου και σε τι κατάσταση βρίσκεται σήμερα;
1. Σχημάτισε προτάσεις με τις παρακάτω λέξεις α. Τηθύς θάλασσα β. Αιγηίδα γ. Βωξίτης δ. ηφαιστειακό τόξο ε. μικροπλάκα Ανατολίας 2. Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις με το γράμμα (Σ), αν είναι σωστές, και με το γράμμα (Λ), αν είναι λανθασμένες α. στα άκρα της ευρασιατικής πλάκας βρίσκονται οι μικροπλάκες Αιγαίου, Ανατολίας και της Απουλίας β. η μικροπλάκα της Αραβίας αποσπάστηκε από την Αφρικανική πλάκα. γ. η Πίνδος δημιουργήθηκε από την Ερκύνια πτύχωση δ. Η ορογένεση στον ελληνικό χώρο ξεκίνησε από τα δυτικά και προχώρησε ανατολικά ε. η σημερινή μορφή του ελληνικού χώρου διαμορφώθηκε πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια περίπου 3. Στον παρακάτω χάρτη να σημειώσεις με ένα κύκλο την περιοχή της Αιγηίδας ΜΑΘΗΜΑ 9 1. Σε ποιες περιοχές σημειώνονται σεισμοί και δημιουργούνται ηφαίστεια και ποιες είναι αυτές στην Ευρώπη; 2. Σε ποιες χώρες της Ευρώπης είναι έντονη η δράση σεισμών και ηφαιστείων; 3. Πόσο συχνή είναι η εκδήλωση σεισμών στην Ελλάδα και γιατί;
4. Ποια είναι η επίδραση των σεισμών και των ηφαιστείων στην Ελλάδα; 1. Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις με το γράμμα (Σ), αν είναι σωστές, και με το γράμμα (Λ), αν είναι λανθασμένες α. η πλέον σεισμογενής χώρα της Ευρώπης είναι η Ιταλία β. η πλέον ηφαιστειογενής χώρα της Ευρώπης είναι η Ισλανδία γ. σχεδόν καθημερινά γίνεται σεισμός σε κάποια περιοχή της Ελλάδας δ. η σεισμική και η ηφαιστειακή δράση στην Ευρώπη εντοπίζεται κατά μήκος της Καληδόνιας πτύχωσης 2. Στον παρακάτω χάρτη να σημειώσεις το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου