Η Αστικοποίηση: τάση συγκέντρωσης του πληθυσμού μιας χώρας στις μεγάλες πόλεις ή της αύξησης του πληθυσμού που ζει σε αστικές περιοχές. Αστυφιλία: η αγάπη προς την πόλη και η τάσης συγκέντρωσης των κατοίκων των περιφερειών ή της υπαίθρου στα μεγάλα αστικά κέντρα. Συνήθως, ο όρος αστυφιλία έχει αρνητικό περιεχόμενο Η αστικοποίηση αποτελεί ένα φαινόμενο που συνδέεται με τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές και εξελίξεις. Είναι ένα παγκόσμιο και διαχρονικό φαινόμενο, το οποίο επηρεάζει τόσο τις αναπτυγμένες όσο και τις λιγότερο αναπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες χώρες. Ορισμένοι ερευνητές ορίζουν ως αστικοποίηση την αύξηση της έκτασης που καταλαμβάνει μια πόλη ή την αύξηση της έκτασης που χρησιμοποιείται για αστικές χρήσεις. Αστικοποίηση = κοινωνική διαδικασία, υιοθέτηση στάσεων και συμπεριφορών, που συνδέονται και χαρακτηρίζουν τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων. Σελ. 1
Η ΟΗΕ: το 2010 το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε σε αστικές περιοχές, ενώ υπολογίζεται ότι το έτος 2050 το 70% περίπου του πληθυσμού του πλανήτη θα κατοικεί σε αστικές περιοχές. Η αύξηση του μεγέθους των πόλεων οφείλεται σε 3 παράγοντες: 1. Στη φυσική αύξηση του πληθυσμού 2. Στην καθαρή μετανάστευση 3. Στις μεταβολές των δημοτικών ορίων Για την αύξηση του βαθμού αστικοποίησης θα πρέπει να ικανοποιούνται ορισμένες προϋποθέσεις: Η παραγωγή των κατοίκων της υπαίθρου να είναι ικανή μα ικανοποιήσει τις δικές τους ανάγκες καθώς και τις ανάγκες των κατοίκων της πόλης. Οι κάτοικοι της πόλης θα παράγουν αγαθά και υπηρεσίες σε αντάλλαγμα των προϊόντων που προέρχονται από την ύπαιθρο. Οι μεταφορικές υποδομές είναι ικανές να ικανοποιήσουν τις μεταφορικές ανάγκες «από και προς» την πόλη. Σελ. 2
Εξέλιξη αστικοποίησης από το 1950-2010 και προβολή έως το 2050 «Περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες»: Ευρώπη, Β. Αμερική, την Αυστραλία / Νέα Ζηλανδία και την Ιαπωνία. «Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες»: Αφρική, Ασία (- Ιαπωνίας), Λ. Αμερική Ποσοστό αστικοποίησης 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 Έτος Παγκόσμιος μέσος όρος Περισσότερα ανεπτυγμένες περιφέρειες Λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες Κίνα ΗΠΑ Ευρώπη Ελλάδα Σελ. 3
Οι πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2 εκατ. κατοίκων Σελ. 4
Συνέπειες της αστικοποίησης Θετικές συνέπειες: Η αύξηση της παραγωγής στο δευτερογενή ή τον τριτογενή παραγωγικό τομέα λόγω της δημιουργίας οικονομιών συγκέντρωσης Η διευκόλυνση της λειτουργίας της οικονομίας στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς λόγω της ύπαρξης πληθυσμιακών συγκεντρώσεων σε κάποια σημεία του χώρου Η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και σε ορισμένες περιπτώσεις η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Οι κάτοικοι των πόλεων απολαμβάνουν υψηλότερα επίπεδα κοινωνικών παροχών, αφού οι υποδομές σε όλα τα επίπεδα (υγεία, εκπαίδευση, οδικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγίας κ.λ.π.) είναι περισσότερες και καλύτερης ποιότητας στα αστικά κέντρα βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων των πόλεων. Η βελτίωση του επιπέδου του εισοδήματος των κατοίκων των πόλεων, αφού οι κάτοικοι των πόλεων έχουν υψηλότερο εισόδημα συγκριτικά με τους κατοίκους της υπαίθρου. Σελ. 5
Συνέπειες της αστικοποίησης Αρνητικές συνέπειες: Η διαβίωση σε τεχνητό περιβάλλον, χωρίς επαφή με τη φύση Η ρύπανση του περιβάλλοντος περιβαλλοντικά προβλήματα, την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και την ασφυκτική έλλειψη ζωτικού χώρου, Στις μεγάλες πόλεις αυξάνονται πολλά κοινωνικά προβλήματα, όπως η δυσκολία στη δημιουργία κοινωνικών ή προσωπικών σχέσεων, η κοινωνική απομόνωση του πληθυσμού, η αύξηση της εγκληματικότητας κ.λ.π. ΟΗΕ: ως το 2030 το 60% του πληθυσμού των πόλεων στις αναπτυσσόμενες χώρες θα αποτελείται από νέους κάτω των 18 ετών. Ο συνδυασμός νέων, ανεργίας και φτώχειας θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της εγκληματικότητας στις πόλεις. Αύξηση του κόστους ζωής, γιατί η διαβίωση στις μεγάλες πόλεις απαιτεί μεγάλα έργα και δαπανηρές υποδομές. Υποαπασχόληση του ήδη επενδεδυμένου κεφαλαίου στις περιοχές που συρρικνώνονται πληθυσμιακά λόγω της αστικοποίησης. Η αστικοποίηση συνδέεται και με την αύξηση των επιπέδων φτώχειας στα αστικά κέντρα. ΟΗΕ: περισσότερα από 1 δις άνθρωποι θα ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές πόλεων, με σταθερά αυξητικές τάσεις μέχρι το 2020. Σελ. 6
Συνέπειες της αστικοποίησης Οι οικονομικές συνέπειες της αστικοποίησης πολλές φορές επηρεάζουν τη γενικότερη ανάπτυξη της χώρας. Ελλάδα: η ανεξέλεγκτη αύξηση τους μεγέθους των Αθήνας και Θεσ/νίκης, έχει ως αποτέλεσμα τη χρηματοδότηση δαπανηρών έργων, σε βάρος έργων με καθαρά αναπτυξιακό χαρακτήρα, τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν στην περιφέρεια (φράγματα, αρδευτικά έργα, διαπεριφερειακοί αυτοκινητόδρομοι, βιομηχανικές περιοχές, βιομηχανικές επιχειρήσεις, κ.λ.π.). Υπάρχει ο κίνδυνος το κράτος να εμπλακεί σε ένα φαύλο κύκλο, αφού με τη δημιουργία υποδομών στις μεγάλες πόλεις ενισχύει τις τάσεις συγκέντρωσης πληθυσμού και οικονομικών δραστηριοτήτων σε αυτές και δημιουργεί ανάγκες για νέες υποδομές. Αστικοποίηση: επέκταση του δομημένου χώρου της πόλης και την μετατροπή της αγροτικής γης που περιβάλλει την πόλη σε αστική Αστική εξάπλωση (urban sprawl) ή προαστιοποίηση (suburbanization). Οι βασικές λύσεις για την αυξανόμενη ζήτηση για ζωτικό χώρο: (α) Η αύξηση της έκτασης που καταλαμβάνει η πόλη, δηλαδή η εκτατική ανάπτυξή της. (β) Η αύξηση των συντελεστών και της πυκνότητας δόμησης με την κατασκευή πολυώροφων κτηρίων, δηλαδή η επέκταση της πόλης «καθ ύψος». Σελ. 7
Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις για την αστικοποίηση Η Ευρωπαϊκή Σχολή: Γερμανοί κοινωνιολόγοι Georg Simmel, Max Weber και Ferdinand Tönnies, και Γάλλοι Auguste Konte και Emile Durkheim. G. Simmel: Η κοινωνιολογική προσέγγιση του Simmel επικεντρώνονταν σχέση αστικοποίησης και κοινωνικής ζωής στις μεγάλες πόλεις. Οι μεγαλουπόλεις διακρίνονται από ένα ιδιαίτερο τρόπο ζωής που τις καθιστά διαφορετικές από όλες τις προηγούμενες μορφές κοινωνικής οργάνωσης. Η ζωή στις πόλεις απαιτεί τη συμμετοχή των κατοίκων στα κοινωνικά προβλήματα, και εντείνει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις κάθε ατόμου. Το «απρόσωπο» ή «ανώνυμο» των κοινωνικών σχέσεων αποτελεί το χαρακτηριστικό της ζωής σε κάθε μεγάλη πόλη. Κάθε πολίτης αντιμετωπίζει τους συμπολίτες του ως «περαστικούς» ή απλώς «γνωστούς» και η έλλειψη διαπροσωπικής εμπιστοσύνης βρίσκονται στην «καρδιά» της αστικής ζωής. Σελ. 8
F. Tönnies: Στο έργο «Κοινότητα και Κοινωνία, Gemeinschaft und Gesellschaft», ασχολείται με την ανάλυση δυο ιδεατών τύπων κοινωνικών σχέσεων. Υπάρχει μια πόλωση ανάμεσα σε δυο μορφών κοινωνικές ομάδες τις οποίες ονόμασε Gemeinschaft από τη μια και Gesellschaft από την άλλη. Gemeinschaft = «κοινότητα», αναφέρεται σε κοινωνικές ομάδες, των οποίων τα μέλη χαρακτηρίζονται από συναισθήματα συντροφικότητας και αμοιβαίας κατανόησης που έχουν κοινούς στόχους και εργάζονται για την υλοποίησή τους. Η ζωή τους χαρακτηρίζεται από οικειότητα, ζεστασιά και εγγύτητα μεταξύ των μελών και αναφέρεται μια κλειστή και ενωμένη κοινότητα, όπως είναι μια οικογένεια ή μια γειτονιά σε μια προ-μοντέρνα επαρχιακή κοινωνία. Gesellschaft = «κοινωνία», αναφέρεται σε κοινωνικές ομάδες, τα μέλη των οποίων έχουν μεμονωμένους στόχους και ενεργούν αυτόνομα με ατομισμό και ιδιοτέλεια, ενώ οι δεσμοί μεταξύ τους είναι επιφανειακοί, διακρίνονται από ορθολογισμό και όχι συναισθηματισμό. Η ζωή τους έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα των απρόσωπων συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων, με εκείνα μιας ανώνυμης εταιρείας ή μιας σύγχρονης κοινωνίας σε μια μεγαλούπολη, σε ένα αστικό και καπιταλιστικό περιβάλλον. Κατά τον Tönnies, η έννοια της κοινωνίας παραπέμπει ουσιαστικά στην έννοια της πόλης. Σελ. 9
Durkheim: Αναφέρθηκε σε δυο διαφορετικές μορφές του κοινωνικού δεσμού, τη μηχανική και την οργανική αλληλεγγύη. Η μηχανική αλληλεγγύη χαρακτηρίζει τις προβιομηχανικές κοινωνίες και αντιστοιχεί σε αυτό που ο Tönnies ονόμασε κοινότητα. Η οργανική αλληλεγγύη αναφέρεται σε δεσμούς που διαμορφώνονται στη βιομηχανική κοινωνία και αντιστοιχεί σε αυτό που ο Tönnies ονόμασε κοινωνία. Weber: Προσεγγίζει την αστική ζωή ως αποτέλεσμα των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των δραστηριοτήτων οικονομικού και μη οικονομικού χαρακτήρα που πραγματοποιούνται στον αστικό χώρο. Κεντρικό γνώρισμα της πόλης αποτελούν οι κοινωνικοί δεσμοί, που οδηγούν τους κατοίκους σε μια στενή σχέση. Η πόλη είναι το αποτέλεσμα της δραστηριότητας της κοινωνικής ομάδας, όπως αυτό διαμορφώθηκε από τις αξίες που καθοδηγούν τη συμπεριφορά της. Σελ. 10
Η Σχολή του Σικάγου Οι κοινωνιολόγοι που ανέλυσαν τα σχετικά υποδείγματα υπηρετούσαν στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και θεωρείται ότι αποτέλεσε τη γέννηση της αστικής κοινωνιολογίας και της αστικής γεωγραφίας. Ο πρώτος που ασχολήθηκε με το θέμα της αστικοποίησης ήταν ο R. Park, ο οποίος σπούδασε στη Γερμανία με τον G. Simmel Ο Park ασχολήθηκε με τις αποκλίνουσες κοινωνικές συμπεριφορές στο αστικό περιβάλλον και εξήγησε τη διαδοχή των κοινωνικών ομάδων στις συνοικίες των πόλεων ως παρόμοια με εκείνη του φυσικού κόσμου, στηριζόμενος στην αρχή της επικράτησης του πιο «ισχυρού». Οι κοινωνικές τάξεις ανταγωνίζονται στον αστικό χώρο για την απόκτηση και τον έλεγχο της αστικής γης και η υπεροχή ορισμένων δραστηριοτήτων (βιομηχανία, εμπόριο) εξαναγκάζει τη μετατόπιση άλλων δραστηριοτήτων (κατοικία) σε άλλες περιοχές της πόλης. Τελικά, επικρατεί η διαφοροποίηση των χρήσεων της αστικής γης, ανάλογα με την οικονομική ισχύ κάθε δραστηριότητας που πραγματοποιείται εντός της πόλης. Σελ. 11
Η Σχολή του Σικάγου Σχετικά με τη φύση της αστικοποίησης, ο L. Wirth στο άρθρο «Urbanism as a Way of Life» το 1938 επανέφερε ζητήματα για την αστικοποίηση Κατά τον Wirth, η αστυφιλία ή αστικοποίηση έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση ορισμένων κοινωνικών συνεπειών, όπως (α) η απροσωπία και η ανωνυμία στην καθημερινή ζωή, (β) η απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων, (γ) διάφορες μορφές κοινωνικής αποδιοργάνωσης, όπως είναι τα υψηλά ποσοστά εγκληματικότητας. Το ενδιαφέρον του Wirth, και οι εμπειρικές έρευνές του, αρχικά εστιάστηκαν στην πόλη του Σικάγου, της οποίας το μέγεθος στο χρονικό διάστημα από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα αυξήθηκε σημαντικά. Το Σικάγο χαρακτηρίζονταν από υψηλό βαθμό εγκληματικότητας και ήταν λογικό η αστικοποίηση να συνδέεται μα τα προβλήματα και τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής ζωής στην πόλη. Σελ. 12
Η Σχολή του Σικάγου Ο E. Burgess, δημιούργησε το υπόδειγμα για τον τρόπο ανάπτυξης μιας αστικής περιοχής. Αποτελείται από μια σειρά ομόκεντρων ζωνών, με διαφορετικό σύνολο επιχειρήσεων και οικιστικών χαρακτηριστικών. Η εσωτερική ζώνη περιλαμβάνει μεγάλες επιχειρήσεις και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, ενώ η επόμενη αστική ζώνη είναι χώρος κατοικίας των κατώτερων εισοδηματικά στρωμάτων Στο άκρο της μητρόπολης υπήρχαν οι συνοικίες με τους πιο πλούσιους κατοίκους, τους ημερήσια μετακινούμενους με σκοπό την εργασία (commuters) και τα πολυτελή ξενοδοχεία. Είναι οι προαστιακές και εν μέρει υπεραστικές περιοχές διασκορπισμένες γύρω από την πόλη, που απαιτούν χρόνο από 30 έως 60 λεπτά για τη μετάβαση στο κέντρο της πόλης. Η βελτίωση της εισοδηματικής τάξης στην οποία ανήκουν οι κάτοικοι της πόλης, τους ωθεί να μετακινηθούν «προς τα έξω», ενώ τη θέση τους στην αστική περιοχή καταλαμβάνουν λιγότερο εύποροι. Το υπόδειγμα βασίστηκε στην ερμηνεία του τρόπου ανάπτυξης της πόλης του Σικάγου, όμως αποτέλεσε την αφετηρία για άλλες προσπάθειες ερμηνείας των χαρακτηριστικών της αστικοποίησης Σελ. 13
Η ανθρώπινη οικολογία (Human Ecology). Η διόγκωση του μεγέθους των πόλεων, οδήγησε στην εξέταση της πόλης ως σύστημα αλληλεπιδράσεων ανθρώπου με το περιβάλλον. Κεντρικό θέμα οι επιδράσεις που επιφέρει η είσοδος μεγάλου αριθμού μεταναστών στο αστικό περιβάλλον. Τη μεγαλύτερη ώθηση έδωσε ο R. Park, που δημιούργησε την ονομασθείσα προσέγγιση της "ανθρώπινης οικολογίας". Επικέντρωσε την προσοχή της στη διαδικασία μεταβολής των περιοχών μιας πόλης και ποιοι ήταν οι «κερδισμένοι» ή οι «χαμένοι» από αυτή. Το θεωρητικό ή φιλοσοφικό «υπόβαθρο» της προσέγγισης του Park βρίσκεται στη «θεωρία επιβίωσης» του Δαρβίνου. Η πόλη περιλαμβάνει μια φυσική οργάνωση που σχετίζεται με, τις βασικές ανάγκες των κατοίκων για επιβίωση και μια ηθική οργάνωση, που σχετίζεται με το πολιτισμικό επίπεδο Οι δυο οργανώσεις βρίσκονται σε μία διαδικασία αλληλεπίδρασης Ο αγώνας αυτός οδηγεί στην αναγκαστική συνύπαρξη των διαφόρων κοινωνικών ομάδων ή των πολλαπλών «κόσμων» εντός της ίδιας πόλης. Η συνύπαρξη των «κόσμων» οδηγεί στην «εισβολή» ενός κόσμου στην περιοχή του άλλου, «εκτοπίζοντας» κάθε φορά ο ένας τον άλλο. Σελ. 14
Η ανθρώπινη οικολογία Park: μπορεί να προκύψει στην πόλη ύστερα από την είσοδο νέων κατοίκων σύγκρουση, πρόβλημα στέγασης, αφομοίωση των πολιτιστικών προτύπων που χαρακτήριζαν τους παλαιούς κατοίκους της συνοικίας. Η προσέγγιση του Park οδήγησε στη θεωρία του «κύκλου των φυλετικών σχέσεων» και τη φύση της αφομοίωσης των μεταναστών. Ο A. Hawley: (α) Επιχείρησε να καταστήσει την προσέγγιση της ανθρώπινης οικολογίας περισσότερο συστηματική. (β) Ανέδειξε τις ιδέες του για τη σχέση ατόμου με το περιβάλλον, βελτίωσε ορισμένες ιδέες που αφορούσαν τη φύση της κυριαρχίας και της εξουσίας μεταξύ των κοινωνικών τάξεων σε μια πόλη. Ο Hawley ενώ συμφωνεί με τον Park, ότι υπάρχουν παράγοντες που από τον άνθρωπο, ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στους πολιτιστικούς παράγοντες και τη συμβολή τους στην εξέλιξη της κοινότητας. Επίσης, θεωρεί ότι η κοινότητα, την οποία ορίζει ως ένα ολοκληρωμένο σύστημα συλλογικής προσαρμογής του πληθυσμού στο περιβάλλον, είναι μονάδα ανάλυσης, που εντοπίζεται γεωγραφικά και επομένως είναι πιο εύκολη για την μελέτη. Σελ. 15
Θεωρητικές προσεγγίσεις εναλλακτικές στη Σχολή του Σικάγου Η κυριότερη εναλλακτική προσέγγιση προήλθε από μαρξιστές επιστήμονες, στις αρχές της δεκαετίας του 70. Ο κορυφαίος μαρξιστής θεωρητικός για την πόλη είναι ο H. Lefebvre, που ανέλυσε τις σχέσεις μεταξύ κοινωνικής δομής και οργάνωσης του χώρου. Ισχυρίστηκε ότι, η αστικοποίηση είναι μια διαδικασία που δεν προκαλείται από αύξηση του πληθυσμού και τη χωρική κινητικότητα, αλλά από ενέργειες βασικών κοινωνικών φορέων. Κατά τον Lefebvre η αστική ανάπτυξη είναι προϊόν του καπιταλιστικού συστήματος, ενώ με τον όρο «δευτερεύον κύκλωμα κεφαλαίου» εξήγησε την εισροή καπιταλιστικού κεφαλαίου σε ακίνητα (εγκαταστάσεις, υποδομές). Διέκρινε το χώρο σε: Αφηρημένο, όπου δραστηριοποιούνται επενδυτές και επιχειρηματίες, οι οποίοι αντιλαμβάνονται το χώρο μέσα από το πρίσμα κερδών, μεγέθους και τοποθεσίας. Κοινωνικό, που περιλαμβάνει τον άνθρωπο και την κατοικίας και αντανακλά πλέγματα κοινωνικών σχέσεων και συμβόλων. Το κράτος χρησιμοποιεί τον χώρο προκειμένου να ασκήσει κοινωνικό έλεγχο, ενώ ο επιχειρηματικός και ο κοινωνικός κόσμος συγκρούονται, γιατί εξυπηρετούν διαφορετικά συμφέροντα. Σελ. 16
Θεωρητικές προσεγγίσεις εναλλακτικές στη Σχολή του Σικάγου Ο Castells στα περισσότερα έργα του έστρεψε το ενδιαφέρον του τόσο στη φύση του αστικού προβλήματος, όσο σε θέματα κρατικής παρέμβασης που αφορούν το σχεδιασμό και τον προγραμματισμό του αστικού χώρου και την παρέμβαση του κράτους. Ισχυρίστηκε ότι οι διάφορες μορφές κοινωνικής αποδιοργάνωσης, όπως η υψηλή εγκληματικότητα στην πόλη, δεν προκλήθηκαν από τη πληθυσμιακή μεγέθυνση της πόλης αλλά από δυνάμεις του καπιταλισμού. Οι ανισότητες μεταξύ των κατοίκων και των περιοχών μιας πόλης οφείλονται στον καπιταλισμό. Ο Castells πρότεινε μια γενική ιδεολογία για τον κόσμο, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί στη διαδικασία της αστικοποίησης και έδωσε έμφαση στις δυνάμεις της συλλογικής κατανάλωσης και όχι της παραγωγής, όπως ο Μαρξ αρχικά υποστήριξε. Για παράδειγμα, το πρόβλημα της κατοικίας και η δυνατότητα απόκτησης στέγης υποστήριξε ότι, συνδέονται με τους μηχανισμούς κατανάλωσης και αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, καθώς και με τους μηχανισμούς παρέμβασης του κράτους στον τομέα αυτό. Σελ. 17
Θεωρητικές προσεγγίσεις εναλλακτικές στη Σχολή του Σικάγου Ένας ακόμη μαρξιστής συγγραφέας που ασχολήθηκε με την αστικοποίηση ήταν ο βρετανός γεωγράφος D. Harvey. Ο Harvey ισχυρίστηκε ότι, η σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα που συνδέεται με την αστικοποίηση είναι εκείνη που ασχολείται με τη χρήση και την αξία της γης. Έτσι, υπάρχουν κοινωνικοί φορείς, όπως οι επιχειρήσεις των Real Estate και οι τραπεζίτες, που εκμεταλλεύονται στην πραγματικότητα την αξία του αστικού χώρου μέσω των επενδύσεων τους και των στρατηγικών πώλησης της αστικής γης. Ενώ οι καπιταλιστές εργοδότες εξασφαλίζουν υψηλά επίπεδα κέρδους διατηρώντας χαμηλό το επίπεδο αμοιβών των εργαζομένων, οι επιχειρήσεις των Real Estate και οι τραπεζίτες τους εξασφαλίζουν υψηλά κέρδη με τη διατήρηση υψηλών τιμών στις αξίες της αστικής γης. Ο Harvey υποστήριξε πως οι μεγάλες διαφορές στις αξίες γης μεταξύ των προαστιακών και των αστικών περιοχών οφείλονται στην ύπαρξη καπιταλιστικών καθεστώτων. Οι τραπεζίτες και οι επιχειρήσεις των Real Estate επιδιώκουν την εκποίηση της περιουσίας που παράγει χαμηλό εισόδημα, όπως για παράδειγμα στο εσωτερικό της πόλης, και την επανεπένδυση σε περιοχές της πόλης όπου προσδοκούν την εξασφάλιση μεγαλύτερων κερδών από τις πωλήσεις γης και κατοικιών. Σελ. 18
Αστικοποίηση και οικονομική ανάπτυξη Αστικοποίηση Η ύπαρξη σχέσης μεταξύ της αστικοποίησης και της οικονομικής ανάπτυξης είναι προφανής και απορρέει από την εμπειρία που υπάρχει σε πολλές χώρες. Η αστικοποίηση δεν αποτελεί την πρωταρχική αιτία της οικονομικής ανάπτυξης, ενώ τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η αστικοποίηση είναι το αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης. Οικονομική ανάπτυξη Η σχέση μεταξύ της αστικοποίησης και της οικονομικής ανάπτυξης εμφανίζεται στο διπλανό σχήμα. Η αστικοποίηση ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής, η οποία στη συνέχεια ενισχύει την αστικοποίηση και η κυκλική σχέση των δυο διαδικασιών συνεχίζεται. Σελ. 19 19
Η σχέση ευημερίας και αστικού πληθυσμού για τους νομούς της Ελλάδας για την περίοδο 2001-2010 Από το διάγραμμα είναι εμφανής η θετική σχέση μεταξύ του ποσοστού αστικού πληθυσμού και του επιπέδου ευημερίας των νομών της Ελλάδας. Σελ. 20