1 ο Εξάμηνο 2015-2016 Εισαγωγικές έννοιες στην αποτύπωση και τεκμηρίωση αντικειμένων Αποτυπώσεις Τεκμηρίωση Αντικειμένων Μάθημα 1ο Τζώρτζια Πλατυπόδη Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π. MSc Διαχείριση Μνημείων Ε.Κ.Π.Α.
Το Μάθημα Το Μάθημα: Αφορά στην ιστορική, αρχαιολογική, σχεδιαστική, φωτογραφική και γεωμετρική τεκμηρίωση μνημείων και αντικειμένων. Οι Διαλέξεις: Αιτίες αποτύπωσης Χαρακτηριστικές κατηγορίες μνημείων και ενδεδειγμένοι τρόποι αποτύπωσής τους Φωτογραφική τεκμηρίωση Ιστορική τεκμηρίωση Φωτογραμμετρία
Το Μάθημα Το Εργαστήριο: Σκαριφήματα Γεωμετρικές κατασκευές Γραμμικό σχέδιο Αρμονικές χαράξεις Αποτύπωση παραλληλεπίπεδου αντικειμένου Αποτύπωση κεραμικής υδρίας Σχεδιαστική ανακατασκευή αγγείου βάση των σπαραγμάτων του Αποτύπωση έγχρωμου αντικειμένου με χρήση υπομνήματος και με χρήση χρώματος Αποτύπωση αρχιτεκτονικού μέλους Αποτύπωση πλακόστρωτου Αποτύπωση δισδιάστατου αντικειμένου Αρμονικές χαράξεις Ιστορική τεκμηρίωση-έρευνα
Αποτύπωση Έννοια: Καταγραφή αντικειμένων πολιτισμικής κληρονομιάς Σχεδιαστική τεκμηρίωση Σκοπός: Συντήρηση και καταγραφή των αντικειμένων πολιτισμικής κληρονομιάς
Μεθοδολογία Σύνολο διεργασιών με σκοπό την απεικόνιση του αποτελέσματος των μετρήσεων και του σχεδιασμού ενός υπαρκτού αντικειμένου, τεκμηριώνοντας σωστά τις διαστάσεις του, τα μορφολογικά, τα δομικά, τα διακοσμητικά και γενικά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Για την καταγραφή αυτή: χρήση συμβατικών μορφών σχεδιασμού, όπως κατόψεις, τομές και όψεις
Μεθοδολογία Στάδια αποτύπωσης: μέτρηση του αντικειμένου σχεδιασμό του σύμφωνα με τις αρχές της παραστατικής γεωμετρίας Όλα τα αναγκαία και ικανά στοιχεία από την παρατήρηση του αντικειμένου δηλαδή την γεωμετρία, τη μελέτη τις μορφής και της σύνθεσής του, της τεχνικής της κατασκευής του και τέλος τα ιστορικά του στοιχεία.
Μεθοδολογία Αρχαιολογική φωτογραφία: η ακριβής αποτύπωση του αντικειμένου, με όσο το δυνατό περισσότερες και ακριβείς πληροφορίες για την τεκμηρίωσή του. Ιστορική έρευνα: διαμέσου μελέτης και διερεύνησης αρχείων, πηγών, αντίστοιχων μελετών και σχετικών δημοσιεύσεων, απεικονίσεων κ.τ.λ. με σκοπό τη μελέτη της εποχή κατασκευής του αντικειμένου και έμμεσα τη στυλιστική του ενότητα ή την ανάλυση των τμημάτων του και την ένταξή τους σε αντίστοιχες χρονικές περιόδους.
Σχεδίαση Το σχεδιαστικό μέρος της αποτύπωσης: α) τα σκαριφήματα (σκίτσα, croqius, σημειώσεις, μετρήσεις), με τα οποία ο μελετητής σε άμεση επαφή με το αντικείμενο, σχεδιάζει και μετρά στο χώρο τη μορφή του, τόσο στις γενικές του αναλογίες, όσο και τις λεπτομέρειές του. Οι παραπάνω εργασίες μπορούν να αναφερθούν και ως εργασίες πεδίου. β) την απόδοση, δηλαδή το τελικό προϊόν της αποτύπωσης ή το ολοκληρωμένο πλέον σχέδιο που πραγματοποιείται στο σχεδιαστήριο σύμφωνα με τις μετρήσεις της προηγούμενης φάσης, που σκοπό έχουν να απεικονίσουν το αντικείμενο όπως είναι υπό κλίμακα και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντικειμενικότητα. Οι παραπάνω εργασίες μπορούν να αναφερθούν και ως εργασίες γραφείου.
Σχεδίαση Το σχεδιαστικό μέρος της αποτύπωσης: α) τα σκαριφήματα (σκίτσα, croqius, σημειώσεις, μετρήσεις), με τα οποία ο μελετητής σε άμεση επαφή με το αντικείμενο, σχεδιάζει και μετρά στο χώρο τη μορφή του, τόσο στις γενικές του αναλογίες, όσο και στις λεπτομέρειές του. Οι παραπάνω εργασίες μπορούν να αναφερθούν και ως εργασίες πεδίου. β) την απόδοση, δηλαδή το τελικό προϊόν της αποτύπωσης ή το ολοκληρωμένο πλέον σχέδιο που πραγματοποιείται στο σχεδιαστήριο σύμφωνα με τις μετρήσεις της προηγούμενης φάσης, που σκοπό έχουν να απεικονίσουν το αντικείμενο όπως είναι υπό κλίμακα και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντικειμενικότητα. Οι παραπάνω εργασίες μπορούν να αναφερθούν και ως εργασίες γραφείου.
Υλικά Σχεδίου Μηχανικά μολύβια με λεπτές μύτες 4Η,2Η, Η, ΗΒ, Β ή ξύλινα μολύβια στα ίδια νούμερα Μηχανικά μολύβια με χοντρές μύτες Β, 2Β, 4Β ή ξύλινα μολύβια στα ίδια νούμερα Ξύστρα-βαρελάκι για μηχανικό μολύβι (ισχύει μόνο για μηχανικά μολύβια με χοντρές μύτες) Λευκή γομολάστιχα Ραπιδογράφοι Νο 0.1, 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 Ριζόχαρτο 35-50 cm Χαρτί canson 35-50 cm Κολλητική ταινία scotch tape Πλαστικά φύλλα 35-50 cm για σχέδιο Πλαστικοί διαφανείς φάκελλοι 35-50 cm για τη μεταφορά και αποθήκευση των σχεδίων Μεγάλος χάρακας (30-50 cm) με πατούρα Μεγάλα ορθογώνια τρίγωνα 45 και 60 μοιρών με πατούρα Διαβήτης με μπράτσο που να δέχεται και ραπιδογράφο Πινακίδα σχεδίασης με παραλληλογράφο ή ταυ
Γραμμικό σχέδιο Σκοπός: Παράσταση ενός στερεού αντικειμένου στο χαρτί σχεδίασης. Προβολική γεωμετρία: Προβολή του αντικειμένου σε διάφορα επίπεδα. (ορθές προβολές / παράλληλα επίπεδα στις πλευρές του αντικειμένου) Ορθές προβολές: Κάτοψη, Όψη, Πρόσοψη, Τομή, κλπ.
Κάτοψη Ορισμός: Κάτοψη ενός κτιρίου ή ενός αντικειμένου είναι η τομή του από ένα οριζόντιο επίπεδο (επίπεδο τομής) το οποίο το τέμνει ανάμεσα στη χαμηλότερη και την υψηλότερη στάθμη του και το χωρίζει σε δύο τμήματα. Στην κάτοψη σχεδιάζουμε ό,τι θα έβλεπε ένας παρατηρητής, αν αφαιρούσε το ανώτερο τμήμα του αντικειμένου και κοίταζε προς τα κάτω.
Τομή Ορισμός: Τομή ενός κτιρίου ή ενός αντικειμένου είναι η ορθή προβολή ενός τμήματος του πάνω σε ένα κατακόρυφο επίπεδο. Στη τομή σχεδιάζουμε τα στοιχεία τα οποία τέμνει το επίπεδο τομής και τα στοιχεία που υπάρχουν πίσω από το επίπεδο τομής και προβάλλονται.
Όψη Ορισμός: Όψη ενός κτιρίου ή ενός αντικειμένου είναι το σχέδιο μιας από τις εξωτερικές πλευρές του, μια ορθή προβολή δηλαδή σε ένα κατακόρυφο επίπεδο προβολής, που είναι παράλληλο προς την πλευρά που παρουσιάζεται. Στην όψη σχεδιάζουμε όλα τα εξωτερικού στοιχεία του κτηρίου ή του αντικειμένου.
Κλίμακες σχεδίασης Κλίμακα ενός σχεδίου λέγεται η σχέση ανάμεσα στο σχεδιασμένο (γραφικό) μήκος και στο αντίστοιχο πραγματικό μήκος του αντικειμένου. Αναλογία μεταξύ των σχεδιασμένων μεγεθών μήκους προς τα αντίστοιχα πραγματικά μεγέθη μήκους του αντικειμένου. Σχεδιασμένο μήκος (1) Αντίστοιχο πραγματικό μήκος (α)