ΔΡ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τηλ: 22465106 ή 99443198
ΠΩΣ ΑΚΟΥΜΕ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟ; «Ακούω» χωρίς να ακούω Προσποιούμαι ότι ακούω Ακούω επιλεκτικά Ακούω προσεκτικά Ακούω συμμετοχικά 3
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ/ΥΓΕΙΑ Νοητική Σωματική Συναισθηματική Ηθική Κοινωνική 4
Οι Βασικές Ανάγκες Αγάπη Aνήκειν Δύναμη Ελευθερία Διασκέδαση, ψυχαγωγία Ασφάλεια και επιβίωση
ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ; ΝΑ ΑΓΑΠΑ ΝΑ ΑΓΑΠΙΕΤΑΙ ΝΑ ΝΙΩΘΕΙ ΠΩΣ ΑΞΙΖΕΙ
Μαθαίνουμε... 100 90 95% Διδάσκω 80% Βιώνω 80 70 60 50 40 20 20% 10% Ακούω Διαβάζω 30% Βλέπω 50% Βλέπ ω&ακ ούω 70% Συζητώ 0 William
ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
ΑΤΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Αυτοεκτίμηση Στάσεις απέναντι στο σχολείο Μαθησιακές δυσκολίες Κέντρο ελέγχου Άγχος-Θυμός Προσδοκίες Αξίες
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Το ψυχοκοινωνικό κλίμα της οικογένειας: Αγχωτικό Ανταγωνιστικό Αυταρχικό Αναρχικό Αλλοπρόσαλλο Υπερπροστατευτικό
ΑΤΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Αυτοεκτίμηση Στάσεις απέναντι στο σχολείο Μαθησιακές δυσκολίες Κέντρο ελέγχου Άγχος-Θυμός Προσδοκίες Αξίες
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Το ψυχοκοινωνικό κλίμα της οικογένειας: Αγχωτικό Ανταγωνιστικό Αυταρχικό Αναρχικό Αλλοπρόσαλλο Υπερπροστατευτικό
ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ Αδιάφοροι ΕΧΘΡΟΤΗΤΑ ΣΤΟΡΓΗ Στοργικοίυπερπροστατευτικοί Εχθρικοίαπορριπτικοί Στοργικοίδιαλεκτικοί ΕΛΕΓΧΟΣ 13
ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Η κουλτούρα του σχολείου Η προσωπικότητα του εκπαιδευτικού Διαπροσωπικές σχέσεις Γνωσιοκεντρισμός Σχολική αποτυχία Ανταγωνιστικό κλίμα Διαδικασίες μάθησης Κίνητρα για μάθηση Κανονισμοί Οικολογία της τάξης και του σχολείου Το στιλ της ηγεσίας
3 ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Διαπροσωπικής προσαρμογής: επιθετικότητα, βία, εκφοβισμός, παραβατικότητα Ενδοπροσωπικής προσαρμογής: κατάθλιψη, άγχος, απόσυρση, φοβίες Συμπεριφορές που συνδέονται με άλλα προβλήματα: μαθησιακές δυσκολίες, υπερκινητικότητα, ελλειμματική προσοχή, ψυχοπαθολογικές διαταραχές κ.ά.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΜΟΣ Ρόλος του σχολείου είναι να διαμορφώνει τη σχολική συμπεριφορά δημιουργώντας: Α) συνθήκες που την ενισχύουν όταν αυτή είναι επιθυμητή Β) και συνθήκες που την αποτρέπουν όταν είναι ανεπιθύμητη Γ) με τη χρήση εξωτερικού ελέγχου
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΘΕΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΜΜΕΣΗ ΤΙΜΩΡΙΑ ΑΜΕΣΗ ΤΙΜΩΡΙΑ ΑΠΟΣΒΕΣΗ
Κοινωνιογνωστική Θεωρία(Bandura) Μίμηση Ταύτιση Επιθετική συμπεριφορά και Τηλεόραση
Γνωστικές θεωρίες-εποικοδομητισμός (Piaget,Vygotsky,Festinger) Η αρνητική συμπεριφορά είναι το αποτέλεσμα της ερμηνείας των κανόνων Κάθε παιδί ερμηνεύει με διαφορετικό τρόπο τους κανόνες ανάλογα με τα γνωστικά του σχήματα Οι διαφορετικές αντιλήψεις οικογένειας-σχολείου ή των διαφορετικών εκπαιδευτικών μπορεί να προκαλέσουν γνωστική ασυμφωνία (Festinger) Ο εκπαιδευτικός βοηθά τον μαθητή να αναδομήσει τα γνωστικά του σχήματα
Το Σύνταγμα της Τάξης ή Κώδικας Υπεύθυνης Συμπεριφοράς Εξασφαλίζω τη συμμετοχή των μαθητών στη θέσπιση των κανόνων Λίγοι και σαφείς κανόνες Κανόνες θετικά διατυπωμένοι Βεβαιωνόμαστε ότι όλοι οι μαθητές κατανοούν τους κανόνες Οι μαθητές κατανοούν την αναγκαιότητα των κανόνων Οι μαθητές έχουν ευκαιρίες να εξασκηθούν σε συμπεριφορές σύμφωνες με τους κανόνες Υπενθυμίζουμε συχνά τους κανόνες Εκφράζουμε την εκτίμησή μας στους μαθητές που σέβονται τους κανόνες
ΨΥΧΟΔΥΝΑΜΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ (Adler,Dreikurs)) Μαθητοκεντρικά Εστιάζουν στον εντοπισμό των αιτίων Αποβλέπουν στη διαμόρφωση της επιθυμητής συμπεριφοράς μέσα από την καλλιέργεια: της αυτογνωσίας την ενδυνάμωση της προσωπικότητας και την ανάπτυξη κοινωνικών και ακαδημαϊκών ικανοτήτων
ΟΙ 4 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Προσοχή Κοίταξέ με Δύναμη- Δε θα γίνει το δικό σου Εκδίκηση- Θα ισοφαρήσω Αποφυγή της αποτυχίας- Άσε με ήσυχο
Ανθρωπιστικές θεωρίες (Μaslow,Rogers) Λιγότερη έμφαση στην τιμωρία και στην εξουσία του εκπαιδευτικού Έμφαση στην πρόληψη μέσα από την ικανοποίηση των αναγκών των μαθητών Συναισθηματική εκπαίδευση και αυτοεκτίμηση Στενές και ειλικρινείς σχέσεις εκπαιδευτικούμαθητή Διαπραγμάτευση και κοινά αποδεκτές λύσεις
ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ (Maslow) Αυτοπραγμάτωση Αυτοεκτίμηση Κοινωνικές Ασφάλεια Βιοσωματικές
Αυτοεκπληρούμενη προφητεία ή το φαινόμενο Πυγμαλίων (Merton,Rosenthal)
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (Glasser) Η ολική συμπεριφορά επηρεάζεται από την επιθυμία του ατόμου να ικανοποιήσει τις βασικές του ανάγκες: Οι 6 βασικές ανάγκες είναι: Επιβίωση Αγάπη Aνήκειν Ελευθερία Δύναμη Διασκέδαση
Ο Glasser δίνει έμφαση στη δημιουργία του περιβάλλοντος εκείνου που ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες των μαθητών Περιβάλλον Συνεργατικής Μάθησης Γενική Συνέλευση της τάξης
Το Προληπτικό Μοντέλο της Γενικής Συνέλευσης (Glasser) Η τάξη ως υπεύθυνη αυτοπειθαρχούμενη ομάδα Δημιουργία κλίματος συμμετοχής Παρουσίαση αναλυτική περιγραφή του προβλήματος Αξιολόγηση συμπεριφοράς από τους ίδιους τους μαθητές Επιλογή εναλλακτικών λύσεων Δημόσια δέσμευση για τήρηση εναλλακτικής λύσης Αξιολόγηση συμπεριφοράς μαθητών από όλη την τάξη
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ Ενδοπροσωπική Νοημοσύνη Αυτογνωσία- Γνωρίζω τα συναισθήματά μου Αυτοέλεγχος- Ελέγχω τα συναισθήματά μου Αυτοπαρακίνηση- Βρίσκω κίνητρα για τον εαυτό μου Διαπροσωπική Νοημοσύνη Ενσυναίσθηση- Μπαίνω στη θέση του άλλου Κοινωνικές δεξιότητες- Δημιουργώ καλές διαπροσωπικές σχέσεις
Εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες Μεταγνώση-Αυτοαξιολόγηση Επίλυση συγκρούσεων Λήψη απόφασης Διαμεσολάβηση Δεξιότητες επικοινωνίας
Οι 5 στρατηγικές επίλυσης συγκρούσεων Ανταγωνισμός (Κερδίζω/Χάνεις) Συνεργασία (Κερδίζω/Κερδίζεις) Ε Γ Ω Συμβιβασμός (Κερδίζω/Κερδίζεις) (Χάνω/Χάνεις) Αποφυγή (Χάνω/Χάνεις) Διευκόλυνση (Χάνω/Κερδίζεις) Ο Ι Α Λ Λ Ο Ι
Πειθαρχία Κερδίζω/Κερδίζεις Το Κερδίζω/Κερδίζεις δεν είναι μια τεχνική. Είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία στις ανθρώπινες σχέσεις Stephen Covey
ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Οι προβληματικές συμπεριφορές είναι αποτέλεσμα των δυναμικών αλληλεπιδράσεων του παιδιού και περιβάλλοντος (οικογενειακού, σχολικού) κι όχι έκφραση των δυσλειτουργιών του παιδιού (Fraser, 2004)
ΚΛΕΙΔΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ Θετική στάση Υψηλές προσδοκίες Συνεργατική προσπάθεια Δικαιοσύνη Συνέπεια Ευελιξία Δημιουργική σκέψη Χιούμορ
TI KΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΠΕΙΛΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗ ΤΑΠΕΛΛΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΕΣ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΓΕΛΟΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΝΟΗΣΗ 36
Ανακάλυψη λαθών Επίρριψη ευθύνης Παράπονα Μουρμούρα Απειλές Τιμωρίες Δωροδοκίες
Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΙΝΑΙ: 10 % οι λέξεις που χρησιμοποιούμε 30% οι ήχοι που κάνουμε 60% η γλώσσα του σώματος 38
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ = ΡΑΚ ΡΩΤΩ ΑΚΟΥΩ ΚΟΙΤΑΖΩ 39
Ενδιαφέρον Ακρόαση Στήριξη Προσφορά Ενθάρρυνση Εμπιστοσύνη Φιλικότητα
ΘΕΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ
Δυνατότητες του ατόμου Νόημα ζωής Ποιότητα ζωής Ψυχολογική ανθεκτικότητα Αισιοδοξία Θετικά συναισθήματα Ανάπτυξη ταλέντων και κλίσεων Ισορροπία προσωπικής, οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής
Η θετικότητα βελτιώνει τον τρόπο και την ποιότητα ζωής Αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και κατανοούμε το περιβάλλον Η θετικότητα ενισχύει τους σωματικούς, γνωστικούς, ψυχικούς και κοινωνικούς πόρους του ατόμου. Η θετικότητα μειώνει την αρνητικότητα
Μακροζωία Λιγότερα χρόνια νοσήματα Ανοσοποιητικό σύστημα Ψυχική υγεία Ψυχική ανθεκτικότητα Κοινωνική στήριξη Ευτυχία Ικανοποίηση από την ζωή
Ενίσχυση θετικότητας και αισιοδοξίας Αποτελεσματικότερη μάθηση και αύξηση επίδοσης Επίλυση προβλημάτων Βελτίωση στην απόδοση Δημιουργική σκέψη Πιο υγιείς και θετικές σχέσεις Αυτοεκτίμηση Σχολική δέσμευση Πρόληψη και αντιμετώπιση αρνητικών συμπεριφορών
Αποδέχομαι, αγαπώ και φροντίζω τον εαυτό μου Επενδύω στα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα μου Χρησιμοποιώ θετικό λεξιλόγιο Μετακινώ τη σκέψη μου από το αρνητικό στο θετικό
Απολαμβάνω όμορφες στιγμές Βρίσκω τη ροή μου Ανακαλύπτω το νόημα ζωής και βιώνω τις αξίες μου Δημιουργώ όμορφες και θετικές σχέσεις Μετατρέπω τις δυσκολίες σε ευκαιρίες Ονειρεύομαι-οραματίζομαι- στοχοθετώ -δρω
ΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Χαρά Ικανοποίηση Περηφάνια Ενδιαφέρον Αγάπη Γαλήνη Ευγνωμοσύνη Ελπίδα Αισιοδοξία Ευτυχία
Σωματική υγεία Ψυχική υγεία Σχέσεις Απόδοση Μάθηση Λύση προβλημάτων Δημιουργικότητα
Θετικό κλίμα στην τάξη Ασφαλές περιβάλλον Συνεργατική κουλτούρα Αποδοχή της διαφορετικότητας Διαφοροποίηση Αποδοχή του λάθους
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ 52
ΟΙ 6 ΕΝΔΟΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ Αγάπη Ειρήνη Υπευθυνότητα Απλότητα Τόλμη Ελευθερία 53
ΟΙ 6 ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ Συνεργασία Σεβασμός Ηγεσία Δικαιοσύνη Προσφορά Πολιτότητα 54
Στρατηγικές πρόληψης στο σχολείο Χάραξη ολοκληρωμένης πολιτικής πρόληψης αντί καταστολής Δέσμευση όλων των εκπαιδευτικών σε μια κοινή πολιτική/στρατηγική Υψηλές προσδοκίες για θετική συμπεριφορά Στόχος η βελτίωση της θετικής συμπεριφοράς όλων των μαθητών και όχι η ποινικοποίηση της αρνητικής συμπεριφοράς ορισμένων μαθητών Διαμόρφωση συνεργατικής κουλτούρας στην τάξη και στο σχολείο
Στρατηγικές πρόληψης στο σχολείο (2) Μετακίνηση από τον γνωσιοκεντρισμό στην ολόπλευρη και ισορροπημένη ανάπτυξη Έμφαση στη συναισθηματική, κοινωνική και ηθική εκπαίδευση Προγράμματα εκπαίδευσης χαρακτήρα Προγράμματα εκπαίδευσης αγωγής υγείας Πιο ουσιαστικές αρμοδιότητες στη Μαθητική Αυτοδιοίκηση Ο Χάρτης των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων με τη συμμετοχή όλης της σχολικής κοινότητας
Στρατηγικές πρόληψης στο σχολείο (3) Δημιουργία ομάδων στήριξης παιδιών με προβλήματα συμπεριφοράς Η διαφοροποίηση της διδασκαλίας και της μάθησης ενισχύει την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό. Προβολή θετικών προτύπων Παιδαγωγική αναμόρφωση των σχολείων Η ηγεσία του σχολείου είναι ορατή,προσιτή και υποστηρικτική
ΕΥΤΥΧΙΑ ΘΕΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΗΘΟΣ ΕΠΙΔΟΣΗ