ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Ονομασία Φορέα: Όνομα συντάκτη: Στοιχεία επικοινωνίας: (τηλέφωνο, e-mail) Δομή Στήριξης Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας Αντώνιος Κώστας, Δρ. Κοινωνικής Οικονομίας 2510 211063, antonis@domikoinep.gr Ενότητα Α: Τα σημαντικότερα προβλήματα ή αναπτυξιακές αδυναμίες / ανάγκες στον τομέα / φορέα που δεν έχουν καλυφθεί επαρκώς στο κείμενο του ΠΕΠ ΑΜΘ 2014-2020 [Αναφερθείτε στα σημαντικότερα διαπιστωμένα προβλήματα που εμποδίζουν τον τομέα / φορέα όπου δραστηριοποιείστε να αναπτύξει τις πλήρεις δυνατότητές του, στις σημαντικότερες διαπιστωμένες αδυναμίες (διαθρωτικές και άλλες) που πρέπει να ξεπεραστούν στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη, και στις σημαντικότερες περιοχές όπου εντοπίζονται ανάγκες στήριξης είτε εσωτερικά είτε στο εξωτερικό περιβάλλον που επηρεάζει σημαντικά τον τομέα / φορέα όπου δραστηριοποιείστε]. Η κοινωνική οικονομία και η κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι θεσμοί με σχετικά χαμηλή ανάπτυξη στη χώρα μας, όταν στην Ευρώπη συμβάλλουν σημαντικά στο ΑΕΠ (έως και 12%). Η διεθνής εμπειρία και η μικρή Ελληνική εμπειρία αποδεικνύουν ότι μπορεί να αποτελέσει πόλο ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας. Δε λειτουργεί Περιφερειακό Παρατηρητήριο / Δομή για την προαγωγή και την στήριξη του θεσμού της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας που να αναδεικνύεται τη συμβολή τους στην ενίσχυση της απασχόλησης και της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Απουσιάζουν οι ενέργειες ενημέρωσης, κατάρτισης, δικτύωσης και ευαισθητοποίησης για το ρόλο και τη σημασία της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και την αξιοποίηση του θεσμικού πλαισίου (Ν 4019/2011) για τις δυνατότητες ανάπτυξης των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (Κοιν.Σ.Επ.) και των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) του Ν. 2716/1999 Επίσης, αναπτυξιακή αδυναμία αποτελούν η ανεπαρκής υποστήριξη για τις οργανώσεις κοινωνικής οικονομίας (σωματεία, σύλλογοι, ιδρύματα, ΜΚΟ, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών) και τις ΚοινΣΕπ που ήδη λειτουργούν, η μη συστηματική συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων - stakeholders (Υπουργείο Εργασίας, Περιφέρεια, ΟΤΑ Α -Β Βαθμού, Αναπτυξιακές Εταιρείες, Φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών) και η αδυναμία πραγματικής δικτύωσης τους με στόχους την ενίσχυση της απασχόλησης, τη στήριξη των ατόμων που έχουν αναλάβει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και τη δημιουργία επιτυχημένων κοινωνικών επιχειρήσεων που θα είναι οικονομικά βιώσιμες, αυτοδύναμες και θα συνεισφέρουν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη. Τέλος, αναπτυξιακή αδυναμία αποτελεί η μη ύπαρξη ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, καθώς, όπως αναφέρθηκε, απουσιάζει ένας περιφερειακός φορέας που να έχει λειτουργία Παρατηρητηρίου / Δομής Υποστήριξης των κοινωνικών επιχειρήσεων που να συντονίζει τις διαδικασίες σύστασης, δημιουργίας, λειτουργίας, διαχείρισης και ανάπτυξης οργανώσεων κοινωνικής οικονομίας και νέων ΚοινΣΕπ και να υποστηρίζει τις δραστηριότητες τους σχετικά με τη διασφάλιση της επιχειρηματικής λειτουργίας τους, την ανάπτυξη συνεργατικού «πνεύματος», την ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους και την αναπτυξιακή στρατηγική των επιχειρήσεων αυτών.
Ενότητα Β: Τα σημαντικότερα αναπτυξιακά πλεονεκτήματα/δυνατότητες του τομέα / φορέα που δεν έχουν καλυφθεί επαρκώς στο κείμενο του ΠΕΠ ΑΜΘ 2014-2020 [Αναφερθείτε στους πιο δυναμικούς κλάδους/στοιχεία του τομέα στον οποίο δραστηριοποιείστε, υπογραμμίστε ποιοι/α από αυτούς/ά παρουσιάζουν ήδη καλές επιδόσεις στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης και θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω, και ποιοι/α από αυτούς/α έχουν σημαντική δυναμική ανάπτυξης σε εθνικό, ευρωπαϊκό, διεθνές επίπεδο αλλά δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να αξιοποιηθούν (με παράλληλη μνεία στους λόγους για τους οποίους δεν έχουν αξιοποιηθεί)]. Με την ανάπτυξη και λειτουργία ενός Περιφερειακού Παρατηρητηρίου / Δομής Κοινωνικής Οικονομίας, επιτυγχάνονται: Η καταπολέμηση της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού με την ενίσχυση της απασχόλησης και της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης Η ενθάρρυνση συνεργασίας μεταξύ τοπικών και θεσμικών φορέων ώστε να λειτουργήσουν θεσμοί υποστήριξης και διασύνδεσης του κράτους με την κοινωνία των πολιτών Η αξιοποίηση των νέων εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων που θα δώσουν ευκαιρίες και δυνατότητες σε επίπεδο χρηματοδότησης δράσεων για την ενίσχυση της απασχόλησης ευπαθών κοινωνικών ομάδων Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και φορέων για τον συγκεκριμένο τομέα, ώστε να γνωρίσουν τις δυνατότητες και τις προοπτικές του. Η ανταλλαγή καλών πρακτικών με φορείς σε χώρες όπου υπάρχει μεγαλύτερη εμπειρία ως προς τις δομές και τα αποτελέσματα της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας. Η δημιουργία επιτυχημένων επιχειρήσεων που θα είναι οικονομικά βιώσιμες, αυτοδύναμες και θα συνεισφέρουν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη Η ανάπτυξη δικτύων μεταξύ των φορέων κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών επιχειρήσεων αλλά και δικτύων μεταξύ αυτών και των δημοσίων ή ιδιωτικών οργανισμών. Η δικτύωση των κοινωνικών επιχειρήσεων σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο Ενότητα Γ: Πρόταση κύριων προτεραιοτήτων πολιτικής, κομβικών δράσεων στον τομέα / φορέα όπου δραστηριοποιείστε (παρακαλούμε να χρησιμοποιήσετε την παρακάτω φόρμα) : προτάσεις για την αντιμετώπιση των παραπάνω αδυναμιών/αναγκών ή/και την αξιοποίηση των παραπάνω πλεονεκτημάτων/δυνατοτήτων που δεν έχουν καλυφθεί από το ΠΕΠ ΑΜΘ 2014 2020 προτάσεις εμπλουτισμού των τύπων δράσεων που ήδη περιλαμβάνονται στο ΠΕΠ (παρακαλούμε να σημειώσετε την επενδυτική προτεραιότητα και τον ειδικό στόχο στον οποίο αναφέρεστε σύμφωνα με το σχέδιο του ΠΕΠ ΑΜΘ 2014 2020).
Επενδυτική Προτεραιότητα: 5 του ΑΠ 3 «Επενδύσεις για την προαγωγή της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και της επαγγελματικής ένταξης σε κοινωνικές επιχειρήσεις καθώς και την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και της οικονομίας της αλληλεγγύης προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην απασχόληση» Ειδικός Στόχος: 5.1 «Ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών επιχειρήσεων» Πρόταση 1 Ανάγκες που αντιμετωπίζει / πλεονεκτήματα που αξιοποιεί: Η προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και της οικονομίας της αλληλεγγύης προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην απασχόληση Η διάχυση των καλών πρακτικών κοινωνικής επιχειρηματικότητας, η ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγουν ή παρέχουν και η αναπτυξιακή στρατηγική των επιχειρήσεων αυτών Η δικτύωση των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ) με επαγγελματικούς φορείς (επιμελητήρια, εμπορικοί σύλλογοι κ.λπ.) Η εισαγωγή στην κουλτούρας της συνεργασίας τόσο σε επίπεδο ΚοινΣΕπ όσο και σε επίπεδο φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας στην περιφέρεια, ως βασικό συστατικό τοπικής ανάπτυξης Η ανταλλαγή καλών πρακτικών με φορείς χωρών που είναι έμπειρες ως προς τις δομές και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων της Τύπος δράσης (σύντομη περιγραφή):
κοινωνικής οικονομίας Η ενημέρωση για το θεσμικό πλαίσιο που προσδιορίζει τον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, το περιεχόμενό του, τις δυνατότητες ανάπτυξης, καθώς και τους μηχανισμούς χρηματοδοτικής ενίσχυσης, τόσο από το κράτος όσο και από τους χρηματοπιστωτικούς φορείς Η ανάπτυξη υπηρεσιών κατάρτισης, εκπαίδευσης και συμβουλευτικής των στελεχών των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, ώστε να επιτευχθεί επιχειρηματική προοπτική Η ενθάρρυνση συνεργασίας μεταξύ τοπικών και θεσμικών φορέων, ώστε να λειτουργήσουν θεσμοί υποστήριξης και διασύνδεσης του κράτους και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με την κοινωνία των πολιτών. Η ενημέρωση της κοινωνίας και των στελεχών των κοινωνικών επιχειρήσεων για τους μηχανισμούς χρηματοδοτικής ενίσχυσης, τόσο από το κράτος όσο και από τους χρηματοπιστωτικούς φορείς, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων και θεσμών Τη προώθηση της ιδέας της ανάπτυξης του τομέα της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στο πλαίσιο της λειτουργίας της πραγματικής οικονομίας Τη στήριξη λειτουργικών δαπανών πλην μισθοδοσίας (Πάγια γραφείου, ΔΕΚΟ, Ενοίκιο, κ.λπ.), των Κοινωνικών Επιχειρήσεων (του Ν. 4019/2011 και του Ν. 2716/1999) σε ποσοστό 80% και προϋπολογισμό έως 18.000,00, για χρονικό διάστημα 3 ετών, για νέες και υφιστάμενες Κοινωνικές Επιχειρήσεις (Προσοχή. Επισημαίνουμε ότι δεν αφορά σε καταγραφή ΕΡΓΩΝ, αλλά δράσεων όπως περιλαμβάνονται στο σχέδιο του ΠΕΠ ΑΜΘ 2014 2020 (παρ. 2.Α.6.1, 2.Β.6.1 και 2.Γ.6.1)) υποστήριξης, δημιουργίας, λειτουργίας, διαχείρισης και ανάπτυξης κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ) Η επικοινωνία και η δικτύωση με Στελέχη Κοινωνικών Επιχειρήσεων Η ανάπτυξη υπηρεσιών συμβουλευτικής/mentoring των στελεχών των φορέων της κοινωνικής οικονομίας Η δημιουργία δομών και διαδικασιών πιστοποίησης κοινωνικών επιχειρήσεων και υπηρεσιών κοινωνικής οικονομίας αλλά και δεικτών ποιότητας και αξιολόγησης με δείκτες μέτρησης του κοινωνικού αντίκτυπου (Social Impact Measurement) Η προώθηση της πιστοποίησης κοινωνικών επιχειρήσεων και υπηρεσιών κοινωνικής οικονομίας και η αποτελεσματική χρήση δεικτών ποιότητας και αξιολόγησης τους Η προώθηση και ανάπτυξη δικτύου επενδυτικών κεφαλαίων και χρηματοδοτικών εργαλείων ποικίλων μορφών για κοινωνικές επενδύσεις (Social Investment) (Στο βαθμό που τεκμηριωμένα μπορούν να ποσοτικοποιηθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα παρακαλούμε να αναφερθούν)
Ομάδες στόχοι (ποιοι θα είναι οι τελικοί ωφελούμενοι): Άνεργοι όλων των κατηγοριών του Γενικού Πληθυσμού Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού: Άτομα με αναπηρίες, εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι/αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες Ειδικές Ομάδες Πληθυσμού: Άτομα τα οποία βρίσκονται σε μειονεκτική θέση ως προς την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας εξαιτίας οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών αιτιών (άνεργοι νέοι, άνεργες γυναίκες, άνεργοι άνω των πενήντα ετών, μακροχρόνια άνεργοι, αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών, μέλη πολύτεκνων οικογενειών, γυναίκες θύματα κακοποίησης, αναλφάβητοι, κάτοικοι απομακρυσμένων ορεινών και νησιωτικών περιοχών, μετανάστες, πρόσφυγες κ.ά.) Απασχολούμενοι και Μέλη Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ Ένταξης, Κοινωνικής φροντίδας, Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού) και σε Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ) Απασχολούμενοι σε Οργανώσεις της Κοινωνικής Οικονομίας (εθελοντικές οργανώσεις, φιλανθρωπικά σωματεία, κοινωφελή ιδρύματα, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, σύλλογοι και πρωτοβουλίες πολιτών, οργανώσεις της Εκκλησίας, πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες συνεταιριστικές οργανώσεις Δικαιούχοι (ποιοι θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΠΕΠ): Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ Ένταξης, Κοινωνικής φροντίδας, Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού) του Ν. 4019/2011 Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ) του Ν. 2716/1999 ΟΤΑ Α και Β Βαθμού, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις και τα Νομικά Πρόσωπα αυτών καθώς και ο Λοιπός Δημόσιος Τομέας Αναπτυξιακές Εταιρείες και Εταιρείες Συμβούλων κοινωνικής επιχειρηματικότητας Οργανώσεις της Κοινωνικής Οικονομίας (εθελοντικές οργανώσεις, φιλανθρωπικά σωματεία και κοινωφελή ιδρύματα, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, σύλλογοι και πρωτοβουλίες πολιτών, οργανώσεις της Εκκλησίας, πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες συνεταιριστικές οργανώσεις