ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Κεφάλαιο 6, και Κυβερνητικές Πολιτικές! Σε µια αγορά που λειτουργεί χωρίς παρεµβάσεις, οι δυνάµεις της αγοράς οδηγούν στην τιµή και ισορροπίας! Αν και στην ισορροπία επιτυγχάνεται µεγιστοποίηση της αποδοτικότητας, ένα µέρος του κοινωνικού συνόλου µπορεί να µην είναι ικανοποιηµένο! Τότε έχουµε κρατική παρέµβαση 2
Έλεγχοι τιµών! Επιβολή ανώτατων τιµών! Η επιβολή δια της νοµοθεσίας µιας ανώτατης τιµής (η τιµή αυτή πρέπει να είναι µικρότερη της τιµής ισορροπίας)! Επιβολή κατώτατων τιµών! επιβολή δια της νοµοθεσίας µιας κατώτατης τιµής (η τιµή αυτή πρέπει να είναι µεγαλύτερη της τιµής ισορροπίας) 3 Επιβολή ανώτατων τιµών ισορροπίας $3 2 Ανώτατη τιµή Έλλειµµα Προσφερόµενη Ζητούµενη 4
Επιβολή κατώτατων τιµών 4 $3 Πλεόνασµα Κατώτατη τιµή ισορροπίας Ζητούµενη Προσφερόµενη 5 Επιβολή κατώτατων τιµών και ελαστικότητα Βραχυχρόνια επίδραση περιορισµού των ενοικίων (ανελαστική προσφορά και ζήτηση) (b) Μακροχρόνια επίδραση περιορισµού των ενοικίων (ελαστική ζήτηση και προσφορά) Ενοίκιο Ενοίκιο Ανώτατο ενοίκιο Ανώτατο ενοίκιο Έλλειµµα Έλλειµµα Demand διαµερισµάτων διαµερισµάτων 6
Φορολογία! Οι κυβερνήσεις επιβάλουν φόρους σε αγαθά και υπηρεσίες µε σκοπό την αύξηση των εσόδων για την υποστήριξη δηµοσίων δαπανών 7 Επίδραση φορολογίας! Οι φόροι αποθαρρύνουν την δραστηριότητα των αγορών! Η πωλούµενη ενός φορολογούµενου αγαθού µειώνεται! Αγοραστές και πωλητές µοιράζονται το κόστος φορολογίας 8
Φόροι! Με την βοήθεια των καµπυλών ζήτησης και προσφοράς µπορούµε να εξετάσουµε τον επιµερισµό του φόρου! Οι φόροι επιφέρουν αλλαγή στην ισορροπία της αγοράς! Οι αγοραστές πληρώνουν περισσότερο και οι πωλητές λαµβάνουν µικρότερο ποσό, άσχετα µε το εάν ο φόρος επιβάλλεται στους αγοραστές ή τους πωλητές 9 Επίδραση ενός φόρου.5 στους αγοραστές που πληρώνουν οι αγοραστές 3.3 που λαµβάνουν οι πωλητές 3. 2.8 Φόρος (.5) Ισορροπία µε φόρο S 1 Ισορροπία χωρίς φόρο Ο φόρος στους αγοραστές µετακινεί την καµπύλη ζήτησης προς τα κάτω κατά.5 D 2 D 1 9 1 1
που λαµβάνουν οι αγοραστές 3.3 που πληρώνουν οι πωλητές Επίδραση ενός φόρου.5 στους πωλητές 3. 2.8 Ισορροπία µε φόρο Φόρος (.5) Ο φόρος στους πωλητές µετακινεί την καµπύλη προσφοράς προς τα πάνω κατά.5 9 11 1 S 2 Το ίδιο µέρος του φόρου πληρώνω ανεξάρτητα από το αν ο φόρος επιβάλλεται S 1 σε µένα ή τον πωλητή Ισορροπία χωρίς φόρο D 1 Επιµερισµός φόρου Πότε εγώ πληρώνω µεγαλύτερο ποσοστό του φόρου απ ότι ο πωλητής;! Το ποσοστό του φόρου που επιβαρύνει τους καταναλωτές και πωλητές εξαρτάται από την ελαστικότητα της ζήτησης και προσφοράς 12
Επιµερισµός φόρου! Ένας φόρος βαρύνει περισσότερο το µέρος της αγοράς που είναι λιγότερο ελαστικό! Όσο πιο ανελαστική είναι η ζήτηση και πιο ελαστική η προσφορά, τόσο µεγαλύτερο µέρος του φόρου πληρώνει ο αγοραστής 13 Ελαστική προσφορά, ανελαστική ζήτηση που πληρώνει ο αγοραστής 1. Όταν η προσφορά είναι πιο ελαστική από τη ζήτηση... χωρίς φόρο που παίρνει ο πωλητής Φόρος 3. από ότι στους πωλητές 2. µεγαλύτερο βάρος πέφτει στους καταναλωτές... 14
Ανελαστική προσφορά, ελαστική ζήτηση που πληρώνει ο αγοραστής χωρίς φόρο Φόρος 1. Όταν η ζήτηση είναι πιο ελαστική από τη προσφορά... 3. από ότι στους αγοραστές που παίρνει ο πωλητής 2. µεγαλύτερο βάρος πέφτει στους πωλητές... 15 Περίληψη! Η οικονοµία κυριαρχείται από δύο είδη νόµων:! Τους νόµους της προσφοράς και της ζήτησης! Τους νόµους που θεσπίζει η κυβέρνηση 16
Περίληψη! Οι φόροι δηµιουργούν πρόσοδο που χρησιµοποιείται για δηµόσιες δαπάνες! Οι φόροι οδηγούν σε νέες ισορροπίες στις οποίες αγοραστές και πωλητές µοιράζονται το βάρος! Ο επιµερισµός του φόρου εξαρτάται από την ελαστικότητα της ζήτησης και της προσφοράς 17 ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Τέλος 6ου Κεφαλαίου